مشخصات این فایل
عنوان: شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق
نوع فعالیت محل کارآموزی : تحقیق و جمع آوری اطلاعات و تهیه گزارش
فرمت فایل :word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات : 65
این گزارش کارآموزی درمورد شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق می باشد.
بخشی از تیترها به همراه مختصری از توضیحات هر تیتر از گزارش کارآموزی شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق
شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق
شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق دومین شرکت زیر مجموعه نفت مناطق مرکزی ایران از ابتدای سال 1379 با هدف تولید ،تفکیک اولیه و انتقال گاز و میعانات گازی به منظور تامین خوراک پالایشگاه شهید هاشمی نژاد در منطقه شرق ایران با مرکزیت مشهد مقدس شروع به فعالیت نمود. حوزه فعالیت این شرکت در حال حاضر استان خراسان رضوی است. تولید گاز و میعانات گازی از میدان خانگیران و میدان مشترک مرزی گنبدلی در سرخس از مهمترین فعالیتهای این شرکت می باشد. تولیدات این شرکت تامین کننده نیاز واحدهای خانگی و صنعتی استانهای خراسان شمالی و رضوی، مازندران، گلستان، سمنان و گیلان و نیز واحد پتروشیمی خراسان و سوخت نیروگاه نکاء در شمال ایران است. .....(ادامه دارد)
مخزن مزدوران
این مخزن نیز در سال 1347 کشف گردید. طول مخزن حدود 32 کیلومتر و عرض آن 15 کیلومتر است . پس از حفر چاههای بیشتر و طراحــی و ساخـت تأسیســات تولید و پالایشگــاه گاز ترش شهیــد هاشمـــی نـژاد، بهره بـرداری از آن از زمستـان 1362 آغاز گردید . در حــال حاضر 32 چاه به سیستم بهره برداری از مخزن مزدوران متصل میباشنـد که 2 حلقه از آنها ظرف یکـی دوســال گذشتــه بعلت تولید آب سازند بالا تا رفع احتمالی اشکال با تعمیر توسط دکل حفاری از مدار تولید خــارج شده اند .در زمستــان گذشتــه از 30 چاه تولیــدی مخزن مــزدوران در مواقــع نیــاز شرکت ملـی گاز تا 5/48 میلیون متــر مکعب در روز بهره برداری بعمـل آمد . حجم گاز اولیه در جای مخزن به میزان 20.28 تریلیون فوت مکعب استاندارد برآورد گردیده است که با در نظر گرفتن ضریب بازیافت 73 درصد ذخیره گاز قابل استحصال 14.804 تریلیون فوت مکعب استاندارد می باشد. با توجه به نیاز روز افزون به گاز طبیعی، حفاری و تکمیل چاه های جدید، افزایش ظرفیت پالایش پالایشگاه و با توجه به توانایی مخزن برنامه ریزی جهت تولید روزانه 1500 میلیون فوت مکعب انجام شده است. گـاز تولیدی منطقه خانگیـــران پشتوانـه اصلــی تولید و تامین گــاز مصرفی در شرق کشور میباشــد. گـاز پرفشار مخـزن مزدوران گــاز تــرش می باشد که با دارا بودن 5/3 درصد سولفوره و 5/6 درصد گاز کربنیک گازی بسیار خورنــده برای چاههــا و تاسیسات و خطوط لولــه بوده و با توجــه به سمـی بودن حـاد گازهیدروژن - سولفوره آزاد شدن آن در محیط نیز برای انسان و محیط زیست بسیار خطرناک است. .....(ادامه دارد)
میدان گازی گنبدلی
میدان گازی گنبدلی در فاصل 25 کیلومتری جنوب غربی شهرستان سرخس و در نزدیکی مرز ترکمنستــان واقع شده است. اولیـن چاه اکتشافی حفر شده در سـال 1348 نتیجــه ای نداشت. حفاری مجدد در سال 1360 منجر به کشف ذخائر گازی این مخزن گردید و بهره برداری از این مخزن در سال 1365 آغاز شد . طول میدان 21 و عرض آن 14 کیلومتر می باشد.
از مجموع 9 چاه حفاری شـده در این مخزن در حال حاضر از 3 حلقه چاه در بهترین شرایط روزانه 1/1میلیون متر مکعب بهره برداری میشود . تولید متوسط از این مخزن در سال 1384 روزانه 7/0 میلیون متـر مکعب بوده است جنس مخزن ماسه سنگ با تخلخل و تراوائی بالا است ولی بعلت ذخیره گاز قابل استحصـــال کم در حـــدود 8/7 میلیـارد متـر مکعـب کــه تا پایان ســال 1384 قریب 91 درصــد آن تولیــد شـده و مخـــزن دچـــار افت فشــــاری در حد 230 اتمسفر نسبت به فشار اولیــه گردیـده و 3 چاه تولیـدی فعلــی نیز آب نمک زیادی تولیــد مینماینــد. علی ایحــال، با توجـه به مرزی و مشترک بودن مخزن، تولید از آن بدون وقفــه و با توپکرانی عملیاتی انجـام میشود. گــاز این مخــزن از نوع شیــرین میباشد و فقط مقداری کمتــر از 1 درصــد گاز کربنیک دارد. حجم گاز درجا و ذخیره در بخش مرکزی به ترتیب 66 و 49 میلیارد فوت مکعب استاندارد و در بخش شرقی 330 و 338 میلیارد فوت مکعب استاندار می باشد .....(ادامه دارد)
ازدیاد برداشت از مخازن گاز میعانی
مقدمه
برحسب تعریف مخزن گاز میعانی عبارت از مخازنی می باشد که در تقسیم بندی انواع مخازن در حد فاصل بین مخازن نفت فرار و مخازن گاز تر قرار داشته باشد و یا به عبارت دیگر دمای فرار و مخازن گاز تر قرار داشته باشد و یا به عبارت دیگر دمای مخزن بین دمای بحرانی و حداکثر دمای دو فازی (حداکثر دمای چگالش) قرار می گیرد.
در این قبیل از مخازن سیالات موجود در مخزن تحت تاثیر کاهش فشار مخزن، از خود پدیده ای به نام «میعان قهقرائی» یا «معکوس» نشان می دهند که طی آن به محض رسیدن فشار مخزن به فشار نقطه اشباع، مقادیری از هیروکربورهای قابل مایع شدن شروع به چگالش از فاز بخار نموده و به صورت غشایی جداره سنگ مخزن را می پوشانند. با کاهش فشار مخزن به زیر نقطه شبنم، گاز «مخازن گاز میعانی» شروع به مایع شدن می کند و به صورت قطرات مایع روی سنگ مخزن پدیدار می گردد. این مایعات به وجود آمده با کاهش فشار بیشتر افزایش می یابند، به طوری که بعد از مدتی درصد اشباع آنها از مقدار بحرانی بیشتر شده و شروع به حرکت می کنند و در دهانه چاه تولید می شوند. به وجود آمدن میعانات گازی در درون مخزن باعث به وجود آمدن مشکلاتی می شود که مهمترین و جدی ترین آنها جمع شدن مایعات در درون مخزن و تولید نشدن آنها می باشد که از دو جنبه قابل توجه است:
از یک طرف تشکیل این میعانات در درون مخزن، به معنی از دست دادن آنها می باشد، چرا که دیگر امکان تولید این میعانات ممکن نمی باشد و از طرف دیگر بالا رفتن درصد اشباع این مایعات کاهش دبی جریان گاز را به همراه دارد. به طور کلی رو شهای گوناگونی برای ازدیاد برداشت از مخازن گاز میعانی وجود دارد که مهمترین آنها روش تزریق مجدد گاز می باشد. .....(ادامه دارد)
روش مواد فعال درسطح
روش شیمیایی شامل تزریق مایعات شیمیایی مخصوص است که به علت رفتارهای فازی خاص، که به کاهش چسبندگی سطحی بین مایع جابه جا کننده و نفت منجر می شوند، به صورت موثر نفت را جابه جا می کنند. روش مواد فعال درسطح و پلیمرها بیشترین پتانسیل بازیافت نهایی نفت را در این دسته از روش های ازدیاد برداشت دارند. دراین روش توده اولیه (مایع جابه جا کننده) یک سیستم شیمیایی مرکب به نام محلول میسلار (Micellar) است. این محلول حاوی یک ماده فعال درسطح (معمولاً یک سولفور نفتی) یک مکمل ماده فعال درسطح (Co-Surfactrant) (یک الکل)، نفت، الکترولیت ها و آب است. توده ماده فعال درسطح نسبتاً کوچک است (مثلاً10 در صد حجم کل فضاهای خالی). این توده با یک حائل پویایی، که محلولی حاوی پلیمر با غلظت چند صد جزء در میلیون (PPM) است، به پیش رانده می شود. این محلول پلیمری غالباً از نظر غلظت درجه بندی و با افزایش حجم محلول تزریقی رقیق تر می شود. حجم کلی محلول پلیمر در حدود واحد حجم فضاهای خالی است.
محلول میسلار حلالیت کمی درنفت دارد و برای ایجاد کشش سطحی بسیارکم با فاز نفت طراحی می شود. هنگامی که این محلول با قطرات نفت باقی مانده تماس می یابد قطرات تحت گرادیان فشار و در نتیجه کشش سطحی کم تغییر شکل می دهند و میان گلوگاه منافذ جابه جا می شوند. به هم پیوستن قطرات نفت منجر به تشکیل یک توده نفتی همراه با آب می شود که در جلوی توده شیمیایی جابه جا کننده حرکت می کند. توده میسلار همچنین برای ایجاد یک نسبت پویایی دلخواه به توده نفت و آبی که درجلوی آن در جریان است طراحی می شود تا از بروز حالت انگشتی در توده نفتی جلوگیری کند و بازدهی ماکروسکوپیک جابه جایی افزایش یابد.
محلول پلیمری حائل پویایی برای جابه جایی موثرتر محلول میسلار تزریق می شود. کشش سطحی بین محلولهای پلیمری و میسلار بسیار کم است وفقط اشباع کمی از محلول میسلار در محیط متخلخل باقی می ماند. وجود یک نسبت پویایی دلخواه بین محلولهای پلیمر و میسلار به جابه جایی موثرتر کمک می کند. در این روش جابه جایی ها امتزاج ناپذیرند؛ یعنی انحلال کامل بین محلول میسلار و نفت و یا بین محلولهای پلیمری و میسلار وجود ندارد. کشش سطحی کم بین سیال های جابه جا کننده در هر دو طرف توده بسیار مطلوب است. کشش سطحی کم بین محلول میسلار و .....(ادامه دارد)
روش تزریق گاز همراه با ریزش ثقلی
همانطور که پیشتر بیان شد تزریق تناوبی آب – گاز برخی معضلات تزریق پیوسته گاز مانند پویایی بالای آن؛ پدیده انگشتی شدن و همچنین ریزش ثقلی (روراندگی) را رفع می کند اما خود معضلات دیگری همچون افزایش اشباع آب در مخزن را به دنبال دارد. عملکرد حدود 5 تا 10درصد این شیوه در میادین نیز بیانگر این کاستی هاست.
برای جایگزینی روش تزریقی تناوبی آب – گاز، روش تزریق گاز همراه با ریزش ثقلی ابداع شد. در این شیوه برخلاف روش قبلی از مزیت ریزش ثقلی بین گاز تزریقی و نفت خام استفاده می شود. این شیوه بر خلاف روش قبلی از مزیت ریزش ثقلی بین گاز تزریقی و نفت خام استفاده می شود. این شیوه در مخازن بسیاری از مخازن شیبدار آزمایش شده است تا با توسعه کامل برای استفاده گسترده در مخازن کاربردی شود. در این شیوه از یک چاه تولیدی افقی در پایین لایه و چند چاه عمودی و یا یک چاه افقی برای تزریق گاز استفاده می شود .
با آغاز تزریق گاز به علت ریزش ثقلی، گاز به سمت بالا حرکت می کند و محفظه ای را در بالای لایه تولیدی شکل می دهد و هم زمان آب و نفت به پایین رانده می شوند. با ادامه تزریق گاز محفظه گازی رشد می کند و به سمت پایین و طرفین گسترش می یابد. لذا حجم بیشتری از مخزن جاروب می شود بدون اینکه اشباع آب، مانند تزریق تناوبی آب – گاز، افزایش یابد.
مکانیزم ریزش ثقلی به رشد تعادل محفظه گاز و جلوگیری از انگشتی شدن آن کمک و از رسیدن گاز به چاه تولیدی و به اصطلاح گسست (Breakthrough) گاز و یا حداقل گسست زود هنگام آن .....(ادامه دارد)
روش های حرارتی
روش های حرارتی را می توان به زیرمجموعه های سیلابزنی با آب داغ (Hot-Water Flood) روش های تزریق بخار و احتراق درجا (In-Situ Combustion) تقسیم کرد. سیلابزنی با آب داغ که مشابه سیلابزنی معمولی است به ندرت استفاده شده و موفقیت محدودی داشته است. بخار با دو روش متفاوت تزریق تناوبی بخار (Cyclic Steam Injection) (خیساندن با بخار (Steam Soak) یا روش دمیدن و مکیدن (Huff ‘n’ Puff)) و تزریق پیوسته بخار، بخار رانشی(Steam Drive) یا سیل زنی بخار (Steam Flood) استفاده می شود.
روش تزریق تناوبی بخار روشی تک چاهی است و درآن بخار برای یک دوره معین به درون یک چاه تولیدی تزریق می شود. سپس چاه برای مدتی بسته می شود که بخش خیساندن روش نامیده می شود. در مرحله بعد چاه برای تولید باز می شود و تازمانی که میزان جریان (Flow Rate) تا حد معینی کم شود تولید ادامه می یابد، سپس تمام روش مجدداً تکرار می شود. مثلاً ممکن است چندین چرخه دریک چاه تکرار شوند که اثر بخار به تدریج با کار برد پیوسته کاهش می یابد. تولید با ترکیبی از مکانیزم ها شامل کاهش گرانروی، متورم شدن نفت و تخلیه بخار (Steam Flash) افزایش می یابد. اثر جمعی این مکانیزم ها روی نفت های سنگین تر (درجه API پایین) با گرا نروی زیاد بیشتر است. بنابراین تمایل به تزریق بخار برای نفت های با گرانروی بالا و درجه API پایین است.
دومین روش متداول تزریق بخار یا سیل زنی بخار است. در این شیوه بخار از چاه های تزریقی تزریق می شود و سیالات به سمت چاه های تولیدی که با الگوهای معینی حفرشده اند جابه جا می شوند. مکانیزم های بازیافت در این شیوه نیز بر مبنای کاهش گرانروی متورم شدن نفت تخلیه بخار و رانش بخاراند. با توجه به اینکه بخار انرژی خود را در حین حرکت از میان مخزن از دست می دهد تبدیل بخار به آب اتفاق می افتد بنابراین این روش از یک جابه جایی با آب داغ در ناحیه میعانی و به دنبال آن جابه جایی با بخار تشکیل می شود. این روش برای نفت هایی با گرانروی بالا و درجه API پایین به کار رفته اما برای نفت های سبک تر نیز قابل استفاده است.
مشکل اصلی روش های تزریق بخاردانسیته بسیار کم بخار نسبت به آب و نفت است بنابراین بخار تمایل دارد به سمت بالای مخزن حرکت کند و حالت روراندکی را برای قسمت بزرگی از نفت به وجودآورد. رسانش گرمایی از راه ناحیه درحال تماس با بخار بخشی از این پدیده را جبران می کند و در هرصورت بخش گرم شده می تواند درصد زیادی از حجم مخزن باشد. حجم گرم شده عمدتاً به ساختار مخزن بستگی دارد. کنترل پویایی نیز مشکل دیگر در فرآیند رانش بخاراست زیرا گرانروی بخار کوچکتر از گرانروی های آب و نفت است. نکات قابل توجه دیگر اتلاف گرما، مشکلات عملیاتی در دماهای بالا و نشت آلاینده های ناشی از تولید بخار در سطح اند.
یک روش حرارتی دیگراحتراق درجاست. دراین روش گرم کننده حرارتی مشعل گازی و یا تولید خود به خود احتراق در مخزن موجب تولید انرژی حرارتی می شوند. اکسیژن به صورت هوا یا به صورت جزیی خالص شده، در سطح متراکم و به طورپیوسته (روش خشک) وگاهی اوقات همراه با آب (روش تر) تزریق می شود. پس ازگرما دادن و احتراق ترکیبات سبک تر نفت بخار می شوند و در جلو حرکت می کنند. ممکن است کراکینگ حرارتی اتفاق بیافتد و بخارهای حاصل از این واکنش نیز به سمت پایین دست حرکت کنند که این به حداکثر دمای به دست آمده وابسته است. بخشی از نفت به صورت کک روی سنگ مخزن رسوب می کند و به عنوان سوخت در این روش به کار می رود. بنابراین مادامی که تزریق اکسیژن ادامه می یابد، یک جبهه احتراق به آرامی درمیان مخزن منتشر می شود و همراه آن اجزای واکنش مایعات و بخارجابه جا کننده در جلو به سمت چاه های تولیدی حرکت می کنند. .....(ادامه دارد)
روش تزریق ژل های پلیمری
در این فرآیند، محصول یا محلول های آبی شامل ژل های پلیمری با گرانروی متوسط به لایه هایی با تراوایی بالا و یا شکاف ها تزریق می شوند؛ سپس مواد در داخل مخزن واکنش می دهند تا یک ژل گرانرو (سیالی با گرانروی بالا) پدید آید. این ژل کلاً غیرمتحرک است و باعث کاهش تراوایی ظاهری قسمت موردنظر می شود.
با توجه به سیستم شیمیایی و شرایط مخزن، دستورالعمل تهیه و ترکیب مواد شیمیایی واکنش دهنده تغییر می کند. گاهی یک همزن مواد شیمیایی را قبل از تزریق در سطح ترکیب می کند. سایر وقت ها، از جمله برای بیوپلیمرها، ترکیبات در یک تانکر ترکیب می شوند. در حالاتی نیز ترکیب در داخل مخزن و در اثر پراکندگی (Dispersion) و جا به جایی کروماتوگرافیک به دست می آید.
با بررسی یک فرآیند سیلابزنی با دبی bbl/d 2000 در این مخزن به کمک شبیه سازی های رایانه ای، دیده می شود که تنها 500 روز پس از آغاز عملیات درصد بالایی از حجم سیال تزریقی از درون لایه با تراوایی بالا عبور خواهد کرد. باتوجه به حجم کم این لایه برداشت نفت از آن بسیار خواهد بود و سایر لایه ها نیز، به دلیل آنکه تزریق موثری در آنها انجام نمی شود، نفت قابل ملاحظه ای تولید نخواهند کرد؛ لذا می بینیم که وجود یک لایه با تراوایی بالا اثرات نامطلوبی برکل فرآیند .....(ادامه دارد)
بخشی از فهرست مطالب گزارش کارآموزی شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق
1-1مقدمه 7
1-2شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق 8
1-3هدف از ایجاد و محدوده فعالیتهای شرکت 8
1-4استراتژی شرکت 9
1-5واحد مهندسی نفت 11
1-5-1وظایف مهندسی مخازن 11
1-5-2وظایف مهندسی بهره برداری 12
1-5-3وظایف مهندسی فرآورش 13
1-6-1میدان گازی خانگیران 15
1-6-11مخزن مزدوران 16
1-6-12مخزن شوریجه" B" 17
1-6-13مخزن شوریجه "D" 18
1-6-2میدان گازی گنبدلی 18
1-7سیستم جمع آوری، انتقال و فرآورش 19
1-7-1مخزن مزدوران 19
1-7-2مخزن شوریجه 20
1-7-3مخزن گنبدلی 20
1-8خصوصیات میادین گازی 21
1-8-1خانگیران 21
1-8-11مخزن مزدوران 21
1-8-12مخزن شوریجه" B" 22
1-8-13مخزن شوریجه "D" 23
1-8-2گنبدلی 24
1-8-21شوریجه "D" 24
فصل دوم: ازدیاد برداشت از مخازن گاز میعانی
2-1مقدمه 26
2-2روش چرخش گاز متان 28
2-3تزریق گاز دی اکسید کربن 29
2-4تزریق گاز نیتروژن 29
2-5سیلاب زنی 30
2-6تزریق هوا 30
2-7شکاف دهی هیدرولیکی 30
2-8تزریق آب و گاز به صورت متناوب 31
فصل سوم: فرآیند ازدیاد برداشت نفت
3-1مقدمه 32
3-1-1برداشت اولیه 33
3-1-2برداشت ثانویه 33
3-1-3برداشت ثالثیه 33
3-1-4ازدیاد برداشت نفت 34
3-1-5بهبود برداشت نفت 34
3-3خصوصیات ایده آل یک فرآیند ازدیاد برداشت نفت 37
3-3-1جا به جایی میکروسکوپیک و ماکروسکوپیک 37
3-3-2ملاحظات کاربردی 39
3-4-1روش های شیمیایی 41
3-4-11کنترل پویایی 41
3-4-12روش مواد فعال در سطح 43
3-4-3روش های حرارتی 47
3-4-4روش های نوین 49
3-4-41روش تزریق بخار همراه با ریزش ثقلی 49
3-4-42روش تزریق گاز همراه با ریزش ثقلی 50
3-4-43روش استخراج بخار هیدروکربنی 51
3-4-44روش ازدیاد برداشت میکروبی 52
3-4-45روش ازدیاد برداشت الکتریکی 53
3-4-46روش ازدیاد برداشت هیبریدی 54
3-4-47روش تزریق ژل های پلیمری 55
مراجع 58
دانلود گزارش کارآموزی شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق