دانلود پروژه نگهداری مواد غذایی

اختصاصی از یارا فایل دانلود پروژه نگهداری مواد غذایی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:52

فهرست مطالب:

بخش اول: ۲

بررسی اهمیت تغذیه و بهداشت مواد غذایی. ۲

الف) اهمیت تغذیه صحیح: ۳

ب) اهمیت بهداشت مواد غذایی: ۵

ج) تغذیه جمعیت جهان: ۶

د) نقش ایمنی مواد غذایی در بهداشت و توسعه جوامع: ۹

ه) اهمیت بهداشتی آلودگی میکربی مواد غذائی: ۱۰

بخش دوم : ۱۲

نگهداری مواد غذایی. ۱۲

الف) شناخت روشهای نگهداری مواد غذایی. ۱۳

ب: وضع موجود صنعت کنسرو و کمپوت.. ۱۷

ج: دورنمای آینده صنایع نگهداری مواد غذایی. ۲۰

د) بهداشت قوطیهای فلزی: ۲۲

۱ـ انتخاب محصولات غذایی. ۲۴

۲ـ انتخاب انواع قوطی. ۲۵

۳ـ تولید محصول. ۲۶

۴ـ مراحل انجام آزمایش.. ۲۷

۵ـ مراحل و علل انتخاب آزمونهای انجام شده ۲۸

۱ـ نخود سبز ۳۲

۲ـ خیار شور ۳۲

۳ـ آلبالو. ۳۳

۴ـ آب انار ۳۳

۵ـ لوبیا چیتی. ۳۴

۶ـ رب گوجه فرنگی. ۳۴

۷ـ آب پرتغال. ۳۵

۸ـ گلابی. ۳۵

بخش سوم : ۳۷

نتیجه گیری. ۳۷

منابع: ۵۲

بخش اول:

بررسی اهمیت تغذیه و بهداشت مواد غذایی

الف) اهمیت تغذیه صحیح:

آنچه که حاصل قرنها تجربه و پژوهش است مبین این نکته است که در کمبودهای عوامل غذائی زمینه پیدایش بسیاری از بیماریها و نیز افزایش میزان مرگ و میر ناشی از امراض عفونی و غیر آن فراهم می گردد و جالب توجه اینکه بیماریهایی که در زمینه کمبودهای تغذیه أی با انسانها دست به گریبان می شوند خود موجبات سوءتغذیه های شدیدتر و به نتیجه فراهم شدن زمینه ایجاد بیماریهای دشوارتر با خطرات افزونتر می گردد و این حلقه معیوب حیات انسانها بخصوص کودکان را بطور بسیار جدی به مخاطره می افکند.

سرمایه گذاریهای بهداشتی در حالی که سوءتغذیه وجود داشته باشد کمترین بازده را خواهد داشت. گرچه در بحث مربوط به سوءتغذیه نمی توان تنوع عوامل مسبب آن و ارتباط آن با میزان رشد فرهنگی افراد، عوامل اقتصادی و اجتماعی، عوامل ارثی، بهداشتی و محیطی را فراموش کرد اما به نظر میرسد بیشترین زمینه ساز سوءتغذیه ناآگاهیها و ناکافی بودن پوشش خدمات آموزشی باشد. لذا آنچه که در قالب خدمات بهداشتی اولیه به عنوان نخستین اصل تحت عنوان آموزش همگانی بهداشت آمده، بیشترین تأثیر و بازده را خواهد داشت. کمبودهای غذائی بخصوص کمبود کالری، پروتئین، کمبود ویتامینها بخصوص ویتامینهای D,C,A کمبود مواد معدنی بویژه آهن، ید، کلسیم عمده ترین دشواریهای ناشی از فقدان یا کمبود دسترسی به مواد غذائی مناسب را حکایت می کند. وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی نمیتواند بتنهائی در این قسمت تمام بار مسئولیت مبارزه با سوءتغذیه را بدوش بکشد. گرچه لااقل در شناخت نوع و حل این مشکل می بایست بیشترین تلاش را بکار برد.

اینک حدود 30 درصد جمعیت روستائی کشور مستقیماً زیر پوشش نظام شبکه بهداشتی درمانی قرار دارد و حدود 4158 خانه بهداشت عهده دار ارائه خدمات بهداشتی به این جمعیت می باشند. اگرچه بخش عظیم باقی مانده جمعیت روستائی نیز از اشکال دیگری از خدمات بهداشتی غالباً به صورت ناکافی و غیر فرا گیر استفاده می کنند، لیکن با کمبودهای اساسی که در نیروی انسانی پزشکی وجود دارد تنها با گسترش شبکه بهداشتی درمانی امید دستیابی به خدمات بهداشتی اولیه برای همه بخصوص برای روستائیان وجود خواهد داشت. به هر صورت با توجه به اهمیت خاص دوران اولیه زندگی و ضرورت تعمیم استفاده شیرخواران از شیر مادر لازم است روی این قسمت به عنوان یکی از مهمترین ارکان بهبود تغذیه تأکید کنیم. در تعالیم اسلامی حداقل سه مورد در آیات قرآنی و صدها مورد در احادیث رهنمودهای دقیقی ارائه شده است که می تواند در تعمیم استفاده از شیر مادر و مطرح کردن این مهم به عنوان یک ارزش مورد استفاده قرار گیرد.

آنچه از گزارش جیمز گران در بررسی وضعیت جهانی کودکان از انتشارات سازمان جهانی بهداشت مستفاد می شود حاکی از افزایش گرایش مادران در جوامع غربی در سالهای اخیر نسبت به تغذیه کودک از شیر مادر است. چنانکه ظرف ده سال در کشورهای اسکاندیناوی رقم مادرانی که کودکان خود را با شیر خود تغذیه می کنند از حدود 30 درصد به 90 درصد افزایش یافته است. آخرین بررسی آماری مربوط به شهریور ماه گذشته درمناطق روستائی تحت پوشش شبکه های بهداشتی درمانی کشور نشان دهنده رقمی معادل 7/72 درصد است که در مناطق شهری و نیز مناطق روستائی دیگری که از خدمات آموزشی مراکز بهداشتی با تأکید بر ضرورت استفاده از شیر مادر نیستند بیشتر است و این مجموعه نشان دهنده ضرورت کار بیشتر در این خصوص است و این یک سرمایه گذاری مطمئن برای پیشگیری از سوءتغذیه نزد کودکان و کاهش مشکلات بهداشتی و مالی خواهد بود. امروزه می توان با شناخت کامل مسائل مشکلات، کمبودها و نیازها و ارتباط و هماهنگی منطقی بین بخشهای صنعتی، کشاورزی، خدماتی، آموزشی و تحقیقاتی با نیازهای جامعه از این مشکل عصر حاضر که همانا پدیده گرسنگی است مبارزه قطعی را به عمل آورد.

ب) اهمیت بهداشت مواد غذایی:

بخشی از بهبود تغذیه در گرو دستیابی به مواد غذایی متناسب با نیازهای فیزیولوژیک

و احیاناً نیازهای پاتولوژیک در موارد خاص است و بخش دیگری در گرو دستیابی به همان غذاها در شکل سالم و بهداشتی است. زیرا به هر صورت به روشنی بایست پذیرفت، آنچه که به عنوان غذا مورد استفاده قرار می گیرد نباید چه در کوتاه مدت و چه در دراز مدت موجب مشکلات بهداشتی و اختلالاتی در ارگانسیم شود. قانون نظارت بر مواد خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و نظارت بر این امر مهم ساخته است و واحدهای این وزارت از جمله اداره کل نظارت بر مواد غذائی و بهداشتی و آزمایشگاهی کنترل در اجرای قانون مذکور از جهت کنترل کیفی محصولات تولیدی و وارده به کشور با توجه به ضوابطی که در راستای قانون فوق تهیه شده و یا در دست تدوین دارند مستمراً فعالیت نموده و کنترلهای لازم را اعمال می نمایند و همچنین اقدامات لازم به منظور هر چه بیشتر و بهتر تکمیل شدن ادارات مذکور در مراکز استانها و شهرستانها در دست انجام است.

ج) تغذیه جمعیت جهان:

آیا جهان می تواند 6 میلیارد نفر را تغذیه کند؟ از نظر تئوری بله، ولی از نظر عملی خیر. میلیونها نفر در گرسنگی به سر می برند در حالیکه میلیونها تن غلات در انبارها ذخیره شده است.

علی رغم آنکه مواد غذایی موجود از نظر تئوری برای سیر کردن همه افراد کافی است

ولی این تئوریها شکمهای خالی را سیر نمی کند. درحقیقت، امروزه بیش از هر زمان دیگری گرسنه در دنیا وجوددارد.

بر اساس برآورد بانک جهانی، حداقل 730 میلیون نفر از جمعیت جهان، از کمبود کالری لازم برای یک زندگی فعال رنج می برند.

از یک طرف، به هر حال وضع رو به بهبود است. در 87 کشوری که بانک جهانی مورد مطالعه قرار داده، گرسنگی به نسبت 6 درصد بین سالهای 1970 و 1980 کاهش یافته است.

اما از طرف دیگر، سوء تغذیه شدیدتر شده است. هر چند با توجه به 2 درصد رشد سالیانه جمعیت جهان، نسبت افرادی که از سوءتغذیه رنج می برند پیوسته رو به کاهش است، ولی هنوز تعداد افراد گرسنه در جهان مرتباً افزایش می یابد.

دور از انتظار نیست که اکثر این افراد در کشورهای فقیر زندگی می کنند. نیمی از جمعیت 30 کشور کم درآمد دنیا، کمتر از 90 درصد غذای مورد نیازشان را به دست می آورند.

بر اساس آنچه که رئیس بانک جهانی در سال 1986 اظهار داشته است:“ برخلاف عقیده رایج، مشکل تأمین غذا الزاماً ناشی از عرضه نامناسب آن نیست بلکه معلول فقدان قدرت خرید بعضی ملل و یا خانوارها است.”

در کشورهای فقیری مانند هائیتی، اتیوپی یا بنگلادش نیز ثروتمندان، حتی در خشکسالیها هم می توانند غذای مورد نیاز خود را تهیه کنند، علت واقعی گرسنگی، عدم توانایی افراد گرسنه در خرید یا تولید مواد غذایی کافی در فواصل معین است.

در عین حال هیچگاه ذخیره مواد غذایی در جهان ما به این حد نبوده است. نتیجه محاسبات سازمان خواربار و کشاورزی جهان(F.A.O) ، موجودی کل غلات انبارهای دنیا را در سال 1987، بالغ بر 453 میلیون تن نشان می دهد.

مسئله کمبود مواد غذایی بیش از آنچه که به کمبود تولید مربوط باشد، ناشی از عدم تولید آن در جای مناسب و عدم توزیع آن بین نیازمندترین افراد است. علی رغم افزایش تولید مواد غذایی در بعضی کشورها، تولید سرانه آن در فقیرترین کشورهای در حال توسعه سالانه 3/0 درصد کاهش دارد.

افزایش جمعیت در آفریقا سریعتر از آن است که روشهای کشاورزی سنتی بتواند مواد غذایی کافی را تامین کند. بنابراین با گذشت زمان گرسنگی تشدید می شود. بر اساس محاسبه(F.A.O) ، حتی تا پایان قرن حاضر یعنی کمتر از 13 سال دیگر نیز، 54 کشور( شامل 29 کشور آفریقایی) قادر به تغذیه جمعیت خود نخواهند بود.

تردیدی نیست که دنیا می تواند تمام جمعیت خود را تغذیه کند، اما با توجه به تقسیم

جهان به کشورهای متعدد، تصوراینکه ذخایر غذایی موجود در یک کشور به سادگی بتواند در دسترس کشور دیگر قرار بگیرد غیر واقعی به نظر می رسد.

باید رشد جمعیت جهان را به میزان قابل ملاحظه أی کاهش داد. در نهایت بایستی نظم نوینی در اقتصاد بین المللی به وجود آورد، تا اطمینان حاصل شود کشورهای در حال توسعه، پول کافی برای خرید غذای مورد احتیاج خود در اختیار دارند.

دانلود جزوه مسمومیتهای ناشی از مواد شیمیائی

اختصاصی از یارا فایل دانلود جزوه مسمومیتهای ناشی از مواد شیمیائی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:114

چکیده:

1-استالوئید :             Acetaldehyele            

نام های مترادف :

استیک آلوئید ، اتانال ، اتیل آلوئید

موارد استفاده :

در صنعت تهیه اسید استیک ، ایندرید استیک ، n- بوتانل ، 2.ایتل هگزانول،پراستیک اسید ، پنتا اریترتول Pentaerythritol پیریدین کلرال ، 1-3 بوتیل گلی کول و تری فیل اِل پروپان ، ترکیب واسطه ای برای مواد شیمیایی مختلف

خواص :

جرم مولکولی 05/44 گرم بر مول ، جرم مخصوص ( 4/18 ) 78/0 ، نقطه جوش         2/20 ، نقطه ذوب5/123 ، ضریب شکست ( 20 ) 3116/1 ، مایعی بیرنگ با طعم میوه ای ، سوزاننده ، کاملاً محلول در آب ، الکل ، اتر ، بنزن ، گاز ولین ،                 حلال نفتاتولوئن ، گزیلن ، روغن ، تورپن تین واستن

خطرات ( نهانی )

A-قابلیت اشتعال :

نقطه اشتعال 40- ( ظرف باز ، ( ظرف بسته ) ، 89/38 نقطه احتراق 185 درصد انفجار %57-4 ، دانسیته بخار 5/1 فشار بخار 20 ( 20 ) mmhg 0/740 بی نهایت فرار: بخارات ممکن است به منبع اشتعال رسیده شعله ور شده به منبع اولیه برگردد : در هوا بسهولت اکسید شده و پراکسید های قابل انفجار تولید می کند .

B= میزان سمیت :

TLV : 200 ppm TDL : ihl-hmn                 tcl : 134ppm     TFX : TRR

Ipr-rat LDL: 5-mg/kg : orl-rat ld50 : 193 mg /dg :

Scu-rat ld50 : 640 mg / dg

Scu-rat-ldl:60mg/dg 79 wi-tfx:car:

Scu-mus ld50:560mg/dg

عوارض :

محرک چشمها ، پوست ، اعضای تنفسی ، التهاب شدید ، مخصوصاً در چشمها می باشد . بعضی اوقات سردرد برنشیت در شخص مصدوم ظاهر می شود همچنین ورم ریوی ، التهاب پوست و آلبومین در ادرار ، تاثیر بر اعصاب مرکزی یا بیهوشی و در هنگارم تنفس طولانی مستی مزمن ، تفطیر مستی مزمن شخص الکلی را نشان می دهد . بخارهای استالوئید به غشاء مخاطی راههای تنفسی آسیب می رساند و می تواند موجب طپش شدید قلب و ناراحتیهای معده شود .

حمل و نگهداری :

در جای خنک و تاریک نگهداری گردد در حوالی ظرف نگدارنده گاز نیتروژن یا گاز بی اثر موجود می باشد. دستکشهای پلاستیکی، دستگاههای تنفس معمولی و البسه پلاستیکی که تمام بدن را بپوشاند بکار برده می شود.

عملیات و اقدامات اضطراری :

احتیاطهای بهداشتی :

تهویه به اندازه کافی –قرقره کردن

اقدامات بهداشتی ( کمکهای اولیه) :

چشمهای تحریک شده و قسمتهایی از بدن که به این ماده آلوده شده با آب شستشو گردد . در صورت بلع ماده معده با محلولهای نمکی شستشو داده شود .

ریختن :

مایع ریخته را با پارچه یا مواد جاذب موجود پاک نمائید در زیر هود تبخیر نموده و آنها را با سوزاندن پارچه یا مواد جذب کننده از بین ببرید .

انهدام مواد زائد :

در یک حلال قابل احتراق حل گردد . از آنجا نیز محلول را در یک کوره afterbunner بپاشید .

2-اسید استیک

نام های مترادف :

اتانوئیک اسید ، اسید سرکه ، متان کربوکسیلیک اسید

موارد استفاده :‌

در صنعت تهیه اینیدرید اسید ، استاتها ، استرهای استیک ، در تولید پلاستیکها ، داروها ، رنگها ، حشره کش ها ، مواد شیمی عکاسی ، چاشنی غذا ، منهدم کننده شیره کائوچوی طبیعی ، اسیدیته کردن چاههای نفتی ، چاپ روی الیاف نساجی ، حلال بکار برده می شود .

خواص :

جرم مولکولی 5/60 ، جرم مخصوص ( 4/20 )0492/1 gr نقطه ذوب 63/16 ، نقطه جوش 118 ضریب شکست ( 20 ) 3718/1 مایع شفاف بیرنگ با بوی تند در آب ، الکل ، گلیسیرین ، اتر ، کربن تتراکلرید مخلوط می شود . غیر محلول در کربن دی سولفالید با کربنات ها ، ئیدرواکسیدها ، بسیاری اکسنده ها به فسفات ها ترکیب می شوند .

میزان خطرات :

A-قابلیت اشتعال :

نقطه اشتعال : 43 ( ظرف باز ) ، 40 ( ظرف بسته ) : در درجه حرارت اشتعال 427 ، قابلیت احتراق بین 4 – %16 ، دانسیته بخار 07/2 بخارات با هوا مخلوط قابل انفجاری تشکیل می دند در تماس با اسید کرومیک ، سدیم پراکساید ، اسید نیتریک یا سایر مواد اکسید کننده خطراتی ایجاد     می کند .

B- سمیت :

TLV: 10ppm

TDL: ihi-hmv tdl:816ppm/388 tfx:irr:orl-rat ld50 3310 mg/kg:orl-hmn tdl : 1470 mg/kg

Tfx:6lt:hil-hmn lcl:50ppm tfx:irr : ihl-mus

Lc50:56ppm/ih:ivn-mus LD 525 mg/kg:rec-rbt

عوارض ( علائم ) :

سیاه شدن پوست بدن و دستها ، تاول ، کلفت شدن لایه شاخی پوست و ترک خوردگی ، نارحتی ملتحمه ، خراش و تورم قرنیه ، در صورت بلع ماده در دهان ، حلق ، مری و شکم ایجاد درد می کند ، استفراغ ، استفراغ خونی ، اسهال خونی ، مدفوع خونی ، التهاب حنجره ، برونشیت ، ناراحتی ریوی ، ذات الریه ، نارسایی قلب و عروق ، وجود آلبومین و خون در ادرار

حمل و نگهداری :

از آسیب رسیدن به ظرف محتوی ماده جلوگیری گردد . ماده را در خارج از محوطه یا انبار ضمیمه گردد ، جدا از مواد اکسید کننده نگهداری کنید و از نگهداری‌ان در نزدیکی مواد قابل اشتعال خودداری شود از آن جایی که بهنگام انجماد حجم این ماده زیاد می شود که موجب شکسته شدن ظرف محتوی آن می شود باید در بالای نقطه انجمادش نگهداری شود .بهنگام کار عینک با حفاظ ، دستگاه تنفس معمولی و لباس محافظ پلاستیکی بپوشید .

عملیات و اقدامات اضطراری :

A-احتیاطهای بهداشتی : تهویه مناسب

B-اقدامات بهداشتی ( کمکهای اولیه ) :

چشمهای تحریک شده را به مدت 15 دقیقه با آب بپوشید ، قسمتهای آلوده شده بدن را با‌اب و صابون بشوئید در صورت بلع ماده با اب آهک شستشو داده شده و داروی مسکن نیز تجویز گردد .

C- احتیاطهای آتش سوزی :

پاشیدن آب . مواد شیمیایی خشک ، کف الکل ، یا کربن دی اکساید مورد استفاده قرار گیرد .آب برای خنک کردن ظروف درمعرض آتش بکار برده شود .

ریختن و نشد :

ماده را با کربنات سدیم یا بی کربنات بپوشانید و به مخلوط آب اضافه و خنثی نمایید و همراه با مقادیر زیاد آب در فاضلاب بریزید .

انهدام مواد زائد :

مستقیماً یا بعد از حل کردن در یک حلال قابل اشتعال در کوره با Afterburner بسوزانید .

3-استیک :

استیل اکساید

موارد استفاده :

عامل استیله و جذب آب در سنتز شیمی آلی می باشد ( در صنعت استات ونیل ، فیبرهای استات سلولز و رزین ها ، داروها ، رنگ ها ، عطرها و مواد منفجره )

خواص : جرم مولکولی   9/102 جرم مخصوص 08/1 ( 20/20) نقطه جوش 9/139 نقطه ذوب 1/37 ضریب شکست 3904/1 (20 ) بیرنگ ، روان ، مایعی فوق العاده انکساری با بوی خیلی تند ، قابل مخلوط با الکل ، اتر ، اسید استیک و استات اتیل به آرامی در آب تجزیه شده و اسید استیک تشکیل می دهد .

( خطرات نهایی ) :

A- قابلیت اشتعال :احتمال آتش سوزی نادر است .

قابل اشتعال : خطر ملایم آتش سوزی ، نقطه اشتعال 4/49 درجه احتراق 389 قابلیت اشتعال بین %1/10-7/2 غلظت زیاد این ماده در آب یا محلول رقیق اسید استیک در حضور اسید معدنی ایجاد حرارت زیاد کرده و خطرناک است .

در حالت طبیعی پایدار است ، ولی در حالت افزایش درجه حرارت یا فشار یا ترکیب شدن با سایر مواد فعال خطرناک است .

B-میزان سمیت :                                            TLV : 5ppm

TDL: orl-rat ld:1780mg/kg:ihl-rat lcl, 100ppm/4h

عوارض ( علائم ): سوزش ، فساد تدریجی چشمها . پوست و پرده مخاطی ، فساد قرنیه، سوزش در بینی و حلق ، سرفه ، تهوع ، استفراغ و درد شکم

حمل و نگهداری : دور از منابع قابل اشتعال و مواد غذایی ، اسید نیتریک ، پراکسید سدیم و … نکهداری شود . دستکشهای پلاستیکی ، لباس ، محافظ و دستگاه تنفس

عملیات و اقدامات اضطراری

A- احتیاطهای بهداشتی : هوای آزاد همراه با قرقره کردن ، افرادی که بیماریهای چشمی ، ریوی ، پوستی دارند از تماس با این ماده در حذر باشند .

B-اقدامات بهداشتی : ( کمکهای اولیه ) شستشوی آنی چشمها با آب ، قسمتهای آلوده را با آب و صابون بشوئید . شستشوی معده ، در صورت بلعیدن با سرم نمکی ادامه پیدا کند .

ریختن و نشد :

ماده را با خاکستر کربنات سدیم یا بی کربنات بپوشانید . مخلوط کنید و آب اضافه نمائید . بعد از خنثی نمودن با مقدار کافی اب به مجاری فاضلاب زهکشی کنید .

انهدام مواد زائد : بطور مستقیم یا بعد از حل کردن در یک حلال قابل اشتعال در کوره با afterburner بسوزانید .

4-استن :

نامهای مترادف : دی متیل کتون ، بتا – کتوپروپان ، 2-پروپانون ، پیرواستیک اسید

موارد استفاده : واسطه برای MMA,MIBK بیس فنول A

حلال استات سلولز پاک کردن وسایل دقیق استخراج ترکیبات مختلف عمده از مواد حیوانی و گیاهی

خواص : جرم ملکولی08/58 . جرم خصوص ( 20/20 ) 792/0 نقطه ذوب 3/94 – نقطه جوش 2/56 و ضریب شکست ( 20 ) 3591/1

بیرنگ ، مایع فرار با بوی شیرین که کاملاً مخلوط شدنی با‌اب ، الکل ، اتر ، کلروفرم و روغنها

خطرات بالقوه ( نهانی ) :

A- قابلیت اشتعال : قابل اشتعال : نقطه اشتعال ( لوله باز ) 20- درجه حرارت احتراق 8/537 دانسیته بخار 0/2 : قابلیت اشتعال محدود به 8/12 – 6/2 فشار بخار ( 20 ) mmHg 180

B-میزان سمیت                                                                   TLV:100ppm

بمیزان ppm6/1 در هوا بوی آن استشمام می شود.

                                                         TDL: ih-hmm tcl:500ppm sfx:exe  

عوارض ( علائم ) :

التهاب ملتحمه چشم خراش قرنیه ، سردرد ، خستگی ، زخم معده ، تهوع ، استفراغ ، بی حالی ، فلج

حمل و نگهداری : دور از کلیه مواد آتش زا قرار گیرد برای تخلیه تانکر محتوی این ماده بهتر است از سیفون یا پمپ از سمت بالای تانکر استفاده نمود .

یک گاز بی اثر مانند نیتروژن با یک لوله تخلیه در تحت فشار b/sq gauge 251 یا کمتر می تواند مورد استفاده قرار گیرد . از قاب عینکهای پلاستیکی ، جواهرات ، خودنویسها ، مدادها ، جورابهای نایلنی و سایر وسایل نایلونی دور نگه داشته شود . هنگام استفاده از این ماده دستکشهای پلاستیکی ، پیش بندهای پلاستیکی ، عینکهای مخصوص مواد شیمیایی بکار برده شود . نباید در کشتیهای حمل و نقل همراه با مواد غذایی ، منفجره ، مواد سمی ، مواد رادیو اکتیو ، مواد اکسید کننده و پراکسیدهای آلی در یکجا با هم نگهداری شود .

عملیات و اقدامات اضطراری

A- احتیاطهای بهداشتی : تهویه کافی

B-اقدامات بهداشتی : چشمهای تحریک شده را با آب بشوئید ، پوست‌الوده را با‌آب و صابون بشوئید . معده را شستشو دهید . در صورت بلع شستشو با محلول نمک انجام گیرد .

احتیاطهای آتش سوزی ( در صورت بروز ) :

استفاده از مواد شیمیایی خشک ، کربن دی اکساید ، کف الکل ، کربن تترا کلرید ، پاشیدن آب بر روی ظرف آتش گرفته شده ممکن است اثری نداشته باشد ولی وجود آب باعث خنک کردن ظروفی که در معرض آتش است، می شود .

ریختن و نشد :

با کاغذ‌آن را جذب نموده ، در ظرفی شیشه ای یا آهنی آن را در زیر هود تتبخیر کنید و کاغذ را بسوزانید .

انهدام مواد زاید : در کوره بپاشید ، اگر با یک حلال قابل اشتعال بیشتر مخلوط گردد سوزاندن آن آسانتر خواهد شد .

5-استونیتریل :

نامهای مترادف : متیل سیاناید ، سیانونتان ، اتان نیتریل

موارد استفاده : حلال برای استخراج هیدروکربنهای نفتی مخصوصاً برای بوتادین و اسیدهای چرب ، ترکیب حد واسط برای مواد دارویی

خواص : جرم مولکولی 05/41 ، جرم مخصوص ( 20 ) 78/0 نقطه جوش 6/81 نقطه ذوب 9/41 مایعی بیرنگ با بوی معطر ، شدیداً قطبی ، فوق العاده فعال ، کاملاً قابل مخلوط شدن با‌آب ، الکل ، اتیل استات ، استن ، اتر ، کلروفرم کربن تترا کلراید و اتیلن کلرید

خطرات ( نهانی ) :

A- قابلیت اشتعال : فابل اشتعال : نقطه اشتعال 6/5 ( ظرف باز ) 8/12 ( ظرف بسته)، درجه حرارت احتراق 524 ، دانسیته بخار 42/1 حد انفجار %16-4-4در 120 ( در درجه حرارت کمتر در حضور قلیا تجزیه شده و گاز هیدروژن سیانایت خارج می شود).

B- میزان سمیت :

TLV: 40PPM

TDL:ORL-rat ld: 200mg/kg ihl-rat lcl:800ppm/4h

Scu-mus ldl:70mg/kg

عوارض ( علائم ) : بیماریهای حاد : سردرد ، سرگیجه ، تنگی نفس ( نفس زدن زیاد )‌، ضربان شدید ، تهوع ، استفراغ ، اغماء تشنج ( پاما ) و مرگ، بیماریهای مزمن سردرد، بی اشتهایی ، سرگیجه ، ضعف ، ایجاد لکه رنگی(التهاب پوستی مخصوصاً بصورت تاول)

حمل و نگهداری :

ظروف محتوی ازضربات محفوظ گردد . بهتر است در خارج یا انبار ضمیمه نگهداری گردد. از هر منبع آتش گیر یا قابل اشتعال دور نگهداشته شود . انبار باید بخوبی تهویه گردد. دستکشهای پلاستیکی بلند، کفشهای مطمئن ، دستگاه تنفس مصنوعی و روپوش یا پیش بند پوشیده شود.

عملیات و اقدامات اضطراری :

A- احتیاطهای بهداشتی : تهویه کافی ، در محیط کار غذا خورده نشود و سیگار کشیده نشود . افراد نباید بتنهایی کار نمایند . افرادی که مبتلا به امراض سیستم عصبی مرکزی قلبی و ریوی می باشند نباید با این ماده تماس داشته باشند .

B- اقدامات بهداشتی – کمکهای بهداشتی :

کلیه روشهای درمانی که برای مسمومیت با سیاناید ها بکار می رود در این مورد نیز بکار می رود . فوراً بیمار را از محل آلودگی دور کنید . چشمها را با‌آب و پست آسیب دیده را با آب وصابون بشوئید . در صورت لزوم تنفس مصنوعی و اکسیژن یا امیل نیتریت در هر 5 دقیقه بدهید . 10 سی سی محلول سدیم نیتریت در %3 تزریق عضلانی گردد و بعداً 50 سی سی محلول سدیم تیوسولفات به همان طریف تزریق شود. در حالت نیاز هر ساعت محلول سدیم تیوسولفات %1 از طریق دهان داده شود. وقتی ماده خورده شده بوسیله تحریک استفراغ گردد ، خوراندن محلول سدیم تیوسولفات بعد عملیات ذکر شده در بالا انجام گیرد .

C- احتیاطهای آتش سوزی ( در حالت بروز )

مواد شیمیایی خشک کف الکل ، کربن دی اکسید بکار رود پاشیدن آب بی اثر است مگر اینکه ظرف در معرض‌اتش را سرد نماید .

ریختن و نشد :

با کاغذ جذب گردد در زیر هود در شیشه یا ظرف آهنی تبخیر گردد ، با سوزاندن کاغذ آن را از بین ببرید . محلول ئیدرو اکسید سدیم و هیپو کلرید کلسیم زیاد اضافه نمائید . به یک بشر بزرگ منتقل کرده ، بعد از یکساعت با آب زیاد به فاضلاب بریزید و جای‌ان را با‌آب بشوئید .

انهدام مواد زائد : ئیدرو اکسید سدیم الکلی زیاد در حال بهم زدن اضافه نمایید بعد از یکساعت الکل را تبخیر نمایید و هیپو کلریت کلسیم بمقدار کافی اضافه نمائید . بعداز 24 ساعت با مقدار فراوان آب در فاضلاب بریزید .

6-استوفنون :

نامها ی مترادف : فنی متیل کتون ، استیل بنزن ، هایپنون  

موارد استفاده : در عطر سازی ، سنتز مواد آلی ، حلال

خواص : جرم مولکولی 15/120 ، جرم مخصوص ( 15/15 ) 033/1 ،                         نقطه ذوب 5/20 ، نقطه جوش 202 تقریباً مایعی بیرنگ، شیرین با بوی تند زننده ، نسبتاً پایدار بمقدار جزئی محلول در‌اب ، بمقدار زیاد محلول در الکل ، کلر فرم ، اتر، روغن ، چربی و گلیسیرول در اسید سولفوریک غلیظ حل شده و ایجاد رنگ ارغوانی می کند .

خطرات ( نهانی ) :

A- قابلیت اشتعال : نقطه اشتعال 105 فشار بخار ( 78 ) : mmhg 10 ، درجه حرارت بحرانی 406

میزان سمیت :                                    TDL: orl-rat ld: 300mg/kg : ipr-mus

عوارض ( علائم ) : بیماری پوستی ، خواب ناشی از اثر دارو ( فلج ) اختلالات سیستم مرکزی اعصاب

حمل و نگهداری : ماسک گاز و روپوش پلاستیکی بپوشید .

عملیات و اقدامات اضطراری :

A- اقدامات بهداشتی ( کمکهای اولیه ) : مکانهای آلوده شده را با آب بطور کامل بشوئید .

B-احتیاط آتش سوزی ( در حالت بروز ) : آب ، پودر شیمیایی ، کف یا کرذبن دی اکساید مصرف نمایید . آب برای سرد کردن ظروف در معرض آتش مؤثر می باشد .

ریختن و نشد : ماده را با کاغذ جذب کنید ، در زیر هود در یک شیشه یا ظرف‌اهنی تبخیر نموده و کاغذ را بسوزانید .

انهدام مواد زائد : داخل کوره بپاشید در صورتی که با حلالی که قابلیت اشتعال بیشتر دارد مخلوط گردد خاکستر شدن آسانتر خواهد شد .

7-استیل کلرید

نامهای مترادف : اتانول کلرید

موارد استفاده : عامل استیلاسیون در سنتز مواد آلی ،‌ترکیب حد واسط برای رنگها و مواد دارویی ،‌تجزیه کمی تعیین مقدار رطوبت موجود در مایعات آلی

خواص : جرم مولکولی 5/78 ، جرم مخصوص 5/10 ، نقطه جوش 52 ، نقطه ذوب 112 ، ضریب شکست (20 ) 3898 /1 بیرنگ ، مایعی دود کننده با بوی فوق العاده تند، در آب یا الکل شدیداً تجزیه می شود . کاملاً محلول در بنزن ، کلروفرم، اتر، اسید استیک غلیظ و اتر نفت

خطرات بالقوه ( نهانی ) :

A-قابلیت اشتعال ،‌نقطه اشتعال 4 ( ظرف سربسته ) دانسیته بخار (38 ) 1/2 بخارات آن با هوا مخلوط قابل انفجار تولید می کند . با‌اب بشدت ترکیب شده و اسید استیک و اسید کلریک تشکیل می دهد در صورتی که تا تجزیه شدن حرارت داده شود هیدروژن کلراید فشرده خارج می شود .

میزان سمیت : به شدت سوزاننده و فاسد کننده است . پوست ،‌چشمها و پرده مخاطی را ملتهب می کند .

حمل و نگهداری : از آب دور نگهداشته شود ، در یک تهویه خوب ، خنک ، شرایط خشک نگهداری شود . ظروف را از صدمات فیزیکی محافظت نمود . داخل انبار باید دارای شرایط استاندارد برای نگهداری مواد اشتعال وجود داشته باشد . دستکشهای لاستیکی ، دستگاه تنفس مصنوعی و روپوش پوشیده شود .

عملیات و اقدامات اضطراری :

A- احتیاط بهداشتی : تهویه کافی

B- اقدامات بهداشتی ( کمکهای اولیه ) : کربن دی اکساید یا مواد شیمیایی خاموش کننده خشک بکار رود و پاشیدن آب یا ک توصیه نمی شود .

ریختن و نشد : به ماده سدیم بی کربنات به مقدار کافی ریخته و آن را بپوشانید . مخلوط را در یک ظرف نظیر استوانه فیبری ، سطل پلاستیکی یا جعبه کارتنی بریزید تا خاکستر شدن و از بین بردن آن ساده گردد و با سوزاندن برای کوره آن را از بین ببرید یا مواد را در سطح زمین پخش یا پراکنده کنید و بشویید یا مبا مقدار زیادی آب در فاضلاب بریزید و مکانهای‌آلوده شده را بطور کامل با‌آب بشوئید.

انهدام مواد زائد :

به آرامی ماده را به یک ظرف پلاستیکی یا شیشه ای محتوی سدیم بی کربنات انتقال دهید مخلوط را به طور کامل و به آرامی به یک ظرف بزرگ محتوی آب ریخته و مرتباً بهم بزنید . بعد مخلوط را به فاضلاب بهمراه آب فراوان بریزید .

8-آدیپیک اسید :

نامهای مترادف : هگزا دی ائیک اسید ، 4و4 بوتان دی کربوکسیلیک اسید .

موارد استفاده : در صنعت رزین ، نایلون ، پلاسیتی سایزر DOA ، رنگ ، مواد اولیه برای داروها ، تثبیت کننده عطرها ، در سنتز مواد آلی ، بعنوان معرف در واکنشهای‌آنالیتیکی بکار می رود .

خواص : جرم مولکولی 14/146 ، جرم مخصوص ( 4/25 ) 360/1 ، نقطه ذوب 152 ، نقطه جوش 75/33 ، کریستال سفید کاملاً در متانول ، اتانول ،‌استن محلول است.

خطرات بالقوه :

A-قابلیت اشتعال : قابل اشتعال ، نقطه اشتعال 196

B-میزان سمیت :

TDN: orl-rat ldn:3600mg/kg:orl-mus     LD: 1900MG/KG

حمل و نگهداری : دستکشهای پلاستیکی ، محافظ صورت ، روپوش ، لباس محافظ و دستگاه تنفس مصنوعی مورد استفاده قرار دهید .

عملیات و اقدامات اضطراری :

احتیاطهای آتش سوزی : ( در صورت بروز ) آب ، پودر شیمیایی ، کف الکل یا کربن تتراکلرید بکار ببرید . پاشیدن آب برای سرد کردن ظروف محتوی ماده و از بین بردن مواد ریخته شده بکار رود .

ریختن و نشد : با خاکستر کربنات یا بی کربنات سدیم بپوشانید بهم زده آب اضافه نمایید خنثی نموده و با آب کافی در فاضلاب یریزید .

انهدام مواد زائد :

1-در یک حلال قابل اشتعال حل کنید و در یک کوره با After burner بسوزانید .

2-ماده را در یک کاغذ یا مواد قابل اشتعال جذب کرده و در کوره بسوزانید .

9-آمونیاک بی‌آب :

نام مترادف : گاز کربنیک

موارد استفاده : در صنعت اسید نیتریک ، هیدروژن سیاناید ، اکریلو نیتریل ،‌یخچال ، فیبرهای سنتزی ، کودهای شیمیایی ، مواد منفجره ، داروها

خواص : جرم مولکولی 03/17، جرم مخصوص ( 0) 77/0، نقطه جوش 5/33، نقطه ذوب 7/77 -، گازبیکربنیک بوی شدید زننده و سوزاننده بسهولت در اثر فشار مایع می شود بسادگی در‌آب حل می شود . محلول در متانول، کلرفرم، اتانول، اتر، اکثر فلزات عمومی تحت تاثیر امونیاک خشک واقع نمی شود . در صورتی که امونیاک خشک در مجاورت با مقدار جزئی آب یا بخار آب قرار گیرد به شدت با فلزاتی چون مس و نقره و آلیاژها ترکیب می شود .

تحقیق بررسی روشهای تصفیه پسابهای کارخانجات تولید مواد رنگزا

اختصاصی از یارا فایل تحقیق بررسی روشهای تصفیه پسابهای کارخانجات تولید مواد رنگزا دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:12

فهرست مطالب:

چکیده
مقدمه
1-    اقدامات کلی جهت حل مسئله فاضلاب کارخانجات مواد رنگزا :
1-1 – کم نمودن حجم پساب تولیدی
2-1- حذف مواد آلاینده از پساب غیر قابل اجتناب
1-2-1- کیفیت پساب کارخانجات تولید مواد رنگزا :
جدول 1 : بار آلودگی کارخانة تولید مواد رنگزا
2-    بررسی فرآیندهای لخته سازی جهت تصفیه پساب
3-    برررسی فرآیندهای اکسیداسیونی
- مکانیزم انجام شده :
4- بررسی روشهای تصفیة بیولوژیکی :
5-بررسی روشهای جذب سطحی :
- پیشنهاد طرح تصفیه خانه
1-    واحد متعادل سازی :
2-    واحد اختلاط سریع :
3-    حوضچة ته نشینی :
4-    افزایش آب ژاول :
5-    حوضچه های تبخیری :
6-    تخلیه به رودخانه :
مراجع :

چکیده
در این بررسی روشهای مختلف تصفیه پسابهای صنعتی بر روی پساب کارخانه تولید مواد رنگزا تست شده و در پایان طرح شما تیکی برای اجرای اقتصادی تصفیه ارائه گردیده است .
امروزه کارخانجات تولید مواد رنگزا دارای مشکلات زیست محیطی فراوانی هستند که با انجام فر آیندهای فیزیک و شیمیایی بر روی پساب این کارخانجات می توان به حالت قابل قبولی از حذف مواد آلوده کنندة محیط زیست از پساب رسید.
کلید واژه : تصفیه پسابهای کارخانجات تولید مواد رنگزا
مقدمه
امروزه کارخانجات تولید مواد رنگزا دراری مشکلات زیست محیطی فراوانی هستند . چرا که طیف گسترده ای از مواد شیمیایی آلی و معدنی را به عنوان خوراک مصرف نموده و انواع رنگهای آلی با خصوصیات و ساختارهای مولکولی متفاوتی را تولید می نمایند.
در نتیجه پساب این صنایع دارای بار آلودگی بسیار بالایی بوده و مستقیما قابل تخلیه به محیط زیست نمی باشد. اصولا برای پساب آلوده تعاریف استانداردی وجود دارد که بر اساس قوانین زیست محیطی و قوانین کشوری و منطقه ای تدوین می گرد د.

دانلود پایان نامه مواد معدنی

اختصاصی از یارا فایل دانلود پایان نامه مواد معدنی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:174

فهرست مطالب:

پیشگفتار    5
 
عوامل مؤثر بر آستانه اقتصادی شدن مواد معدنی    8
 
رده‌بندی تجاری    14
 
رده‌بندی کانسارها توسط لیندگرن (1913، Lindgren)    26
 
کلیات    30
 
خاستگاه سنگ‌ها و کانی‌های گرانبها    30
 
خاستگاه ماگهایی:    31
 
ماگهای بازیک (اسیدی) و اکترابازیک    31
 
خاستگاه رسوبی    33
 
چرخه سنگ و شناخت زمین‌شناختی    34
 
تقسیم‌بندی سنگ‌ها    34
 
شناسایی کانیها    36
 
فصل دوم    42
 
طبقه‌بندی کانیها    42
 
1- کانی‌‌های ماگهایی    42
 
2- سیلیکاتها    42
 
اقسام سیلیکاتها    43
 
آمفیبولها    44
 
ب) سیلیکاتهای روشن:    44
 
2- کانیهای رسوبی    47
 
3- کانیهای رسی    47
 
ویژگی‌های توصیفی و زمین‌شناسی انواع گوهرها و محل پیدایش آنها در ایران    51
 
5-1-1-1 تاریخچه    53
 
5-1-1-2 منابع    53
 
5-1-2-1 تاریخچه    57
 
5-1-2-2 منابع    58
 
5-2-1 تاریخچه الماس    61
 
5-2-2 منابع    63
 
5-3-2 منابع    70
 
5-3-4 پریدوت‌های مصنوعی    71
 
5-4 تورمالین    71
 
5-5 توپاز    77
 
5-5-1 خاستگاه زمین‌شناسی توپاز    77
 
5-5-2 خواص کانی‌شناسی و اپتیکی توپاز    78
 
5-5-4 پراکندگی جغرافیایی توپاز    82
 
5-5-5 تشخیص توپاز    83
 
5-5-7 نگهداری توپاز    84
 
5-6-2 منابع    88
 
5-6-4 زمرد مصنوعی    90
 
5-6-5 ویژگی‌های زمرد    92
 
ویژگی‌های فیزیکی زمرد:    92
 
5-7 زیرکن    93
 
5-7-1 چگونگی و مکان پیدایش    94
 
ویژگی‌های فیزیکی زیرکن :    96
 
5-8  گروه سرپانتین    96
 
5-8-1 تاریخچه    98
 
5-8-2 منابع    98
 
5-8-3 ترمیم سرپانتین‌ها    99
 
5-10 فلوریت    100
 
5-10-1 انواع مختلف فلوریت    102
 
5-10-3 زمین‌شناسی و کانی‌سازی در محدوده لعل کان    104
 
5-11-1 فیروزه در ایران    109
 
5-12 کهربا    120
 
5-13 بلورهای گروه سیلیس    122
 
● گونه‌های کلسدونی    124
 
5-13-3 سنگ‌های قیمتی گروه سیلیس در ایران    126
 
5-14-2 منابع    133
 
5-14-4 گارنت‌های مصنوعی    134
 
5-15 لاپیس لازولی (لاجورد)    136
 
5-13-3 ترمیم لاپیس لازولی    139
 
5-15-4 لاپیس لازولی مصنوعی    140
 
5-15-5 لاجورد در ایران باستان    141
 
5-15-6 معادن لاجورد    143
 
5-16 لعل    145
 
5-16-3 ترمیم لعل‌ها    147
 
5-16-4 لعل‌های مصنوعی    147
 
5-16-5 گوهرهای مشابه با لعل    148
 
5-16-7 گونه‌های لعل در ایران قدیم    150
 
5-16-8 مشخصه‌های لعل در فرهنگ ایرانیان    150
 
5-16-9 معادن لعل    152
 
5-17 مروارید    154
 
5-17-1 مراکز صید مروارید    156
 
5-17-3 مرواریدهای مشهور جهان    163
 
5-17-6 چگونگی تشکیل مروارید    167
 
5-17-8 گوناگونی و نقائص در شکل مروارید    171
 
5-17-10 تثبیت شیوه کنونی پرورش مروارید    173
 

پیشگفتار
 
مواد معدنی، زیر بنای اقصاد و صنعت هر جامعه را تشکیل می‌دهند. بشر از همان آغاز آفرینش خود و در طول تاریخ، بر حسب نیازمندی‌ها و شناخت، از مواد معدنی استفاده کرده است. اکنون نیز انسان، از تمامی مواد معدنی به حالت‌ها و شیوه‌های گوناگون، بهره برداری می‌نماید.
 
به دیگر سخن، همین مواد معدنی هستند که پایه و اساس تمدن را تشکیل میدهند. زمینه‌های کاربردی و مصرفی مواد معدنی را می‌توان به اختصار و بدین گونه برشمرد.
 
مصالح ساختمانی، همچون آجر، اهک، آهن، سیمان، گچ، شن وماسه، کاشی، شیشه، رنگ‌ها، لوله وشیرآلات، در زمینه کشاورزی می‌توان از گودهای شیمیایی، ماشین‌های کشاورزی و سموم دفع آفت‌ها، مثال آورد.
 
در کار جاده سازی موادی نظیر: شن وماسه،  سنگ‌‌‌ها، قیر، سیمان، آرماتور و ماشین‌های راه سازی کاربرد دارند. در زمینه صنایع سبک و سنگین، موادی از گونة: انواع فلزات و آلیاژهای آنها، انرژی‌زاها یا انواع ترکیبات هیدروکربور، دیرکدازها، مواد ساینده و کانی‌های فلزی اهمیت دارند.
 
موادی همانند: گرافیت، گچ و مواد پر کنندة کاغذ در تهیة لوازم آموزشی بکار می‌روند و سرانجام در صنایع شیمیایی و الکترونیک است که اهمیت سترک مواد کانی و مصرفی را بهتر می‌توان دریافت.
 
از آنجا که جمعیت انسانها، روی در فزونی دارد، میزان مصرف مواد معدنی هم پیوسته افزایش می‌یابد و این افزایندگی در مصرف کانی‌ها، به ویژه در دو دهة پیشین بسی چشم‌گیر بوده است.
 
هم اینک دامنه پژوهش‌های بشر از گستره زمین فرا رفته و به فضای کیهانی اوج گرفته است. پیرامون ویژگی‌های برخی مواد معدنی و آلیاژها در زمینه‌های ساختاری سفینه‌های فضایی و انواع ماهواره‌های پژوهشی، بررسی‌های شگرف به انجام رسیده است.
 
زمین‌شناسی اقتصادی، پایه و شالوده اکتشاف‌های معدنی و کاربرد مواد حاصل از آن را تشکیل می‌دهد. شادمانه باید گفت که اندوختگی مواد معدنی در کشور ما کم‌نظیر است.
 
از این روی، بایسته ان است که با برنامه‌های مناسب و کوشش‌های پی‌گیر، بر آن باشیم تا در آینده‌ای هر چه زودرس، تمامی مواد کانسارهای مورد نیاز کشور را از همین دفینه‌های پربها تهیه نماییم و با گسترش صنایع معدنی و صدور فراورده‌های آن، ارزهای مورد نیاز کشور را به میزان عمده‌ای تأمین کنیم.
 
از آغاز آفرینش، انسان همواره از مواد پوسته زمین در جهت رفع نیازمندی‌های زندگی و دسترسی به رفاه بیشتر استفاده کرده است. سنگ‌ها و کانی‌های غیر فلزی اولین موادی هستند که انسان اولیه انها را به کار برده است.
 
آثار بدست آمده از کاوش‌های باستان شناختی حاکی از آن است که  انسان‌های اولیه از فلینت، چرت و دیگر سنگهای سخت برای ساختن اسلحه و کندن غارها استفاده نموده‌اند و همچنین خاک رس و سنگ را برای ساختن ظروف گلی و اهرام شگفت‌انگیز مورد استفاده قرار داده‌اند.
 
بر اساس مطالعات باستان شناختی، در جاری هزاره‌های هخفتم تا دهم قبل از میلاد مسیح، انسان اولیه ده الی پانزده سنگ و کانی غیر فلزی را می‌شناخته است. حتی تعدادی از این مواد را برای طراحی و نقاشی مورد استفاده قرار داده است. طلا نخستین فلزی بوده است که انسان به صورت خالص از رودخانه‌ها جمع‌آوری نموده و مس اولین فلز شناخته‌ای است که حود بیست هزار سال قبل از میلاد توسط انسان ذوب و مورد استفاده قرار گرفته است. آثار بدست آمده از کاوش‌های باستان شناختی در اروپا و شمال افریقا نشان می‌دهد که در مصر، حدود دوازده هزار سال قبل از میلاد و در اروپا حدود چهار هزار قبل ز میلاد، از مس استفاده می‌کرده‌اند. 

دانلود مقاله کاربرد مواد دیرگداز در صنایع آهن و فولاد

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله کاربرد مواد دیرگداز در صنایع آهن و فولاد دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:127

چکیده:

1ـ “ کاربرد مواد دیرگداز در صنایع آهن و فولاد”

حدود 70% کل تولیدات مواد نسوز در صنایع تولید آهن و فولاد مصرف می شود. بسیاری از تولید کنندگان فولاد در مراکز خود دارای پخش دیرگداز هستند که در این بخشها آزمایشهای متداول و معینی بر روی دیرگدازهای جدید دریافت شده انجام می دهند. بعضی از کارخانه ها نیز بخش های بزرگ تحقیقاتی دارند که در آنها تحقیقات مداومی بر روی ساخت انواع دیرگدازهای جدید صورت می پذیرد.

مذاب فلزات و سرباره اثرات مخربی بر روی آستر کوره های مورد مصرف در صنایع آهن و فولاد دارد. این مواد موجبات آلودگی، پوسیدگی، سائیدگی، شستن و حمل کردن آجرهای دیرگدازی را که ظاهراً باید در مقابل عوامل شیمیائی سخت و مقاوم باشند را فراهم می سازند. هدف اصلی طراحان و سازندگان مواد نسوز اینستکه موادی برای آسترها تهیه کنند که فلز و سرباره نه در آنها نفوذ نماید و نه با آنها وارد واکنش گردند. ایده آل این طراحان ساخت موادی است که بدون عیب بوده و مقاوم در مقابل شوکهای حرارتی باشند، البته آنها باید در عمل این ایده خود را تعدیل بخشند.

تولید آهن در کوره بلند

علیرغم احتمال وجود رقابتهائی از طرف روش احیا مستقیم در آینده، بنظر میرسد که استفاده از کورة بلند برای تهیه آهن خام لااقل برای سالهای زیاد دیگری همچنان متداول باقی بماند. شواهد و قرائن بسیاری تمایل بیشتر برای استفاده از کوره های بزرگتر از جانب تهیه کنندگان را نشان می دهد. استفاده از درجه حرارتهای بالاتر، دمش اکسیژن اضافی و کار در فشارهای بالاتر، شرایط انتخاب و کاربرد مواد نسوز بهتر، دقیقتر و بحرانی تری را فراهم می سازد.

کورة بلند عبارتست از یک سیلندر مخروطی فولادی که آستر آن بدلیل شرایط متفاوت ساختمان هر قسمت از کوره. توسط مواد دیرگداز مختلفی پوشیده شده است مواد شارژ شامل سنگ معدن آهن، کک و آهک از دهانه بالای کوره که می تواند تا حدود 36 متر نیز ارتفاع داشته باشد، وارد کوره بلند می گردد. هوای پیش گرم شده اغلب بهمراه مواد دیگری چون اکسیژن، بخار آب و دیگر گازها از میان لوله هایی بدرون توده شارژ دمیده می شود. در نتیجه این عمل کک سوخته و به CO2 تبدیل می گردد و آهن موجود در سنگ معدن شارژ را احیاء کرده و به آهن فلزی تبدیل می کند. واکنش زیر محصول کوره بلند را نشان می دهد:

مذاب آهن تهیه شده در ته کوره جمع آوری می گردد تا اینکه یا مستقیماً تحویل کوره فولاد سازی شود و یا برای انجام عملیات بعدی، ریخته گری و سرد گردد.

کوره بلند بر اساس تبادل متقابل انرژیهای شیمیائی و حرارتی عمل می کند. علیرغم وجود بیش از یک قرن سابقه تحقیقاتی در مورد تهیه آهن توسط کوره بلند، اطلاعات مختصری دربارة توزیع درجه حرارت در هنگام کار این کوره ها موجود است. این امر مانع از عملکرد دقیق مواد دیرگداز بکار رفته در نقاط مختلف کوره می شود. بدنه، شکم و تنوره بخش های اصلی یک کورة بلند را تشکیل می دهد.( به شکل 1 توجه کنید). انتخاب دقیق مواد نسوز مناسب همراه با تعبیه سیستم خنک کننده در نقاط گرم کوره بخصوص نواحی شکم و بوته( محل جمع آوری مذاب) عمر کوره را افزایش می دهد اگر چه غالباً در اثر عملکرد عوامل مخرب ناشناخته، امکان بروز شکستهای ناگهانی وجود دارد.

گاز از ناحیه فوقانی کوره بلند خارج می شود و این در حالیست که در حدود 15ـ 10 گرم بر سانتیمتر مکعب گرد و غبار حاوی ذرات سنگ معدن آهن، کک و مواد روانساز را به همراه دارد. در بعضی موارد غلظت این گردو غبارها به حدود100 نیز می‌رسد. مجموعه ای از عوامل چون درجه حرارت بالا، گرد و غبار معلق در کوره و مواد ساینده ناشی از حرکت نزولی شارژ کوره از بالا به پائین، مدت عمر آستر را معین می سازد. از آنجائیکه این اعمال با سرعت های متفاوتی در قسمت های مختلف کوره صورت می پذیرد لذا طراح می باید برای نواحی مختلف، مواد نسوز متفاوتی را انتخاب نماید.

برحسب مواد دیرگداز بکار رفته برای کورة بلند دو ناحیة متفاوت را می توان تصور نمود:

الف) منطقة فوقانی که بحرانی ترین ناحیة این قسمت، بدنه کوره بلند است.

ب) منطقة تحتانی شامل قسمت های تنوره، کف، شکم و لوله های دمندة هوا و…  

حدود تغییرات درجه حرارت در منطقة تحتانی با تقریب بسیار مابین C‌ْ 1800ـ1300 و در منطقة فوقانی بین C ْ1300ـ200 می باشد. منطقه تحتانی که اجباراً در آن مذاب به همراه سرباره وجود دارد و فعل و انفعالات موجود در درجه حرارتهای بالا صورت می پذیرد، موقعی می تواند پایدار بوده و عمل کند که آستر توسط جریان آب سرد خنک شود. نحوه ساخت منطقة فوقانی نیز باید بگونه ای باشد که در مقابل عملیات مکانیکی و خوردگی شیمیائی ناشی از گازها و بخاراتی که توسط شارژ ایجاد می شود مقاومت ورزد.

هنگامیکه کوره بلند در حال فعالیت می باشد تنورة آن در تمام طول عمرش تحت تأثیر مذاب آهن با درجه حرارتی حدود C ْ1500 و فشار قرار دارد. باین ترتیب تنوره بزودی از بین خواهد رفت.

در این حالت مواد نسوز( آجرهای کربنی و یا خاک نسوز) در مذاب شناور شده و متصدیان کوره در معرض خطر نشت و نفوذ آهن به خارج کوره قرار می گیرند.

از آنجائیکه برای هر تعمیر اساسی لازم است کاملاً کار کوره متوقف گردد و بنابراین تنوره کوره بلند باید با مراقبت های ویژه ای ساخته شود. سرعت سایش و خوردگی مواد نسوز علاوه بر نوع و کیفیت دیرگداز بکار رفته تحت تأثیر نوع آهن شارژ شده نیز می باشد. ریخته گری چدن اسفنجی و فرو سیلیس ها نیاز به کوره های با درجه حرارت بالاتری نسبت به فولاد ریزیهای معمولی دارد. آهن های فسفر دار بدلیل ویسکوزیتة کمتر دارای قدرت سایش بیشتری بر روی کف کوره هستند. سایش کف کوره های بلند نیز بسیار پیچیده و نامشخص است. علت این مسئله هم اینستکه از مواد دیرگداز کف کوره در طول انجام عملیات نمی توان بسادگی نمونه برداری و آزمایش نمود. کف کوره بصورت مداوم پوشیده از فلز مذاب آهن بوده و بنابراین تحت فشار زیاد قرار دارد.

“ فاکتورهای موثر در آستر کوره”

کارکرد خوب و موثر یک کوره بلند تحت تأثیر عوامل مختلفی چون طراحی کوره و نحوه سرد شدن آن، کیفیت و خواص مواد دیرگداز بکار رفته، اندازة ذرات شارژ( سنگ آهن، کک و آهک)و روش کار عمومی آن به عنوان یک واحد تقریباً خودکار که بطور مداوم کار می کند، دارد. باید توجه عمده ای به اندازة ذرات مواد شارژ شده داشت زیرا که میزان ذرات ریز( بصورت گرد) موجود در شارژ تأثیر بحرانی و موثری بر روی مواردی چون عمر آستر بدنه و شکم کوره بلند دارد. استفاده از مواد نسوز کائولینی با دانسیته بالا در بدنه کوره موجب جلوگیری از نفوذ کربن مونواکسید می شود( به بحث های بعدی توجه کنید). جلوگیری از نفوذ CO باعث کاهش احتمال شکست آستر گردیده و این خود تائیدی برای این تئوری خواهد بود که شکست آستر توسط تجزیهCO و رسوب کربن صورت می پذیرد البته در این شرایط نیز ذرات کربن بخصوص بر روی نواحی اتصال آجرها با ملاط دیده می شود. این پدیده در مراحل ابتدائی آغاز کار کوره مهم است و باین خاطر اهمیت دارد که موجب انبساط حجمی

در ساختمان می گردد.

“ بوته کوره بلند”

هم اکنون در ایالات متحده آمریکا مصرف آجرهای کربنی برای کف بوته کوره بلند امری متداول است. برای چنین بوته هایی سرد کردن امری ضروری است. توپی مرکزی بوته از جنس آجر خاک نسوز ساخته می شود. اخیراً از سلیمانیت نیز برای این منظور استفاده می شود. تاکنون ترکیبات مختلفی از آجرهای کربنی و آجرهای خاک نسوز در دنیا برای بوته بکار گرفته شده اند اما برخی متخصصان نسبت به کار برد بلوک های کربنی در قسمت فوقانی بوته هشدار داده اند زیرا احتمال سایش آنها در اثر دمش هوا وجود دارد.

علاوه بر این وقتیکه آهن های کم کربن در کوره ذوب شوند احتمالاً کربن های موجود در آجر کربنی در مذاب حاصله حل شده و آجرها بیش از پیش متخلخل گردیده و در نتیجه سریعتر سائیده می شوند. استفاده از مخلوط کوبیدنی کربن ـ کرم منیزیت در آستر عموماً به افزایش عمر بوته کمک می نماید.

در مواقعیکه آجرهای کربنی با دانه های کربن ریز در دیواره های بوته قرار داشته باشد، رسوب نمودن کربن بر روی آجر نیز می تواند نقشی تعیین کننده در عمر بلوک‌ها داشته باشد. یک راه ممکن برای رفع این اشکال استفاده از آجرهای کربنی با نفوذ پذیری کمتر می باشد. این امر ارتباط کامل به منبعی که کربن از آن تهیه شده است دارد( بعنوان مثال کربن حاصل از کک نفتی، آنتراسیت و… ) در مدت بهره برداری از آجرهای دیر گداز بوته کورة بلند، تغییرات مینرالوژیکی و شیمیائی مهمی در آنها رخ می دهد.

مواد قسمت تحتانی با موادی چون آهن، کاربید و گرافیت آغشته گردیده که این امر موجب افزایش دانسیته و بالا رفتن هدایت حرارتی آنها می شود. بالا رفتن هدایت حرارتی سبب افزایش راندمان سرد شدن و در نتیجه جلوگیری از سایش آستر می گردد. بمرور در ضمن فعالیت کوره صرفنظر از نوع آجر بکار رفته ناحیة مرکزی ته بوته بوسیلة سرباره و آهن جایگزین می گردد.

در سالهای اخیر شکلهای غیر مترقبه و غیر منتظره از بین رفتن بوته های کوره بلند مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایشها نشان داده که برخی بوته ها حاوی ذرات فلزی کروی با قطر حدود 5/7 سانتی متر است. در نزدیکی دیوارة بوته رگه های سفید رنگی که بعداً معلوم شده کریستوبالیت است با ضخامت حدود 5/1 سانتی متر نیز دیده شده است. بنظر می رسد که کریستوبالیت ها از تجزیه دیر گدازهای بوته ناشی شده اند.

“ شکم کوره”

مواد دیرگداز بکار رفته در آستر شکم کوره بلند تحت سایش و خوردگی حاصل از تماس سربارة مذاب با درجه حرارتی حدود C ْ1500 و عوامل ساینده ای چون کلوخه های بارکوره قرار دارند. نحوة عمل کوره بخصوص از نظر سرعت دمش هوا بسیار مهم است. بعضی از تولید کنندگان آهن خام معتقد بودند که سرعت کم دمش، اثر معکوسی بر روی عمر شکم کوره بلند دارد. هنوز هم مباحثه در مورد بهترین انواع مواد دیرگداز بکار گرفته شده در شکم کوره ادامه دارد، و بسیاری از تولید کنندگان مکرراً عقایدشان را تغییر می دهند.

آجرهای کربنی، خاک نسوز و گاهی اوقات آجرهای آلومینائی ذوب و ریخته گری شده( شامل زیرکون ـ آلومینا) بعنوان آستر شکم کوره بکار گرفته می شوند. آجرهای کربنی تعبیه شده در نزدیکی خنک کننده های جت های دمش هوا به سرعت بوسیله بخار آب، گاز CO2 و یا هوا اکسیده می گردند. با تحقیقات انجام شده آجرهای کربنی با نفوذ پذیری کم برای پیشگیری از رسوب کربن و تجزیة CO پیشنهاد شده است. خواص مطلوب دیگر آجرهای کربنی مورد مصرف در شکم کوره بلند، بالا بودن هدایت حرارتی، مقاومت در برابر محیط های قلیائی، مقاومت بالا در مقابل اکسیداسیون و استحکام فشاری بالا می باشد. اثر نمکهای پتاسیمی که از طریق گازها و بار کوره بدرون خلل و فرج آستر نفوذ می کنند نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، علت این اهمیت آنستکه یونهای پتاسیم توسط نفوذ در شبکه ذرات کربن آنها را منبسط کرده و موجب تجزیه آجر می گردند.

مقدار خوردگی شیمیائی در آستر شکم کوره ها مستقیماً به میزان قلیائیت سرباره و ویسکوزیته آن بستگی دارد، مثلاً سرباره ای حاوی 45% اکسید کلسیم بسیار خورنده هستند. عمر آستر شکم کوره به شکل گیری پوسته ای از آلومینا و سیلیس( ناشی از شاموت موجود در آجر در مورد آجرهای آلومینو سیلیکاتی) غنی شده از آهک، منیزیم و دیگر اکسیدهای حاصله از شارژ بستگی دارد.

تنوره کوره بلند

جنبه های شیمی فیزیکی کارکرد دیرگدازهای تنورة کوره بلند شاید یکی از جالب ترین وجوه تکنولوژی دیرگدازها از نقطه نظر تاثیر آن بر کوره بلند باشد. پدیدة کلاسیک تجزیه در اثر کربن فقط یکی از دلایل شکست مواد نسوز بکار رفته در بدنه کوره است. اگرچه همانطور که قبلاً هم ذکر شد استفاده از آسترهای کائولینی با دانسیته بیشتر از وخامت و اهمیت این مسئله میکاهد ولی آنرا کاملاً از بین نبرده و همچنان این مسئله مطرح است. در هر حال مسایل بسیار دیگری نیز برای تولیدکنندگان دیرگدازها وجود دارد. با تحقیقات فراوان انجام شده معین شده است که:

شکست آستر تنوره کوره بستگی کامل به خواص دیرگدازها، سیستم خنک کنندگی آستر، سیکل عملکرد کوره، عمل قلیائیها، سربارة اولیه، اکسید روی(Zincite) ، رسوب کربن، شدت دمش کوره، تنش حرارتی حاصل در ساختمان، سایش حاصله توسط شارژ، و فاکتورهای دیگر دارد. جهت افزایش مقاومت آستر باید این موارد را رعایت کرد: اولاً باید از آجر متراکمی که از مواد کائولینی همراه با مقادیر زیادی از شاموت و حداقل مقدار مواد روانساز تهیه شده و در درجه حرارت بالائی پخته شده باشد استفاده نمود. ثانیاً بهترین سیستم خنک کنندگی را پیش بینی و اجرا کرد. ثالثاً سیکل کار کوره را مخصوصاً در آغاز سیکل پس از دمش هوا و قبل از مرحله خشک کردن نهائی آستر تنظیم و تثبیت نمود.

اخیراً یکی از محققین مقاله ای پس از راهنمائی های عملی در مورد آنچه که برای بهبود وضعیت مواد دیرگداز کوره بلند مورد نیاز است ارائه نموده و در این مقاله بر تفاوت شرایط بالا و پائین تنورة کوره تائید کرده است. آجرهای کائولینی و سلیمانیتی برای کاربرد در قسمت فوقانی تنوره مناسب است و امکان دارد در مواقعیکه آجرهای دیرگداز قسمت تحتانی که رضایتبخش نبوده اند تعویض می شوند آجرهای قسمت فوقانی در جای خود باقی بمانند. دیرگدازهای مختلفی در محدودة 42ـ 95% آلومینا( سیلیمانیت، آجر نسوز، آجرهای ذوب و ریخته گری شده) در قسمت تحتانی تنوره کوره بلند مورد استفاده واقع شده اند.

یکی از محققین تجربیات بدست آمده در مورد عمر آسترهای کوره بلند در ایالات متحده را مورد بحث قرار داده است.

نتیجه گیری های او که مبتنی بر تجربیات حاصل از سالیان متمادی کار در شرکت تهیه فولاد ایالات متحده است بر روی تغییرات مینرالورژیکی آجرها ضمن کار در کوره و اهمیت آماده سازی شارژ( شامل اندازه دانه های کک، سنگ معدن و آهک) تاکید فراوان دارد. اظهار نظر محققین انگلیسی در مورد کاهش اهمیت اثر کربن در شکست آستر در واقع نتایج این محقق آمریکائی را تائید می کند.

امروزه بنظر می رسد که مسئله محل اتصال آجرها اهمیت بیشتری دارد.

“ اثر قلیائیها بر تنوره کوره بلند”

در ناحیه تحتانی تنورة کوره مواد قلیائی قادرند تا عمق زیادی در آستر نفوذ کنند. عمماً غلظت مواد قلیائی 10ـ9% بوده که گاهی تا 25% نیز میرسد. در آمریکا توسط اضافه کردن سطوح مبردها میزان خسارت وارده به آستر تنوره کوره را کاهش می دهند. در گذشته خسارت وارده به آجرهای خاک نسوز آستر را مربوط به تجزیه کربن میدانستند ولی امروزه تحقیقات نشان داده است که این مسئله مربوط به نفوذ قلیائیها می باشد. مواد قلیائی بداخل آجر خاک نسوز نفوذ کرده و قبل از اینکه رسوب کربن به مرحلة خطرناک رسیده و باعث شکست آجر گردد، موجب ترکاندن آن می گردد. در واقع این امر بخاطر تشکیل کلسیت(Kalsite) در آجر است. یک آزمایش نشان می دهد که ترکیب حاصله شامل K2O 4/28% و Na2O 2/4% می باشد.

مطالعات انجام شده بر روی مقطع آجر خاک نسوز تنورة کوره نفوذ قابل توجهی از مواد قلیائی را از بالا بسمت پائین مشخص کرده و نشان می دهد که واکنش های شیمیائی صورت گرفته در دیرگداز منجر به تشکیل ترکیبات آلومینا سیلیکاتی قلیائی گردیده است. ساختمان دیرگداز مخصوصاً میزان نفوذ پذیری آن در مقابل قلیائیها نسبت به ترکیب شیمیائی دیرگداز از اهمیت بیشتری برخوردار است. کربناتها، اکسیدها و همچنین سیانید پتاسیم می توانند مسئول روانسازی و تجزیه آستر تلقی گردند( به جدول شماره 2 نگاه کنید).

برخی محققان عقیده دارند هنگامیکه مواد قلیائی با آجر خاک نسوز آلومینای پائین واکنش می کند یک مایع شیشه ای حاصل می شود در حالیکه در صورت واکنش با مواد آلومینای بالا محصولی خشک و پودری شکل تولید می کنند، که می تواند موجبات ترکیدن مواد دیرگداز را فراهم کند. ترکیبی شامل 42% آلومینا ترکیب مناسبی است که می تواند مواد قلیائی را جذب کرده بدون اینکه تغییرات ابعادی داده و یا فازی مایع تولید نماید.

اثر CO بر روی آستر کوره بلند

بدلیل طبیعت فرآیندهای متالورژیکی که در کوره بلند اتفاق می افتد محیط کوره مملو از گاز CO می باشد. در حضور اکسید آهن که بعنوان ناخالصی در مواد رسی آجرهای خاک نسوز موجود است، مونواکسید کربن(CO) تجزیه شده بصورت ذرات ریز کربن در داخل خلل و فرج آجرها رسوب می کنند. این عمل در درجه حرارت حدود C ْ600ـ300 برای خلل و فرج ریز کوچکتر از 5-10 سانتی متر صورت می گیرد، و به همین علت مقدار دقیق تخلخل آجرهای بکار رفته برای تنورة کورة بلند از اهمیت خاصی برخوردار است. کربن ناشی از تجزیه CO با آهن موجود در ماده اولیه آجر تشکیل سمنتیت(Fe3C) داده، مقداری انبساط حجمی بوجود میآورد. بدین ترتیب آجر ترد شده و سرانجام می شکند. حاصل این امر از بین رفتن آستر تنورة کوره می باشد.

واکنش مربوط به صورت :

می باشد. میزان نفوذ CO و در نتیجه رسوب کردن کربن مستقیماً به قابلیت نفوذ پذیری آستر کوره در مقابل گاز و فشار گازهای موجود در کوره بستگی دارد. از آنجائیکه تصور می شود ذرات کربن موجب تردی ساختمان آجرها می گردد. بنابراین هر چیزی که بتواند از میزان نفوذ گاز بکاهد در جلوگیری از تجزیه کربن مفید خواهد بود. لذا بعضی از متصدیان بر این عقیده اند که نفوذ مواد قلیائی بعلت کاهش دادن خاصیت نفوذ پذیری در مقابل گازها در بعضی موارد به کاهش تجزیه کربن کمک می‌کند.( به بخش قبلی در موارد قلیائی رجوع کنید).

اثر کاتالیتکی(Catalytic) اکسیدهای آهن در آجرهای خاک نسوز را می توان توسط پختن دیرگدازها در حرارتهای بالاتر(تا C ْ1500) و تبدیل ترکیبات آهن به سیلیکاتهای غیر قابل احیاء، کاهش داد. امروزه سعی می شود که از مواد رسی کائولینی با مقدار آهن کم استفاده شود و برای حصول به حداکثر دانسیته ممکن، پخت آنها در درجه حرارتهای بالا انجام می شود. ولی از آنجائیکه این امر ممکن است موجبات کم شدن مقاومت در مقابل پوسته ای شدن گردد، باید برخی خواص و مزایا را فدای برخی دیگر کرده، و با در نظر گرفتن کلیه جوانب ترکیبی مناسب را برای کار انتخاب نمود.

تاثیر اکسید روی

بعضی ها عقیده دارند که روی و اکسید روی که از طریق اکسید روی موجود در سنگ معدن آهن وارد آستر تنوره کوره بلند می شود می تواند عمل تجزیه مونواکسید کربن را که قبلاً ذکر شد تسریع بخشد. علیرغم انکار پدیدة فوق توسط بعضی از افراد و اینکه هنوز در مورد نحوه انتقال و رسوب ترکیبات روی بر آستر کوره بلند اطلاعات کمی موجود است ولی بهرحال این ترکیبات بر روی آستر کوره بلند نقشی مخرب ایفا می نماید. طی آزمایشهای مختلف، مقدار زیادی فلز روی رسوب کرده در آستر از بین رفتة تنورة کوره ها دیده شده است.( تا عمق 15 سانتی متری لایه ها.) احتمالاً واکنش صورت پذیرفته بشکل زیر است :

: 1

: 2

در اینجا نیز کربن رسوب کرده و این مسئله احتمالاً موجب تردی ساختمان می گردد.

“ گرمخانه های کوره بلند”

این گرمخانه ها عبارتند از سیلندرهای عمودی که بصورت لانه زنبوری توسط آجرهای نسوز آجر چینی شده اند. این شکل آجر چینی به منظور ایجاد سطح وسیعتر برای انجام بهتر تبادل حرارتی می باشد. هوای مصرفی پس از عبور از این گرمخانه ها تا حدود C ْ850 ـ 580 پیش گرم می گردد. در اینجا نیز کیفیت مواد دیرگداز مصرفی اهمیت بسزائی دارد زیرا که درجه حرارت آجر چینی ها به C ْ1500 می رسد. گاز کوره بلند در این گرمخانه ها سوخته و گرما تولید می کند. پس از مدتی عمل سوختن گاز را متوقف کرده و از جهت مخالف هوا را بدرون آنها می فرستند و در نتیجه هوا پیش گرم می شود.

گاهی اوقات بخار آب و اکسیژن به هوا اضافه می گردد تا راندمان کار کوره را بهبود بخشیده و در ضمن شرایط دمش هوا را یکنواخت تر نماید. عمر گرمخانه ها بین 15 الی 10 سال است. بدلیل تغییرات مکرر درجه حرارت، مواد نسوز بکار رفته در گرمخانه ها باید مقاومت در مقابل شوک حرارتی بالائی را داشته باشند. عموماً آجرهای خاک نسوز با حداقل 45% آلومینا در قسمت های درجه حرارت بالا استفاده می شوند. در این نواحی معمولاً آجرهای نسوز دیگر بدلیل کاهش دیرگدازی در رابطه با خاصیت روانسازی ناشی از مواد موجود در گاز کوره از بین می روند.

در ساختمان آجرهای مصرفی در گرمخانه های کوره بلند پس از مدتی مصرف نواحی مختلفی دیده شده است.            

دیرگدازی هر ناحیه نسبت به دیرگدازی آجرهای نسوز کار نکرده C ْ200ـ100 کمتر است.

این موضوع به تشکیل کریستالهای سوزنی شکل مولایت در آجر نسوز نسبت داده می‌شود که بهمراه شرایط دیگر کوره، باعث جدائی کاملتر فاز شیشه ای در درجه حرارت های متوسط شده و تغییر حالت مواد را به فاز چینی شکل تسریع می کند که این امر موجب کاهش نقطة ذوب ماده نسوز می گردد. در اثر مواد روانسازی که بصورت گرد و غبار هستند پوسته ای با نقطه ذوب کمتر در این نواحی بوجود می آید. محدوده ای معین از ترکیبات مختلف آجر نسوز برای استفاده در گرمخانه های کوره بلند وجود دارد.

در قسمت های بالای گرمخانه ها تخریب بدلیل انقباض و در نتیجه ریزش آجر صورت می پذیرد. تشکیل قطرات سرباره در سقف گرمخانه ها و چکه کردن آنها بر روی آجرهای لانه زنبوری شکل گرمخانه موجب آسیب ضربه ای و سرباره ای آجرها می گردد.

عمر مواد نسوز مصرفی در کورة بلند در حساس ترین قسمت های منطقه فوقانی به حدود 4ـ3 سال و برای نواحی تحتانی 10 الی 15 سال و در گرمخانه ها به 10 الی 16 سال می رسد.      

“ فولاد سازی”

فولاد بوسیله تصفیه و تغییر آهنی که از کوره بلند بدست آمده تهیه می شود. امروزه انواع مختلفی از کوره ها، با بهره گیری از قوانین مختلف شیمی فیزیک، برای فولاد‌سازی استفاده می شوند.

در این بخش سعی شده که شرح مختصری از انواع مهم دیرگدازها( اگر چه باید گفت صنعت آهن و فولاد تقریباً همه انواع دیرگدازهای تولیدی را مصرف می کند) و

شرایط مختلفی که هنگام ذوب فولاد در تماس با دیرگدازها بوجود می آید، داده شود.