دانلود رساله رشته حقوق با موضوع ادله اثبات دعوی 70 ص فایل ورد

اختصاصی از یارا فایل دانلود رساله رشته حقوق با موضوع ادله اثبات دعوی 70 ص فایل ورد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود پروژه تخصصی رشته حقوق با موضوع (ادله اثبات دعوی) 70 ص فایل ورد قابل ویرایش

فهرست :

مقدمه:

فصل اول - کلیات

مبحث اول: تعریف

گفتار اول: دلیل

گفتار دوم: اثبات

بند اول: اثبات جرم از طریق خاص

بنددوم: دلایل فاقد ارزش اثباتی

مبحث دوم: ادله اثبات جرم در قوانین موضوعه ایران قبل و بعد از انقلاب

مبحث سوم: تفاوت ادله اثبات جرم با ادله اثبات حکم 

مبحث چهارم: تامین دلیل

گفتار اول: تامین دلیل برای جرم واقع شده

گفتار دوم: تامین دلیل برای جرم احتمالی

گفتار سوم: پرونده تامین دلایل در اثبات جرم

فصل دوم- ادله اثبات دعوی کیفری

مبحث اول: معاینه محل

مبحث اول: معاینه محل

گفتاراول: دلیل ضرورت معاینه محل

گفتار دوم: اشخاص مامور معاینه

گفتار سوم: نحوه حفظ صحنه جرم

گفتار چهارم: نتایج حفظ صحنه جرم:

مبحث دوم: تحقیق محلی

گفتار اول: شناسائی تحقیق محلی

گفتار دوم: حضور ضروری افراد در تحقیق محلی

مبحث سوم: کارشناس

گفتار اول: انجام تحقیق وسیله خبره

گفتار دوم: پرسشهای قاضی از اهل خبره

گفتار سوم: اختلاف نظر اهل خبره

گفتار چهارم: تشخیص هویت متوفی و علت مرگ

بند اول: تشخیص هویت:

بند دوم: تشخیص علت مرگ:

گفتار پنجم: تشخیص جنون متهم

بند اول: تکلیف متهم

بند دوم: تکلیف مجنی علیه

مبحث چهارم: تفتیش منازل و اماکن

گفتار اول: تفتیش و بازرسی منزل

گفتار دوم: بازرسی اماکن و اشیا

مبحث پنجم: اقرار

گفتار اول: تعریف اقرار

بند اول: اخبار بودن

بند دوم: اخبار بودن بر وقوع جرم 

بند چهارم: صراحت و قاطعیت اقرار

گفتار دوم: اقرار به عنوان دلیل در امور کیفری

گفتار سوم: انکار بعد از اقرار

گفتار چهارم: توبه بعد از اقرار

مبحث ششم: اسناد

گفتار اول: موقعیت سند در دادرسی کیفری

گفتار دوم: استکتاب سند

گفتار سوم: اساس تطبیق

مبحث هفتم: شهادت

گفتار اول: تعریف شهادت

گفتار دوم: شرایط شاهد:

بند اول: شرط بلوغ

بند دوم: شرط عقل

بند سوم: شرط ایمان

بند چهارم: طهارت مولد

بند پنجم: عدالت شاهد

بند ششم: عدم انتفاع مشخص

بند هفتم: عدم دشمنی دنیوی

بند هشتم: عدم اشتغال به تکدی و لگردی

گفتار سوم: تشریفات استماع شهادت از شهود

بند اول: احضار شهود

بند دوم: جلب شهود

بند سوم: چگونگی اداء شهادت

بند چهارم: باز جوئی شهود مقیم خارج از کشور

گفتار چهارم: شهادت در حدود

2- حد لواط: لواط با چهار با اقرار و یا شهادت دادن چهار مرد به دیدن ثابت می‌شود پس در لواط هم شهادت پذیرفته شده است

گفتار پنجم: شهادت در قصاص

مبحث هشتم: امارات

گفتار اول: انواع اماره

گفتار دوم: تفاوت بین اماره قضائی و قانونی

مبحث نهم: قسامه

گفتار اول: تعریف قسامه

گفتار دوم: تفاوت قسامه و سوگند در امور کیفری

گفتار سوم: تعریف لوث

گفتار چهارم: آیا در قسامه لوث معتبر است؟

گفتار پنجم: آیا با شهادت زنها و فساق و بچه لوث حاصل می‌شود؟

گفتار ششم: موانع حصول لوث

مبحث دهم: علم قاضی

گفتار اول: دلیل بودن علم قاضی

گفتار دوم: حجیت علم قاضی از نظر فقهای امامیه

مقدمه:

ادله اثبات دعوی مجموعه و سایلی است که برای اثبات دعوی در مراجع قضائی مورد استفاده قرار می‌گیرد واصل 166 قانون اساسی در این موارد می‌گویند: (احکام دادگاهها باید مستند مستدل به مواد قانون و اصولی باشد همچنین  برا ساس آن حکم صادر شده است. ماده 214 ق. آ. د. ک مصوب 1378 می‌گویند: (رای دادگاه باید مستدل و مستند و موجه بوده و مستند به مواد قانون و اصول باشد که بر اساس آن صادر شده است.دادگاه مکلف است حکم هر قضیه را در قوانین مدونه بیاید زیرا ذکر جهات و دلائل در رای این امکان را فراهم می‌سازد. که طرفین دعوی با ملاحظه حکم صادره به صحت حکم صادره پی برده و تضمین برای آزادی و حقوق فردی به شمار می‌رود و الزام دادرسان به مدل ساختن آراء خود موجب می‌شود که در رسیدگی و صدور رای منتهای دقت را به خرج دهند و بعلاوه توجیه و استدلال به تفاسیر قضائی بار علمی داده و موجب صدور رویه های قضائی شایسته و صدور احکام عادلانه می‌گردد.

ادله اثبات دعوای کیفری یکی از مهمترین موضوعات دادرسی کیفری است تحولات چشمگیری یافته است. در طول تاریخ شهادت و اقرار در اثبات جرائم نقشی اساسی و اغلب انکار ناپذیر را بویژه در دوره دلائل قانونی ایفا کرده است در گذشته دلائل قانونی بر قاضی تحمیل می‌شد و او چاره ای جز صدور حکم محکومیت بر مبنای دلائل ارائه شده نداشت اوردالی یاداوری ایزدی، دوئل قضائی و شیوه های غیر متعارف کشف و اثبات جرائم در کنار شهادت و اقرار یا در صورت فقدان آنها جایگاه خاصی را به خود اختصاص می‌داد و عدالت کیفری طی قرون متمادی با توسل به آنها تامین می‌شده است. شهادت و اقرار بویژه در مواردی که تحت شکنجه و تهدید با اکره و اغوا اخذ شده باشد به تدریج اعتبار مطلق خود را از دست دادند چنین است که دوره دلائل قانونی سپری می‌شود و دوره اقناع وجدانی قاضی یا دلائل معنوی مطرح می‌شود.

رشد علوم و فنون در زمینه های مختلف تمام ابعاد زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است علومی مانند روان کاری روان شناسی، جرم شناسی، و ….و نیز علوم آزمایشگاهی در نظام های قضائی نفوذ کرده است البته این شیوه گر چه هنوز به قدر کافی جایگاه خود را نیافته است ولی با تلاش هائی که صورت می‌گیرد و جایگاه اصلی خود را به دست خواهد آورد.

این تحقیق در دو فصل ارائه شده است فصل اول درباره کلیات ادله می‌باشد و در فصل دوم هم ادله مورد استفاده در امور کیفری گفته شده است.

بررسی و اثبات واقع گرایی کمال الدین بهزاد در نمایش معماری مساجد

اختصاصی از یارا فایل بررسی و اثبات واقع گرایی کمال الدین بهزاد در نمایش معماری مساجد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 40

موضوع :

نگارگری

عنوان :

بررسی و اثبات واقع گرایی کمال الدین بهزاد در نمایش معماری مساجد

( شناخت معماری دوره تیموریان)

بنام خدا

مقدمه:

نگارگری یکی از هنرهای درخشان ایرانیان در دوره اسلامی است. نگاره‌های ایران منابعی هستند که ویژگی های انسانی، اجتماعی و هنرهای ادوار مختلف را از خود بازتاب می دهند و محققان و پژوهشگران می توانند با مطالعه و مراقه در آنها به تشخیص، تبیین و تفسیر این ویژگی ها بپردازند و به کمک داده ها و اطلاعات مکتسب کمبود اطلاعاتی در زمینه های مذکور را جبران نمایند.

یکی از ویژگی های هنری که در این نگاره ها بازتاب یافته، معماری اسلامی ایران است، نگارگران ادوار مختلف اسلامی ایران- از دوره های سلجوقی تا دوره قاجار در آثار متنوع خود، انواع بناها را به تصویر کشیده اند. نگارنده معتقد است با مطالعه و بررسی بناهای منقوش و تجزیه و تحلیل عناصر تشکیل دهنده آنها (عناصر ساختاری و تزئینی) می توان به نتایجی سودمند در رابطه با معماری هر دوره از ادوار اسلامی رسید. برای مثال می توان به نگاره‌ای از دوره تیموری اشاره نمود که فضای درونی یک حمام را نشان می دهد. اهمیت این نگاره زمانی آشکار می شود که بدانیم در میان انواع بناهایی که از این دوره باقی مانده اند، هیچ حمام پا برجایی شناسائی نشده است و محققان هنر معماری تیموری در مطالعات و بررسی های خود تنها به بقایای ناچیز و مختصر سه دستگاه حمام این دوره استناد می کنند. پر واضح است اگر به این نگاره به عنوان مدرک معتبر و مستند نگریسته شود و داده های استخراج شده از آن با داده‌ها و اطلاعات بقایای حمام های این دوره ترکیب و تلفیق گردد، نتایج سودمند و مفید فائده حاصل خواهد شد.

اما متاسفانه تا کنون به این مدارک مهم بهای چندانی داده نشده و در جریان مطالعات و بررسی معماری ادوار مختلف اسلامی، جایگاه شایسته‌ا‌ی حتی به عنوان منابع اطلاعاتی مکمل برای آنها در نظر گرفته نشده است.

این بی توجهی یا دست کم، کم توجهی، عمدتاص ریشه در نوع نگرش محققان غربی هنر اسلامی ایران داشته و متاسفانه در نوع تفکر محققان و پژوهشگران ایرانی نیز ریسه دوانده است. در نظر اغلب محققان غربی، نگارگران ایران همچون دوستان صوفی خود در تلاش بوده اند تا به خاک زمینی تجلی «باغ ملکوتی» بخشند. آنان در پی آن نبودند که جهان مادی عادی را آنگونه که به حواس می آمد با همه ناهماهنگی‌ها، درشتی ها و تصادفات نامطبوع آن مجسم کنند. (بورکهارت، ت 13ص44)

به عقیده این محققان “اگر نگارگری به نقاشی کردن واقعیت مشهود بپردازد، تنها با بذله سرایی سست مایه که هدفی چنین نابخردانه را پیش روی نگارگر می گذارد همراه و همقدم شده است”. (کورکیان، م. وسیکر، پ. 13، ص2)

و متاسفانه این پژوهشگران حکم کلی خود در مورد نگارگری ایران را با این جمله که «نقاشان ایران، هیچگاه، ممتد رسیدن به واقع گرایی (رئالیسم) را ندارند.» (بینیون، ل. و دیگران. 13 ص25)، صادر کرده اند و با صدور همین حکم کلی راه را بر مطالعات آتی که به نوعی ریشه در واقع گرایی نگارگری ایران دارد، بسته و یا لااقل بسیار تنگ و باریک کرده اند.

اما به اعتقاد نگارنده بر این نگرش و طرز تفکر محققان غربی هیچ خورده و انتقادی وارد نیست. چرا که تفسیر این گونه نگاره‌های ایران دقیقاً باب طبع روشنفکران فرامدرن غربی است. آنها که از فردگرایی جامعه مدرن خود رنج می برند و در چنبره تکنولوژی دچار از خود بیگانگی شده اند، بهشت گمشده را در معنویت های فراموش شده جامعه ماقبل مدرن سراغ می گیرند. از این منظور، بدویت نگاره‌های ایران و عرفان گرایی و صوفی گری نگارگران برای متفکران و محققان غربی ذره‌ای از آن بهشت گمشده به حساب می آید. آنها در مناسبات ما قبل مدرن به دنبال تصویری مثالی و عارفانه از انسان شرقی هستند و کاری با رنج‌ها، مشکلات و دغدغه‌های زمینی او ندارند. بنابراین نبایستی بر نگرش و رویکرد این چنین آنها بر نگاره های ایران خوده و ایراد بگیریم. بیشترین انتقاد متوجه محققان و اندیشمندان شرقی است که احکام صادر شده از دنیای غرب را ملکه ذهن خویش کرده اند و درون همین نظام فکری وارد شده از غرب حرکت می کنند.

مقاله 44شناخت و اثبات خدا

اختصاصی از یارا فایل مقاله 44شناخت و اثبات خدا دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحات 51

پیشگفتار

 شکروسپاس خدایی را سزد که ما را بسند سلام ودرود بر بندگانی باد که برگزیده جن وانسند وبر خاتم ایشان که برترازهر کسند.

آنچه ازنظرخواننده حقیقت جومی گذرد بحثی است راجع به بزرگترین قضیه ازقضایایی که درمورد عقاید . ادیان وفلسفه ها وجود دارد; قضیه وجود خدا , بوجودآورنده جهان هستی و آفریننده انسان.

آگاهی از معارف دینی ودانستن حکم خدا ونظرشرع و عقل . لازمه تقواپیشگی است و کسی که از کارهای زشت وزیبا خبر ندارد. نمیتواند انها را ترک کند و اینها را به جای آورد یکی از راههای

پی بردن به وجود چیزی دقت وبررسی درعلائم ونشانه های آن است از این رو اگرکسی بخواهد وجودیقیین ویا درجه ومیزان آن را درقلب خود بیابد. باید ببیند آیا آثارونشانه های آن را داردیا نه ؟

رسول خدا (ص) می فرماید: علامت کسی که صاحب یقین است شیش چیزمی باشد :

1ـ از روی حقیقت به خدا یقین کند پس به اوایمان آورد

2ـیقین آورد که مرگ حق است وازآن بترسد

3ـ یقین کند که قیامت حق است وازرسوایی بترسد

4ـ یقین کند که بهشت حق است وخود را محاسبه کند و شیفته آن باشد

5ـ یقین کند که دوزخ حق است و کوشش خود را برای نجات از آن ظاهر گرداند

6ـ یقین دارد حساب حق است و خود را محاسبه کند

نتیجتا یقین . برترین درجه کمال ایمان وبالاترین فضائل انسانی است . کسی که به قله ی بلند یقین رسیده باشد. دستیابی او به سایرکمالات وفضائل اخلاقی آسان می گردد . بلکه باید گفت آن کسی که

دارای یقین است تمامی صفات واخلاق حسنه را همراه دارد وکسب کرده است

و اگربه برخی ازآثارآن اشاره کنم : 1ـ آرامش روحی 2ـ صبر 3ـ اخلاص 4ـ توکل

* تحقیق حاضر می کوشدکه وجود الله را با سیری منطقی و نگرشی نقادانه زبده ی اندیشه های اسلامی را براساس دلایلی از آثار دکتر یوسف قرضاوی رابه گونه ای شیوا ورسا پیشکش کند

شیوه ی این تحقیق براساس طبقه بندی موضوعی است چنین شیوه ای هم خواننده رادر یافتن مطالب کمک می کند وهم جهت مطالعاتی آینده وبینش اسلامی وی را ترسیم می نماید

         م.پ

درگاه مدیریت دانش توسعه محصول و مطالعات موردی جهت اثبات نیاز به طراحی مدیریتی دانشی که از آن استفاده می کند

اختصاصی از یارا فایل درگاه مدیریت دانش توسعه محصول و مطالعات موردی جهت اثبات نیاز به طراحی مدیریتی دانشی که از آن استفاده می کند دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این داکیومنت (به صورت word و قابل ویرایش) ترجمه بسیار روان پایان نامه ای از دانشگاه ام آی تی (MIT) با موضوع

درگاه مدیریت دانش توسعه محصول و مطالعات موردی جهت اثبات نیاز به طراحی مدیریتی دانشی که از آن استفاده می کند

است . چکیده و سرفصل ها به صورت زیر هستند .

چکیده

فرآیند توسعه محصول به سبب مشارکت وظایف و افراد به شدت درگیر در طول دوره زمانی معین یکی از پیچیده ترین فرآیندها به حساب می آید. تاکنون موفقیت کمی در جذب و ذخیره دانشی که در ایجاد چنین فرآیندهای پیچیده ای به روشی ساده جهت استفاده و در دسترس در چهارچوبی دقیق مشارکت داشته باشد، وجود داشته است.

این پایان نامه درگاه مدیریت دانش تولیدی را جهت دسته بندی چنین دانش وسیعی ارائه می دهد تا به شکل مؤثری این اهداف بدست آیند. بنابراین این درگاه به عنوان یک نقشه و منبع دانش برای تمام فرآیند توسعه محصولی عمل می کند که با ارزیابی نیازهای مشتری، الزامات عملکردی و محدودیت هایی که شروع می شود، از این پس به پارامترهای طراحی خاص، متغیرهای فرآیند و خروجی نهایی خود محصول ختم می شود. همچنین این چهارچوب جزئیات هر فرآیند مجزا، درس های آموخته شده از تجربیات گذشته، تقسیم کار و تعامل میان افراد و وظایف در طول زمان و ارتباطات داخلی و پیوند میان خود این فرآیندها را شامل می شود.

سپس پایان نامه به بررسی سه کیس محصولات در دو شرکت با دو فرهنگ و اندازه متفاوت می پردازد تا بدانیم که چگونه این شرکت ها، دانش فرآیند توسعه محصول را با استفاده از چهارچوبی که در بالا ذکر شد مدیریت می کنند. نتایج، به پشتوانه داده های کمی، حاکی از ناتوانی در حوزه های مختلف هستند. همچنین این پایان نامه نتایج و تفاوت های رایجی را میان روشی که شرکت ها، دانش توسعه محصول را مدیریت می کنند نشان می دهد.

استاد راهنمای پایان نامه: دکتر Daniel E. Whitney

عنوان: محقق ارشد، مرکز توسعه فناوری، سیاست و صنعتی، MIT.

8 می سال 2001

دانشگاه MIT، Cambridge

فهرست مطالب         صفحه

چکیده 1

تشکر و قدردانی.. 3

بخش اول : مقدمه و پیش زمینه. 11

فصل اول. 12

مقدمه. 12

1. 1.بیان مسئله. 13
2. 2 اهداف پایان نامه. 14
3. 3 مرورى بر پایان نامه. 15
4. 4 خلاصه ى فصل. 16

فصل دوم. 17

مدیریت دانش در ادبیات (منابع) این حوزه 17

1. 1. تعریف مدیریت دانش... 17
2. 2 تلاشهاى قبلى در جهت طبقه بندى دانش... 19
3. 2.1 الف. طبقه بندی دانش مدل مصرفی.. 20
4. 2.2 دادهها، اطلاعات، تجزیه و تحلیل، دانش، خرد. 21

دیتا(داده) 21

اطلاعات.. 22

تحلیل. 23

دانش... 24

خرد. 25

1. 2.3 چهارچوب طراحی بدیهی.. 26
2. 2.4 ضمنی/آشکار 27
3. 2.5 محلی / غیر محلی.. 27
4. 2.6. داراى موجودیت/ غیر موجود یا مستقل/ غیر مستقل. 28
5. 2.7 قابل برنامه ریزى و منحصر به فرد. 29
6. 2.8. چهار طبقه ى دانش... 29

دانش دسترسى سریع. 30

دانش گسترده 31

دانش پیچیده 31

دانش یک باره 31

1. 2.9 سطوح دانش... 32
2. 2.10 مراحل دانش... 33
3. 2.11. طبقه بندى در منابع KBE.. 37
4. 2.12 تجزیه ی مهندسی سیستم ها 38
5. 3. ابزارهایی که برای کمک به مدیریت دانش برای توسعه ی محصول وجود دارند. 39
6. 3.1 اسناد. 39
7. 3.2 ابزارهاى نرم افزار 41

ایمیل: 43

DSM/DM : 43

سیستم هاى مبتنى بر دانش/ متخصص... 44

راه حل هاى نرم افزارى شرکت.. 45

ابزارهاى استخراج دانش... 45

1. 4. خلاصه ى روشهاى طبقه بندى.. 46
2. 5 خلاصه ى فصل. 47

بخش دوم. 48

پرتال و متودولوژى PDKM.. 48

فصل سوم. 49

پرتال PDKM.. 49

1. 1 مقدمه. 49
2. 2 ویژگىهایى که یک پرتال PDKM باید داشته باشد. 49
3. 3. پرتال PDKM.. 51

نیازهای مشتری و حوزه ی راهبردی شرکت.. 55

الزامات و محدودیت های عملکردی حوزه 56

حوزه ی پارامترهای طراحی.. 56

حوزه ی متغیرهای روند. 57

حوزه ی خروجی.. 57

1. 4. چگونگى برترى پرتال از طبقه بندىهاى اولیه. 58
2. 5 خلاصه ى فصل. 59

فصل چهارم. 60

روش مطالعه ى موردى.. 60

1. 1 منابع دانش... 60
2. 2 دانش اندازه گیری روش.. 61
3. 3. انتخاب موارد انفرادى.. 63
4. 4. خلاصه ى فصل. 64

بخش 3: کیس ها 64

فصل 5. 66

کیس شماره 1 : فرآیند توسعه بدنه دریچه هوای Ford. 66

1. 1 پس زمینه کیس: 66
2. 2 بررسی اسناد. 67
3. 2.1 راهنمای طراحی سیستم کنترل مکانیکی هواکش... 68
4. 2.2 راهنمای طراحی سیستم بدنه هواکش... 71
5. 2.3 راهنمای طراحی زیر سیستم کنترلهای شتاب دهنده 73

بررسی: 75

1. 2.4 راهنمای سیستم هواکش موتور 76

بررسی: 77

1. 2.5 راهنمای سیستم مکش هوا 78

بررسی: 80

1. 2.6 DSM بدنه هواکش... 80

نتایج کیس شماره 1. 83

1. 3.1 اسنادی که در مجموع به دست آمده اند. 83
2. 3.2 مستند سازی راهنمای سیستم در برابر مستند سازی راهنمای زیر سیستم. 86
3. 4 شیوههای دیگر انتقال دانش... 86
4. 5 خلاصه فصل. 86

فصل 6. 87

کیس شماره 2 و 3: مستند سازی CVC. 87

1. 1 کیس شماره 2: پروژه دستگاه نظام MOCVD.. 88
2. 1.1 راهنمای خصوصیات واحد MOCVC. 88
3. 1.2 سند ویفر دستگاه نظام. 90
4. 1.3 پرونده فاز سوم MOCVC. 92
5. 2 کیس شماره 3 – پروژه دستگاه نظام سرد ESC. 92
6. 2.1 پرونده دستگاه نظام سرد ESC. 93
7. 2.2 DSM دستگاه نظام سرد EBSG ESC. 95
8. 3 نتایج ترکیبی اسناد CVC از دو پروژه 97
9. 4 خلاصه فصل. 100

بخش 5. 101

نتیجه گیری و پژوهش آینده 101

فصل 7. 102

مقایسه نتایج تمام کیس ها 102

1. 1 مقایسه مستندات Ford با CVC. 102
2. 2 مشارکت DSM در فرآیند ایجاد دانش... 106
3. 3 اتکا به افراد به عنوان وسیله انتقال دانش... 108
4. 4 اتکا به ابزارهای نرم افزاری.. 110
5. 5 خلاصه فصل. 110

فصل 8. 111

پژوهش آینده 111

1. 1 دستورالعملهای پژوهش آینده 111
2. 2 خلاصه فصل. 114
3. References. 115

تحقیق درمورد اثبات معاد از طریق توحید

اختصاصی از یارا فایل تحقیق درمورد اثبات معاد از طریق توحید دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

اثبات معاد از طریق توحید

این چند تعبیر در قرآن آمده است. در خلقت، باطل در کار نیست، حق است، این آسمان و زمین به حق آفریده شده‏اند نه به باطل. ما که خلق کننده هستیم در خلق عالم لاعب یعنی بازی کنند نبوده‏ایم. «افحسبتم انما خلقناکم عبثا و انکم الینا لا ترجعون‏» ۳ (باز کلمه «عبث‏» آمده است) شما خیال کرده‏اید که مرجوع نمی‏شوید پس عبث آفریده شده‏اید؟ این چند کلمه همه در مورد قیامت آمده، یعنی قرآن این طور می‏گوید که اگر قیامتی نباشد معنایش این است که هستی بر باطل است، هستی بازیچه است، هستی بیهودگی است. اما در اینجا کلمه «لاعب‏» آمده است: «و ما خلقنا السموات و الارض و ما بینهما لا عبین‏» .

اینجا باید مطلبی را توضیح بدهیم. به چه می‏گویند «بازی‏»؟ این کلمه «لعب‏» باید روشن بشود تا بعد مطلب آیه قرآن روشن بشود. بچه - یا بزرگ که معمولا بازی بیشتر کار کودک است - در می‏آید مشغول بازی می‏شود. کاری را شروع می‏کند. مثلا می‏آید اتاقک می‏سازد، شتر یا اسب درست می‏کند. بازی‏اش که تمام می‏شود خرابش می‏کند می‏رود. باز دفعه دیگر همان را درست می‏کند. شما اگر درست در کار این بچه دقت کنید که چه هدفی در این کارش نهفته است، هیچ هدفی، هیچ حکمتی در کار خود آن بچه پیدا نمی‏کنید; یعنی اثری واقعا بر آن مترتب باشد، هرگز اثری بر آن مترتب نیست. فرض کنید می‏روند فوتبال بازی می‏کنند. چندین بار توپ از این طرف می‏رود آن طرف و از آن طرف می‏رود این طرف، به این دروازه وارد می‏شود، به آن دروازه وارد می‏شود. شما از نظر نفس کار در نظر بگیرید، به روح آن بچه کار نداشته باشید، به خود کار توجه کنید.

حالا این توپ به این دروازه برود یا به آن دروازه، چه اثری بر این کار مترتب است؟ هیچ. البته هر لعبی - اگر دقت کنید - لعب نسبی است‏یعنی از نظر آن کار بازیچه است، ولی این بچه چرا این کار را می‏کند؟ او در عالم خیال خودش به هدفی می‏رسد. فقط از نظر خیال این بچه (یا بزرگ) بازی نیست; یعنی از این راه قوه خیال او به هدف و مقصد خیالی خودش می‏رسد.

مثال دیگری عرض می‏کنم. فلاسفه بحثی دارند در باب لعب و لهو و این جور چیزها. اغلب ما عادتهایی داریم که نوعی عبث و لعب است. یک کسی عادتش این است که انگشتانش را می‏شکند، دیگری عادتش این است که با تسبیح بازی کند، یکی با انگشترش بازی می‏کند، یکی با محاسنش بازی می‏کند. اگر از کسی که این بازی را می‏کند بپرسید این کار را برای چه می‏کنی؟ می‏گوید هیچ چیز. راست است، خود این کار برای «هیچ چیز» صورت می‏گیرد یعنی در این کار «هیچ چیز» است. اما نیرویی در این هست که می‏خواهد خودش را به جایی برساند، یعنی قوه خیال و واهمه او با همین «هیچ چیز» تفنیی می‏کند، ولی خود کار «هیچ چیز» است. حالا می‏آییم سراغ کار حکیمانه. کارهایی که ما انجام می‏دهیم که اینها را «حکیمانه‏» تلقی می‏کنیم بعد می‏بینید همین کارهای حکیمانه ما از یک نظر حکیمانه است و از یک نظر همه کارهایی حکیمانه دنیا لعب است (انما الحیوة الدنیا لعب و لهو) ۴

چطور؟ کار حکیمانه چگونه است؟ مثلا می‏آییم در زمینی خانه‏ای می‏سازیم دارای هال، مهمانخانه، آشپزخانه، حمام و ... هر که از ما بپرسد این کار را برای چه می‏کنی، دیگر نمی‏گوییم «هیچ چیز» ، می‏گوییم معلوم است، می‏خواهم زندگی کنم، انسان که می‏خواهد زندگی کند جا لازم دارد. چرا این طور می‏سازی؟ آدم مهمان برایش می‏آید، مهمانخانه می‏خواهد، حمام می‏خواهد، ... اینجا این کار شکل حکیمانه به خودش می‏گیرد، یعنی روی یک نقشه عقلانی و روی اثر و فایده‏ای که بر این کار برای آن شخص مترتب است صورت می‏گیرد. اینجا دیگر «خیال‏» این کار را نکرده، «عقل‏» این کار را کرده است و چون هدف درستی از این کار دارد، ما این کار را «حکیمانه‏» می‏گوییم. باز هم این کار حکیمانه نسبت‏به «کننده‏» حکیمانه است، از نظر کسی که این کار را می‏کند و از نظر انتساب این کار به شخصی که این کار را انجام می‏دهد حکیمانه است، ولی از نظر مجموع آجرها و سنگها و کچها و آهنهایی که در این خانه به کار رفته چطور؟ یعنی اگر ما خودمان را مجزا کنیم و توجهی به اینها بکنیم، برای اینها چه کار حکیمانه‏ای صورت گرفته؟ از نظر این آجرها که قبلا خاک بود و هنوز در کوره نرفته بود و به صورت آجر در نیامده بود و امروز به صورت آجر در آمده و جرم این دیوار را تشکیل می‏دهد چگونه است؟ یعنی اگر او به جای ما باشد و اگر او شاعر به ذات خودش باشد، برای او فرق نمی‏کند، باز برای او کاری است لعب; یعنی از نظر طبیعت و ذات آن اشیاء لعب است.

از نظر کننده، این کار حکیمانه است نه از نظر خود آن کار. به تعبیر دیگر ما با این کار خودمان این در و دیوار را به کمال خودشان سوق نداده‏ایم، اینها را در خدمت منفعت‏خودمان قرار داده‏ایم. اگر کار ما کار درستی باشد، یعنی اگر ما در نظام عالم حق داشته باشیم - که چنین حقی هم داریم - که این اشیاء را در خدمت‏خودمان قرار بدهیم از نظر خودمان به سوی کمالی حرکت کرده‏ایم و کار حکیمانه انجام داده‏ایم اما این اشیاء را به سوی کمال خودشان سوق نداده‏ایم.

مثال دیگر ذکر می‏کنیم درست در جهت عکس این مثال: پدر و مادری با یکدیگر زندگی می‏کنند، عمل زناشویی انجام می‏دهند و بچه‏ای پیدا می‏شود. اینجا قضیه بر عکس است. از نظر اینها که یک لذت موقت و آنی نصیبشان شده چیز دیگری است. ولی نتیجه‏ای به دست آمده که اینها در واقع آن را انجام نمی‏دهند بلکه مسخرند برای انجام دادن آن; یعنی این کار مقدمه پیدایش یک موجود است، زمینه پیدایش یک موجود را