دانلود پروژه اصول طراحی در معادن (رشته استخراج معدن )

اختصاصی از یارا فایل دانلود پروژه اصول طراحی در معادن (رشته استخراج معدن ) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:39

فهرست مطالب :
عنوان
چگونگی رسم مقاطع و محاسبة تناژ ماده معدنی
فرمولهای مربوطه به محاسبه به قرار زیر است
فرمولهای مربوط به محاسبه حجم برای ماده معدنی
محاسبه تناژ ماده معدنی
محاسبه تناژ باطنه
مقدار نبت باطله برداری
محاسبه نسبت باطله برداری اقتصادی
تعیین مخروط بهینه عیار حد مشخص کردن بیت معدن
دلا یل استفاده از روشهای روباز
1-    روش مسطحی
2-    روش کنتوری
3-    روش کداری
4-    روش openpit
دلایل استفاده از این روش
 تعیین جاده های معدنی (دمپ ما )
دو نوع جاده در معدن کاربرد دارد
محاسبة ترابری معدن
محاسبة تعداد دامپتراک
محاسبة آتشباری
گل گذاری
خرج ته چال خرج میان چال خرج ویژه
متراژ حفار سالانه در باطل و ماده معدنی
کمپرسورهای لازم
برآورد میزان انرژی الکتریکی
آبکشی در معدن درباز
آبکشی به وسیلة تلمبه
آبکشی به وسیله تونل
آبکشی به وسیله سیفون
تلمبه های برقی
ارزشهای بلوک
مقاطع  

چکیده:

هدف از این درس آشنایی دانشجو با چگونگی جمع ‌آوری اطلاعات و چگونگی استفاده از داده ها برای طراحی یا معدن و آشنایی با مراحل طراحی جهت آمادگی و یادگیری بهتر می باشد.

چگونگی رسم مقاطع و محاسبه تناژ ماده معدنی :

ابتدا نقشه مورد نظر را با مقیاس مناسب ( به 3/3 روی نقشه 100 متر روی زمین) روی کاغذ شطرنجی رسم می نماییم سپسامتداد یعنی جایی که گ

سترش ماده معدنی در آنجا بیشتر است مشخص می کنیم سپس دو جهت عمود بر امتداد و به فواصل مشخص متقاطعی رسم می کنیم .

سپس مساحت ماده معدنی در هر یک از مقاطع با شمارش خانه کاغذ شطرنجی بدست آورده سپس با توجه به مقیاس آن را به متر مربع تبدیل می کنیم سپس با توجه به فرمولهای مربوط حجم ماده معدنی را بدست آورده با ضریب حجم در وزن مخصوص ماده معدنی تناژ آن را بدست می آوریم .

و برای سطح باطله یک مستطیل در محدود ماده معدنی مدنظر گرفته که با بدست آوردن مساحت این مستطیل و کم کردن آن از ماده معدنی سطح باطله بدست می آید. سپس مطابقت ماده معدنی جسم باطله و تناژ باطله رابدست می آوریم .

ضمنا وزن مخصوص ماده معدنی را 4 و وزن مخصوص باطله را 7/2 تن به متر مکعب می گیریم .

فرمولهای مربوطه به محاسبه حجم به قرار زیر است .

دانلود مقاله آیین‌نامه ایمنی معادن

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله آیین‌نامه ایمنی معادن دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:46

فهرست فصل ها :

فصل اول - تعاریف:
فصل دوم – کلیات
فصل سوم – حفاری‌های معدنی و اکتشافی
فصل چهارم – ماشین آلات معدنی
فصل پنجم – نگهداری
فصل ششم – مواد ناریه و آتشباری
فصل هفتم – باربری در معادن
فصل هشتم – تهویه
فصل نهم – روشنایی
فصل دهم – آب
فصل یازدهم – تاسیسات برق
فصل دوازدهم – آتش سوزی و انفجار
فصل سیزدهم – کمک‌های اولیه و نجات

فصل اول - تعاریف: 1 – مسئول معدن یا سرپرست معدن:

شخصی است که توسط دارنده پروانه عملیات به این سمت منصوب می‌شود و مسئولیت کلیه عملیات معدن را به عهده دارد.

2 – مسئول فنی:

طبق ماده 66 آیین نامه اجرایی قانون معادن مسئول فنی عملیات کسی است که اداره کلیه امور فنی معدن به عهده اوست و توسط دارنده پروانه عملیات از میان افراد واجد شرایط انتخاب و به وزارت صنایع و معادن معرفی می‌شود و طبق ماده 65 آیین نامه اجرایی ضوابط و حدود صلاحیت مسئولین فنی معادن تا تصویب و ابلاغ قانون نظام مهندسی معدن توسط وزارت معادن و فلزات تعیین می‌شود.

3 – مسئول ایمنی:

مسئول ایمنی هر معدن نظارت بر ایمنی عملیات معدن را به عهده داشته توسط مسئول یا سرپرست معدن به این سمت منصوب می‌شود. طبق ماده 65 آیین نامه اجرایی قانون معادن ضوابط و حدود صلاحیت مسئول ایمنی از طریق وزارت کار و امور اجتماعی با هماهنگی‎وزارت صنایع‎ومعادن تعیین‎می‌شود.جانشین‎مسئول ایمنی نیز تابع همین‎شرایط است.

4 – مهندس ناظر:

شخصی است که طبق ماده 69 آیین نامه اجرایی قانون معادن تعیین می‌شود و از طرف وزارت صنایع و معادن مامور نظارت و کنترل عملیات معدنی است.

5 – پروانه اکتشاف – پروانه بهره برداری:

طبق مواد مندرج در قانون معادن و آیین نامه اجرایی آن تعریف می‌شود.

6 – تونل:

حفاری زیرزمینی افقی یا تقریباً افقی است.

7 – تونل شیب دار:

تونل‌هایی که تا حدود 18 درجه شیب داشته باشند.

8 – چاه مایل:

حفاری مایلی که به سطح زمین راه داشته و دارای شیب بین 18 درجه تا 90 درجه باشد و برای باربری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

9 – چاه یا چاه قائم:

حفاری قائم یا با شیب 90 درجه است که به سطح زمین راه داشته باشد و معمولاً برای باربری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

10 – دویل:

حفاری زیرزمینی شیب دار و با سطح مقطع نسبتاً کوچک که معمولاً به طرف بالا حفاری می‌شود و برای منظورهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

11 – پذیرگاه:

محل توقف، بارگیری و تخلیه واگن‌ها و انجام وظایف مختلف زیرزمینی که معمولاً در محل ارتباط با چاه قائم یا چاه مایل در زیرزمین احداث می‌شود.

12 – گالری – راهرو:

انواع حفاری‌های زیرزمینی و معمولاً با طول زیاد است.

13 – راه مورب:

به انواع راهروهای شیب دار راه مورب گفته می‌شود.

14 – بونکر:

محلی برای تخلیه و انباشت سنگ می‌باشد.

15 – چال:

سوراخی که در سنگ برای قراردادن ماده منفجره حفر می‌شود.

16 – خرجگذاری:

قراردادن مواد منفجره در داخل چال است.

17 – فشنگ:

به هر قطعه ماده منفجره جامد (معمولاً انواع دینامیت) گفته می‌شود.

18 – آتشباری:

به عملیات خرجگذاری و انفجار مواد منفجره برای تخریب سنگ آتشباری گفته می‌شود.

19 – آتشبار:

شخصی که مسئولیت عملیات آتشباری را به عهد دارد.

20 – مواد ناریه – مواد منفجره:

موادی که قابلیت انفجار داشته و در معدن برای تخریب سنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

21 – گاز ذغال:

گازی که درکانسارهای ذغالسنگ همراه با سایر هیدروکربورها وجوددارد و عمدتاً از متان تشکیل شده‎است. این‎گاز چنانچه به‎نسبت معینی با هوا مخلوط‎شود قابلیت‎انفجار‎پیدا می‌کند.

22 – کلیه تجهیزات، دستگاه‌ها و ماشین آلات معدنی که در این آیین نامه از آنها نام برده شده:

مانند شاول یا بیل مکانیکی، لودر، بلدوزر، پرفراتور، گریدر، واگن، لوکوموتیو، دستگاه گمانه‎زنی، دستگاه سیم برش، بالا بر چاه، وینچ و غیره و کلیه قسمت‌ها و قطعات آنها مطابق تعاریفی است که در متون و کتاب‌های معدنی آورده شده است.

فصل دوم – کلیات

ماده‌ 1: منظور از عملیات در این آیین نامه کلیه عملیات معدنی (اعم از اکتشاف یا بهره‌برداری و استخراج معدن) است که در قانون معادن و آیین نامه اجرایی قانون معادن پیش‌بینی شده است.

ماده‌ 2: درکلیه معادن که دارای حداقل 25 نفر کارگر می‌باشند، می‌بایست یک نفر ذیصلاح به عنوان مسئول ایمنی و یک نفر به عنوان مسئول بهداشت حرفه‌ای به استناد آیین‌نامه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار تعیین گردد. بدیهی است در معادن کمتر از 25 نفر کارگر وجود یک نفر مسئول ایمنی ضروری است، اما این مسئولیت را می‌توان به مسئول فنی واگذار کرد که تعیین صلاحیت وی به استناد آیین نامه فوق الذکر خواهد بود.

ماده‌ 3: مسئول ایمنی هر معدن به عنوان ناظر و کنترل کننده عملیات و انطباق دادن معدن با بندهای مندرج در این آیین نامه و دیگر آیین نامه‌های مصوب شورایعالی حفاظت فنی تعیین می‌گردد، که با حضور و بارزسی از معدن توصیه‌ها و پیشنهادهای خود را جهت پیشیگیری و رفع خطر تذکر داده و در صورت حساسیت موضوع آن را کتباً به مسئولین معدن گزارش می‌نماید و در صورت تشخیص خطر حتمی برابر مقررات این آیین نامه تا رفع خطر نسبت به توقف عملیات در محل خطر اقدام نماید.

ماده‌ 4: کلیه کارگاه‌های معدنی اعم از سطحی یا زیرزمینی لازم است در هر شیفت کاری حداقل یک بار توسط مسئول ایمنی یا جانشین وی مورد بازدید قرار گیرد.

ماده‌5: قبل ازشروع به‎کار در هرشیفت‎کاری مسئول ایمنی معدن و یا جانشین او باید از کارگاه مربوطه بازدیدنماید و پس‎از اطمینان ازایمن بودن آن‎به‎کارگران‎مجوز‎ ورودداده شود.

ماده‌ 6: وزارت صنایع و معادن می‌بایست رونوشت پروانه‌های اکتشاف و بهره برداری را به وزارت کار و امور اجتماعی ارسال نماید و دارنده پروانه اکتشاف یا بهره برداری مکلف است تاریخ شروع عملیات خود را به وزارتخانه‌های معادن و فلزات، کار و امور اجتماعی (ادارات کل کار و امور اجتماعی) اطلاع دهد.

ماده‌ 7: اکتشاف کننده یا بهره بردار باید مدارک مشروحه زیر را در سر معدن نگهداری کرده و برای ارایه به مهندسین ناظر وزارت صنایع و معادن و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتماعی آماده داشته باشد.

الف – پروانه اکتشاف یا پروانه بهره برداری یا کپی آنها.

ب – نقشه محدوده به مقیاس حداقل و نقشه بهره برداری به مقیاس حداقل و برای معادنی که عملیات زیرزمینی دارند، نقشه به مقیاس حداقل از قسمت درون معدن و همچنین یک نقشه از کارگاه‌ها و تاسیسات خارج معدن به مقیاس حداقل.

ج – دفتر حاوی مشخصات کارکنان معدن و استخراج روزانه طبق نمونه‌ای که وزارت صنایع و معادن تعیین خواهد کرد.

د – دفتر مخصوصی جهت ثبت نظرات و تذکرات و دستوراتی که در اجرای آیین نامه‌های مربوط نسبت به طرز کار و رعایت اصول فنی و حفاظت و بهداشت کار و سایر مواردی که از طرف مهندسین ناظر وزارت صنایع و معادن و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتماعی داده می‌شود.

هـ – دفتر مخصوص ثبت حوادث و گزارش اقدامات معموله طبق نمونه‌ای که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی تعیین می‌شود.

و – دفاتری مخصوص جهت ثبت کلیه اقدامات ایمنی و بهداشت کار که به ترتیب توسط مسئول ایمنی و مسئول بهداشت حرفه‌ای که در اجرای آیین نامه‌ها و مقررات مربوطه تکمیل می‌گردد.

ز – آیین نامه ایمنی معادن و کلیه آیین نامه‌های حفاظتی فنی و بهداشت کار مصوب شورای عالی حفاظت فنی.

ماده‌ 8: رعایت مفاد کلیه مقررات و آیین نامه‌های مصوب شورای عالی حفاظت فنی درخصوص نکات ایمنی مرتبط با لوازم، کالاها و تجهیزات معدنی لازم الاجرا است.

تبصره – کلیه سفارشات و نکات احتیاطی و ایمنی که از طرف سازندگان و تولیدکنندگان لوازم، کالاها و تجهیزات معدنی توصیه می‌شود لازم الاجرا است.

ماده‌ 9: تمام شاغلین در معادن زیرزمینی و کارگرانی که با تغییر شغل از قسمتی به قسمت دیگر معدن منتقل می‌شوند باید با راه‌های خروجی و اضطراری معدن آشنا شده و آگاهی کامل پیدا کنند.

ماده‌ 10: ورود کلیه افراد غیرشاغل در معدن منوط به کسب اجازه از سرپرست معدن یا جانشین وی می‌باشد.

ماده‌ 11: ورود و کار در کارگاه‌ها و معادن زیرزمینی متروکه منوط به کسب مجوز از سرپرست معدن یا مسئول ذیربط بوده و باید با رعایت مقررات ایمنی و پس از حصول اطمینان از برقراری تهویه مناسب و سالم بودن وسایل نگهداری و عدم ریزش حفریات انجام گیرد.

ماده‌ 12: با تمهیداتی که از طرف سرپرست معدن انجام می‌گیرد، بایستی همواره تعداد و اسامی کارکنانی که در هر لحظه داخل معدن و بخصوص زیرزمین بوده مشخص باشد و تا زمانی که کارگران در زیرزمین مشغول کار هستند حداقل یک نفر از مسئولین می‌بایست در دفتر سرمعدن حضور داشته باشد.

ماده‌ 13: محل یا محل‌های حادثه ساز در معدن باید بوسیله سیم خاردار یا وسایل محصور‌کننده مناسب و علائم اخباری و هشدار دهنده از محل‌های مجاور مجزا باشد به طوری که مانع عبور اشخاص متفرقه و حیوانات گردد.

ماده‌ 14: معادن زیرزمینی (به استثنای جبهه کارهای در حال حفاری) باید به وسیله حداقل دو راه با شرایط زیر به خارج ارتباط داشته باشد.

الف – راه‌های مذکور در داخل معدن به هم ارتباط داشته باشد.

ب – عبور افراد از هر یک از آنها به آسانی میسر باشد.

پ – فاصله بین آنها بیش از 15 متر بوده و دهانه آنها زیر پوشش یک ساختمان واحد نبوده و مدخل آنها در نقاط سیل گیر و یا بهمن گیر و مانند آن نباشد.

ماده‌ 15: کارگاه می‌بایست طوری تجهیز شود که به کسی آسیب نرسد. چنانچه فردی مشاهده کرد نقصی در کارگاه وجود دارد که آسیب به دیگران می‌رساند بلافاصله می‌بایست افراد را مطلع نموده و مراتب را به رییس قسمت جهت رفع نقص اعلام نماید.

ماده‌ 16: هیچ کس نمی‌بایست بدون اجازه به محل ممنوعه وارد شده و این محل باید به وسیله تابلوی اخباری هشدار دهنده مشخص شود.

ماده‌ 17: نقاط نقشه برداری شده نباید توسط اشخاص غیرمسئول تخریب شود.

ماده‌ 18: رعایت ماده 92 قانون کار جمهوری اسلامی ایران در مورد معاینات پزشکی و بهداشتی شاغلین در معدن الزامی است.

ماده‌ 19: با توجه به ماده 90 قانون تامین اجتماعی ارجاع مشاغل معدنی به کارکنان جدیدالاستخدام و یا کارکنانی که می‌خواهند به کار جدیدی گمارده شوند پس از انجام معاینات پزشکی از نظر قابلیت جسمانی و روانی متناسب با نوع کارهای مرجوع میسر است.

ماده‌ 20: استعمال دخانیات در کارگاه‌های زیرزمینی ممنوع است.

ماده‌ 21: به استناد آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه‌ها مصوب شورای عالی حفاظت فنی ورود افراد همراه با سیگار، کبریت، فندک یا هر نوع وسایل و لوازم آتش‎زا به معادن زغال‎سنگ و سایر معادنی که‎خطر آتش‎سوزی یا انفجارداشته‎باشد مطلقاً ممنوع است.

تبصره – در این گونه معادن همراه داشتن دوربین عکاسی یا فیلم برداری یا نظایر آنها که چراغ فلاشر آنها از نظر جرقه حفاظت شده نیستند نیز ممنوع است.

ماده‌22: روشن کردن آتش در سطح زمین تا شعاع 20 متری از دهانه دویل‌ها، چاه‌ها و ورودی معادن زیرزمینی که احتمال خطر آتش سوزی و انفجار وجود دارد مطلقاً ممنوع می‌باشد.

ماده‌ 23: درصورت بروز حادثه یا بیماری ناشی از کار می‌بایست برگه‌های مربوطه تکمیل و نسخه‌ای از آن را به ادارات کار و امور اجتماعی ، مراکز بهداشت و سازمان تامین اجتماعی محل ارسال نمود.

تبصره – برگه مربوط به حوادث ناشی از کار از سوی وزارت کار و امور اجتماعی و برگه مربوط به بیماری‌های ناشی از کار از سوی وزارت بهداشت،‌درمان و آموزش پزشکی تهیه و به ترتیب می‌بایست توسط مسئول ایمنی و مسئول بهداشت حرفه‌ای تکمیل گردد.

ماده‌ 24: به استناد آیین نامه وسایل حفاظت انفرادی مصوب شورای عالی حفاظت فنی کلیه کارگران شاغل در معادن می‌بایست در هنگام ورود به معدن به وسایل حفاظت فردی مناسب و بر اساس نوع و شرایط کار مجهز گردند.

تبصره – کلیه مفاد آیین نامه مذکور درخصوص نحوه انتخاب،‌ بکارگیری، تعمیر و تعویض وسایل مذکور الزامی است.

ماده‌ 25: به استناد فصل هشتم قانون کار جمهوری اسلامی ایران و آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاه‌ها مصوب شورایعالی حفاظت فنی می‌بایست تسهیلات بهداشتی مناسب و کافی شامل روشوئی، حمام، توالت،‌رختکن، محل غذاخوری و نمازخانه و غیره در محل مناسبی از سطح زمین وجود داشته باشد.

پایان نامه ایمنی معادن زغال سنگ در ایران

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه ایمنی معادن زغال سنگ در ایران دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت:word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:139

فهرست مطالب

چکیده 

زغال سنگ از بقایای گیاهانی است که در دوران های گذشته زمین شناسی رشد و نمو داشته اند به وجود آمده است. 

در ایران زغال سنگ قابل استخراج منحصراً مربوط به دوره های تریاس و ژوراسیک است. خاکستر موجود در زغال سنگ همچنین در کک عامل منفی است و باعث می شود که اولاً درصد ماده قابل احتراق در کک کم گردد و ثانیاً برای اینکه ذوب گردد احتیاج به حرارت اضافی دارد. بنابراین کوره موقعی که با ککی که دارای خاکستر زیاد باشد کار کند راندمان آن کم می شود و مصرف کک افزایش می یابد لذا برای بدست آوردن کک خوب لازم است خاکستر موجود در زغال سنگ از 11 درصد تجاوز نکند و زغال هایی که بیشتر از این مقدار خاکستر دارند قبل از مصرف در کک سازی باید از خاکستر اضافی پاک شوند . بحث ایمنی در معادن ، یکی از مهمترین مباحث ، بلکه اصلی ترین عامل در سودآوری طرح های معدنی است. 

امروزه در دنیای تکنولوژی حفظ جان پرسنل ، ابزار و ماشین آلات و تعیین تداوم تولید بهتر در شرایط ایده آل مد نظر می باشد. بدیهی است که راندمان بالا در هر صنف تولیدی زمانی به دست می آید که تمامی پرسنل و دستگاه های ذیربط از حداقل آسایش و ایمنی فکری و کاری برخوردار باشند. 

از عوامل زیان بار جانی و مخرب موجود در معدن می توان به گرد و غبار ، آتش سوزی ، سر و صدای زیاد و غیر قابل کنترل ، تهویه ناقص ، عدم رعایت ایمنی در حمل و نقل با واگنها ، فقدان روشنایی ، عدم لق گیری بعد از آتشباری ، طراحی نادرست دیواره ها و نگهداری آنها ، رطوبت ، دمای هوا و … اشاره نمود. در این پایان نامه موارد زیان بار فوق برای معادن زیر زمینی و علی الخصوص معادن زغال تفکیک و شرح داده شده است. 

در معادن زیر زمینی مسائلی مانند آب و هوای زیر زمینی ، جدا نمودن و تصفیه گرد و غبار ، تهویه ، آتشباری ، گرد زغال و انفجار گاز آن و سایر خطرات معادن زیر زمینی به تفصیل شرح داده شده است و در نهایت رعایت مسائل ایمنی شخصی و تجهیزات ایمنی در معادن زغال شرح داده شده است. 

 

فهرست مطالب :

چکیده 1

مقدمه 2

فصل اول ـ آشنـایی  بـا زغال سنگ و بـررسی  اهمیت آن در بـازار و جهان 

1 ـ 1 ـ آشنایی 5

1 ـ 2 ـ چگونگی تجمع مواد گیاهی 5

1 ـ 3 ـ چگونگی تبدیل مواد گیاهی به زغال 7

1 ـ 4 ـ مشخصات زغال 9

1 ـ 4 ـ 1 ـ خاکستر 9

1 ـ 4 ـ 2 ـ مواد فرار 9

1 ـ 4 ـ 3 ـ ارزش حرارتی 9

1 ـ 4 ـ 4 ـ خواص کک دهی 10

1 ـ 5 ـ انواع زغال سنگ 10

1 ـ 6 ـ آشنایی با زغال سنگ و مسائل آن 12

1 ـ 7 ـ اهمیت زغال و مقایسه آن با سایر منابع انرژی 17

1 ـ 8 ـ تکنولوژی های بهره برداری از زغال سنگ 20

1 ـ 9 ـ تاریخچه زغال سنگ در ایران 22

1 ـ 10 ـ زمین شناسی زغال سنگ در ایران 23

1 ـ 11 ـ مقدار ذخایر زغالی ایران 25

1 ـ 12 ـ منابع و ذخایر زغال سنگ ایران 26

1 ـ 13 ـ نهشته های زغال سنگ جهان 32

فصل دوم ـ حادثه و تحلیل آن 44

2 ـ 1 ـ حادثه از دیدگاه قانون 44

2 ـ 2 ـ حادثه از دیدگاه ایمنی 44

2 ـ 3 ـ طبقه بندی حوادث در معادن زغال سنگ 45

2 ـ 4 ـ جمع حادثه ساز و پیشگیری به عمل آورده 47

2 ـ 5 ـ ایمنی در معادن زغال سنگ ایران چگونه است ؟ 49

2 ـ 6 ـ شرح حوادثی که در معادن کرمان ( معدن باب نیزو ) منجر به کشته شدن چند نفر شده و توضیح علل حوادث 50

2 ـ 6 ـ 1 ـ گزارش حادثه 28/5/1372 کارگاه 57 تونل 1 معدن باب نیزو 50

2 ـ 6 ـ 2 ـ  مشخصات کارگاه 77 در لایه 16 50

2 ـ 7 ـ پیشنهاد مناسب جهت کاهش میزان حوادث 51

2 ـ 8 ـ عواملی که باعث خطر وقوع حادثه در معدنکاران بر حسب گروه سنی می شود. 52

2 ـ 9 ـ عواملی که باعث خطر وقوع حادثه در معدنکاران بر حسب سابقه کار می شود. 53

2 ـ 10 ـ  عوامـلی که بـاعث خـطر وقوع حادثه در معدنکاران آمـوزش ندیده می شود.53

2 ـ 11 ـ عـواملی که بـاعث خـطر وقوع حادثه در معدنکاران آمـوزش دیده می شود.54

2 ـ 12 ـ عواملی که باعث تقلیل وقوع حادثه می شود. 54

فصل سوم ـ تکنیک ایمنی در معدن زغال

3 ـ 1 ـ مسائل کلی مربوط به حفاظت کار و مقررات ایمنی 57

3 ـ 2 ـ خدمات مقررات ایمنی در معدن 57

3 ـ 3 ـ وظایف اصلی معاون مهندس کل 57

3 ـ 4 ـ حمل و نقل افراد در طول گالری های معدنی 58

3 ـ 5 ـ مقررات ایمنی به هنگام انتقال افراد در گالری های افقی 59

فصل چهارم ـ قوانین ایمنی در معادن زغال سنگ 

4 ـ 1 ـ سرویس کنترل و مراقبت 61

4 ـ 2 ـ باز کردن مناطقی که در آنها آتش سوزی خاموش شده 61

4 ـ 3 ـ نظم و ترتیب کارهای منطقه آتش سوزی 62

4 ـ 4 ـ پرسنل کارهای انفجاری 62

4 ـ 5 ـ مواد انفجاری مورد استفاده 63

4 ـ 6 ـ رساندن مواد منفجره به محل کار 64

فصل پنجم ـ خطرات و عوامل مخرب و زیان بار در معادن 

5 ـ 1 ـ آشنایی 66

5 ـ 2 ـ خطرات برق 68

5 ـ 3 ـ سیستم حمل و نقل 68

5 ـ 4 ـ خطرات معدن کاری 69

5 ـ 5 ـ خطرات ماشین آلات 70

5 ـ 6 ـ سر و صدا در معادن 71

5 ـ 7 ـ گاز رادون در معادن 71

5 ـ 7 ـ 1 ـ آشنایی 71

5 ـ 7 ـ 2 ـ پیدایش 72

5 ـ 7 ـ 3 ـ خطرات رادون 72

5 ـ 7 ـ 4 ـ واحدهای اندازه گیری 73

5 ـ 8 ـ آتشباری 74

5 ـ 8 ـ 1 ـ آشنایی 74

5 ـ 8 ـ 2 ـ آتشباری در سنگ 74

5 ـ 8 ـ 3 ـ آتشباری در زغال 75

5 ـ 9 ـ آتش گرفتن گاز متان 76

5 ـ 9 ـ 1 ـ منابع آتش 76

5 ـ 10 ـ انفجار گرد زغال 77

5 ـ 11 ـ خودسوزی 82

5 ـ 12 ـ  سایر خطرات معادن زیر زمینی زغال 87

5 ـ 12 ـ 1 ـ کنترل طبقات 87

5 ـ 12 ـ 2 ـ ماشین آلات 89

5 ـ 12 ـ 3 ـ ایمن سازی حمل بار 89

5 ـ 12 ـ 4 ـ حمل و نقل افراد 90

5 ـ 12 ـ 5 ـ پیاده رفتن افراد 90

فصل ششم ـ راه های پیشگیری از وقوع خطرات و حوادث در معادن 

6 ـ 1 ـ پیش گیری و خاموش کردن آتش سوزی معدن 92

6 ـ 1 ـ 1 ـ قواعد کلی 92

6 ـ 1 ـ 2 ـ پیش گیری از بروز آتش سوزی های زیر زمینی به علت خودسوزی زغال 93

6 ـ 1 ـ 3 ـ خاموش کردن آتش سوزی های زیر زمینی 93

6 ـ 2 ـ احتیاطات عمومی 94

6 ـ 3 ـ استفاده از آب در معادن 96

6 ـ 4 ـ آب و هوای زیر زمینی 97

6 ـ 4 ـ 1 ـ آشنایی 97

6 ـ 4 ـ 2 ـ دمای هوا 97

6 ـ 4 ـ 3 ـ رطوبت 97

6 ـ 4 ـ 4 ـ سرعت هوا 98

6 ـ 4 ـ 5 ـ اثر مجموعه دما ، سرعت و رطوبت 98

6 ـ 4 ـ 6 ـ کنترل آب و هوا 99

6 ـ 5 ـ جدا کردن و تصفیه گرد و غبار در زیر زمین 102

6 ـ 5 ـ 1 ـ آشنایی 102

6 ـ 5 ـ 2 ـ مراکز تولید گرد و غبار 103

6 ـ 5 ـ 3 ـ روش مکشی 103

6 ـ 5 ـ 4 ـ تصفیه گرد و غبار 105

6 ـ 5 ـ 5 ـ صافی های پارچه ای 107

6 ـ 5 ـ 6 ـ صافی های استوانه ای 107

6 ـ 5 ـ 7 ـ نصب ماشین آلات 109

6 ـ 6 ـ آتشباری با تزریق آب 109

6 ـ 7 ـ آمپول های آب برای آتشباری 114

6 ـ 8 ـ تزریق آب 115

6 ـ 8 ـ 1 ـ عملی بودن این روش 116

6 ـ 8 ـ 2 ـ تزریق آب در جبهه کار طولانی 117

6 ـ 9 ـ پیدایش گازها 117

6 ـ 10 ـ تشخیص گازها 119

فصل هفتم ـ چگونگی رعایت مسائل ایمنی 

7 ـ 1 ـ ایمنی شخصی و تجهیزات ایمنی 122

7 ـ 1 ـ 1 ـ آشنایی 122

7 ـ 1 ـ 2 ـ محافظت گوش 122

7 ـ 1 ـ 3 ـ محافظت چشم 123

7 ـ 1 ـ 4 ـ ماسک گرد و غبار 124

7 ـ 1 ـ 5 ـ ماسک انفرادی 124

7 ـ 1 ـ 6 ـ دستکش 125

7 ـ 1 ـ 7 ـ چکمه 125

7 ـ 1 ـ 8 ـ لباس 125

7 ـ 1 ـ 9 ـ نوبت کاری و اثر آن بر ایمنی و تندرستی کارکنان 126

فصل هشتم ـ آتش سوزی های زیر زمینی و تشریح عملیات اطفاء حریق در تونل بیست معادن کارمزد

8 ـ 1 ـ آشنایی 130

8 ـ 2 ـ ویژگی های حریق زیر زمینی 130

8 ـ 3 ـ راه های اطفاء حریق های زیر زمینی 131

8 ـ 4 ـ نحوه عملیات اطفاء حریق در تونل بیست 132

8 ـ 5 ـ شرح عملیات اطفاء حریق 132

8 ـ 6 ـ علت آتش سوزی 134

8 ـ 7 ـ مشکلات در حین اطفاء حریق 135

نتیجه گیری 137

پیشنهادات 138

منابع و مآخذ 139

 

فهرست اشکال 

1 ـ 1 . مراحل مختلف تبدیل مواد گیاهی به انواع مختلف زغال 

1 ـ 2 . هیستوگرام عرض جغرافیایی با مساحت برابر برای نهشته های زغال سنگ جهان 

1 ـ 3 . سهم منابع مختلف انرژی ( به درصد ) در تامین انرژی کل برای ایالات متحده از سال 1960 و 1980 

1 ـ 4 . پراکندگی جغرافیایی رسوبات زغال دار ایران 

1 ـ 5 . گستره جغرافیایی حوضه زغال دار البرز 

1 ـ 6 . مکان جغرافیایی منابع مهم زغال سنگ جهان و مسیر تحرکات تجاری کشورهای صادر کننده عمده زغال سنگ 

1 ـ 7 . مکان جغرافیایی منابع زغال سنگی در خاور میانه ، اتحاد جماهیر شوروی و آسیا 

1 ـ 8 . مکان جغرافیایی منابع زغال سنگی عمده و نواحی تامین کننده در استرالیا 

1 ـ 9 . محل منابع زغال سنگ در اروپا 

1 ـ 10 . محل منابع عمده و نواحی تامین زغال سنگ در افریقای جنوبی 

5 ـ 1 . نقش استفاده از پودر سنگ در کاهش انفجارها 

6 ـ 1 . نمودار دمای مؤثر 

6 ـ 2 . آتشباری با برش زیرین ( برش و مقطع عمودی ) 

6 ـ 3 . روش خرد کردن و جدا کردن سینه کار با چال های در امتداد مختلف 

6 ـ 4 . آتشباری زغال در جا و استخراج نشده 

6 ـ 5 . تبدیل چال های سینه کار به چال بلندی که پیشاپیش سینه کار و به موازات آن حفر می شود. 

6 ـ 6 . آمپول مسدود شونده خودکار 

6 ـ 7 . افزایش تولید عناصر فعال بر حسب افزایش رنگ زغال سنگ 

7 ـ 1 . نمودار حوادث افراد در شیفت های مختلف 

7 ـ 2 . نمودار حوادث در ساعات مختلف شبانه روز 

 

فهرست جداول 

1 ـ 1 . تقسیم بندی زغال سنگ در ایران 

1 ـ 2 . نمودار انواع گیاهان مختلف در ارتباط با سن زمین شناختی نوع نهشته زغال سنگی و تاثیرهای اقلیمی  

1 ـ 3 . مقدار گوگرد موجود در مواد مختلف به درصد وزنی 

1 ـ 4 . سلسله مراتب تکنولوژی های بهره برداری از زغال سنگ 

1 ـ 5 . مجموع ذخایر زغالی ایران 

1 ـ 6 . ذخایر و نوع زغال سنگ در کرمان تا سال 1374 بر اساس گزارش شرکت ملی فولاد ایران 

1 ـ 7 . ذخایر و نوع زغال سنگ در طبس تا سال 1374 بر اساس گزارش شرکت ملی فولاد ایران 

1 ـ 8 . ذخایر و نوع زغال سنگ در منطقه البرز مرکزی  تا سال 1374 بر اساس گزارش شرکت ملی فولاد ایران 

1 ـ 9 . ذخایر و نوع زغال سنگ در منطقه البرز شرقی  تا سال 1374 بر اساس گزارش شرکت ملی فولاد ایران

1 ـ 10 . ذخایر و نوع زغال سنگ در منطقه البرز غربی  تا سال 1374 بر اساس گزارش شرکت ملی فولاد ایران 

1 ـ 11 . منابع زغال سنگ جهان بر حسب درصد از کل منابع جهانی 

2 ـ 1 . حوادث مرگبار 

2 ـ 2 . کلیه حوادث معدن زغال سنگ آمریکا در سال 1977

5 ـ 1 . خطرات محیط کار و آسیب های احتمالی 

 

5 ـ 2 . غلظت پودر سنگ لازم در حالت های مختلف 

8 ـ 1 . میزان استخراج سالیانه معادن کارمزد در سال 1378 

8 ـ 2 . ترکیب هوای معدن در زمان آتش سوزی

 

پایان نامه معادن نمک گرمسار (گنبدهای نمکی)

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه معادن نمک گرمسار (گنبدهای نمکی) دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت:word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:213

پایان نامه(سمینار) برای دریافت درجه کارشناسی ارشد(M.SC)

مهندسی معدن-اکتشاف

فهرست

فصل اول:کلیات

1-1)هدف………………………………………………………………………………………………….. 15

1-2)پیشینه و تحقیق…………………………………………………………………………………… 15

1-3)روش کار و تحقیق………………………………………………………………………………. 15

فصل دوم : اختصاصات عمومی نمکها در ایران …………………………………………. 17

الف : کلیاتی درمورد نمکها ………………………………………………………………………. 18

1-2 تاریخچه نمک …………………………………………………………………………………… 18

2-2 نمک وموارد استفاده آن …………………………………………………………………… 20

3-2 پراکندگی و مقدار تولید نمک درجهان ……………………………………………….. 20

ب: ژئو شیمی و کانی شناسی …………………………………………………………………. 27

4-2 ژئوشیمی ………………………………………………………………………………………… 27

5-2 کانی شناسی نمکی (‌هالیت )‌……………………………………………………………….. 28

6-2 کانی های همراه هالیت …………………………………………………………………….. 31

7-2 فرایندهای بعد از رسوبگذاری ………………………………………………………….. 34

پ: شرایط ومحیط تشکیل هالیت …………………………………………………………… 37

8-2 شرایط تشکیل هالیت …………………………………………………………………………. 37

9-2 محیط تشکیل نمک (‌هالیت )‌………………………………………………………………… 39

10-2 ذخایر تبخیری قدیمی و محیط تشکیل آن …………………………………………. 41

11-2 موقعیت های مناسب برای رسوب تبخیری ها …………………………………… 44

12-2 سبخا …………………………………………………………………………………………….. 46

13-2 محیط های دریایی…………………………………………………………………………… 47

14-2 نمک های غول آسا چگونه بوجود آمدهاند ؟………………………………………. 48

ث:انواع ژنتیکی کارنسارها نمک ……………………………………………………………… 53

15-2 اقیانوس ها ودریاها ………………………………………………………………………… 53

16-2 دریاچه ها ……………………………………………………………………………………… 54

17- 2 آبهای زیر زمینی (‌شورابه ها )‌……………………………………………………….. 56

18-2 حوضه های دریاچه ای نوع پلایا …………………………………………………….. 57

19-2 نهشته های نمک لایه ای …………………………………………………………………. 57

20-2 گنبدهای نمکی ………………………………………………………………………………. 59

21-2 کانی های همراه گنبدهای نمکی ……………………………………………………… 61

22-2 پدیده دگرگونی در گنبدهای نمکی ……………………………………………………. 62

23-2 چگونگی حرکت در گنبدهای نمکی ………………………………………………….. 63

ج)‌برخی از مدلهای پیدایش ذخایر تبخیری……………………………………………….. 69

24-2 مدل یا تئوری   حوضه های دارای سد (Ochsenius , 1877))………………….. 69

25-2 مدل دریاچه ای والتر ( 1903)…………………………………………………………… 70

26-2 مدل تبخیرهای آب های عمیق (Schmalz , 1969)……………………………………. 70

27-2 تئوری یا مدل حوضه خشک شده (Hus, 1972)…………………………………… 75

28-2 مدل حوضه خشک شده در درون مدل استاتیک ……………………………….. 75

29-2 مدل ولکانوژنیک نهشته های تبخیری ………………………………………………… 77

آثار ومعادن نمک ایران در دورانهای مختلف زمین شناسی ………………………. 82

30-2 نمک های پرکامبرین پسین در زون زاگرس……………………………………….. 82

31-2 گنبدهای نمکی استان هرمزگان…………………………………………………………. 86

1-31-2 گنبد نمکی قشم……………………………………………………………………………. 86

2-31-2 گنبد نمکی سیاهو…………………………………………………………………………. 88

3-31-2 گنبد نمکی گچین………………………………………………………………………….. 89

32-2 نمک های ژوراسیک فوقانی………………………………………………………………. 90

33-2 آثار و گنبدهای نمکی استان کرمان……………………………………………………. 91

1-33-2 گنبد نمکی علی آباد………………………………………………………………………. 91

2-33-2 گنبد نمکی اسماعیل آباد……………………………………………………………….. 91

3-33-2 نمک آبی راین……………………………………………………………………………… 92

4-33-2 نمک آبی کویر لوت شهداد……………………………………………………………. 92

5-33-2 نمک آبی نوق………………………………………………………………………………. 93

34-2 نمک های ائوسن در زون ایران مرکزی…………………………………………….. 93

1-34-2 زمین شناسی حوضه کلوت (شمال خاوری اردکان)………………………… 95

2-34-2 برخی از معادن و آثار نمکی اردکان یزد………………………………………… 97

3-34-2 گنبدهای نمکی حوضه یزد……………………………………………………………. 97

الف-معدن متروکه نمک حاجی آباد…………………………………………………………….. 98

ب-معدن متروکه نمک رستاق یزد………………………………………………………………. 98

ج-کانال نمک عقدا…………………………………………………………………………………….. 99

35-2 نمک های ائو-الیگوسن…………………………………………………………………….. 99

36-2 نمک های ترسیر در زون ایران مرکزی…………………………………………… 101

37-2 آثار و ذخایر نمکی ترسیر استان سمنان………………………………………….. 103

1-37-2 خلاصه ای از زمین شناسی استان سمنان……………………………………. 104

2-37-2 اندیس ها و معادن نمک در منطقه گرمسار-ایوانکی………………………. 105

الف-معدن کوه نمک……………………………………………………………………………. 105

ب-معدن تخت رستم…………………………………………………………………………… 105

ج-معدن سردره…………………………………………………………………………………. 106

د-معدن سیالک………………………………………………………………………………….. 106

ه-برونزدهای نمکی باختر و جنوب باختری گرمسار………………………………. 107

و-برونزدهای نمکی باختر کوه کلرز (شمال باختری گرمسار)…………………. 107

ز-معدن راه راهک……………………………………………………………………………… 108

ح-معدن کرند…………………………………………………………………………………….. 108

ط-معدن ناروبنه………………………………………………………………………………… 109

ی- معدن بنه کوه………………………………………………………………………………. 109

ک-معدن رودخانه شور……………………………………………………………………… 109

3-37-2 اندیس ها و معادن نمک در محدوده ده نمک گرمسار……………………. 110

الف-معدن گزوشک……………………………………………………………………………. 110

ب-معدن چاه غلغل…………………………………………………………………………….. 111

ج-معدن شهر آباد……………………………………………………………………………… 111

د-معدن حسین آباد ده نمک………………………………………………………………… 112

ه-برونزدهای نمکی لاسگرد دشت……………………………………………………….. 112

و-نمک های محدوده سرخه………………………………………………………………… 113

ز-معدن لاهورد…………………………………………………………………………………. 113

ح-برونزدهای نمکی نمکان………………………………………………………………….. 113

6-37-2 اندیس ها و معادن نمک محدوده میامی………………………………………… 119

38-2 آثار و ذخایر نمک ترسیر استان خراسان…………………………………………. 120

1-38-2 زمین شناسی استان خراسان……………………………………………………… 120

2-38-2 معادن و آثار نمکی استان خراسان……………………………………………… 122

1-معدن نمکی آبقوی………………………………………………………………………….. 122

2-معدن نمک عمارلو………………………………………………………………………….. 123

3-معدن نمک حصار یزدان…………………………………………………………………. 124

4-معدن نمک سلطان آباد……………………………………………………………………. 124

5-معدن نمک غار………………………………………………………………………………. 124

6-معدن نمک اسلام قلعه…………………………………………………………………….. 125

7-کالشور سبزوار……………………………………………………………………………… 125

8-معدن نمک آبی گدار خماری……………………………………………………………. 125

9-نمک زار سبزوار……………………………………………………………………………. 125

10-نمک آبی جاجرم…………………………………………………………………………… 126

39-2 ذخایر یا آثار نمکی میوسن……………………………………………………………. 127

1-40-2 خلاصه ای از زمین شناسی زاگرس طی نئوژن…………………………………..

الف-آثار نمکی استان لرستان………………………………………………………………….. 128

1-نمک چل قادی (سفید دشت)…………………………………………………………….. 128

2-مظهر معدن نمکی چالکل…………………………………………………………………. 128

3-نمک چم چیر (امیر آباد)………………………………………………………………….. 130

4-مظهر معدنی نمک بابا بهرام…………………………………………………………….. 130

41-2 آثار و معادن نمک زون ایران مرکزی در میوسن……………………………… 131

1-41-2 خلاصه ای از زمین شناسی ایران مرکزی در میوسن……………………. 131

الف-گنبدها یا معادن نمک محدوده قم………………………………………………………. 132

زمین شناسی نواحی قم در نئوژن و کواترنر…………………………………………….. 132

    گنبد نمکی قم یا کوه نمک………………………………………………………………. 134
    گنبد نمکی یزدان………………………………………………………………………….. 135
    گنبد نمکی آخ……………………………………………………………………………….. 136
    گنبد نمکی شیخ حاجی…………………………………………………………………… 136

3-41-2 خلاصه ای از زمین شناسی استان تهران در ترسیر و کواترنر………. 137

42-2 آثار و معادن نمک زون البرز در میوسن………………………………………… 140

1-42-2 خلاصه ای از زمین شناسی زون البرز در میوسن………………………… 140

2-42-2 گنبد ها یا آثار نمک در استان آذربایجان……………………………………… 140

خلاصه ای از زمین شناسی آذربایجان……………………………………………………… 140

1-گنبد نمک مزرعه………………………………………………………………………….. 141

2-گنبد نمکی ایوند……………………………………………………………………………. 142

3-گنبد نمکی سار…………………………………………………………………………….. 142

4-گنبد نمکی ترب…………………………………………………………………………….. 142

5-گنبد نمکی منور……………………………………………………………………………. 143

6-گنبد نمکی شوره دره……………………………………………………………………. 143

7-گنبد نمک قره آغاج تبریز……………………………………………………………….. 143

8-گنبد نمک تازه کند………………………………………………………………………… 144

9-گنبد نمک نهند………………………………………………………………………………. 144

10-گنبد نمکی داش اسپیران……………………………………………………………… 144

11-گنبد نمکی خواجه……………………………………………………………………….. 145

12-گنبد نمکی چوپانلو (دوزلاخ)…………………………………………………………. 145

13-گنبد نمکی قزلجه………………………………………………………………………… 145

14-معدن نمک هریس………………………………………………………………………. 146

15-معدن نمک قاپولوق…………………………………………………………………….. 146

16-گنبدهای نمکی اواوغلی……………………………………………………………….. 146

17-گنبد نمکی خاک مردان………………………………………………………………… 146

18-گنبد نمکی قلیچ تپه………………………………………………………………………. 146

19-گنبد نمکی زنجیره………………………………………………………………………. 148

20-گنبد نمک امیر بیک……………………………………………………………………… 148

21-گنبد نمکی شعبانلو……………………………………………………………………… 148

22-گنبد نمکی کشک سرای……………………………………………………………….. 149

23-معدن نمک مامان……………………………………………………………………….. 149

3-42-2 معادن و آثار نمک استان زنجان…………………………………………………. 150

1-معدن نمک خرم آباد(جبا)………………………………………………………………. 151

2-معدن نمک زهستر آباد…………………………………………………………………. 152

3-مظهر نمک گنبد……………………………………………………………………………. 152

4-مظهر نمک گچی قشلاق…………………………………………………………………. 152

5-نمک آبی و نمک سنگی ردوبار الموت (گرما رود سفلی)……………………. 153

6-مظهر نمک طالقان…………………………………………………………………………. 153

43-2 نمک های پلیوسن……………………………………………………………………….. 153

44-2 نهشته های نمکی کویر (هولوسن تا کنون)…………………………………… 154

1-44-2 پلایاهای خور………………………………………………………………………….. 155

2-44-2 مرداب یا باتلاق گاو خونی………………………………………………………… 157

3-44-2 چگونگی تشکیل نمک در مرداب گاو خونی………………………………….. 158

45-2 نمک های عهد حاضر……………………………………………………………………. 160

1-45-2 دریاچه های شور ایران…………………………………………………………… 160

الف-دریاچه ارومیه………………………………………………………………………….. 160

ب- دریاچه نمک………………………………………………………………………………. 162

ج-دریاچه حوض سلطان…………………………………………………………………… 163

د-دریاچه بختگان…………………………………………………………………………….. 164

ه- دریاچه مهارلو…………………………………………………………………………….. 165

9- دریاچه شورابیل اردبیل ……………………………………………………………………. 166

فصل سوم : گنبدهای نمکی گرمسار ……………………………………………………….. 167

1-3- موقعیت جغرافیایی ……………………………………………………………………….. 168

2-3- مطالعه کارهای انجام شده قبلی ……………………………………………………… 169

– زمین شناسی …………………………………………………………………………………….. 171

2-3 – زمین شناسی عمومی ………………………………………………………………….. 172

4-3- زمین شناسی شمال غرب گرمسار …………………………………………………. 172

4-3-1- نمک S ……………………………………………………………………………………. 173

4-3-2- نمک و مارن زرشکی MP-S……………………………………………………… 174

4-3-3- مارن زرشکی ……………………………………………………………………. 174

4-3-4- مارن الوان ………………………………………………………………………………. 175

4-3-5- ولکانیک …………………………………………………………………………………… 176

4-3-6- شیل سبز sh……………………………………………………………………………. 177

4-3-7- گچ وشیل sh – G……………………………………………………………………. 178

4-3-8- ژیپس توده‌ای …………………………………………………………………….. 178

4-3-9- آهک قم O-M…………………………………………………………………………… 179

4-3-10- سازند قرمز فوقانی ………………………………………………………………… 180

4-3-11-سازند هزار دره ……………………………………………………………………… 181

4-3-12- سازند کهریزک ………………………………………………………………………. 182

4-3-13- گچ کواترنر…………………………………………………………………………….. 183

4-3-14- پادگانه های آبرفتی ………………………………………………………………… 183

4-3-15- رسوبات عهد حاضر و مخروط افکنه ……………………………………….. 184

4-3-16- کفه های رسی و نمکی ……………………………………………………………. 185

4-3-17- آبراهه و کانال های رودخانه ای ……………………………………………… 185

5-3-1- زمین شناسی ساختمانی ……………………………………………………………. 186

5-3-2- گسل‌ها ……………………………………………………………………………………. 187

-معادن فعال نمک گرمسار …………………………………………………………………….. 189

3-1-معدن کوهدشت کهن ……………………………………………………………………… 190

3-2-معدن نمک قائم ……………………………………………………………………………… 192

3-3- معدن نمک غرب قائم …………………………………………………………………….. 193

3-4-معدن نمک مروارید ……………………………………………………………………….. 193

3-5- معدن نمک سالار ………………………………………………………………………….. 194

3-6- معدن نمک راهراهک …………………………………………………………………….. 195

3-7- معدن تخت رستم …………………………………………………………………………. 195

3-8-معدن نمک سیالک ………………………………………………………………………….. 196

3-9- معدن نمک میلاد …………………………………………………………………………… 199

3-10- معدن نمک صادقی ……………………………………………………………………… 201

3-11- معدن نمک سرو………………………………………………………………………….. 202

فصل چهارم : شرح کوتاهی بر فرآوری سنگ نمک …………………………………… 206

4-1- کارخانه نمک کوبی زهره……………………………………………………………….. 206

4-2- کارخانه نمک تصفیه خوراکی زهره ………………………………………………… 208

فصل پنجم :نتیجه گیری و پیشنهادات ……………………………………………………. 211

منابع ……………………………………………………………………………………………  213

مقدمه :

نمک ازجمله مواد معدنی است که بشر در طول تاریخ استفاده های فراوان از آن نموده است و حتی در گذشته کالایی جهت معاملات پایاپای بوده است بنده با عنایت به اینکه گنبد نمکی گرمسار جزیی از زادگاهم بوده و اینجانب در معادن مختلف آن به انحاء مختلف طی چند سال گذشته فعالیت داشته‌ام ،مرا بر آن داشت که طی این مقاله تا حدودی آنرا به علاقه مندان خصوصا مهندسین معادن و زمین شناسان محترم معرفی نمایم . امید است قدمی هر چند کوچک اما مفید در این راه برداشته باشم.

فصل اول

کلیات

    هدف:بررسی اجمالی و جمع آوری محتوای مقالات و کتب نگاشته شده در خصوص گنبد نمکی گرمسار و معرفی بهتر آن به متخصصین معدن و زمین شناس
    پیشینه و تحقیق: گنبد نمکی گرمسار و معادن نمک آن . اولاً بدلیل موقعیت جغرافیایی خاص گرمسار و نزدیکی به تهران .ثانیاً بدلیل کیفیت و ذخیره بالای نمک گنبد نمکی وهمچنین گسل های متعدد و فعال آن . ثالثاً بدلیل ذخایر نفت در منطقه گرمسار تا کنون نظر متخصصین معدن و زمین شناسان داخلی و خارجی زیادی را به خود جلب کرده است و تحقیقات گوناگون فراوانی نیز روی آن انجام شده و می شود. رابعاً بدلیل جنگ نادرشاه افشار با اشرف افغان در کوههای این گنبد نمکی حدود 280 سال پیش مورد توجه باستان شناسان نیز بوده است.
    روش کار و تحقیق: بازدید عمومی از معادن و نحوه اکتشاف و استخراج سنگ نمک مطالعه مدارک و مستندات مربوط به هر معدن و ایضاً سایر مقالات و تحقیقات محققین که در گذشته انجام شده است.

 

هدف : معرفی گنبد نمکی گرمسار بعنوان بزرگترین و با کیفیت ترین ذخایر نمک ایران و آشنائی مهندسی معدن و زمین شناسان با ساز و کار دیاپیرها

    پیشینه تحقیق : از سالیان گذشته با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیایی گنبد نمکی گرمسار و نزدیکی به تهران محققین و زمین شناسان و حتی باستان شناسان متعددی را به دلیل جنگ نادرشاه با اشرف افغان حدود 280 سال پیش در این منطقه به خود جذب کرده است .

 

    روش کار و تحقیق : بازدید عمومی از منطقه ومعادن فعال ‌آن و بررسی عینی نحوه‌ی استخراج و بارگیری و همچنین افراد و منابع و مأخذیی که از گذشته تا کنون در منطقه تحقیق و یا مقاله نوشته‌اند .

فصل‌ دوم‌

اختصاصات‌ عمومی‌ نمکها

الف‌ – کلیاتی‌ در مورد نمکها

1-2- تاریخچه‌ نمک‌

واژه‌ انگلیسی‌ نمک‌ (Salt) است‌ که‌ از کلمه‌ لاتین‌ Sal مشتق‌ شده‌ و هالیت‌ نیز ازهالوس‌ که‌ به‌ زبان‌ یونانی‌ به‌ معنای‌ دریا است‌، گرفته‌ شده‌ است‌. نمک‌ از زمان‌های‌ خیلی‌دور مورد استفاده‌ انسان‌ بوده‌ چنانکه‌ از حدود 3000 سال‌ پیش‌ از میلاد چینی‌ها نمک‌ رامورد شناسایی‌ قرار داده‌ بودند.

آیا می‌توان‌ چیزی‌ را بدون‌ نمک‌ خورد؟ این‌ جمله‌ اولین‌ گزارش‌ مکتوب‌ در موردنمک‌ است‌ که‌ در حود 2250 سال‌ پیش‌ از میلاد در کتاب‌ حرفه‌ها (Job) آمده‌ است‌. این‌ که‌بشر دقیقاً چه‌ زمانی‌ از نمک‌ برای‌ اولین‌ بار استفاده‌ کرده‌ و یا پی‌ به‌ نیاز خود به‌ نمک‌ برده‌،مشخص‌ نیست‌. نیاکان‌ ما احتمالاً مجذوب‌ درخشندگی‌ و جلای‌ نمک‌های‌ موجود درسواحل‌ دریاچه‌ها یا کرانه‌های‌ ساحلی‌ شده‌ و بعد تحت‌ تأثیر طعم‌ آن‌ قرار گرفته‌ و بزودی‌دانستند که‌ جویدن‌ قطعه‌ای‌ بزرگ‌ از نمک‌ ممکن‌ است‌ سبب‌ بیماری‌ آنها شده‌ اما طعم‌ غذا بامقدار کمی‌ از آن‌ خیلی‌ بهتر می‌شود.

نمک‌ در عصر حجر به‌ عنوان‌ شیئی‌ جهت‌ مبادله‌ کالا مورد استفاده‌ قرار می‌گرفته‌است‌ و جاده‌ نمک‌ در دنیای‌ قدیم‌ از هند به‌ بحرالمیت‌ کشیده‌ شده‌ بود. علاوه‌ بر آن‌ نمک‌ درگذشته‌ وسیله‌ پرداخت‌ حقوق نیز بوده‌ چنان‌ که‌ بخشی‌ از حقوق سربازان‌ سزار (Caesar)به‌ صورت‌ نمک‌ پرداخت‌ می‌شده‌ است‌.

در زمان‌های‌ قدیم‌ نمک‌ در مراسم‌ مذهبی‌ هم‌ نقش‌ داشته‌، کشتی‌ گیران‌ سامو ژاپن‌در حال‌ حاضر هم‌ پیش‌ از شروع‌ مسابقه‌ با ریختن‌ مشتی‌ نمک‌ به‌ درون‌ رینگ‌ مسابقه‌،درنظر خود ارواح‌ خبیثه‌ را دفع‌ می‌کنند.

سفیدپوستان‌ قاره‌ آمریکا نخستین‌ تلاش‌ها را در تولید نمک‌ در سال‌ 1614 میلادی‌انجام‌ داده‌اند وی‌ اولین‌ تولید تجاری‌ آن‌ در سال‌ 1753 میلادی‌ و از لیسه‌ گاه‌های‌ نمکی‌(Licks) کاناوا (Kanawha) بوده‌ است‌.

هندی‌ها پیش‌ از آمریکائی‌ها نمک‌ را از چشمه‌های‌ نمک‌ ساز بدست‌ می‌آورده‌اند.اولین‌ استخراج‌ نمک‌ از گنبد نمکی‌ جزیره‌ اوری‌ (Avery) و به‌ سال‌ 1862 میلادی‌ صورت‌گرفته‌ است‌.

نمک‌ در ایران‌ شاید از شش‌ هزار سال‌ قبل‌ از میلاد مورد استفاده‌ قرار گرفته‌ باشد،از زمان‌ استقرار آریایی‌ها نمک‌ در ایران‌ مصرف‌ می‌شده‌ است‌. در دوره‌های‌ بعد در کتب‌مورخین‌ یونانی‌ (مثلاً هرودوت‌) به‌ معادن‌ نمک‌ ایران‌ اشاره‌ شده‌ است‌.

 2-2- نمک‌ و موارد استفاده‌ آن‌

نمک‌ از ضرورتی‌ترین‌ چاشنی‌های‌ غذا است‌. در طی‌ یک‌ سال‌ بطور متوسط‌ هرشخص‌ بین‌ 7 الی‌ 9 کیلوگرم‌ نمک‌ مصرف‌ می‌کند. در صنایع‌ شیمیایی‌ برای‌ تهیه‌ سودسوزآور، اسید کلریدریک‌، سدیم‌، کربنات‌ سدیم‌، کلر و… در متالوژی‌، لعاب‌ شیشه‌،نشاسته‌، منسوجات‌ نازک‌، به‌ عنوان‌ ضدیخ‌ جاده‌ها و در دباغی‌ و نیز صنایع‌ غذایی‌ (جهت‌حفظ‌ آنها) کاربرد دارد.

در آمریکا بیش‌ از 39 میلیون‌ تن‌ نمک‌ تولید می‌شود که‌ 23 میلیون‌ تن‌ آن‌ با به‌ عبارت‌دیگر 58 درصد آن‌ در صنایع‌ شیمیایی‌ برای‌ تولید کلر، سدیم‌، سود سوزآور، اسیدکلریدریک‌ و 30 ماده‌ شیمیایی‌ دیگر بکار می‌رود که‌ در واقع‌ این‌ مواد در تهیه‌ حدود 14000محصول‌ شیمیایی‌ دیگر نقش‌ اساسی‌ دارد که‌ از صابون‌ و انواع‌ پاک‌ کننده‌ها تا B,H.C ,D.D.T تتراکلرورکربن‌ و غیره‌ تغییر می‌کند.

 3-2- پراکندگی‌ و مقدار تولید نمک‌ در جهان‌

در حال‌ حاضر تقریباً در کلیه‌ کشورها نمک‌ آفتابی‌ (Solar salt) تولید می‌شود و دراکثر مناطق‌ ذخایر و انباشته‌های‌ قابل‌ توجهی‌ از نمک‌ وجود دارد. (به‌ استثناء ژاپن‌ واسکاندیناوی‌ که‌ جهت‌ صنایع‌ شیمیایی‌ خود ناگزیر به‌ واردات‌ نمک‌ هستند). برای‌ نخستین‌با رومی‌ها حدود 300 سال‌ پیش‌ از میلاد نمک‌ آفتابی‌ را از شورابه‌ (نمکاب‌های‌) بریتانیای‌کبیر استخراج‌ کردند، و در استرالیا از قرن‌ هشتم‌ و در لهستان‌ از قرن‌ سیزدهم‌ نمک‌استخراج‌ می‌شود.

انباشته‌های‌ نمک‌ در دوره‌های‌ مختلف‌ زمین‌شناسی‌ بیشتر کشورها وجود داردولی‌ بدیهی‌ است‌ که‌ عظمت‌، گستردگی‌ و حجم‌ ذخایر در زمان‌ها و نقاط‌ مختلف‌ بسیارمتغیر است‌، چنان‌ که‌ طی‌ فانروزوئیک‌ ذخایر تبخیری‌ ضخیم‌ و بسیار گسترده‌ای‌ یا به‌عبارت‌ دیگر نمک‌های‌ غول‌ آسیایی‌ بوجود آمده‌ که‌ معادل‌ امروزی‌ ندارند.

در دوره‌های‌ پیش‌ از پرمین‌ که‌ درجه‌ شوری‌ دریا کمتر بوده‌ ذخایر تبخیری‌ دردونین‌، اردویسین‌، کامبرین‌ وحتی‌ پرکامبرین‌ (ایران‌ و استرالیا) بوجود آمده‌ که‌ از اهمیت‌کمتری‌ نسبت‌ به‌ ذخایر پرمین‌ برخوردار است‌. قدیمی‌ترین‌ تبخیری‌ها را می‌توان‌ درسنگ‌های‌ رسوبی‌ موجود در نوار Isua گرینلند یافت‌ و نیز به‌ صورت‌ پسودومرف‌ و باحدود 4/3 میلیون‌ سن‌ در چرت‌های‌ استرلی‌ پول‌ باختر استرالیا وجود دارد (Lowe, 1983).

ذخایر مهم‌ و عظیم‌ نمک‌ پرمین‌ شامل‌ حوضه‌ بزرگ‌ Zechstein آلمان‌، لهستان‌ وهلند است‌. پرمین‌ به‌ دلیل‌ آب‌ و هوای‌ قاره‌ای‌ گرم‌ و طولانی‌ بزرگ‌ترین‌ ذخایر تبخیری‌ رادارد.

نمک‌های‌ تریاس‌ در آلمان‌، استرالیا و سوئیس‌ استخراج‌ می‌گردد. ذخایر نمک‌ژوراسیک‌ در آلمان‌، آسیای‌ مرکزی‌، کویت‌، عدن‌، کوبا و شیلی‌ شناخته‌ شده‌ است‌.

روی‌ ذخایر نمک‌ کرتاسه‌ موجود در آمریکا (فلوریدا)، مکزیکو، برزیل‌، شوروی‌،زئیر، آنگولا، لیبی‌، سنگال‌ و نیجریه‌ کار شده‌ است‌.

ذخایر ائوسن‌

پایان نامه بهینه سازی انفجار در معادن سنگ آهن (چغارت و گل گهر)به همراه عکس

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه بهینه سازی انفجار در معادن سنگ آهن (چغارت و گل گهر)به همراه عکس دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت:word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:77

پایان نامه دوره کارشناسی معدن

فهرست مطالب

فصل اول: تعریف پارامترهای طراحی انفجار

مقدمه     7
1-1- تعریف پارامترهای طراحی انفجار     8
1-2- روش های طراحی پارامترهای انفجار     14
1-2-1- ضخامت بار سنگ     14
1-2-2- روشهای محاسبه بردن     15
1-2-3- فاصله ردیفی چالها     16
1-2-4- ارتفاع پله     17
1-2-5- اضافه چال     18
1-2-6- گل گذاری     19
1-2-7- شیب چال     20
1-2-8- محاسبه وزن ستون ماده منفجره     21
1-2-9- خرج گذاری منقطع یا چند مرحله ای     22
1-2-10- انرژی ویژه     23
1-2-11- خرج ویژه     25
1-2-12- خرج ته چال     27
1-2-13- خرج میان چال     28
فصل دوم :  بهینه سازی چالهای انفجاری 29
1-2- انواع مواد منفجر 30 
2-2- مواد منفجره معمول در معادن    31
2-3- مواد منفجره ژله ای      32
2-4- تئوریهای انفجار      35
2-4-1- تئوری long forse     35
2-4-2- تئوری   ASH  36 
2-4-3- تئوری  nitronobel   39 
2-4-4- تئوری اندرسون 40
2-4-5- تئوری پیرس 41
2-4-6- تئوری کوینا 42
2-4-7- تئوری اولافسون  43   
فصل سوم :  بهینه سازی آتشبازی در معدن سنگ آهن چغارت 48
3-1- بررسی وضعیت خاص معدن سنگ آهن چغارت 49
3-2- آبشناسی معدن چغارت 50
3-3- بررسی پارامترهای انفجار معدن چغارت 51
3-4- بهینه سازی سیستم حفاری آتشبازی 57
فصل چهارم : بهینه سازی آتشباری در معدن سنگ آهن گل گهر    64
4-1- بررسی وضعیت معدن سنگ آهن گل گهر     65
4-1-1- مشخصات معدن گل گهر     65
4-1-2- مراحل کار معدن گل گهر     66
4-2- بررسی سیستم انفجار و بهینه سازی آن در معدن     67
4-3- طراحی نقشه انفجار گل گهر با روشهای تئوریک     71
4-4- بررسی هزینه های انفجار در معدن گل گهر     72
4-5- نتایج حاصل از تحقیقات     72
ضمائم  75

چکیده
این پروژه در ارتباط با بهینه سازی انفجار در معادن سنگ آهن می باشد در ابتدا به بررسی اجزای انفجار و پارامترهای آن پرداخته شده است سپس انواع تئوریهای انفجار به همراه معرفی انواع مواد منفجره آورده شده است.
در قسمت آخر پروژه بهینه سازی انفجار در دو معدن سنگ آهن چغارت و گل گهر مورد ارزیابی قرار گرفته

بنام خدا

مقدمه
 با توجه به اینکه انتخاب روش مناسب جهت انفجار باعث کاهش هزینه های معدن، خردایش مناسب سنگها، ایمنی بیشتر و بسیاری مزایای دیگر می شود، در این تحقیق با شناخت درست اجزای انفجار و تئوریهای مختلف با بهینه سازی انفجار آشنا می شویم. در این تحقیق انواع مواد منفجره و خواص آنها مورد ارزیابی قرار گرفته است بعلاوه بهینه سازی آتشباری در دو معدن بزرگ آهن ایران، چغارت و گل گهر بررسی شده است.

فصل اول:
 تعریف پارامترهای طراحی انفجار
1-1- تعریف پارامترهای طرحی انفجار
طراحی انفجار، با طراحی اجزای خاص انجام می شود که این اجزا به طور کلی عبارتند از:
1- قطر چال (hole diameter) :
که با علامتهای Q , d, D نمایش داده می شود و واحد آن میلیمتر یا اینچ می باشد.
2- بردن (burden) :
فاصله بین دو ردیف چال موازی با هم است . واحد آن متر یا فوت می باشد و با B یا V نشان داده می شود .
فاصله اولین ردیف چال تا سطح آزاد بردن ماکزیمم نامیده می شود و مقدار آن از دیگر بردنها بیشتر است. (Vmax   QV) که V مربوط به ردیفهای عقب تر است.
3- فاصله ردیفی چالها (spacing) :
فاصله دو چال را در یک ردیف گویند و با E نشان داده می شود و با واحدهای متر یا فوت معین می شود.(ft-m).
4- طول چال (height) :
ارتفاع چالی است که برای خرج گذاری حفر می کنیم و واحد آن متر یا فوت است.
(ft-m). در واقع ارتفاع کلی چال زده شده است.
5- اضافه چالی (sub drilling):
ارتفاعی از چال است که در زیر پله حفر می شود تا کف پله بعدی که از آتشبازی ایجاد می شود، مسطح شود و واحد آن متر یا فوت است (ft-m). و با علامت U نشان می دهند. این مقدار تفاوت طول کلی چال و ارتفاع پله می باشد.
6- ارتفاع پله (height of stop) :
ارتفاع پله مورد استخراج است و عموماً با K نمایش می دهند. واحد آن متر یا فوت است(ft-m)
7- ارتفاع گل گذاری (stemming) :
ارتفاعی از چال است که با گل پر می کنند و با T نشان می دهند و واحد آن متر یا فوت است (ft-m) و تاثیر زیادی در راندمان آتشباری دارد ولی در معدن چادرملو اصلاً به آن توجهی نمی شد.
8- ارتفاع خرج گذاری (height of explosive) :
میزان ماده منفجره به ازای واحد طول چال است که آنرا با (Qc , n) و تراکم خرج ته چال (Qc , n) می باشد و واحد آن کیلوگرم بر متر یا پوند بر فوت می باشد (1b/ft-kg/m).
9- تراکم خرج گذاری (accumulation of explosive):
 میزان ماده منفجره به ازای واحد طول چال است که آنرا با Q , n نمایش می دهند و خود شامل تراکم خرج وسط چال(Qc  , nc  ) و تراکم خرج ته چال (Qb  ,nb ) می باشد و واحد آن کیلوگرم بر متر ویا پوند بر فوت می باشد. (1b/ft-kg/m).
 10- مصرف ویژه (specific charge) :
که با q نشان داده میشود و عبارتست از میزان ماده ناریه لازم که به ازای آن یک تن یا یک مترمکعب ماده معدنی بدست می آید.
11- حفاری ویژه (specific drilling) :
که با d نشان داده می شود و عبارتست از مقدار طول چال حفر شده به ازای هر تن یا هر مترمکعب استخراج ماده معدنی.
12- YR وزن مخصوص ماده معدنی :
در فرمولهای برحسب    بیان می شود.
13- ye وزن مخصوص ماده منفجره :
در فرمولهای بر حسب   بیان می شود.
لازم به توضیح است که بین اجزاء فوق روابطی منطقی جهت طراحی آنها وجود دارد که این روابط تحت عنوان تئوریهای طراحی توسط دانشمندان مختلف ارائه شدند و در ادامه به توضیح آنها می پردازیم.

این روابط تابع شرایط زیر هستند:
الف- هدف از انفجار
ب- نوع و ساختمان سنگ
ج- نوع و کیفیت ماده منفجره
د- شرایط محیط کار معدن
ه- شیب چال
و- شیب پله
ز- تناژ استخراجی
ح- ابعاد لازم برای سنگی که استخراج می شود
ط- پایداری پله
ی- ایمنی
ک- آرایش چالها
ل- عرض پله
م- سطح آزاد
ن- زاویه شکست سنگ
س- لرزش زمین
ع- لرزش هوا
ف- پرتاب سنگ (fly rock)
ظ- فاصله زمانی تأخیر
لازم به ذکر است  که شرایط فوق نیز متقابلاً بر هم و بر روش آتشباری چالها تأثیر گذارند . از عوامل و شرایطی که در بالا به آنها اشاره شد برخی را باید مربوط به قبل از انفجار و برخی دیگر را باید مربوط به بعد از انفجار دانست . البته برخی را نیز باید قبل و بعد از انفجار مورد بررسی قرار داد .
1-2- روش های طراحی پارامترهای انفجار
1-2-1- ضخامت بارسنگ: (burden)
نزدیک ترین فاصله سطح آزاد هنگام انفجار تا محل چاه ضخامت بار سنگ نامیده می شود که مهمترین پارامتر هندسی در طراحی الگوی انفجار معادن روباز می باشد. این پارامتر در ارتباط مستقیم با سایر عوامل طراحی بوده و تغییرات آن روی پیامدهای انفجار بسیار موثر است و چنانچه در محاسبه آن خطا وجود داشته باشد ، باعث بوجود آمدن نتایج نامناسب (خردایش ناجور سنگ) و پیامدهای نامطلوب (پرتاب سنگ، لرزش زمین و لرزش هوا) در عملیات انفجار خواهد شد. اگر ضخامت بارسنگ یا به عبارت دیگر فواصل بین چالها در عرض ، کمتر از مقدار واقعی و بهینه خود در نظر گرفته شود ، پرتاب سنگ و لرزش هوا زیاد شده و سنگ بیش از اندازه خرد می شود و عملیات انفجار توام با سر و صدای زیاد خواهد بود و در نتیجه عملاً بخش مهمی از انرژی ماده منفجره به هدر می رود . در این صورت به دلیل افزایش میزان حفاری و مصرف ماده منفجره هر دو پارامتر حفاری ویژه و خرج ویژه اضافه خواهند شد .
ازطرف دیگر چنانچه اندازه ضخامت بار سنگ بیش از مقدار مورد نیاز باشد پدیده ها و پیامدهای نامطلوبی نظیر شکست بیش از حد( back break) یا عقب زدگی، ایجاد قطعات درشت سنگ  (over size) ، شکل گیری سکو در پای پله و لرزش زمین بروز خواهد کرد.
همچنین اگر این پارامتر خیلی بیش تر از مقدار بهینه باشد ، توده سنگ در بخشهای جلوی چالها جابجا نمی شود و لذا انفجار منجر به تشکیل حفره می گردد که به همراه آن لرزش زمین و پرتاب سنگ وجود دارد.
بنابراین بهینه سازی ضخامت بارسنگ در عملیات حفاری و انفجار معادن روباز، بسیار اهمیت دارد که در این راستا خواص فیزیکی و ژئو مکانیکی توده سنگ ، کمک موثری برای ما خواهد بود.

1-2-2- روشهای محاسبه burden :
برای محاسبه ضخامت بار سنگ یا فواصل بین چالها در عرض پله در دهه گذشته تحقیقات زیادی انجام و روشها و روابط متفاوتی توسط محققین ارائه شده است .  بعضی از این روشها اطلاعات زیادی برای محاسبه این پارامتر نیاز دارند که با توجه به شرایط متغیر زمین و محیط کار، چه بسا جمع آوری این اطلاعات آسان و مقرون به صرفه نباشد.
از طرف دیگر ممکن است استفاده از هر یک از این روابط به تنهایی برای تعیین ضخامت بار سنگ ، نتایج خوبی را به دنبال نداشته باشد.
روش مهندسی این است که از چندین روش که شرایط کاربرد آنها اهم تر است استفاده شده و سپس از مقادیر بدست آمده میانگین گیری پیراسته (trimmed mean) بعمل آید.
اندازه ای که از این  طریق بدست می آید ، بار سنگ پیراسته (B) نامیده می شود. یادآوری می شود در میانگین پیراسته a درصد از کمترین مقادیر کنار گذاشته شده و از بقیه مقادیر میانگین گرفته می شود.

1-2-3- فاصله ردیفی چالها (spacing ) :
فاصله بین چالها در جهتی عمود بر ضخامت بار سنگ را فاصله ردیفی چالها می گویند. اگر با انتخاب چاشنی کم تاخیری مناسب مقدار بار سنگ عوض شود ، فاصله ردیفی چالها نیز خود به خود تغییر می کند.
اگر فاصله ردیفی چال بیش از مقدار مورد نیاز انتخاب شود یعنی فاصله بین چالها زیاد باشد محل شکستن سنگ ناهموار خواهد شد و خرد شدگی نامناسب خواهیم داشت.
سنگها در اطراف چال خرد می شوند اما سنگهای واقع مابین دو چال درشت خواهند شد که در آتشکاری های کنترل شده مانند smoth blasting و پیش شکافی presplitling فاصله ردیفی چالها خیلی کم انتخاب می شود و در این حالت مواد منفجره مخصوص به کار می رود تا این مشکل برطرف شود . فاصله ردیفی چالها معمولاً در آتشباری ها 1 تا 2 برابر ضخامت بار سنگ (Burden) می باشد. هر چه ضریب سفتی  [ارتفاع پله / ضخامت بار سنگ] بیشتر باشد ، ضریب ما به 2 نزدیکتر می شود و حتی بزرگتر هم می توان در نظر گرفت.
در چالهای قطور در حالی که با چاشنی کم تاخیری آتش شوند نسبت    تا 1/5 و در چالهای کم با چاشنی کم تاخیر آتش شوند نسبت  تا 1/8                 و در غیر آتشکاری کنترل شده و در بقیه حالات این نسبت به بیشتر از یک می رسد. برای
 
تخمین های اولیه مقدار نسبت فوق را 5/1 در نظر می گیرند.
بعلت تغییرات زمین شناسی ، نوع ماده منفجره ، کیفیت سنگ و اثر چالها بر هم ، برای تعیین مقدار مطلوب   دریک عملیات آتشکاری میزان را از عدد کم شروع کرده و ادامه می دهند تا به نتیجه نهایی برسند . اگر نسبت پله به بار سنگ کمتر از 4 باشد از فرمول    استفاده می شود . لازم به ذکر است که اکثر فرمولهای آتشکاری دارای ریشه تجربی هستند و برای آنها خطایی معادل 15% در نظر گرفته می شود .

1-2-4- ارتفاع پله :
هر چه ارتفاع پله بیشتر طول چال حفر شده بایستی بیشتر شود و حفر چالهای طویل معمولا در اشکال اساسی به همراه دارد :
1-    انحراف چال
2- کندی سرعت حفاری
مسائل و مشکلات ریزش سنگ در پله های بزرگ بسیار بیشتر از بروز اینگونه مشکلات در پله های کوچک است . هر چه پله بزرگ تر باشد یعنی ارتفاع آن بیشتر باشد ، عملاً ستون سنگی مقابل چال درازتر است و با توجه به این که مقاومت ستون با اضافه شدن طول ستون کم می شود ، ستون سنگی در این حالت بهتر شکسته می شود . هر چه ضریب سفتی (stiffness ratio) بزرگتر باشد ، پله بزرگتر است و ستون سنگی ضعیف تر می باشد و بالعکس در پله های کوتاه ستون سنگی قوی تر است .
هرگونه تغییراتی که در ضخامت بار سنگ (B) یا ارتفاع پله (K) داده می شود بایستی با توجه به دیگری از آن نتیجه گیری نمود.
در صورتی که در یک معدن ضخامت بار سنگ کم شود ، نسبت    افزایش می یابد و در نتیجه سنگ خوب خرد می شود. وقتی نسبت فوق کمتر از 5/1 شود باید چاشنی حتما در پای پله یعنی هم تراز کف پله کار گذاشته شود چرا که قرار دادن چاشنی در کف چال سبب لرزش بسیار شدید در این حالت خواهد شد .

1-2-5- اضافه چال (subdrilling) :
در انفجار هر چال محدوده ای بوجود می آید که ماکزیمم تنش های ناشی از انفجار در آن واقع اند . این ناحیه از کف پله بالاتر است . در صورتیکه حفر چال ادامه داده شود ناحیه ماکزیمم تنش نیز گستره شده و به کف پله نزدیکتر می شود و در حالت اول کف پله پس از انفجار ناصاف می شود و نیاز به آتشکاری ثانویه بعضاً می باشد .
در حالی که در حالت دوم بعلت وجود ماکزیمم تنش در کف پله این وضعیت بوجود نخواهد آمد . لازم به ذکر است که اضافه حفاری (اضافه چالی) چال اگر بیش از اندازه باشد موجب لرزش زمین می شود . بطوریکه کف پله پایین را شکسته و حفر چال پله پایین را با مشکل مواجه می سازد . در چالهای قائم میزان اضافه حفاری چال 2% تا 5% مقدار           (burden) می باشد و برای چالهای مایل فرمول زیر پیشنهاد می شود :
                                                                                   U = B cotg a 
که در این فرمول a شیب چال می باشد .

1-2-6- گل گذاری :
طول گل گذاری تابعی از ضخامت بار سنگ است و به طور غیرمستقیم تابع شرایط دیگر مانند قطر چال و وزن مخصوص ماده منفجره می باشد . اگر طول گل گذاری زیاد باشد قسمت بالای چال شکسته نمی شود ، خرد شدن سنگ خوب نیست ، لرزش زمین زیاد است و عقب زدگی (back break) بوجود می آید. اگر طول گل گذاری کم باشد پرتاب زیاد و لرزش هوا خواهیم داشت . پرتاب سنگ ممکن است در حالات زیر تشدید شود :
1- سنگ هوا زده باشد
2-    سنگ دارای ترکهای ریز و درشت ناشی از انفجار چال قبلی واقع روی این چال باشد . اگر ضخامت  گل گذاری به اندازه مطلوب باشد پس از انفجار قسمت بالائی چال به آرامی بلند شده و روی قسمت خرد شده زیرین می افتد که در این صورت قطعات درشت سنگ حاصل می شود .
1-2-7- شیب چال :
با این مقدمه که در حفر چال قائم حفظ امتداد راحت تر از چال مایل صورت می گیرد ذکر این نکته حائز اهمیت است که امکان خرد نشدن سنگ ته چال در چال قائم ، بیش از چال مایل است و این امر مخصوصاً وقتی که چند سری چال آتش می شوند پیش می آید . در این صورت سکوی ایجاد شده تدریجاً بزرگتر شده و ایجاد مشکل می کند .
         با حفر چالهای مایل این مشکل تا حدودی برطرف می شود و این بدان معناست که مقدار بیشتری سنگ می توان استخراج کرد و بدین ترتیب عقب زدگی نیز در چال مایل کمتر از چال قائم است.
حفر چال مایل موجب می شود که پله بشکل مایل درآید و این امر از نظر ایمنی واجد اهمیت است زیرا کمتر امکان ریزش سنگ پیش می آید . طول چال شیب دار بیش از چال قائم خواهد بود و فرمولهای ارائه شده مربوط به محاسبه طول چال در وضعیتهای قائم و مایل  باشد .
                  H = K+U : طول چاه در وضعیت قائم
                   : طول چاه در وضعیت مایل با شیب a
برای انجام محاسبات مربوطه به طول چال در وضعیت مایل می توان از جدولی که ارائه شده است استفاده کرد .
1-2-8- محاسبه وزن ستون ماده منفجره :
با توجه به این نکته که ماده منفجره بصورت یک ستون در چال قرار دارد و بعلت اینکه دیواره چال ناصاف است حجم چال حدود 6% بیش از حجم تئوریک آن می گردد لذا موقع خرج گذاری بایستی دقت بعمل آید که حفره های خالی و ناهمواری های موجود در جدار چال نیز خرج گذاری شوند . این امر معمولا با مواد منفجره فلزی بهتر امکان پذیر است زیرا مواد منفجره بسته بندی شده را هر قدر هم بفشاریم احتمال پر نشدن تمام گوشه ها و زوایای چال می باشد . به هر حال برای بیان کمیت خرج در چال یکی از راههای متداول ، خرج بازاء واحد طول چال خواهد بود که بر اساس قطر تئوری چال محاسبه می شود.
                                                                                
Q : مقدار خرج موجود در چال
 : طول خرج در چال
 : قطر چال
 : چگالی خرج
و مقدار خرج در یک متر چال برابر است با:                           
به ازای هر مقدار خرج ریخته شده در چال ، طول خالی و طولی از چال که پر شده است مشخص است . بدین ترتیب با داشتن مقدار خرج در یک متر چال و کنترل نهایی طول خالی چال در هر زمان ، می توان به صحت خرج گذاری پی برد . دستورالعملهای ارائه شده در زیر ، روشی برای اطمینان از صحت خرج گذاری می باشد .
          1- اگر طول خالی چال بیش از مقدار محاسبه شده باشد دلیل بر این است که خرج به طریقی از چال خارج شود که آنهم معمولاً بدلیل وجود حفره یا شکاف در چال است . وجود حفره در شکاف می بایست در حین حفره چال مشخص می گردید و حال برای جبران این نقیصه بایستی آن قسمت از چال را که مظنون به وجود حفره و شکاف است با خاکریزی پر کرد و مجدداً خرج گذاری را ادامه داد .
2- اگر طول خالی چال کمتر از مقدار محاسبه شده باشد ، دلیل برگیر کردن ماده منفجره حین خرج گذاری در بین راه است . اینگونه گیر کردن را می توان با فشار سمبه چوبی برطرف کرد و اگر به این طریق نتوان رفع گیر کرد بهتر است عملیات خرج گذاری بقیه چال را با دقت بیشتر ادامه داده و اقدام به انفجار نمود .

1-2-9- خرج گذاری منقطع یا چند مرحله ای :
لزوم تقسیم خرج در طول چال سبب می شود که هر قسمت به طور جداگانه عمل کند به این منظور بین قسمتهای مختلف خرج ، مواد باطله قرار می دهد. یعنی به تناوب خرج و مواد باطله در چال قرار می دهند . این گونه موارد به دو منظور صورت می گیرد.
1- خرج در جای مناسب چال قرار می گیرد مثلاً اگر لایه ای نرم در چال وجود و امکان گریز گازهای حاصل از انفجار می باشد این قسمت از چال را خاک می ریزند و خرج گذاری در محل مقاوم چال انجام می گیرد بدین ترتیب بهره برداری از انرژی ماده منفجره بهتر صورت می گیرد .
2-  لرزش زمین و مصرف ماده منفجره کاهش می یابد و ماده منفجره در طول چاه تقسیم می شود  .  ضخامت باطله در خرج گذاری چند مرحله ای از فرمول زیر حساب می شود :
                                                                                             
  : قطر چال
  : ضخامت باطله
در چالهای مرطوب بعلت اینکه انتقال انفجار بهتر از خاک خشک صورت می گیرد ، لازم است که مقدار   دو برابر شود و اگر مواد منفجره حساس مثل برخی دینامیت ها استفاده شود ضخامت باطله را باید بیش از 6 برابر قطر چال در نظر گرفت .
 چاشنی ها معمولاً همزمان نیستند و برای پایین آوردن لرزش زمین چاشنی ها با تأخیرهای متفاوت می سازند .

1-2-10- انرژی ویژه :
پیش از اختراع مواد منفجره ژله ای و امولسیون ، خرج ویژه معیار خوبی برای تعیین مقدار انرژی بکار رفته در خرد کردن سنگ به حساب می آمد. زیرا معمولاً انرژی انفجاری با بالا رفتن وزن مخصوص ماده منفجره افزایش می یابد . اما با داشتن مواد منفجره جدید انرژی بطور قابل ملاحظه ای تغییر می کند . هر چند که وزن مخصوص هر یک مساوی دیگری باشد . بدین ترتیب مقدار ماده منفجره نمی تواند مبنا قرار گیرد زیرا انرژی انواع مواد منفجره با هم متفاوتند . و انرژی حاصل انفجار است که برای خرد کردن سنگ مقیاس مصرف قرار می گیرد .
      انفجار ، یک فعل و انفعال شیمیایی است که مقدار قابل ملاحظه ای انرژی حرارتی بصورت انبساط سریع گاز بسیار داغ آزاد می کند . در مواد منفجره ، انرژی می تواند  محاسبه  یا اندازه گیری  شود و بازدهی ترمو دینامیکی را در زمان انفجار  بدست آورد .
ملاک عمل برای مصرف ماده منفجره ، انرژی حرارتی آزاد شده در نظر گرفته می شود. برای محاسبه انرژی آزاد شده از انفجار ماده منفجره ، از فرمول زیر استفاده می شود :
                                                                                   
  : انرژی حرارتی حاصل از انفجار
  : حرارت متشکل از محصولات انفجار
  : حرارت متشکل از مواد منفجره
بدیهی است که برای خرد کردن مقدار معین سنگ ، مقدار معینی انرژی مورد نیاز است . که اگر برای تامین این انرژی بتوانیم از چند نوع ماده منفجره استفاده کنیم مواد منفجره قوی تر باید با وزن کمتر برای خرج گذاری مصرف شوند . انرژی ویژه ضریبی مطمئن تر از خرج ویژه برای خرد کردن سنگهاست .
انرژی ویژه = (حرارت حاصل از انفجار) / ( وزن سنگ )
واحد انرژی ویژه ، کالری بر تن و کالری بر متر مکعب است . تغییر نوع ماده منفجره در آتشباری منتج به تغییر مقدار انرژی حاصل از انفجار می گردد و لازم می شود که آرایش چالها نیز تعویض گردند.

1-2-11- خرج ویژه :
خرج ویژه مصرف ماده منفجره برای واحد حجم یا وزن سنگ را در یک عملیات آتشباری نشان می دهد و مقدار آن ممکن است با ضریب ثابت سنگها نامساوی باشد . خرج ویژه برای محاسبات اقتصادی بکار گرفته می شود. واحدهای آن عبارتند از :
گرم خرج  بر متر مکعب سنگ       
 پوند بر یارد مکعب
متر مکعب سنگ بر گرم خرج        
یارد مکعب سنگ بر پوند
پوند بر تن
تن بر پوند 
گرم خرج بر تن سنگ
تن سنگ بر گرم خرج
مقدار خرج ویژه تابع نوع ماده منفجره ، وزن مخصوص سنگ و زمین شناسی منطقه است و معمولا هرچه مقدار و قدرت ماده منفجره قوی تر باشد خرج ویژه کمتر می شود .
هرچه وزن مخصوص سنگ بیشتر است خرج ویژه بیشتر است .
تا حدودی خرج ویژه در چالهای قطور کمتر از چالهای کم قطر است . هر چه تعداد سطح آزاد بیشتر باشد خرج ویژه کمتر است. اگر تعداد درزه و شکاف در سنگ زیاد باشد باعث می شود که سنگ در برابر ضربات حاصل از انفجار سست شده و قدرت حاصل از انفجار خرج ویژه نیز کم بشود.
چنانچه وضعیت درزه و شکاف به صورتی باشند که موجب اتلاف گازهای حاصل از انفجار و افت فشار آنها بشود خرج ویژه زیاد می شود .
برای محاسبه خرج ویژه کافیست که حجم سنگ مربوط به هر چال را حساب کرده و وزن ماده منفجره مصرف شده در چال را بر آن تقسیم کنیم .
1-2-12- خرج ته چاه :
خرج ته چاه انرژی زیادی را در ته چاه توزیع کرده که باعث شکسته شدن و از جا درآمدن بار سنگ می گردد . طول خرج ته چال از رابطه زیر حساب می شود :
                                                                                           
که در آن hb طول خرج ته چال است .
 تراکم خرج ته چال از رابطه تجربی زیر حاصل می شود:                                                                       
که در آن
  : تراکم خرج ته چال بر حسب کیلوگرم بر متر است .
  : قطر چال به میلیمتر
  : وزن مخصوص خرج گذاری بر حسب کیلوگرم بر متر مربع است .
در چال خشک انرژی ماده منفجره برای خرج گذاری ته چال بایستی 30 تا 50 درصد بیش از خرج بقیه چال باشد . مثلا اگر خرج مصرفی آنفو است انرژی خرج ته چال نسبت به آنفو باید 130 تا 150 درصد باشد . در چال مرطوب خرج ته چال باید 50 تا 70 درصد بیش از بقیه چال باشد که در این حالت انرژی خرج ته چال نسبت به آنفو 150 تا 170 درصد می گردد . اعداد ذکر شده دارای خطایی معادل 15 تا 10 درصد می باشند .
1-2-13- خرج میان چال :
طول خرج میان چال از رابطه زیر حساب می شود:                                                                          
hc : طول خرج میان چال
H : طول چال
hb : طول خرج ته چال
S1 : طول گل گذاری
خرجی که بعد از خرج ته چال مصرف می شود نیز سنگ را خواهد شکست اما لازم نیست که همان قدرت لازم را داشته باشد .
اگر تراکم خرج میان چال Vc بنامیم مقدار آن از رابطه زیر قابل محاسبه است :
                                                                                         Qc = Vc .hc
و کل خرج مصرفی از رابطه زیر محاسبه می شود :
                                                                                      Q = Qb+Qc ...

منابع
1-    Nitro Nobel, Rock Blasting Technigue, General Principel Of
Rock Blasting .
2- Jimeno, C.L & Jimeno, e.L. & caredo, f. J. a, Drilling and blasting of rock, Balkema. 1995
3- طراحی برنامه ریزی و روشهای استخراج معادن سطحی- دکتر مرتضی اصانلو 1374
4- م. نوری ، بررسی مقدماتی آبهای زیر زمینی معدن چغارت
5- گزارشات تهیه شده توسط شرکت سنگ آهن گل گهر
6- ع. دهقانی فیروز آبادی ، شناخت منشاء آبهای مزاحم در معدن چغارت
7- آتش کاری در معادن- مهندس رحمت ا... استوار- 1383
8- جزوه درس چالزنی و آتشباری - دکتر اردشیر سعد محمدی- 1384