فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:24
مقدمه:
«و جعلنا نومکم سُباتا»
و خواب شما را مایه آسایش و استراحت قرار دادیم.
«خواب» و «رؤیا»، دو پدیده پیچیده و معماگونهای است که از آغاز آفرینش تاکنون همچنان مبهم باقی مانده است. انس بسیار انسان با هر یک و پیوند آن دو با فرد از یک سو و لمس حقایق در مسایل روزمره، پی بردن به واقعیات رفتار و پندار خود و ارتباط امروز به فردا و فرداها از طریق خواب و رؤیا از سوی دیگر، نوعی احساس ویژه به انسان بخشیده که ایجاد تردید یا انکار را مشکل و حتی محال مینماید.
طبق تعریفی که در سایت ویکی پدیا آمده است: "خواب کاهش ناگهانی جریان خون در زمان استراحت است به طوری که فعالیت بدن و ذهن کم شود و توهمهای بینایی جایگزین تصاویر واضح واقعی بشوند." (ویکی پدیا)
خواب حالتی تکرارشونده، منظم و قابل برگشت است که از مشخصات آن بیحرکتی نسبی و افزایش قابل توجه آستانه پاسخ به محرکات بیرونی نسبت به حالت بیداری است. بر اساس مطلبی که در سایت "پیک تندرستی" آمده است: "خواب از 2 مرحله تشکیل شده است: خواب بدون حرکت سریع چشم (non - REM) و خواب با حرکت سریع چشم (REM) . خواب non- REM دارای 4 مرحله است و طی آن بیشتر فعالیتهای فیزیولوژیک و مغزی نسبت به حالت بیداری به میزان چشمگیری کاهش مییابد. خواب REM از نظر کیفی نوعی متفاوت از خواب است و در طی آن، فعالیت مغزی و فیزیولوژیک، شبیه بیداری است. در این مرحله معمولاً چشمها خیلی سریع حرکت میکنند و فرد رؤیا میبیند. در طول شب چندین مرحله REM و non - REM رخ میدهد."
دامنه خواب طبیعی بین 5 تا ده ساعت است. حدود 1 تا 2 درصد از مردم میتوانند با تنها 5 ساعت خوابیدن به زندگی ادامه دهند و اقلیت کوچک دیگری نیز به دو برابر این میزان خواب نیاز دارند.
انسانها بصورت تاریخی همواره اهمیت زیادی برای رویا قائل بوده به طرق مختلف به آن نگریستهاند. به عنوان مثال گروهی آن را پنجرهای به سمت مقدسات، گذشته، آینده و یا دنیای مردگان در نظر گرفتهاند. برخی جوابهای خلاقانهای برای سؤالات فکری یا عاطفی خویش در رویاها یافتهاند، و هنرمندانی ایدههای هنری نوینی از خواب اتخاذ کردهاند. سایت ویکیپدیا رویا را اینگونه تعریف کرده است: " رویا تجربهٔ افکار، تصاویر یا احساساتی است که هنگام خواب (خصوصاً در خوابهای همراه با حرکات سریع چشم) انجام میپذیرد.
"رابرتو کاساتی معتقد است که محتویات رویاها اکثراً ساخته و پرداخته ذهن هستند، زیرا: گاهی اوقات رویاها تحت تأثیر شرایط محیط خارجی قرار میگیرند، ولی در این حال بین آنچه در رویاها اتفاق میافتد و وضعیت دنیای فیزیکی خارج توافق نظاممندی وجود ندارد. بعلاوه تحریکات خارجی مانند صدای زنگ ساعت نیز ممکن است وارد خواب اشخاص بشود. همچنین آزمایشها نشان دادهاست که ارتباطی میان خواب دیدن و فعالیت شدید مغز، حرکت نکردن ماهیچهها، و در برخی حیوانات حرکت سریع چشم وجود دارد. اگر اشخاص را در این وضعیت مغزی از خواب بیدار کنیم به سادگی و به شفافی رویای در حال دیدن خود را به یاد میآورند."
خواب به همان اندازه که امری فردی است، تحت تأثیر الگوهای فرهنگی و اجتماعی نیز قرار دارد از جمله: در فرهنگ ایرانی زمانهای عبادت باید بیدار بود، در شبهای خاصی باید از خوابیدن چشم پوشید، در روزهای تعطیل، مثلا در ایام عید، ساعات خواب در میان بخش قابل توجهی از جامعه تغییر میکند به عبارت دیگر محل خواب، زمان و بسیاری دیگر از مسایل مربوط به خواب هم تحت تاثیر الگوهای فرهنگی قرار دارد و تنها با قیود زیست شناختی تعیین نمیشوند. همچنین سبک زندگی نیز بر ساعات و الگوی خواب افراد تأثیر میگذارد. از این رو بی شک شناسایی الگوی رایج خواب در "مادرشهری" مانند تهران می تواند گامی در جهت مدیریت مطلوب این شهر به حساب بیاید.
بیان مساله تحقیق:
ساختار بدن انسان طوری طراحی شده که شب برای استراحت و روز برای کار و کوشش باشد. یکی از دلایل این مسأله نظام ترشح هورمونی بدن انسان است که دقیقاً براین اساس استوار گردیده است. بر اساس تعریفی که در وبلاگ "بهداشت و سلامت" آمده است: بهـداشـت خواب عبارت است از مجموعه عاداتی که به فرد کمک می کنند تا خواب راحتی را تجربه کند. می تـوان با چند اصـلاح و تـعـدیـل در شیـوه زنـدگی بطور چشمگیری کیفیت خـواب خـود را بـهبـود بـخشـید. اهـمـیت خـواب در انسان بسیار بیـشـتر از آنـست که بتوان تصور کرد. نقش خواب در حفظ سـلامـت جـسم و روان حیاتی میباشد. تقویت سیستم ایمنی بدن، ترمیـم نـورون هــا و حــفـظ کـارآمـدی سیسـتــم عـصـبـی، سـامانـدهـی یـادگـیری و حافظه، و رشد کودکان و نوجوانان (80 درصد هورمون رشد حین خواب ترشح میگردد) از نقشهای عمده خواب میباشند. بنابراین محرومیت از خواب و کمبود خواب اثرات مخرب و نامطلوبی بجای میگذارد، از جمله: ضعیف شدن سیستم ایمنی، ناتوانی در تمرکز کردن، چرت زدن در طی روز، احساس تحریک پذیری، افسردگی و اضطراب در طی روز، کاهش توان یادگیری و حافظه، افزایش خشونت طلبی.
همچنین خواب میتواند دارویی مؤثر علیه بیماریها باشد. بیماران قبل از هرچیز به استراحت کافی نیاز دارند. خواب نماد استراحت مفید است و سیستم دفاعی بدن را تقویت میکند. گاه خواب حتی به اندازه دارویی که فرد مصرف میکند، در درمان مؤثر است. بهترین نوع درمان بیماریها آن است که بدن همه مکانیزمهای فیزیکی و شیمیاییاش را به کمترین مقدار مورد نیاز برساند و تمام انرژی سطح سلولی را برای درمان بیماری و خروج میکروب از بدن بسیج کند و این حالت در خواب به خوبی فراهم میآید.
با توجه به مطالبی که گفته شد و اهمیت خواب برای افراد و تأثیر خوابیدن بر رفتار و کارهای فرد در روز، مسأله این تحقیق بررسی الگوی خواب شهروندان تهرانی است، که از طریق پرسشهای زیر پیگیری میشود:
پرسش های تحقیق:
در مجموع ساعات خوابیدن پاسخ گویان چقدر است؟
آیا پاسخ گویان خواب هم می بینند؟
ضرورت و اهمیت تحقیق:
بیخوابی، ناتوانی در ایجاد یا حفظ تداوم خواب میباشد، در صورتی که وقت کافی برای خوابیدن موجود باشد. بیخوابی یک پدیده شایع است و عوامل زیادی در بروز آن نقش دارند. بیخوابی یا گذرا و موقتی است و یا به صورت مزمن و طولانی میباشد.
وقتی انسان به اندازه کافی استراحت نمیکند در روز با مشکلات فراوانی روبرو میشود. نخستین آسیب کم خوابی از میان رفتن تبسم است. خستگی سبب تحریک پذیری و افسردگی میشود. بدون خواب کافی افراد نمیتوانند وظایف خود را به نحو شایسته انجام دهند. افرادی که شب خوبی را نگذارندهاند، انعطافناپذیر میشوند و در پیکشف راه حل مسایل نخواهند بود. این افراد حتی اگر بسیار تمرکزکنند، تنها توان انجام دادن کارهای معمولی را دارند و چنانچه شب بعد نیز در بیخوابی به سربرند، حتی انجام دادن کوچکترین وظایف برایشان دشوار میشود.
"در این راستا، مطالعات پژوهشگران هنگ کنگی نشان میدهد که خواب کم و ناکافی میتواند به زخم معده و حتی سرطان بینجامد. به نوشته روزنامه استاندارد هنگکنگ، فشار روحی میتواند توازن میان ترشح اسید معده و توانایی معده برای محافظت در مقابل اسید را برهم زند؛ همچنین بیمارانی که دچار کمخوابیاند، در مقایسه با گروهی که خواب کافی دارند، دیرتر بهبود مییابند." (سایت سراج)
با توجه به این که الگوی خواب شهروندان تهرانی کمتر مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است، مرکز تحقیقات و مطالعات همشهری بر آن شد تا به عنوان مطالعه ای اکتشافی و با استفاده از روش نظرسنجی تلفنی تلاشی در این زمینه انجام دهد.
پیشینه تحقیق:
در آذر ماه سال1386 با مدیریت سرورالسادات هاشمی و شهریور ماه سال 1387 با مدیریت زهرا ادریس آبادی، در مرکز مطالعات و تحقیقات روزنامه همشهری ،نظرسنجی تلفنی در زمینه خواب و خواب دیدن انجام شده است.
کلیات تحقیق
در این گزارش با به کارگیری نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا به عادات خوابیدن و خواب دیدن پاسخگویان و میزان اعتقاد آنها به تعبیر خواب دست یافت. این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 600 نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است. این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفنها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسشهای تحقیق را داشتهاند، منعکس شده است.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:20
پیشگفتار
بیعلاقگی به مسایل اجتماعی و سیاسی پیرامون خود و بیتفاوتی نسبت به مسایل عمومی جامعه از جمله مباحث مهمی است که در تحلیلهای سیاسی- اجتماعی جوامع مختلف مورد توجه دانشمندان علوم اجتماعی قرار گرفته است. ابراهیم مسعودنیا در مقاله "تبیین جامعه شناختی بیتفاوتی شهروندان در حیات اجتماعی و سیاسی" مینویسد: دانشمندان با استناد به نتایج بدست آمده از تحقیقات مختلف و با کاوش در باره مسائل مطرح جامعه، بی تفاوتی و بدبینی افراد را نسبت به این مسائل را مهم تلقی کرده و در نهایت به این نتیجه رسیده اند که هر چقدر بی تفاوتی بیشتر باشد، به همان اندازه بی نظمی ، فقدان مشروعیت نظام اجتماعی و ......بیشتر خواهد بود که در نتیجه این امر مانعی در جهت مشارکت سیاسی اجتماعی و رادعی در راه توسعه ملی است.
"بیتفاوتی را میتوان با رویکردهای متفاوتی تبیین کرد. جامعه شناسان غالبا" به عوامل اجتماعی اثرگذار در بیتفاوتی اشاره دارند. آنها عواملی نظیر ارزشها، هنجارها، نهادها، نقشها، یا بطور کلی ساخت اجتماعی، قشربندی، پایگاه اجتماعی اقتصادی، قومیت و.... را در بروز این پدیده مهم میدانند. روانشناسان به عوامل فردی نظیر انگیزه ها، قابلیتهای فردی، عزت نفس، علاقهمندی، احساس اعتماد، احساس اثرگذاری، احساس کارایی و...... نظر دارند. اقتصاد دانان به شرایط و بسترها و ظرفیتهای اقتصادی جامعه و فرد (درسطوح کلان و خرد) و رفتارهای اقتصادی افراد توجه نشان میدهند. علمای سیاسی معمولا به شکل حکومت، چگونگی توزیع قدرت، ساخت قدرت، وجود یا نبود مشخصههای دموکراسی، اپوزیسیونها، احزاب، گروههای سیاسی و....... توجه دارند"[1].
تعریف بیتفاوتی اجتماعی با توجه به این که با چه رویکردی به آن نگاه کنیم متفاوت خواهد بود، هارولد کاپلان و بنیامین سادوک آن را حالتی از نبود احساس درونی و عاطفه، عدم علاقه و درگیری هیجانی نسبت به محیط خود تعریف کرده اند.[2]
همچنین بیتفاوتی را نوعی تصور، طرز تلقی یا احساس تعریف کردهاند که از انتظار عدم تاثیرگذاری و تعیین کنندگی رفتار فرد در ایجاد نتایج ناشی میشود.
البته بهتر است برای تعریف این مفهوم، از مفاهیم مقابل آن یعنی مشارکت و درگیری بهره گیریم. که در این صورت، بی تفاوتی را میتوان به عزلت گزیدن و فقدان مشارکت در حد انتظار معنی کرد.
طرح مسئله:
بی اعتنایی افراد یا گروههای جامعه به مشکلات یکدیگر وهمچنین به مسائل و مشکلات جامعه، که معمولا از بیگانگی اجتماعی، احساس عدم اثربخشی، نارضایتی و عدم اعتماد نسبت به دیگران ناشی میشود، باعث ایجاد نا هنجاریهایی در ساختار اجتماع خواهد شد. این عوامل رفته رفته، افراد اجتماع را که به عنوان عناصر تشکیل دهنده همان اجتماع به شمار می آیند نسبت به موضوعات و مسائل اجتماعی بدبین و نسبت به آینده ناامید و انزوا طلب خواهد کرد. فردی که نسبت به جامعه احساس بیتفاوتی کند، احتمال دارد که از همه انواع مشارکت کناره گیری کرده و به صف افرادی که کاملاً بی تفاوت هستند بپیوندد و یا اینکه در سطوح مختلف جامعه مشارکت فعال نداشته باشد.
این تحقیق در پی دانستن این مسئله است که چند درصد از مردم تهران دارای چنین روحیهای هستند. و در حقیقت مهمترین سوال پژوهش این است: میزان رواج بی تفاوتی اجتماعی درمیان مردم تهران تاچه حد است؟
پرسش های تحقیق:
میزان رواج بی تفاوتی اجتماعی درمیان مردم تهران تاچه حد است؟
آیا پاسخگویان نسبت به سرنوشت خود حساس هستند؟
پاسخگویان چقدر خود را نسبت به سرنوشت دیگران مسئول میدانند؟
پرسش فرعی تحقیق:
میزان مشارکت مردم در مسائل اجتماعی چقدر است؟
هدف تحقیق:
بررسی میزان بی تفاوتی اجتماعی در بین مردم تهران
ضرورت و اهمیت موضوع:
بی تفاوتی ممکن است ابعاد مختلفی داشته باشد، که در اینجا بیتفاوتی اجتماعی مدنظر است. وجود روحیه بیتفاوتی اجتماعی در بین اعضای جامعه موجب کناره گیری افراد از مشارکتهای سیاسی، فرهنگی هم خواهد بود که این مسئله خود پیامدهای غیر قابل جبرانی از جمله کاهش مشارکت اجتماعی را در شبکه های مختلف به دنبال دارد، لذا تحقیق در این زمینه به دلایل پاسخگویی به سوالات زیر ضروری به نظر میرسد.
1-آیا بیتفاوتی اجتماعی موجب کاهش در نهادهای مدنی و خیریه ای می شود؟
2- آیابی تفاوتی اجتماعی بر روی همدلی و کمک به سایر انسان ها اثرگذار است؟
3- -آیا بیتفاوتی اجتماعی موجب فردیت سازی شدن انسانها در ارتباطات اجتماعی خواهد شد؟
4-آیا بی تفاوتی اجتماعی موجب کاهش همبستگی اجتماعی در ارتباطات اجتماعی خواهد شد؟
5-آیا بی تفاوتی اجتماعی موجب کاهش شرکت در محافل خویشاوندی، دوستان و همسایگان خواهد شد؟
6-آیا بیتفاوتی موجب کاهش به امید زندگی در آینده خواهد شد؟
7-آیا بی تفاوتی اجتماعی موجب بی انگیزگی در تلاش برای آینده ای بهتر در جهت کسب مادیات و معنویات در زندگی خواهد شد؟
8-آیا بی تفاوتی اجتماعی باعث پوچی گرایی در زندگی می شود؟
همچنین نتایج این تحقیق می تواند دستمایه مفیدی برای سیاستگزاران و مصلحین اجتماعی باشد.
پیشینه تحقیق:
مدارک موجود در کتابخانه ملی حکایت از آن دارد که در این زمینه مقالاتی در روزنامههای کشور به چاپ رسیده است، لیکن تا کنون هیچگونه تالیف یا تحقیق خاصی در باره بیتفاوتی اجتماعی موجود نیست. لذا به دو مقاله موجود در این زمینه اشاره می کنیم.
1- آسیب شناسی احساس بیتفاوتی در رفتارهای اجتماعی، خاکپور، بیژن، روزنامه خرداد، 26مهر 78 ص 6
2- تبیین جامعه شناسی بیتفاوتی شهروندان در حیات اجتماعی و سیاسی، ابراهیم نیا، مسعود، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی شماره 167،168 مرداد و شهریور 1380 ص 152 تا 165
روش جمع آوری اطلاعات: نظر سنجی تلفنی بصورت پیمایشی و نمونه گیری تصادفی.
جامعه آماری: شهروندان مناطق 22 گانه تهران که دارای خط تلفن هستند
نحوه نمونه گیری: بر اساس فرمول کوکران
کلیات تحقیق
در این گزارش با به کارگیری نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا به نظر مردم تهران درباره بی تفاوتی اجتماعی دست یافت. این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 600 نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است. این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن ها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسش های تحقیق را داشته اند، منعکس شده است.
روش نظرسنجی
در این پژوهش، از نظرات عامه مردم به صورت تلفنی (نظرسنجی تلفنی) به روش پیمایشی و نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. عددهای داخل جدول گرد شده است. در گزارش نتایج نظرسنجی ها ارتباط بین متغیرهای مستقل از قبیل جنس و سن و تحصیلات با متغیر وابسته مهم سنجیده و از کا اسکوار (chi-square) برای محاسبه سطح معنی داری آن استفاده می شود. نتایج قابل اعتماد (در سطح معناداری 95 درصد به بالا) گزارش خواهد شد.
جامعه نمونه
در این تحقیق نمونه آماری شامل 600 نفر از مردم تهران است، لازم به ذکر است که از این تعداد 50 درصد مرد و50 درصد زن هستند.
زمان اجرای نظرسنجی
این نظرسنجی از تاریخ 13 تا 17 تیر ماه 1387 توسط گروه نظرسنجی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای روزنامه همشهری انجام شده است.
پرسشنامه نظرسنجی
چکیده:
طرح نظرسنجی حاضر، به منظور دست یافتن به نظر مردم تهران درباره بی تفاوتی اجتماعی به اجرا درآمده است. یافته های این طرح به قرار زیر است:
- 50درصد از پاسخگویان زن و 50درصد مرد هستند.
- 32 درصد پاسخگویان در گروه سنی 30-21 سال قرار دارند.
- 44درصد از پاسخگویان دارای مدرک تحصیلی دیپلم هستند.
- 77 درصد از پاسخگو یان خود را در حد زیادی موظف به کمک به افراد ناتوان می دانند.
- 43 درصد از پاسخگویان در کارهای عام المنفعه تا حدی شرکت می کنند.
- 53 درصد از پاسخگویان معمولا منافع جمع را در نظر می گیرند.
- 37 درصد از پاسخ گویان در حد زیادی به همسایه های خود کمک می کنند.
- 49 درصد از پاسخ گویان شرکت در مهمانیهای فامیلی برایشان اهمیت دارد.
- 45 درصد از پاسخ گویان بی تفاوتی اجتماعی را بی اهمیتی به مسائل اجتماع میدانند.
- 85 درصد از پاسخگویان به مصدومین تصادفات احتمالی کمک میکنند.
- 59 درصد از پاسخگویانی که در تصادفات به مصدومین کمک نمیکنند علت آن را ترس از گرفتاری خود بیان کردهاند.
-98 درصد از پاسخگویان در مشکلات، با دردمندان همدلی می کنند.
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:
فهرست مطالب:
فصل اول: آشنایی با بانکداری
فصل دوم: بررسی جنبه های گوناگون خصوصی سازی
فصل سوم: آشنایی با فرآیند خصوصی سازی
فصل چهارم: نتایج خصوصی سازی و دیدگاه مردمی
فصل پنجم: علل عدم اطمینان مردم به بانکهای خصوصی
فصل ششم: معرفی بانکهای خصوصی
پیشگفتار:
خصوصی سازی حراج سرمایه نیست…
در این اواخر یکی از موضوع های جنجال برانگیز رسانه های خبری در مورد اقتصاد کشورمان مقوله خصوصی سازی و در راستای این خبر، بانک های خصوصی بوده است، و این موضوع ما را بر آن داشت علی رغم کمبود منابع اطلاعاتی در این خصوص، نسبت به دیگر موضوعات، بتوانیم گامی را در جهت تجزیه و تحلیل هرچه بیشتر این موضوع برداریم.
لذا خواننده عزیر! امیدواریم با عنایت و لطف الهی در جهت بالا بردن سطح آگاهی شما در این زمینه، موثر واقع شده باشیم.
با تشکر
تهیه کنندگان
مقدمه:
از انگیزه های اصلی در انجام این تحقیق بررسی این موضوع بوده که امروزه در جامعه ما آگاهی و اطمینان اکثر مردم نسبت به بانکهای خصوصی در کشور بسیار کم است و ما در ضمن تحقیق به جمع آوری اطلاعات و پرسشهای مردمی در صدد رسیدن به این موضوع بوده ایم که چرا آگاهی و اطمینان مردم پایین بوده و بانکهای خصوصی چه راهکارهایی برای افزایش این عوامل باید درنظر بگیرند تا بتوانیم آینده روشنی را برای بانکهای خصوصی در کشور ترسیم کنیم. در ضمن این تحقیق ما به بررسی خصوصی سازی در ایران پرداخته و دلائل و روشهایی را که برای تسریع خصوصی سازی در ایران مورد توجه قرار گیرد را بیان کرده ایم.
آشنایی با فرآیند خصوصی سازی در کشور یکی از موضوعات مهم در خور توجه است زیرا ما باید بدانیم که خصوصی سازی در کشور را باید از کجا شروع کنیم و چگونه موسسات دولتی را همگام با سایر موضوعات خصوصی وارد این جریان کنیم. در راستای این برنامه ها هم چنین باید به نقش بانکها در فرایند خصوصی سازی و نقاط صنعتی که در زمینه خصوصی سازی در ایران وجود دارد توجه نماییم. از تمام بررسی های فوق در نهایت به یک نتیجه گیری کلی خواهیم رسید که سطح آشنایی مردم در حال حاضر در مورد بانکهای خصوصی چگونه است و البته می توانیم از نتایج خصوصی سازی سایر کشورها استفاده نماییم و ببینیم مردم سایر کشورها چگونه با این پدیده برخورد کرده اند. البته نباید این مسئله از نظر دور بماند که برای انجام تمام موارد فوق و رسیدن به یک جمع بندی کلی اولین گام تبلیغات است. زیرا تا مردم با خصوصی سازی و بانکهای خصوصی آشنا نشوند نمی توان امیدوار به موفقیت فعالیتهای خصوصی سازی در کشورمان بود. چنانکه متاسفانه در آمار مشاهده می شود اکثر مردم حقی اطلاعی از روند خصوصی سازی ندارند و حتی قشر تحصیل کرده و دانشگاهی نیز در سطح آشنایی با نام چند بانک و یا حتی کمتر از این مقدار آشنایی دارند. تمام تلاش ما در این تحقیق بر این بوده که شما خواننده گرامی با مطالعه مطالب بتوانید تصویری از خصوصی سازی بانکها در ایران را در ذهن خود تصور کرده و آشنایی بیشتر با این مقوله بیابید.
در خاتمه لازم می دانم از همکاری صمیمانه استاد راهنما آقای دکتر عراقی و آقای حسینی معاون سردبیر ماهنامه اقتصاد ایران که ما را در تهیه این تحقیق یاری نمودند سپاسگزاری کنیم.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:255
فهرست مطالب:
عنوان:
چکیده و
مقدمه ک
هدف از پژوهش م
فصل اول: کلیات
معرفی منابع 2
فصل دوم: آراءاسلام در باب تغذیه 10
1- فلسفه غذا خوردن و آراءمعصومین علیهم السلام در این رابطه 12
زیان های ظاهری و باطنی پُرخوری 14
فایدههای ظاهری و باطنی کم خوری 19
2- آداب سفره و غذا خوردن وآراء معصومین علیهم السلام در این رابطه 20
الف) آداب غذا خوردن 21
ب) آداب سفره 24
3- آداب آشامیدن 25
- آب 25
- شیر 26
- عسل 27
- سرکه 27
آداب آشامیدنیها از نظر معصومین علیهم السلام 28
4- غذاها و آشامیدنی های حرام 29
از محرماتی که در اینجا مورد بحث قرار میگیرد 31
الف- خمر 32
خمرازدیدگاه آیات و روایات 33
انواع خمر و حکم آنها 37
ب- خون 38
ج- گوشتهای حلال و حرام 38
خوردن محرمات در وقت اضطرار 40
فصل سوم: اوضاع اجتماعی، اقتصادی و مذهبی عصر عباسیان
1- پیشینه بازرگانی و تجارت در بین اعراب قبل از اسلام و در صدر اسلام 43
2- محصولات 46
3- بغداد و بازارهای آن در عصر عباسیان 55
شکل بازارها 66
نقش زنان در بازارها 67
4- تأثیر ادیان بر تجارت اسلام 68
5- جشن ها 80
جشنهای دینی اسلامی 80
جشن های محلی 84
فصل چهارم: آداب و رسوم معیشت در عصر عباسی
1- اطعمه و اشربه خلفا و وزراء دولت عباسی 93
آداب المائده،آداب سفره 108
2-شرابخانه ها 117
شربت خانه(خزانةالشراب) 120
شرابکده ها 123
3- مجالس شراب 126
استعمال حشیش 135
تریاک 136
فصل پنجم: تغذیه در عصر عباسی
ادویه و خوشبوکننده ها 138
اجزای خوشبوکننده 140
ظروف و وسایل آشپزخانه 141
غذای اعراب 154
خوراکهای گوشتی 156
ماهی و خوراکهای آن 163
خوراکهای گیاهی 165
خوراک تنگدستان 170
خوراکهای مشترک توانگران و تنگدستان 174
از غذاهایی که با استفاده از خرما درست می شد 175
روغن وپیه 176
نان 177
برنج 182
مشاغل مربوط به اغذیه 184
بهای خوراکی 185
قیمتها در زمانهای عادی 187
بهای اجناس در آشوبهاوکمیابی 188
کارکنان آشپزخانه 193
هزینه آشپزخانه سلطنتی 194
نوشیدنیها در این دوره 198
نوشیدنیهای حلال و حرام 199
شیر و محصولات آن 202
آب 204
شیرینیها و حلویات 205
مواد شیرینکننده 208
نقل 210
ترشیها و چاشنیها 211
میوه 212
زمانبندی غذاها 216
پرهیز و علوم غذایی 217
نگاهداری و حفاظت 220
سوخت 223
نتیجهگیری 225
فهرست منابع 227
چکیده انگلیسی 239
چکیده:
در آغاز حکومت عباسیان به دلیل آنکه دستاندرکاران حکومت اسلامی، بعد از دودمان نژادپرست بنیامیه روی کار آمدند و ملل مختلف با زبانها و فرهنگهای متفاوت وارد حوزه اسلامی شدند، مسائل اجتماعی و از آن جمله اطعمه و اشربه تحولی عظیم پیدا کرد.
موضوع تحقیق اطعمه و اشربه معمول و مرسوم مردم در دوره عباسیان از ابتدا تا سال 656(ه.ق) است و روش کار به صورت کتابخانهای و بهرهبرداری از منابع موجود و استفاده از نظرات محققین بوده و پژوهش حاضر شامل معرفی باب فقهی و آداب دینی اطعمه و اشربه (حلال و حرام)، تجارت و بازرگانی و محصولات آن دوره، ادیان گوناگون و تأثیر آنها بر روی اعراب بخصوص در باب خوردنیها و آشامیدنیها، جشنها و اعیاد اسلامی، رسوم دارالخلافه در این رابطه، غذای اعراب و انواع مختلف آن، وسایل و ظروف طبخ غذا و... میباشد.
در عصر جاهلیت و صدر اسلام، اغلب مردم عرب از غذاهای سادهای استفاده میکردند اما پس از اسلام، سبک غذاها تغییر پیدا کرد. یکی از دلایل این تغییر ، تماس آنان با ملل دیگر بخصوص ایرانیان بود. مهمترین تأثیرگذاری از جانب ایرانیان بود که برخی خلفا حتی در رعایت آداب شاهانه از پادشاهان قدیم ایران مانند اردشیر و بهرامگور متابعت میکردند.
در باب شراب نیز یهودیان و بخصوص مسیحیان، اثرگذار بودند. مسیحیان در جشنهای خود از شراب استفاده میکردند و حتی در برخی دیرها آن را تهیه و به فروش میرساندند و مشترک بودن محل زندگی آنان با مسلمانان باعث استفاده از شراب در بین برخی مسلمانان شد.
نتیجه اینکه در پژوهش حاضر، انواع اطعمه و اشربه معمول و مرسوم در دوران عباسیان مورد بررسی و تحقیق قرار داده شد و مباحثی از جمله اغذیه حرام و حلال و انواع اشربه و اطعمه و تأثیر ملل مختلف مخصوصاً ایرانیان بر نوع و سبک غذاهای اعراب و تأثیر ادیان گوناگون بخصوص مسیحیان بر اشربه(مشروبات الکلی)، براساس منابع و مآخذ موجود نوشته شده است.
مقدمه:
تاریخ بزرگترین معلم و درسآموز انسان است و مطالعه و بررسی آن از ضرورتهای زندگی هر انسانی است که اندیشه و تفکر از عناصر زندگانی او به شمار میرود. در قرن دوم هجری تحول شگرفی در تاریخ سیاسی اسلام پدید آمد. خلافت عباسی در سال 132(ه.ق) با کمک ایرانیان اعلام موجودیت کرد و صفحات تازهای در تاریخ ملتهای مسلمان گشوده شد.
تمدن عصر عباسی، به تنهایی یک جهان است. بنابراین سخن گفتن از آن، سخن از تمدنِ جهانی در طولانیترین دورهای است که تاریخ قرون میانه میشناسد. این دوره، پنج قرن و اندی به درازا کشید و بر همه جهان قدیم سایه انداخت و بیشترین بخشِ شناخته شده زمین را با همه گونههای جغرافیایی، سیاسی و ثروت اقتصادی آن در برگرفت.
عباسیان به دلیل غنای فرهنگی و نقش مؤثر ایرانیان در تأسیس خلافت عباسی، به طور چشمگیری از فرهنگ و آداب و رسوم درباری ایرانیان بخصوص در بخش اطعمه و اشربه سود بردند.
نیاز انسان به غذا یکی از نیازمندیهای اساسی است زیرا به وسیله آن سدّجوع کرده و به حیات خود ادامه میدهد و اهمیت آن به حدی است که بر دیگر نیازهای انسان مقدم است. برای رشد و ساخته شدن اجزاء بدن و فعالیتهای حیاتی، خوردن غذا به حد ضرورت لازم است. این اهمیت، موجب تلاش و توجه بیشتر بشر برای دستیابی و روی آوردن به تنوع غذایی و کسب تجربه بیشتر در انتخاب غذاهای بهتر و لذیذتر شد تا ضمن پاسخگویی به نیازهای بدنی، ذائقه او را نیز ارضاء کند.
غذا در عصر جاهلی و صدر اسلام عموماً ساده بود و غالباً شیر و لبنیات، خرما و حبوبات و اندکی گوشت بود که خانوادههای ثروتمند و با مکنت میخوردند. اینها عموماً غذاهای سادهای بود. اما همینکه اعراب با بیگانگان بخصوص با ایرانیان آشنا شدند، از نظر تنوع غذایی تغییرات فراوانی در آنها به وجود آمد.
اوج پیشرفت در فراگیری غذاها مربوط به زمان هارونالرشید میباشد. خلفا و حکمرانان نخستین کسانی بودند که غذاهای جدید تناول کردند. در دوره امویان برخی از این غذاها شناخته شد اما در عصر عباسی این تحول و تنوع گستردهتر شد و رفاه عمومی و شرایط مناسب موجب شد که توده مردم در این باره با بزرگان و ثروتمندان همراهی کنند به طوری که باعث تدوین تألیفات چندی در فن آشپزی شد. ابن ندیم بیش از ده عنوان کتاب آشپزی در الفهرست ثبت کرده؛ از جمله کتب الطبیخ (بغدادی)، فضائل السکباج (جحظه 326 ه/941م، شاعر و خواننده قرن چهارم)، الطبیخ (ابراهیم بن عباس موصلی)، الطبیخ (مرضی رازی)، الطبیخ (ابن ماسویه)، همین عنوان از احمد بن طبیب سرخسی و دیگران.
در این دوره ادیان مختلف بخصوص مسیحیان در زمینه استفاده از مشروبات بر روی مسلمانان اثر گذاشتند. آنان به طور مداوم با مسلمین در ارتباط بودند و مسلمان برخی از جشنهای آنها را دیده و یا حتی در آن شرکت میکردند. آنان در جشنهای خود مخصوصاً در جشن عید پاک، از شراب استفاده مینمودند و مست بودند.
در این پژوهش سعی شده به مسائل اطعمه و اشربه در دوره عباسیان پراخته و به سؤالاتی در این زمینه پاسخ داده شود از جمله این سؤالات: دیدگاه اسلام درباره خوردنیها و آشامیدنیهای حرام و حلال چیست؟ در دوره عباسیان در سرزمین اسلامی چه محصولاتی وجود داشته و در مواقع کمبود محصولات، مردم چگونه مشکلات خود را حل میکردند؟ مواد اصلی غذاها از کجا و به چه صورتی تأمین میشد؟ خلفا و حکمرانان چه نقشی در تنوع اطعمه و اشربه داشتهاند و در میهمانیها و اعیاد اغلب از چه چیزهایی استفاده مینمودند؟ انواع غذاهای مورد استفاده مردم عادی، تنگدستان، ثروتمندان، خلفا و وزراء چه بوده و هزینههایی که در این رابطه مصرف میشده چه میزان بوده است؟ غذاها چگونه آماده و توزیع میشد؟ اصول و آداب سفره چه بود؟ و...
تحقیق حاضر که با استفاده از منابع و مآخذ (فارسی و عربی) و مراکز بسیار غنی و گسترده (کتابخانههای تهران و آستان قدس رضوی...) انجام شده پاسخگوی بسیاری از این پرسشها و سؤالات مشابه دیگر میباشد.
هدف از پژوهش
هدف از پژوهش «آشنایی با انواع خوردنیها و آشامیدنیهای معمول و مرسوم دوران عباسی که مورد توجه مردم عادی و خواص و درباریان بوده است و چگونگی طبخ غذاها و مراکزی که مواد اولیه اغذیه را تولید و به فروش میرساندند» بوده است.
با توجه به ضرورت آشنایی با این بخشِ فرهنگی، اجتماعی زندگی مردم در عصر عباسیان، که بسیار کم به آن توجه شده، لازم بود که پژوهشی با این موضوع انجام شود تا مسائلی که در این رابطه به صورت پراکنده در کتب مختلف از جمله زندگینامهها، کتب تمدنی و سفرنامهها نوشته شده است، به صورت منسجم در مجموعهای با این عنوان آورده شود. برای رسیدن به این هدف لازم است با استفاده از منابع و مآخذو پژوهشهای پراکنده پیشین که در این رابطه انجام شده، سبک و انواع اطعمه و اشربه حرام و حلال، محصولات و تجارت و بازرگانی آن دوره، توجه جامعه اسلامی و خلافت و مشاغل و حِرَفی مربوط به آن، جمعآوری و اطلاعاتی کسب گردد و امید است که تحقیق حاضر که حاصل تلاش فراوان و استفاده از منابع (فارسی و عربی) و مراکز غنی در این زمینه میباشد هم عامل آشنایی دیگران با این بخش فرهنگی،اقتصادی و اجتماعی و هم باعث ایجاد انگیزهای برای سایر علاقمندان به ویژه جوانان باشد تا به پژوهشهای مانند این بپردازند.
پیشینه تحقیق
بیتردید تمدن اسلامی در عصر عباسیان (132-656ه.ق) پرشکوهترین دورههای خود را تجربه کرده و درخشانترین دستاوردهای علمی و تمدنی را تقدیم بشریت نموده است. تمدن عصر عباسی، به تنهایی یک جهان است. این تمدن، جهانی از رفتارهای تکاملبخش و متقابل سرزمین، انسان، زمان و حوادث است که همدیگر را تکمیل میکنند.
در رابطه با تمدن عباسیان کتب مختلفی نوشته شده البته علاوه بر این کتب، در زندگینامهها، سفرنامهها و کتابهای تاریخی نیز اشارات مختصر، پراکنده و کوتاهی درباره اطعمه و اشربه شده اما در رابطه با این موضوع متون و مجموعهای منسجم و یکپارچه و مستقل مشاهده نشده است و این امر انگیزهای برای انجام پژوهش و تحقیق در این زمینه شد.
روش تحقیق
روش تحقیق براساس کتابخانه و منابع بوده است و برای دسترسی به این کتب از کتابخانههایی که نسخ خطی و قدیمی در آن نگهداری میشود، استفاده شده است.
برای تدوین این رساله با مشکلاتی روبرو بودم از جمله: عربی بودن منابع، عدم وجود منابعی به عنوان نمونه کار، عدم وجود کتابخانهای که همه منابع مورد نظر در آنجا حفظ و نگهداری شود بخصوص در شهر تهران البته کتابخانه آستان قدس بسیار غنی بود ولی به دلیل بُعد مسافت و مشکل اقامت، استفاده از مکرر از آن میسر نبود.
از این رو با تماسهای مداوم و مراجعاتی که با اساتید محترم راهنما و مشاور، آقایان دکتر حیدرنیا و دکتر نصیریان داشتم و استفاده از کتابخانههای مختلف شهر تهران و چندین بار حضور در کتابخانه آستان قدس رضوی (که واقعاً کتابخانهای غنی بود)، راهنماییهای بیدریغ ایشان، چراغ راهم شد و این مشکل تا حدودی برطرف گردید.
ضرورت مسئله
در دوره پیش از عباسیان، نوع تغذیه مردم غالباً ساده بود و معمولاً از غذاهایی مانند شیر و خرما، عسل و گوشت استفاده میشد اما در این دوره تنوع اطعمه و اشربه بیشتر شد. عامل ایجاد این تنوع، برخورد با ملل و ادیان مختلف بخصوص ایرانیان و مسیحیان بود. ایرانیان که به عنوان یکی از عوامل اصلی شکل گیری این حکومت بودند تا مدتهای زیادی در امور مربوط به خلافت نقش داشتند و طبخ بسیاری از غذاها از آنها فرا گرفته شد بخصوص در زمان هارونالرشید که اوج توجه به غذاها و پخت و پزهای متفاوت بود و در زمان معتصم نیز که شروع ورود ترکان به دربار بود حضور ایرانیان کمرنگ شد و اعراب تحت تأثیر ترکان قرار گرفتند و این تأثیرگذاری در تمام جنبههای مختلف حتی در نوع تغذیه آنها دیده میشود.
در این پژوهش لازم است که با استفاده از منابع و اطلاعات فارسی و عربی موجود در این باره، اطعمه و اشربه دوره عباسیان با شریعت اسلام انطباق داده شود و متون فقهی در این رابطه مورد بررسی قرار گیرد تا میزان توجه مردم و خلفا به اغذیه حرام و حلال مشخص شده و انواع خوراکیها(گوشتی، گیاهی، نان، غذای مشترک بین توانگران و تنگدستان، شیرینیها و...) و مشاغل و حِرَف مرتبط با اطعمه و اشربه، شرابکدهها و شرابخانهها، مجالس شراب، سوخت و...در این برهه زمانی مورد بررسی قرار گیرد.
فرمت:word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:108
مقدمه:
سرزمین ایران از دیرباز به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و همچنین مهاجرت یا حملات اقوام و ملل دیگر به آن و نیز رسوخ فرهنگ ایرانی و آمیزش آن با فرهنگ سرزمینهای مجاور و ظهور نمونه های فرهنگی جدیدتر، خود بستر لازم و مناسبی برای مطالعه و بررسی فراهم کرده است. البته از آنجا که بسیاری از مورخان بیشتر تلاش خود را صرف ضبط وقایع و حوادث سیاسی- حکومتی و ذکر نبردها و مانند آن کرده اند کمتر به پدیده های مربوط به حیات فرهنگی پرداخته اند.
یکی از دیداری ترین و در عین حال زنده ترین نمونه های حیات فرهنگی یک جامعه، پوشاک و نوع لباس مردم آن جامعه است. آشنایی با تاریخ لباس و پوشاک ایرانیان، نه تنها اطلاعاتی در خصوص ظاهر مردمانی که در ادوار مختلف تاریخی زندگی می کرده اند در اختیارمان می گذارد ، بلکه ما را با انواع سلیقه ها، نوع دوخت و رنگ ، مدلهای مختلف لباس، بافت انواع پارچه ها، صادرات و واردات پوشاک، تأثیر پذیری و تقلید از لباس مردمان نواحی دیگر، اختصاص پوشاکی خاص به گروه یا طبقه ای اجتماعیآشنا می سازد و همچنین دربارة چگونگی روند و تکامل انواع پوشش ها، اطلاعات مفید و جالب توجهی ارائه می نماید.
فهرست مطالب:
مقدمه ۳
پیشگفتار ۷
بیان مسئله: ۱۴
هدف: ۱۵
فصل اول ۱۷
۱-معرفی و شرح صحنه های حجاری های طاق بستان: ۱۷
بخش ۲- طرح و نقش جامه ها در صحنه شکار ۲۵
بخش ۴: ۵۹
پوشاک زنان ایران از آغاز تا امروز ۵۹
پوشاک بانوان ایران در دورة ساسانی ها ۵۹
فصل دوم ۶۵
طرح و نقش پارچه های ساسانی در نقاشی های دیواری ماوراء النهر ۶۵
فصل سوم ۷۱
معرفی و طبقه بندی پارچه های ساسانی بر اساس نقوش آنها ۷۱
۱-نقش حیوانی ۷۱
۱-پارچه با نقش قوچ: ۷۱
۲-پارچه با نقش قوچ: ۷۲
۳-قسمتی از یک پارچه با نقش قوچ: ۷۳
۴-قسمتی از یک پارچه با نقش بز: ۷۳
۵-پارچه با نقش اسب : ۷۴
۶-پارچه با نقش اسب بالدار: ۷۵
۷-پارچه با نقش سر گراز: ۷۶
۸-پارچه با نقش شیران متقابل: ۷۶
۹-پارچه با نقش خروس: ۷۸
۱۰-پارچه با نقش طاووس: ۷۹
۱۱-پارچه با نقش پرنده و درخت زندگی: ۸۰
۱۲-پارچه با نقش عقاب های متقارن: ۸۱
نقوش گیاهی ۸۳
۱-پارچه با نقش درخت ( طرح بازسازی) ۸۳
۲-پارچه با نقوش گیاهی و هندسی: ۸۴
۳-پارچه با نقش قلبی شکل: ۸۴
بخش سوم ۸۶
سایر نقوش ۸۶
۱-پارچه با نقش انسان، جانور و گیاه: ۸۶
نتیجه گیری: ۱۰۸
منابع ۱۰۹