دانلود مقاله پشتوانه حقوقی فعالیتهای هسته ای ایران درعرصه بین الملل

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله پشتوانه حقوقی فعالیتهای هسته ای ایران درعرصه بین الملل دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:48

فهرست مطالب:

پشتوانه حقوقی فعالیتهای هسته ای ایران درعرصه بین الملل
معیار صلح آمیز بودن فعالیت هسته ای دولت ها
حق استفاده صلح جویانه دولتها باید رعایت شود
    ایران در جامعه هسته ای
تحلیلی بر تولید سوخت هسته ای در گفت وگو با پروفسور هوشنگ حسن یاری
دسترسی ایران به بازار سوخت هسته ای بین المللی و همکاری در انرژی هسته ای:
ایجاد اطمینان:
همکاری اقتصادی و تکنولوژی
سلاحهستهای (اتمی) از منظر حقوق بینالملل
ویژگیهایسلاحهستهای
قدرت تخریبی فوقالعاده
سلاح هستهای در زمره سلاحهای کشتار جمعی
تخریب محیط زیست
تاثیر بر نسلهای آینده
گستردگی تخریب
بازدارندگی هستهای
رویکرد حقوق بینالملل نسبت به سلاح هستهای
انرژی های پاک و ضرورت توسعه آن نویسنده :
تقسیم بندی انواع انرژی
اهمیت توجه به انرژی های پاک
انرژی های پاک: انرژی برق آبی

پشتوانه حقوقی فعالیتهای هسته ای ایران درعرصه بین الملل
 
ماههاست که مسائل مربوط به فعالیتهای اتمی و هسته ای جمهوری اسلامی مورد توجه رسانههای خبری داخلی و خارجی قرار گرفته است ؛ به این بهانه و نیز با توجه به نشست امروز شورای حکام، نگاهی داریم به موازین حقوقی بین المللی و صلح آمیز بودن فعالیتهای هسته ای ایران.
1) معیار صلح آمیز بودن فعالیت هسته ای دولت ها
معیار اینکه فعالیت هسته ای یک کشوری صلح آمیز یا غیرصلح آمیز است چیست و چه مرجع پذیرفته شده بین المللی باید تشخیص دهد که فعالیت هسته ای صلح آمیز یا غیرصلح آمیز است؟ خوشبختانه جامعه بین المللی سالها پیش در خصوص این موضوع به توافق حقوقی نایل شده و با انعقاد معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای، معروف به معاهده ان پی تی در سال 1968 سیستمی را برای تفکیک فعالیت هسته ای صلح آمیز از غیر صلح آمیز تاسیس نموده است. این معاهده که در سال 1970 لازم الاجرا شد، مقرر داشته است که از آن تاریخ به بعد  ساخت، تولید و اشاعه سلاحهای هسته ای دیگر جایز نیست و کشورهایی که فاقد چنین سلاحهایی هستند (این معاهده به غیر از پنج کشور آمریکا، شوروی سابق، انگلیس، فرانسه، چین سایر کشورها را کشورهای غیردارنده سلاح هسته ای تلقی کرده است)، دیگر نمی توانند چنین سلاحهایی را تولید نموده و یا به هر نحوی به آن دست یابند. این معاهده اعلام کرد که از سال 1970 به بعد هر عضو غیردارنده سلاح هسته ای که درصدد ساخت یا به دست آوردن چنین سلاحی باشد، فعالیت و عمل هسته ای غیر صلح جویانه ای را مرتکب شده است و تشخیص اینکه چه کشوری مرتکب فعالیت هسته ای غیرصلح جویانه شده است با آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود. برای حصول به این هدف، معاهده ان پی تی، دولتهای غیردارنده سلاحهای هسته ای را مکلف کرد که از طریق انعقاد موافقت نامه ای با آژانس بین الملی انرژی اتمی فعالیتهای هسته ای خودشان را در اختیار نظارت و بازرسی آن قرار دهند.
از طرف دیگر آژانس نیز محق و مکلف شد که از طریق نظارتها و بازرسی (Safegaurds) خود، بر فعالیتهای هسته ای کشورهای مذکور، مانع از آن گردد که فعالیتهای هسته ای صلح آمیز آنها به فعالیتهای هسته ای غیر صلح آمیز (ساخت و تولید سلاح هسته ای) انحراف پیدا نماید. این سیستم حقوقی بین المللی است که جامعه بین المللی برای تفکیک فعالیتهای هسته ای صلح آمیز از غیرصلح آمیز ایجاد کرده است. معیار تشخیص فعالیتهای هسته ای صلح آمیز و غیرصلح آمیز کشورها را فقط این سیستم معین می کند و در حال حاضر تنها معیار و مرجع صالح بین المللی در این خصوص مقررات معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای  و آژانس بین المللی انرژی اتمی می باشد. معاهده مذکور فقط آژانس بین المللی انرژی اتمی را صالح دانسته است که ماهیت فعالیتهای هسته ای کشورها را ارزیابی نموده و در مورد صلح آمیز و غیرصلح آمیز بودن آنها رای صادر نماید.
دولتها از این صلاحیت برخوردار نشده اند که به طور یک جانبه به اظهار نظر در مورد صلح آمیز یا غیرصلح آمیز بودن فعالیتهای هسته ای دیگر کشور اقدام نمایند. چنین اقدامی از نظر حقوق بین الملل و منشور سازمان ملل مداخله در امور دیگر کشورها تلقی شده و ممنوع است.
فعالیتهای هسته ای جمهوری اسلامی ایران همسو با تمام معیارها و مقررات فوق الذکر می باشد. دولت ایران از جمله اولین دولتهایی بود که در سال 1970 معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای را تصویب و پایبندی خود را به مقررات آن اعلام کرد. همینطور، دولت ایران از جمله اولین دولتهایی بود که در سال 1973 با آژانس بین المللی انرژی اتمی موافقتنامه دو جانبه ای را امضا کرد و به موجب آن فعالیتهای هسته ای خود را در اختیار نظارت و بازرسی های آن قرار داد.
علاوه بر این، ایران عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز می باشد و اساسنامه آن را سالها قبل از تصویب معاهده ان پی تی پذیرفته است. غیر از این اسناد، دولت ایران معاهده 1963 مسکو در مورد منع پاره ای از آزمایشات هسته ای و نیز معاهده عدم استقرار سلاح هسته ای دریا و بستر دریاها (1970) را نیز پذیرفته و به کرات وفاداری خود را به مقررات آنها اعلام کرده است. قبول این اسناد حکایت از حسن نیت ایران در مسایل خلع سلاح و عدم اشاعه سلاح هسته ای دارد. دولتی که درصدد دست یافتن به سلاح هسته ای است، هیچ وقت حاضر نمی شود این همه اسناد بین المللی راجع به مسایل هسته ای را با رغبت کامل بپذیرد و به مقررات آن پایبند باشد. وانگهی آن مرجع قانونی بین المللی (آژانس)، که جامعه بین المللی صالح برای ارزیابی فعالیتهای هسته ای کشور تشخیص داده است، تا کنون در طول سی و سه سال حیات معاهده ان پی تی، حتی یکبار اعلام نکرده است که فعالیت هسته ای ایران غیرصلح جویانه بوده و ناقض معیارها و موازین پذیرفته شده بین المللی محسوب می شود. این مرجع نه تنها چنین اعلامی را ننموده است، بلکه به کرات از دولت جمهوری اسلامی ایران به جهت رعایت دقیق مقررات معاهده ان پی تی و همکاری دوستانه و صمیمانه با آن، ستایش و قدردانی نموده است. این مرجع در ارزیابی فعالیتهای هسته ای، با هیچ کشور عضو معاهده ان پی تی تعارف نداشته و همانطوریکه در قضیه کره شمالی و عراق نشان داده است، آنجا که کشوری فعالیت هسته ای غیر صلح جویانه انجام داده است قویا و در چارچوب اختیارات خود برخورد کرده و موضوع را از طریق تشریفات قانونی بین المللی پیگیری نموده است.

2) حق استفاده صلح جویانه دولتها باید رعایت شود
اکنون با چنین وضعیتی آیا عادلانه و منصفانه است که هر چند وقت یکبار علیه فعالیتهای هسته ای یک کشوری (ایران) تبلیغات و شایعات دروغین راه اندازی شود و کشوری از حق داشتن فعالیت هسته ای صلح جویانه که ماده 4 معاهده ان پی تی، قویا آن را به رسمیت شناخته است محدود و محروم شود؟ حق استفاده صلح جویانه از انرژی و تکنولوژی اتمی از جمله مهمترین حقوق دولتهای عضو معاهده ان پی تی به حساب می آید. جایگاه و منزلت این حق به قدری والاست که معاهده تاکید کرده است که اقدامات نظارتی و بازرسی آژانس از فعالیتهای هسته ای دولتها نمی تواند به نحوی انجام گیرد که این حق دولتها را مختل و مخدوش سازد. (بند 3 ماده 3 معاهده). نظر به این امر، باید گفت که شایعه سازی و اتهام زنی برخی کشورها به جمهوری اسلامی ایران مبنی بر انجام فعالیتهای هسته ای صلح جویانه را نباید امری مطابق با معاهده ان پی تی تلقی نمود، زیرا اصولا این معاهده نه تنها بر خلاف برخی از معاهدات دیگر، مانند معاهده منع جامع آزمایشات هسته ای، حق اتهام زنی اعضا به یکدیگر را رد کرده، بلکه آن را اقدامی ناقض مقررات معاهده نیز تلقی نموده است. چرا که چنین اتهامات و شایعه افکنی های بی اساس خود از عوامل و مواردی است که استیفای حق استفاده صلح جویانه دولتها از انرژی اتمی را (ماده 4 معاهده) با مشکل و مانع مواجه می سازد. بی فایده نخواهد بود اگر دولت جمهوری اسلامی از طریق دیپلماسی خود این موضوع را در محافل بین المللی از جمله آژانس بین المللی انرژی ا تمی مطرح سازد تا به موجب آن سیستمی تدوین و به اجرا گذاشته شود تا از شایعه افکنی های بی مورد در مورد فعالیتهای هسته ای کشورها پیشگیری به عمل آمده و آنگاه که بی اساسی و بی پایگی آن شایعات از سوی آژانس به طور قطعی اثبات گردد، دولت شایعه افکن مسئول شناخته شده و دولت متاثر از شایعه، مستحق جبران خسارت مادی و معنوی شناخته شود.



    ایران در جامعه هسته ای
تحلیلی بر تولید سوخت هسته ای در گفت وگو با پروفسور هوشنگ حسن یاری
    پروفسور هوشنگ حسن یاری، رئیس قسمت سیاسی و اقتصادی کالج نظامی سلطنتی کانادا و استاد روابط بین الملل، در میزگرد برنامه کنکاش، کاری از گروه سیاسی شبکه جهانی جام جم، نقطه نظرات خود را درباره پرونده هسته ای ایران عنوان کرد. مشروح گفت وگو را می خوانیم.    با تأیید دستیابی ایران به مرحله غنی سازی صنعتی از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی، به نظر می رسد شرایط جدیدی برای پرونده هسته ای ایران به وجود آمده است. در این زمینه توضیح دهید.
    به اعتقاد من عنایت به دو مسأله بسیار مهم است، همین طور که اشاره کردید تولید سوخت هسته ای در حد صنعتی به تأیید آژانس انرژی هسته ای رسیده و این که ایران ۱۳۱۲ سانتریفیوژ را به کار گرفته است. نکته دیگر، این که اگر برگردیم به گذشته نزدیک روابط اروپا با ایران در مورد مسأله هسته ای ایران، اروپا همواره خواهان آن بوده که این مسأله به شکلی سیاسی حل شود، اما از آنجایی که این مذاکرات به اشکالاتی برخورد، این مشکلات باعث شد آمریکا بتواند شکافی در اتحادیه اروپا به وجود بیاورد و در نهایت منجر شد به این که سه قطعنامه در سازمان ملل تصویب شد.
    آقای دکتر با توجه به این که اروپایی ها نمی توانند مستقل عمل کنند و به این دلیل در این سال ها پرونده هسته ای ایران فراز و نشیب های متعددی را طی کرده و مراحل مهم آن را در گذشته در قطعنامه های شورای امنیت از جمله ۱۶۶۹ ، ۱۷۳۷ و ۱۷۴۷ می بینیم، شما موضع کنونی اروپا را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا امیدی هست که اساساً اروپایی ها با توجه به جایگاه خودشان در دیپلماسی جهان بتوانند مستقل در این زمینه عمل کنند؟
    این سؤال شما خیلی مهم است. این برمی گردد به ناکامی هایی که در گذشته اتحادیه اروپا در ایجاد یک سیاست دفاعی و خارجی مستقل از آمریکا داشته و بتدریج اروپایی ها دارند به این نتیجه می رسند اگر بخواهند به عنوان یک قدرت مطرح در سطح جهان و در روابط با مناطق مختلف جهان صاحب نفوذ باشند، ناچارند به چنین سیاستی و به چنین اتحادی دست پیدا کنند. نکته ای که باید مورد توجه قرار داد و ظاهراً اروپایی ها امروز از آمریکایی ها این تعهد را گرفته اند، این که مذاکرات آنها با ایران مورد قبول آمریکایی ها قرار خواهد گرفت و امید می رود این بار از طریق مذاکراتی که آقای سولانا با آقای لاریجانی دارند، بتوان پرونده هسته ای ایران را از وضعی که امروز با آن روبه روست بیرون آورده شود و درنهایت اگر توافقی میان ایرانی ها و اروپایی ها به وجود بیاید، این توافق به طور قطع مورد توافق و عنایت آمریکایی ها هم قرار خواهد گرفت. به خاطر این که امروز برخلاف آنچه در گذشته وجود داشته و سه قطعنامه ای که به تصویب رسیده یک نوع اتفاق رأی میان اروپا و آمریکا به وجود آمده که در نهایت و در زمانی که اروپایی ها با ایرانی ها به مذاکره می نشینند، اروپا و آقای سولانا نه تنها از طرف کشورهای عضو اتحادیه اروپا با ایرانی ها به مذاکره می نشیند، قطعاً خواسته های آمریکا را هم مطرح خواهد کرد. در واقع برخی معتقدند نتیجه نهایی این مذاکرات در صورت پیشرفت علنی و جدی مورد موافقت آمریکا هم قرار خواهد گرفت و اگر چنین نشود، در آن صورت باید انتظار داشت شکافی که میان اروپا و آمریکا وجود داشته، خودش را نشان بدهد و در نتیجه ایران بتواند از زیر فشارهای آمریکا خارج شود.
    ایالات متحده آمریکا از مذاکرات آنکارا حمایت کرده است، ولی از نظر سابقه برخورد، اول آمریکایی ها از این مذاکرات استقبال می کنند، ولی بعد در انجام مذاکرات کارشکنی های خاصی را انجام می دهند تا مذاکرات به یک پایان خوش ختم نشود. در نهایت موجب کارشکنی آمریکا می شود و کارشکنی آمریکا موجب خواهد شد که بتواند از لحاظ امنیتی به افکار عمومی جهانی بگوید باز هم ایران و استقامت ایران در مقابل مقررات بین المللی باعث شد، مذاکرات به نتیجه مطلوبی نرسد. نظر شما در این زمینه چیست؟
    این دید بدبینانه ای هست که به دلیل رفتار گذشته آمریکا قابل درک هست، اما امروز شرایط به شکل دیگری است که نباید خواسته اروپا را از نظر دور داشت و ظاهراً چنین اجماعی میان اروپایی ها به وجود آمده که پرونده هسته ای ایران باید از طریق سیاسی حل بشود. بنابراین اگر ایران بتواند از مذاکرات پیش روی به خوبی استفاده کند و مرتب جهانیان را در جریان پیشرفت این مذاکرات قرار بدهد، به طور قطع تا حد زیادی در این مورد آمریکا با مشکل مواجه خواهد شد. دوم مسأله عراق هست که امروز این کشور با مشکلات زیادی روبه روست و اگر به گفته های خانم رایس و دیگر مقام های آمریکایی توجه کنیم، نشان می دهد آمریکایی ها خواستار این هستند که مشکل هسته ای ایران به شکل دیگری حل شود و تجربه عراق تکرار نشود. در این راستا باز جای تأمل هست، امروز کنگره آمریکا، کنگره با اکثریت دموکرات ها است که بر خلاف کنگره گذشته که با اکثریت جمهوریخواهان روبه رو بوده، این کنگره خواهان این هست که بیشتر این مسائلی که آمریکا با جهان خارج دارد از طریق دیپلماتیک حل شود.
    یکی از کارهای مثبت که به نظر من در چند هفته اخیر از جانب برخی مقام های ایرانی نشان داده شد، استقبال بعضی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از گفته های اطرافیان خانم پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا برای سفر به ایران است. این مسأله ضمن نشان دادن خواست ایرانیان برای حل مشکلات فیمابین از طریق سیاسی می تواند تا حدود زیادی نومحافظه کاران و دیگران را در داخل دولت آمریکا و نظام سیاسی آمریکا منزوی کند. بنابراین ابزارهای مختلفی به اعتقاد من در اختیار دولت ایران هست که در صورت استفاده بهینه از آنها می تواند مسأله را به شکل دیگری پیش ببرد.
    مذاکرات سولانا و لاریجانی می تواند چه پیامدهای عملی را به دنبال داشته باشد؟
    امروز مسائل جهانی آنقدر به هم گره خورده اند که جدا کردن آنها از هم مشکل است. یک توفانی در جنوب آمریکا در می گیرد قیمت نفت بالا می رود و مشکلات اقتصادی را پدید می آورد. بنابراین، این وابستگی را باید مد نظر داشت. در مورد این که چه پیامدها و انتظاراتی از این مذاکرات می توان داشت، بستگی تام دارد به این که اختیارات لاریجانی و سولانا در این مذاکرات تا چه حد هست. در اخبار گفته شده و در فایننشیال تایمز هم مقاله هایی در مورد سخنان آقای صادق خرازی نوشته شده که آقای دکتر لاریجانی از مقام های ایرانی برای مذاکره با آقای سولانا اختیارات بیشتری کسب کرده است. انتظار می رود در این مذاکرات نتیجه مثبت تری نسبت به گذشته به دست بیاید. باید تأکید کنم که مذاکرات یک روند هستند و بازدهی بسیار سریعی نمی توانند داشته باشند و از طرفی به موازات چنین امری مهلت ۶۰ روزه شورای امنیت هم به پایان خواهد رسید و احتمالاً وارد قطعنامه جدیدی خواهیم شد. آنچه مهم هست، این که آقای لاریجانی و سولانا بتوانند خشت اول بنایی را بگذارند که به دنبال آن مسأله هسته ای ایران به عنوان یک واقعیت از جانب کشورهای عمده جهانی پذیرفته شود. از سوی دیگر تضمین های کافی از جانب ایران به این کشورهاداده شود که همان طور که ایرانی ها بارها اعلام کرده اند برنامه هسته ای ایران صرفاً برای مصارف صلح آمیز است و لاغیر، به تدریج در شرایطی که امروز جهان در آن قرار دارد، شرایط داخل آمریکا، رابطه اروپا و آمریکا، شرایط داخلی ایران، ایران و جهان پیرامونی، آمریکا در عراق و افغانستان و غیره می شود، انتظار داشت که به تدریج تمام کشورهای صاحب منصب در مورد پرونده هسته ای ایران به این نتیجه برسند که بعد از این همه آزمون باید راه جدیدی را آزمایش کرد و آن این است که باید ایران را در جامعه هسته ای جهانی بپذیرد و در نهایت این مذاکرات حاصلی که خواهند داشت، این باشد که ایران در چارچوب NPT و با حضور ناظران و بازرسان جهانی کارش را انجام دهد و از طرفی این بازرسان و جامعه جهانی هم حقوق ایران را به رسمیت بشناسند.
    اگر در یک مرحله این دو خواسته به هم گره بخورند، مسأله هسته ای ایران از مشکلی که در آن دچار هست، خارج خواهد شد و از این بار سیاسی عمده ای که بر این پرونده سایه افکنده، نجات پیدا خواهد کرد.