30 ص
مقدمه:
اگر بخواهیم گذشتهی عشایر ایران را مورد مطالعه قرار دهیم بدون شک باید مطالعه را از منطقهی فارس آغاز کنیم. زیرا این منطقه از آغاز دوران اسلامی و حتی قبل از آن عشایر نشین بوده است و ایلات و عشایر در آن زندگی می کردند. ما این نوشته ها را از کلمه هایی شروع می کنیم که ممکن است برای شما ناآشنا باشد.
زموم کردان
منشأ این کلمه از اینجا گرفته شده است که در گذشته عشایر ایران برای بهرهوری بهتر از مراتع سردسیر و گرمسیر دو تا ده سیاه چادر را در جایگاه مشخصی کنار هم بر پا میداشتند که در مناطق کردنشین به جمع این سیاه چادرها که واحد مستقلی را تشکیل می دهند زومه گفته می شود و عشایر کرد هنوز این واژه را به کار می برند.
در سالهای کم باران و خشک تعداد خانوارهای هر زومه به حداقل و در سالهای پرباران به حداکثر می رسد ولی معمولا تعداد سیاه چادرهای در هر زومه از ده تجاوز نمی کند. معمولاً خانوارهای هر زومه با هم خویشاوند هستند و سرپرستی هر زمه به دست یک نفر به نام سرزومه است که زیر نظر سرپرستان رده بالاتر خود انجام وظیفه می کند.
زومه آخرین تقسیمات در رده بندی کردهای جلالی است که به طور متوسط درهرزومه 9 خانوار زندگی میکنند وهرخانوار دارای حدود 135 رأسدام است.
کردان فارس
کردان فارس نامی است که جغرافیدانان قدیم (سدههای پیشین) به عشایر فارس داده اند ومنشأ این نام این است که در سال شانزدهم هجری قمری وقتی عربها جلگه های جنوبی عراق کنونی را تخسیر کردند و باز هم پیشروی کردند، هنگام عبور به سمت شرق ایران کردهای کوچنده را در سیاه چادرهایی می دیدند و وقتی به فارس رسیدند دیدند عشایر این منطقه نیز در سیاه چادرهایی این چنین زندگی می کنند. به همین علت آنان را کردان فارس نامیدند و هر که در این سیاه چادرها زندگی می کرد کرد خواندند.
«فهرست مطالب»
عنوان
صفحه
مقدمه
1
زموم کردن
1
کردان فارسی
2
ایلات فارسی
3
قشقایی ها
5
طوایف ایل قشقایی
8
ایلات خمسه
10
پنج ایل خمسه
ایل اینانلو
10
ایل بهارلو
11
ایلات عرب
12
ایل باصری
14
ایل نفر
15
کهگلویه
15
ایلات کهگلویه
16
گروه آقاجری
16
گروه باوی
17
گروه جاکی
17
طایفه چهاربنیچه
17
طایفه لیراوی
19
ایلات و بلوک ممسنی
21
ایلات کوچندهی ممسنی
22
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:96
فهرست مطالب:
نهادهای اجتماعی عشایر ۳
ترکیبات خانواده ۷
تقسیم کار ۲۵
تصمیم گیری در خانوار ۳۱
مأخذ : ۴۱
واحدهای اجتماعی فوق خانوار ۴۱
اردو ۴۳
گروههای خویشاوند هم تبار ۴۷
تیره ۴۸
طایفه ۴۹
ایل ۵۰
خانواده و ازدواج در جامعه عشایر کوچنده ایران ۵۳
ازدواج در جامعه عشایری ایران ۵۵
۸- اهیمت دین ۶۳
الف – نظریه تقدیس طبیعت و مظاهر طبیعی ۶۴
۲- تعریف دین: ۷۵
۳٫ کارکردهای دین ۸۴
کارکردهای اجتماعی دین ۸۴
۳- اشتغال به تحصیل ۹۶
نهادهای اجتماعی عشایر
جوامع مختلف برای ادامه حیات نیاز به ایجاد نهادهای اجتماعی هستند تا با کارکردهای مختلف خود به بقاء و تداوم حیات نظام اجتماعی کمک کنند. نهادهای اجتماعی
(sociat Instiution)درکلیترین تعریف الگوهای بادوامی از رفتار هستند و این الگوهای رفتار در ظرفی عمل میکند و تجلی بیرونی مییابند که مؤسسات اجتماعی نامیده می شوند.
(social Associations) براین اساس نهادهای اجتماعی به مثابه محتوا و مظروف و مؤسسات اجتماعی به مثابه قالب و ظرف عمل می کنند.
از دیدگاه جامعه شناسی جوامع دارای دو نوع نهاد هستند که به اولیه و ثانویه مرسوم میباشند. نهادهای اولیه (primary Institutions) معمولاص دارای عمومیت میباشند و جوامع بدون آنها نمیتوانند ادامه حیات دهند. پنج نهاد مهم و اساسی که معمولاً در همه جوامع وجود دارد، عبارتند از : خانواده، تعلیم و تربیت، اقتصاد، دین و حکومت، نهادهای ثانویه (sevandry Instiution) از قدمت، عمومیت و ضرورت نهادهای اولیه برخوردار نیستند.
ولی آنها نیز بویژه در جوامع مدت و در حال گذاری کارکردهای قابل توجهی به عهده گرفته اند مثل نهادهای مربوط به گذران اوقات فراغت یا نهادهای مربوط به مشارکت و بویژه نهادهای صنفی و حرفه ای.
جوامع عشایری از ان دسته جوامعی هستند که در سطح ابتدائی تکامل و پیشرفت اجتماعی قرار دارند و میتوان آنها را جوامع ساه و سنتی نامید و براین اساس اغلب دارای نهادهای اولیه هستند، البته امور اجتماعی عشایر که در اینجا به شکل کلی و نظری مورد بحث قرار میگیرد فراتر و بیشتر از نهادهای اجتماعی است و یا به عبارت دیگر نهادهای اجتماعی بخشی از آن را تشکیل می دهد، بقیه را می توان تحت عنوان مؤسسات اجتماعی، گروه های اجتماعی و بطور کلی پدیده های اجتماعی جوامع عشایری نامید.
پرداختن به امور اجتماعی یا اجتماعیات جوامع عشایری بدین منظور صورت گرفته است که منا و بنیان نظری برای توصیف و تحلیل امور اجتماعی در استان یزد و بویژه جوامع عشایری ابرکوه، خاتم و طبس فراهم سازد و چراغ راهی باشد برای توصیف و تحلیل های وضعیت اجتماعی در مناطق عشایری شهرستانها نهائی که نام آنها ذکر گردید.
براین اساس به شکل کلی و تئوریک به مباحث مربوط خانواده و ازدواج، دین و مذهب، تعلیم و تربیت، قشر بندی اجتماعی، ساختار اجتماعی، بهداشت و درمان، آداب ورسوم، مسکن، پوشاک، خوراک، اخلاق و عادات و غیره درجوامع عشایری پرداخته میشود. این مباحث در علوم اجتمای و بویژه در جامعه شناسی و مردم شناسی تحت عناوین جامعه شناسی و یا مردم شناسی ایلات و عشایر و یا بخش اجتماعی زندگی مبتنی بر کوچ یا کوچیزی میآید.
الف : خانواده، ازدواج و خویشاوندی درعشایر
خانواده (Family) یک نهاد اجتماعی، یک گروه اجتماعی و یا یک واحد مهم اجتماعی جامعه است و این نهاد اجتماعی بویژه در گذشته و در جوامع ساده و ابتدائی اهمیت بسیاری داشته اس و به نوعی آینه جامعه بوده است. خانواده در درجه اول یک واحد خویشاوندی است که بر اساس پیوندهای نسبی و سببی شکل میگیرد و بر همین اساس به دو نوع خانواده پدر و مادری و خانواده زن و شوهری تقسیم می شود.
ازدواج (Marriage) به عنوان یک سنت یا یکی از مناسک و مراحل زندگی خانوادگی می باشد. و همچنانکه گفتیم یک نوع خانواده متکی بر ازدواج است. در حالیکه خویشاوندی (kinship) به مجموعه از پیوندها گفته میشود که ممکن است مبنای نسبی، سببی، رضاعی و توتمی داشته باشد. از نظر بعد و تعداد خانواده ها را میتوان به هستهای (Nuclear) و گسترده (Extended) تقسیم نمود. خانواده عشایر اغلب از نوع گسترده تلقی میشود.
واقعیت این است که هر موضوع که صرفاً قابل تحقیق باشد نمی تواند مناسب برای یک رساله باشد بلکه بایستی موضوعی انتخاب شود که در پایان تحقیق محقق از انجام آن مطالعه و نتیجه ای که از مطالعه جامعه خواهد شد راضی باشد از دیدگاه اینجانب عدم پیشرفت عشایر در امور زندگی از مسائل گوناگونی سر چشمه می گیرد که باعث شده همیشه عشایر در جامعه در سطح پایین باقی بمانند که در این تحقیق به عوامل موثر در عدم پیشرفت عشایر در امور زندگی می پردازیم .
اهداف تحقیق:
هدف تحقیق را عموماً پیدا کردن جواب مسائل و مشکلات از راه روشهای تحقیق علمی دانسته اند« در این راه روشهای علمی فاصله بین سوال مورد نظر و افرادیکه مورد سوال قرار می گیرند را به حداقل می رساند و محقق را از کج اندیشی و بد اندیشی ها پراکنده گویی و اعمال غرض شخصی دور می سازد» 1
به طور کلی اهداف به دو نوع تقسیم می شوند . اهداف کلی و اهداف اختصاصی. هدف کلی عبارت است از:
بررسی عوامل موثر در عدم پیشرفت عشایر در امور زندگی
و اهداف اختصاصی عبارتند از :
- بررسی تاثیر عواملی مانند گرانی خوراک دام بر عامل عدم پیشرفت عشایر در امور زندگی
- بررسی تاثیر عواملی مانند ارزانی دام بر عامل پیشرفت عشایر در امور زندگی
- بررسی تاثیر عواملی مانند ضعف پشتیبانی دولت از عشایر بر عامل عدم پیشرفت آنها در امور زندگی
- بررسی تاثیر عواملی مانند نبود امکانات آموزشی بر عامل عدم پیشرفت عشایر در امور زندگی
- بررسی تاثیر عواملی مانند بیسوادی بر عامل عدم پیشرفت عشایر در امور زندگی
- بررسی تاثیر عواملی مانند گرانی هزینه های حمل ونقل برای کوچ بر عامل عدم پیشرفت عشایر در امور زندگی
اهمیت و ضرورت تحقیق
آنچه که مرا بر آن داشته که به بررسی عوامل موثر در عدم پیشرفت عشایر بپردازم این بود که من خودم سالهاست که با عشایر و نوع زندگی آنها آشنا می باشم و همیشه برایم این سوال پیش آمده که چه چیزی باعث شده که عشایر در امورزندگی خود هیچ پیشرفتی یا کمتر پیشرفتی نکنند و در این فرصت پیش آمده در این تحقیق بر خود لازم دانستم که به بررسی عوامل موثر در عدم پیشرفت عشایر بپردازم زیرا زندگی عشایری به فعالیتهای دامداری سنتی متکی به کوچ که حرکت متناوب به ییلاق و قشلاق بر عکس استوار می باشد و این زندگی عشایری گونه ای سازش فرهنگی اجتماعی با محیط زیست است بنابراین بررسی چنین سازشی به شناخت کلی فرهنگ انسان کمک می کند و این عشایر از نظر اقتصادی هم در خور اهمیت می باشد وزندگی عشایری در ایران ما دارای سابقه ای کهن است که همیشه نقش مهمی در تاریخ مملکت ما ایران داشته اند و اکنون این نوع زندگی در جای جای کشورما ایران دیده می شود . ولی زندگی عشایری هیچ گونه پیشرفتی نکرده و اکنون هم مانند ده ها سال پیش این عشایر روزگار را می گذرانند پس این برای من به عنوان یک ضرورت است که به بررسی عوامل موثر در عدم پیشرفت عشایر بپردازم .
فرضیه های تحقیق
تعیین متغیرهای فرضیه
تعریف مفاهیم و اصطلاحات
هدف کلی عبارت است از:
عشایر
دام :
خوراک دام
امکانات آموزشی :
هزینه های حمل و نقل برای کوچ :
شامل 64 صفحه فایل word
نمونه سوال جامعه شناسی ایالت و عشایر
چارچوب نظری ارتقاء زندگی عشایر
نظریات عزیز کیاوند
مشکل ما شیوة تولید است نه کوچ یا اسکان، این شیوة تولید عشایری است که هماهنگی خود را با مقتضیات زمان از دست داده است و جماعتهای عشایری برای تغییر شیوة تولید خود تنها دو راه عقلایی را در پیش دارند :
الف) تولید بر پایه کشتزارهای دامی
عشایر، سنت و سابقه دیرینه ای در دامداری دارند، از طرفی تقریباً تمام روستاهای ما روستاهای کشاورزی هستند. اگر قرار باشد دهواره های جدیدی با جماعتهای عشایری کوچنده پدید آید با فعالیت اصلی آنها بر محور پرورش دام ، آن هم تا جایی که ممکن باشد دامپروری نوین امروزی صورت گیرد. این دهواره ها باید علوفه و خوراک دام تولید کنند. در چنین دهواره هایی نگرانی همیشگی و دیرینة مهندسین کشاورزی کشور دربارة جدایی کشاورزی از دامداری برطرف خواهد شد ونمونه ای از ادغام و هماهنگی کامل آن دو پدید خواهد آمد، و از تصور به تحقق خواهد پیوست. در این دهواره ها باید روشهای علمی اصلاح نژاد دامها به منظور افزایش محصول (بهره وری) اعمال گردد.
ب) تولید بر پایة صنعت
در جاهایی که امکان ایجاد دهواره های عشایری بر پایة دامپروری نوین ممکن نباشد، پاسخ مسئله توسعه و تحول جماعتهای عشایری در صنعت است. مراد از صنعت بر خلاف تصور و روال فکری معمول، صنایع دستی و کوچک و کارهایی مانند گلیم بافی و جاجیم بافی نیست، این نوع صنایع میتوانند در مواردی درآمدهای جنبی و حاشیه ای ایجاد کنند و در طرحهای فقرزدایی به طور موقت به کار گرفته شوند، اما هرگز نمیتوانند محور تحول اقتصاد پویای نوینی باشند. از این نوع فعالیت و مهارتهای سنتی میتوان و باید به جای خود استفاده کرد اما دل و امید نهایی بستن به آنها فرصت و زمان را از دست دادن و به فاصلة عقب ماندگی از جهان متحول و در حال پیشرفت افزودن است. دلیلی نیست که جوانان عشایری نتوانند در صنایع مدرن و مجتمعهای صنعتی بزرگ به کار گرفته شوند. دلایل و شواهد چنانکه پیش از این اشاره شد بر له این امر است. واحدهای صنعتی و حتی شکلی از پارکهای صنعتی جدید، در جایی که تحول دامداری سنتی به دامپروری نوین ممکن نباشد، میتواند این نسل معلق را در منطقه نگهداری وجلوی اضمحلال میراث فرهنگی آن را بگیرد و به طور غیرمستقیم از بار مسائل شهری بکاهد.
«استراتژی که که از آن سخن گفتیم خط و مسیر حرکت آینده را در چارچوب یک استراتژی جامع و همه جانبه، رشد و تحول و توسعه ملی را نشان میدهد. این استراتژی هم کلی، هم دراز مدت و هم اختیاری است. تحول باید با تدریج و با تدبیر همراه باشد.
فضاهای زندگی عشایر کوچنده بسیار متنوع و گوناگون است. این گوناگونی و تنوع باید همیشه به شمار آید. به این واقعیت مهم باید آگاه باشیم که گاه طرح یا برنامه ای که برای طایفه ای جواب مطلوب می دهد حتی برای طایفة همجوار ممکن است مناسب نباشد. برنامه ریزی در چنین مواردی و در برخورد سنجیده و عقلایی و دورنگرانه با اینگونه مسائل است که منطق وزیبایی خود را به نمایش می گذارد.
«اصولا سازمان و ساختار اجتماعی جماعتهای عشایری به سازمان صنعتی بیشتر شباهت دارد تا به سازمان و ساختار روستایی
استراتژی های توسعه پیشنهادی گروه مطالعاتی هامون
در71صفحه به صورت کامل امادهشده است