فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:25
چکیده:
بشر درصدد تحقق بخشیدن به آرمان دهکده جهانی است و امروز توانسته است در بسیاری ازابعاد مانند ارتباطات، اقتصاد وتجارت به آرزوی خود دست یابد. ارتباطات الکترونیکی که فاصله انسان ها را حداکثر به ضخامت یک مانیتور کامپیوتر نزدیک کرده است، نقش مهمی در جهانی شدن ایفا می کند. تجارت با تولد سازمان تجارت جهانی (WTO) مرزهای گمرکی و تولید و عرضه را مضمحل کرده است. علم حقوق هم همگام با سایر علوم در جهت جهانی شدن گام برمی دارد و توانسته است در رشته های مختلف مانند حقوق مالکیت ادبی و هنری، حقوق بشر، حقوق دریایی ، حقوق اقتصادی و مالی، حقوق کیفری به یکنواخت شدن قوانین جامعه عمل بپوشاند و در جهت ایجاد یک نظام قضایی نوین بین المللی حرکت کند. در دهکده جهانی، حاکمیت ها مفاهیم کلاسیک خود را از دست داده اند و وظیفه هماهنگی و اجرای مقررات یکنواخت را مهمترین وظایف حکومتی خود می دانند. تبعیض نژادی و نژادپرستی بسیار کمرنگ شده است و با انسان ها به عنوان اتباع دهکده جهانی رفتار می شود .
سهولت روابط تجاری بین المللی از یک طرف در گرو قوانین تجاری یکنواخت و از طرف دیگر حل و فصل اختلافات تجاری و حقوقی براساس قوانین متحدالشکل می باشد. نقش حقوقدانان در موقعیت های مختلف مانند قانونگزاری، قضاوت و وکالت و مشاور حقوقی، سرعت بخشیدن به پروسه یکنواخت شدن قوانین می باشد. یکی از ابعاد یکنواخت شدن قوانین، سعی در تنظیم قوانین یک شکل برای اجرای احکام خارجی است. بررسی نظام حقوقی کشورهای مختلف در این بعد و تلاش برای حل مشکلات اجرایی آن که شاید حاصل کنفرانس های جهانی باشد، قدم هایی است که به این سهم کمک می کند. رویه قضایی اجرای احکام دادگاه های خارجی در ایران برای جامعه حقوقدانان ایران و خارج ناشناخته است. هر دادگاه بنابر استنباط خود از قانون می تواند رویه متفاوت از دادگاه دیگر در پیش گیرد و از آن دفاع کند. رویه قضایی در این خصوص نادر است و هنوز جایگاه خود را در مقایسه با سایر امور پیدا نکرده است. این امر شاید به دلیل کمبود درخواست اجرای احکام خارجی در ایران باشد. بدون شک اگر رویه قضایی و قانون اجرای احکام دادگاه های خارجی در ایران تحلیل و شناسانده شود، موجب اطمینان و اعتماد نظام های قضایی کشورهای خارجی به نظام قضایی ایران می شود .
نگارنده که ریاست شعبه سوم دادگاه عمومی تهران را به عهده دارد و دستور اجرای چندین رای دادگاه های بیگانه را صادر کرده، در این مقاله سعی دارد تا قوانین و مقررات مربوطه را به اتکای رویه قضایی تشریح کند .
برای اینکه به جایگاه اجرای احکام خارجی در ایران پی ببریم، لازم می دانم به طور خلاصه سیستم قضایی ایران را توضیح دهم .
نظام قضایی ایران براساس حقوق نوشته است. براین مبنا بالاترین واحد قضایی، دیوان عالی کشور است که در راس دادگاه های حقوقی، کیفری و انقلاب و انتظامی و نظامی قرار گرفته است. دیوانعالی کشور دارای 38 شعبه است که هر شعبه از دو قاضی تشکیل می شود. ریاست دادگاه با یکی از قضات است و آراء دیوان به امضای دو قاضی معتبر می باشد. دیوان کشور در عمل به شعبه های کیفری و حقوقی تقسیم گردیده و صلاحیت آن به شرح زیر است :
1 مرجع رسیدگی پژوهشی
الف) آراء دادگاه کیفری استان در مورد جرایمی که مجازات آنها قصاص عضو، قصاص نفس، اعدام، جرایم مطبوعاتی، سیاسی و حبس دائم می باشد .
ب) آراء دادگاه های عمومی حقوقی در زمینه اصل نکاح و مهر، نسب، وصیت، وقف، حجر و احکامی که خواسته آن بیش از 20 میلیون ریال باشد .
ج) آراء دادگاه های انقلاب در مورد جرایم علیه امنیت، جاسوسی، قاچاق مواد مخدر، عملیات تروریستی و توهین به مقامات.
2- رسیدگی فرجامی به آراء دادگاه های عمومی حقوقی که از آن در شعبه تجدیدنظر، تجدیدنظرخواهی نشده باشد.
در مرتبه دوم دادگاه تجدیدنظر استان قرار گرفته است که در مرکز هر استان با دو قاضی تشکیل می شود و رای آن با امضای دو قاضی معتبر بوده و به شعب حقوقی و کیفری تقسیم می گردد. صلاحیت دادگاه تجدیدنظر استان به شرح زیر است:
الف) مرجع رسیدگی پژوهشی به آراء دادگاه های حقوقی عمومی که در مورد دعاوی غیرمالی و دعاوی مالی که ارزش خواسته آن بیش از سه میلیون ریال باشد.
ب) مرجع رسیدگی پژوهشی به آراء دادگاه های عمومی کیفری و انقلاب که در مورد جرایم ضبط اموال بیش از یک میلیون ریال، جرایمی که حداکثر مجازات قانونی آن بیش از سه ماه حبس یا شلاق یا جزای نقدی بیش از پانصد هزار ریال و انفصال از خدمت باشد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:18
مقدمه:
حضور دمکرات های جوان در کنگره و تغییر سیاست آمریکا در اوایل دهه ی 1970 کنگره تحت فشار اصلاح طلبان از داخل و دگرگونی مالی اجتماعی از خارج تغییر ماهیت داد؛ کنگره ی پیش از دهه 1950 کنگره ای سالمند سالار و محافظه کار بود که تحت سلطه ی گروهی از دموکرات های جنوبی معروف به ( دموکرات های دیکی ) قرار داشت این عده همیشه معتقد بودند که تا آخر عمر به مدت قانون ارشدیت کرسی های خود را حفظ خواهند کرد ، اما سلطه ی این عده در دهه 1960 میلادی از دست رفت که در وحله اول ناشی از توسعه اقتصادی و اجرای قانون حق رای بود که به کنترل تک حزبی در ایالات جنوب خاتمه داد و در مرحله بعد به سبب مخالفت دموکرات های جوان با مداخله ی آمریکا در ویتنام از دوره ی جانسون و همچنین اقدام نیکسون در توقیف بودجه تخصیصی کنگره برای امور رفاهی بود که در پی اصلاح و دمکراتیک کردن کنگره بازیابی برخی از اختیارات برآمدند که طی دهه های اخیر به ریاست جمهوری باخته بودند.(1)
چگونگی روی کار آمدن کارتر:
در پی رسوایی واترگیت اصلاحات شتاب گرفت و این روند با انتخابات نوامبر 1974 که به انتخابات بعد از واترگیت مشهور شده بود ادامه یافت چنین روندی باعث شد جمهوری خواهان بسیاری از کرسی های ایالات شمال و شهرهای حاشیه ای را از دست بدهند و راه برای ورود گروهی از جوانان دموکرات به کنگره هموار شود .
دوره ریاست جمهوری جرالد فورد از دید افکار عمومی و جریانات سیاسی آمریکا یک دوره سردرگمی و ناامیدی بود . دراین دوره کسادی اقتصادی چشمگیر بود و با وجود بهبود نسبی در اقتصاد کشور در سال 1975 فورد نتوانست مجبوبیت چندانی را به دست آورد.(1)
زمامداری کارتر در نوامبر 1976 ( 1355 آبان ماه ) را می توان نقطه آغاز پیوند حقوق بشر با دستگاه تصمیم گیری ایالات متحده دانست البته این سیاست ناشی از حکومت کارتر نبود بلکه این خواست مردم و کنگره ی آمریکا بود که در پی چنگ ویتنام و افشاگری در مورد سیاست هایی که ایالات متحده در امریکای لاتین و دیگر مناطق تحت عنوان مبارزه با کمونیسم و حفاظت از منابع و ارزش های سنتی آمریکا دنبال می کرد ، شدت گرفت و اجرای آن ضرورت یافت از این رو کنگره متاثر از ورود دمکرات های لیبرال و جوان برای ایجاد تشکیلات حقوق بشر در ساختار درست و تنظیم گزارش هایی در این زمینه اصرارداشت ، لذا قوانینی را وضع کرد که به موجب آن کمک های اقتصادی و نظامی ایالات متحده به دولت های خارجی مشروط به اجرای حقوق بشر در آن کشورها می شد
کارتر علاوه بر خواست کنگره تصمیم به پیشرفت حقوق بشر به عنوان یک جنبه کلیدی از سیاست خارجی اتخاذ کرد .
ظهور جیمی کارتر :
او فرماندار سابق ایالت جورجیا بود. کارتر از نظر افکار عمومی آمریکا چهره ای گمنام محسوب می شد که حتی به وی لقب « جیمی چی ؟ » را داده بودند که این خود بهترین وجه روحیه ی حاکم بر طرز فکر مردم آمریکا در سال 1976 را نشان می دهد . او در انتخابات سال 1974 به عنوان دبیر کل کمیته مبارزات انتخاباتی حرب دموکرات برگزیده شده و توانست با آن دسته از مهره های حزب که در ایالات مختلف ، صاحب مقامات نه چندان بالایی بودند ارتباط برقرار کند؛ او با پایان یافتن دوره فرمانداری تمام کوشش خود را صرف مبارزات انتخاباتی خویش کرد و در ژانویه ی 1976 در جریان رقابت های انتخاباتیی به عنوان یک رقیب در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مطرح شد (1)
کاتر در نوامبر سال 1976 ( آبان ماه سال 1355 ) در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با 4/50 درصد آراء و کسب 56 رای هیات انتخاباتی در برابر جرالد فورد به پیروزی دست یافت به عنوان سی و نهمین رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد . کارتر دو ماه بعد در ژانویه 3977 ام همراه با تیم خود وارد کاخ سفید شد . کارتر برای تماس مستقیم با مردم اولویت قائل بود ، او در ظاهر به مسائل مستمندان و کم درآمدها علاقه نشان می داد و عدم تمایل خود را با گروه های فشار ، تجار ‘ ثروتمند و صاحبان قدرت های بزرگ به طور علنی ابراز می کرد . کارتر وانمود می کرد که یک هوادار « احیای مسیحیت » است و به سیاست از دیدگاه مسائل اخلاقی می نگرد . وی خواهان تحول در تفکر رهبران ایالات جنوب و پذیرش مشارکت سیاهپوستان در عرصه سیاست بود وی خود را شخص برخاسته از قلب مذهبی و روستایی کشور و مبرا از فساد دامنگیر شهرهای شمالی و سیاستمردان کار کشته می دانست . (1)
او شعار مشارکت عدالت و اخلاق را سر می داد و معتقد بود با حرکت بر اساس چنین اصولی می توان ایالات متحده را به صورت الگویی در جهان مطرح نمود و اصالت غرور و اقتدار را به او برگرداند .
سیاست های کارتر پس از ریاست جمهوری
سالهای طولانی قاره آمریکا حوزه نفوذ ایالات متحده بود اما ریاست کارتر به وضوح تمایل دموکرات ها به مداخله در امور داخلی دیگر کشورهای جهان را نشان می دهد و این گونه به نظر می رسید که آنها در پی اعمال اقتدار خویش بر سراسر جهان بودند ولی با اعتقاد به شکلی دیگر از نفوذ – با در نظر گرفتن جنبه های روانشناختی و آب و رنگ حقوق بشر- بر آن بودند که بر قلب و ذهن انسانها در سراسر جهان اثر گذاشته و به شیوه ای دموکراتیک همانگونه که کنگره آمریکا بر آن تاکید داشت بر جهان سیطره یابند . از این رو سیاست های ضد مردمی جمهوری خواهان که منجر به تزلزل موقعیت آمریکا نزد افکار عمومی جهان شده بود اکنون می بایست جبران می شد. کارتر بحث های کسینجر را مبنی بر این که ( پیشرفت حقوق بشر ، دیگر اهداف سیاست خارجی را به خطر خواهد انداخت) رد کرد و تصمیم گرفت که اهداف حقوق بشر را هم زمان با اهداف سیاسی ، اقتصادی و نظامی در روابط دو جانبه با دیگر کشورهای بیان نماید . وی در نطقی که در همان روزهای نخست ریاست جمهوری ایراد کرد . عقیده ی خود را چنین بیان نمود
« از آنجا که ما آزاد هستیم ، نمی خواهیم نسبت به آزادی در جاهای دیگر بی تفاوت بمانیم . اخلاق به ما حکم می کند برای جوامعی که مثل ما به حقوق بشر احترام می گذارند ارزش بیشتری قائل شویم بی آنکه کسی را مرعوب کنیم ، ولی مسلم است جهانی که در ان بعضی بتوانند بر بعضی دیگر سلطه داشته باشند یک جهان اخلاقی نیست و تهدیدی برای رفاه همه ملیت ها به شمار می رود . »
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:270
فهرست مطالب:
فصل سوم – بخش اول
تاریخچه فلسطین
قدمت فلسطین
مهاجرت یهودیان – طرح صهیونیستی
کنگره استعماری 1907 م
قیمومیت انگلیس بر فلسطین
جنبش اعراب و سرکوب انگلیس
کمیته فلسطین و طرح تقسیم
قطعنامه 181 مجمع عمومی
اعلام تشکیل دولت یهود و حمله اعراب
فصل سوم – بخش دوم
تقابل تشکیلات خودگردان فلسطین و حماس
انگیزه ها و اهداف
اهداف
اساس نامه یا میثاق نامه حماس
روش های جنبش حماس برای دستیابی به هدفهای استراتژیک
1- بسیج مردم در مساجد
2- فعالیت سیاسی و تبلیغاتی
وجوب جهان برای آزادی فلسطین
همبستگی اجتماعی حماس
جهان شمولی دایره مبارزات فلسطین از دیدگاه حماس
حمایت های حماس
طرح حماس برای اتحاد گروه ها
مسأله اسراء هدف حماس
رد راه حل های سازش با صهیونیسم
آتش بس مشروط حماس «خروج اسرائیل از نوار غزه»
مواضع جدید حماس، پس از شهادت شیخ یاسین رهبر حماس
نابودی رژیم صهیونیستی از سرکوب حماس آسانتر
عدم ادغام حماس و دولت خودگردان
فصل سوم – بخش سوم
تقابل تشکیلات خودگردان فلسطین و حماس
مخالفت شدید حماس با تشکیل دولت فلسطین
تشکیلات خودگردان و مواضع حماس
مواضع تشکیلات خودگردان و حماس در رابطه گفتگو با اسرائیل
اقتدار حماس، انزوای عرفات
از شعار تا عمل (عقب نشینی گام به گام سازمان آزادیبخش فلسطین)
توطئه نقشه راه
جنبش های اسلامی و ملی فلسطین و موضع حماس
الف: جنبش های اسلامی
ب: جنبش های ملی در فلسطین
ج: سازمان آزادیبخش فلسطین
کنفرانس عقبه مخالفت حماس و فتح «عبدالعزیز رنتیسی»
فصل چهارم - بخش اول
جهاد اسلامی فلسطین
از ظهور تا شهادت
شیخ عزالدین قسّام
«قیام عزالدین قسّام»
اخوان المسلمین و جنبش جهاد اسلامی
زمینه های ظهور جنبش جهاد اسلامی
تأسیس جنبش جهاد اسلامی
رهبری و اعضا جنبش جهاد اسلامی
فعالیتهای جنبش جهاد اسلامی
جهاد مسلحانه
فعالیت شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی «از قسم تا سرایا القدس»
تدابیر رژیم صهیونیستی برای مقابله با عملیات نظامی حماسی
مواضع جهاد اسلامی فلسطین نسبت به مساله صلح
فصل چهارم - بخش دوم
جهاد اسلامی و گروههای مبارز فلسطین
وحدت جهاد اسلامی فلسطین و حماس
جهاد اسلامی و دولت مستقل فلسطین
جهاد اسلامی و سازمان آزادیبخش فلسطین
اختلافات دیدگاه جنبش جهاد اسلامی با سازمان آزادیبخش فلسطین
شهرت حماس بیش از جهاد اسلامی «فتحی شقاقی»
فصل چهارم - بخش سوم
انتفاضه
انتفاضه «معنی و مفهوم»
انتفاضه فلسطین
علل انتفاضه
واقعیتهای انتفاضه از زبان آمار
اهداف انتفاضه
انقلاب اسلامی ایران مهمترین عامل موثر در شروع و استمرار انتفاضه
نقش جنبش مقاومت حماس و جهاد اسلامی در قیام فلسطینیان
نقش جهاد اسلامی در انتفاضه، 1987
انتفاضه از دیدگاه رئیس دفتر سیاسی حماس «خالد مشعل»
انتفاضه فلسطین از دیدگاه شیخ ابراهیم القوقا یکی از رهبران حماس
انتفاضه از دیدگاه دکتر حکمی محمد القاعوده نویسنده مصری
فصل پنجم - بخش اول
تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر دوگروه جهاد اسلامی فلسطین و حماس
تاثیر پذیری گروه های اسلامی فلسطین از انقلاب اسلامی ایران
بازتاب انقلاب اسلامی ایران شکل گیری جهاد اسلامی فلسطین
پیروزی حزب الله الگوی مبارزات فلسطین
ایران الگوی مبارزات جهاد اسلامی
ایران و دو حادثه شگفت انگیز برای مقاومت فلسطین
انتفاضه: شیوه های مبارزاتی مردم ایران در زمان انقلاب
فصل پنجم – بخش دوم
رهبران ایران و مقاومت فلسطین
سیاست تصمیم گیری رهبران ایران
دیدگاه جمهوری اسلامی ایران در رابطه با اسراییل
طرح روز جهانی قدس، احیای جنبشهای اسلامی و بسیج مسلمانان
آیت الله خامنه ای و حمایت از مقاومت فلسطین
آقای خاتمی و حمایت از مقاومت فلسطین
وحدت نظر جهاد اسلامی فلسطین و رهبران جمهوری اسلامی ایران «زوال اسراییل»
جنبش جهاد اسلامی و تأثیر اندیشه های امام خمینی (ره)
رهبریت ایران و جنبش جهاد اسلامی فلسطین (دکتر رمضان عبدالله دبیر کل جنبش جهاد اسلامی فلسطین)
فصل پنجم – بخش سوم
حمایت ایران از مقاومت فلسطین حماس و جهاد اسلامی
ایران و حمایت از مقاومت فلسطین
ارتباط سازمان جهاد اسلامی با جمهوری اسلامی ایران
حمایت های مالی، نظامی، حماس و جهاد اسلامی
ایران یکی از منابع مالی جهاد اسلامی
آینده ی منازعه فلسطین و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
فصل ششم – بخش اول
بازدارندگی ایران در روند صلح اعراب و اسرائیل
واکنش ایران و دیگر کشورها در قبال توافقنامه اسلو غزه اریحا
انتفاضه و نقش بازدارندگی ایران در روند صلح
جهاد اسلامی فلسطین و نقش بازدارندگی ایران در روند صلح
حماس و نقش بازدارندگی ایران در روند صلح
فشار غرب و آمریکا بر ایران در پی حمایت از مقاومت فلسطین
فصل ششم – بخش دوم
کنفرانس تهران
کنفرانس تهران در حمایت از انتفاضه مردم فلسطین
کنفرانس تهران در تشکیل دادگاه بین المللی جنایات جنگی
سازمان کنفرانس اسلامی و نقش بازدارندگی ایران در روند صلح
فصل ششم – بخش سوم
پیروزی حماس در انتخابات
پیروزی جنبش حماس در انتخابات شهرداری ها «نوار غزه»
پیروزی حماس در انتخابات پارلمانی
بررسی علل پیروزی و آینده تشکیلات حماس
علل ناکامی فتح
علل پیروزی حماس
مسئولیت های حماس
ورود خالد مشعل به تهران و حمایتهای رهبر انقلاب
کمک 250 میلیون دلاری ایران به حماس
نخست وزیر و رئیس مجلس جدید فلسطین
همه پرسی برای به رسمیت شناختن اسرائیل
نتیجه گیری
مقدمه:
فلسطین قلب میهن عربی و واسطه العقد و قبله انظار آن است. فلسطین گهواره ادیان توحیدی بزرگ تاریخ و ملتقای تمدنهاست سرزمینی پربرکت و زیبا که از لحاظ سوق الجیشی، سیاحتی و دینی یکی از مهمترین نقاط زمین است.
مساحت فلسطین در حدود 27009 کیلومتر مربع است. مستطیل شکل است و از شمال تا جنوب در حدود 430 کیلومتر طول دارد. عرض آن شامل میان 51 و 70 کیلومتر و در وسط میان 72 و 95 کیلومتر است. عرض فلسطین در جنوب بیشتر است و به حدود 117 کیلومتر می رسد.
فلسطین از غرب محدود است به دریای مدیترانه از شرق به سوریه و اردن از شمال به لبنان و سوریه و از جنوب به شبه جزیره سینا (مصر) و خلیج عقبه.
قدمت فلسطین
فلسطین سابقه تاریخی 10 هزار ساله دارد. قدمت شهر اریحا به 7 هزار سال قبل می رسد. اولین ساکنان فلسطین کنعانیان (فلسطینی ها) بودند که از سه هزار سال قبل از میلاد به این سرزمین آمند.
در سال 1200 قبل از میلاد قبایل عبری (یهودی) از کلده از شرق به سرزمین کنعان و در نتیجه به شهر اریحا حمله کردند.
تا 200 سال عبری ها حکومتی نداشتند و با فلسطینی ها در جدال بودند تا در 1000 سال قبل از میلاد داود پیامبر اولین حکومت عبری (یهودی) را در فلسطین بنا نهاد. بتدریج فلسطینی ها و اسرائیلیها با یکدیگر خو گرفتند و ترکیب شدند. حکومت داود پیامبر فقط 80 سال بود.
مهاجرت یهودیان – طرح صهیونیستی
فلسطین بخشی از امنیت امپرتوری عثمانی شد که گاه تابع حاکم بیروت و احیانا تحت ولایت صیدا و یا دمشق در می آمد، عکس آن نیز اتفاق می افتاد و گاه حاکم عثمانی در حیفا و یا عکا و یا قدس، بیروت و یا صیدا و … را نیز اداره می نمود.
با تدوین قانون اساسی عثمانی در سال 1876 م انتخابات پارلمانی برگزار شد و نمایندگانی از ولایات تابعه عربی از جمله فلسطینیان قدس به جمع نمایندگان پیوستند.
کما اینکه جمعی از شخصیتهای عرب و من جمله فلسطینی ها در پست های عالی رتبه لشکری و کشوری گمارده شدند.
اشغالگران یهود کم کم زمینهای فئودالها و زمینداران بزرگ لبنانی و سوری را خریداری و کشاورزان فلسطینی را از این زمین ها، بیرون راندند.
در سال 1886 م اولین درگیری روی داد و کشاورزان رانده شده از دو روستای الخضیره و ملبس (بتاح تکفا) این دو مستعمره را مورد حمله قرار دادند.
این حوادث دولت عثمانی را بر آن داشت تا در (سال 1887 م) مهاجرت صهیونیستها به فلسطین را منوط به شرایط خاصی کند.
در سال 1892 م حمله به مستعمره های یهودی با همان دلایل پیشین تکرار گشت و بخشنامه های جدیدی از سوی دولت عثمانی با هدف محدود کردن مهاجرت یهودیان صادر گردید، لیکن عثمانی ها زیر فشار اروپا ناگزیر از لغو آن شدند.
فلسطینی های قدس، یافا، نابلس، عکا و غزه که توانسته بوند طی سالهای 1908 و 1912 م به پارلمان عثمانی راه پیدا کنند، موضوع اولین کنگره صهیونیستی (سال 1897 م) در بال سویس و برنامه ریزی یهودیان برای ایجاد کشوری قومی در فلسطین را در دربار مطرح و به بحث و بررسی آن بپردازند و موفق شدند عثمانی ها را متقاعد سازند که مهاجرت یهود به فلسطین را ممنوع کرده و تسلیم فشارهای اروپایی نشوند.
این عده همچنین علیه رشوه خواری تعدادی از استاندارانی که به یهودیان جهت مهاجرت به فلسطین و تملک زمین های فروشی توسط برخی از سرمایه داران سوری و لبنانی و عمدتاً مسیحی (آل سرسق، توینی، کساب، خوری و مطران و …) کمک می کردند، شکوائیه ای را مطرح ساختند.
در سال 1897 م کمیته ای به ریاست محمد طاهر الحسینی مفتی قدس با هدف ارزیابی و بررسی دقیق راه کارها و شیوه های صهیونیستها برای دستیابی به زمینها تشکیل گردید.
از سوی دیگر سلطان عبدالحمید دوم در واکنش به برگزاری اولین کنگره صهیونیستی، هیأتی از کارکنان دربار خود را گسیل داشت تا شخصا بر استان قدس اشراف و نظارت داشته باشد. مطبوعات فلسطینی و عربی مانند روزنامه مصری المنار و … نیز فعال شده و نسبت به نتایج و پیامدهای طرح شوم صهیونیستی جهت استیلا بر فلسطین (بلافاصله پس از اجلاس بال) هشدار دادند.
یوسف ضیاء الخالدی شهردار و نماینده شهر قدس در پارلمان عثمانی در سال 1899 م با ارسال پیامی به تسادوق کاهن رئیس خاخامهای فرانسه خواستار آن شد تا فلسطین را برای مردمانش باقی بگذارند. در قسمتی از این پیام آمده بود:
شما را به خدا، فلسطین را به حال خود واگذارید.[1]
خاخام کاهن نیز هرتسل را در جریان این نامه قرار می دهد و هرتسل هم بنوبه خود در پیامی برای خالدی چنین عنوان می کند: اگر مردم فلسطین راضی به پذیرش صهیونیستها نیستند، ما جای دیگری را جستجو خواهیم کرد و بالاخره این مکان را خواهیم یافت.
همزمان با شکل گیری و قوام مطبوعات فلسطینی، روزنامه های فلسطینی و در رأس آنها روزنامه کرمل که در حیفا منتشر می شد، مبادرت به روشنگری و برملاسازی خطر صهیونیسم کردند.
نجیب عازوری نیز با انتشار کتاب بیداری امت عربی خود در سال 1905 م نسبت به عواق طرحهای سیاسی صهیونسیتها در فلسطین هشدار داد.
کنگره استعماری 1907 م
در سال 1907 م کنگره ای استعماری با مشارکت جمعی از اندیشمندان کشورهای استعماری در بریتانیا برگزار گردید. ماحصل این کنگره گزارشی بود که به گزارش (کامبل باترمن) معروف گشت. محورهای مورد بحث در این کنگره عبارت بودند از:
بررسی خطرهایی که آینده استعمار را تهدید می کند.
تدوین طرحهای ضامن دفع این خطرها.
تضمین تداوم حضور استعماری و مالکیت مستعمره ها.
همچنین از جمله پیشنهادها و مصوبات این کنگره:
1- لزوم تجزیه کشورهای حوزه دریای مدیترانه و ایجاد فتنه و خصومت میان ملل آنها.
2- لزوم ایجاد حایل بشری بیگانه در بهترین منطقه، که بتواند میان عربهای مشرق و عربهای مغرب جدایی بیندازد و این مکان فلسطین است.
در مورخه 16 مارس 1908 م فلسطینی ها در منطقه ساحلی یافا با مهاجران صهیونیست که از راه دریا وارد فلسطین شده بودند، درگیر و طی آن تعدادی از فلسطینی ها و یهودیان کشته و مجروح شدند. درگیریها طی ماههای فوریه و آوریل سال 1909 م میان کشاورزان فلسطینی و صهیونیستها از سر گرفته شد و این بار درگیریها در نزدیکی شهر الناصره روی داد.
مطبوعات و علمای اعلام اسلامی و مسیحی و خطیبان مساجد ضمن روشنگری و بیان طرحهای شوم صهیونیستی در فلسطین، از یک سو حکومت عثمانی را به مقابله با آن فراخوانده و از سوی دیگر مردم را به مخالفت و مقاومت همه جانبه با طرحهای صهیونیستی دعوت کردند. در همین رابطه نجیب نصار روزنامه نگار فلسطینی کتابی تحت عنوان صهیونیسم … تاریخچه، اهداف و تهدیدها منتشر ساخت.
در سال 1911 م روزنامه ای با نام فلسطین منتشر گشت. این روزنامه طی فراخوانی از خوانندگان خود می خواهد، نسبت به پیامدهای استعمار صهیونیستی هوشیار باشند.
در همین حال فلسطینی های عضو پارلمان عثمانی به منظور تحت فشار قرار دادن دولت اتحاد و ترقی که حکومت سلطان عبدالحمید دوم را سرنگون کرده و با یهودیان همکاری می کرد، دست به تلاش زده و از آن خواستند، تسلیم فشارهای اروپایی نشده و تصمیماتی در مقابله با مهاجرت جمعی صهیونیستها اتخاذ کند و مانع از اسیتلای صهیونیستها بر اراضی فلسطین شود.
یک روزنامه نگار فلسطینی طی مقاله ای در روزنامه فلسطین به تجزیه و تحلیل توطئه صهیونیستها پرداخته و می نویسد:
صهیونیستها، کشور ما را روستا به روستا و شهر به شهر اشغال خواهند کرد و فردا تمامی قدس و سرتاسر فلسطین از دست خواهد رفت.
اسعاف النشاشیبی در سال 1911 م کتابی را با عنوان جادوگر و یهودی به رشته تحریر درآورد.
معروف الارناووط نیز کتابی بنام دختر صهیون را نگاشت و محمد روحی الخالدی در همین سال دست نوشته ای از کتاب تاریخ صهیونیسم را بر جای گذاشت. نامبرده در این نسخه خطی خاطر نشان کرده که هدف صهیونیسم همانا برپائی دولت یهودی در فلسطین است. وی در عین حال صهیونیسم را از یهودیت متمایز کرده و نسبت به خطرات و تهدیدهای شهرک نشینها در فلسطین هشدار داده است.
سرانجام، صهیونیستها با همکاری سفرای اروپائی و امریکائیها دولت اتحاد و ترقی را وادار ساختند، روزنامه های الکرمل (در سال 1909 م) و فلسطین (در سال 1913 م) را که در امر اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مردم در عرصه های گوناگون و تفهیم وظایف ملی، میهنی و اسلامی و نیز فاش ساختن توطئه صهیونیستها و صلیبی ها تأثیر بسزایی داشتند، تعطیل کند.
ناگفته نماند که مطبوعات عربی نظیر روزنامه المنار، المقتبس، المقطم و الاهرام در مصر و دیگر کشورهای عربی تاثیر مهمی در برانگیختن ملل عرب بر ضد طرحهای شوم صهیونیستی داشتند.
در این برهه همچنین جمعیتها و سازمانهای ضد صهیونیستی مانند جمعیت مبارزه با صهیونیسم که در اوت 1913 م به مرکزیت نابلس تاسیس و دارای شعب بسیاری در شهرهای فلسطین شد.
این جمعیت مردم را به تظاهرت فرا می خواند و تلگرامهای اعتراض امیزی به مجامع گوناگون ارسال می داشت.
جنگ جهانی اول
با شروع جنگ جهانی اول در سال 1914 م صهیونیستها بیش از چهل شهرک یهودی در مساحتی قریب به 400 هزار دونم (هر دو نم 1000 متر مربع است) در بهترین زمینهای فلسطین یعنی مناطق الجلیل، دشت مرج بن عامر و دشت ساحلی احداث کرده بودند. و بدین ترتیب یهودیان دیگر آن اقلیت دینی ساکن فلسطین در قبل از طرح اشغالگرانه – تجاوزگرانه صهیونیستی نبودند و جو و شرایط علیه آنها ملتهب و خصمانه شده بود.
با پیدایش جنگ، شهرک نشینان یهودی در کنار انگلیس ها و فرانسوی ها علیه دولت عثمانی و فرانسوی ها علیه دولت عثمانی و آلمان صف آرایی کردند و این در حالی بود که فلسطینی ها به دو دسته موافق و مخالف عثمانیها تقسیم شده بودند و بسیاری از جوانان فلسطینی با انگیزه های اعتقادی – اسلامی و به اشکال مختلف چه به عنوان نیروی وظیفه و چه داوطلب در کنار ترکیه وارد جنگ شدند و جمع دیگری نیز مجذوب طرح انقلاب بزرگ عربی به رهبری شریف حسین و فرزندش امیر فیصل شدند با این امید که از عثمانی ها رهایی یافته و کشور خود را آزاد کنند، البته آنها فریب وعده های انگلیس به شریف حسین را خوردند. شایان ذکر است که جمع کثیری از مسیحیان فلسطینی و سوری نیز با گرایش طایفه ای و ناسیونالیستی در این طرح شرکت جستند.
ضمن آنکه عملکرد «جمال پاشا» آن فرمانده ترک شهره به جلادی، سفاکی و عامل اعدام دهها انقلابی عرب و فلسطینی از یکسو و گرسنگی و شرایط دشوار اقتصادی که فلسطینی ها و سوری ها در دوران جنگ با آن دست به گریبان بودند، تأثیر وسیع و عمیقی بر فضای خصمانه و روبه رشد ضد ترک و پیوستن به انقلاب بزرگ عربی برجای گذاشت. در همین زمان صهیونیستها از اموال هنگفت سازمانها و مراکز بین المللی یهودی و کمکهای بی دریغ ثروتمندان یهودی چون روچیلد و غیره و به ویژه کمکهای اهدایی امریکایی بهره می بردند.
افزون این صهیونیستها به همراه انگلیس ها، فرانسوی ها و امریکائی ها برای صدور بیانیه بالفور و بردن فلسطین و کشورهای عربی (در خاتمه جنگ) به زیر یوغ (بریتانیا و فرانسه) به دسیسه چینی و توطئه پرداختند.[2]
سران عرب نیز فریب وعده ها و نیرنگ انگلیس را خوردند، گرچه اهداف موافقت نامه سایکس – پیکو مبنی بر تقسیم کشورهای عربی میان بریتانیا و فرانسه و بیانیه بالفور برملا شده بود اما با این وجود بریتانیا توطئه را منکر شده و به فریب و نیرنگ خود ادامه داد.
[1] – صدای فلسطین اسلامی، سال سوم، شماره (32)، تیر 1380، ص 24.
[2] – همان، ص 27.
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:238
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
1
فصل اول (کلیات)
3
مقدمه
4
بیان مسئله و تعریف آن
4
بررسی سوابق و ادبیات موضوع «پیشینه موضوع»
5
هدف پژوهش
6
پرسش اصلی پژوهش
7
فرضیه ها
8
تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم و متغیرها
8
روش تحقیق و گردآوری داده ها
9
حدود قلمرو پژوهش
10
موانع، مشکلات و محدودیتهای تحقیق
10
سازماندهی پژوهش
11
فصل دوم: مباحث نظری و تئوریک تحقیق
12
سیاست
13
سیاست در معنای عام
14
سیاست در معنای خاص
14
سیاست از دیدگاه ریمون آرون
14
سیاست خارجی
15
سیاست خارجی از دیدگاه اسلام
16
سیاست خارجی ایران در بدو انقلاب
16
اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در بدو انقلاب «از دیدگاه امام خمینی»
18
سیاست های کلان جمهوری اسلامی ایران
18
اصول و مبانی سیاست خارجی، مواضع جهانی
20
اصول و مبانی سیاست خارجی، موانع منطقه ای
22
اصول و مبانی سیاست خارجی، مواضع نهضت های آزادی بخش
22
اصول و مبانی سیاست خارجی، مواضع گروههای مبارز فلسطین
23
دیدگاه امام خمینی در رابطه با اسرائیل
24
سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوره حکومت آقای هاشمی رفسنجانی
24
تغییر الگوی رفتاری سیاست خارجی به مصالحه و همزیستی
26
سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوره حکومت آقای خاتمی
26
تنش زدایی، اصول مطرح در سیاست خارجی
27
فصل سوم – بخش اول
29
تاریخچه فلسطین
30
قدمت فلسطین
30
مهاجرت یهودیان – طرح صهیونیست
31
کنگره استعماری 1907
33
جنگ جهانی اول
36
قیمومیت انگلیس بر فلسطین
37
جنبش اعراب و سرکوب انگلیس
38
کمیته فلسطین و طرح تقسیم
40
قطعنامه 181 مجمع عمومی
41
اعلام تشکیل دولت یهود و حمله اعراب
43
فصل سوم – بخش دوم
46
انگیزه ها و اهداف
47
اهداف
47
اساس نامه یا میثاق نامه حماس
48
روش های جنبش حماس برای دستیابی به هدفهای استراتژیک
50
وجوب جهان برای آزادی فلسطین
57
همبستگی اجتماعی حماس
58
جهان شمولی دایره مبارزات فلسطین از دیدگاه حماس
60
حمایت های حماس
63
طرح حماس برای اتحاد گروه ها
63
مساله اسراء هدف حماس
64
رد راه حل های سازش با صهیونیسم
67
آتش بس مشروط حماس «خروج اسرائیل از نوار غزه»
68
مواضع جدید حماس، پس از شهادت شیخ یاسین رهبر حماس
69
نابودی رژیم صهیونیستی از سرکوب حماس آسانتر است «خالد مشعل»
73
عدم ادغام حماس و دولت خودگردان
74
فصل سوم – بخش سوم
76
مخالفت شدید حماس با تشکیل دولت فلسطین
77
تشکیلات خودگردان و مواضع حماس
79
مواضع تشکیلات خودگردان و حماس در رابطه با گفتگو با اسرائیل
80
اقتدار حماس، انزوای عرفات
83
از شعار تا عمل (عقب نشینی گام به گام سازمان آزادیبخش فلسطین)
84
توطئه نقشه راه
85
جنبش های اسلامی و ملی فلسطین و موضع حماس
86
کنفرانس عقبه مخالفت حماس و فتح «عبدالعزیز رنتیسی»
91
فصل چهارم – بخش اول
جهاد اسلامی فلسطین
93
از ظهور تا شهادت شیخ عزالدین قسام
94
قیام عزالدین قسام
94
اخوان المسلمین از جنبش جهاد اسلامی
96
زمینه های ظهور جنبش جهاد اسلامی
97
تأسیس جنبش جهاد اسلامی
98
رهبری و اعضای جنبش جهاد اسلامی
101
فعالیت های جنبش جهاد اسلامی
104
جهاد مصلحانه
106
فعالیت های شاخه نظامی جنبش جهاد اسلامی
107
تدابیر رژیم صهیونیستی برای مقابله با عملیات نظامی حماس
110
مواضع جهاد اسلامی فلسطین نسبت به مسئله صلح
112
فصل چهارم – بخش دوم
جهاد اسلامی و گروههای فلسطین
115
جهاد اسلامی فلسطین و حماس
116
جهاد اسلامی و دولت مستقل فلسطین
117
جهاد اسلامی و سازمان آزادی بخش
118
اختلافات و دیدگاه جنبش اسلامی و سازمان آزادی بخش فلسطین
119
شهرت حماس بیش از جهاد اسلامی
121
فصل چهارم – بخش سوم
انتفاضه
123
انتفاضه معنی و مفهوم
124
انتفاضه فلسطین
125
علل انتفاضه
126
واقعیت های انتفاضه از زبان آمار
128
اهداف انتفاضه
129
انقلاب اسلامی ایران مهمترین عامل موثر در شروع و استمرار انتفاضه
130
نقش جنبش مقاومت حماس و جهاد اسلامی در قیام فلسطینیان
132
نقش جهاد اسلامی در انتفاضه 1987
135
انتفاضه از دیدگاه رئیس دفتر سیاسی حماس خالد مشعل
140
انتفاضه از دیدگاه شیخ ابراهیم القوقا یکی از رهبران حماس
145
انتفاضه از دیدگاه دکتر حلمی محمد القاعوده نویسنده مصری
146
فصل پنجم – بخش اول
تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر دو گروه جهاد اسلامی فلسطین و حماس
147
تأثیرپذیری گروههای اسلامی فلسطین از انقلاب اسلامی ایران
148
بازتاب انقلاب اسلامی ایران «شکل گیری جهاد اسلامی فلسطین»
150
پیروزی حزب ا... الگوی مبارزات فلسطین
152
ایران الگوی مبارزات جهاد اسلامی
153
ایران و دو حادثه شگفت انگیز برای مقاومت فلسطین
156
انتفاضه شیوه های مبارزاتی مردم ایران در زمان انقلاب
157
توانمندی نظامی ایران خطری برای اسرائیل
159
فصل پنجم بخش دوم
رهبران ایران و مقاومت فلسطین
164
الف- سیاست تصمیم گیری رهبران ایران
165
ب-دیدگاه جمهوری اسلامی ایران در رابطه با اسرائیل «امام خمینی، آیت الله خامنه ای …»
166
طرح روز جهانی قدس، احیای جنبشهای اسلامی و بسیج مسلمانان
170
آیت الله خامنه ای و حمایت از مقاومت فلسطین
172
آقای خاتمی و حمایت از مقاومت فلسطین
174
وحدت نظر جهاد اسلامی فلسطین و رهبران جمهوری اسلامی ایران «زوال اسرائیل»
176
جنبش جهاد اسلامی و تاثیر اندیشه های امام خمینی (ره)
177
رهبریت ایران و جنبش جهاد اسلامی فلسطین «دکتر رمضان عبدالله دبیر کل جنبش اسلامی فلسطین»
179
فصل پنجم بخش سوم
حمایت ایران از مقاومت فلسطین حماس و جهاد اسلامی
180
ایران و حمایت از مقاومت فلسطین
181
ارتباط سازمان جهاد اسلامی فلسطین با جمهوری اسلامی ایران
182
حمایت های مالی، نظامی حماس و جهاد اسلامی
185
ایران یکی از منابع مالی جهاد اسلامی
188
آینده منازعه فلسطین و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
190
فصل ششم بخش اول
بازدارندگی ایران در روند صلح
193
واکنش ایران و دیگر کشورها در قبال توافقنامه اسلو «غزه-اریما»
194
انتفاضه و نقش بازدارندگی ایران در روند صلح
195
جهاد اسلامی فلسطین و نقش بازدارندگی ایران در روند صلح
195
حماس و نقش باز دارندگی ایران در روند صلح
196
فشار غرب و آمریکا بر ایران در پی حمایت از مقاومت فلسطین
198
فصل ششم – بخش دوم
کنفرانس تهران
200
کنفرانس تهران در حمایت از انتفاضه فلسطین
201
تحریف واقعیت ها به وسیله یهودیان
202
دستاوردهای کنفرانس حمایت از انتفاضه در تهران
203
کنفرانس تهران و تشکیل دادگاه بین المللی جنایات جنگی
205
سازمان کنفرانس اسلامی ونقش بازدارندگی ایران در روند صلح
205
فصل ششم – بخش سوم
پیروزی حماس در انتخابات
208
پیروزی جنبش حماس در انتخابات شهرداری ها «نوار غزه»
209
پیروزی حماس در انتخابات پارلمانی
211
بررسی علل پیروزی و آینده تشکیلات حماس
213
علل ناکامی فتح
215
علل پیروزی حماس
217
مسئولیتهای حماس
219
ورود خالد مشعل به تهران و حمایتهای رهبر انقلاب
221
کمک 250 میلیون دلاری ایران به حماس
223
نخست وزیر و رئیس مجلس جدید فلسطین
224
همه پرسی برای برسمیت شناخت اسرائیل
225
نتیجه گیری
227
قسمتی از ابتدای فایل:
بطور کلی در قالب طرح پژوهش که معرف روشی و ماهیت پژوهش می باشد, محقق و خواسته به محتوا و شکل پژوهش احاطه پیدا می کنند و در نتیجه ارزیابی و قضاوت در توفیق و بخش نتایج علمی تحقیق براساس هدف و روش اعلایی آسان می گردد. بنابراین لازم است در بخش مقدمه این تحقیق به منظور بیان بهتر و دقت موضوع موارد ذیل مورد بررسی قرار گیرد.
بیان مساله و تفکیک آن , پیشینه موضوع، هدف و قلمرو پژوهش، بیان فرضیه, روش گردآوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها, سازماندهی پژوهش.
بیان مسأله و تعریف آن
انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از رخدادهای مهم نیمه دوم قرن بیستم نه تنها تغییرات بنیادینی را در جغرافیای سیاسی ایران بوجود آورد، بلکه دامنه های آن بسی فراتر از یک کشور رفته و به ویژه در ساختار سیاسی و اجتماعی جوامع اسلامی اثر شگرفی گذاشته است. در این راستا سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عملکردهای خارجی انقلاب اسلامی ایران بازتاب و جلوههایی از این تاثیر قلمداد می گردد – از این رو، بررسی تاثیر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران که خود برگرفته از آموزه ها و گفتمان انقلاب اسلامی به شمار می آید ما را در جهت فهم بیشتر و بهتر تاثیرات انقلاب اسلامی ایران رهنمود می سازد. یکی از این تاثیرات، بررسی تاثیر رفتارهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در شکل دهی و هدایت مقاومت اسلامی فلسطین است. بدون تردید با سقوط گفتمان ناصریسیم و عدم موفقیت جریانهای چپگرایانه در خاورمیانه، و در جریان مساله فلسطین گرایشهای اسلامی تاثیر یافته از انقلاب اسلامی ایران جایگزین آن گردید البته این موضوع به جایگاه خاصی مساله فلسطین در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برمی گردد، بدون شک مساله فلسطین یکی از موضوعات بسیار مهم و نهادینه شده, در مناسبات خارجی جمهوری اسلامی ایران به شمار می آید, که بخش قابل توجهی از ظرفیتهای نظام جمهوری اسلامی ایران را به خود اختصاص داده است.
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:214
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی
مقدمه:
تحولات نظام بین الملل با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق، کشور عراق را به دلیل موقعیت ممتاز ژئوپلتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی به مجموعه پیچیده ای تبدیل کرد که صرف نظر از قدرت های همسایه و منطقه ای از اولویت و تقدم بسیار بالایی در سیاست خارجی قدرت های فرامنطقه ای برخوردار شد. تهاجم این کشور به کویت نیز مزید برعلت گردید و با حضور فیزیکی کشورهای غربی در منطقه خلیج فارس به طور عملی در چالش عمیقی فرورفت. عراق به عنوان یکی از همسایگان جمهوری اسلامی ایران با توجه به اشتراکات تاریخی، مذهبی و فرهنگی و قومی با مردم ایران، از جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی ایران برخوردار است به طوریکه نمی توان از آثار امنیتی حضور و دخالت بازیگران فرامنطقه ای بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران چشم پوشی نمود. تحولات عراق هم چنین بر مسایل امنیتی و اقتصادی ترکیه تأثیر بسزایی دارد. رساله حاضر تلاشی است برای درک و فهم واقع بینانه از مسایل عراق و شناخت اهداف و منافع و زمینه های تعارض و تعامل آن در ارتباط با منافع ملی دو قدرت منطقه ای ایران و ترکیه.
کلیات پژوهش:
۱-طرح مساله
حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ نقطه عطف در تغییر و گردش سیاستهای ایالات متحده در نظام بین الملل شد که در انتخابات سال۴ ۲۰۰ و پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات مجدد ریاست جمهوری و انتخابات مجالس ایالات متحده آمریکا این رویکردخود را نشان داد. در نظم جدید ،مبارزه با تروریسم و مبارزه با سلاحهای کشتار جمعی و مبارزه با بنیادگرایی اسلامی اساس کار قرار داده شد . در حقیقت حمله به عراق در چارچوب تغییر نظام بین الملل و ایجاد این رویکردها بود.
حضور نظامی آمریکا در یکی از مناطق استراتژیک جهان با هجوم به عراق و طرح این کشور جهت تغییر سیاسی خاورمیانه و دمکراتیزه کردن منطقه اگر چه تهدید کننده امنیت ملی کشورهای منطقه از جمله ایران و ترکیه می باشد, لیکن با توجه به شرایط موجود هر دو کشور تلاش کرده اند که از فرصت ها و چالش های ایجاد شده در راستای منافع ملی خویش بهره برداری نمایند, اعتقاد بر این است که ایران و ترکیه به عنوان دو قدرت منطقه ای صاحب نفوذ در عراق و سامان یافتن عراق جدید به عنوان دو رقیب مطرح می باشند, هر چند رقابت دیرینه این دو کشور تنها به عراق ختم نمی شود اما به نظر می رسد سوای رقابت ها و چالش های تاریخی بین دو کشور در دهه نود ،اکنون رقابت آنها وارد مرحله نوینی شده است که موجبات تغییر و تحولات سیاسی در منطقه را فراهم می آورد..
۲-انگیزه انتخاب موضوع:
-علاقه شخصی پژوهشگربه موضوعات تحلیلی
-اهمیت موضوع تحولات عراق وتاثیرآن برترکیه وبخصوص ایران
-تحولات جدیدمنطقه که باعث اهمیت بیش ازپیش خاورمیانه شده است.
-گرایش تحصیلی پژوهشگر که مطالعات خاورمیانه میباشد.
۳-اهمیت موضوع:
به دلیل این که دو کشور جمهوری اسلامی ایران و ترکیه دو کشور قدرتمند و صاحب نفوذ و همسایه عراق هستندو به دلیل این که هر نوع تحولی در کشور عراق اثرات مستقیم و غیر مستقیم بر سیاست خارجی دو کشور می گذارد,و از آن جمله مباحث امنیتی شامل : جریان اکراد, حزب پ. ک. ک. و گروه مجاهدین خلق و یا ایجاد یک جریان مقابله برانگیز مانند سرمایه گذاری های اقتصادی و یا دوستی آمریکا و ترکیه و یا تقابل ایران و آمریکا. موضوع وعنوان رساله برای بررسی سیاستهای مقایسه ای ترکیه وایران در عراق را قابل توجه وحائز اهمیت می سازد . .
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار……………………………………………………………………… ۱
بخش اول : مقدمه نظری……………………………………………………. ۲
کلیات پژوهش………………………………………………………………………. ۳
۱-طرح مساله………………………………………………………………………………………….. ۳
۲-انگیزه انتخاب موضوع………………………………………………………………………….. ۴
۳-اهمیت موضوع…………………………………………………………………………………….. ۴
۴- سئوال اصلی………………………………………………………………………………………. ۴
۵- فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………… ۴
۶- متغیرهای دخیل………………………………………………………………………………….. ۵
۷- هدف پژوهش……………………………………………………………………………………… ۵
۸- قلمرو پژوهش…………………………………………………………………………………….. ۶
۹- روش پژوهش…………………………………………………………………………………….. ۶
۱۰- ارکان و پایه های نظری تحقیق…………………………………………………………… ۶
۱۱- سطوح تحلیل…………………………………………………………………………………….. ۷
۱۲- پیشینه و محدودیت ها و منابع پژوهش………………………………………………… ۷
۱۳- سازماندهی تحقیق…………………………………………………………………………….. ۸
چارچوب نظری پژوهش………………………………………….. ۹
فصل اول: تعریف منازعه و همکاری……………………. ۱۰
۱- نظریه نوواقع گرایان ………………………………………………………………………….. ۱۲
۲- نوکارکردگرایی…………………………………………………………………………………… ۱۴
۳- نهادگرایی نئولیبرال…………………………………………………………………………….. ۱۵
فصل دوم: کاربرد نظریه بازیها در بررسی رقابت و همکاری در روابط
بین الملل……………………………………………………. ۱۹
۱- روابط بین الملل به مثابه یک بازی………………………………………… ۲۰
۲- انواع بازی ها در روابط بین الملل…………………………………………………………. ۲۱
۳- بازی با حاصل جمع جبری صفر………………………………………………………….. ۲۱
۴- بازی با حاصل جمع غیر صفر یا حاصل جمع متغیر……………………………….. ۲۲
تعریف مفاهیم……………………………………………………………………. ۲۴
جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………………………. ۲۵
ایران………………………………………………………………………………………………………. ۲۵
ترکیه………………………………………………………………………………………………………. ۲۶
عراق………………………………………………………………………………………………………. ۲۷
دولت اسلامگرای……………………………………………………………………………………… ۲۷
سیاست خارجی……………………………………………………………………………………….. ۲۸
بخش دوم : ……………………………………. ۲۹
فصل اول: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران…………….. ۳۰
– دوره اول ( ۸۰-۱۹۷۹ ) : …………………………………………………………………….. ۳۱
– مکانیسم ارتباط سیاست خارجی دولت موقت…………………………………………. ۳۱
۱- اقدام اثباتی…………………………………………………………………………………………. ۳۲
۲- اقدامات سلبی دولت موقت……………………………………………………………………. ۳۴
– دوره دوم: رادیکالیسم با تاکید بر شیوه رابطه ملتها ( ۱۹۸۸-۱۹۸۰ )………… ۳۵
مشخصات اصلی دوره دوم………………………………………………………………………. ۳۵
الف- فرا وطنی بودن نورمهای ارزشی……………………………………………………….. ۳۵
ب- جنگ ایران و عراق به دنبال اشغال سفارت آمریکا…………………………………. ۳۷
۱- بعد اثباتی…………………………………………………………………………………………… ۳۷
۲- بعد سلبی……………………………………………………………………………………………. ۳۹
– دوره سوم: عادی سازی سیاست خارجی بر اساس ترتیبات منطقه ای و الزامات
منافع ملی…………………………………………………………………………………………….. ۴۳
مشخصات دوره سوم:……………………………………………………………………………… ۴۴
۱- تامین امنیت ملی و تامین مصالح ملی………………………………………………….. ۴۴
۲- الزامات منطقه ای, توسعه همکاری با همسایگان محدوده خاورمیانه………. ۴۵
فصل دوم: سیاست خارجی ترکیه و اصول کلی آن…………… ۵۰
– اهمیت استراتژیک ترکیه در منطقه………………………… ۵۲
– نقش تعیین کننده هر یک از عوامل جغرافیایی و منابع طبیعی و اهمیت استراتژیک این کشور در منطقه ۵۳
– سیاست خارجی ترکیه ………………………………………………………………………… ۵۵
– روابط دو کشور بعد از انقلاب اسلامی………………………………………………….. ۵۹
– سیاست تشنج زدایی دولت ایران و اثرات آن بر روابط با ترکیه……………….. ۶۶
– مبانی و اصول سیاست خارجی ترکیه ………………………………………………….. ۷۶
فصل سوم: بررسی موقعیت جغرافیایی و ژئوپلتیکی عراق و جایگاه و نقش بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای .. ۸۰
الف) موقعیت جغرافیایی عراق………………………………………………………… ۸۰
۱- ژئوپلتیک آب ………………………………………………………………………… ۸۴
۲- ژئوپلتیک نفت …………………………………………………………………………. ۸۵
۳- ژئوپلتیک کردها……………………………………………………………. ۸۶
۱-۳- بررسی موقعیت کردها در عراق……………………………………………………….. ۸۶
۲-۳- دستاوردهای قانون اساسی موقت عراق برای اکراد……………………………. ۸۹
۱-۲-۳- قبولاندن نظام فدرال در عراق………………………………………………………. ۹۰
۲-۲-۳- حضور کردها در ساختار قدرت مرکزی عراق ……………………………… ۹۱
۳-۲-۳- به رسمیت شناختن زبان کردی عراق……………………………………………. ۹۱
۴-۲-۳- قدرت تعدیل قوانین دولت مرکزی از طرف پارلمان کردستان…………… ۹۱
۵-۲-۳- مشخص کردن وضعیت کرکوک و مناطق تخریب شده…………………….. ۹۲
۶-۲-۳- قائل شدن حق وتو قانون اساسی دائر بر ایالات و مناطق فدرال……….. ۹۲
۴- ژئوپلتیک کردها …………………………………………………………………………… ۹۳
ب) مختصات عراق جدید ………………………………………………………………………….. ۹۵
۱- مقایسه عراق قدیم با عراق جدید ………………………………………………………….. ۹۵
۱-۱- تفاوت عراق قدیم و جدید از بعد داخلی……………………………………………… ۹۵
۲-۱- تفاوت عراق قدیم و جدید از بعد منطقه ای…………………………………………. ۹۶
۱-۲-۱- اختلاف با ترکیه ………………………………………………………………. ۹۶
۲-۲-۱- اختلاف با جمهوری اسلامی ایران ………………………………………………… ۹۶
۳-۲-۱- اختلاف با سوریه ………………………………………………………………. ۹۷
۴-۲-۱- اختلاف با کویت ……………………………………………………………… ۹۷
۳-۱- تفاوت عراق قدیم و عراق جدید از منظر بین المللی……………………………… ۹۸
ج) بازیگران ذینفع و ذی نفوذ در عراق جدید ……………………………………………… ۹۹
۱- جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………….. ۹۹
۲- جمهوری ترکیه……………………………………………………………………… ۱۰۰
۱-۲- طرح اوزال ………………………………………………………………………….. ۱۰۱
۲-۲- سیاست ترک سازی………………………………………………………………… ۱۰۱
۳-۲- ادغام فرهنگی و آموزشی ……………………………………………………………….. ۱۰۲
۴-۲- جنبه سیاسی دادن به فعالیت ها………………………………………………………… ۱۰۲
۳- عربستان سعودی ……………………………………………………………………….. ۱۰۲
۴- سوریه ……………………………………………………………………………………. ۱۰۳
۵- اسرائیل …………………………………………………………………………………… ۱۰۴
۶- ایالات متحده آمریکا ………………………………………………………………….. ۱۰۴
۷- روسیه …………………………………………………………………………………. ۱۰۶
۸- اروپا ……………………………………………………………………………… ۱۰۷
فصل چهارم: سیاست خارجی نفوذ ایران و ترکیه در قبال دولت جدید عراق… ۱۰۸
– زمینه های تاریخی ایران و ترکیه در عراق…………………………………………….. ۱۰۸
الف: پیشینه تاریخی نفوذ ایران در عراق ……………………………………………………. ۱۰۸
ب: پیشینه تاریخی نفوذ ترکیه در عراق ……………………………………………………… ۱۱۱
بخش سوم : دیدگاههای مشترک ایران و ترکیه راجع به عراق……………………. ۱۱۳
فصل اول: دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران در قبال عراق ……………………….. ۱۱۴
الف) دیدگاه ایران نسبت به رژیم بعثی عراق از ظهور تا سقوط صدام……………. ۱۱۴
ب) مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال عراق………………………………………… ۱۱۶
ج) مواضع جمهوری اسلامی ایران در مورد قانون اساسی موقت عراق………….. ۱۱۹
فصل دوم: دیدگاه جمهوری ترکیه در قبال عراق . ۱۲۰
الف) سیاست خارجی جمهوری ترکیه در قبال عراق در دوران جنگ سرد………. ۱۲۰
ب) تحول در سیاست منطقه ای ترکیه پس از جنگ سرد ………………………………. ۱۲۱
ج) موضع گیری ترکیه در بحران کویت و واکنش های داخلی نسبت به آن……… ۱۲۳
د) اهداف ترکیه از ایفای نقش رسمی در بحران کویت………………………………….. ۱۲۷
۱- کسب امتیاز سیاسی …………………………………………………………… ۱۲۷
۲- ملاحظات اقتصادی……………………………………………………………. ۱۲۷
۳- شرکت در ترتیبات منطقه ای ……………………………………………………. ۱۲۸
۴- چشمداشت ارضی ترکیه نسبت به شمال عراق……………………………………….. ۱۲۸
ه) مواضع ترکیه در مورد اشغال عراق توسط ایالات متحده آمریکا……………….. ۱۳۰
۱- حفظ تمامیت ارضی عراق………………………………………………………….. ۱۳۰
۲- حمایت ترکمن ها ……………………………………………………………………. ۱۳۰
۳- دریافت کمک های اقتصادی از آمریکا ………………………………………………….. ۱۳۱
و) مخالفت پارلمان با شرکت ترکیه در جنگ بر علیه عراق ……………………………. ۱۳۲
ز) واکنش و مخالفت داخلی با اعزام نیروهای ترکیه به عراق ……………………….. ۱۳۴
ن) مواضع ترکیه در مورد قانون اساسی موقت عراق …………………………………. ۱۳۵
فصل سوم: بررسی مولفه های منافع ملی دو کشور ایران و ترکیه در
عراق (تفاهمات) …… ۱۳۶
الف) مولفه های تاریخی روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه با توجه به
تحولات عراق ……………………… ۱۳۷
ب) مولفه های سیاسی روابط جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در عراق جدید (مناسبات و رقابت های سیاسی) ۱۴۱
ج) مولفه های اقتصادی روابط ایران و ترکیه در عراق جدید………………. ۱۴۳
فصل چهارم: بررسی زمینه های سیاسی و امنیتی تفاهمات و تقابلات منافع ایران و ترکیه در عراق ۱۴۵
الف) مولفه های همکاری و تعامل در زمینه های اشتراک منافع ایران و ترکیه در عراق جدید ۱۴۵
۱- حفظ تمامیت ارضی عراق و جلوگیری از تشکیل دولتی کرد در شمال عراق. ۱۴۵
۲- مخالفت هر دو کشور با فعالیت سازمان های معارض خود در عراق…….. ۱۴۹
۳- مخالفت دو کشور با گسترش فعالیت های اسرائیل در شمال عراق……………. ۱۵۰
ب) مولفه های تقابل منافع ایران و ترکیه در عراق…………………………….. ۱۵۱
۱- مخالفت ترکیه با ایفای نقش موثر شیعیان در دولت جدید عراق……………….. ۱۵۱
۲-چشمداشت ارضی ترکیه نسبت به شمال عراق به ویژه کرکوک…………………. ۱۵۲
۳-مخالفت ایران با تلاش های ترکیه برای افزایش غیر واقعی سهم ترکمن ها در ساختار فدرالیسم عراق ۱۵۳
۴-اختلاف ایران و ترکیه در مورد نوع حکومت عراق جدید………………… ۱۵۴
فصل پنجم: بررسی زمینه های اقتصادی مناسبات ( تعامل و تقابل ) منافع ایران و ترکیه در عراق جدید ۱۵۵
الف) چشم اندازهای همکاری جمهوری اسلامی ایران با عراق……………………….. ۱۵۶
۱- همکاری در زمینه استفاده بهینه از آب رودخانه های مرزی……………………. ۱۵۶
۲- همکاری در زمینه شبکه های ارتباط زمینی ………………………………………. ۱۵۷
۳- همکاری در زمینه نفت و گاز………………………………………………….. ۱۵۸
ب) چشم اندازهای همکاری های بین ترکیه و عراق……………………………………… ۱۶۰
۱- همکاری در زمینه راه های ارتباطی………………………………………………………. ۱۶۰
۲-همکاری دوکشور در زمینه شبکه آبها …………………………………………………… ۱۶۰
۳-همکاری دو جانبه در زمینه نفت وگاز…………………………………………………….. ۱۶۲
ج)زمینه های رقابت و همکاری اقتصادی ایران وترکیه در عراق جدید…………… ۱۶۴
۱-زمینه های رقابت…………………………………………………………… ۱۶۴
۱-۱-رقابت در بازار عراق………………………………………………….. ۱۶۴
۱-۲-اصلاحات اقتصادی در عراق در چارچوب خاورمیانه بزرگ ………………… ۱۶۴
۲-زمینه های همکاری ایران وترکیه در عراق جدید……………………………………… ۱۶۶
فصل ششم :سناریوهای مطرح شده برای استقرار نظام سیاسی پس از صدام در عراق وتاثیر آن بر ایران ۱۶۸
۱-فدرالیسم …………………………………………………………………. ۱۷۰
۲-دولت بسیط با جلوه اداری متمرکز و غیر متمرکز و تاثیرات آن بر ایران……. ۱۸۵
بخش چهارم: استنتاجات موضوعی………………………………………… ۱۹۰
فهرست منابع…………………………………………………………………… ۲۰۳