جزوه مرتعداری دانشگاه تهران در قالب وورد و تایپ شده
تفاوت زیاد دو عرض جغرافیایی شمال و جنوب کشور و وجود دشت‌ها، ارتفاعات و اقلیم‌های متفاوت سیمای بسیار متنوعی به سرزمین پهناور ایران بخشیده به گونه‌ای که نواحی رویشی و گونه‌های گیاهی بسیار زیادی در آن مستقر شده‌اند. 5 ناحیه رویشی ایران به اختصار در ذیل معرفی شده‌است....
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:116
فهرست مطالب:
مقدمه:
تعاریف:
تعاریف مرتع و مرتعداری:
مطالب جالبی در مورد تعریف مرتع:
تعاریف:
تعریف مرتعداری:
انواع مرتع:
علل تخریب مراتع
علل چرای بی‌موقع و بیش از اندازه
اکوسیستم‌های مرتعی
جوامع گیاهی مناطق بیابانی و کویری
درمنه‌زارهای مناطق استپی
علفزارهای مناطق نیمه استپی
پوشش گیاهی
مرتع داری
پوشش گیاهی جنگلهای مناطق خشک
پوشش گیاهی جنگلهای مرطوب شمال
خاک
منابع مورد استفاده
تکثیر گیاهان مرتعی:
تکثیر بوسیله ریزوم:
اکوسیستم
عوامل محدود‌کننده
اکولوژی اساس اداره منابع طبیعی
اصول جانشینی و تواتر جوامع گیاهی
علل اساسی جانشینی
انسان
مثل Ecballium elaterium
رقابت
رقابت بین افراد گونه‌های مختلف
رقابت بین گونه‌های دو جامعه
مراحل سیر قهقرائی پوشش گیاهی در اثر چرا
جانشینی ثانویه بعد از سیر قهقرا
مصرف‌کننده‌های مراتع
منابع مورد استفاده:
مقدمه:
بیش از نیمی از ساعت کشور ایران را مرتع تشکیل می‌دهد. شناخت این بخش از سرزمین ایران به طور قطع تأثیر تعیین کننده‌ای بر تنظیم و اجرای برنامه‌هایی می‌گذارد که نتیجة تداوم حیات جانوران وابسته به مراتع در تراز‌های متفاوت و تنوع زیستی است. حفظ، احیاء و توسعه مراتع در ایران نه تنها حیات جانوران پر ارزش ایران و تنوع زیستی را تضمین و تقویت می‌کن، در حفظ استقلال کشور و سلامتی نوع انسان نیز اثر دارد.
با توجه به رشد فزاینده جمعیت جهان و خصوصاً ایران در آینده مسئلة تأمین غذا و آب آشامیدنی نقش حیاتی به خود می‌گیرند.
تأمین نیازهای اولیه مردم بسیار مهم است. و در میان همة عوامل مؤثر بر تأمین غذا و آب، مرتع نقش ارزشمند و جایگاه ویژه‌ای دارد. مفهوم این گفته زمانی به روشنی مشخص می‌شود که در نظر اوریم کشاورزی، غذا، حتی اب آشامیدنی و همه جانداران به حفظ خاک روی کره زمین وابسته است که این هدف زمانی محقق خواهد شد که زمین همواره دارای پوشش گیاهی مناسب باشد.
در یک عبارت: اگر آگاهانه با مرتع رفتار شود، «مرتع چشمه‌ایی است زاینده و دولتی است پاینده» که هرگز کاستی نمی‌پذیرد.
تعاریف:
تعاریف مرتع و مرتعداری:
مرتع و مرتعداری در منابع مختلف دارای تعاریف زیادی هستند که اهم آنها در زیر بیان می‌شود.
* (اگر فقط تعریف بدون گرایش گفته شود این تعریف نوشته شود)
«مرتع زمینی است اعم از کوه و دامنه یا سطح مسطح که در فصل چرا دارای پوششی از نباتات علوفه‌ایی خودرو بوده با توجه به سابقه چرا، عرفاً مرتع شناخته شود. اراضی که آیش زراعت‌اند ولو آنکه دارای پوشش نباتات علوفه‌ایی خودرو باشند مشمول تعریف مرتع نیستند.
(پرویز کردوانی، 1371)
یکی اراضی که دارای پوشش طبیعی هستند، به نحوی خوراک دام از آن تأمین می‌شود، و تجدید حیات آن بصورت طبیعی انجام می‌شود و همچنین آن قسمت از اراضی که برای کمک به تجدید حیات طبیعی پوشش گیاهی آن به طریقی بشر در آن دخالت می‌کند و سپس آن را مانند سایر مراتع اداره می‌کند، مرتع نامیده می‌شود.
(طرح کلی بررسی مراتع ایران، 1363)
مطالب جالبی در مورد تعریف مرتع:
تعریفی که بر اساس قوانین موجود برای مراتع مشجر و غیر مشجر در ایران قائل شده‌اند به شرح زیر است:
الف: جنگل یا مرتع یا بیشه طبیعی: عبارت از جنگل یا مرتع یا بیشه‌ایی است که بوسیله اشخاص ایجاد نشده باشد.
ب: مرتع به دو مشجر یا غیر مشجر می‌باشند:
در مواردی که مراتع دارای درختان جنگلی خودرو باشند مرتع مشجر نامیده می‌شود. مشروط بر اینکه حجم درختان موجود در هکتار از حوزه آستارا تا حوزه گلیداغی بیش از 50 متر مکعب و در سایر مناطق ایران بیش از 20 متر مکعب باشد.
عبارت از زمینی است اعم از کوه و دامنه و یا زمین مسطح که در فصل چرا دارای پوششی از نباتات مرتعی و علوفه‌ایی خودرو بوده و با توجه به سابقه چرا، عرفاً مرتع شناخته می‌شود.
اراضی که آیش‌اند ولو اینکه دارای پوشش نباتات مرتعی و علوفه‌ایی خودرو باشند مشمول این تعریف نمی‌باشند.
تعریف مرتع:
کلیه اراضی که قسمت اعظم پوشش کلیماکس آن متشکل از گراس‌ها (علف گندمیان) گیاهان گراس مانند (شبیه علف کندمیان) گیاهان چمن برگ و بوته‌های قابل چرا دام بوده و مقدار علوفه تولید شده برای برآورد احتیاجات چرایی دام می‌باشد.
تعریف هدی از مرتع: (Heady)
مرتع را شامل کلیه مناطق با پوشش بوته، گراس، جنگلهای غیر انبوه و همچنین مناطقی که بعلت وجود املاح شن، صخره و سرانجام خشکی، محیط امکان تولید جنگل و یا زراعت مسیر نیست، می‌داند.
تعریف والنتین از مرتع: (Vallentin)
مرتع را شامل اراضی با پوشش طبیعی یا بند‌کاری شده با گونه‌های بومی و یا غیر بومی که علوفه مورد مصرف دام را تأمین می‌نماید، می‌داند.
تعاریف:
تعریف مرتعداری:
(تعریف از دیدگاه هدی Heady 1975)
الف: حمایت – اصلاح و سلامتی مستمر منابع مرتعی که می‌تواند شامل خاک، گیاه و حیوانات باشد.
ب: بدست آوردن محصول بهینه و استفاده‌های دیگر در رابطه با نیازهای انسان می‌باشند.
البته: هدف اصلی در این تعریف مرتعداری، تولید علوفه برای دامهای اهلی و حیات وحش به شمار می‌آید.
عبارتست از اداره اکوسیستم مرتع به منظور بدست آوردن استفاده بهینه از منابع و تولیدات و استفاده‌های وابسته به آن با تأکید بر حفاظت اب، خاک و سرانجام محیط زیست.
پس بر این اساس تولیدات و استفاده‌های بشر از اکوسیستم مرتع به شرح زیر است:
الف: حفاظت‌های پایه ای: خاک، آب، منبع ژنتیکی، تصفیه هوا و محیط زیست.
ب: تولیدات و استفاده های وابسته: تولیدات دامی – تولیدات گیاهان صنعتی و دارویی – آب و آبزیان – حیات وحش استفاده‌های تفرج‌گاهی.
شمای زیر:
1- خاک تولید دامی
2- آب تولیدات گیاهان صنعتی‌و‌دارویی
3- منبع ژنتیکی حفاظت‌های پایه‌ایمرتعتولیدات و آب و آبزیان
4- تصفیه هوا استفاده‌های وابسته حیات وحش
5- محیط زیست استفاده‌های تفرج‌گاهی
انواع مرتع:
سوال: برای پایان ترم جواب داده شود:
تفاوت دامداری با دامپروری را بیان کنید؟
انواع مرتع:
مرتع یا چراگاه را می‌توان از دیدگاه‌های مختلف به انواع مختلف تقسیم کرد:
الف: انواع مراتع بر اساس طبیعی یا غیر طبیعی بودن آنها:
از این نظر که گیاهان این مراتع دارای حالت خودروی طبیعی باشند یا انسان آنها را بوجود آورده باشد به 2 گروه زیر تقسیم می‌شود. (1- مراتع مصنوعی 2- مراتع طبیعی)
معمولاً مراتع مصنوعی به زمینهایی اطلاق می‌شود که در آن کونه یا گونه‌هایی از نباتات علوفه‌ای نظیر یونجه، ذرت علوفه‌ایی، شبدر و امثال آنها کشته شده است.
دو مورد اخیر از مراتع مصنوعی در واقع کشت‌زار محسوب می‌شود. این مراتع در شرایط آب و هوایی مختلف بوجود می‌آیند.