فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:47
فهرست مطالب:
اضطراب چیست؟
رفتارهای ناهنجار نوجوانان
ترس
چگونگی پیدایش ترس
رابطه ترس و سن
چگونگی مقابله با ترس
نگرانی
خشم
عصبانیت
احساس حقارت و خود کم بینی
ناکامی
نوروزهای مهم
افراد مضطراب چه می گویند؟
علتهای رایج اضطراب
بین دلیل و وسواس.
چگونه باید وسواس را معالجه کرد؟
ترسهای مرضی
هیستری
پارانویا
پسیکوز یعنی چه؟
پسکیوزهای مهم
نوجوانی و اسکیزوفرنی
درمان اسکیزوفرنی
مانیک – دپرسیو
دوره مانی
دورۀ دپرسیون
درمان مانیک- دپرسیو
اضطراب
چگونه می توان ناکامی و اضطراب را از دانش آموز دور کرد؟
فشرده فصل
اضطراب چیست؟
اضطراب را «مجموعه واکنش های غیراختصاصی ارگانیسم در مقابل هر نوع تقاضای سازگاری از آن» تعریف کرده اند، یعنی هر عاملی که موجب شود ضربان قلب بالا رود، فشار خون زیادتر شود و شخص احساس کند که از نظر روانی زیر بار فشار است، در حالت اضطراب خواهد بود. بنابراین می توان گفت اضطراب عبارت از: «یک واکنش جسمی است که به دنبال یک تحریک درونی (شناختی) یا بیرونی (محیطی) به وجود می آید». همه اضطراب های منفی نیستند، بلکه برخی از آنها مثبت و مفید نیز هستند، مثلاً اگر کسی را به شدت دوست داشته باشیم، بهانه پیدا خواهیم کردن که هم تلاش کنیم و هم به فکر سلامتی خود باشیم.
عواملی که می توانند اضطراب را به وجود آورند، بسیارند. از جمله این عوامل می توان به دگرگونی های مهم زندگی، گرفتاری های روزانه، ناکامی و تعارض ها اشاره کرد. از دگرگونی های مهم زندگی می توان به مرگ نزدیکان، ازدواج و یا طلاق اشاره کرد. از گرفتاری های روزانه می توان رفت و آمد به سرکار، ایستادن در صف های طولانی، خرید روزانه و غیره را نام برد. عقیده بر این است که گرفتاری های روزانه بیشتر از رویدادهای مهم زندگی اضطراب آورند. در واقع، می توان گفت که وقتی رویداد مهمی در زندگی اتفاق می افتد، گرفتاری های روزانه خود به خود افزایش می یابد و در نتیجه خود اضطراب می توان اضطراب، نداشتن اعتماد به نفس و تمایل به دور شدن از موقعیت های اضطراب زا را نام برد. آثار فیزیولوژیک آن عبارتند از بالا رفتن فشار خون، افزایش ضربان قلب و تعداد تنفس، اختلال در دستگاه گوارش و آزاد شدن هورمون های آدرنالین و کورتیزول.
اضطراب می تواند شدید یا خفیف باشد، به طور کوتاه مدت یا طولانی مدت ارگانیسم را تحت تاثیر قرار دهد ولی زمانی که ارگانیسم تحت تأثیر اضطراب شدید و طولانی مدت قرار می گیرد، واکنش تعمیم یافته ای با عنوان «سندرم کلی سازگاری» که واکنشی سه مرحله ای است از خود نشان می دهد. در مرحله اول، یعنی اعلام خطر یا هشداری، ارگانیسم از طریق فعال کردن دستگاه عصبی سمپاتیک در مقابل عوامل اضطراب زا واکنش نشان می دهد. با این عمل مقاومت فرد در مقابل بیماری کاهش می یابد. اگر اضطراب ادامه یابد ارگانیسم به مرحله مقاومت وارد می شود. در این مرحله میزان مقاومت افزایش می یابد و ارگانیسم سعی می کند خود را عامل اضطراب زا انطباق دهد، ادامه طولانی عامل اضطراب زا، مرحله فرسودگی را به همراه می آورد. د این مرحله مقاومت ارگانیسم در مقابل بیماری کاهش می یابد، انرژی لازم برای سازگاری از بین می رود و در نهایت به طرف مرگ پیش می رود. اضطراب، دستگاه ایمنی بدن را تضعیف می کند و آن را برای ابتلا به بیماری های قلبی و سرطان آماده می سازد. عامل دیگری که می تواند اضطراب و خطر بیماری را افزایش دهد، شخصیت تیپ A است. این تیپ اشخاص به طور دائم عجله می کنند، تندخو هستند، دشمنی دارند و همیشه در حال رقابت به سر می برند. مطالعات نشان می دهد که شیوه زندگی می تواند بر اضطراب اثر بگذارد، مثلاً معلوم شده است که شیوه زندگی شرقی، نسبت به شیوه زندگی غربی، کمتر اضطراب آور است. ژاپنی های مقیم ژاپن، نسبت به ژاپنی های مقیم آمریکا، کمتر اضطراب و بیماری قلبی دارند.
نمی توان از همه اضطراب ها به دور ماند و از نظر بهداشت روان نیز توصیه نمی شود که اضطراب نداشته باشیم. آنچه طبیعی می نماید این است که باید شیوه برخورد با اضطراب را یاد بگیریم و با آن سازگار شویم. برای سازگاری با اضطراب دو شیوه پیشنهاد شده است. شیوه اول این است که هیجان ناشی از اضطراب را بپذیریم. مثلاً اگر در امتحان قبول نشدیم، موقعیت را دوباره ارزیابی کنیم و در نهایت به این نتیجه برسیم که احتمالاً قبولی نشدن به نفع ما بوده است. شیوه دوم این است که با مشکلات روبه رو شده آن را حل کنیم. مثلاً اگر در کنکور مردود شدیم، میزان فعالیت خود برای نوبت بعدی افزایش دهیم. برای مبارزه با اضطراب روش های زیادی وجود دارد. از جمله این روش ها می توان به تقویت سلامت جسمی، داشتن افکار مثبت، توانایی اجتماعی شدن، حمایت اطرافیان و امکانات مالی، آرمیدگی و ورزش اشاره کرد. از راه های دیگر کاهش اضطراب می توان اعتماد کردن به اطرافیان، ارزشیابی موقعیت، انجام دادن یک کار در هر نوبت، تغذیه سالم، استراحت و فرصت زندگی به خود دادن را نام برد.
رفتارهای ناهنجار نوجوانان
نوجوانان از لحاظ عاطفی بیشتر برای خود مشکل آفرین است تا برای دیگران. در اوان نوجوانی در بین دختران و پسران از لحاظ رغبت ها و مشکلات، تفاوت نسبتاً فاحشی وجود دارد. دختران که سریعتر مراحل بلوغ را می گذرانند مشکلاتی بیش از پسران دارند. دختران به سازگاری در مدرسه، خانواده و جامعه بیشتر توجه دارند، حال آن که مشکلات مالی و برنامه ریزی های شغلی بیشتر توجه پسران را به خود مشغول می دارد. هر دو گروه به طور فزاینده ای بامشکلات عاطفی مواجهند.مشکل عمده،هنگامی است که فرد درکنارآمدن بامشکلات دوران کودکی ناموفق بوده است.
به طور کلی طبقه بندی مشکلات نوجوانان برحسب اهمیت و فراوانی عبارتند از: روابط خانوادگی، مشکلات مدرسه ای، معلمان، روابط باجنس موافق ومخالف، مشکلات مادی، چگونگی گذران اوقات فراغت، مشکلات سازش و...
مهمترین مشکلات نوجوانان عبارتند از: ترس، نگرانی، کمروئی، خشم، حسادت، احساس حقارت، اضطراب، ناکامی، تعارض و... ما در این مقاله به بررسی مشکل اضطراب در کودکان می پردازیم.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:134
فهرست مطالب:
مقدمه :
فصل اول : کلیات
هدف تحقیق
فایده واهمیت تحقیق
بیان مساله
موضوع تحقیق :
فرضیه تحقیق :
تعریف مفاهیم و واژه ها
فصل دوم : پیشینه تحقیق
تعریف عملیاتی اضطراب
تعریف عملیاتی افسردگی
تاریخچه اضطراب
تاریخچه افسرد گی
تعاریف ونظریه های اضطراب
تعاریف ونظریه های افسردگی
۱- افسردگی از دیدگاه روان پویایی :
۲- افسردگی از دیدگاه رفتار گرایان
۳- افسردگی ا زدیدگاه شناختی
۴- افسردگی از دیدگاه اجتماعی
نظریه ملانی کلاین
نظریه کامرون
نظریه ادوارد بیبرنیک
نظریه الکساندر لوئی
انواع اضطراب
۱- اضطراب موقعیتی :
۲- اضطراب خصیصه ای :
انواع افسردگی
۱- افسردگی در نوجوانی :
۲- افسردگی پنهان :
۳- افسردگی اتکائی :
۴- افسردگی رجعتی :
۵- افسردگی پس از زایمان
۶- افسردگی نوروتیک :
۷- افسردگی عضوی
۸- افسردگی علاقی :
۹- افسردگی ناشی از موفقیت :
۱۰- افسردگی ناشی از مصرف دارو :
۱۱- افسردگی در نتیجه پیری :
۱۲- افسردگی فصلی :
۱۳- افسردگی در دانشجویان :
ملاکهای تشخیص اضطراب DSMIV
-ملاکها ی تشخیص اختلال اضطراب منتشر
ملاکهای تشخیص دوره افسردگی عمده DSMIV
درمان اضطراب
۱-درمان دارویی اضطراب :
داروهای بولکه کننده بتا – آدرنرژیک :
مهارکننده های مونو آمین اکسید از :
۲- روشهای خود میزانی کاهش اضطراب
انواع درمانهای اختلالات افسردگی
درمان دارویی افسردگی بر اساس نظریه زیست شناسی
الکتروشوک درمانی :
درمان افسردگی براساس نظریه روان پویائی
درمان افسردگی براساس نظریه یاد گیری
انواع درمانهای افسردگی
فصل سوم : روش تحقیق
جامعه آماری :
آزمودنیها
نمونه وروش نمونه گیری :
ابزار تحقیق :
۱-تحول هشیاری نسبت به خود O3
2- نیروی من
۳- گرایش پارانویایی L
4- گرایش به گنهکاری O
5- تنش ارگی O4
خصوصیتهای آزمون افسردگی « بک »
معیارها ومیزانهای عددی آزمون افسردگی :
روش نمره گذاری :
فصل چهارم : نتایج
تجزیه وتحلیل داده ها :
آزمون فرضیه
فرمول محاسبه واریانس :
فرمول محاسبه t استودنت
فصل پنجم : خلاصه و نتیجه گیری
خلاصه مراحل تحقیق
محدودیت ها
پیشنهادات
پرسشنامه آزمون
آزمون افسردگی بک
منابع
مقدمه :
در دنیای امروزه هیجانات ، تنش ها ، عصبیت ها وعوامل متعددی از این قبیل حاکم بر زندگی روزمره افراد هستند .
هر کدام از افراد جامعه امروزی در برخورد مستقیم با انواع استرسها و شرایط عصبی قرار دارند .محیط زندگی اجتماعی ، خانواده وهر آنچه فرد با آن در ارتباط است میتواند بعنوان عامل تنش زا جریان زندگی اورا به سمت بحرانها ونگرانیها سوق دهد .
امروزه تجارب تنش زا ناخواسته عکس العمل افراد را تعیین می کنند . بدین ترتیب که وقتی فردی یک تجربه ناخوشایند واسترس همراه با آن را دریافت می کند واکنش منفی بصورت اضطراب خود کم بینی ، افسردگی وغیره را از خود بروز می دهد . زیرا قدرت برخورد مقابله طبیعی با مشکلات را در نیافته وشاید نمی تواند که دریافت صحیحی ا زموقعیت خود داشته باشد .
از معضلات جامعه امروزی وشاید از بزرگترین آنها مسائل اضطراب است وافسردگی که هر کدام را به اختصار بیان می داریم .
اضطراب ، دلشوره ، تشویش ، نگرانی ،دلهره ، دلواپسی ، بی قراری ، دل آشوبه ونابسامانی حالاتی هستند که هر انسانی خواه وناخواه آنرا تجربه کرده است . می توان با اطمینان گفت که امکان ندارد انسان در این جهان زیسته باشد وتجربه اضطراب را نداشته باشد ( معانه ، 1370).
ممکن است اضطراب را یک نوع درد داخلی دانست که سبب ایجاد هیجان وبه هم ریختن تعادل موجود می گردد و چون بشر دائما به منظور برقراری تعادل کوشش می کند بنابراین می توان گفت که اضطراب یک محرک قوی است .
امکان دارد این محرک مضر باشد واین خود بستگی دارد به درجه ترس ومقدار وخطراتی که متوجه فرد است (شاملو 1369).
در برخی از دیدگاهها گفته می شود که هنگامی احساس اضطراب دست میدهد که فرد با موقعیتی روبرو شود که کنترلی بر آن ندارد بطور کلی کنترل ناپذیر بودن آنچه روی می دهد واحساس درماندگی در برابر آن باعث میشود که فرد در موقعیتی فشار زا قرار گرفته احساس اضطراب نماید .
هر آدمی برای رویارویی با موقعیت فشار زا روش خاص خود را دارد گاهی فرد هیجان را در مدار توجه قرار می دهد وبجای درگیری با مساله اضطراب زا سعی می کند ، به طرق دیگری از اضطراب خود بکاهد ، گاهی خود مساله را در مدار توجه قرار می دهد .
موقعیت اضطراب زا را ارزیابی می کند وسپس دست به کاری می زند تا آن موقعیت را تغییر دهد یا از آن اجتناب نماید .( هیلگارد به 1369)
اگر چه مقدار محدودی اضطراب برای رشد بشر ضرروی است ولی مقدار آن نیز باعث اختلال رفتار می شود واغلب اوقات شخص را مجبور به نشان دادن رفتار نوروتیک یا پسیکوتیک می نماید (شاملو ، 1369).
موقعیتهای گوناگون زندگی خانوادگی اجتماعی تحصیلی ، شغلی همگی میتوانند عوامل تنش زا را ایجاد ویا تشدید نمایند .
چنانچه فردی در یک موقعیت خاص شغلی قرار گرفته باشد که همواره استرس ، نگرانی ترس ویژگی شغلی او را تشکیل دهد خود او نیز حالتهای اضطراب را تجربه می کند واین موقعیتهای اضطراب زا تا حدودی بهداشت روانی فرد را بر هم می زند .
بدین ترتیب می بایست با تحقیق هر چه بیشتر در زمینه عوامل اضطراب زا وغلبه بر آنها به نحو طبیعی وصحیح موقعیتهای تنش زا را کاملا درک نموده وراه مقابله با آنرا ایجاد نمائیم تا شاید بتوان تا حدود زیادی معضل بزرگ جامعه امروزی که مسائل ناشی از اضطراب است را از بین ببریم .
افسردگی بیماری بسیار شایعی است که با وجود تحقیقات دامنهدار درمورد
علل ، علائم وطرق درمان آن متاسفانه در بیشتر جوامع امروزی و از جمله جامعه خود ما توجه به آن مبذول نشده است . علائم افسردگی را تا مدتها به عوامل دیگری چون ضعف اعصاب ، عصبانیت هیپوکندریاک وغیره نسبت میدادند به همین سبب تشخیص صحیح ودرمان آن به تعویق می انجامید ( امانت 1338).
بیماری افسردگی بیماری است که خصوصیت اول وعمده آن تغییر خلق است وشامل یک احساس غمگینی است که ازیک ناامیدی خفیف تا احساس یاس شدید ممکن است نوسان داشته باشد . این تغییر خلق نسبتا ثابت وبرای روزها ، هفته ها ، ماهها یا سالها ادامه دارد. افسردگی بر روی کل ارگانیسم اثر می کند و تمام حوزه های زندگی یک فرد را تحت تاثیر قرار می دهد این اثر در احساسات ، نیرو ،کشش ،فکر کیفیت ، علائق فرد نمایان می شود (وهابزاده ، 1364).
منظور از اختلالات عاطفی گونه هایی از سازمان یافتگی های مرضی است که در وهله نخست دگرگونی وفروریختگی خلق وخوی در آنها بصورتی بارز به چشم می خورد ، رفتارهایی که در این حالات مشاهده می شود در دو قطب کلی شادی غمگینی مشارکت دارند ، وجود بی نظمی هایی در تفکر منطقی ومحتوای آن در افسردگان بدون توجه به نوع آنان به ثبت رسیده است
( منصور ودادستان ، 1368).
در روانپزشکی ، افسردگی را تغییر خلق در جهت غمگینی می دانند ، بارزترین علامت بیماری افسردگی همانا خلق افسرده ایست که به درجات مختلف ممکن است پدید آید . در پاره ای از موارد خلق افسرده ممکن است تنها علامت بیماری باقی بماند به هر حال در این بیماری کلیه اعمال حیاتی متناسب با خلق افسرده تغییر می کند. (اخوت وجلیلی ، 1363).
همانطور که میدانیم افسردگی تنها علامت عاطفی نیست وهمراه با افسردگی ، بیخوابی وبی اشتهایی ، خودکشی ، احساس بی ارزش و فراوان دیده می شود . حدود افسردگی گاهی با موقعیت موجود متناسب نیست و گاهی حتی خود فرد از آن آگاهی ندارد .( پور افکاری ، 1364).
تقریبا هر کس گهگاه احساس افسردگی می کند اکثر ما گاهی وقتها احساس غم ورخوت می کنیم وبه فعالیتهای لذت بخش علاقه ای نشان نمی دهیم . افسردگی پاسخ طبیعی آدمی به فشارهای زندگی است . عدم موفقیت در تحصیل یا کار از دست دادن یکی از عزیزان و آگاهی از اینکه بیماری یا پیری توان ما را به تحلیل می برد از جمله موقعیتهایی هستند که اغلب موجب بروز افسردگی می شوند افسردگی تنها زمانی نابهنجار تلقی می شود که با واقعه ای که رخ داده متناسب نباشد ویا فراتر ازحدی که برای اکثر مردم نقطه آغاز بهبود است ادامه یابد ( براهنی وهمکاران ، 1368).
افسردگی واکنشی است که در نتیجه پیدایش موقعیتهای نامساعد ایجاد می گردد واز لحاظ پزشکی یک نوع آزردگی است که فعالیت وقابلیت حیاتی جسمانی وعقلانی فرد را کاهش می دهد . وبطور خلاصه می توان گفت کاهش یافتن نیرو وفعالیت جسمانی روانی موجب آزردگی می باشد .( آگاه ، 1355).
افسردگی طبیعی ومتعادل در انسان واکنش است یک عامل بیرونی که فرد از آن آگاه است ومحرومیت آن را آگاهانه درک می کند .
باید بدانیم که واکنش افسردگی با واکنش نوروتیک آن از دو جنبه فرق میکند یکی اینکه افسردگی در فرد نوروتیک از لحاظ شدت نامناسب با محرک بیرونی است ودوم اینکه در افرادی ظاهر می شود که بعلت خصوصیات خاص شخصیتی آمادگی وزمینه ابتلاء به آن را داشته اند .(شاملو 1364).
همه ما معنای غم وافسردگی را می دانیم وگاه بی گاه دچار این حالت شده ایم . نا امیدی عشق ، مرگ وشرکت در عزا و بعضی از مسائل مردم را غمگین می سازد . در بیماران افسرده نیز افسردگی بعلل همین مسائل ایجاد می شود ولی چون شخص قبلا به سبب احساس حقارت وعدم کفایت مستعد بیماری است به کلی مغلوب می گردد وافسردگی ایجاد می شود ( بیرجندی ، 1364).
مشاهدات بین الملی بدون ارتباط با کشور تحت مطالعه با افسردگی یک قطبی را در زنها 2 بار شایعتر از مردها نشان داده است .هر چند علل این اختلاف معلوم نیست این تفاوت را ناشی از استرس های متفاوت زایمان ، درماندگی آموخته شده و آثار هورمونی نهفته می دانند ( پورافکاری ، 1368).
با توجه به افسردگی فراوان در جامعه کنونی ما ، پژوهش حاضر در این زمینه تدوین شده ، باشد تا گامی هر چند کوچکتر در راه شناخت انواع درمان آن برداشته شود .
پژوهشگر امیدوار است که گرچه این پژوهش ممکن است نتواند آنطورکه باید افسردگی را معلمان مدارس مورد سنجش قرار دهد ، ولی حداقل گامی است که در این راه برداشته می شود وانگیزه هایی را برای ادامه پژوهش های آزمایشی در این زمینه در ذهن علاقمندان بر انگیزد.
هدف تحقیق
انسانها در جامعه امروزی در معرض انواع تنش ها و فشارها قرار می گیرند . فشارهایی که با پیشرفت جوامع در زمینه تکنولوژی وصنعت به مراتب بیشتر شده وموجبات بروز مشکلات جسمی و روحی فراوانی را برای افراد فراهم می آورد . فشارها ومعضلات عدیده اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی سبب می شود که وجود انسان سریعتر از گذشته فرسوده گردد وروان حساس آدمی زودتر در معرض انواع بیماریها قرار گیرد بخصوص دراین میان تولد کودکان استثنایی مشکل را دو چندان کرده است .
د راین راستاست که مسئله ای بنام تربیت و آموزش وتحت الشعاع آن مدارس استثنایی و کادر آموزشی مطرح می شود .
شاید یکی از مهمترین عوامل ترقی در زمینه آموزش این کودکان در هر جامعه ای ، وجود معلمان ودبیران کار آزموده و مجرب است که با مراقبتهای دقیق و آموزش و روش دلسوزانه توام باشد .
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:130
فهرست مطالب:
مقدمه :
فصل اول : کلیات
هدف تحقیق
فایده واهمیت تحقیق
بیان مساله
موضوع تحقیق :
فرضیه تحقیق :
تعریف مفاهیم و واژه ها
فصل دوم : پیشینه تحقیق
تعریف عملیاتی اضطراب
تعریف عملیاتی افسردگی
تاریخچه اضطراب
تاریخچه افسرد گی
تعاریف ونظریه های اضطراب
تعاریف ونظریه های افسردگی
۱- افسردگی از دیدگاه روان پویایی :
۲- افسردگی از دیدگاه رفتار گرایان
۳- افسردگی ا زدیدگاه شناختی
۴- افسردگی از دیدگاه اجتماعی
نظریه ملانی کلاین
نظریه کامرون
نظریه ادوارد بیبرنیک
نظریه الکساندر لوئی
انواع اضطراب
۱- اضطراب موقعیتی :
۲- اضطراب خصیصه ای :
انواع افسردگی
۱- افسردگی در نوجوانی :
۲- افسردگی پنهان :
۳- افسردگی اتکائی :
۴- افسردگی رجعتی :
۵- افسردگی پس از زایمان
۶- افسردگی نوروتیک :
۷- افسردگی عضوی
۸- افسردگی علاقی :
۹- افسردگی ناشی از موفقیت :
۱۰- افسردگی ناشی از مصرف دارو :
۱۱- افسردگی در نتیجه پیری :
۱۲- افسردگی فصلی :
۱۳- افسردگی در دانشجویان :
ملاکهای تشخیص اضطراب DSMIV
-ملاکها ی تشخیص اختلال اضطراب منتشر
ملاکهای تشخیص دوره افسردگی عمده DSMIV
درمان اضطراب
۱-درمان دارویی اضطراب :
داروهای بولکه کننده بتا – آدرنرژیک :
مهارکننده های مونو آمین اکسید از :
۲- روشهای خود میزانی کاهش اضطراب
انواع درمانهای اختلالات افسردگی
درمان دارویی افسردگی بر اساس نظریه زیست شناسی
الکتروشوک درمانی :
درمان افسردگی براساس نظریه روان پویائی
درمان افسردگی براساس نظریه یاد گیری
انواع درمانهای افسردگی
فصل سوم : روش تحقیق
جامعه آماری :
آزمودنیها
نمونه وروش نمونه گیری :
ابزار تحقیق :
۱-تحول هشیاری نسبت به خود O3
2- نیروی من
۳- گرایش پارانویایی L
4- گرایش به گنهکاری O
5- تنش ارگی O4
خصوصیتهای آزمون افسردگی « بک »
معیارها ومیزانهای عددی آزمون افسردگی :
روش نمره گذاری :
فصل چهارم : نتایج
تجزیه وتحلیل داده ها :
آزمون فرضیه
فرمول محاسبه واریانس :
فرمول محاسبه t استودنت
فصل پنجم : خلاصه و نتیجه گیری
خلاصه مراحل تحقیق
محدودیت ها
پیشنهادات
پرسشنامه آزمون
آزمون افسردگی بک
منابع
مقدمه :
در دنیای امروزه هیجانات ، تنش ها ، عصبیت ها وعوامل متعددی از این قبیل حاکم بر زندگی روزمره افراد هستند .
هر کدام از افراد جامعه امروزی در برخورد مستقیم با انواع استرسها و شرایط عصبی قرار دارند .محیط زندگی اجتماعی ، خانواده وهر آنچه فرد با آن در ارتباط است میتواند بعنوان عامل تنش زا جریان زندگی اورا به سمت بحرانها ونگرانیها سوق دهد .
امروزه تجارب تنش زا ناخواسته عکس العمل افراد را تعیین می کنند . بدین ترتیب که وقتی فردی یک تجربه ناخوشایند واسترس همراه با آن را دریافت می کند واکنش منفی بصورت اضطراب خود کم بینی ، افسردگی وغیره را از خود بروز می دهد . زیرا قدرت برخورد مقابله طبیعی با مشکلات را در نیافته وشاید نمی تواند که دریافت صحیحی ا زموقعیت خود داشته باشد .
از معضلات جامعه امروزی وشاید از بزرگترین آنها مسائل اضطراب است وافسردگی که هر کدام را به اختصار بیان می داریم .
اضطراب ، دلشوره ، تشویش ، نگرانی ،دلهره ، دلواپسی ، بی قراری ، دل آشوبه ونابسامانی حالاتی هستند که هر انسانی خواه وناخواه آنرا تجربه کرده است . می توان با اطمینان گفت که امکان ندارد انسان در این جهان زیسته باشد وتجربه اضطراب را نداشته باشد ( معانه ، 1370).
ممکن است اضطراب را یک نوع درد داخلی دانست که سبب ایجاد هیجان وبه هم ریختن تعادل موجود می گردد و چون بشر دائما به منظور برقراری تعادل کوشش می کند بنابراین می توان گفت که اضطراب یک محرک قوی است .
امکان دارد این محرک مضر باشد واین خود بستگی دارد به درجه ترس ومقدار وخطراتی که متوجه فرد است (شاملو 1369).
در برخی از دیدگاهها گفته می شود که هنگامی احساس اضطراب دست میدهد که فرد با موقعیتی روبرو شود که کنترلی بر آن ندارد بطور کلی کنترل ناپذیر بودن آنچه روی می دهد واحساس درماندگی در برابر آن باعث میشود که فرد در موقعیتی فشار زا قرار گرفته احساس اضطراب نماید .
هر آدمی برای رویارویی با موقعیت فشار زا روش خاص خود را دارد گاهی فرد هیجان را در مدار توجه قرار می دهد وبجای درگیری با مساله اضطراب زا سعی می کند ، به طرق دیگری از اضطراب خود بکاهد ، گاهی خود مساله را در مدار توجه قرار می دهد .
موقعیت اضطراب زا را ارزیابی می کند وسپس دست به کاری می زند تا آن موقعیت را تغییر دهد یا از آن اجتناب نماید .( هیلگارد به 1369)
اگر چه مقدار محدودی اضطراب برای رشد بشر ضرروی است ولی مقدار آن نیز باعث اختلال رفتار می شود واغلب اوقات شخص را مجبور به نشان دادن رفتار نوروتیک یا پسیکوتیک می نماید (شاملو ، 1369).
موقعیتهای گوناگون زندگی خانوادگی اجتماعی تحصیلی ، شغلی همگی میتوانند عوامل تنش زا را ایجاد ویا تشدید نمایند .
چنانچه فردی در یک موقعیت خاص شغلی قرار گرفته باشد که همواره استرس ، نگرانی ترس ویژگی شغلی او را تشکیل دهد خود او نیز حالتهای اضطراب را تجربه می کند واین موقعیتهای اضطراب زا تا حدودی بهداشت روانی فرد را بر هم می زند .
بدین ترتیب می بایست با تحقیق هر چه بیشتر در زمینه عوامل اضطراب زا وغلبه بر آنها به نحو طبیعی وصحیح موقعیتهای تنش زا را کاملا درک نموده وراه مقابله با آنرا ایجاد نمائیم تا شاید بتوان تا حدود زیادی معضل بزرگ جامعه امروزی که مسائل ناشی از اضطراب است را از بین ببریم .
افسردگی بیماری بسیار شایعی است که با وجود تحقیقات دامنهدار درمورد
علل ، علائم وطرق درمان آن متاسفانه در بیشتر جوامع امروزی و از جمله جامعه خود ما توجه به آن مبذول نشده است . علائم افسردگی را تا مدتها به عوامل دیگری چون ضعف اعصاب ، عصبانیت هیپوکندریاک وغیره نسبت میدادند به همین سبب تشخیص صحیح ودرمان آن به تعویق می انجامید ( امانت 1338).
بیماری افسردگی بیماری است که خصوصیت اول وعمده آن تغییر خلق است وشامل یک احساس غمگینی است که ازیک ناامیدی خفیف تا احساس یاس شدید ممکن است نوسان داشته باشد . این تغییر خلق نسبتا ثابت وبرای روزها ، هفته ها ، ماهها یا سالها ادامه دارد. افسردگی بر روی کل ارگانیسم اثر می کند و تمام حوزه های زندگی یک فرد را تحت تاثیر قرار می دهد این اثر در احساسات ، نیرو ،کشش ،فکر کیفیت ، علائق فرد نمایان می شود (وهابزاده ، 1364).
منظور از اختلالات عاطفی گونه هایی از سازمان یافتگی های مرضی است که در وهله نخست دگرگونی وفروریختگی خلق وخوی در آنها بصورتی بارز به چشم می خورد ، رفتارهایی که در این حالات مشاهده می شود در دو قطب کلی شادی غمگینی مشارکت دارند ، وجود بی نظمی هایی در تفکر منطقی ومحتوای آن در افسردگان بدون توجه به نوع آنان به ثبت رسیده است
( منصور ودادستان ، 1368).
در روانپزشکی ، افسردگی را تغییر خلق در جهت غمگینی می دانند ، بارزترین علامت بیماری افسردگی همانا خلق افسرده ایست که به درجات مختلف ممکن است پدید آید . در پاره ای از موارد خلق افسرده ممکن است تنها علامت بیماری باقی بماند به هر حال در این بیماری کلیه اعمال حیاتی متناسب با خلق افسرده تغییر می کند. (اخوت وجلیلی ، 1363).
همانطور که میدانیم افسردگی تنها علامت عاطفی نیست وهمراه با افسردگی ، بیخوابی وبی اشتهایی ، خودکشی ، احساس بی ارزش و فراوان دیده می شود . حدود افسردگی گاهی با موقعیت موجود متناسب نیست و گاهی حتی خود فرد از آن آگاهی ندارد .( پور افکاری ، 1364).
تقریبا هر کس گهگاه احساس افسردگی می کند اکثر ما گاهی وقتها احساس غم ورخوت می کنیم وبه فعالیتهای لذت بخش علاقه ای نشان نمی دهیم . افسردگی پاسخ طبیعی آدمی به فشارهای زندگی است . عدم موفقیت در تحصیل یا کار از دست دادن یکی از عزیزان و آگاهی از اینکه بیماری یا پیری توان ما را به تحلیل می برد از جمله موقعیتهایی هستند که اغلب موجب بروز افسردگی می شوند افسردگی تنها زمانی نابهنجار تلقی می شود که با واقعه ای که رخ داده متناسب نباشد ویا فراتر ازحدی که برای اکثر مردم نقطه آغاز بهبود است ادامه یابد ( براهنی وهمکاران ، 1368).
افسردگی واکنشی است که در نتیجه پیدایش موقعیتهای نامساعد ایجاد می گردد واز لحاظ پزشکی یک نوع آزردگی است که فعالیت وقابلیت حیاتی جسمانی وعقلانی فرد را کاهش می دهد . وبطور خلاصه می توان گفت کاهش یافتن نیرو وفعالیت جسمانی روانی موجب آزردگی می باشد .( آگاه ، 1355).
افسردگی طبیعی ومتعادل در انسان واکنش است یک عامل بیرونی که فرد از آن آگاه است ومحرومیت آن را آگاهانه درک می کند .
باید بدانیم که واکنش افسردگی با واکنش نوروتیک آن از دو جنبه فرق میکند یکی اینکه افسردگی در فرد نوروتیک از لحاظ شدت نامناسب با محرک بیرونی است ودوم اینکه در افرادی ظاهر می شود که بعلت خصوصیات خاص شخصیتی آمادگی وزمینه ابتلاء به آن را داشته اند .(شاملو 1364).
همه ما معنای غم وافسردگی را می دانیم وگاه بی گاه دچار این حالت شده ایم . نا امیدی عشق ، مرگ وشرکت در عزا و بعضی از مسائل مردم را غمگین می سازد . در بیماران افسرده نیز افسردگی بعلل همین مسائل ایجاد می شود ولی چون شخص قبلا به سبب احساس حقارت وعدم کفایت مستعد بیماری است به کلی مغلوب می گردد وافسردگی ایجاد می شود ( بیرجندی ، 1364).
مشاهدات بین الملی بدون ارتباط با کشور تحت مطالعه با افسردگی یک قطبی را در زنها 2 بار شایعتر از مردها نشان داده است .هر چند علل این اختلاف معلوم نیست این تفاوت را ناشی از استرس های متفاوت زایمان ، درماندگی آموخته شده و آثار هورمونی نهفته می دانند ( پورافکاری ، 1368).
با توجه به افسردگی فراوان در جامعه کنونی ما ، پژوهش حاضر در این زمینه تدوین شده ، باشد تا گامی هر چند کوچکتر در راه شناخت انواع درمان آن برداشته شود .
پژوهشگر امیدوار است که گرچه این پژوهش ممکن است نتواند آنطورکه باید افسردگی را معلمان مدارس مورد سنجش قرار دهد ، ولی حداقل گامی است که در این راه برداشته می شود وانگیزه هایی را برای ادامه پژوهش های آزمایشی در این زمینه در ذهن علاقمندان بر انگیزد.
هدف تحقیق
انسانها در جامعه امروزی در معرض انواع تنش ها و فشارها قرار می گیرند . فشارهایی که با پیشرفت جوامع در زمینه تکنولوژی وصنعت به مراتب بیشتر شده وموجبات بروز مشکلات جسمی و روحی فراوانی را برای افراد فراهم می آورد . فشارها ومعضلات عدیده اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی سبب می شود که وجود انسان سریعتر از گذشته فرسوده گردد وروان حساس آدمی زودتر در معرض انواع بیماریها قرار گیرد بخصوص دراین میان تولد کودکان استثنایی مشکل را دو چندان کرده است .
د راین راستاست که مسئله ای بنام تربیت و آموزش وتحت الشعاع آن مدارس استثنایی و کادر آموزشی مطرح می شود .
شاید یکی از مهمترین عوامل ترقی در زمینه آموزش این کودکان در هر جامعه ای ، وجود معلمان ودبیران کار آزموده و مجرب است که با مراقبتهای دقیق و آموزش و روش دلسوزانه توام باشد .
ودر آموزش وتربیت این کودکان ،اگر مثلثی را فرض کنیم که یک زاویه آن کودک در زاویه دیگر والدین باشند ، در راس آن معلمان ودبیران قرار دارند .
معلمان علاوه بر اینکه در دروس کتب را به کودکان می آموزند نقش تربیت
کردن آنان را برای ورود به جامعه ای بزرگتر را به عهده دارند وچه بسا در این راستا خود نیز به مرور زمان دچار معضلات عدیده جسمی و روحی شود . چرا که برخورد دائمی با مشکلات روحی وجسمی کودکان می تواند وجود هر فردی را تحت تاثیر قرار دهد .
بدین تربیت از آنچه گفته شد در می یابیم که سلامت روانی کادر آموزشی از درجه اهمیت بالایی برخوردار است وهدف از این پژوهش درک ودریافت پدیده افسردگی واضطراب ومسایل ناشی از آنها وارائه راه حلهای مناسب در جهت یاری نمودن به کادر آموزشی مدارس است .
فایده واهمیت تحقیق
« فرانسیس الکساندر » در کتاب در« تاریخ روانپزشکی » نوشت که : از نظر تاریخی ، روانپزشکی قدیمی ترین تخصصهای پزشکی است زیرا که طب بروی ، بیشتر به جنبه های روانشناختی وذهنی توجه داشت .
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:23
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
مقدمه 1
امتحان 4
اضطراب 6
اضطراب امتحان 8
علت ترس و اضطراب امتحان 10
رویکرد رفتاری شناختی برای شناسایی و تشخیص اضطراب امتحان 12
پرسش نامه اضطراب امتحان 12
راههای کاهش اضطراب امتحان 16
- روش حساسیت زدایی تدریجی 16
سرمشق با مدل سازی 17
ارزشیابی توصیفی 18
کاستن از ترس دانش آموز 19
عوامل تشدیدکننده اضطراب و نگرانی 19
روش مطالعه برای امتحان 21
نتیجه گیری 22
منابع و ماخذ 23
امتحان
امتحانات آزمایش بزرگی هستند موضوعاتی که در نزد امتحان کنندگان گرامی ترین است تقریبا نزد امتحان شوندگان آن اندازه دوست داشتنی نیستند .
علیه امتحانات مطالب بسیاری گفته شده است . بایستی روش هایی برای ارزیابی اثرات تدریس و نمره دادن به کودکان و خطاهای امتحان وجود داشته باشد لکن به فکر هیچ کس چیزی بهتر از روش موجود نرسیده باشد. همه معتقدند که علاوه بر امتحانات باید نوع و شکل دیگری از ارزیابی پیشرفت تحصیلی را ایجاد کرد ولی این که ارزیابی پیشرفت تحصیلی به تنهایی معتبرتر از امتحانات است خود مورد تردید می باشد. همه ی معلمان در ارزیابی قابلیت های کودکان مهارت ندارند در ضمن همیشه این احتمال هست که یک معلم از کودک یا والدین او خوشش نیاید. مسلماً هیچ نوع ارزیابی نباید تنها توسط یک معلم صورت گیرد بلکه باید حاصل یک کار گروهی باشد و بهتر آن است که با روش های دیگر ارزیابی از جمله مقاله نویسی و آزمون های نهایی نیز ترکیب شود.
امتحان برای ارزیابی کودک از مفاهیمی که به او آموخته شده است و ارزیابی توانایی های او در تعبیر و تفسیر و به کارگیری آن مفاهیم ضروری است . هیچ کس نباید بدون امتحان کردن آموزش دهد زیرا بدست آوردن کیفیت تدریس و آموزش فرد از ضروریات است .
عوامل بسیاری موجب کم ارزشی امتحانات می شود از جمله این که : امتحانات پیشرفت کودک و درک او را از درس هایی که دریافت کرده ارزیابی می کند ، نه دروسی را که به آن ها علاقمند بوده و در آن برترین قریحه و استعداد را داشته است . همچنین امتحان چیزهایی را ارزیابی می کند که قابل سنجش است و نه الزاما مهمترین چیزهای ارزشمند را.
امتحان به ویژه نوع چندین سوالی آن ، توانایی به خاطر سپردن دانش و تصرف حقایق فرد را می آزماید ولی این به معنای آن نیست که قدرت دارد توانایی یا خلاقیت کودک و یا توانایی کاربرد دانش و حقایق او را نیز بسنجد.
ممکن است کودک به علل متعدد در امتحانات خویش ناموفق باشد از جمله : دلهره بیش از حد که احتمالا بر اثر اضطراب و جاه طلبی های والدین فزونی یافته است ، پاداش ها و نویدهای غیر عقلانی برای موفقیت ، فشار خستگی و گرسنگی ، کند فکری و یا کندنویسی ، در پاسخ دادن به سوالات آن گونه که به بخشی از ورقه امتحانی مطلقا جوابی داده نشده باشد ، وجود یک مانع عاطفی ، عصبانیت ، عجله ، ترس از ممتحن ، بیماری و یا بدی حال هنگام امتحان .
اضطراب
در فرهنگ روان شناسی ، اضطراب حالت عاطفی ناخوشایند و مبهمی است که همراه با حالت بیمناکی ، ترس ، فشار و ناراحتی است .
کارن هورنای روانکاو و مشهور آمریکایی که به تعبیری بنیانگذار تئوری اضطراب در تفسیر رشد شخصیت انسان شناخته می شود ، می نویسد : که عامل اضطراب اساسا عبارت است از: هر وضع اجتماعی که فرد را دچار بیم و هراس نماید.
فروید معتقد است که اضطراب پایه و اساس کلیه اختلالهای عصبی می باشد. به نظر فروید اضطراب نوعی احساس نگرانی است که انسان را برای مقابله با یک حادثه یا خطر تجهیز می نماید، وی اضطراب را در سه نوع خلاصه می کند:
1- اضطراب عینی 2- اضطراب نوروتیک 3- اضطراب اخلاقی
در تحقیق دیگری نشان داده شده که اضطراب علاوه بر آثار سویی که بر رفتار فرد می گذارد برروی عملکرد تحصیلی دانش آموزان نیز تاثیر منفی می گذارد.
اضطراب را می توان به چهار نوع طبقه بندی نمود که هر کدام از این ها دارای ویژگی های خاص خود می باشد این موارد عبارتند از :
1) اضطراب مربوط به مفهوم مطلق زمان . شامل این حالت که فرد قبل از اتمام زمان یا تاریخی معین باید کاری را به انجام برساند و همچنین احساس این وضعیت که زمان در حال گذر است و در این گذر زمان اتفاقی رخ خواهد داد.
2) نگرانی یا اضطراب مربوط به حادثه یا واقعه ای که اتفاق خواهد افتاد بدون توجه به وجود پایه و اساس برای آن . این گونه اضطراب پایه و اساس اضطراب موقتی است .
3) اضطراب ناشی از گرفتاریها در موقعیت یا وضعیت خطرناک و خارج از کنترل فرد مثل از دست دادن شغل یا موقعیت اجتماعی و غیره .
4) اضطراب ناشی از برخورد یا مراوده فردی با افراد دیگر که احساس ناخوشایند و نامطلوبی در مورد آنها داشته باشد و یا اینکه بتواند نوع رفتار متقابل را پیش بینی نماید.
اضطراب امتحان
درتحقیقات مشخص شده است که دانش آموزان دارای اضطراب ، می خواهند تکالیف را زودتر انجام دهند و برای همین در امتحان و انجام تکالیفشان دارای اشتباهاتی هستند. این افراد علی رغم میل باطنیشان که انجام تکلیف بدون غلط است به اشتباه های بیشتری دچار می شوند.
در تحقیق دیگری آمده که افراد مضطرب نسبت به محرکهای محیطی پردازش تهدید آمیز و موحشی دارند این گونه افراد نسبت به این چنین محرکهای محیطی به گونه غیر معمول به تفسیر پرداخته و برای همین بر اضطراب آنان افزوده می شود.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:90
پایاننامه
(جهت اخذ درجه کارشناسی در رشته مشاوره و راهنمایی)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
- چکیده تحقیق
فصل اول
- مقدمه
- بیان مسأله
- ضرورت و اهمیت تحقیق
- فرضیات یا سؤالات تحقیق
- روش تحقیق
- جامعه پژوهش
- حجم نمونه
- تعریف واژهها و اصطلاحات
الف: تعریف نظری
ب: تعریف عملیاتی
فصل دوم
عنوان صفحه
«پیشینة تحقیق»
بخش اول:
- تعریف اضطراب و انواع آن
- شدت اضطراب
- علل و انگیزههای اضطراب
- شیوع اضطراب
- اضطراب از دیدگاه مکاتب روانشناسی
بخش دوم:
- تعریف تیپهای شخصیتی (مفهوم الگوهای رفتاری A و B و توسعة آن)
- تیپ شخصیتی A و بیماریهای جسمی
- رابطه الگوی رفتاری A و B با رفتارها و متغیرهای دیگر
بخش سوم:
- تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
- تحقیقات انجام شده در ایران
عنوان صفحه
فصل سوم:
- روش تحقیق
- جامعه پژوهش
- نمونه پژوهش
- روش نمونهگیری
- ابزار اندازهگیری
- روایی و پایایی ابزار اندازهگیری
- روش آماری
فصل چهارم
- تجزیه و تحلیل اطلاعات و دادهها
- جداول آماری
- آزمون فرضیه
فصل پنجم
بحث و نتیجهگیری
عنوان صفحه
بررسی نتایج
میزان تعمیمپذیری یافتههای پژوهش به جامعه آماری
- محدودیتهای تحقیق
- پیشنهادات
- ضمائم
- منابع
پرسشنامه
تقدیر و تشکر
چکیدة تحقیق:
در این پژوهش به منظور مطالعه میزان اضطراب در تیپ شخصیتی A و B، 20 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه تربیت معلم تهران (10 نفر تیپ شخصیتی A و 10 نفر تیپ شخصیتی B) را با کمک مقیاس تیپشناسی شخصیت A و B اسپنسر رانوس (که دارای 25 سؤال به صورت بلی- خیر - نمیدانم) و نیز براساس آزمون اضطرابسنج کتل مورد بررسی قرار گرفتند.
مطابق اغلب یافتههای مطالعاتی پیشین، یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهند که در کل آزمودنیهای تیپ شخصیتی A اضطراب بالاتری را از افراد تیپ شخصیتی B تجربه میکنند (با اختلاف میانگین = 8/2)
همچنین برحسب نتایج آزمون تحلیل آماری t استودنت در درجه آزادی 18 = d.f و در سطح 05/0 = در جهت بررسی فرضیه 2 سویة تحقیق «که بین میزان اضطراب تیپ شخصیتی A و B تفاوت معنیداری وجود دارد»، یافتهها بیانگر تفاوت معنیداری بین میزان اضطراب در 2 تیپ شخصیتی A و B میباشند که این یافتهها در این پژوهش با یافتهها و نتایج تحقیقات مشابه (نظیر تحقیقات فریدمن و روزنمن (1974) یا تحقیقات پرایس (1983)) هماهنگی قابل ملاحظهای را نشان میدهند.
فصــل اول
- مقدمه
- بیان مسأله
- ضرورت و اهمیت تحقیق
- فرضیات یا سؤالات تحقیق
- روش تحقیق
- جامعه پژوهش و حجم نمونه
- تعریف واژهها و اصطلاحات: تعریف نظری و تعریف عملیاتی
مقدمه:
با توجه به ویژگیها و تفاوتهایی که قرون و اعصار با یکدیگر دارند، قرن 17 قرن تنویر افکار و قرن 18 عصر منطق، قرن 19، قرن ترقی و پیشرفت، قرن 20 عصر اضطراب نامیده میشود. با غلبه بر بیماریهای جسمی که سالها سرنوشت بشر را در اختیار داشته و بشر هر روز بیش از پیش به تأثیر عوامل روانی در سعادت خوا واقف میگردد.
استان متمدن دیگر قربانی قطعی بیماریهای همهگیر نمیشود طاعون جای خود را به گروهی از بیماریهای روانی از قبیل: تشویش، احساس ناامنی، فریبکاری و تردید داده است.
در اطراف نامردم محنت زده و ناخشنود و مضطربی که نیروی فکری خود را از دست داده و قادر به حل مسائل زندگی خود نیستند، بسیارند. شگفتاند که ناراحتیهای روانی بی شاز جمیع اختلالات جسمی دیگر سلامت بشر را تهدید میکند. گاهی این اضطراب به طور نا گهانی و زمانی به طور تدریجی ظاهر میشود و زمانی در حد چند ساعت است، اما صرفنظر از چگونگی بروز شدت و حدت آن اضطراب آن اساس و بنیادی است که کمتر کسی با آن بیگانه است. فرد، بیپناه و درمانده است و نمیتواند معنیای برای این حالت عاطفی بیابد اما وقتی این وهلهها و مرا حل اضطراب ظاهرو تکرار میشوند پابرجا میماند (دادستان، پریرخ، 1379).
با آنکه اضطراب و ناسازگاری در تمدن و فرهنگ کنونی که بسیار توسعه یافته، معهذا مواردی در روزنامهها و نمایشنامهها به چشم میخورد، مانند آنهایی که در تاریخ یا ادبیات دیده میشود، نمونههای افراطی هستند و نمونه ناسازگاریهایی که اطراف ما را رگفتهاند، بسیار ملایمتر از نمونههای فوق هستند و بیشتر به صورت ناتوانی در حل و مقاله با مشکلات و مسائل اجتماعی است، تا اختلالات جدی و سخت روانی (بیرجندی، پروین، 1378).
اضطراب مسألهای است که با ویژگیهای شخصیتی افراد ارتباط نزدیکی دارد. این مسأله نشان میدهد که عواملی وجود دارند که ارتباط بین استرس و بیماری را تحلیل یا تشدید میکند. در شرایط استرسزا، برخی عوامل در نقش متغیرهای مداخلهگر ظاهر میشوند، این عوامل عبارتند از:
- شخصیت افراد
- مهارتهای زندگی در مقابله با مسائل و بحرانها
- انگیزه در تجارب گذشته
ثابت شده است که هیجانهای مثبت، مانند خوشبینی، خوشطبعی، خلق شاد میتواند باعث حفظ سلامتی و افزایش طول عمر شوند (هافمن) .
البته در هزاران سال پیش، یعنی در دوران باستان، بقراط بررسی تأثیر شخصیت افراد در بیماریها را مورد بررسی قرار داده بود. و پایههای شخصیت را به 4 گروه سوداوی، صفراوی، بلغی، دموی تقسیم کرده بود و تصویر بر این بود که غلبه یکی از این عوامل در شخص باعث بوجود آمدن خلق و خوی خاصی میشود. و افراط و فزونی در یکی از آنها باعث بروز بیماری، مثلاً فزونی رد سودا باعی بروز شخصیت مالیخولیایی میشود که در نتیجة آن افسردگی و بیماری جسمی وابسته به آن حادث میشوند. (پایاننامه، تربیت مقطع تهران، 1379).
همانطور که ذکر شد، یکی از مؤلفههای مؤثر دیگر بر واکنش افراد در برابر هیجانها و از جمله فشارهای زندگی و اضطراب، مسئله ویژگی تعصبهای شخصیتی و الگوهای رفتاری خاصاند که برای اولین بار فریدمن و روزنمن به سال 1974 پس از سالها تحقیق و مطالعه بر روی بیماران قلبی به این نتیجه رسیدند که بسیاری از افراد به عنوان تیپهای شخصیتی A، نامگذاری شدند که دارای ویژگیهای خاصی میباشند که آنها را از افرادی که این ویژگیها را ندا رند و از لحاظ سازگاری و مقابله با اضطراب و فشارهای زندگی، متمایز میکند در این پژوهش به بررسی میزان اضطراب این افراد و مقایسة آن با افرادی که دارای این ویژگیها میباشند پرداخته شده است و در پایان باید اذعان داشت که این تحقیق و تحقیقات مشابه این پروژه میتواند در صحت و سقم نظریات متعدد و مرتبط، به دانشمندان این حوزه مساعدت نموده و افرادی را که دارای این ویژگی هستند، بخصوص افراد با تیپ شخصیتی A، که میزان اضطراب بالاتری را تجربه میکنند،در جهت شناخت تیپ شخصیتی خود و نیز کوششی در راستای کاهش میزان اضطراب خود مساعدت نماید.
در این پژوهش تلاش شد تا رابطه میزان اضطراب در تیپهای شخصیتی A و B بررسی کند و سپس در پایان پیشنهاداتی جهت سلامت روان این افراد ارائه میگردد.
بیان مسأله:
آیدون ، عصر حاضر را دوران اضطراب نامیده است و پیچیدگیهای جاری تمدن، سرعت تغییرات و بیتوجهی به مذهب و ارزشهای خانوادگی برای افراد و اجتماع، تعارضها و اضطرابهای تازهای را بوجود آوردهاند (پورافکاری، نصرتا…، 1371)
اضطراب یک هیجان طبیعی است که درجه متوسط آن میتواند بسبب افزایش دادن میزان گوش بزنگی نیروی مفیدی به شمار آید. ولی درجات زیاد آن کارایی را کاهش میدهد و مانعی در عملکرد سالم به حساب میآید. از طرفی رابطه بین استرس و شخصیت افراد هم تاریخ مدون و کوتاهی دارد. اما در واقع دارای قدمتی بسیار طولانی است. یعنی تجربةمیزان اضطراب تا حدود زیادی به شخصیت افراد بستگی دارد. امروزه هیچ شکی وجود ندارد که استرس روانشناختی شدیداً با برخی بیماریها مرتبط است و شواهد گوناگونی نشان دادهاند که احتمال بیماری و فرسودگی با با لا رفتن استرس زندگی بالا میرود. (فریدمن، بوت و کولی 1987) (پایاننامه، تربیت معلم تهران، 1379)
همچنین طبق تحقیقات انجام شده، این مسئله روشن است که بین برخی خصوصیات شخصیتی و واکنش در برابر موقعیتها، رابطه وجود دارد و هر شخصیتی خلق و خوی خاصی را ایجاد کرده و واکنش در برابر موقعیتها و سختیها را متفاوت میکند. لذا افرادی که در برخورد با شرایط مختلف، این خلق و خوها در آنجا به صورت پایدار درآمده و جزء شخصیت آنها شده و اگر آنها در برخورد با فشارهای زندگی، مهارت کمتری هم داشته باشند، در نتیجه ابتلا به بیمارهای جسمی و روحی در آنها به فراوانی دیده میشود، از جمله بیماریهای قلبی و سرطانها و امثال آنها. این افراد همان افراد تیپ A میباشند. که فریدمن اولین فردی است که این ویژگیها را شناسایی کرد و او برنامه متعلق را برای کاهش جنبههای فشارزای الگوی رفتاری A بوجود آورده است (ترجمة لدیور، پروین، جوادی، 1381)
این پژوهش، درصدد پاسخگویی به این سؤالات میباشد:
1- با توجه به اینکه اضطراب یکی از اختلالات مهم روانی است که وجود آن در انسان مشکلات متعددی را در روند زندگی سالم ایجاد میکند، لذا تلاش برای شناخت عوامل مؤثر و طرقی در جهت رفع آن، و ایجاد مقاومت در برابر استرسها و کشمکشهای روانی و یأس و نا کامی از اهمیت ویژهای برخوردار است.