لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 5 صفحه
قسمتی از متن .doc :
علوم اقتصادی
هدف :
در دانشگاه اقتصاد را اینگونه تعریف می‌کنند: علم تخصیص منابع محدود برای نیازهای نامحدود. بطور کلی بحث در این علم بر سر آن است که نحوه تخصیص بهینه این منابع چگونه است.
در یک تعریف کلی‌تر اینگونه می‌توانیم بگوییم که علم اقتصاد مطالعه علمی جنبه‌های گوناگون رفتار اقتصادی انسان است. به این خاطر علم اقتصاد جزو علوم اجتماعی محسوب می‌شود ، درست نظیر جامعه‌شناسی ، علم سیاست یا روانشناسی، علم را معمولا بخش نظام‌یافته (روشمند) شناخت بشری می‌دانند اما تعریف علم بسی فراتر از این است. در این معنا علم به دنبال به دست دادن یک «تبیین» معقول و منطقی از روابط و پیوندهای میان پدیده‌های مشاهده‌پذیر و همچنین استخراج «قوانین فراشمول» برای «پیش‌بینی» رویدادهایی است که تحت شرایط معین رخ می‌دهند. به طور خلاصه سروکار علم با تبیین، استخراج قانون فراشمول و پیش‌بینی رویدادها است.
ماهیت :
علم اقتصاد از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی است. آنچه باعث شده است این علم جزو علوم انسانی بیاید، سروکار داشتن با رفتار اقتصادی انسان‌هاست، این خود باعث پیوند اقتصاد با فلسفه می‌شود که جنبه نظری اقتصاد است. اما آنچه باعث پیوند این علم با ریاضی و آمار شده است، جنبه کاربردی اقتصاد است که بسیار وسیع‌تر از جنبه نظری آن است.
ویژگی‌دیگر علوم اجتماعی و به تبع آن علم اقتصاد این است که پیش‌بینی در این علوم با یک مشکل اساسی روبه‌روست: دانشمندان علوم اجتماعی و اقتصاددان‌ها به ندرت می‌توانند برای بررسی پدیده‌های مشاهده پذیر از آزمایش استفاده کنند، در حالی که دانشمندان علوم تجربی با این مشکل به طور جدی روبه‌رو نیستند. در علوم تجربی آزمایش در آزمایشگاه انجام می‌شود و با تمهیداتی می‌توان این محیط مصنوعی را تحت کنترل درآورد و واکنش‌های یک پدیده خاص را در برابر یک متغیر مشخص بررسی کرد. اما در علوم اجتماعی و علم اقتصاد عوامل دیگری نیز وجود دارند که تقریبا خارج از کنترل است و می‌توانند نتیجه بررسی را تغییر دهند.
کاستی‌ها و محدودیت‌های علوم اجتماعی و علم اقتصاد به ویژه در زمینه بهره‌گیری از «روش آزمایش» موجب شده دانشمندان علوم اجتماعی و اقتصاددانان به استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های آماری پیشرفته رغبت تشان دهند.
نه تنها آمار، ریاضی هم به اقتصاددانان در زمینه شناخت بهتر پدیده‌ها و رفتارهای فردی و اجتماعی کمک می‌کند.
آمار رکن اساسی علوم اجتماعی ، علم اقتصاد و سیاست‌های اقتصادی - اجتماعی است. با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های آماری پیشرفته می‌توان مبنایی ریاضی و کمی برای تبیین، تشخیص و صورت بندی مسائل اقتصادی- اجتماعی فراهم آورد. همچنین آمار امکان به دست دادن تصویر کلی یک وضعیت اقتصادی - اجتماعی خاص را فراهم می‌کند.
«علوم اجتماعی» در مقایسه با علوم طبیعی ویژگی‌های خاص‌تری دارند، چون این علوم به بررسی رفتار انسان می‌پردازد و این رفتارها نیز ناهمگون است. گذشته از این ، به خاطر تنوع «فردیت‌ها» پیش‌بینی در علوم اجتماعی به غایت سخت‌تر از پیش‌بینی در علوم طبیعی و تجربی است.
گرایش‌های مقطع لیسانس:
رشته اقتصاد در مقطع کارشناسی دارای شش شاخه اقتصاد نظری، بازرگانی، کشاورزی، پول و بانکداری، صنعتی و حمل و نقل است و داوطلبان هر سه گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی می‌توانند این رشته را انتخاب کنند. البته برای داوطلبان علوم ریاضی و فنی شاخه‌های بازرگانی و کشاورزی و برای داوطلبان انسانی شاخه اقتصاد نظری ارائه نشده است. اما به گفته استادان این رشته تفاوت شاخه‌های مختلف اقتصاد در مقطع کارشناسی کمتر از 30 واحد درسی است و چون دانشجویان می‌توانند 9 واحد اختیاری خود را از شاخه دیگر انتخاب کنند، تفاوت قابل توجهی بین شاخه‌های مختلف این رشته وجود ندارد. بویژه این که بین دروس تخصصی هر شاخه نیز تشابه‌های بسیاری وجود دارد برای مثال از یازده درس اختصاصی شاخه اقتصاد پول و بانکداری، چهار درس آن با شاخه اقتصاد بازرگانی مشترک است. با این همه ما برای آشنایی شما با شاخه‌های رشته اقتصاد، به معرفی اجمالی آن می‌پردازیم.
شاخه‌اقتصادی نظری
اقتصاد نظری به مدلهای ریاضی اقتصاد می‌پردازد یعنی تاکید این بخش از اقتصاد بیشتر بر تئوری‌های ریاضی است.
دکتر عسکریان در معرفی این شاخه می‌گوید:
«تقسیم‌بندی رشته اقتصاد به شاخه‌های متفاوت کار اشتباهی است؛ چون بین شاخه‌های این رشته ، مرزبندی دقیق و تعیین شده‌ای وجود ندارد. برای مثال ما در مقابل اقتصاد نظری، شاخه‌ای به نام اقتصاد کاربردی نداریم اما در کل به نظر می‌رسد که هسته اصلی تئوری‌های اقتصادی مثل اقتصاد ریاضی و اقتصادسنجی بیشتر در شاخه اقتصاد نظری مطالعه می‌شود. یعنی این شاخه بیشتر جنبه انتزاعی و تئوری دارد و تاکید آن بر روی تئوری‌های ریاضی است و دانشجوی اقتصاد نظری کمتر پدیده‌هایی از قبیل تجارت را مطالعه می‌کند.
شاخه اقتصاد بازرگانی
اقتصاد بازرگانی یکی از شاخه‌های کاربردی اقتصاد است که در آن دانشجو با جنبه‌های توصیفی و تحلیلی مدیریت تولید، مدیریت بازاریابی و کاربردهای آن، قوانین و مقررات مالیات در ایران، انواع حسابرسی و اصول حسابداری آشنا می‌شود همچنین با استفاده از یک سری مدلهای تصمیم‌گیری و متدهای کمی، تعیین خط مشی مطلوب را در مسائلی که یک مدیر با آن مواجه می‌شود فرا می‌گیرد.
شاخه اقتصاد صنعتی
در شاخه اقتصاد صنعتی دانشجویان طی چند واحد با ساختار بازار صنعت، بازرگانی بین‌المللی، منافع و مضرات انحصار، سیاست رقابت ، منافع مصرف کننده، هزینه‌ها و همچنین حقوق و مقررات کاری که تنظیم کننده روابط بین کارگران و کارفرمایان است، آشنا می‌شوند
شاخه اقتصاد پولی و بانکداری
دانشجویان این شاخه با نحوه عملکرد بانک‌های داخلی و خارجی، اسناد و اعتبار ارزی، سیاست‌های پولی و مالی به عنوان مهم‌ترین سیاست‌های تثبیت اقتصادی و چگونگی تجزیه و تحلیل صورت حسابهای مالی آشنا می‌شوند.
شاخه اقتصاد کشاورزی
دانشجویان این شاخه ، اقتصادی را که به محصولات کشاورزی و زمین و زراعت باز می‌گردد، مطالعه می‌کنند.
دکتر پژویان استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در معرفی این گرایش می‌گوید:
«بازار محصولات کشاورزی به دلیل اینکه در بسیاری از موارد پیوستگی تولید را ندارد، همچنین متغیرهایی مثل آب و هوا و خاک در آن اثر عمده‌ای دارد، به مطالعه تخصصی و ویژه‌ای نیازمند است؛ یعنی کارشناس اقتصادی این بخش باید علاوه بر آشنایی با اصول و مبانی علم اقتصاد، با مسائل کشاورزی از قبیل تولید کشاورزی و بازارهای محصولات کشاورزی آشنایی داشته باشد.»
محمد مطلق دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد توسعه دانشگاه علامه طباطبایی نیز در همین زمینه می‌گوید:
«اقتصاد کشاورزی حدفاصل رشته‌های مهندسی کشاورزی و اقتصاد است. یعنی دانشجویان هم اصول زراعت و دامپروری را مطالعه می‌کنند و هم با دروس اصلی اقتصاد مثل اقتصاد خرد و اقتصاد کلان آشنا می‌شوند.»
آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد:
هنگامی که از فرصت‌های شغلی یک رشته صحبت می‌کنیم باید به دو مساله توجه داشت، اول اینکه آیا فارغ‌التحصیلان رشته مورد نظر اطلاعات تخصصی لازم را در دانشگاه به دست آورده‌اند؟ و دوم اینکه آیا جامعه، ماهیت رشته مورد نظر، کاربرد و ضرورت فعالیت فارغ‌التحصیلان آن را می‌شناسد؟
دکتر عسکریان در زمینه فرصت‌های شغلی رشته اقتصاد در پاسخ به سوال اول می‌گوید:
«دانشجویان دوره کارشناسی اقتصاد بیشتر اطلاعات اولیه و پایه را مطالعه می‌کنند، در نتیجه نباید انتظار داشته باشند که پس از فارغ‌التحصیلی به طور تخصصی و کاربردی فعالیت نمایند مگر دانشجویانی که خودشان مطالعه و فعالیت بیشتری داشته و تئوری‌هایی را که مطالعه می‌کنند، به کار نیز می‌گیرند. یعنی می‌توانند مدلهای اقتصادی نوشته، تجزیه و تحلیل کرده و پیشنهادهای تازه‌ای برای رفع مشکلات اقتصادی موسسه‌ها و سازمانهای مختلف ارائه دهند.»
دکتر عسکریان در ادامه می‌گوید:
«البته این به آن معنا نیست که در حال حاضر فارغ‌التحصیلان این رشته بازار کار ندارند بلکه می‌توانند در بخش‌های مختلف وزارت اقتصاد مثل بخش مالیات، وزارت‌صنایع ، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و مرکز آمار فعالیت کنند و مهمتر از همه اینکه حتی اگر فارغ‌التحصیلان اقتصاد در رشته تخصصی خود فعالیت نکنند، به دلیل داشتن ذهنی باز و تحلیل‌گر و آشنایی صحیح با مسائل و مباحث اقتصادی، نگاه کارشناسانه‌ای نسبت به جامعه و پیرامون خود دارد و می‌تواند در هر شغلی موفق و کارآمد باشد.»
دکتر پژویان نیز در پاسخ به سوال دوم می‌گوید:
«متاسفانه رشته اقتصاد در جامعه ما جایگاه خود را پیدا نکرده است. در نتیجه کارشناسان اقتصاد نیز در جای مناسب خود قرار نگرفته‌اند و فقط فارغ‌التحصیلان علاقه‌مند و مشتاق که در دوران دانشجویی مهارتهای لازم را کسب کرده‌اند، می‌توانند بازار کاری مرتبط با رشته تحصیلی خویش پیدا کنند و در سازمانهایی مثل وزارت اقتصاد و دارایی، وزارت بازرگانی و سازمان برنامه و بودجه فعالیت نموده یا در بانک‌ها به عنوان ارزیاب و در بخش خصوصی به عنوان مدیر اقتصادی تولید و کارشناس اقتصادی کار کنند.»
محمد مطلق نیز فرصت‌های شغلی فارغ‌التحصیلان لیسانس را محدود می‌داند و در این‌باره می‌گوید:
«در حال حاضر تعداد قابل توجهی فارغ‌التحصیل فوق‌لیسانس و دکترای اقتصاد در جامعه حضور دارند و موسسات و سازمانهای خصوصی و دولتی نیز ترجیح می‌دهند که این دسته از فارغ‌التحصیلان را استخدام کنند چون این افراد اطلاعات کاربردی‌تر و تخصصی‌تری در زمینه‌های مختلف از جمله نفت،مالیات، ارزیابی یک طرح اقتصادی و کارشناسی موسسات خرد و بنگاهها دارند.
البته آنچه گفته شد در مورد وضعیت کنونی فارغ‌التحصیلان این رشته است اما طبق آماری که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ارایه داده است، فرصت‌های شغلی برای رشته‌های علوم انسانی نسبت به رشته‌های علوم تجربی و فنی بیشتر شده است. چون جامعه کم‌کم به تخصص فارغ‌التحصیلان علوم انسانی احساس نیاز می‌کند و این بیانگر آن است که در آینده فرصت‌های شغلی بیشتری برای فارغ‌التحصیلان این رشته ایجاد خواهد شد بخصوص اگر داوطلبان رتبه‌های بالاتر هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی ، علوم تجربی و علوم انسانی وارد این رشته شوند.»
توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه :
چون مباحث کتاب اقتصاد که در دبیرستان تدریس می‌شود، جنبه حفظی دارد، بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری تصور می‌کنند که برای موفقیت در رشته اقتصاد باید حافظه‌ای قوی داشت تا بتوان مفاهیم و نظریه‌های متعدد را حفظ کرد در حالی که به گفته استادان و دانشجویان این رشته، دانشجوی اقتصاد بیش از هر چیز باید در درس ریاضی قوی باشد تا بتواند در این رشته موفق گردد.
محمد مطلق دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد توسعه دانشگاه علامه طباطبایی در همین زمینه می‌گوید:
«بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری و حتی دانشجویان سال اول این رشته تصور می‌کنند که اقتصاد مجموعه‌ای از محفوظات است در حالی که این علم ارتباط نزدیکی با ریاضی دارد و دانشجو باید مباحثی مثل حد، مشتق و انتگرال را در حد یک دیپلمه بخوبی بداند در غیر این صورت در دروس ابتدایی و اولیه این رشته مثل اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، ریاضی و آمار با مشکل روبرو می‌شود، مشکلی که تعداد قابل توجهی از فارغ‌التحصیلان علوم انسانی با آن مواجه هستند.»
وی در مورد توانمندی‌های دیگر دانشجوی این رشته می‌گوید:
«دانشجوی اقتصاد لازم است که به مباحث اجتماعی علاقه‌مند بوده و الفبای جامعه‌شناسی ، علوم سیاسی و روانشناسی را بداند چون اقتصاد یک حلقه از علوم اجتماعی است و زنجیره علوم اجتماعی نیز به هم مرتبط است.»
شهداد رضایی فارغ‌التحصیل رشته اقتصاد نیز معتقد است که دانشجوی اقتصاد بویژه دانشجوی گرایش اقتصاد نظری باید در درس ریاضی قوی باشد و حتی لازم است دارای نگاهی تحلیل‌گر باشد تا هم در مطالعه دروس دانشگاهی مثل اقتصادسنجی و هم در بازار کار موفق باشد.
لاله شاکری دانشجوی کارشناسی اقتصاد نظری نیز علاقه به جامعه و فعالیت‌های اجتماعی را برای داشنجویان این رشته ضروری می‌داند و در توضیح سخن خویش می‌گوید:
«علم اقتصاد یکی از پایه‌های اصلی جامعه است و باید در ارتباط با موضوعات دیگر فرهنگی ، سیاسی واجتماعی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. چرا که هر جامعه‌ای ویژگی‌های خاص خود را دارد و یک کارشناس اقتصاد باید بتواند اطلاعات علمی خود را با جامعه مورد نظر تطبیق دهد.»
شرط اول علاقمندی به مباحث اقتصادی است ، چه در سطح کلان ، مانند مسائل اقتصادی دولت و جامعه و چه در سطح فرد ، مانند مسائل اقتصادی در کارخانجات و شرکت‌های تولیدی.
تحقیق در مورد علوم اقتصادی