فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:30
فهرست مطالب:
ایمنی در برق-عایق بندی قسمتهای برق دار ، ایجاد حسار و موانع
اتصالات در صنعت :
ضمیمه: ( انواع سیم ها با عایق بندی های مخصوص )
انواع کابل:
هدف از نگارش این راهنما چیست؟
منظور از خطرات منجر به حوادث و صدمات چیست؟
مدیریت بر فرآیند تست تجهیزات برقی
الف) ایمنی پرسنل
ب) نواحی تست دائم
پ) نواحی تست موقت
ت) مناطق ایزوله از زمین
ث) تغذیه تجهیزات تحت تست
عایق کاری موقت
مناطق ایزوله از زمین
ترانسفورماتورهای ایزوله
کلیدهای محافظ جان (RCD)
منابع
ایمنی در برق-عایق بندی قسمتهای برق دار ، ایجاد حسار و موانع
برق مصرفی شهری ما ۲۲۰ ولت می باشد که این مقدار برای نابودی فرد کافی است. ما روزانه با وسایل برقی بسیاری سرو کار داریم و از آنها به صورت درست یا نادرست استفاده میکنیم که باید به ایمنی جانی خود در برخورد با این وسایل توجه کنیم. به طور کلی لوازم برقی ،سیمهای رابط ، کلیدها ، پریزها و ... ،در محل تولید به صورت کاملا ایمنی از نظر عایقی ساخته میشوند و بسته به مورد مصرفی از نظر عایقی با هم متفاوتند . عایقها انواع گوناگون دارند که بسته به مورد استفاده در سیمها با نامهای گوناگون شناخته می شوند.
(که در جدول ضمیمه توضیحات کامل در مورد سیمها و مورد استفاده آنها داده شده.)
ولی با وجود عایقهای پیش ساخته نیز باید به موارد ایمنی توجه کرد مثلا نمونه بارز آن سیم کشی ساختمان هاست که از داخل لوله های پلاستیکی و داخل دیوار کار گذاشته میشوند که در وحله اول ایمنی بعد زیبایی کار را بالا میبرد .
سیمها در قسمت اتصال به وسایل، منبع ، کلید و ... لخت هستند که برای اتصال آن به پیچ میتوانیم از کابلشو یا سوکتهای مخصوص استفاده کنیم تا در صد ایمنی نیز بالا رود .
البته این اتصالات زیر روپوش ، درب کلیدها و... قرار میگیرند .حال اگر اتصال ما اتصال سیم به سیم باشد یعنی زیر پیچ و ... قرار نگیرد در این صورت اتصال ما باید عایق کاری شود و عایق مورد استفاده نیز باید از همان مواد عایقی باشد که روی هادی قرار دارد . به منظور نوار پیچی محل اتصالات معمولا از چسبهای لاستیکی استفاده میشود که این کار باید با نرمی و کشش توام باشد تا هوایی بین لایه ها باقی نماند و بهتر است برای این کار از وسط کار شروع شود .
اتصالات در صنعت :
تابلوهای برق موارد استفاده زیادی دارد . تابلو برقهای شبکه های الکتریکی موجودند که از بیش از صد قسمت مانند کنتاکتور ، رله ها و ... تشکیل شده اند و با برق شهر و یا برق فشار قوی تغذیه میشوند.
در هر صورت سر سیمها را به صورت پیچی اتصال داده اند . پس با وجود این همه سیم کنار هم باید به عایق بندی آنها نیز توجه شود که با درست قرار دادن آنها زیر پیچ به ایمنی توجه میشود .
برق اصلی در تابلوهای بزرگ به وسیله شمش های مسی تامین میشود یعنی به جای سیم ، شمشهای مسی که هیچگونه عایقی ندارد را در تابلو قرار میدهند .
نحوه عایق بندی این شمشهای مسی با سیم فرق میکند یعنی از چسبهای لاستیکی نمیتوان استفاده کرد. این شمشها را به طور کامل رنگ آمیزی (عایق رنگی ) و نقاط اتصال دو شمش را از رنگ پاک و دو شمش را با پیچ به یکدیگر محکم میکنند.
تابلوها را با وجود ایمنی های کلی که در آن رعایت می شود به صورت کمدی و درب دار می سازند تا قسمت های برق دار به طور کلی از دست رس انسان دور باشد.
در شبکه های برق به دلیل وجود تلفات انرژی در مسیر های طولانی مجبور به استفاده از ترانس هستند.( طبق قانون توان) تا جریان را کاهش و ولتاژ را افزایش دهند و تلفات را کم کنند. که این ترانس ها یا در اتاقک های برق و یا روی تیر های چراغ برق نصب می شوند. از اتاقک های برق برای کنترل قسمتی از برق شهر، کوچه و خیابان تعبیه شده اند که درون این اتاقک ها به دلیل وجود تابلو های برق و قسمت های برق دار از کفپوش های توری که به زمین ارت شده اند استفاده می شود تا از برق گرفتگی شخص نسبت به وسایل جلوگیری شود در ضمن این سایت های برق از دست رس افراد معمولی به دور است و حفاظت می شود.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:33
فهرست مطالب:
چکیده :
1- مقدمه
2- امنیت شغلی1 در آینده
3- تعاریف و مفاهیم ایمنی و بهداشت کار
4- روشهای متداول بررسی و اقدام در زمینه بهداشت و ایمنی محیط کار
5- قوانین دولتی و ایمنی و سلامت حرفهای
6- قوانین ایمنی و سلامت حرفهای در ایران
7- موازین مربوط به ایمنی و بهداشت کار
8- مدیریت ایمنی و سلامت محیط کار
9- عوامل کلیدی بهبود ایمنی و سلامت حرفهای محیط کار
9- 1- فرهنگ
9-2- سیستم ها
9-3- سخت افزار
10- اجزای برنامه ایمنی
11- ارزیابی عملکرد ایمنی و سلامت
11-1- موارد راهنما به منظور ارزیابی عملکرد ایمنی و سلامت
12- چگونگی ایجاد یک برنامه جامع کنترل مخاطرات بالقوه
13- انواع برنامههای ایمنی
13-1- برنامههای ایمنی بر مبنای رفتار
13-2- برنامههای ایمنی بر مبنای مشوق
14- نظرات جاری در ایمنی و سلامت
15- استرس13
15-1- استرس شغلی
15-2- سندروم سازگاری عمومی14
15-3- ایجاد کنندههای استرس15
15-4- منابع استرس
15-5- علل کاری استرس
15-5-1- بار زیاد کاری
15-5-2- فشار کاری کم
15-5-3- نوبت کاری
15-5-4- روابط بین شخصی
15-5-5- تغییر
15-5-6- جو سازمانی
15-5-7- محیط فیزیکی
15-5-8- ابهام نقش
15-5-9- عوامل شخصی
15-5-10- عوامل خارجی
15-5-11- شرایط اقتصادی
15-5-12- مقررات و قوانین دولتی
15-5-13- مسافرت
15-5-14- ارزشهای جامعه
15-5-15- جرم و جنایت
15-5-16- موضوعات خانوادگی و شخصی
16- استرس و عملکرد کاری
17- رابطه استرس و ترک خدمت و سبک رهبری
18- تصمیم گیری و استرس
19- علائم استرس
20- مدیریت استرس
20-1- استراحت
20-2- ورزش
20-3- رژیم غذایی
20-4- صحبت کردن
20-5- برنامه ریزی و مدیریت زمان
20-6- تفویض
21- ده راه که مدیریت بوسیله آن میتواند استرس کار کنان را در حین کار کاهش دهد
22- نتیجه گیری
مراجع
چکیده :
این مقاله به بررسی یکی از عوامل مهم نگهداری کارکنان یعنی ایمنی و سلامت حرفهای میپردازد. در ابتدا تعریف و مفاهیم مربوط ارائه میشود و سپس روشهای متداول بررسی و اقدام در زمینه بهداشت و ایمنی محیط کار نام برده شده و به قوانین ایمنی و سلامت حرفهای در ایران اشاره میگردد. همچنین فرهنگ، سخت افزار و سیستمها که عوامل کلیدی در ایمنی و سلامت حرفهای هستند مورد بررسی قرار میگیرند. مواردی راهنما به منظور ارزیابی عملکرد ایمنی و سلامت ارائه میشود. انواع برنامههای ایمنی بر مبنای مشوق و برمبنای رفتار تحلیل میشوند. بعد از این مطالب استرس مرد بررسی قرار میگیرد. پس از تعریف استرس و عوامل بوجود آورنده آن، عواملی که بر آن اثر گذاشته و از آن اثر میپذیرند، بررسی شده و سپس راهکارهایی در چارچوب مدیریت استرس برای بهینه کردن آن ارائه میشود.
کلیدواژه : ایمنی و سلامت حرفه ای؛ امنیت شغلی؛ خطر بالقوه؛ بهداشت محیط کار؛ برنامه های ایمنی؛ استرس؛ فشار روانی؛ مدیریت استرس؛ ایمنی؛ شغل
1- مقدمه
یکی از رسالتهای اساسی مدیریت منابع انسانی نگهداری کارکنان توانمند میباشد. از آنجا که اقدامات نگهداری، مکملی بر سایر اقدامات و فرایندهای مدیریت منابع انسانی است، حتی اگر عملیات کارمندیابی، انتخاب، انتصاب و سایر اقدامات پرسنلی به نحو بایسته انجام شود بدون توجه کافی به امر نگهداری نتایج حاصل از اعمال مدیریت چندان چشمگیر نخواهد بود. نظام نگهداری منابع انسانی ابعاد متعددی را شامل میشود که میتوان آنها را به دو دسته تقسیم نمود: دسته اول در رابطه با حفظ و تقویت جسم کارکنان است مانند برقراری بهداشت و ایمنی در محیط کار، اجرای برانامههای ورزش و تندرستی و بعضی خدمات مشابه. دسته دوم شامل مواردی است که تقویتکننده روحیه علاقمندی کارکنان به کار و محیط کار میباشد مانند خدمات بیمه و بازنشستگی و خدمات پرسنلی. در صورت داشتن توجه و بکارگیری این موارد امنیت شغلی در کارکنان ایجاد شده و به رضایت شغلی آنها منتهی میشود که این امر خود از اهمیت بسزایی برخوردار است.
در مقاله حاضر تأکید اصلی بر روی موارد دسته اول است به این صورت که در ابتدا در مورد اصطلاحات ایمنی و سلامت و جنبههای قانونی آن بحث میشود و در ادامه به برنامهها و راهکارهای مدیریت ایمنی و سلامت حرفهای پرداخته میشود. در قسمت دوم مقاله بحث سلامت کارکنان با توجه به عامل کلیدی استرس در محیط کار با تمرکز بر روی شناخت و بهینه سازی میزان استرس بررسی میشود. در پایان امید است که توجه و بکارگیری مطالب و راهکارهای این مقاله در افزایش ایمنی و سلامت محیط کار، بهینه سازی سطح استرس و ایجاد امنیت شغلی مناسب و در نهایت ایجاد رضایت شغلی موثر باشد که این نیز یکی از عواملی است که در بهبود مستمر و تعالی سازمانها باید در نظر گرفته شود.
2- امنیت شغلی1 در آینده
در آینده و در تجارت تغییرات سریع باعث کوچکتر شدن سازمانها میشود و سازمانها به سمت مجازی شدن پیش میروند. سازمانها به صورت یک هسته مرکزی در میآیند و سایر قسمتها و کارکنان به صورت موقت در اطراف آنها قرار میگیرند و اکثر مردم برای خود کار خواهند کرد. پرداختها به صورت قسمتی از سود خواهد شد و جای دستمزدهای ثابت را میگیرد. کارکنان خود را باید با قراردادهای نامعین و مستقل وفق دهند. در این شرایط کارکنان مجبورند همواره در حال یادگیری باشند که دلیل این وضعیت افزایش روزافزون رقابت است. در آینده امنیت استخدام بر مبنای توانایی کارکنان در ایجاد ارزش افزوده میباشد. با توجه به این عوامل میتوان نتیجه گرفت که در آینده عمده مسئولیت ایمنی و سلامت به عهده کارکنان است (وارن 1996؛ یوسف 1998).
3- تعاریف و مفاهیم ایمنی و بهداشت کار
4- روشهای متداول بررسی و اقدام در زمینه بهداشت و ایمنی محیط کار
5- قوانین دولتی و ایمنی و سلامت حرفهای
با توجه به اهمیت ایمنی و سلامت، کارفرمایان همواره از طرف افراد جامعه، کارگران و کارمندان و گروهها و اتحادیههای کارگری به منظور پذیرفتن مسئولیت بیشتر در مورد ایمنی و سلامت کارکنان تحت فشار بودهاند. این فشارها باعث شده تا دولتها به ایجاد قوانین پوششدهنده ایمنی و سلامت اقدام کنند که به دلیل عدم توجه کافی و وجود مشکلات بنیادی در اغلب موارد منجر به پیچیدگی فرایند تولید و عدم شمول برخی افراد در بعضی زمینهها میشوند. به علاوه این مشکل بوسیله تلاشهای غیر موثر و بدون برنامه بعضی از دولتها، اتحادیهها و شرکتها حادتر میشود (استون 2004، 646-647).
6- قوانین ایمنی و سلامت حرفهای در ایران
در هر یک از کشورها برای ایمنی و سلامت محیط کار قوانینی وجود دارد که البته شدت و ضعف آن با توجه به میزان توسعه یافتگی کشورها متفاوت است. در کشور ایران نیز قوانینی برای این منظور پیش بینی شده است و بعد از انقلاب نیز توجه ویژهای به این امر شده است. برای صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعملهایی از سوی شورای عالی حفاظت فنی جهت تأمین ایمنی و وزارت بهداشت جهت سلامتی تدوین میشود که برای کلیه کارگاهها، کارفرمایان و کارآموزان الزامی است (ماده 85 قانون کار). شورای عالی حفاضت فنی مسئول تهیه آییننامههای حفاظت فنی میباشد ( ماده 86 قانون کار).
در ایران اشخاص حقیقی و حقوقی که قصد تأسیس کارخانه داشته باشند باید طرحهای خود را از نظر ایمنی به تأیید وزارت کار (شورای عالی حفاظت فنی) و از نظر سلامت به تأیید وزارت بهداشت برسانند. این موارد در خصوص واردات ماشین آلات هم صادق است ( مواد 87 الی 90 قانون کار).
در مورد کارکنان نیز کارفرمایان برای حفاظت از ایمنی و سلامت کارکنان در محیط کار مکلف به تهیه تمامی وسایل ایمنی و ارائه آموزشهای لازم میباشند. همچنین کارکنانی که در معرض بیماریهای ناشی از کار هستند باید پرونده پزشکی داشته باشند و هر سال یکبار توسط مراکز درمانی مورد تأیید، معاینه شده و نتیجه در پرونده آنها ثبت شود. چنانچه بیماری ناشی از کار در فرد تشخیص داده شود کارفرما مکلف است این فرد را بدون کاهش حقالسعی در قسمت مناسب دیگری به کار گمارد. در صورت تعدد این بیماران وزارت کار مکلف است تا از محیط کار برای کنترل موارد ایمنی و سلامت بازدید به عمل آورد و با بررسی شرایط و در صورت لزوم برای پیشگیری از بیماریهای محیط کار کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار توسط وزارتخانههای کار و بهداشت تشکیل خواهد شد. وظیفه کمیته مذکور برقراری ارتباط میان وزارتخانههای مسئول و کارفرما میباشد و این کمیته از افراد متخصص با تأیید وزارتخانههای مسئول تشکیل میشود (ماده 91 الی 93 قانون کار).
در صورتی که کارفرما در مورد ایمنی و سلامت حرفهای قصور کند برطبق قانون ملزم به جبران خسارت و مجازات خواهد بود و در صورت قصور کارگر، کارفرما مسئولیتی نخواهد داشت (ماده 94 و 95 قانون کار). به منظور اجرای صحیح این قوانین و ضوابط حفاظت فنی و سلامت کارکنان اداره بازرسی وزارت کار تشکیل شده که وظایفی از قبیل نظارت براجرای قوانین، آموزش مسائل ایمنی و سلامت، بررسی اشکالات قوانین، رسیدگی به حوادث کاری و بازرسیهای منظم بر طبق فانون دارد. نحوه بازرسی و شرایط بازرسان نیز در قانون پیش بینی شده است ( قانون کار مواد 96 الی 106).
7- موازین مربوط به ایمنی و بهداشت کار
موازین مربوط به مسائل ایمنی و بهداشت کار معمولا به سه دسته تقسیم میشوند:
8- مدیریت ایمنی و سلامت محیط کار
در ابتدا ایمنی و سلامت به طور حاشیهای مورد توجه مدیران قرار میگرفت و گاهی اوقات به صورت یک وظیفه تکمیلی از مسئولیتهای عمومی مدیران فرض میشد. بعضی مدیران اعتقاد دارند که به کارگیری یک متخصص یا مسئول ایمنی و سلامت برای پاسخ به این مسئولیت و عمل به هر تعهدی در این زمینه کافی میباشد.
تحقیقات در استرالیا نشان داده است که بیشتر از 80 درصد مدیران، آموزشی در زمینه ایمنی و سلامت ندیدهاند و عدم آموزش و عدم تأمین منابع کافی توسط کارفرمایان به منظور پوشش قوانین ایمنی و سلامت، مهمترین مشکلات در استرالیا هستند. این امر نشان میدهد که تفکر اغلب کارفرمایان بدون تغییر مانده و اکثر بهبودها بعلت فشارهای خارجی میباشد. البته باید توجه داشت که در اکثر کشورها و از جمله ایران شورا هایی جهت نظارت بر ایمنی و سلامت وجود دارند که به کارفرمایان جهت ارتقاء سطح ایمنی و سلامت فشار میآورند. مانند اغلب فعالیتهای مدیریت منابع انسانی، ایمنی و سلامت حرفهای نیز به تعهد زیادی نیاز دارد که همه قسمتها را شامل میشود.
جراحتها و بیماریهای مرتبط با کار باعث ضایع شدن منابع انسانی سازمان میشود و افزایش تصادفات در کار باعث ایجاد اختلال در خطوط پایین سازمان میشود که این عوامل علاوه بر زیان مالی موجب عدم توانایی سازمان در نگهداری کارکنان توانمند میشود. ایمنی و سلامت حرفهای تنها رعایت حال دیگران نیست بلکه یک جنبه ضروری و اساسی از بهرهوری هر سازمانی میباشد و اگر سازمانها بتوانند نرخ و مقدار حوادث حرفهای، بیماریها و استرس نامطلوب را کاهش دهند، کیفیت زندگی کاری کارکنان بهبود پیدا کرده و آنها اثربخشتر خواهند بود. تصادفات کمتر، بیماریها و علائم استرس کمتر و وجود کیفیت زندگی کاری نتیجه موارد زیر است:
9- عوامل کلیدی بهبود ایمنی و سلامت حرفهای محیط کار
9- 1- فرهنگ
بدون یک فرهنگ مناسب با این اعتقاد که جراحتها و بیماریها میتوانند قابل اجتناب باشند افراد شروع به مریض شدن، زخمی شدن و مردن خواهند کرد. افراد شروع خوبی در محیط کار نخواهند داشت و امکان ترک خدمت افراد شایسته وجود دارد. پیروی از رویههای توسعه، ارتباطات درست آموزشی، توجه به جزئیات، هماهنگی، مسئولیت فردی، آموزش کلی و جزئی کارکنان و افزایش دقت افراد ارزشهای اساسی یک فرهنگ مناسب میباشد و تعهد به آنها باید از مدیریت عالی آغاز شود و به سمت مشارکت همه کارکنان در ایمنی و سلامت حرفهای برود.
9-2- سیستم ها
در سازمانها سیستمهای مرتبط با ایمنی و سلامت حرفهای باید حاضر و فعال باشند. این سیستمها شامل القاء، آموزش، سیاستها، استانداردها، ممیزی، فعالیتهای ایمنی، ارزیابی عملکرد و طرحهای بهبود میباشند. به علاوه این سیستمها باید شامل مکانیزمهای رسمی و بادوام برای شامل شدن همه کارکنان در برنامههای ایمنی و سلامت حرفهای باشند. اساس این کار ایجاد یک فرهنگ حمایت کننده و حذف رویههای بوروکراتیک است تا اهداف فراموش نشده و کارکنان آسیب نبینند.
9-3- سخت افزار
شامل طرح، وسیله و مواد است. نکته مهم در اینجا طراحی خرید، نصب و عملیات بر اساس نیازهای ایمنی است. در تهیه سخت افزار باید دغدغههای ایمنی و سلامت در نظر گرفته شود و از مناسب بودن و ایمنی آن اطمینان حاصل شود (استون 2004، 653).
10- اجزای برنامه ایمنی
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:33
فهرست مطالب:
رعایت ایمنی در تست تجهیزات برقدار (راهنمای عمومی)
هدف از نگارش این راهنما چیست؟
به چه نوع تست هایی در این راهنما اشاره شده است؟
منظور از خطرات منجر به حوادث و صدمات چیست؟
ارزیابی ریسک و خطرات
مدیریت بر فرآیند تست تجهیزات برقی
الف) ایمنی پرسنل
ب) نواحی تست دائم
پ) نواحی تست موقت
ت) مناطق ایزوله از زمین
ث) تغذیه تجهیزات تحت تست
ج) ارزیابی خطرات موجود در تجهیزات تست و منابع تغذیه برق
ساخت مناطق ایمن برای تست
جریان ها و ولتاژهای ایمن
محفظه های تست مجهز به قفل
عایق کاری موقت
مناطق ایزوله از زمین
ترانسفورماتورهای ایزوله
کلیدهای محافظ جان (RCD)
دستگاه های ویژه تست تجهیزات برقی
نمونه دستگاه های تست کننده
سیستم های ایمنی کار
آموزش
صلاحیت تست کنندگان
نیازمندی های قانونی
منابع
چکیده:
رعایت ایمنی در تست تجهیزات برقدار (راهنمای عمومی)
این نوشتار راهنمای اولیه پبرامون تست ایمن تجهیزات برقی را ارایه نموده و مورد استفاده افرادی قرار می گیرد که در کارگاه تست وسایل برقی کار کرده و یا فرآیند تست را مدیریت می کنند.
هدف از نگارش این راهنما چیست؟
این نوشتار راهنمای اولیه پبرامون تست ایمن تجهیزات برقی را ارایه نموده و مورد استفاده افرادی قرار می گیرد که در کارگاه تست وسایل برقی کار کرده و یا فرآیند تست را مدیریت می کنند. همچنین این راهنما برای کسانی که مستقیماً با تست تجهیزات برقی سر و کار دارند، مفید بوده و حاوی مطالب و اطلاعات تفصیلی در باره انواع خاص تست وسایل برقی نیز می باشد. تست تجهیزات برقی به دلایل متعددی انجام می شود که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. تست های تضمین کیفیت قطعات به کار رفته در تجهیزات برقی
2. تست های مربوط به تشخیص عیب وسایل برقی
3. تست شناسایی خطای دستگاه های برقی
4. کنترل های روتین ایمنی
این راهنما همچنین حاوی توصیه هایی است که می توان به کمک آنها از خطرات الکتریکی جلوگیری به عمل آورده و یا میزان خطرات را کاهش داد. برخی از روش هایی که به کمک آنها می توان به این کار مبادرت نمود، عبارتند از:
1. به کار بردن سیستم های ایمنی در کار، برای مثال:
الف) اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از تماس افراد با قسمت های برقدار تجهیزات به ویژه افرادی که کار تست را انجام نمی دهند.
ب) اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از تماس افراده تست کننده تجهیزات با قسمت های برقدار دستگاه ها
پ) حفاظت و عایق کاری تجهیزات برقی که اپراتورها بر روی آنها کار می کنند و نیز عایق کاری و حفاظت دستگاه هایی که به کمک آنها، عملیات تست انجام می شود.
2. استفاده از تجهیزات مناسب برای انجام عملیات تست
3. حصول اطمینان از به کار گماردن افرادی که در زمینه تست تجهیزات آموزش های لازم را دیده و تجربه کافی دارند و نیز در زمینه عملیات ایمنی کار با تجهیزات دارای آگاهی های لازم هستند.
به چه نوع تست هایی در این راهنما اشاره شده است؟
این راهنما دربردارنده تست تجهیزات برقی (عمدتاً تجهیزات فشار ضعیف تا سطح ولتاژ 1000 ولت AC یا 1500 ولت DC) بوده و مربوط به مواقعی است که تجهیزاتی نظیر لوازم برقی خانگی مورد استفاده قرار می گیرند. بیشتر این تجهیزات به منابع تغذیه اصلی 230 ولت AC تکفاز و 400 ولت AC سه فاز وصل می شوند که البته می توان منابع تغذیه با ولتاژهای بالاتر و در برخی موارد ولتاژهای بیش از محدوده فشار ضعیف را نیز مورد استفاده قرار داد. در فرآیند تست تجهیزات برقی، برخی از ولتاژهای اعمال شده به تجهیزات ممکن است بیش از ولتاژهای محدوده فشار ضعیف باشد ولی در صورتی که ماکزیمم جریان خروجی دستگاه تست کننده بیش از 5 میلی آمپر نباشد، این ولتاژها خطرناک نخواهند بود (توجه داشته باشید که قبلاً جریان 5 میلی آمپر AC ملاک عمل قرار می گرفت اما از ماه می 2001، حداکثر جریان دستگاه های جدید تست کننده بایستی به 3 میلی آمپر AC محدود شود).
منظور از خطرات منجر به حوادث و صدمات چیست؟
حوادث و ضایعات زمانی رخ می دهند که قسمت های برقدار تجهیزات لخت بوده و افراد با این قسمت ها تماس برقرار کنند و یا بدنه دستگاه ها که می بایست به سیم ارت وصل شوند، با ولتاژ خطرناکی برقدار شده باشند. در خلال تست تجهیزات برقی و هنگام یافتن خطاها به ویژه موقعی که هادی های بدون روکش حامل ولتاژهای خطرناک باشند، احتمال تماس با قسمت های برقدار تجهیزات افزایش می یابد. چنانچه تست در حالی انجام پذیرد که تجهیزات برقی از هر منبع تغذیه خطرناکی ایزوله شوند، می توان خطرات منجر به حوادث و صدمات را به حداقل ممکن رساند. اگر چه ایزوله کردن تجهیزات برقی همیشه امکان پذیر نیست، ولی بایستی مراقب بود تا از تماس با هر ولتاژ تولیدی خطرناک جلوگیری به عمل آید. خطرناک ترین صدمات در نتیجه حوادث ناشی از برق گرفتگی به وجود می آید و این بدین خاطر است که اثرات برق گرفتگی عمدتاً غیرقابل پیش بینی بوده و به سادگی می تواند منجر به حوادث مرگبار شود. همچنین خطر صدمه و سوختگی ناشی از آرک زدگی که در اثر تماس هادی ها با یکدیگر و در نتیجه اتصال کوتاه پدید می آید، نیز وجود دارد. از دیگر خطرات تهدید کننده، می توان به خطر ناشی از واکنش بدن فرد در برابر حوادثی مانند سقوط یا وارد شدن شوک به بدن مصدوم در اثر برق گرفتگی اشاره کرد. برق گرفتگی زمانی رخ می دهد که تماس با هادی برقدار سبب عبور جریان کافی از طریق بدن انسان شده و منجر به آسیب و صدمه گردد. در حالت کلی، ولتاژهای بیش از 50 ولت AC یا 120 ولت DC بدون ریپل در مکان های خشک و نیز فضاهای باز و نارسانا را بایستی جزو ولتاژهای خطرناک به شمار آورد. چنانچه محل کار نمناک، محدود و یا رسانا باشد، مقادیر ولتاژهای مزبور را باید کاهش داد و بنابراین وقتی چنین محیط کار متفاوتی وجود داشته باشد، متصدیان کار و نیز افرادی که مستقیماً عملیات تست را انجام می دهند، باید از افزایش احتمالی خطرات منجر به صدمات و حوادث آگاهی کامل داشته باشند. در برخی تجهیزات از قبیل مایکروفر، ولتاژهای فشار قوی با پتانسیل چندین هزار ولت مورد استفاده قرار گرفته و چنانچه با هادی های حامل این ولتاژها تماس ایجاد شود، خطر بسیار زیادی متوجه فرد شده و ممکن است منجر به صدمات مرگبار شود. جریان های در حد 5 میلی آمپر و یا بارهای ذخیره شده در تجهیزات برقی می توانند منجر به بروز جراحت و صدمه بدنی شوند. بنابراین باید اقدامات مناسبی انجام شود تا از تماس فرد با بارهای ذخیره شده بیش از 350 میلی ژول جلوگیری به عمل آید. اگر در نقطه تماس بدن با قسمت های خطرناک تجهیزات برقی، پوست بدن سوراخ شده و یا بریدگی در آن ایجاد شود، جریان شوک وارده به بدن و در نتیجه میزان جدیت خطر بیشتر خواهد بود. البته پوست سالم هم ممکن است در زمان تماس با برق یا در اثر سوختگی ناشی از جریان و یا در نتیجه نفوذ هادی های لخت و نوک تیز به آن صدمه ببیند.
ارزیابی ریسک و خطرات
افزون بر عواملی همچون سطح ولتاژ، میزان بار ذخیره شده یا میزان جریان برق و نیز طبیعت محیط، عوامل دیگری هم وجود دارند که برای ارزیابی خطرات ناشی از جراحات و صدمات ناشی از تست تجهیزات برقی می بایست مد نظر قرار گیرند. ارزیابی خطر بایستی قبل از شروع تست انجام گیرد و این کار به شما کمک می کند تا اقدامات پیشگیرانه لازم را شناسایی نمایید. برخی از پرسش هایی که در حین انجام فرآیند ارزیابی خطرات مطرح می شوند، عبارتند از:
1. آیا می توان کار با تجهیزات بدون برق یا برقدار را در ولتاژ یا جریان ایمن انجام داد؟
2. آیا مطلقاً ضرورت دارد افراد بر روی تجهیزات برقدار و یا در نزدیکی آنها در شرایطی کار کنند که جریان ها و ولتاژهای خطرناک پیرامون تجهیزات وجود دارد؟
3. ماکزیمم ولتاژی که بر روی هادی ها در خلال فعالیت کاری دستگاه ها به وجود می آید، چقدر است؟
4. آیا افرادی که تست تجهیزات را انجام می دهند، شایستگی های لازم برای این کار را دارا هستند؟ آیا آموزش های لازم را فراگرفته و دانش کافی برای انجام کارهای خاص را دارند و آیا اطمینان حاصل شده که دیگران را در معرض خطر قرار نخواهند داد؟
5. چنانچه تست کنندگان صلاحیت کامل نداشته باشند، آیا بر کار آنها نظارت کافی صورت می گیرد؟
6. چه نوع حفاظ ایمن فیزیکی (مانند استفاده از فنس های موقت یا دائمی) می بایست برای تجهیزات تحت تست به کار رود تا از صدمه و جراحت پیشگری به عمل آید؟
7. آیا دستگاه های مخصوص تست از طراحی ایمن برخوردارند؟ آیا این دستگاه ها به خوبی نگهداری شده اند؟
8. آیا ضرورت دارد که محدوده ای دائمی برای تست تجهیزات جدا از محل استقرار آنها ساخته شود و یا ساخت محدوده تست موقت در پیرامون تجهیزات ضروری است؟
9. آیا تست کنندگان قادرند که حوزه کاری را به حد کفایت نظارت کرده و در هر زمان از بروز خطر برای دیگران جلوگیری کنند؟
10. در مواقعی که عملیات تست بخشی از "خدمات پس از فروش" باشد، چه میزان از این عملیات جزو تعهدات مشتری است؟ چنانچه تست در منزل مشتری انجام شود، چه اقدامات ویژه ای مورد نیاز است تا بتوان از فرد تست کننده و سایرین حفاظت نمود؟
11. تا چه میزان می بایست تست کنندگان تحت نظارت قرار گرفته و یا در کار تست همراهی شوند؟
12. آیا اقدام تست کنندگان در خصوص طراحی، ساخت یا استفاده از هر گونه تجهیزات ویژه تست با استاندارد BS EN 61010-1 مطابقت دارد؟
13. اندازه دستگاه مورد نظر برای تست چقدر بوده و چه مقدار فضا پیرامون آن جهت انجام تست به صورت ایمن و بدون محدودیت وجود دارد؟
14. اگر نیاز باشد که تمامی کارگران شاغل در کارگاه ها، به دستگاه های برقی نزدیک شوند، آیا شایستگی لازم برای پرهیز از خطر را دارند؟ اگر کارگران فاقد صلاحیت لازم در این زمینه باشند، چگونه از نزدیک نشدن آنها به دستگاه ها اطمینان حاصل می کنید؟
15. آیا زمانی که دستگاه به برق متصل بوده و درگیر فرآیند تست می باشد، به صورت برقدار رها می شود؟
16. آیا میز کار یا محدوده مجزای مربوط به تست، نیاز به وسیله هشدار دهنده مانند لامپ دارد تا نشان دهد که تست در حال انجام است؟
17. آیا نیاز به تهیه منابع اضطراری و یا وسایل اضافی برای دستگاه هایی که سایر کارگران از آنها استفاده می کنند، احساس می شود تا بتوان با اتصال دستگاه های مذکور به این منابع، میزان صدمه به تست کنندگان را کاهش داد؟ آیا کلیدهای محافظ جان (RCD) را می توان به عنوان وسایل تکمیل کننده حفاظت مورد استفاده قرار داد؟ (توجه: این راهنما و اطلاعات تکمیلی ضمیمه آن، توضیحاتی درباره کلیدهای RCD در حالت کلی و نیز کلیدهای RCD با جریان 30 میلی آمپر را ارایه می دهد. برای اخذ اطلاعات بیشتر، بخش مربوط به کلیدهای محافظ جان در صفحات آتی همین نوشتار را ملاحظه نمایید.)
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:46
فهرست فصل ها :
فصل اول - تعاریف:
فصل دوم – کلیات
فصل سوم – حفاریهای معدنی و اکتشافی
فصل چهارم – ماشین آلات معدنی
فصل پنجم – نگهداری
فصل ششم – مواد ناریه و آتشباری
فصل هفتم – باربری در معادن
فصل هشتم – تهویه
فصل نهم – روشنایی
فصل دهم – آب
فصل یازدهم – تاسیسات برق
فصل دوازدهم – آتش سوزی و انفجار
فصل سیزدهم – کمکهای اولیه و نجات
فصل اول - تعاریف: 1 – مسئول معدن یا سرپرست معدن:
شخصی است که توسط دارنده پروانه عملیات به این سمت منصوب میشود و مسئولیت کلیه عملیات معدن را به عهده دارد.
2 – مسئول فنی:
طبق ماده 66 آیین نامه اجرایی قانون معادن مسئول فنی عملیات کسی است که اداره کلیه امور فنی معدن به عهده اوست و توسط دارنده پروانه عملیات از میان افراد واجد شرایط انتخاب و به وزارت صنایع و معادن معرفی میشود و طبق ماده 65 آیین نامه اجرایی ضوابط و حدود صلاحیت مسئولین فنی معادن تا تصویب و ابلاغ قانون نظام مهندسی معدن توسط وزارت معادن و فلزات تعیین میشود.
3 – مسئول ایمنی:
مسئول ایمنی هر معدن نظارت بر ایمنی عملیات معدن را به عهده داشته توسط مسئول یا سرپرست معدن به این سمت منصوب میشود. طبق ماده 65 آیین نامه اجرایی قانون معادن ضوابط و حدود صلاحیت مسئول ایمنی از طریق وزارت کار و امور اجتماعی با هماهنگیوزارت صنایعومعادن تعیینمیشود.جانشینمسئول ایمنی نیز تابع همینشرایط است.
4 – مهندس ناظر:
شخصی است که طبق ماده 69 آیین نامه اجرایی قانون معادن تعیین میشود و از طرف وزارت صنایع و معادن مامور نظارت و کنترل عملیات معدنی است.
5 – پروانه اکتشاف – پروانه بهره برداری:
طبق مواد مندرج در قانون معادن و آیین نامه اجرایی آن تعریف میشود.
6 – تونل:
حفاری زیرزمینی افقی یا تقریباً افقی است.
7 – تونل شیب دار:
تونلهایی که تا حدود 18 درجه شیب داشته باشند.
8 – چاه مایل:
حفاری مایلی که به سطح زمین راه داشته و دارای شیب بین 18 درجه تا 90 درجه باشد و برای باربری مورد استفاده قرار میگیرد.
9 – چاه یا چاه قائم:
حفاری قائم یا با شیب 90 درجه است که به سطح زمین راه داشته باشد و معمولاً برای باربری مورد استفاده قرار میگیرد.
10 – دویل:
حفاری زیرزمینی شیب دار و با سطح مقطع نسبتاً کوچک که معمولاً به طرف بالا حفاری میشود و برای منظورهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد.
11 – پذیرگاه:
محل توقف، بارگیری و تخلیه واگنها و انجام وظایف مختلف زیرزمینی که معمولاً در محل ارتباط با چاه قائم یا چاه مایل در زیرزمین احداث میشود.
12 – گالری – راهرو:
انواع حفاریهای زیرزمینی و معمولاً با طول زیاد است.
13 – راه مورب:
به انواع راهروهای شیب دار راه مورب گفته میشود.
14 – بونکر:
محلی برای تخلیه و انباشت سنگ میباشد.
15 – چال:
سوراخی که در سنگ برای قراردادن ماده منفجره حفر میشود.
16 – خرجگذاری:
قراردادن مواد منفجره در داخل چال است.
17 – فشنگ:
به هر قطعه ماده منفجره جامد (معمولاً انواع دینامیت) گفته میشود.
18 – آتشباری:
به عملیات خرجگذاری و انفجار مواد منفجره برای تخریب سنگ آتشباری گفته میشود.
19 – آتشبار:
شخصی که مسئولیت عملیات آتشباری را به عهد دارد.
20 – مواد ناریه – مواد منفجره:
موادی که قابلیت انفجار داشته و در معدن برای تخریب سنگ مورد استفاده قرار میگیرد.
21 – گاز ذغال:
گازی که درکانسارهای ذغالسنگ همراه با سایر هیدروکربورها وجوددارد و عمدتاً از متان تشکیل شدهاست. اینگاز چنانچه بهنسبت معینی با هوا مخلوطشود قابلیتانفجارپیدا میکند.
22 – کلیه تجهیزات، دستگاهها و ماشین آلات معدنی که در این آیین نامه از آنها نام برده شده:
مانند شاول یا بیل مکانیکی، لودر، بلدوزر، پرفراتور، گریدر، واگن، لوکوموتیو، دستگاه گمانهزنی، دستگاه سیم برش، بالا بر چاه، وینچ و غیره و کلیه قسمتها و قطعات آنها مطابق تعاریفی است که در متون و کتابهای معدنی آورده شده است.
فصل دوم – کلیات
ماده 1: منظور از عملیات در این آیین نامه کلیه عملیات معدنی (اعم از اکتشاف یا بهرهبرداری و استخراج معدن) است که در قانون معادن و آیین نامه اجرایی قانون معادن پیشبینی شده است.
ماده 2: درکلیه معادن که دارای حداقل 25 نفر کارگر میباشند، میبایست یک نفر ذیصلاح به عنوان مسئول ایمنی و یک نفر به عنوان مسئول بهداشت حرفهای به استناد آییننامه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار تعیین گردد. بدیهی است در معادن کمتر از 25 نفر کارگر وجود یک نفر مسئول ایمنی ضروری است، اما این مسئولیت را میتوان به مسئول فنی واگذار کرد که تعیین صلاحیت وی به استناد آیین نامه فوق الذکر خواهد بود.
ماده 3: مسئول ایمنی هر معدن به عنوان ناظر و کنترل کننده عملیات و انطباق دادن معدن با بندهای مندرج در این آیین نامه و دیگر آیین نامههای مصوب شورایعالی حفاظت فنی تعیین میگردد، که با حضور و بارزسی از معدن توصیهها و پیشنهادهای خود را جهت پیشیگیری و رفع خطر تذکر داده و در صورت حساسیت موضوع آن را کتباً به مسئولین معدن گزارش مینماید و در صورت تشخیص خطر حتمی برابر مقررات این آیین نامه تا رفع خطر نسبت به توقف عملیات در محل خطر اقدام نماید.
ماده 4: کلیه کارگاههای معدنی اعم از سطحی یا زیرزمینی لازم است در هر شیفت کاری حداقل یک بار توسط مسئول ایمنی یا جانشین وی مورد بازدید قرار گیرد.
ماده5: قبل ازشروع بهکار در هرشیفتکاری مسئول ایمنی معدن و یا جانشین او باید از کارگاه مربوطه بازدیدنماید و پساز اطمینان ازایمن بودن آنبهکارگرانمجوز ورودداده شود.
ماده 6: وزارت صنایع و معادن میبایست رونوشت پروانههای اکتشاف و بهره برداری را به وزارت کار و امور اجتماعی ارسال نماید و دارنده پروانه اکتشاف یا بهره برداری مکلف است تاریخ شروع عملیات خود را به وزارتخانههای معادن و فلزات، کار و امور اجتماعی (ادارات کل کار و امور اجتماعی) اطلاع دهد.
ماده 7: اکتشاف کننده یا بهره بردار باید مدارک مشروحه زیر را در سر معدن نگهداری کرده و برای ارایه به مهندسین ناظر وزارت صنایع و معادن و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتماعی آماده داشته باشد.
الف – پروانه اکتشاف یا پروانه بهره برداری یا کپی آنها.
ب – نقشه محدوده به مقیاس حداقل و نقشه بهره برداری به مقیاس حداقل و برای معادنی که عملیات زیرزمینی دارند، نقشه به مقیاس حداقل از قسمت درون معدن و همچنین یک نقشه از کارگاهها و تاسیسات خارج معدن به مقیاس حداقل.
ج – دفتر حاوی مشخصات کارکنان معدن و استخراج روزانه طبق نمونهای که وزارت صنایع و معادن تعیین خواهد کرد.
د – دفتر مخصوصی جهت ثبت نظرات و تذکرات و دستوراتی که در اجرای آیین نامههای مربوط نسبت به طرز کار و رعایت اصول فنی و حفاظت و بهداشت کار و سایر مواردی که از طرف مهندسین ناظر وزارت صنایع و معادن و بازرسان کار وزارت کار و امور اجتماعی داده میشود.
هـ – دفتر مخصوص ثبت حوادث و گزارش اقدامات معموله طبق نمونهای که از طرف وزارت کار و امور اجتماعی تعیین میشود.
و – دفاتری مخصوص جهت ثبت کلیه اقدامات ایمنی و بهداشت کار که به ترتیب توسط مسئول ایمنی و مسئول بهداشت حرفهای که در اجرای آیین نامهها و مقررات مربوطه تکمیل میگردد.
ز – آیین نامه ایمنی معادن و کلیه آیین نامههای حفاظتی فنی و بهداشت کار مصوب شورای عالی حفاظت فنی.
ماده 8: رعایت مفاد کلیه مقررات و آیین نامههای مصوب شورای عالی حفاظت فنی درخصوص نکات ایمنی مرتبط با لوازم، کالاها و تجهیزات معدنی لازم الاجرا است.
تبصره – کلیه سفارشات و نکات احتیاطی و ایمنی که از طرف سازندگان و تولیدکنندگان لوازم، کالاها و تجهیزات معدنی توصیه میشود لازم الاجرا است.
ماده 9: تمام شاغلین در معادن زیرزمینی و کارگرانی که با تغییر شغل از قسمتی به قسمت دیگر معدن منتقل میشوند باید با راههای خروجی و اضطراری معدن آشنا شده و آگاهی کامل پیدا کنند.
ماده 10: ورود کلیه افراد غیرشاغل در معدن منوط به کسب اجازه از سرپرست معدن یا جانشین وی میباشد.
ماده 11: ورود و کار در کارگاهها و معادن زیرزمینی متروکه منوط به کسب مجوز از سرپرست معدن یا مسئول ذیربط بوده و باید با رعایت مقررات ایمنی و پس از حصول اطمینان از برقراری تهویه مناسب و سالم بودن وسایل نگهداری و عدم ریزش حفریات انجام گیرد.
ماده 12: با تمهیداتی که از طرف سرپرست معدن انجام میگیرد، بایستی همواره تعداد و اسامی کارکنانی که در هر لحظه داخل معدن و بخصوص زیرزمین بوده مشخص باشد و تا زمانی که کارگران در زیرزمین مشغول کار هستند حداقل یک نفر از مسئولین میبایست در دفتر سرمعدن حضور داشته باشد.
ماده 13: محل یا محلهای حادثه ساز در معدن باید بوسیله سیم خاردار یا وسایل محصورکننده مناسب و علائم اخباری و هشدار دهنده از محلهای مجاور مجزا باشد به طوری که مانع عبور اشخاص متفرقه و حیوانات گردد.
ماده 14: معادن زیرزمینی (به استثنای جبهه کارهای در حال حفاری) باید به وسیله حداقل دو راه با شرایط زیر به خارج ارتباط داشته باشد.
الف – راههای مذکور در داخل معدن به هم ارتباط داشته باشد.
ب – عبور افراد از هر یک از آنها به آسانی میسر باشد.
پ – فاصله بین آنها بیش از 15 متر بوده و دهانه آنها زیر پوشش یک ساختمان واحد نبوده و مدخل آنها در نقاط سیل گیر و یا بهمن گیر و مانند آن نباشد.
ماده 15: کارگاه میبایست طوری تجهیز شود که به کسی آسیب نرسد. چنانچه فردی مشاهده کرد نقصی در کارگاه وجود دارد که آسیب به دیگران میرساند بلافاصله میبایست افراد را مطلع نموده و مراتب را به رییس قسمت جهت رفع نقص اعلام نماید.
ماده 16: هیچ کس نمیبایست بدون اجازه به محل ممنوعه وارد شده و این محل باید به وسیله تابلوی اخباری هشدار دهنده مشخص شود.
ماده 17: نقاط نقشه برداری شده نباید توسط اشخاص غیرمسئول تخریب شود.
ماده 18: رعایت ماده 92 قانون کار جمهوری اسلامی ایران در مورد معاینات پزشکی و بهداشتی شاغلین در معدن الزامی است.
ماده 19: با توجه به ماده 90 قانون تامین اجتماعی ارجاع مشاغل معدنی به کارکنان جدیدالاستخدام و یا کارکنانی که میخواهند به کار جدیدی گمارده شوند پس از انجام معاینات پزشکی از نظر قابلیت جسمانی و روانی متناسب با نوع کارهای مرجوع میسر است.
ماده 20: استعمال دخانیات در کارگاههای زیرزمینی ممنوع است.
ماده 21: به استناد آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها مصوب شورای عالی حفاظت فنی ورود افراد همراه با سیگار، کبریت، فندک یا هر نوع وسایل و لوازم آتشزا به معادن زغالسنگ و سایر معادنی کهخطر آتشسوزی یا انفجارداشتهباشد مطلقاً ممنوع است.
تبصره – در این گونه معادن همراه داشتن دوربین عکاسی یا فیلم برداری یا نظایر آنها که چراغ فلاشر آنها از نظر جرقه حفاظت شده نیستند نیز ممنوع است.
ماده22: روشن کردن آتش در سطح زمین تا شعاع 20 متری از دهانه دویلها، چاهها و ورودی معادن زیرزمینی که احتمال خطر آتش سوزی و انفجار وجود دارد مطلقاً ممنوع میباشد.
ماده 23: درصورت بروز حادثه یا بیماری ناشی از کار میبایست برگههای مربوطه تکمیل و نسخهای از آن را به ادارات کار و امور اجتماعی ، مراکز بهداشت و سازمان تامین اجتماعی محل ارسال نمود.
تبصره – برگه مربوط به حوادث ناشی از کار از سوی وزارت کار و امور اجتماعی و برگه مربوط به بیماریهای ناشی از کار از سوی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی تهیه و به ترتیب میبایست توسط مسئول ایمنی و مسئول بهداشت حرفهای تکمیل گردد.
ماده 24: به استناد آیین نامه وسایل حفاظت انفرادی مصوب شورای عالی حفاظت فنی کلیه کارگران شاغل در معادن میبایست در هنگام ورود به معدن به وسایل حفاظت فردی مناسب و بر اساس نوع و شرایط کار مجهز گردند.
تبصره – کلیه مفاد آیین نامه مذکور درخصوص نحوه انتخاب، بکارگیری، تعمیر و تعویض وسایل مذکور الزامی است.
ماده 25: به استناد فصل هشتم قانون کار جمهوری اسلامی ایران و آیین نامه حفاظت و بهداشت عمومی در کارگاهها مصوب شورایعالی حفاظت فنی میبایست تسهیلات بهداشتی مناسب و کافی شامل روشوئی، حمام، توالت،رختکن، محل غذاخوری و نمازخانه و غیره در محل مناسبی از سطح زمین وجود داشته باشد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:20
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
بررسی ایمنی در خودرو 2
وضعیت ایمنی خودروها 2
انواع عیوب در خودرو بعد از تصادف 4
تست تصادف 6
خلاقیتها و نوآوریهای طراحان ایمنی خودرو 7
اتومبیل های هوشمند بهترین راهکار برای کاهش تصادفات 14
10 فناوری برتر ایمنی خودرو 16
منابع 21
چکیده:
بررسی ایمنی در خودرو
اولین تصادف : در اکتبر سال ۱۸۰۴ میلادی خودرویی با موتور بخار که "گاگنت" نام داشت به دیوارهای برخورد کرد. در روزنامههای آن زمان نوشته شد که علت اصلی این اتفاق ترمزهای ضعیف آن بوده است. اولین برخورد دو اتومبیل با هم نیز در جولای سال ۱۸۳۱ میلادی در انگلستان اتفاق افتاد. همچنین در سال ۱۸۹۷ نخستین تصادف یک خودرو بنزینی اتفاق افتاد و در سال ۱۸۹۸ نخستین عابر پیاده در برخورد با یک اتومبیل کشته شد. تمامی این عوامل سبب شد دولتها و افکار عمومی، خودروسازان را به ایمن کردن خودروهایشان متوجه کنند. امروز نیز موسسه ایمنی اروپا (NCAP) بر ایمنی خودروها نظارت دارد و آنها را دستهبندی میکند که این دستهبندی نیز در میزان تقاضای خرید مدلهای مختلف خودرو تاثیر فراوانی دارد.
وضعیت ایمنی خودروها
تولیدکنندگان خودرو در دنیا به دو مبحث بسیار اهمیت می دهند، یکی شکل ظاهری و دیگری ایمنی خودرو است و تنها به لحاظ داشتن این دو فاکتور مهم قادر خواهند بود بازار و مشتری را از آن خود کنند. همچنین این پارامترها تاثیر بسزایی در قیمت خودروهای تولیدی دارند. وقتی در اروپا و آمریکا اعلام میشود که خودرویی در سطح پایین استاندارد است، به شدت از میزان فروش آن کاسته میشود، اما در ایران این اطلاعات به ندرت ارائه میشود. هماکنون اگر خودرویی ایمن باشد، بازار آن هم باید پرتقاضا بماند و کارخانههای آن به سوددهی برسد، اما اگر خودرویی از نظر ایمنی ضعیف باشد، با حمله افکار عمومی به آن باید شکست را تجربه کند، اما در ایران چون بازار رقابتی وجود ندارد، ایمنی نیز چندان مهم نیست. ولی به نظر میرسد با پیوستن آرام ایران به WTO خودروسازان نیز باید دیدگاه خود را عوض کنند و با گسترش مراکز تحقیق و توسعه، خودروهایی تولید کنند که ایمنی بیشتری داشته باشند. وضعیت ایمنی نامطلوب برخی خودروها سالانه بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان به اقتصاد ایران ضربه وارد میکند. در ایران ۲۷ هزار نفر سالانه بر اثر تصادف جان خود را از دست میدهند. راهنمایی رانندگی ۱۰ درصد این تصادفات را به دلیل امنیت کم در خودروها عنوان کرده است. با این که موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ۵۱ استاندارد خودرو را اجباری کرده است، اما هنوز وضعیت ایمنی خودروهای داخلی جای سوال بسیاری دارد. ۵۱ استاندارد برای ایمنی و عملکرد خودرو کامل شده است که ۲۵ استاندارد در سال ۸۴ برای خودروسازان اجباری شدهاند. البته برخی از این استانداردها احتیاج به آزمایشگاههای پیشرفته و یا تائید از خارج دارد که مرحلهای زمانبر است؛ از طرفی آزمون تصادف شامل تصادف از روبرو و تصادف جانبی و تعدادی هم مربوط به ایمنی و عملکرد است؛ مثل استحکام صندلی و توان موتور که در هر صورت باید تحت کنترل قرار گیرند. بحث ایمنی خودرو بحثی کلی است وقطعه، محصول و خدمات مشتری هر سه باید با هم دیده و در نظر گرفته شود. به گزارش ایسنا، براساس آخرین مطالعات انجام شده، خودروهای پژو ۲۰۶ ، ال-۹۰، هیوندایی ورنا، مزدا ۳۲۳ و مگان و بنز کلاس E که در ایران تولید و یا در آینده نزدیک تولید خواهند شد، توسط موسسه استاندارد ایمنی اروپا (یورو NCAP) تایید شدهاند. البته خودرو سمند نیز توسط موسسات ایمنی انگلستان تائید شده است. بر این اساس مگان و بنز کلاس E با داشتن ۵ ستاره بیشترین ایمنی را در خودروهای ایرانی به خود اختصاص دادهاند. خودرو پژو ۲۰۶نیز از نظر ایمنی دارای ۴ ستاره و هیوندایی و ال -۹۰ نیز ۳ ستاره ایمنی دارند. بسیاری از مردم بر این باورند که هرچه بدنه خودرو محکمتر باشد، خودرو امنتر است، در حالی که اینگونه نیست. خودروهای جدید به گونهای طراحی شدهاند که قسمت جلو آن بر اثر تصادفات شدید، تخریب شده و به این وسیله ضربه، تصادف را جذب کند، اما اتاق به گونهای طراحی شده که کمترین آسیب را ببیند. در این باره میتوان دو خودرو پژو ۲۰۶ و پراید را در ایران مقایسه کرد. پژو ۲۰۶ در تصادف شدید تا کاپوت تخریب میشود، اما موتور مچاله شده و به سمت سطح زمین متمایل شده و به همین دلیل به داخل اطاق ضربه وارد نمیکند، اما در پراید جلو و اتاق خودرو مانند آکاردئون جمع شده و سبب مرگ سرنشینان میشود. ایمنی خودرو به موارد زیادی از جمله طراحی داخلی و خارجی و نوع مواد به کار رفته در آن مربوط است. طراحی و استفاده از سیستمهای نوین ترمز مانند ABS، ESP ، EBD که با افزایش پایداری و فرمانپذیری، قفل نشدن ترمزها ، کاهش طول ترمز و واکنش درست خودرو در زمان حادثه تا ۴۰ درصد از بروز تصادف جلوگیری میکنند و یا استفاده از کمربندهای چندمرحلهای و کیسههای هوا هم میتوانند تا حدود بسیار زیاد به ایمنی خودرو بیفزایند. بطور کلی، کیفیت خودرو در بحث ایمنی خودرو تا حدودی بالا رفته و بین ۳۰ تا ۴۰ درصد عیوب نیز برطرف شده است؛ تمام خودروهای ما قابلیت نصب ترمز ضد قفل و کیسه هوا را دارند، در صورت نصب این سیستم، ۱۰ تا ۱۵ درصد مرگ و میرهای ناشی از سانحه، پایین میآید، اما مشکل عمده ما اینست که هزینه ایمنی خودرو را پذیرا نیستیم.
انواع عیوب در خودرو بعد از تصادف
ورود بدنه به فضای داخلی خودرو ناشی از ضربه جانبی: سالانه در آمریکا حدود ۸۰۰۰ مرگ و میر و ۶۹۰۰ جراحت جدی ناشی ازضربه جانبی و تصادفات از کنار گزارش میشود. آسیبهای ستون فقرات و سرعت مستقیما مربوط به میزان نفوذ یا ورود اجزاء خودرو به فضای مخصوص سرنشین است. با افزایش خودروهای شاسی بلند (SUV) بزرگتر در عبور و مرور شهری، ایمنی از کنارهها ضروریتر نیز خواهد شد. بسیاری از خودروهای سواری، ون و SUV فاقد بسیاری از خصوصیات و ویژگیهای ایمنی هستند که ضریب حفاظت در برابر ضربه جانبی را افزایش میدهد، از جمله: • اجزاء جانبی مستحکم و تقویت شده • سپرهای درونی و اجزاء لولهای پر شده از فومهای صلب • صندلیهای قویتر و مستحکمتر با کمربندهای صحیح • لایههای اسفنجی جذبکننده انرژی در سطوح داخلی و لبهها • تغییر در شیشههای کناری به نحوی که از خروج کامل یا جزئی سر یا قفسه سینه راننده از خودرو جلوگیری کند. • کیسههای هوای کناری برای محافظت از سر تصادف خودروهایی که موارد فوق را دارا نباشند، به آسیب جدی سر، قفسه سینه، لگن یا ستون فقرات منجر میشوند. ▪آتش گرفتن مخزن سوخت: اگر سرنشین بعد از برخورد زنده ماند، باید از سوختن او در آتش جلوگیری کرد. مکان مخازن سوخت خودروهایی چون موستانگ فورد یا کرون ویکتوریا فورد، بسیار ناامن بوده و در پشت اکسل عقب قرار دارد و در اثر ضربه از عقب له شده و سوراخ میشود. اگر مخازن سوخت در مکانی محافظت شده مثل جلوی اکسل عقب قرار گیرند، ایمنتر خواهند بود. در هنگام تصادف گاهی لولههای پرکننده از مخزن جدا شده و بنابراین به یک شیر یک طرفه برای جلوگیری از نشتی احتیاج دارد. ▪کیسههای هوایی که خود میکشند یا زخمی میکنند: ثابت شده است که کیسههای هوا تاثیر به سزایی در نجات جان سرنشینان خودرو دارد. اما برخی سیستمهای خاص کیسه هوا متاسفانه باعث بروز برخی آسیبها و جراحات در کودکان خردسال و همچنین رانندگان کوتاه قدی که چسبیده به فرمان قرار دارند، میشوند؛ خصوصا در تصادفات در سرعتهای پایین که سرنشین باید کمترین آسیب را دیده باشد. تا سال ۲۰۰۰، برخی از سیستمهای کیسه هوا تعداد زیادی از کودکان را به کام مرگ کشاند. عیوب اصلی که در برخی از کیسههای هوا وجود دارد به قرار زیر است: ۱. حسگرهای برخوردی که در سرعتهای برخورد پایین نیز فعال میشوند: اگر طراحی بسیار حساس باشد، حتی در مواقعی که سرعت برخورد بسیار آرام است نیز این حسگرها فعال شده و کیسهها را باز میکنند. ۲. مسیر باز شدن افقی: مسیر باز شدن برخی کیسههای هوا افقی و درست روبروی صورت کودک است . ۳. فقدان تسمه کمند داخلی که باعث میشود کیسه هوا در محفظه کوچکتری متمرکز شود. ▪خروج از پنجرههای کناری: تقریبا ۷۸۰۰ سرنشین خودرو به دلیل پرتاب شدن از شیشه کناری به بیرون که از جنس شیشه نازک تمپر شده است و در هنگام تصادف از کنار به آسانی میشکنند، جان خود را از دست دادهاند. در شیشههای شیشه- پلاستیک با وجود آنکه شیشه در اثر ضربه میشکند اما استحکام ماده پلاستیکی باعث میشود تا قطعه هنوز کشیده شود و از سر و بدن راننده محافظت کند. ▪شکست تکیهگاه صندلی: در یک تصادف از عقب، نیروی اینرسی سرنشین بر علیه تکیهگاه ضعیف صندلی خودرو عمل کرده و باعث خم شدن، افتادن و پیچیدن پایه عقبی صندلی میشود. در این هنگام سر سرنشین به صندلی عقب برخورد میکند یا آنکه بدتر، از شیشه عقب خودرو به بیرون پرتاب میشود. همچنین احتمال برخورد والدین به کودکان که در صندلیهای عقب نشستهاند، نیز وجود دارد. برای افزایش استحکام سقف خودرو میتوان از ستونهایی عمودی استفاده کرد که در هنگام چرخیدن و چپ شدن خودرو، مانع از وارد شدن سقف به فضای درونی خودرو و له شدن سرنشینان آن شود.