اختصاصی از یارا فایل
دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:209
فهرست مطالب:
پیشگفتار 1
رتبه بندی سیستم‌های اعلام حریق 7
انواع سیستم‌های اعلام حریق 11
سیستم‌های اعلام حریق متعارف 13
مشخصات نوعی تابلوی مرکزی متعارف 17
سیستم‌های اعلام حریق آدرس پذیر 19
اجزای سیستم‌های اعلام حریق 26
تابلوی کنترل مرکزی 27
آشکارسازهای اتوماتیک 28
شستی‌های اعلام حریق 29
اعلام کننده‌های شنیداری 30
نشانگرهای دیداری 31
تجهیزات کمکی و واسطه‌ای 31
تابلوی کنترل مرکزی 32
آشکار ساز دودی 38
دیود نوری آشکار ساز 40
آزمایش حساسیت آشکار ساز 41
موارد کاربرد آشکارسازهای دودی 41
آشکار ساز دودی نوری 42
مشخصات نوعی آشکارساز دودی نوع اول و دوم 46
مشخصات نوعی آشکارساز دودی فتوالکتریک 47
مشخصات عمومی آشکارسازهای نوری مادون قرمز 48
مشخصات خاص نوعی آشکارساز دودی مادون قرمز 49
آشکارساز دودی نوری کابلی 51
مشخصات نوعی آشکارساز دودی کانالی 61
آشکارساز دودی بدون سیم 62
مشخصات نوعی آشکارساز دودی بی‌سیم 64
آشکارساز با تغذیه از خط اصلی متناوب 64
مشخصات نوعی آشکار ساز با تغذیه از خط اصلی 66
آشکارساز دودی لیزری 67
مشخصات نوعی آشکارساز لیزری 69
آشکارساز دودی یونیزاسیون 69
مشخصات نوعی آشکار سازهای دودی یونیزاسیون 74
مشخصات نوعی آشکارساز دودی یونیزاسیون 75
آشکارساز حرارتی 76
آشکارساز حرارتی دمای ثابت 79
مشخصات نوعی آشکارساز حرارتی دمای ثابت 80
آشکارساز حرارتی نرخ افزایشی 83
مشخصات نوعی آشکار حرارتی مرکب دمای ثابت – افزایشی 87
آشکارساز حرارتی خطی 89
مشخصات نوعی آشکارساز حرارتی خطی 95
نصب آشکارساز حرارتی 96
آشکار ساز شعله 98
آشکارساز مادون قرمز 98
مشخصات نوعی آشکارساز شعل مادون قرمز 100
آشکارساز ماوراء بنفش 102
مشخصات نوعی آشکارساز شعله ماورا بنفش 104
آشکارساز مرکب مادون قرمز – ماوراء بنفش 106
مشخصات نوعی اشکارساز شعله از نوع مرکب 107
مقایسه حساسیت و واکنش آشکارسازها 108
حد ارتفاع برای آشکارساز 109
مقایسه اماکن مناسب نصب آشکارسازهای دودی 109
شستی اعلام حریق 111
تجهیزات هشدار شنیداری 114
مشخصات نوعی بلند گو 122
مشخصات نوعی زنگ اعلام حریق 124
مشخصات نوعی آژیر اعلام حریق الکترونیکی 125
مشخصات نوعی آژیر 128
انواع تجهیزات هشدار دهنده شنیداری 128
تجهیزات هشدار دهنده دیداری 132
تجهیزات کمکی 137
منابع تغذیه 138
مبدل ولتاژ 144
مشخصات نوعی مبدل ولتاژ 144
رله خط 145
مشخصات نوعی رله خط 146
رله فراخوان آسانسور 147
دیواری نوری مجزا 149
مشخصات نوعی واحد دیود نوری 151
مبدل آدرس پذیر به متعارف 152
مشخصات نوعی مبدل آدرس پذیر به متعارف 153
برد واسط شبکه 156
مشخصات نوعی برد واسط شبکه 157
برد واسط سریال 158
مجزا کننده خط 159
مشخصات نوعی مجزا کننده خط 162
بردهای کمکی خروجی و ورودی 162
تجهیزات ورودی و خروجی 165
سیستم با ارتباط تلفنی و صوتی 167
حفاظ آشکارساز 170
مدارها و سیمکشی‌ها 171
مثالی از مدار ساده نظارتی و اصول عملکرد آن 171
مدارهای دوسیمه و چهار سیمه 175
مدارهای شاخه‌ای و حلقوی 176
بایدها و نبایدها در اجرای سیم کشی 185
افت ولتاژ خط 199
هشدار کاذب 201
جزئیات 204
نمادها و تجهیزات اعلام حریق202
منابع و مراجع 204
پیشگفتار
طراحان، مجریان و بهره برداران امیدوارند که با رعایت اصول ایمنی و به کارگیری روش‌ها و دستورالعملهای گوناگون، ساختمان را از خطرات وقوع حریق ایمن دارند و یا حداقل بروز آن را به طور موثری کاهش دهند. اما متأسفانه علی رغم همه تلاش‌ها، همواره احتمال بروز آتشی ناخواسته وجود دارد. بنابراین به موازات رعایت اصول پیشگیرانه باید برای مقابله با حریق نیز باید تدابیر کارآمدی اندیشیده شود بر این اساس چنانچه مباحث مربوط به حفاظت در برابر حریق را در سه طبقه، ممانعت از وقوع، پیشگیری از توسعه و مقابله با حریق جای دهیم، موارد مربوط به سیستم‌های اعلام حریق در گروه پیشگیری از توسعه و گسترش حریق جای می‌گیرند.
در عین حال پیشگیری از سرایت آتش به سایر نقاط، نخستین گامهای مقابله با حریق نیز محسوب میشود. زیرا به طور طبیعی پیش از انجام هرگونه اقدامی برای کنترل و اطفاء حریق می‌یابد به گونه‌ای از وجود و محل وقوع آنها، اطلاعاتی در اختیار قرار گیرد. بنابراین می‌توان یکی از مهمترین شروط مقابله با حریق را، اطلاع سریع و به موقع از بروز آن دانست، و از آنجایی که سیستم اعلام حریق عامل اجرای چنین شرط مهمی است، به طور قطع دارای جایگاه پر اهمیتی در روند مبارزه با حریق نیز می‌گردد.
ضرورت به کارگیری سیستم اعلام حریق، هنگامی پر رنگ‌تر میشود که بدانیم، یکی از ویژگی‌های جالب توجه و البته دهشتناک آتش، سرعت و شتاب فزاینده آن در گسترش و فراگیر شدن است. بی‌تردید نمی‌توان تأثیر عوامل مهمی مانند، جنس اثاثیه و مبلمان، نوع مصالح مصرفی ساختمان، کیفیت معماری و نازک کاری داخلی و چگونگی اجرا و عملکرد تأسیسات الکتریکی و مکانیکی را در میزان سرعت گسترش حریق نادیده گرفت، اما علی رغم شدت ضعف ناشی از عوامل مختلف و ترکیبهای متنوع، در مجموع رشد انبوه شدن آتش بسیار پرشتاب ارزیابی می شود، زیرا به هر حال استفاده از مواد آتشگیری چون، کاغذ، چوب، پارچه، لاستیک، پلاستیک، مواد شیمیایی و بسیاری مواد دیگر در محیط‌های مسکونی، اداری، تجاری، صنعتی و آموزشی اجتناب ناپذیر است. در واقع پتانسیل آتشگیری مواد و شرایط مناسب محیطی، امکاناتی را فراهم می‌آورد که جرقه کوچک ناشی از یک اتصال کوتاه الکتریکی می‌تواند عمارت بزرگی را در زمان بسیار کوتاهی طعمه حریق سازد.
آتش خود حاصل سلسله واکنش‌های شیمیایی است که در اثر ترکیب سریع اکسیژن با سوخت یا مواد سوختی در دمایی مشخص بوجود می‌آید. آتش که تحت تأثیر عوامل مهمی همچون حرارت بوجود می‌آید، در یک واکنش تکمیلی موجب افزایش حرارت می‌گردد و فزونی هر چه بیشتر گرما موجب سرکشی بیشتر آتش می‌گردد. این تعامل و تناسب بین گرما و شعله در صورت وجود اکسیژن و مواد سوختنی هر دم بر سرعت گسترش حریق می‌افزاید و توان ویرانگر آنرا در هر ثانیه بیش از پیش می‌گرداند، تا جاییکه در صورت وجود شرایط مساعد می‌تواند ظرف کمتر از یک دقیقه دمای زیر سقف یک اتاق معمولی را تا هزار درجه سانتی‌گراد افزایش دهد.
به دلیل سبک‌تر بودن هوای گرم و میل آن به صعود، همراه سرعت گسترش آتش به صورت عمودی بیش از حالت افقی است. مگر آنکه مانعی همچون سقف در مسیر آن قرار بگیرد و یا عامل دیگری هم چون وزش تند هوا آن را به سمت خاصی متمایل کند. در این حالت حریق در زیر سقف به صورت افقی گسترش می‌یابد تا به دیوارهای جانبی برسد، با این وضعیت چتری از دود و آتش با دمای بسیار بالا پدید خواهد آمد که می‌تواند سایر فضاهای مجاور را نیز فراگیرد. چنانچه حریق به تنوره‌ها و شفت‌های ساختمان و یا کانال‌های افقی که به شبکه‌های عمودی متصل هستند کشانده شود، برای فرا گرفتن سایر بخشهای ساختمان، سرعتی دو چندان پیدا خواهد نمود. قطع نظر از آتش سوزی های ناشی از انفجار که به طور معمول با حجم قابل توجهی از شعله و دود همراه هستند، سایر حریق‌ها در مراحل بسیار مقدماتی دارای دامنه کوچکی هستند و این محدودیت دامنه آغازین، فرصتی را فراهم می‌آورد تا با کشف سریع، آن را کنترل و خاموش نمود و یا از خطرات جانبی آن گریخت. تشخیص درست و هشدار به موقع از جمله وظایف اصلی سیستم های اعلام حریق محسوب می‌شوند. اما استفاده از سیستم‌های اعلام حریق جهت آمادگی مقابله با حریق و خروج اضطراری از ساختمان و یا حتی اعلام به سرویس‌های امدادی محدود نمی‌شود، بلکه بسته به نوع سیستم و تجهیزات کمکی و واسطه‌ای به کارگرفته شده، می‌توانند سر منشأ برخی اقدامات حفاظتی مانند باز شدن دمپرها، خاموش شدن هوا سازها، راه‌اندازی هواکش‌های تخلیه دود، باز شدن درهای اضطراری، راه‌اندازی خود کار پمپ‌های آتش نشانی، آغاز به کار آبفشان ها و فوم‌های ضد حریق نیز باشند.
پس از طراحی و پایان عملیات اجرایی نصب تجهیزات، مهمترین مرحله یعنی مرحله نگهداری و راهبری سیستم فرا می‌رسد. اما متأسفانه این نوع سیستم ها به دلیل عدم بازبینی مستمر و نگهداری سازمان یافته تبدیل به تعدادی تجهیزات بی‌مصرف و ناکارآمد میشود که به هنگام نیاز قادر به انجام وظایف از پیش تعریف شده نیستند.
عدم آزمایش های هفتگی، ماهیانه و سالیانه، عدم توجه به دستورالعملهای نگهداری، عدم توجه به عمر مفید تجهیزات، تغییر کاربری فضاها بدون در نظر گرفتن شرایط اولیه‌ای که سیستم بر مبنای آن طراحی شده است، تغییرات ساختمانی و جابجایی تیغه‌های جدا کننده بدون توجه به شرایط منطقه‌بندی اولیه و تجهیزات اعلام حریق، ایجاد تغییرات در تأسیسات الکتریکی و مکانیکی ساختمان و اخذ انشعابات جدید، رفتارهای مغرضانه و خرابکارانه مانند شکستن شیشه‌های شستی‌ها و یا ایجاد دود و گرمای کاذب برای فعال نمودن آژیرها و نیز سهل‌انگاری های دیگری از این قبیل، می‌توانند موجب بروز هشدارهای کاذب شوند و پس از مدتی متصدیان ساختمان برای رهایی یافتن از مزاحمت‌های بی شمار به صدا در آمدن دروغین آژیرها، چاره را در این می‌بینند که به طور کلی سیستم اعلام حریق را از مدار استفاده خارج کنند.
حتی اگر متصدیان آگاهانه دست به چنین عملی نزنند، بسیاری از مواد بر شمرده فوق می‌توانند سیستم اعلام حریق را به صورت محلی یا مرکزی از ارائه سرویس‌های به هنگام و صحیح باز دارند.
خوشبختانه قرار نیست که در هر ماه، هفته یا روز در موسسه یا خانه‌ای آتش سوزی روی دهد، از این رو تا زمانی که حریقی رخ نداده است، این گونه سیستم‌ها به دست فراموشی سپرده می شوند و متأسفانه تنها زمانی همگان به کم و کیف سیستم‌های اعلام حریق می‌پردازند که آتشی در گرفته و خسارات جبران ناپذیری را بر ساختمان و ساکنین آن تحمیل نموده است. بنابراین به موازات اعمال دقت در زمینه‌های طراحی و اجرا می‌بایست در دوره بهره برداری با گماردن متصدیان و افراد متخصص به صورت مستمر سیستم را با آزمایش‌های مختلف و بازبینی‌های ادواری آماده به کار نگهداشت و ضمن آن نسبت به هر تغییر ساختاری و کاربری که به نحوی بر عملکرد سیستم اعمال حریق موثر باشد، حساس و سختگیر بود.
متصدیان می‌باید به صورت روزانه از روشن بودن تابلوی کنترل مرکزی و شارژ باتری‌های مطمئن شوند و به صورت هفتگی می‌باید از عملکرد نشانگر ها و آژیرها آزمایش به عمل آورند و براساس برنامه مدونی به صورت هفتگی حداقل یک منطقه حریق را مورد بازرسی قرار دهند و در هر سه ماه گزارش کاملی از وضعیت کلیه تجهیزات سیستم و اشکالات و چگونگی رفع آنها تهیه و جهت مراجعات احتمالی بایگانی نمایند. در هر سه ماه لازم است که برق اصلی سیستم را به صورت آزمایشی قطع نموده و با استفاده از باتری‌ها سیستم را راه‌اندازی نمایند.
تنها با تدوین و اجرای برنامه‌ای منظم می‌توان از نحوه عملکرد سیستم‌های اعلام حریق در دوره بهره‌برداری مطمئن شد، اگر نه همان گونه که پیش از این اشاره شدف سیستم علائم حریق اگر کاربردی دکوراتیو و مشتری پسند پیدا نکند، قطعا تبدیل به زائده‌ای مزاحم خواهد شد.
رتبه‌بندی سیستم‌های اعلام حریق
به طور کلی طراحی، اجرا و بهره‌برداری از سیستم اعلام حریق به دو منظور حفاظت از جان افراد (L system = Life Protection) و اموال (P system= Property Protection) صورت می‌گیرد. بر همین اساس اینگونه سیستم‌ها براساس استانداردهای معتبر از جمله BS5839Part دارای سطوح مختلف با اهداف ویژه هستند که در قالب دو سیستم حفاظت از جان با علامت اختصاری (L) و حفاظت از اموال با نماد (P) به تناسب نیاز و صرفه اقتصادی شکل می‌گیرند. این سطوح در هر دو زمینه (L) و (P) مبنایی برای گستردگی و فراگیری سیستم از نظر کمیت و کیفیت تجهیزات هستند. در سیستم‌ها نوع (L) که با هدف حفاظت از جان ساکنین طرح می‌شوند، محدوده‌ها براساس طبقه بندی زیر مورد نظر قرار می‌گیرند: (نوع M) – سیستم کاملا دستی (Manual) و غیر اتوماتیک که در آن برای اعلام تنها از شستی‌های اعلام حریق استفاده میشود.
(نوع L5)- سیستم دستی به علاوه استفاده از آشکار سازی‌های اتوماتیک فقط برای فضاهایی که دارای خطر بسیار بالای حریق هستند.
(نوع L4)- سیستم دستی به علاوه استفاده از آشکار ساز دودی در مسیرهای فرار
(نوع L3)- سیستم دستی به علاوه از آشکار ساز دودی در مسیرهای فرار و نیز استفاده از آشکار سازهای حرارتی و دودی برای اتاق‌های مجاور مسیرهای فرار با دسترسی مستقیم با اینگونه مسیرها
(نوع L2)- مانند نوع L3 به انضمام استفاده از سیستم اتوماتیک در فضاهای که احتمال بروز حریق در آنها زیاد است مانند آشپزخانه، موتور خانه و یا فضاهایی که از لحاظ بروز حریق خطرات بیشتری را متوجه ساکنین خواهد کرد، مانند اتاق خواب، فضاهایی که ساکنین آن سالخورده، ناتوان، بیمار و یا معلول هستند. انبارها نیز از جمله فضاهایی هستند که در سیستم نوع L2 می‌یابد مجهز به آشکار باشند و به صورت اتوماتیک حفاظت گردند.
(نوع L1)- سیستم دستی به علاوه استفاده از سیستم اتوماتیک و آژیر برای کلیه فضاهای ساختمان به غیر از حمام‌ها، دستشویی‌ها و توالت‌ها مگر آنکه در آنها از دست خشک کن‌های الکتریکی استفاده شده باشد، در رویدادهایی با عمق کمتر از 800 mm و کمدها و قفسه‌های کمتر از 1m2 نیز به استفاده از آشکارساز نیازی نیست.
در مورد حفاظت از اموال نیز دو روش کلی و جزئی وجود دارد:
(نوع p1)- حفاظت از کلیه قسمت‌های ساختمان توسط سیستم اتوماتیک به جز فضاهای مستثنی شده‌ای که در نوع L1 خاطر نشان گردید.
