این فصل از مقرار ساختمان ضوابط طرح، محاسبه و اجرای عایق کاری حرارتی و سیستم های تاسیساتی گرمایی، سرمایی، تهویه مطبوع،تهویه تامین آب گرم و روشنایی الکتریکی در ساختمانها را تعیین می کند و شامل دو روش کارکردی( روش الف) و روش تجویزی ( روش ب) است.
در روش الف ضریب انتقال حرارت طرح ساختمان محاسبه گردیده، با ضرایب انتقال حرارت مرجع مربوط به طراحی مورد نظر مقایسه می شود. همچنین، اصول کلی ضروری در مورد سیستم های طراحی شده، جهت به حداقل رسانیدن بیان، می گردد.
در روش ب، راه حل های فنی مختلف برای تعیین طراحی قسمت های مختلف تشکیل دهنده پوسته خارجی ساختمان ارائه می گردد.
این روش فقط در موارد زیر قابل اعمال است:
- خانه های ویلایی و واحدهای واقع در آپارتمان های مسکونی با مجموع زیر بنایی کمتر از 1000 متر مربع
- تمام ساختمانهای گروه 3 از نظر میزان صرفه جویی در انرژی .
تعاریف:
احداث
بر پا کردن ساختمان در روی زمن خالی.
اینرسی حرارتی
قابلیت کلی پوسته خارجی و دیوارهای داخلی در ذخیره کردن انرژی ( با جذب آن) و بازپس دادن آن ( در صورت لزوم) برای به حداقل رسانیدن نوسان های دما و بارگرمایی- سرمایی در فضاهای کنترل شده ساختمان. گروه بندی اینرسی حرارتی کلی ساختمان با استفاده از جرم سطحی مفید ساختمان صورت می گیرد.
بازسازی
دوباره سازی بخشهای عمده ای از ساختمان که در اثر سانحه یا فرسودگی آسیب دیده اند.
باز شو
کلیه سطوح در پوسته خارجی ساختمان که برای ایجاد دسترسی، تامین روشنایی، دید به خارج، خروج گاز حاصل از سوخت، تهویه و تعویض هوا ایجاد می گردند. ( مثل انواع درها، دریچه ها، پنجره ها، نماهای شیشه ای، نورگیرها، هواکش ها، دودکش ها و ....).
بام تخت
پوشش نهایی هر قسمت از ساختمان که شیبی کمتر یا مساوی 10 درجه نسبت به سطح افقی دارد. بامهای تخت بخشی از پوسته خارجی ساختمان محسوب می شوند.
بام شیب دار
پوشش نهایی ساختمان که شیبی بیشتر از 10 درجه و کمتر از 60 درجه نسبت به سطح افقی دارد. در بالای سقف شیب دار فضای خارج و در زیر آن فضای کنترل شده یا کنترل نشده قرار دارد. در صورتی که فضای زیرین کنترل شده باشد، بام شیب دار بخشی از پوسته خارجی ساختمان محسوب می شوند.
برچسب انرژی
برچسبی که توسط مقامات ذیصلاح بر روی تولیدات صنعتی مورد استفاده در ساختمان نصب می شود تا حد کیفیت محصولات از بعد مصرف انرژی مشخص گردد.
پایانه حرارتی
بخشی از یک سیستم مرکزی سرمایی یا گرمایی که در آخر مدار قرار دارد و انرژی منتقل شده توسط مدار توزیع را به فضا یا فضاهای کنترل شده انتقال می دهد ( مانند رادیاتور).
پل حرارتی
نقاطی از ساختمان که به علت عدم تداوم و یکپارچگی عایق حرارت پوسته خارجی ساختمان باعث افزایش میزان انتقال حرارت می گردند.
پوسته خارجی
کلیه سطوح پیرامونی ساختمان، اعم از دیوارها، سقف ها، کف ها، بازشوها، سطوح نورگذر و نظایر آنها که از یک طرف با فضای خارج و یا فضای کنترل نشده، و از طرف دیگر با فضای کنترل شده داخل ساختمان در ارتباط هستند.
پوسته خارجی الزاماً در تمام موارد با پوسته فیزیکی ساختمان یکی نیست، زیرا پوسته فیزیکی ممکن است در برگیرنده فضاهای کنترل نشده نیز باشد. پوسته خارجی ساختمان شامل عناصری که در وجه خارجی خود مجاور خاک و زمین هستند نیز می باشد.
پوسته فیزیکی
کلیه سطوح پیرامونی ساختمان، اعم از دیوارها، سقفها، کف ها، بازشوها و نظایر آنها که از یک طرف با فضای خارج و از طرف دیگر با فضای داخل یا فضای کنترل نشده، در ارتباط هستند.
تعویض هوا
تامین شرایط بهداشتی در داخل فضای کنترل شده با عوض کردن میزان مشخصی از هوای آن را هوای تازه در هر ساعت
تغییر کاربری
تغییر نوع بهره وری از ساختمان موجود.
توسعه
گسترش ساختمان موجود در سطح یا افزودن طبقات به آن.
تهویه
روند دمیدن و یا مکیدن هوا از طریق طبیعی یا مکانیکی به هر فضایی یا از هر فضایی، برای تامین شرایط بهداشت و آسایش( کنترل دما و احتمالاً میزان رطوبت هوا، جلوگیری از بروز میعان، جلوگیری از رشد میکروارگانیسم ها و ...) چنین هوایی می تواند مطبوع شده باشد.
تهویه مطبوع
نوعی از تهویه همراه با تنظیم عواملی همچون دما، رطوبت ( رطوبت گیری یا رطوبت زنی) همراه با حذف آلاینده های مختلف ( بو، گرد و غبار، میکروارگانیسم ها و ...) برای تامین آسایش حرارتی.
جدار نورگذر
جداری که ضریب انتقال نور آن بزرگتر از 2، باشد. جدار نورگذر بر دو نوع شفاف و مات بوده و شامل پنجره ها، نماها و درهای خارجی نورگذر، نورگیرها و مشابه آنها است.
جرم سطحی
جرم متوسط یک متر مربع از سطح پوسته داخلی یا خارجی ساختمان.
جرم سطحی مفید جدار (mi)
جرم سطحی قسمت رو به داخل جدار تشکیل دهنده پوسته خارجی ساختمان که در محاسبه جرم مفید و اینرسی حرارتی ساختمان در نظر گرفته می شود.
جرم سطحی مفید ساختمان(ma)
نسبت جرم مفید ساختمان به سطح زیر بنای مفید.
جرم مفید ساختمان( M)
مجموع جرم قسمت های رو به داخل جدارهای تشکیل دهنده پوسته خارجی ساختمان که در محاسبه اینرسی حرارتی ساختمان در نظر گرفته می شود.
دیوار
بخشی از پوسته خارجی غیر نور گذر ساختمان که عمودی است یا با زوایه بیش از 60 درجه نسبت به سطح افق قرار گرفته است.
روز درجه سرمایش
واحدی بر اساس دما و زمان، که بر برآورد مصرف انرژی و تعیین بار سرمایش یک ساختمان در اوقات گرم سال به کار می رود. روز درجه سرمایش برابر است با مجموع اختلاف دمای متوسط روزانه نسبت به 21 درجه سانتیگراد مربوط به دوره ای از سال که دمای متوسط روزانه از 21 درجه سانتیگراد بالاتر است.
روز درجه گرمایش
واحدی بر اساس دما و زمان، که برای برآورد مصرف انرژی و تعیین بارگرمایشی یک ساختمان در اوقات سرد سال به کار می رود. روز درجه گرمایش برابر است با مجموع اختلاف دمای متوسط روزانه نسبت به 18 درجه سانتیگراد مربوط به دوره ای از سال که دمای متوسط روزانه از 18 درجه سانتیگراد پایین تر است.
ساختمان ویلایی
ساختمان مستقلی است که فقط یک واحد مسکونی دارد.
سطح زیر بنای مفید Ah
مجموع سطح زیر بنای فضاهای کنترل شده در یک ساختمان.
سطوح جدارهای نورگذرAG
مساحت کل جدارهای نورگذر(اعم از شفاف یا مات) و قابهای احتمالی نگهدارنده آنها.
سیستم نوین تهویه
سیستمی که برای کنترل دبی تهویه بکار می رود و به طور محسوسی دبی هوای تازه را برای صرفه جویی در مصرف انرژی محدود می کند. این سیستم ها باید مطابق با ضوابط بهداشت و مورد تایید مراجع ذی صلاح باشند.
سیستم غیر فعال خورشیدی
سیستمی که قسمتهایی از جدارهای پوسته خارجی را تشکیل می دهد و به گونه ای طراحی شده است که با یک مکانیسم غیرفعال، انرژی خورشیدی را در خود جمع آوری و ذخیره می نماید تا در زمان مناسب به فضای داخلی ساختمان منتقل گردد.
سیستم قطع و کنترل اتوماتیک
سیستمی که با روشن و خاموش کردن تاسیسات گرمایی یا سرمایی، دمای رفت یا دمای فضاها را در محدوده تعیین شده به صورت خودکار تنظیم می نماید.
شاخص خورشیدیIs
ضریبی که بر اساس آن، مقدار بهره گیری ساختمان از انرژی تابشی خورشید تعیین می شود.
شرایط عادی جوی
شرایط جوی که بطور معمول در یک منطقه جغرافیایی کم است.
ضریب انتقال حرارت طرحH
ضریب انتقال حرارت طرح ساختمان یا بخشی از آن برابر است با مجموع انتقال حرارت از جدارهای فضاهای کنترل شده، در صورتی که اختلاف دمای داخل و خارج برابر یک درجه باشد. واحد مورد استفاده برای انتقال حرارت [W/K] است.
در روش کارکردی برای کنترل صحت طراحی، این ضریب با ضریب انتقال حرارت مرجع مقایسه می گردد.
ضریب انتقال حرارت طرحU
ضریب انتقال حرارت سطحی قسمتی از پوسته خارجی ساختمان برابر است با توان حرارتی منتقل شده، از سطحی از آن، با مساحت یک متر مربع در صورتی که اختلاف دمای داخل و خارج برابر یک درجه باشد. واحد مورد استفاده برای ضریب انتقال حرارت [W/m2.K] است.
ضریب انتقال حرارت مرجع
ضریب انتقال حرارت مرجع، ضریب انتقال حرارت حداکثر مجاز ساختمان یا بخشی از آن است و با استفاده از روابط ارائه شده در این مبحث محاسبه می گردد. واحد مورد استفاده برای ضریب انتقال حرارت[W/K] است.
ضریب انتقال حرارت سطحی مرجع
ضریب انتقال حرارت سطحی مرجع، ضریب انتقال حرارت سطحی انواع مختلف
جداره های تشکیل دهنده پوسته خارجی ساختمان( دیوار، سقف، کف، جدار نور گذر و ...) است که در این مبحث برای محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع مورد استفاده قرار می گیرد، واحد مورد استفاده برای ضریب انتقال حرارت سطحی مرجع
[ W/m2.K]
ضریب تبادل حرارت در سطح جدار
نسبت شدت جریان حرارت سطحی به اختلاف دما بین سطح جدار و هوای محیط مجاور در حالت پایدار.
ضریب تصحیح انتقال حرارت مرجع
ضریبی که در صورت طراحی مناسب و بهره گیری بهینه از انرژی خورشیدی در مناطق سردسیر برای تصحیح مقادیر انتقال حرارت مرجع محاسبه می گردد. ضریب تصحیح انتقال حرارت مرجع با γ نشان داده می شود.
ضریب انتقال خورشیدی سطح نورگذر
نسبت انرژی عبور کرده به انرژی تابیده شده به سطح نورگذر
ضریب هدایت حرارت
مقدار حرارتی که در یک ثانیه از یک متر مربع عنصری همگن به ضخامت یک متر، در حالت پایدار، عبور می کند و اختلافی برابر یک درجه کلوین بین دمای دو سطح طرفین عنصر ایجاد نماید.
ضریب هدایت حرارتی با λ نشان داده می شود و واحد آن [W/m.K ] است.
عایق ( عایق حرارت)
مصالح یا سیستم مرکبی که انتقال گرما را از محیطی به محیطی دیگر بطور موثر کاهش دهد. در مواردی عایق حرارت می تواند علاوه بر کاهش انتقال حرارت، توانایی های دیگری نیز مانند باربری، صدا بندی و ... داشته باشد. در این راهنما، بطور اختصار کلمه عایق معادل عایق حرارت استفاده می شود. تحت شرایط ویژه ای، هوا نیز عایق حرارت محسوب شود.
عایق حرارت قابل استفاده در ساختمان به عایقی اطلاق می شود که دارای ضریب هدایت حرارتی کمتر یا مساویW/m.K 065/0 و مقاومت حرارتی مساوی یا بیشتر از m2.K/W 5/0 باشد.
عایق کاری حرارتی بوسیله یک ماده یا مصالح خاص و یا توسط سیستمی با چندین کارایی صورت می گیرد. برای مثال، یک دیوار باربر می تواند در عین حال نقش عایق کاری حرارتی را نیز تامین کند. ولی در اکثر موارد، لازم است که لایه ای ویژه صرفاً به عنوان عایق حرارت به جدار اضافه شود.
عایق کاری حرارتی( گرمابندی)
منظور استفاده از عایق های حرارت به منظور محدود کردن میزان انتقال حرارت در اجزای ساختمانی می باشد. سیستم عایق کاری حرارتی( گرمابندی) باید دو شرط زیر را دارا باشد:
- مقاومت حرارتی کل پوسته خارجی+ عایق حرارت از حد مشخص شده ای بیشتر باشد.
- ضریب هدایت حرارتی عایق مصرفی از حد مشخص شده ای بیشتر نباشد.
مصالح بکار رفته در پوسته خارجی می تواند بدون نیاز به عایق حرارت مقاومت حرارتی مورد نیاز در مقررات را تامین نماید.
در صورت عایق کاری حرارتی( گرمابندی) مناسب عناصر ساختمان، تامین و حفظ شرایط آسایش حرارتی فضاهای کنترل شده به راحتی و همراه با صرفه جویی در مصرف انرژی انجام می گردد.
عایق کاری حرارتی از داخل
عایق کاری حرارتی(گرمابندی) اجزای ساختمانی که با افزودن یک لایه عایق حرارت در سمت داخل صورت می گیرد.
عایق کاری حرارتی( گرمابندی) از خارج
عایق کاری حرارتی( گرمابندی) اجزای ساختمانی که با افزودن یک لایه عایق حرارت در سمت خارج صورت می گیرد.
عایق کاری حرارتی پیرامونی
عایق کاری حرارتی با عرضی محدود در کف روی خاک در مجاورت و امتداد دیوارهای پوسته خارجی ساختمان.
فهرست مندرجات:
مدارک مورد نیاز جهت اخذ پروانه ساختمان.. 15
گواهی صلاحیت مهندس یا شرکت طراح.. 15
مشخصات فیزیک مصالح و سیتم های عایق حرارت مورد استفاده در ساخت اجزای پوسته خارجی ساختمان 17
گونه بندی جغرافیایی نیاز انرژی گرمایی – سرمایی سالانه ساختمان.. 20
گونه بندی سطح زیر بنای مفید ساختمان.. 20
گونه بندی شهر محل استقرار ساختمان.. 20
گروه بندی ساختمانها از نظر میزان صرفه جویی در مصرف انرژی... 21
گونه بندی از نظر شرایط بهره گیری از انرژی خورشیدی... 22
گونه بندی از نظر نوع انرژی مصرفی... 22
گونه بندی از نظر استفاده از سیستم های نوین تهویه. 23
گونه بندی از نظر نسبت سطح پوسته خارجی نور گذر ساختمان به سطح زیر بنای مفید آن 23
گونه بندی ساختمان ها با کاربری غیر مسکونی... 24
محاسبه ضریب انتقال حرارت طرح و کنترل مشخصات پوسته خارجی ساختمان.. 28
ضرایب انتقال حرارت مرجع برای عناصر ساختمانی پوسته خارجی... 29
راه حل های فنی در شرایط استاندارد عوامل ویژه فرعی طرح.. 33
راه حل های فنی برای شرایط غیر استاندارد عوامل ویژه فرعی طرح.. 36
بهره گیری از انرژی خورشیدی... 36
امکان کاهش سطوح جدارده های نورگذر. 36
استفاده از سیستم های نوین تهویه. 37
توصیه ها در زمینه طراحی ساختمان.. 37
کنترل و برنتامه ریزی سیستم گرمایی... 46
کنترل و برنامه ریزی سیستم سرمایش..... 50
کنترل و برنامه ریزی سیستم تهویه و تعویض هوا 53
ملاحظات ویژه در مورد کیفیت درزبندی بازشوها 55
سیستم های مشترک برای چندین فضا 57
شامل 67 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود مقاله اجرای عایق کاری حرارتی و سیستم های تاسیساتی گرمایی، سرمایی، تهویه مطبوع،تهویه تامین آب گرم و روشنایی الکتریکی