پروژه فرهنگ لغت با استفاده از نر‌م‌افزار Visual Basic

اختصاصی از یارا فایل پروژه فرهنگ لغت با استفاده از نر‌م‌افزار Visual Basic دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:55

فهرست مطالب:

عنوان    صفحه
مقدمه    1
فصل اول :    
- معرفی نرم افزار ویژوال بیسیک    2
- ویژوال بیسیک و فرآیند برنامه نویسی     3
- آشنایی با application wizard     4
- واسط چند سندی    6
- واسط تک سندی    6
- سبک کاوشگر    6
- صفحه معرفی برنامه( Splash screen )    8
- گفتگوی ورود ( Login dialog )    8
- گفتگوی گزینه‌ها ( Option dialog )    8
- پنجره about    9
- برنامه‌نویسی رویدادگرا    10    
- پنجرة پروژه جدید    12
- میله ابزار     12
- جعبه ابزار    13
- پنجره فرم    14
- پنجره طراحی فرم    14
- پنجره پروژه    14
- پنجره خواص    17
- کمک    17
- پیشوندهای استاندارد برای اشیاء Visual basic    18
- کمک محلی    19
- پشتیبانی    20
- با محیط ویژوال بیسیک مأنوس شوید    21
- ساختن فرم    23
- با نوشتن کد برنامه را کامل کنید    26
- مروری بر کنترل‌ها     28
- خواص مشترک کنترلهای ویژوال بیسیک    30
فصل دوم :    
- بانک اطلاعاتی    31
- استفاده از بانکهای اطلاعاتی    31
- اجزاء تشکیل دهنده بانک اطلاعاتی    31
- بانک اطلاعاتی ویژوال بیسیک    32
- ساختار بانک اطلاعاتی    32
- جدول در بانک اطلاعاتی    33
- ایجاد یک بانک اطلاعاتی    33
- چاپ ساختار بانک اطلاعاتی    36
- ورود اطلاعات به بانک اطلاعاتی    36    
- تعیین رکورد جاری    36
- مرتب‌سازی رکوردها    37
- ویرایش محتویات رکورد    38
- حذف رکورد    38
- جستجوی رکورد    38
طراحی فرم    38
- مفهوم ایندکس در بانک اطلاعاتی    41
- برنامه‌نویسی و بانک اطلاعاتی    42
- اشیای بانک اطلاعات    42
- شیData    43
- شی Database     43
- باز کردن بانک اطلاعاتی    46
- حذف ایندکس    47
- نمایش محتویلات بانک اطلاعاتی    47    
- افزودن ایندکس به جدول    49
- فعال کردن یک فایل ایندکس در جدول    50
منابع    55
 
فهرست جداول

عنوان    صفحه
جدول 1-2:بعضی از خواص مهم شیء Data در بانک اطلاعاتی    44
جدول 2-2: خواص شیء Database     45
جدول 3-2: متدهای شیء Database    46
 

مقدمه:
امروزه علم کامپیوتر پیشرفت شگرفی در کلیة‌ علوم و صنایع به وجود آورده است و با پیشرفت این علوم مسائل مربوط به کامپیوتر نیز پیشرفت شگرفی داشته است از جمله می‌توان به پیشرفت در بانک‌های اطلاعاتی اشاره نمود که از جدید‌ترین و مهمترین آن‌ها می‌توان به Visual basic اشاره نمود. در اینجا سعی شده است مطالبی در جهت معرفی این نرم‌افزار تقدیم گردد.

 
فصل اول
نرم افزار ویژوال بیسیک
برنامه‌نویسی با Visual Basic ( آخرین ویرایش Visual Basic ) می‌تواند کار پرزحمت و خسته کننده برنامه‌نویسی را به یک تفریح تبدیل کند.
محبوبیت Visual Basic، علاوه بر گرافیکی و ساده بودن، از آنجا ناشی می‌شود که زبانی اینترپرتری ( interpreter ) و کامپایلری ( Compiler  ) است. دیدکه  زبانهای اینترپرتری   از نظر سهول تولید و توسعه برنامه چقدر به برنامه‌نویسی کمک می‌کنند و از طرف دیگر برنامه‌های کامپایل شده بنحو چشمگیری سریعتر از برنامه‌های اینترپرتری هستند. با ترکیب این دو ویژگی Visual Basic را روانه بازارکرد، بسیاری از منتقدان شکست آن و مرگ خاندان بیسیک را پیش‌بینی می‌کردند. این مخالفان می‌گفتند که بیسیک اساساً یک زبان جدی نیست و ساختار آن ( برخلاف C و پاسکال ) به درد محیط ویندوز نمی‌خورد اما میکروسافت با ارائه Visual Basic  درسهای زیادی به جامعه برنامه‌نویسان داد:
-    زبانی مانند بیسیک می‌تواند قابل فهم و قوی باشد.
-    Visual Basic بسته به نیاز برنامه‌نویس می‌تواند کامپایلری یا اینتر پرتری باشد.
-    و Visual Basicنه تنها فراموش نشد بلکه تبدیل به محبوبترین زبان ‌برنامه‌نویسی دنیا شد.
-     Visual Basic در چندین مدل مختلف عرضه می‌شود.
-    مدل فوق‌العاده : محیط برنامه نویسی مناسب کارهای شبکه و برنامه‌های توزیع شده است.
-    مدل آموزشی: مجموعه‌ای از ابزارهای استاندارد و هر آنچه برای شروع برنامه‌نویسی بدان نیاز دارید.
-    مدل استودیوی ویژوال در این مدل Visual Basic به همراه چند زبان ویژوال دیگر
( مانند ویژوال ++ ) و ( ویژوال ++J ) در یک بسته نرم افزاری گرد آمده‌اند تا آموختن آنها متضمن کمترین زحمت برای برنامه‌نویسان باشد.  
ویژوال بیسیک و فرآیند برنامه‌نویسی
برنامه‌نویسی یک کار حرفه‌ای ( یا حداقل نیمه حرفه‌ای ) است که قواعد خاص خود را دارد. البته کاربران کامپیوتر کمتر درگیر مشکلات برنامه‌نویسی می‌شوند ولی اگر فضای روزگار شمارا وارد این وادی کرده است، سعی کنیم اصول کلی ذیل را همواره مد نظر داشته باشیم:
1- درباره برنامه تصمیم بگیرید و یک طرح کلی بریزید.
2- قسمت‌های ظاهری برنامه ( پنجره‌ها، منوهاو هر آنچه را که کاربر می‌بینید ) را بوجود آوریم.
3- با نوشتن کد عناصر برنامه را به هم مرتبط کنیم.
4- برنامه‌ را تست کرده و اشکالات آن ( که در قاموس برنامه‌نویسی به آنها باگ گفته می‌شود ) را یافته و برطرف کنیم.
5- برنامه تست شده را کامپایل کنیم.
خصلت بصری برنامه‌نویسی Visual Basic مراحل طراحی برنامه را بسیار ساده و شیرین کرده است چون جای قلم و کاغذ می‌توانیم مراحل اول و دوم را روی صفحه کامپیوتر انجام دهید.
اولین برنامه:
اگر با سایر برنامه‌های ویندوز کار کرده باشیم احتمالاً با جادوگر ( wizard )ها آشنائید، جادوگر برنامه‌ای است که قدم به قدم شما را در فرآیند طراحی همراهی کرده و در پایان الگویی شایسته از آنچه در ذهن دارید برایتان خواهد ساخت. Visual Basic هم برای ایجاد برنامه‌ها دارای جادوگر برنامه ( application wizard ) است. جادوگر برنامه در پایان اسکلت یک برنامه کامل و عملیاتی را برایتان می‌سازد اما اکثر برنامه‌نویسان ترجیح می‌دهند خودشان برنامه را از صفر شروع کنند، بسیاری نیز از کپی برنامه‌های قدیمیشان استفاده کرده و با تغییر دادن در آن برنامه ‌جدیدی می‌سازند. بعد از آن که کمی Visual Basic تجربه کسب کردید احتمالاً ترجیح خواهیم داد از جادوگر برنامه استفاده نکنیم.

پایان نامه فرهنگ تحلیلی موضوعی آثار منثور شیخ احمد جامی

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه فرهنگ تحلیلی موضوعی آثار منثور شیخ احمد جامی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD ( قابل ویرایش ) تعداد صفحات:275

فهرست مطالب

عنوان                                                                                          صفحه    

چکیده­ی فارسی

پیش گفتار........................................................................................................ 7-1

نشانه­های اختصاری.............................................................................................. 8

فصل اوّل: زندگی و مشرب عرفانی احمد........................................................... 35-9

یادداشت­ها.................................................................................................... 38-36

فصل دوم: مدخل­ها ....................................................................................... 271-39

ابدال............................................................................................................... 43-40

احسان............................................................................................................ 46-44

اخلاص.......................................................................................................... 51-47

ادب............................................................................................................... 58-52

بیداری............................................................................................................ 61-59

پیر.................................................................................................................. 66-62

تقوی.............................................................................................................. 70-67

تفویض........................................................................................................... 73-71

توبه................................................................................................................ 79-74

توحید............................................................................................................. 85-80

توفیق.............................................................................................................. 87-86

توکّل ............................................................................................................. 93-88

جذبه.............................................................................................................. 97-94

حال ............................................................................................................. 102-98

حرص.......................................................................................................... 106-103

حقیقت ........................................................................................................ 110-107

حیرت.......................................................................................................... 112-111

خانقاه .......................................................................................................... 116-113

خوف........................................................................................................... 121-117

درویش......................................................................................................... 126-122

دنیا .............................................................................................................. 130-127

دولت .......................................................................................................... 132-131

رجا.............................................................................................................. 136-133

رحمت......................................................................................................... 138-137

روح............................................................................................................. 141-139

ریاضت......................................................................................................... 142-144

زهد.............................................................................................................. 151-145

سرّ (اسرار).................................................................................................... 155-152

سماع............................................................................................................ 162-156

شریعت............................................................................................................. 163

شکر............................................................................................................. 167-164

صبر.............................................................................................................. 173-168

صوفی.............................................................................................................. 174

طاعت........................................................................................................... 177-174

طلب............................................................................................................ 181-178

عشق ........................................................................................................... 187-182

عقل ............................................................................................................ 190-188

علم ............................................................................................................. 198-191

فقر............................................................................................................... 203-199

قناعت.......................................................................................................... 207-204

کرامت ......................................................................................................... 214-208

کشش............................................................................................................... 215

مؤمن............................................................................................................ 218-215

مجاهدت ..................................................................................................... 222-219

محبّت........................................................................................................... 229-223

مرید............................................................................................................. 235-230

معرفت......................................................................................................... 242-236

ناز................................................................................................................ 246-243

نصیحت ....................................................................................................... 249-247

نفس ............................................................................................................ 253-250

نیاز................................................................................................................... 254

وجد ............................................................................................................ 258-254

وقت............................................................................................................ 263-259

همّت................................................................................................................ 264

هوی............................................................................................................. 266-264

یقین............................................................................................................. 271-267

فهرست منابع و مآخذ.................................................................................... 275-272

چکیده­ی انگلیسی

پیشینه­ی تحقیق:

با نگاهی کوتاه به تاریخچه­ی فرهنگ نویسی در زبان فارسی، می­بینیم که تا روزگار معاصر، فرهنگ­ها جنبه‌ی عام داشته؛ یعنی به یک مقوله یا صنف، دسته و رشته­ی خاصّی اختصاص ندارند. با گسترش دامنه­ی دانش­ها، تکنیک­ها و هنرها، امروزه فرهنگ­های اختصاصی در هر رشته از علوم تهیّه شده است؛ به طوری که بعضی از لغات و اصطلاحات خاصّ آن رشته را در لغت نامه­های معمولی نمی­توان یافت .

متون عرفانی نیز از این تخصّص­گرایی دور نمانده و تاکنون فرهنگ­های متفاوتی در این زمینه به رشته­ی تحریر درآمده است که برخی از آنان به صورت عمومی، بعضی اصطلاحات عرفان و تصوّف را مختصر یا مفصّل شرح داده­اند و برخی از آن­ها درباره­ی اصطلاحات و تعبیرات یک اثر خاص یا یک نویسنده­ی خاص نگارش یافته است. در ذیل به برخی از آن­ها اشاره می‌شود:

• شرح اصطلاحات تصوّف تألیف سیّد صادق گوهرین (10 جلد)
• فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، سیّد جعفر سجّادی (1 جلد)
• فرهنگ نوربخش، جواد نوربخش (8 جلد)
• فرهنگ اصطلاحات عرفانی، منوچهر دانش­پژوه (1 جلد)
• تبیین اصطلاحات و واژه­های غزلیات عرفانی، احمد حبیبیان (1جلد)
• مفهوم و معانی اصطلاحات عرفانی، حسین علی اکبر قوچانی (1 جلد)
• فرهنگ اصطلاحات استعاری صوفیه ، شرف الدّین حسینی ابن الفتی تبریزی(قرن هشم) (1جلد)
• فرهنگ قیاسی عشق و عرفان، مهشید مشیری (1 جلد)
• شناخت شاخص­های عرفانی( مجموعه­ی سه رساله از مولانا محمّد طبسی، فخرالدّین عراقی و ملّا حسین فیض کاشانی) (1 جلد)
• فرهنگ اصطلاحات عرفان و تصوّف عبدالرزّاق کاشانی، ترجمه محمّد علی مودود لاری (1 جلد)
• فرهنگ اصطلاحات عرفانی ابن عربی، گل بابا سعیدی (1 جلد)
• فرهنگ واژگانی ادبی – عرفانی، جمعی از مؤلفان (1 جلد)
• فرهنگ اصطلاحات عرفان اسلامی، جمعی از پژوهشگران (1 جلد)
• فرهنگ اصطلاحات عرفانی محیی الدّین عربی، ترجمه­ی قاسم میرآخوری و حیدر شجاعی (1 جلد)

با سیری کوتاه در این آثار، خواهیم دید که همه­ی آن­ها کاملاً تخصّصی بوده و برخی مربوط به آثار منثور و برخی نیز مربوط به آثار منظوم می­باشند و یا برخی بسیار مفصّل و کامل به شرح اصطلاحات و لغات پرداخته، ولی برخی خیلی کوتاه و مجمل به توضیح واژگان پرداخته و البتّه برخی تنها به آوردن معادل­های انگلیسی آن­ها اکتفا کرده­اند. در هر صورت می­توان از همه­ی آن­ها به عنوان فرهنگ­های تخصّصی عرفان و تصوّف یاد کرد.

ضرورت و انگیزه­های تحقیق:

به گمان بنده، برای آشنایی دقیق و کامل با تمام جوانب افکار و اندیشه­های یک صاحب اثر، ضروری است که فرهنگی خاص برای آثار او نوشته شود، چون اثر هر نویسنده یا شاعر در عین تشابه با آثار معاصرانش، تفاوت­های زبانی و فکری نیز با آن­ها دارد و این ضرورت در متون نثر عرفانی بیش از بیش جلوه­گر می­باشد.

با توجّه به این نکات و همچنین جایگاه عرفانی، ادبی، علمی و اجتماعی شیخ بزرگوار احمد جامی نامقی و تأثیر و جایگاه ممتاز این عارف شهیر در خطّه­ی پاک و عارف پرور تربت جام و  تعلّق خاطر این مرید نوآموز به این عارف پاک طنیت و ادای دِین به عنوان هم­ولایتی ایشان و نیز پیشنهاد آگاهانه و دلسوزانه­ی استاد بزرگوار جناب آقای دکتر خواجه­ایم، انگیزه­هایی شد تا در مسیر نگارش فرهنگی تحلیلی از اصطلاحات عرفانی آثار منثور ژنده پیل احمد جامی نامقی گام بردارم.

روش تحقیق:

روش کار در این تحقیق به شیوه­ی کتابخانه­ای است. ابتدا پس از مطالعه­ی اجمالی آثار شیخ احمد جام، پنجاه وشش واژه و اصطلاح عرفانی از آثار این عارف ژنده پیل استخراج و هر یک به عنوان یک مدخل در نظر گرفته شد. با توافق استاد محترم راهنما، چند تن از عارفان و صوفیان پیش و پس از احمد جام انتخاب گردید؛ از جمله خواجه عبدالله انصاری، احمد غزّالی، عین القضّات همدانی، ابوالقاسم قشیری و عزّالدّین کاشانی، سپس هر واژه و اصطلاح در آثار این عارفان جستجو گردید؛ در هر مورد، نظر و دیدگاه نویسندگان آن، مورد بررسی و شناخت قرار گرفت و در ادامه، نظر شیخ احمد جام نیز از آثار وی استخراج و سپس در بیشتر موارد به نوعی مقایسه و نتیجه­گیری پرداخته شد. در ضمن در تعریف لغوی و اصطلاحی واژگان از نظرات بزرگان دیگری بجز افراد مذکور نیز استفاده شد تا اثر از ارزش و عمق بیشتری برخوردار گردد. در بعضی از مدخل­ها، مطلبی ذکر نشده و فقط به مدخل دیگری ارجاع داده شده است. دلیل این کار، این است که در آثار احمد جام، مدخل­هایی مانند درویش و صوفی، جذبه و کشش، حقیقت و شریعت و... با هم و در کنار هم آمده و شیخ به نوعی مقایسه پرداخته است؛ به این دلیل، ما آن دو را از یکدیگر جدا کرده و در یک مدخل که در ترتیب حروف الفبا پیش­تر قرار می­گیرد، کامل توضیح داده­ایم و در مدخل دیگر فقط مطلب را به مدخل پیشین ارجاع داده­ایم.  

ناگفته نماند که کار در زمینه­ی آثار منثور عرفانی احمد جام، بسیار گسترده و مستلزم وقت طولانی بود و نیز به دلیل عدم دسترسی به همه­ی آثار این عارف شهیر با موافقت استاد محترم راهنما، این جستجو و تفحّص در چهار اثر شیخ بزرگوار شامل مفتاح النجات، انس‌التّائبین، روضه المذنبین و سراج السّائرین انجام گرفت.

پایان نامه فرهنگ تحلیلی موضوعی آثار منثور شیخ احمد جامی

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه فرهنگ تحلیلی موضوعی آثار منثور شیخ احمد جامی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 275 صفحه می باشد.

 

فهرست

پیش گفتار   ۷-۱
نشانه¬های اختصاری  ۸
فصل اوّل: زندگی و مشرب عرفانی احمد  ۳۵-۹
یادداشت¬ها  ۳۸-۳۶
فصل دوم: مدخل¬ها   ۲۷۱-۳۹
ابدال  ۴۳-۴۰
احسان  ۴۶-۴۴
اخلاص  ۵۱-۴۷
ادب  ۵۸-۵۲
بیداری  ۶۱-۵۹
پیر  ۶۶-۶۲
تقوی  ۷۰-۶۷
تفویض  ۷۳-۷۱
توبه  ۷۹-۷۴
توحید  ۸۵-۸۰
توفیق  ۸۷-۸۶
توکّل   ۹۳-۸۸
جذبه  ۹۷-۹۴
حال   ۱۰۲-۹۸
حرص  ۱۰۶-۱۰۳
حقیقت   ۱۱۰-۱۰۷
حیرت  ۱۱۲-۱۱۱
خانقاه   ۱۱۶-۱۱۳
خوف  ۱۲۱-۱۱۷
درویش  ۱۲۶-۱۲۲
دنیا   ۱۳۰-۱۲۷
دولت   ۱۳۲-۱۳۱
رجا  ۱۳۶-۱۳۳
رحمت  ۱۳۸-۱۳۷
روح  ۱۴۱-۱۳۹
ریاضت  ۱۴۲-۱۴۴
زهد  ۱۵۱-۱۴۵
سرّ (اسرار)  ۱۵۵-۱۵۲
سماع  ۱۶۲-۱۵۶
شریعت  ۱۶۳
شکر  ۱۶۷-۱۶۴
صبر  ۱۷۳-۱۶۸
صوفی  ۱۷۴
طاعت  ۱۷۷-۱۷۴
طلب  ۱۸۱-۱۷۸
عشق   ۱۸۷-۱۸۲
عقل   ۱۹۰-۱۸۸
علم   ۱۹۸-۱۹۱
فقر  ۲۰۳-۱۹۹
قناعت  ۲۰۷-۲۰۴
کرامت   ۲۱۴-۲۰۸
کشش  ۲۱۵
مؤمن  ۲۱۸-۲۱۵
مجاهدت   ۲۲۲-۲۱۹
محبّت  ۲۲۹-۲۲۳
مرید  ۲۳۵-۲۳۰
معرفت  ۲۴۲-۲۳۶
ناز  ۲۴۶-۲۴۳
نصیحت   ۲۴۹-۲۴۷
نفس   ۲۵۳-۲۵۰
نیاز  ۲۵۴
وجد   ۲۵۸-۲۵۴
وقت  ۲۶۳-۲۵۹
همّت  ۲۶۴
هوی  ۲۶۶-۲۶۴
یقین  ۲۷۱-۲۶۷
فهرست منابع و مآخذ   ۲۷۵-۲۷۲

منابع و مآخذ:

۱-    آژنگ، نصرالله؛(۱۳۸۱)، گنجینه لغات، چاپ اوّل، دو جلد، انتشارات گنجینه، تهران.

۲-    ابن عربی، شیخ اکبر محمّد الدین؛ (۱۳۸۲)، ترجمه فتوحات مکیّه،ترجمه محمّد خواجوی،چاپ اوّل، انتشارات مولی، تهران.

۳-    الهامی، داوود؛ (۱۳۷۴)، عرفان و تصوّف( عرفان اسلامی و عرفان التقاطی)، چاپ اوّل، انتشارات مکتب اسلام، قم.

۴-  انصاری، خواجه عبدالله؛ (۱۳۸۳)، ترجمه متن منازل السائرین و علل المقامات، ترجمه عبدالغفور روان فرهادی، چاپ اوّل، نشر مولی، تهران.

۵-    انصاری، خواجه عبدالله؛ (۱۳۸۶)، صد میدان، تصحیح سهیلا موسوی سیرجانی، چاپ اوّل، زوّار، تهران.

۶-    انصاری، خواجه عبدالله؛ (۱۳۷۲)، مجموعه رسائل خواجه عبدالله انصاری، تصحیح محمّد سرور مولایی، چاپ اوّل، دوجلد، انتشارات توس، تهران.

۷- انصاری، قاسم؛ (۱۳۷۵) مبانی عرفان و تصوّف، چاپ دوم، کتابخانه­ی طهوری، تهران.

۸- جامی، شهاب الدّین ابوالمکارم؛ (بی­تا) خلاصه المقامات، چاپ اوّل، انتشارات بنگاه کتاب، مشهد.

۹-جامی، عبدالرّحمن؛ (۱۳۳۶)،نفحات الانس من حضرات القدس، تصحیح مهدی توحیدی پور، چاپ اوّل، کتابفروشی سعدی، تهران.

۱۰-  جامی نامقی، شیخ احمد؛ الف (۱۳۶۸)؛ انس التائبین، تصحیح علی فاضل، چاپ اول، انتشارات توس، تهران.

۱۱- جامی نامقی، شیخ احمد؛(۱۳۷۲) روضه المذنبین و جنّه المشتاقین، تصحیح علی فاضل، چاپ دوم، مؤسّسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران.

۱۲- جامی نامقی، شیخ احمد؛ ب( ۱۳۶۸) منتخب سراج السّائرین، تصحیح علی فاضل، چاپ اوّل، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد.

۱۳- جرجانی، میرسیّد شریف؛ (۱۳۷۷)،تعریفات( فرهنگ اصطلاحات معارف اسلامی)، ترجمه حسن سیّد عرب و سیما نوربخش، چاپ اوّل، انتشارات فرزان، تهران.

۱۴- حقیقت، عبدالرّفیع( ۱۳۷۲)، تاریخ عرفان و عارفان ایرانی(از بایزید تا نورعلیشاه گنابادی)، چاپ دوم، نشر کومش، تهران.

۱۵- حلبی، علی اصغر؛(۱۳۷۶) مبانی عرفان و احوال عارفان، چاپ اوّل، انتشارات اساطیر، (تهران).

۱۶- خوانساری، میر سیّد محمّد باقر( ۱۳۳۶)، روضات الجنات، ترجمه محمّد باقر ساعد خراسانی، چاپ اوّل، جلد اوّل، چاپ خانه اسلامیه، تهران.

۱۷- دشتی، علی(۱۳۶۲)، در دیار صوفیان، چاپ سوم، انتشارات جاویدان،  تهران.

۱۸- دهخدا، علی اکبر؛ (۱۳۷۷)، لغت نامه، چاپ ششم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

۱۹- رازی، نجم الدّین ابوبکر؛ (۱۳۵۲)، مرصاد العباد، به اهتمام محمّد امین ریاحی، چاپ اوّل، انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.

۲۰- زرّین کوب، عبدالحسین(۱۳۵۷) ، جست­وجو در تصوّف ایران، چاپ اوّل، امیرکبیر، تهران.

۲۱-  زرّین کوب، عبدالحسین؛(۱۳۸۵) ارزش میراث صوفیه، چاپ یازدهم، امیرکبیر، تهران.

۲۲- زنگنه قاسم آبادی، ابراهیم، (۱۳۸۴)، سرزمین جام و رجال آن، چاپ اوّل، انتشارات شیخ الاسلام احمد جام، تربت جام.

۲۳- سجّادی، سیّد جعفر؛ (۱۳۵۴)، فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، چاپ دوم، کتابخانه طهوری، تهران.

۲۴- سجادی، سید ضیاء الدین؛ ( ۱۳۷۲)، مقدّمه­ای بر مبانی عرفان و تصوّف، چاپ دوم، انتشارات سمت، تهران.

۲۵- سعیدی،گل بابا؛ (۱۳۸۳) فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی ابن عربی، چاپ اوّل ، انتشارات شفیعی، تهران.

۲۶- سراج توسی، ابونصر؛ (۱۳۸۲)، اللمع فی التصوّف، تصحیح رینولد آلن نیکلسون، ترجمه مهدی محبّتی، چاپ اوّل، انتشارات اساطیر، تهران.

۲۷- شوشتری، قاضی نورالله(۱۳۷۶) مجالس المؤمنین، دو جلد، چاپ اوّل، کتاب فروشی اسلامیه، تهران.

۲۸- شیمل، آن ماری؛ (۱۳۷۶)، ابعاد عرفانی اسلام، ترجمه عبدالرحیم گواهی، چاپ اوّل، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران.

۲۹- صفا، ذبیح الله( ۱۳۸۴)، گنجینه­ی سخن، چاپ اوّل، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

۳۰- عبّادی، قطب الدّین ابوالمظفر منصور بن اردشیر؛ (۱۳۶۸)، التصفیه احوال المتصوّفه (صوفی نامه)، تصحیح غلامحسین یوسفی، چاپ دوم، انتشارات علمی، تهران.

۳۱- غزّالی، احمد؛ (۱۳۵۹)، سوانح، تصحیح نصرالله پورجوادی، چاپ اوّل، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، بی­جا.

۳۲- غزنوی، سدیدالدین؛ (۱۳۴۱) مقامات ژنده پیل، مقدّمه و تصحیح حشمت الله مؤیّد سنندجی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران.

۳۳- غنی، قاسم(۱۹۷۲) تاریخ التصوّف فی الاسلام، چاپ اوّل، نشر مکتبه النهضه المصریه، بی­جا.

۳۴- فاضل، علی،(۱۳۷۳) شرح احوال و نقد و تحلیل آثار احمدجام، چاپ اوّل، انتشارات توس، تهران.

۳۵- فاضل، علی(۱۳۸۳) کارنامه­ی احمد جام نامقی،چاپ اوّل، انتشارات توس، تهران.

۳۶- قرآن کریم،(۱۳۷۴) ترجمه عبد المحمّد آیتی، چاپ چهارم، انتشارات سروش ، تهران.

۳۷- قشیری، ابوالقاسم؛ (۱۳۶۱)، ترجمه رساله قشریه، ترجمه ابوعلی ابن احمد عثمانی، چاپ دوم، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.

۳۸- قیصری، ابراهیم؛ (۱۳۸۳) از همیشه تا جاویدان( گزیده­ی متون عرفانی)، چاپ اول، نشر توس، تهران.

۳۹- کاشانی، عزّالدّین محمود بن علی؛ (۱۳۲۳)، مصباح الهدایه  و مفتاح الکفایه، تصحیح جلا‌ل الدّین همایی، چاپ اوّل، چاپخانه مجلس، تهران.

۴۰- کیانی( میرا) محسن؛ (۱۳۸۰) تاریخ خانقاه در ایران، چاپ دوم، نشر کتابخانه­ی طهوری، تهران.

۴۱- گوهرین، سیّد صادق؛ ج۲و۱(۱۳۶۷)- ج۴و۳ (۱۳۶۸)- ج۶و۵(۱۳۸۰)- ج۸و۷ (۱۳۸۲)-ج۹و۱۰(۱۳۸۳) شرح اصطلاحات تصّوف، چاپ اوّل، ده جلد، انتشارات زوّار، تهران.

۴۲- مدرّس چهاردهی، نورالدّین( ۱۳۸۲)، سلسله­های صوفیه­ی ایران، چاپ دوم، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.

۴۳- معصوم شیرازی، محمد؛(بی­تا)، طرایق الحقایق، تصحیح محمّد جعفر محجوب، چاپ اوّل و نشر کتاب خانه باران، تهران.

۴۴- هجویری، علی بن عثمان؛ (۱۳۸۳)، کشف المحجوب، تصحیح محمود عابدی، چاپ اوّل، انتشارات سروش، تهران.

۴۵- همدانی، عین القضّات(ابوالمعالی عبدالله)؛ (۱۳۴۱)، تمهیدات، تصحیح عفیف عسیران، چاپ اوّل، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

۴۶- همدانی، عین القضّات(ابوالمعانی عبدالله)؛ (۱۳۳۷)، رساله لوایح، تصحیح رحیم فرمنش ،چاپ اوّل، بی­نا، تهران.

۴۷- همدانی، عین القضّات(ابوالمعالی عبدالله)؛ (۱۳۷۷)، نامه­های عین القضّات همدانی، تصحیح علینقی منزوی و عفیف عسیران، سه جلد، چاپ اوّل، انتشارات اساطیر، تهران.

۴۸- یوسف، محمّد کاظم؛ (۱۳۸۰)، نقد صوفی، چاپ اوّل، انتشارات روزنه، تهران.

ستاره ­ای بدرخشید:

شیخ الاسلام معین الدّین ابونصر احمدبن ابوالحسن احمد معروف به «ژنده پیل» و «شیخ جام»از عارفان نیمه ی دوم سده ی پنجم و نیمه ی نخست سده ی ششم، به سال ۴۴۰ هـ . ق ( ۳۹۸ هـ .ش) در روستای نامق از توابع ترشیز( کاشمر) در خراسان دیده به جهان گشود.

نام و نسب:

سلسله نسب وی به جریر بن عبدالله بجلی صحابی معروف می رسد. کنیه ی او ابونصر بود که به مناسبت نام یکی از فرزندانش اختیار کرده است. لقب های وی عبارت اند از:« شیخ الاسلام، قدوة الابدال، شهاب الدین، قطب الاوتاد، سلطان الاولیا، معین الملة و الدین ، پیر جام و ژنده پیل» ( فاضل، ۱۳۸۲: ۳۷) . در باب شهرت او به « ژنده پیل » باید گفت: لفظ «ژنده» ( با فتح اول) در زبان فارسی به معنی بزرگ، مهیب، عظیم، شگرف، با صلابت و کلان است، و از این رهگذر دور نیست که شیخ احمد را یا به جهت ظاهری یعنی بلند بالایی، زورمندی و درشتی جثه و اندام، یا از نظر عظمت و والایی درجه و مقامش در راهبری راهروان از جهت معنوی و عرفانی، و یا شاید به لحاظ این که در پند و نصیحت و تذکیر سالکان و روندگان طریقت و تصفیه و تهذیب و ارشاد نابسامانان، بسیار سختگیر و بی مهابا بوده است، به این اسم ملقب شده است. گفته شده که اجدادش از عشیره بجیله در روزگار پیشین به ایران کوچ کرده بودند و ابوالحسن، پدر احمد، در نامق سکونت اختیار کرد. به همین سبب وی  و به مناسبت زادگاهش « نامق» او را نامقی و پس از انتقال به « جام» او را نامقی جامی خواندند. ( ر. ک: همان: ۳۸) [۱]

کودکی، جوانی و توبه:

سرآغاز ظهور و نشأت شیخ احمد و آغاز حرکت های تعلیمی و ارشادی وی در هاله ی غلیظی از افسانه های خیالی و روایت های عجیب و غریب پوشیده شده و به خصوص درباره ی دوران کودکی و عهد جوانی وی، سخنان عجیبی پرداخته و روایت هایی نامعقول و غیر منطقی نقل شده است که بسیاری از آن ها، ادّعاهایی پوچ و بی اساس است که عدّه ای از مریدان متعصب او همچون سدیدالدین محمد غزنوی نقل کرده اند.( همان: ۳۹)

در بین صوفیه کسانی بودند که در واقع از دنیا – دنیای  بی بند و باری خویش – به تصوف می گریختند. ابراهیم ادهم و شبلی حکومت را رها کردند، شقیق بلخی مشغله ی تجارت را رها کرد، ابو محمد سنبکی از راهزنی توبه کرد و شیخ احمد جام هم گویند از شراب خواری و تبهکاری خویش به تصوف گریخت. ( ر.ک:زرین کوب، ۱۳۸۵: ۱۶۶)

جوانی شیخ احمد تا هنگام توبه در عشق و شراب و مستی گذشت. او با گروهی از دوستان و همسالان فاسد و میگسار خویش، حلقه ای داشت که به نوبت گرد هم می آمدند و باده گساری می کردند. این دوستان هم پیاله، در سال های پس از توبه نیز گاه مزاحم شیخ می شدندو شیخ را منغّص عیش خود می دانستند. گویند:«شبی در حلقه ی یاران، کرامتی مشاهده کرد که شراب او مبدّل به شربت شد، او از این حادثه، هوشیار و بیدار دل شد و از دوستان گذشته خویش کناره گرفت و روی به عبادت و دینداری نهاد» ( زنگنه قاسم آبادی. ۱۳۸۴: ۶۸) [۲]

پیش از توبه، به گفته ی خود شیخ احمد در کتاب سراج السائرین، او حتی دو رکعت نماز کامل نمی توانسته به جا بیاورد. « بیست و دو ساله بودم که توبه کردم،… و از انواع علوم هیچ چیز ندانستم، و الحمد برنتوانستم خواند و دو رکعت نماز راست نتوانستم کرد.» ( جامی نامقی ب ، ۱۳۶۸: ۱)

او پس از توبه مدت دوازده سال در کوه نامق و سپس شش سال در کوه بزد درخلوت و انزوا گذراند و پس از آن گویی سفر من الحق الی الخلق را آغاز کرد و برای ارشاد وتوبه گناه دادن گناهان به میان مردم بازگشت.

او از توبه فرمایانی بود که ابتدا خودش فضیلت توبه ی خالصانه را دریافته بود. او برای تقویت مفهوم توبه در ذهن شنونده و خواننده، جای جای در مجالس و تصانیف خود به مضامین دلکش و حکایاتی شورانگیز متوسل می شود.

احمد جام در مقاله های ارزشمندی از توبه و گرانبهایی آن بسیار سخن رانده است. او تن توبه کنندگان را به اسبی نو زین مانند می کند که نیازمند به مراقبت رایض وتعهد و تربیت وی است. « تن تائب همچون اسبی نوزین است، اگر رایضی وی را بر زین و لگام راست کند، روز حرب گاه خطا نکند، هم نظاره میدان را شاید و هم غنیمت را شاید و هم هزیمت را. اما اگر اسب ، ریاضت نیافته باشد، سرکشی کند … .» ( جامی نامقی الف ، ۱۳۶۸: ۴۷)

او در چند اثر خویش بابی جداگانه به مبحث توبه اختصاص داده است. از جمله روضة المذنبین و جنة المشتاقین( باب چهارم)، سراج السائرین (باب ششم)، مفتاح النجات( باب سوم) و حتی کتاب انس التائبین را به پاس خاطر توبه کنندگان و به درخواست آنان نگاشته است.[۳]

اعقاب و فرزندان:

برخلاف نظر بعضی از صوفیه که ازدواج را نهی می کردند، شیخ احمد جام چهار بار ازدواج کرده و تعداد زنان او را هشت نفر ذکر کرده اند. ( ر.ک : فاضل، ۱۳۸۳: ۱۴۹) افراد خانواده ی وسیع شیخ احمد که بیشترشان عنوان « خواجه» و شهرت « جامی» یا «جامی الاحمدی» داشته اند، غالباً از زاهدان پاک رو و پارسا مردان و عارفان پاکیزه سیرت عصر خویش بوده و به «مشایخ جام» حسن شهرت یافته اند. شیخ جام سی و نه پسر و سه دختر داشته و پس از مرگ آن بزرگوار، چهارده پسر از او باقی مانده است: ۱- شیخ ظهیر الدین عیسی. ۲- عبدالرشید. ۳- جمال الدین ابوالفتح. ۴- قطب الدین محمد. ۵- صفی الدین محمود.۶- ضیاء الدین یوسف. ۷- شمس الدین مطهر. ۸- برهان الدین نصیر. ۹- فخر الدین ابوالحسن. ۱۰- عمیدالدین عبدالله. ۱۱- نجم الدین ابوبکر. ۱۲- بدرالدین ساعد. ۱۳- شهاب الدین اسماعیل. ۱۴- عمادالدین عبدالرحیم.( ر. ک : معصوم شیرازی، بی تا: ۲/۵۸۶)

اعقاب شیخ احمد، پس از جدّ خود در خراسان، فارس و سایر نقاط ایران و همچنین در کشور های افغانستان، هند و پاکستان علاوه بر داشتن سمت ارزشمند ارشاد و راهبری خلق به لحاظ زهد و ورع بسیار و اشتهار واقعی و وارستگی و طهارت نفس، اعتباری زایدالوصف داشته اند. بسیاری از آنان به سبب شهرت و اعتبار شیخ جام غالباً به حرمت و عزّت و گاهی هم به مقامات سیاسی رسیده­اند(ر.ک: کیانی، ۱۳۸۰: ۳۲۳).

مذهب:

مؤلّفان برخی از منابع کوشیده­اند که احمد جام را شیعی مذهب معرّفی کنند؛ از جمله آن­ها« قاضی نورالله شوشتری مؤلّف روضات الجنات فی احوال العلما و السادات است. او در جلد یکم کتاب، صفحه هشتاد شیخ جام را شیعی معرفی می کند. و صاحبان اعیان شیعی و ریحانةالادب نیز شیخ احمد را در شمار رجال شیعی ذکر کرده اند . اوّلاً با توجه به این که اصولاً مردان بزرگ صوفیه و مشایخ آزاد اندیش این طریقت در مباحث شرعی، خود را چشم بسته در قید تابعیت از مصدر و مرجع به خصوصی درنمی آورده، بلکه با جمع بین آرا و سخنان بزرگان مذاهب به مصلحت حال و مقتضای مقام عمل می کرده اند. دوم این که شیخ احمد از نظر تفکر، ابتکار را می ستایدو از محصور شدن در محدوده رسوم کهنه و معتقدات بی اساس گذشتگان بیزار و گریزان و به اصل صلح با تمام ملل و مذاهب دیگر معتقد است و به گبر و یهود و ترسا و بت پرست و مسلمان یکسان می نگرد. « مطیع هرجا که باشد عزیز است، اگر چه در میان گبر و جهود و ترسا است و بدکار هرکجا که هست بدکار است اگر در کعبه است.» ( جامی نامقی ب ، ۱۳۶۸: ۱۷)

سوم این که او همه جا با استشهاد به آیات و استناد به احادیث و روایات و ذکر تمثیل و قصه های دل انگیز دینی و عرفانی همواره در پی آشتی بین دین و عرفان است و مکتب خود را هوشیارانه به دین و مذهب نزدیک می کند. او در واقع خواهان تفکیک تصوف مذهبی است از تصوفی که به نوعی رنگ تشکیک یا الحاد داشته است. کلام او بر پایه ی قرآن و سنت و بر مبنای شریعت در مفهوم صوفیانه استوار است.

اینک با این مقدّمه اگر شیخ احمد جام را یک سنّی معتقد و نسبت به عقاید شیعه با نظری منصفانه برشماریم کاملاً پذیرفتنی است البته باید یادآور شدکه او در میان مذاهب چهارگانه تسنّن بدون تردید پیرو طریقه ابوحنیفه نعمان بن ثابت ( م ۱۵۰ هـ .ق) بوده است. ( ر.ک: فاضل: ۱۳۷۲: ۱۱۲- ۹۹)

 خصوصیّات ظاهری:

با توجه به این که نژاد شیخ احمد را عرب و جدّ اعلای او را جریر بن عبدالله بجلی از صحابه ی پیامبر (ص) دانسته اند، او فردی بلند قامت و نیرومند و دلیر بوده چنان که در زادگاه خویش – نامق –  بر همه­ی همسالان خود برتری داشته است. موی سر و محاسنش میگون و چشمانش شهلا و روی هم رفته رنگ و روی ظاهری او به عرب ها شباهت کاملی نداشت. چنان که گفته شد شاید لقب ژنده پیل را به مناسبت همین اندام کشیده و توانمند و موافق با رفتار خشم آلود و تندش به او داده اند( ر. ک: غزنوی، ۱۳۴۰: ۹).

معلومات شیخ:

بااین که والدین و خویشاوندان شیخ احمد زراعت پیشه بوده و شیخ مدعی است که حتی خواندن و نوشتن را به او نیاموخته اند، ولی از جست و جو و کاوش در مقالات و مجالس او نیک پیداست که شیخ در دوران طولانی گوشه نشینی، به موازات تربیت نفس و ریاضت، به مطالعه در زندگی پیامبران و تفحّص در آثار مفسّران و متکلمان سرگرم بوده و احوال زاهدان، صالحان و مشایخ صوفیه را با حوصله ی تمام از نظر گذرانیده است.

اشتمال آثار وی با آیات و بازتاب مباحث الهیه در آن و استناد به اقوال و آرای مفسران بزرگ، آگاهی او بر مراتب عرفان و اخبار و قصه هایی از احوال پیروان راستین و استشهاد وی به شعر شاعران و امثال و حکم گران بهای زبان فارسی و نیز شیوه ی استادانه ی وی در انتخاب واژه های اصیل و اصطلاحات سره و پاکیزه ی زبان فارسی از جمله قراینی است که حاکی از این می تواند باشد که اگرچه شیخ احمد در ابتدای عمر به مکتب نرفت و خط ننوشت، اما در این فرصت مساعد و طولانی به یقین سرگرم مطالعه و تحقیق بوده و با خودآموزی در آن تربیت کده ی روحانی و انسان ساز، توانسته به مراتب بالا و والایی از آگاهی و شناخت برسد.( ر.ک: همان: ۲- ۹۱) [۴]

سفرها:

با گذشت چهل سال از عمر شیخ احمد و در حالی که از پس گوشه نشینی و عزلت به پالودگی و صفا رسیده بود به نیت تعلیم و هدایت گمراهان و پند و موعظه ی تبهکاران به میان مردم آمد.

او به منظور آشنایی بیشتر با مردم، به سیر در اطراف سرزمین ها و صحبت با گروه های مختلف پرداخت و سفرهای متفاوتی کرد.

نخستین جایی که شیخ انتخاب کرد، سرخس بود. در آن شهر ابتدا منزلت او برای مردم ناشناخته بود ولی پس از افازه ی فیض به تدریج شهرت یافت و پیروانی فراهم آورد. از آن جا به روستای معدآباد( نزدیک تربت جام کنونی) رفت و آن جا مقیم شد و به تعلیم شاگردان و تألیف کتاب و ارشاد مردم پرداخت. شیخ همچنین به تایباد، بیهق، نیشابور، هرات، مرو، زورآباد، باخرز و بسطام سفرهایی داشته و در پایان عمر نیز سفری به مکه داشت. ( ر.ک: زنگنه قاسم آبادی، ۱۳۸۴: ۶۸) در خلال این سفر ها، نفوذی کم نظیر در طبقات مردم به دست آورد و مردمان گروه گروه با ارادت قلبی و خلوص نیت بر او گرد آمدند.[۵]

آثار:

با توجه به این که نسب شیخ به عرب می رسد و در عصر او زبان عربی در میان صوفیان و عرفا رواج داشته است، اما نکته ی جالب توجه این که شیخ احمد هیچ اثری به زبان عربی نداردو اصلاً ادّعایی در عربی دانی نداشته است و همه ی کتاب های او به زبان فارسی نگارش یافته است چنان که تذکره ها و کتاب های گوناگون بر می آید، او در مجموع یک رساله و دوازده کتاب به نثر داردکه در ذیل مختصراً به آن ها اشاره می کنیم:

۱-      رساله­ی سمرقندیه: این رساله مختصر و فشرده، مشتمل بر نامه های شیخ احمد است که در پاسخ پرسش هایی که از جانب مریدان و معتقدان وی به خصوص از شهر سمرقند برای او فرستاده می شده، نگاشته است.

۲- انس التّائبین: عنوان کامل این کتاب « انس التائبین و صراط الله المبین» است. البته در برخی از تذکره ها انیس التائبین ضبط شده است. تاریخ نگارشی آن دقیقاً مشخص نیست. ولی با استناد در دو اثر مفتاح النجاة و بحار الحقیقه از آثار شیخ، درباره ی این کتاب آمده می توان آن را مربوط به اواخر سده ی پنجم و یا سال های نخستین سده ی ششم هجری دانست. در علت تصنیف این کتاب آمده است که پس از ارشاد شیخ احمد، عدهّ ی بسیاری از جوانان با شنیدن سخنان شیخ و اندرز های دلنشین او، توبه کردند و این کتاب بنا بر خواست این گروه نوشته شد. اهتمام شیخ پس از مبحث توبه، بیشترموقوف بر مباحث صوفیانه و توضیح و تعریف اصطلاحات عرفانی و تبیین مسایل اعتقادی متصوفه و شرح نکته ها و اشاره های لطیف عارفان و وصف جلوه های گوناگون عرفان اسلامی است. لذا او در این کتاب به بحث در «مسایل شرعی» نمی پردازد.

در جایی شیخ هدف خود را از نگارش کتاب این گونه بیان می­کند: « کسانی هستند که در راه بدعت افتاده­اند، و نمی دانند که در راه بدعت می روند، مقصود ایشان نه بدعت است، این عذر از بهر ایشان می خواهیم و این کتاب را از بهر ایشان می کنیم تا بو که در نگرند و دراندیشند و بازگردند… ما این کتاب را از بهر سود ایشان می کنیم نه از برای زیان ایشان.» ( جامی نامقی، الف ۱۳۶۸: ۱۱)

انس التائبین متنی است صوفیانه با نثری نرم، پخته و روان، آمیخته با چاشنی مطبوع و دلپذیر از اصطلاحات و ترکیب های شیرین متداول در محاوره ی مردم خراسان. لحن منبری و شیوه ی خطابی شیخ در بیان مطالب این کتاب تأییدی است بر قبول این نظر که کتاب باید از « امالی» شیخ باشد یعنی شاگردان و مریدان از مجالس شیخ که عمده ی آن ها به صورت سؤال و جواب در بحثی آزاد ترتیب میافته، یادداشت بر می گرفته و سپس در فرصتی مناسب آن ها را مرتب کرده و می نوشتند و البته برای اصلاح نیز یک بار دیگر برای شیخ خوانده می شده است.

نثر این کتاب، ساده و غیر مصنوع است. از ویژگی های نثر این کتاب می توان به این موارد اشاره کرد: کوتاهی جمله ها، به کار نگرفتن واژه های مهجور، به کار بردن پیشوند ها و پسوندهای کهن، دور بودن از سجع و موازنه و صنعت بازی در کلام و نزدیک بودن به لهجه ی محاوره و به کار بردن واژه های سره و اصطلاحات اصیل زبان فارسی.

از خصوصیّات دیگر سبک شیخ در این کتاب، لحن دوستانه ی اوست با خواننده ی کتاب خود، به ویژه در هنگامی که مطلب رو به پایان است  و وقت آن است که نویسنده توجه خواننده را برای نتیجه گیری از مطلب جلب کند.« الحذر الحذرای دوستان و مؤمنان! هیچ عیبی نیست بنده ی مؤمن را بتر از حبّ دنیا» ( جامی نامقی الف، ۱۳۶۸: ۱۴۶) « النصیحه ! النصیحه ! ای برادران و عزیزان من! هرچه مرا به شما می باید در دو جهان به من باد.» (همان: ۱۱۱)

از هنر نمایی شگرف نویسنده در این کتاب، به کار بردن تشبیهات بسیار ملموس و مثل های نغز و دلاویز در انشای مطلب است که او توانسته با بکار بردن این شیوه به سهولت اندیشه ی خویش را به ذهن خواننده القا کند.« با مار در سوراخ به از آن که با قرّا در صومعه، زیرا که مار که گزد، زیان جان بیش نبود، اما قرّا که گزد، هم جان بگزد هم ایمان.» ( همان، ۱۷۷)

۳- سراج السّائرین: شیخ این کتاب را در سن ۷۳ سالگی( ۵۱۳ هـ .ق) در سه جلد و ۷۵ باب تصنیف کرده است. بعد ها یک مجلد از آن در حادثه ی هجوم مغول مفقود شد. شیخ انگیزه ی خود را از تصنیف کتاب این گونه بیان می کند:« … اما بدانید برادران ما که ما این کتاب را بر این ترتیب از این نهادیم که در نماز، روزه، زکات، حج، صدقه … کتاب های بسیار ساخته اند، مگر در این نوع کتاب نساخته اند و اگر ساخته بودند ما ندیده بودیم و به ما نرسیده است…» ( جامی نامقی ب، ۱۳۶۸: ۱۰) چنان که از عنوان این کتاب پدیدار است، شیخ با القای اندیشه های ژرف و روشنگر خویش این گونه یاد می کند: پیران کرکس طبع، مریدان شکم باره، خانقاهیان دکّان دار، عالمان سازش کار، قرآن خوانان حرام خوار، شب خیزان بی تمییز، نمازگزاران ریا کار و…

۴- روضه المذنبین و جنه المشتاقین: این کتاب از آثار گران­بهای صوفیانه در قرن ششم هجری است. در ۵۲۰ هـ .ق در روزگار سلاجقه،در عصر سلطان سنجر و به نام او نوشته شده است این کتاب مشتمل بر ساختی زیبا و ارزنده با لحنی گیرا و برادرانه و سبکی دلنشین و آموزنده در: امیدوار ساختن نومیدان شکسته دل و عاصیان بشولیده روزگار و به ویژه تازه جوانان گنه کار که اکنون دست از بی راهی و نابسامانی پاک شسته و آگاهانه جویای راست کاری و بهروزی شده اند. شیخ احمد در این کتاب همه جا روی سخن با چنین آدمیان دارد. او در تصنیف با آوردن تمثیلات نغز و دلپذیر و از راه توسل به آیات و اخبار رسول اکرم(ص) و استناد به قصه ها و مثل­های پر مغز به جان می­کوشد تا توبه کاران را از توبه ی خویش پشیمان و دلسرد نکند بلکه ایشان را دل و جرأت دهد و در این راه یاریشان کند.

احمد جام مقصود از ساختن این کتاب را این گونه بیان می کند:

«… و این کتاب را روضه المذنبین نام نهادیم تا مذنبان در این مرغزار چَرا می­کنند و مشتاقان در این جنّت تماشا می کنند. و این کتاب از بحر شکسته دلان و گناه کاران عارف مخلص راست، تا ایشان در این مرغزار لطف لطیف چرا می کنند… و ما را به دعا یاد می کنند… این کتاب چنان کسی راباید که هیچ کس در ایشان ننگرد و او گنده ی همه ی خلق باشد و دست تهی و آلوده ی گناه، همه خلق از ایشان اعراض کرده… و رد کرده ی همه ی رد کردگان باشند…» ( جامی نامقی،۱۳۷۲: ۶و ۲۲۲)

شیخ احمد حتّی انگیزه­ی خود را از این که این کتاب را به فارسی نوشته است، بیان کرده و می گوید: « اگر این کتاب را به تازی کردمی خاصّ را و اهل فضل را فایده بودی و عام بی نصیب ماندی…» ( همان:۶) لذا برای این که هم خواص هم مردم کم سواد بتوانند از آن بهره ی کافی ببرند او کتاب را به فارسی می­نویسد.

روضه المذنبین، متنی است صوفیانه و کما بیش واجد همان خصوصیات که در سایر آثار احمد جام آمده است، یعنی دارای نثری غیر مصنوع، با جمله های کوتاه، روان، ساده، پخته و عاری از پیرایه های نازیبای لفظی و بیشتر نزدیک به زبان محاوره.

۵- مفتاح النجات: شیخ این کتاب را به مناسبت توبه­ی فرزندش خواجه نجم الدین ابوبکر نوشته است. «… چون ایزد تعالی به فضل و مشیّت خود فرزند ما« خواجه ابوبکر» را لباس توبه پوشانید… از ما درخواست کرد تا آن چه حالی وی را بدان حاجت افتد از مقامات راه دین،… آن چه به لفظ موجرتر و مختصرتر بنوشتم…» ( جامی نامقی، ۱۳۴۷: ۳- ۶۲) شیخ جام این مباحث را به طور کلی در این کتاب مورد توجه و ارزیابی عارفانه قرار داده است: توبه کاران و روش ایشان، کیفیت امر و نهی، کسب و کار، قناعت، تفویض، توکّل، سماع زاویه داری و آیین آن، پیران راستین، روش صدّیقان، وصف ارباب حقیقت، اهمیّت علم آموزی و ارزش آن، علایم عالمان راستین، درویشان ناپیراسته و خرقه پوشان ریاکار.

۶- بحارالحقیقه: تصنیف آن به سال ۵۲۷ هـ.ق یعنی هشتاد و اند سالگی از عمر شیخ جام صورت گرفته است. نام کتاب در مقدمه در دو جای به صورت « بحارالحقیقه» یک بار به عنوان « گنج حکمت» و جایی دیگر به صورت« کنوز حکمه» و « بحارالحقیقه» یا حداقل بخشی از آن ها سهواً جا به جا شده است. استناد به آیه های قرآن به منظور توضیح و تأیید مطالب، در آثار شیخ جام سابقه دارد و بعضی از اسلوب کار وی به شمار می رود.

کار شیخ در بحارالحقیقه و کنوزالحکمه یعنی کتاب­هایی که در واپسین سالهای زندگی شیخ نوشته شده، شیوه ی متفاوت با کتاب های پیشین او دارد. اهتمام او. در این دو کتاب بیشتر معطوف به طرح مباحث و مسایل قرآنی است تا بتواند در پرتو تابناک آن ها، آرا و معتقدات خویش را در زمینه ی تصوف و عرفان اسلامی به مناسبت بازگوید. تا آن جا که یک باب از این کتاب را به شرح آداب خواندن قرآن اختصاص داده (باب۱۳) همچنین در هریک از باب های ۱، ۱۰، ۱۱، ۱۲ آیه یا آیه هایی از قرآن کریم که در صدر باب عنوان شده توسط شیخ جام تفسیر می کند. او در این کتاب بیت هایی پراکنده از شاعران مختلف را در ضمن مطالب آورده است. حتی غزلی با تخلص «احمد» دیده می شود که احتمالاً از آن خود شیخ احمد است.

    اسناد شیخ جام به حکایت های ظریف و نکته آموز که مضمون غالب آن ها زندگی عادی و روزمره ی عامه گرفته شده. در کتاب بحارالحقیقه بیش از سایر آثار شیخ مشهود است، او برای آماده ساختن ذهن خواننده جهت دریافت هرچه بهتر و بیشتر مباحث و مفاهیم، به نقل دوازده حکایت شیرین و آموزنده می پردازد.

۷- کنوزالحکمه: این کتاب در نیمه ی جمادی الآخر سال ۵۳۳ هـ.ق در آخر عمر شیخ احمد نوشته شده است. موضوع کتاب شامل مباحثی در زمینه ی« علم سرّ» ، « اسرار ربوبیت»، « معرفت»، « فقر» و مسایلی از این قبیل است که در ضمن بیست باب پرداخته شده است. نیمی از ابواب این کتاب به ترجمه و تفسیر و توضیح آیاتی از قرآن کریم اختصاص یافته که شیخ احمد دلیل این اختصاص را این گونه بیان کرده است: «هرکه را این مطیع آمد و بدین کار کرد، او از جمله ی اهل روزگار و بر اقران خود پیشی گرفت. خاصّه که بر بصیرتی و هدایتی و علمی و معرفتی و اخلاصی فرا دست گیرد و به کار بستن این آیت ها مشغول گردد»(فاضل، ۱۳۷۳: ۵۲)

    در این جا باید یادآور شد که در منابعی که از احوال و آثار شیخ جام سخن گفته­اند، با اتّفاق تعلق دیوان شعری را به او تصریح کرده اند. دلیل این ادعا، سخن شیخ قطب الدّین محمّد مطهّر در کتاب حدیقه الحقیقه و سخن خواجه ابوالمکارم علاء الملک در کتاب خلاصة المقامات است.

پیر و مرشد شیخ جام:

    چنان که در آثار مختلف ذکر شده است، پیر شیخ جام، شیخ بوطاهر کردو پیر ابوطاهر، شیخ ابوسعید ابوالخیر و پیر ابو سعید شیخ حسن سراج بود و او نیز مرید شیخ الاسلام جنید بغدادی بود و جنید، مرید سریّ سقطی بود و سریّ سقطی مرید معروف کرخی و کرخی مرید داود طاعی و او مرید حبیب عجمی مرید شیخ حسن بصری و او هم مرید امیرالمؤمنین علی(ع) و او مرید سرور کائنات محمد مصطفی(ص) بوده است. (ر.ک: زنگنه قاسم آبادی،۱۳۸۴: ۷۱)

خرقه­ ی شیخ:

    از مقایسه­ی شواهدی که در دو کتاب نفحات الانس جامی و خلاصة المقامات آمده است چنین     می­توان نتیجه گرفت که خرقه­ی شیخ ابوسعید ابوالخیر به وصیت او و به دست فرزند او، شیخ ابوطاهر، به شیخ جام تحویل و تسلیم شده است. گرچه این طرز عمل در بین صوفیه سابقه دارد؛ یعنی با از دنیا رفتن یک شیخ و تهی شدن خرقه ی او، طبق وصیت او خرقه اش را به شیخ دیگری عرضه می کردند، زرین کوب در کتاب جست و جو در تصوف ایران معتقد است که شیخ جام بیشتر اویسی بوده و از روحانیت ابوسعید کسب فیض می کرده است و تسلیم خرقه ی ابوسعید را به شیخ جام درست       نمی­داند.( زرّین­کوب، ۱۳۵۷: ۸۱) در آثار منثور شیخ جام نیز در ضمن اشاره به آغاز پیدایی آیین« ژنده پوشی» در بین زاهدان و متنسّکان اسلام از اهل صفّه و فقر و توصیف این تارکان دنیا، نیز درباره ی پوشیدن خرقه و آداب و شرایط و رسوم آن نکته هایی گیرا و خواندنی آمده است. در خلال همین نکته ها او با بیانی ساده و آموزنده به سالکان طریقت صوفیه توصیه نموده است تا در گزینش این تن پوش مقدس اهتمام تام و مجاهدت تمام نمایند و به عنوان مثال در مراسم« خرقه اندازی» در حین وجود سماع، با درویشان دیگر رفتاری نیکو و مناسب با حال و مقام آن مجلس داشته باشند و از ابراز تعصّب عوامانه و شور و هیجانات دروغین پرهیز کنند.« اگر کسی را وقف خویش گردد، او را بدان بازگذارند… و اگر کسی را جامه ی او خرقه شود، ملک وی از آن برنخیزد، و در جامه ی او طمع نکنند، مگر که او در کار ایشان کند. بدان که جامه ی کسی مجروح شود، به زور از وی نکشند،… آن هیچ راه نیست، چنان نباید کرد و اگر کند حرام است.» ( جامی نامقی،۱۳۴۷: ۱۹۶) [۶]

ویژگی­های رفتاری شیخ احمد:

    الف – ویژگی های شخصیّتی شیخ: درباره ی رفتار اخلاق شیخ احمد در کتاب های مختلف، اقوال و سخنان متفوات و متناقضی نقل شده است. اگرچه احمد جام هجده سال را در عزلت و گوشه نشینی به سر برده و برای تربیت نفس، ریاضت ها و سختی های بسیاری را تحمل کرده بود، با پایان این دوره، نوعی دگرگونی در رفتار او ایجاد می شود.« … زیرا که ما در معنی نه درویشیمو نه صوفی، از هر دو دوریم و در دعوی هرچند خواهی تمامیم. و هرچه درویشان و صوفیان اختیار کردند، ما شادی و طرب نفس اختیار کردیم… . اکنون ما هریکی بر ضدّ آن بدلی بنهادیم: به جای روزه ی روز، خان آراسته و الوان طعام… و به جای گرسنگی، سیری… و به جای حلاوت عبادت، برّه های بریان… و به جای برهنگی، پیراهن های تراز بنهادیم.» ( جامی نامقی الف ۱۳۶۸: ۲- ۱۱۱) به این صورت او زاهدی گوشه نشین و تارک لذّات دنیوی و گرفتار اندوه و رنج و به اصطلاح دچار « قبض» نبود، بلکه از همه ی خوشی های زندگی ظاهری بهره می گرفت و دیگران را نیز در حدود شریعت در تمتع از نعمت های این جهان آزاد می گذاشت…

    از خصوصیات دیگر شیخ احمد، دشمنی سخت او با می و میخواری است و در تمام عمر کوشیده است که میگساران را توبه دهد و خم­های شراب را بشکند. گویند او در امر به معروف و نهی از منکر و اجرای دستورات شرع بسیار سخت گیر بوده است. گفته شده برای رسیدن به هدف خویش که ترویج شریعت و توبه دادن گناه کاران بود از هیچ وسیله و هیچ گونه مجازات که اجرای آن در قدرت او بود، روی گردان نبود. عفو و گذشت به ویژه نسبت به جوانان را جایز نمی دانست. از خصوصیات منفی دیگری که به شیخ نسبت داده شده غرور و تکبّر است، چنان که حشمت الله مؤید در مقدمه ای که در کتاب مقامات ژنده پیل نوشته و خانم آن ماری شیمل، شرق شناس معاصر آلمانی در کتاب ابعاد عرفانی اسلام(۱۳۷۴: ۴۰۶) احمد جام را فردی مغرور به قدرت عرفانی خویش خوانده اند. در مناظره ای که زمانی بین شیخ احمد و شخصی به نام سید ضیاء الدّین روی می­دهد، احمد جام شاید به واسطه­ی همین تکبر به آن شخص پرخاش کرده و می گوید:« خاموش ای بی ادب! علم تو از میان پای مستحاضه فراتر نشود، تو با احمد علم توحید می گویی؟!» (کیانی، ۱۳۸۰: ۵۱۹)

    البتّه در این میان، افرادی نیز بسیار تند و یک جانبه برخورد کرده و در بد گویی از شیخ جام بسیار افراط کرده اند یکی از آنان داود الهامی است که در کتاب عرفان و تصوف همه ی کرامات و بزرگواری های شیخ را شایعه دانسته و انکار کرده است. ( الهامی، ۱۳۷۴: ۳- ۴۶۰) یا آقای دشتی در کتاب در دیار صوفیان، حکایاتی از کتاب مقامات ژنده پیل در باره ی کرامات شیخ نقل کرده و با تحلیل و نقد آن­ها ، شیخ را مورد نکوهش و ملامت قرار داده و او را صوفی قدّاره بند نامیده است.(دشتی،۱۳۶۲: ۶۴- ۲۳۹) همه ی نظرات این افراد مستند به کتاب مقامات ژنده پیل و مقدمه ی آن است.[۷] البته ما منکر آن نیستیم که هر انسانی می تواند خصوصیّات شخصیتی متفاوتی داشته اما این گونه، یک تنه به قاضی رفتن هم کار شایسته ای نیست، ما می توانیم به حکم« الانسان مخبوء تحت لسانه» « و حال ما اگر خواهی در گفته ی ما جست و جو کن» به سخنان و نوشته های شیخ مراجعه کنیم و پس از تفحص و تفکر در آن ها،دیدی روشن و شفاف از جلوه های شخصیتی او بدست آوریم. از بیان خود شیخ به چنین افرادی پاسخ می دهیم:

                  اما برادران ما بدانید که هیچ کار نیست که در آن قال و قیل نگفته اند

                  که خدای عزّ و جل داند، قومی را آن خوش آمد و  هیچ کس نه دست از

                  کــار بــازداشـت ونه زبان از گفتار فروگذاشت ما نیز این کتاب [ها]

                  بساختیم؛ هرکه را خوش آیدبرگیرد، و برخواند و دراندیشد و راه صواب

                  برگیرد و ما را به دعا یاد دارد وهر که را خوش نیاید در این ننگرد، از

                  ایـن  کتـاب و نـفع این بی بهره ماند، و مارا بس زیانی ندارد، و خدای

                  عزّ و جلّ هــر دو قــوم را بر حسب اعتقاد ایشان جزادهد. اما تا کـسی

                  نــباشــد کـه او را قبله ی فضل وجود و کرم او باشد او این سخن قبول

                  نکند . . . هیچ طاعت بین و هیچ مقلّد از این سخن فایده نتواند برد،… زیرا

                  که از آب ،تشنه لذت یابد و از طعام، گرسنه لذت یابد، سیرخورده، از آب

                   وطعام چه لذت یابد: ( جامی نامقی، ۱۳۷۳: ۳- ۱۲).

    از خصوصیّات دیگر شیخ ظلم ستیزی او بود. او که مردی عارف و بی نیاز بود و در عین حالی که پیوسته در خانقاهش به عب

بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات درادارات آموزش و پرورش شهر تهران(ICT) ارتباطات

اختصاصی از یارا فایل بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات درادارات آموزش و پرورش شهر تهران(ICT) ارتباطات دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

این فایل درقالب ورد وقابل ویرایش در 170 صفحه می باشد .

پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی 

پایان نامه بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات درادارات آموزش و پرورش شهر تهران(ICT) ارتباطات

چکیده

فرهنگ سازمانی، نوعی برنامه ریزی اندیشه جمعی است که در سالیان اخیر به عنوان یک تفکر غالب در عرصه سازمانهای مطرح بوده است. این اندیشه جمعی، متمایز کننده اعضا از یک گونه به گونه دیگر است. هر کس به نوعی با جمع و گروههای انسانی کارکرده باشد، از وجود این پدیده مهم سازمانی آگاه است. این پژوهش به منظور بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است.

روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است، جامعه آماری کلیه کارکنان اداری آموزش و پرورش به تعداد 2659 نفر دارای تحصیلات دیپلم تا دکتری در نظر گرفته شدند و تعداد نمونه به روش تصادفی طبقه ای 330 نفر انتخاب گردیده است، ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی بر مبنای ویژگیهای هفت گانه رابینز و پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مبنای مهارتهای هفتگانه ICDL بوده است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای فرهنگ سازمانی 90/0 و اعتبار پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات 86/0 تعیین گردیده است.

برای تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه و بررسی سؤالهای علاوه بر آمار توصیفی، آزمون t با دو نمونه مستقل، آزمون خی دو و آزمون ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از سؤالات پژوهش به شرح زیر است:

• بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه وجود دارد.
• میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان سازمان پایین می باشد.
• بین ویژگیهای فرهنگ سازمانی (نوآوری و ریسک پذیری، توجه به افراد، توجه به گروه، تهور طلبی) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود دارد ولی بین سه ویژگی دیگر از ویژگیهای فرهنگ سازمانی (شامل توجه به جزئیات، نتیجه محوری و ثبات و حفظ وضع موجود) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود ندارد.
• میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد یکسان می باشد.

مقدمه

دوران جدید که به عصر اطلاعات موسوم است، دوران فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد، بشر امروز جامعه­ای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT )[1] را تجربه می­کند که از ویژگیهای خاص خود برخوردار است. چنین جامعه­ای را جامعه اطلاعاتی می­گویند (صرافی زاده، 1383 ، ص 5).

جامعه اطلاعاتی جامعه­ای است که در آن زندگی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی افراد جامعه به فناوری اطلاعات و ارتباطات وابسته است و جامعه­ای است که در آن مردم در محل کار ، منزل و حتی در اماکن تفریحی از این تکنولوژی­ حداکثر استفاده را می­برند.

 بر خلاف دوران گذشته که اطلاعات و تکنولوژی در اختیار صاحب نظران فن و صنایع قرار داشت و مشروعیت آن نیز به تایید و تصدیق آنان مرتبط بود در جامعه جدید اطلاعات تکنولوژیستها علمای اجتماعی و مردم معمولی نیز مرتبط با تکنولوژی اطلاعاتی قرار گرفته و بخشی از زندگی روزمره آنان شده است. زیرا اطلاعات و اخبار در گروه نیازهای اساسی همه مردم قرار گرفته است و تولیدات آن استفاده همه جانبه دارد. در حالی که در دوران گذشته استفاده از تکنولوژی مرتبط با قشر خاصی بود و فراگیری زیادی نداشت (آذرخش، مهراد،1383،ص 25).

ویژگی‌دیگر جامعه اطلاعاتی کالا شدن اطلاعات است، اطلاعات کالا شده و به مدد تکنولوژی های جدید ارتباطی در دسترس هر کسی که طالب آن باشد قرار می­گیرد. در این گونه جوامع مفاهیم سنتی موجود در زمینه­هایی چون اقتصاد، آموزش ، کسب و کار، مدیریت و تجارت دچار تحول می­گردد. با گذر از عصر صنعتی و ورود به عصر اطلاعات و به گفته الوین تافلر[2] (عصر دانایی) نیاز روزافزون بشر برای آموزش متفاوت­تر با آنچه در گذشته بوده است بیشتر حس می­شود در همین راستا تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات که به طور فزاینده­ای در حال گسترش است می­تواند به نحو مطلوبی تمامی امور زندگی را تحت تاثیر قرار دهد (احمدی نژاد ، 1379 ، ص 24).

دنیای موجود با دستاوردهای متنوع خود همواره در معرض تحولات و تغییرات غیرقابل پیش بینی است. الوین تافلر اعتقاد دارد ورود به قرن بیست و یکم به عنوان عصر فرانظریه[3] هنگامی برای انسانها جاذب خواهد بود که آدم کنونی بتواند در مقابل تغییرات آن قرن قدرت تحمل لازم را داشته باشد با شجاعت در مقابل آن ظاهر شود. تحقق این ایده­آل هنگامی میسر خواهد بود که از هم اکنون بشر امروزی بتواند خودش را برای تغییرات در دنیای آینده آماده سازد این نیز مشروط به دانش، مهارت، بینش و پویایی است.

زندگی در دنیای جدید نیازمند شناخت کامل و کسب مهارتهای استفاده از این ابزارها و بدون داشتن چنین ابزاری رقابت و زندگی بسیار مشکل خواهد بود و مستلزم از دست دادن فرصتهای فراوانی در زندگی روزانه افراد و جوامع است.

سازمانها باید جهت به کار­گیری و استفاده بهینه از تکنولوژی فن­آوری اطلاعات زمینه سازی لازم و مطلوب را داشته باشند تا بتوانند در این راه گامهای مهم و صحیح را در عرصه سازمان بردارند. یکی از مهمترین عوامل موفقیت و شکست در این حرکت در "فرهنگ سازمان " است. فرهنگ سازمانی به تمام جنبه­های سازمانی تاثیر می گذارد و بر اساس اعتقادات و ارزش­های مشترک، به سازمان‌ها قدرت می بخشد و بر نگرش رفتار فردی انگیزه و رضایت شغلی و سطح تعهد نیروی انسانی طراحی ساختار و نظام­های سازمانی، هدف­گذاری، تدوین و اجرای استراتژی­ها و .... تاثیر می­گذارد. همچنین فرهنگ سازمانی عامل موثر در ترویج خلاقیت و نوآوری است که از طریق ارزش نهادن به کار سخت و متمرکز و هدف­دار ، پشتکار  و سخت کوشی و تعهد عمل می­کند.

نیروی انسانی به عنوان مهمترین منبع اصلی سازمان بااستفاده از اطلاعات، فناوری، مواد، تجهیزات و بودجه و... به تولید کالا و خدمات بپردازد  و در صورتی که درست عمل کند سازمان نیز از عملکرد خوبی برخوردار خواهد شد.

لذا سازمان از طریق توجه به فرهنگ و شناخت فرهنگ موجود سازمان و تجزیه و تحلیل آن و خلق ارزش­های مناسب در حمایت از فرهنگ مطلوب می­تواند در راستای به کار گیری مؤثر فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان نقش مهمی را ایفا نماید.

2-1- بیان مسئله

با توجه به اینکه فرهنگ سازمانی نظام ارزشها، باورها و آداب و رسوم مشترک در بین اعضای سازمان است و تعاملات قسمتهای مختلف را بر قرار می کند بنابراین یک ابزار مؤثر در بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان تلقی  می شود.

در سازمانهایی که فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات وجود ندارد آثار و تبعاتی بدنبال خواهد داشت که از آن جمله می توان نارضایتی ارباب رجوع، هزینه های گزاف، طولانی بودن جریان کارهاو ... را نام برد.تحقیقات نشان می دهد که بسیاری از عدم کارآیی که در یک سازمان پیش می آید ناشی از عدم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است. زیرا رشد روز افزون اطلاعات به سازمانها کمک می کند که در میدان رقابت موفق عمل کنند. یکی از موانع اساسی عدم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات فقدان فرهنگ سازمانی بکارگیری آن می باشد.

فرهنگ سازمانی به دلیل ماهیت اثر گذاری قوی که می تواند بر رفتار و عملکرد اعضای سازمان داشته، نقش مهمی را در بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات ایفا می کند.بنابراین فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین مسائل عصر حاضر در تمام جوامع می باشد پس بکارگیری آن در سازمانها جهت هماهنگی با جامعه بین الملل لازم و ضروری به نظر می رسد ولی متأسفانه هنوز شرایط و فرهنگ مناسب جهت استفاده مؤثر به جا و ماهرانه از این فناوری در سازمانها بوجود نیامده است، لذا مسأله این پژوهش بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش می باشد. با این هدف که با روشن شدن رابطه فرهنگ سازمانی با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش زمینه لازم برای توجه و اقدام جدی مسئولین جهت بالابردن فرهنگ سازمانی در ادارات آموزش و پرورش فراهم آید تا از آن طریق بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات و سازمان آموزش و پرورش افزایش یابد.

3-1- اهمیت و ضرورت پژوهش

امروزه اطلاعات شاخص قدرت است. آنچه کشوری را در سطح اول، دوم و سوم جهان قرار می دهد. میزان اطلاعاتی است که آن کشور تولید می کند، در دسترس قرار می دهد و به کار می گیرد. فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک فناوری غالب در هزاره جدید معرفی شده است. بدون هیچ شک و تردیدی در فرایند پذیرش پدیده جهانی سازی کشورهایی که زمینه و بستر لازم و مناسب را برای توسعه فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی بوجود نیاورده اند، در حرکت هدایت شده و شتابان جهانی سازی از وضع موجود به سوی جامعه اطلاعاتی باز خواهند ماند.

اهمیت روز افزون علوم وابسته به اطلاعات، چنان بالا گرفته است که منتقدان و آگاهان را بر این باور رسانده که دانش اطلاعات و نقش و تاثیر آن شاخص ممتاز فعالیت های طراز اول جوامع بشری است. در حال حاضر در سازمان ها اطلاعات پس از عامل انسانی مهمترین منبع ارزشمند محسوب می شود و یک منبع حیاتی برای پیشرفت علمی و اقتصادی هر کشوری به حساب می آید. به بیان دیگر اطلاعات نیروی اصلی حرکت و شکل دهنده مردم، اجتماعات، سازمان ها و کشورهاست.

نقش مهم اطلاعات را می توان در زمینه های وسیعی از فعالیتهای حیاتی بشر جستجو کرد. اطلاعات به ابزار مهم اطلاعاتی و ارتباطی بسیار مهمی بدل گشته که توسط آن بسیاری از امور روزمره انسانها تسریع و تسهیل شده است.

در عصر جدید ، در انجام امور اداری به طریق سنتی ( معمول ) شاهد ظهور و گسترش مشکلات و              نارسائی های گسترده تری هستیم که از آن جمله می توان به طولانی بودن جریان کارها،اشتباهات زیاد کارکنان، صرف هزینه های گزاف و قابل ملاحظه جهت ثبت و بایگانی اسناد، اوراق و تبادل اطلاعات نوشتاری، ریسک پذیری و خطر پذیری بالا، نارضایتی ارباب رجوع و موارد بسیاری از این قبیل اشاره نمود، که البته با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات شاهد موارد کمی از این قبیل خواهیم بود .

همچنین در عصر حاضر که دوره تغییر و تحول و بحران را در پیش روی داریم. (اگر بحرانی در دنیای امروز باشد، بیش از بحران اقتصاد و پول و نفت و نیرو ، بحران فرهنگ است) (اسلامی ندوشن ، 1354 ، ص 60).

لزوم توجه به فرهنگ به علت تاثیری که فرهنگ سازمانی بر تمام ابعاد سازمان می گذارد، فرهنگ سازمانی می تواند سازمان را به جلو راند و یا از حرکت بازدارد و این توان بالقوه به خاطر تاثیری است که فرهنگ بر رفتار دارد. لذا اگر بخواهیم علل موفقیت و عدم موفقیت سازمانهایمان را مطالعه کنیم باید به بررسی فرهنگ بپردازیم.

شاین ، اوچی ، پیترز و واترمن و بسیاری از علمای مدیریت دو حقیقت مهم را تبیین می کنند. اول آنکه فرهنگ سازمانی در سازمانهای مختلف متفاوت است . دوم آنکه فرهنگ سازمانی مختلف می تواند بر عملکرد ، موفقیت و اثر بخشی یک سازمان و موسسه تاثیر متفاوتی داشته باشد . با این حال اشاره به این نکته ضرورت دارد (سازمانهای موفق ) فرهنگ های ایجاد کرده اند که ارزشها و مدیریت رهبران خود را در هم آمیخته اند و به همین دلیل است که این ارزشها سالها دوام آورده اند و به نظر می رسد که نقش حقیقی مدیریت سازمانها ، اداره ارزشهای سازمان است. سازمانهای موفق به ایجاد فرهنگ مشترک میان کارکنان و ایجاد روحیه خوب بها  می دهند . چارچوبی از همبستگی ایجاد می کنند که در محدوده آن افراد پر انگیزه ، خود را با شرایط انطباق  می دهند .

بر مبنای مطالعات متعدد ، مدیران و پژوهشگران از اوایل دهه 1980 میلادی توجه خود را به چگونگی مدیریت فرهنگ سازمانهایشان و هماهنگ نمودن آن با سایر اجزاء به بهترین وجه آغاز نموده اند . با وجود اینکه سابقه مطالعات فرهنگ سازمانی بیش از دو دهه نیست . اما تحقیقات ، تاثیر فرهنگ و جلوه های فرهنگی را بر رفتار کارکنان نشان داده اند و تعدادی ازنویسندگان این فرض رامطرح و پشتیبانی کرده اند که شرکتها وسازمانهای موفق دارای فرهنگ قوی بوده اند.

در این پژوهش ضمن شناسایی فرهنگ سازمانی حاکم بر ادارات آموزش و پرورش میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات مورد سنجش قرار گرفته شده است .

استفاده کنندگان این پژوهش کلیه کارکنان کادر اداری سازمان آموزش و پرورش می باشد. که با پیاده کردن یک الگوی فرهنگی مناسب و قوی در سازمان زمینه استفاده بهینه از فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین آنها فراهم می شود. و سازمانهایی که از نتایج این پژوهش می توانند بهره ببرند شامل وزارت آموزش و پرورش، سازمان تکفا، سازمانهای مرتبط با آموزش و پرورش، سازمان تألیف کتب درسی، سازمان آموزش عالی، ضمن خدمت فرهنگیان، سازمانهای مرتبط با تکنولوژی و ساخت ابزارهای کمک آموزشی و ....
می باشند.

4-1- انگیزه پژوهشگر

اگر چه استفاده از رایانه از سال های دهه 50 میلادی در سازمان های بزرگ کشورهای صنعتی و توسعه یافته رایج بوده است ولی در نوع فناوری اطلاعات حتی تا دهه 80 میلادی کمتر در سازمانهای آموزشی مشاهده می شود .

فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی از مهمترین مسائل عصر حاضر در تمام جوانب می باشد پس به کارگیری آن در سازمانها جهت هماهنگی با جامعه بین الملل لازم و ضروری به نظر می رسد ولی متاسفانه هنوز شرایط و فرهنگ مناسب جهت استفاده موثر و به جا و ماهرانه از این فناوری در سازمانها بوجود نیامده است .

بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش انگیزه ای پژوهشگر برای انجام این پژوهش شده است.

5-1- هدف پژوهش

1-5-1- هدف کلی

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و میزان به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران می­باشد.

2-5-2- اهداف فرعی

با توجه به اهمیت نقش فرهنگ سازمانی در میزان به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) توسط کارکنان این تحقیق بر آن است تا با بررسی فرهنگ سازمانی در ادارات آموزش و پرورش به اهداف ذیل دست یابد:

• تعیین میزان به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران.
• تعیین میزان رابطه هفت ویژگی فرهنگ سازمانی با فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT). در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران.
• تعیین میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران.

6-1- سوالات پژوهش

1-6-1- سؤال اصلی

• آیا بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران رابطه وجود دارد؟

2-6-1- سوالات فرعی

1- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان ادارات آموزش و پروش شهر تهران چگونه است؟

• آیا بین هفت ویژگی فرهنگ سازمانی با فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران رابطه وجود دارد؟
• آیا میزان به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران متفاوت است؟

فهرست مطالب

عنوان                                                                                صفحه

چکیده                                                                                                ۱

فصل اول: کلیات پژوهش                 

۱-۱- مقدمه                                                                                                     ۴

۲-۱- بیان مسئله                                                                                                          ۶

۳-۱- اهمیت ضرورت پژوهش                                                                               ۷

۴-۱- انگیزه پژوهش                                                                                           ۹

۵-۱- هدف پژوهش                                                                                            ۹

۶-۱- سوال پژوهش                                                                                            ۱۰

۷-۱- تعاریف عملیاتی                                                                                         ۱۱

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

۱-۲- مبانی نظری پژوهش

۱-۱-۲- فرهنگ سازمانی                                                                                      ۱۴

۲-۱-۲- تعاریف فرهنگ سازمانی                                                                                      ۱۵

۳-۱-۲- اهمیت فرهنگ سازمانی                                                                              ۱۷

۴-۱-۲- خصوصیات فرهنگ سازمانی                                                                        ۲۰

۵-۱-۲- منابع فرهنگ                                                                                          ۲۲

۶-۱-۲- شیوه پیدایش فرهنگ                                                                                 ۲۲

۷-۱-۲- انواع فرهنگ سازمان                                                                                 ۲۳

۸-۱-۲- رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی                                                           ۲۸

۹-۱-۲- رابطه فرهنگ و ساختار سازمان                                                                     ۲۸

۱۰-۱-۲- فرهنگ سازمانی و توسعه                                                                          ۲۹

۱۱-۱-۲- نقش فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش                                                                   ۲۹

۱۲-۱-۲- رابطه فناوری و فرهنگ                                                                                      ۳۰

۱۳-۱-۲- رابطه فرهنگ و مدیریت                                                                           ۳۱

۱۴-۱-۲- رابطه فرهنگ و رفتار سازمانی                                                                     ۳۱

۱۵-۱-۲- کارکرد فرهنگ سازمان                                                                             ۳۱

۱۶-۱-۲- زنده نگه داشتن فرهنگ                                                                             ۳۲

۱۷-۱-۲- عوامل موثر در تغییر فرهنگ سازمانی                                                            ۳۳

۱۸-۱-۲- تغییر فرهنگ سازمانی                                                                              ۳۴

۱۹-۱-۲- فرهنگ سازمانی سالم و فرهنگ سازمانی بیمار                                                  ۳۵

۲۰-۱-۲- الگوی اساسی برای تبیین و تشریح فرهنگ سازمانی                                            ۳۵

۱-۲۰-۱-۲- الگوی آجیل پارسونز                                                                             ۳۵

۲-۲۰-۱-۲- الگوی اوچی                                                                                     ۳۶

۳-۲۰-۱-۲- الگوی پیترز و واترمن                                                                           ۳۷

۴-۲۰-۱-۲- الگوی لیت وین و اترینگر                                                                      ۳۹

۵-۲۰-۱-۲- الگوی کرت لوین                                                                                ۴۰

۶-۲۰-۱-۲- الگوی منوچهر کیا                                                                               ۴۰

۲-۲- فناوری اطلاعات و ارتباطات

۱-۲-۲- تاریخچه فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                            ۴۲

۲-۲-۲- مفهوم فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                                 ۴۳

۳-۲-۲- چیستی فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                               ۴۶

۴-۲-۲- کشورهای جهان از نظر زیر ساخت های لازم اداره مدیران آنها از جهت دستیابی             ۴۹

به فناوری اطلاعات و ارتباطات و…

۵-۲-۲- کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات

۱-۵-۲-۲- پول الکترونیک                                                                                     ۵۰

۲-۵-۲-۲- تجارت الکترونیک                                                                                ۵۱

۳-۵-۲-۲- دولت الکترونیک                                                                                  ۵۳

۴-۵-۲-۲- نشر الکترونیک                                                                                    ۵۴

۵-۵-۲-۲- پارک های فناوری                                                                                 ۵۴

۶-۵-۲-۲- شهر اینترنتی                                                                                       ۵۶

۷-۵-۲-۲- دهکده جهانی                                                                                      ۵۶

۶-۲-۲- شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات

۱-۶-۲-۲- مفاهیم اساسی فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                    ۵۷

۲-۶-۲-۲- استفاده رایانه و مدیریت فایل Windows                                                    ۵۸

۳-۶-۲-۲- واژه پردازها Word                                                                              ۵۸

۴-۶-۲-۲- صفحه گسترها Excel                                                                            ۵۹

۵-۶-۲-۲- بانک اطلاعاتی Access                                                                          ۵۹

۶-۶-۲-۲- ارائه مطلب Power point                                                                     ۶۰

۷-۶-۲-۲- اینترنت Internet                                                                                ۶۰

۷-۲-۲- ظهور اینترنت                                                                                         ۶۲

۸-۲-۲- اینترنت چیست                                                                                       ۶۲

۹-۲-۲- شبکه عنکبوتی جهانی                                                                                ۶۳

۱۰-۲-۲- موتورهای جستجو و بازاریابی اطلاعات                                                          ۶۳

۱۱-۲-۲- فناوری پوش                                                                                        ۶۴

۱۲-۲-۲- ارتباطات شبکه ای                                                                                  ۶۴

۱۳-۲-۲- راهکارهای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات                                             ۶۶

۱۴-۲-۲- نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                                ۶۶

۱۵-۲-۲- ارزش فنا وری اطلاعات و ارتباطات                                                             ۶۷

۱۶-۲-۲- توانایی های فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                        ۶۹

۱۷-۲-۲- راهبردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                         ۷۰

۱۸-۲-۲- گروه بندی فناوری اطلاعات و ارتباطات                                                         ۷۰

۱۹-۲-۲- محدوده فعالیت های اطلاعاتی و ارتباطی                                                        ۷۲

۲۰-۲-۲- نظام های اطلاعاتی و ارتباطی            &n

اشتراک بگذارید:

پرداخت و دانلود

مبلغ قابل پرداخت 3,500 تومان

ایمیل موبایل

عملیات پرداخت با همکاری بانک ملت (تمام کارت های بانکی) ملی (تمام کارت های بانکی) صادرات (تمام کارت های بانکی) سامان (تمام کارت های بانکی) پارسیان (تمام کارت های بانکی) پاسارگاد (تمام کارت های بانکی) انجام می شود

کدتخفیف:

درصورتیکه برای خرید اینترنتی نیاز به راهنمایی دارید اینجا کلیک کنید

فایل هایی که پس از پرداخت می توانید دانلود کنید

نام فایل	حجم فایل
modriyat-amuzeshi_328785_3506.zip	306k

پکیج استثنایی و بی نظیر 118 عددی اقدام پژوهی درقالب ورد و قابل ویرایش

قابل توجه فرهنگیان و دفاتر خدمات  کامپیوتری و کافی نت ها این پکیج متشکل از 118 عدد گزارش اقدام پژوهی می باشد که در تمامی مقالات فرمت های مورد نیاز رعایت شده است.مشابه این مجموعه با قیمت های بسیار بیشتری در اینترنت به فروش می رسد.که ما آن را با قیمت مناسب در اختیار شما مشتریان گرامی قرار می دهیم. اقدام پژوهی های حاضر شامل کلیه موارد مورد نیاز و فاکتورهای لازم در چارت مورد قبول آموزش و پرورش ...

توضیحات بیشتر - دانلود 50,000 تومان

پایان نامه بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و در ادارات آموزش و پرورش شهر

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و در ادارات آموزش و پرورش شهر دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD ( قابل ویرایش ) تعداد صفحات:170   

چکیده

فرهنگ سازمانی، نوعی برنامه ریزی اندیشه جمعی است که در سالیان اخیر به عنوان یک تفکر غالب در عرصه سازمانهای مطرح بوده است. این اندیشه جمعی، متمایز کننده اعضا از یک گونه به گونه دیگر است. هر کس به نوعی با جمع و گروههای انسانی کارکرده باشد، از وجود این پدیده مهم سازمانی آگاه است. این پژوهش به منظور بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است.

روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است، جامعه آماری کلیه کارکنان اداری آموزش و پرورش به تعداد 2659 نفر دارای تحصیلات دیپلم تا دکتری در نظر گرفته شدند و تعداد نمونه به روش تصادفی طبقه ای 330 نفر انتخاب گردیده است، ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی بر مبنای ویژگیهای هفت گانه رابینز و پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مبنای مهارتهای هفتگانه ICDL بوده است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای فرهنگ سازمانی 90/0 و اعتبار پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات 86/0 تعیین گردیده است.

برای تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه و بررسی سؤالهای علاوه بر آمار توصیفی، آزمون t با دو نمونه مستقل، آزمون خی دو و آزمون ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از سؤالات پژوهش به شرح زیر است:

• بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه وجود دارد.
• میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان سازمان پایین می باشد.
• بین ویژگیهای فرهنگ سازمانی (نوآوری و ریسک پذیری، توجه به افراد، توجه به گروه، تهور طلبی) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود دارد ولی بین سه ویژگی دیگر از ویژگیهای فرهنگ سازمانی (شامل توجه به جزئیات، نتیجه محوری و ثبات و حفظ وضع موجود) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود ندارد.
• میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد یکسان می باشد.