دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای طبیعی ، اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی بررسی تغییرات اقلیمی در خراسان رضوی با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات140
چکیده
هدف از این تحقیق بررسی تغییرات و روند میانگین دراز مدت سالیانه ، فصلی و ماهانه دمای حداکثر ، دمای حداقل و بارش از طریق روشهای آماری سری زمانی و گرافیکی با استفاده از آزمون من کندال است. در این تحقیق 5 ایستگاه سینوپتیکی در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفت. سری های همگون بوسیله rans test تصحیح و شناسایی گردید . آزمون تصادفی بودن داده ها از طریق من کندال ( mann - kendall ) صورت گرفت . سری هایی که تغییرات و روند قابل توجهی در سطح اطمینان 5% = نشان دادند ، با استفاده از آزمون u و u' من کندال ، شکل تغییر ( کاهشی یا افزایشی ) نوع تغییر ( ناگهانی یا روند ) و زمان تغییر تعیین شد سپس با استفاده از معادله رگرسیون خطی و ضریب همبستگی ، میزان تغییرات هر سری در طول دوره آماری و تحلیل ارتباط هر متغیر با زمان بدست آمد در نهایت به جهت آشکارسازی معناداری نتایج در صورت نرمال بودن داده ها از آزمونهای پارامتریک T-Test و F و در صورت نرمال نبودن آنها از آزمونهای ناپارامتریک من ویتنی و کروسکال والیس استفاده گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در سریهای سالیانه و فصلی دما در همه ایستگاهها روند گرمایشی در فصول تابستان ، پائیز و زمستان مشاهده می شود همچنین در داده های حداکثر دما شکل غالب با افزایش درجه حرارت فصل پائیز
( بجز تربت حیدریه ) می باشد در سری های ماهانه سری حداقل دما تمامی ایستگاهها دارای سیر صعودی می باشد و نیز سری حداکثر دما ( بجز تربت حیدریه ) نرخ افزایشی دما را نشان می د هد ( تغییر محل ایستگاه ) . نرخ افزایشی حداقل دما بارزتر از نرخ افزایشی حداکثر آن است و می تواند به عنوان نمایه ای از تغییر اقلیم در استان باشد.
در سری های بارش روندهای افزایشی در فصل تابستان و اوایل پائیز مشاهده می شود که بیانگر افزایش بارش های تابستانه و تغییر الگوی بارش است. اگرچه روندهای افزایشی در بارش از سطح معنادار قابل قبولی برخوردار نیست اما نشانگر تغییر رژیم بارش به سمت بارش های مونسونی می باشد.
مقدمه
اقلیم از واژه یونانی کلیما گرفته شده و به طور کلی عبارت از : شرایط غالب هوا در دراز مدت است در واقع اقلیم یک مکان، از مجموعه عناصر و عوامل تشکیل شده است که نسبت تغییرات عناصر به عوامل اقلیمی بیشتر می باشد که برآیند آنها شرایط خاصی را از لحاظ آب و هوا ایجاد می کند که معرف مکان خاص خود می باشد .( علیجانی ، 1383 ، 5 )
اقلیم مهمترین عامل دگرگونی و تکامل موجودات زنده و خاک می باشد بنابراین تغییر اقلیم به معنای تغییر نوع و فراوانی موجودات است البته موجودات زنده قادر به سازگاری با محیط می باشند اما با افزایش سرعت تغییرات، از این توانایی کاسته شده و اثرات زیانبار تغییر اقلیم که افزایش ناپایداری ناشی از حذف برخی گونه ها و نیز نامساعد شدن شرایط برای گونه های باقیمانده می باشد، بیشتر آشکار می شود. به طور مسلم زیان وارده به گیاهان بیش از سایر موجودات می باشد، گیاهان حلقه اول زنجیره مواد غذایی بوده و لذا نوسان آنها سبب تشدید اثرات در سایر حلقه ها و نهایتاً انسان خواهد شد و تصور چنین اثرات زیانباری سبب شده است تا مقوله تغییر اقلیم مجدداً مطرح، پیگیری و راه حلهایی جهت مقابله با آن ارائه شود ( ذوالفقاری ، 1374 ، 52 )
بررسی جزئیات اقلیم های گذشته نشان می هد که اقلیم در رده های زمانی اعم از دوره های چند دهه ای تا چند میلیون سالی تغییر نموده است. پس این مسأله که اقلیم آینده متفاوت با اقلیم حال باشد، متحمل به نظر می رسد تا اینکه مشابه اقلیم امروزی باشد. بررسی های تمرکز یافته روی فعالیت های انسانی و تاثیر آن بر روی محیط ثابت می کند، تغییرپذیری اقلیم جهانی بیشتر شده است. ( عزیزی ، 1383 ، 12 )
تا کنون نظریات مختلفی جهت توجیه روند این تغییرات ارائه شده است که از آن جمله می توان به تئوری چگالی انرژی خورشید، تئوری گلخانه ای و گرد و غبار آتشفشانی اشاره کرد. معتبرترین نظریه، تئوری گلخانه ای است. مهمترین این گازها دی اکسید کربن ( 61% ) متان ( 15% ) و CFC
( هالوکربن ها ) (11% ) می باشد که در مجموع 87% از تغییرات را سبب می شود. این گازها اگرچه از منابع طبیعی نیز تولید می شوند اما افزایش ناگهانی آنها به واسطه تشدید فعالیتهای بشر می باشد. ( کوچکی ، 1376 ، 29 ) شواهد بسیار قوی وجود دارد که گرمایش جهانی در پنجاه سال اخیر به دلیل فعالیتهای انسانی است.
فهرست عناوین
عنوان صفحه
چکیده ........... .................. 1
فصل اول : کلیات طرح
1-1- مقدمه ........... .......... ............. 3
1-1-1- کلیات و تعاریف ............... ................ 3
1-1-2- بیان ضرورت و انگیزه انتخاب موضوع ....... ...... 6
1-1-3- سوالات تحقیق ............... ............ 7
1-1-4- اهداف تحقیق ........ ................. 8
1-1-5- مشکلات تحقیق ......... ........... 8
فصل دوم : مطالعات نظری
2-1- پیشینه تحقیق ....... .............. 11
2-1-1- بررسی تغییر اقلیم در سطوح جهانی و منطقه ای ... 12
2-1-2- بررسی تغییر اقلیم در ایران ... .... 14
2-2- مبانی نظری تحقیق .. ......... 17
2-3- تغییر اقلیم ............ .... 19
2-3-1- علل تغییرات اقلیم .... . ........ 21
2-3-2- تغییرات کنونی اقلیم .... ..... 24
2-3-3- عوامل مشخص کننده تغییرات اقلیمی ... .. 26
2-3-3-1- دما ......... ......... 26
2-3-3-2- بارش . . ......... 28
2-3-3-3- تغییرات در پدیده های اقلیمی .... ......... 29
2-3-3-4- ترکیبات جو و ارتباط آن با تغییر اقلیم . ...... 31
2-3-3-5- باد .......... ................. 35
2-3-3-6- یخبندان ..... . ........ 36
2-3-3-7- تابش .......... ........... 36
فصل سوم : جغرافیای منطقه
3-1- موقعیت و وسعت .............. ..... 39
3-2- توپوگرافی ............... ............ 40
3-2-1- ناهمواری های شمالی ... .... 42
3-2-2- ناهمواریهای مرکزی .... ...... 43
3-2-3- ناهمواریهای جنوبی ........ .... 44
3-3-ریخت شناسی ....... .. 44
3-4- پوشش گیاهی...... ...... 46
3-5- اقلیم ....... .......... 46
3-5-1- عوامل موثر در اقلیم استان خراسان رضوی ..... 48
3-5-1-1- عوامل محلی ......... ...... 48
3-5-1-2- عوامل منطقه ای ..... ... 50
3-6- جریانهای آب و هوایی استان خراسان رضوی ... ..... 51
3-6-1- کم فشار مدیترانه ای ........... ....... 52
3-6-2- جریانهای شمال و شمال غربی ........... ....... 53
3-6-3- جریانهای هوایی بیابانی . ...... 53
3-7- بارش ...... ............ 54
3-7-1- رابطه بارندگی با ارتفاع ، طول و عرض جغرافیایی .. .. 58
3-8- دما ............... ...... 58
فصل چهارم : روش کار و تجزیه و تحلیل
4-1- روش کار ............... ........ 64
4-1-1- جمع آوری داده ها ............. ... 64
4-1-2- آزمون همگنی ............. ......... 65
4-1-3- آزمون بازسازی داده ها ........ ........ 66
4-1-4- آزمونهای آماری و بررسی سریهای زمانی ... 67
4-1-4-1- آزمون رتبه ای من کندال ( mann - kendall ) . 68
4-1-4-2- تصادفی و غیر تصادفی بودن داده ها ( آماره t ) . ... 69
4-1-5- آزمون نوع و زمان تغییر ..... ... 70
4-1-6- مراحل انجام آزمون من کندال .......... ...... 70
4-2- شرح و تفسیر تعیین آماره t کندال ... . .... 73
4-2-1- متوسط حداقل دما ( سالیانه - فصلی - ماهانه ) ... .. 73
4-2-2- متوسط حداکثر دما ( سالیانه - فصلی - ماهانه ) . .. 74
4-2-3- بارش ( سالیانه - فصلی - ماهانه ) ..... ... 75
4-3- ترسیم نموداری u و u' از آزمون من - کندال .. ... 81
4-3-1- خلاصه نتایج آزمون من - کندال ........ .. 111
4-3-2- نوع تغییر و زمان تغییر ..... ... 116
4-3-2-1تغییرات سریهای زمانی حداکثروحداقل درجه حرارت و بارندگی (سالانه و فصلی) 116
4-3-2-2- تغییرات سریهای زمانی حداکثر و حداقل درجه حرارت و بارندگی ( ماهانه ) 117
4-3-3- تعیین میزان و سطح معنی داری تغییرات ......... . 118
4-3-3-1- تغییرات سریهای زمانی حداکثر و حداقل درجه حرارت ( سالیانه و فصلی ) 124
4-3-3-2- تغییرات سریهای زمانی بارش ( سالیانه و فصلی ) .. . 125
4-3-3-3- تغییرات سریهای زمانی حداکثر و حداقل درجه حرارت ( ماهانه ) ...... 125
4-3-3-4- تغییرات سریهای زمانی بارش ( ماهانه ) .... ...... 127
فصل پنجم : نتایج و پیشنهادات
5-1- خلاصه بحث و نتایج ......... ....... 130
5-2- پیشنهادات ........... ........... 134
فهرست منابع و ماخذ ............ .......... 137
چکیده انگلیسی
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه ارشد رشته جغرافیای سیاسی تحلیلی بر مفهوم ژئو اکونومی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران بافرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 112
مقدمه
انتخاب موضوع ژئواکونومی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران از جنبه های گوناگونی قابل بررسی و تعمق می باشد.اما بدون شک یکی از دلایل آن تبیین و آشکار کردن زوایای پنهان نظام بین الملل و تعاملات اقتصادی آن در دوران حاضر و نیز نقش عوامل تاثیر گذار در حوزه های مختلف جغرافیایی می باشد. ارزیابی بسیاری از حرکات بین المللی و توجیه دیپلماتیک و ژئو پولیتیکی آنها بدون شناخت تغییرات قواعد بازی و ورود پارامتر ها و متغیر های جدید به این عرصه مانند اقتصاد و انرژی کاری بس دشوار و ممکن است تبعات منفی را متوجه منافع و امنیت ملی کشور ها نماید. اگر بتوانیم این متغیر ها را درک کرده و از آنها در جهت تبدیل تهدید ها به فرصت بهره بهنگام برده و زیر بنای گرایشات و اختلافات بین المللی را در یابیم شاید بتوان گفت به نقطه ی عطف و سرنوشت سازی رسیده ایم که امکان بهره وری بهینه از تمام مزایای ژئوپولتیک و منابع انرژی کشور خود در راستای رسیدن به اهداف امنیتی و پایدار را پیدا کرده ایم و ضمن شرکت فعالانه در روند تحولات جهانی نقش مثبت و منحصر بفرد خویش را ایفاء نماییم. این رساله نخست بدلیل وسعت حوزه ی موضوع و دوم کمبود منابع موجود در کشور نمی توانست خالی از اشکال باشد و نیست اما امید که در این قلمرو نو توانسته باشد روشنگری هرچند در مقیاس اندک و در حد توان کرده باشد . نکته آخر اینکه در نگارش این رساله بر توجه به عدم ورود به حوزه های موضوعی مشابه و جلوگیری از پراکندگی مطالب برای تلخیص و حصول نتیجه ی مشخص تاکید خاصی شده است. در پایان لازم و فرض می دانم مراتب قدر شناسی و سپاس ویژه ی خود را به محضر استاد ارجمند جناب آقای دکتر عزت الله عزتی بخاطر راهنماییهای هوشمندانه و الهام بخش ایشان در کلیه مراحل تحقیق و تدوین و نگارش این پایان نامه ابراز دارم.
طرح مسئله:
ضرورت درک و شناخت مناسبات نظام جهانی بمنظور تامین منافع و امنیت ملی تبدیل به گفتمان غالب صاحبنظران و فعالان عرصه ی علم و دانش و سیاست در قرن حاضر شده است و در این میان استفاده از ژئواستراتژیهای اقتصادی برای رسیدن به اهداف سیاسی و نظامی و پیدایش ژئواکونومی در جهان معاصر و تاثیر و تاثر متقابل این پدیده بر روی منافع و امنیت ملی کشور ایران بعنوان یک کشور ویژه و ممتاز در عرصه ی ژئوپولیتیک و منابع انرژِی و به تبع آن ژئواکونومیک جهان ضرورتی انکار ناپذیر دارد بر این اساس ابتدا باید درک و شناخت و تحلیل علمی از علم ژئواکونومی بدست داده و سپس نقش و نوع استفاده از آن مورد بحث و تدقیق وافر قرار گیرد تا در تصمیم گیریهای منطقه ای و کلان جهانی و نظام بین الملل و مرز بندهای پنهان و آشکار و تصمیم سازی های این عرصه ی جدید حضور و نقش کشور ایران نه تنها نادیده انگاشته نشود بلکه با حضور فعالانه ضامن بقا و تامین منافع و امنیت کشور ایران شود.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
2-2 طرح مسئله
3-1 روش تحقیق
4-1 فرضیات تحقیق
5-1 سوالات تحقیق
6-1 ساختار تحقیق
7-1 منابع تحقیق و محدودیتها
فصل دوم : ادبیات تحقیق
1-2 جغرافیای انسانی ایران
2-2 جغرافیای طبیعی ایران
3-2 جایگاه و ویژگیهای ژئو پولیتیکی ایران
4-2 کلیات جغرافیای سیاسی ایران
فصل سوم : یافته های تحقیق
1-3 تعاریف مختلف از مفهوم امنیت
2-3 ژئواکونومی، تعریف و واژه شناسی
3-3 قرن بیست و یکم و پدیده ای بنام ژئواکونومی
4-3 قابلیتها و برتریهای ژئواکونومی ایران
5-3 باز تعریف تعاملات نظام بین الملل بر مبنای ژئواکونومی
6-3 انرژی ابزار اعمال قدرت در قرن بیست و یکم
7-3 تحلیل ژئواکونومیک برخی از بحرانهای جهان معاصر
8-3 ژئواکونومی و تعامل آن با امنیت ملی ایران
9-3 حوزه کارکردی وسیع ژئواکونومی در معادلات سیاسی معاصر
فصل چهارم: ارزیابی و اثبات فرضیات
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات
1-5 جمع بندی
2-5 نتیجه گیری
3-5 پیشنهادات
4-5 فهرست منابع
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی بررسی جغرافیای سیاسی- امنیتی استان کرمانشاه با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 179
طرح مسئله:
موضوع امنیت سیاسی و امنیت ملی از جمله موضوعات مهم و حیاتی برای هر کشوریست. در این راستا و برای دستیابی به امنیت ملی و امنیت سیاسی همه جانبه ، بایستی به طرح مسئله در ابعاد کوچکتر پرداخت که بحث جغرافیای سیاسی و امنیتی مناطق و استان ها این جا منشاء می گیرد. وقتی ما بتوانیم تمام مولف های امنیتی و عوامل سیاسی هر منطقه را به صورتی مجزا بررسی نمائیم، باعث می گردد که بتوانیم به یک الگوی درست و منطبق با هر استان دست پیدا کنیم. لذا داشتن یک الگوی صحیح و درست سیاسی، امنیتی یعنی رسیدن به یک ثبات سیاسی و امنیتی پایدار. از طرفی دیگر استان کرمانشاه منطقه ایست استراتژیکی و مهم، که می توان آن را سرحد سکونت قوم ایرانی از غیر ایرانی دانست. وجود قومیت های مختلف از جمله کردها در این سو و آن سوی مرز استان کرمانشاه، فقر، بیکاری، درگیرهای و اختلافات مرزی باعث شده این منطقه گریبانگیر مشکلات و درگیرهای عدیده ای چه در داخل و چه در خارج مرز گردد که می توان به جنگ ایران و عراق و تأثیر آن در استان کرمانشاه اشاره نمود. لذا شناخت مؤلفه ها و توانمندیهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و نظامی منطقه و برنامه ریزی درست می تواند باعث کاهش این تنش ها و درگیرها گردیده و از انتقال آن به سایر نقاط کشور جلوگیری کرد. با توجه به اینکه کشورهای استعماری در منطقه به دنبال رخنه در سیاست، امنیت و اقتصاد کشورمان بوده و هستند، را نا امید و مأیوس سازیم.
ضرورت و اهمیت مطالعه:
همانطوریکه در بخش طرح مسئله بیان نمودم علت انتخاب موضوع جغرافیایی سیاسی و امنیتی استان کرمانشاه، پی بردن به یک سری زیر ساخته هایی است که در بعد سیاسی و بعد امنیتی استان تأثیر داشته و باعث ثبات و بی ثباتی سیاسی و امنیتی استان می گردد. این زیر ساخته ها یا به عبارتی عوامل امنیت به پنج گروه تقسیم می گردد: امنیت اقتصادی- امنیت نظامی- امنیت سیاسی امنیت فرهنگی، اجتماعی و امنیت زیست محیطی. اینجانب جهت بیان ضرورت و اهمیت مطالعه جغرافیای سیاسی و امنیتی استان کرمانشاه به یکی از این عوامل اشاره نموده و ضرورت و اهمیت مطالعه را تشریح می نمایم. یکی از عوامل امنیت که در بالا ذکر نمودیم امنیت اقتصادی است که این عامل خود دارای زیر مجموعه هایست، یکی از این زیر مجموعه های عامل اقتصادی در مناطق مرزی ، وجود و یا ایجاد بازارچه های مرزیست که می تواند نقش و تأثیر به سزایی در ثبات امنیتی و سیاسی منطقه داشته باشد. لذا تأثیر این عامل با توجه به حجم بالای بیکاری به لحاظ عدم سرمایه گذاری در این بازارچه های باعث گردیده که حداقل توانسته تا حدودی مشکل بیکار ی را رفع نمایدبرای مثال: پرویز خان در مرز خسروی- بزرگترین مرز زمینی صادر کننده کشور حدود 2000 نفر به عنوان کارگر این بازارچه مشغول کار هستند که به طور حتم با بسته شدن این بازارچه علاوه بر بیکار شدن این افراد بیش از سه هزار نفر نیز به طور غیر مستقیم آسیب خواهند دید. از طرف دیگر در حال حاضر بخش زیادی از کالاهای مورد نیاز کشور عراق ازاین مرز به داخل این کشور ترانزیت می شود و مسدود شده آن امکان استفاده دیگر کشورهای منطقه از جمله ترکیه را از بازار مستعد عراق را به ضرر تجار و بازرگانان ایرانی فراهم خواهد کرد. امنیت استان های مرز هم جواور با عراق (پنج استان خوزستان- ایلام- کرمانشاه- کردستان- آذربایجان غربی) نیز در چارچوب اصل و قاعده فوق تابعی از امنیت ملی ایران در حوزه امنیت داخلی و خارجی است لذا امنیت استان های مرزی ترکیبی از متغیر های موجود در چهار حوزه ذیل است: 1- متغیرهای امنیتی درون استانی 2- متغیرهای امنیتی بین استانی 3- متغیرهای امنیتی در سطح ملی 4- متغیرهای امنیتی در سطوح منطقه ای و فرا منطقه ای. نکته مهم در این میان جایگاه تجارت مرزی در رشد و توسعه مناطق مرزی و به تبع آن تقویت امنیت این مناطق است. در شرایطی که پنج استان مرزی غرب و جنوب غربی کشور در جریان جنگ تحمیلی دچار خسارات سنگینی شده و بسیاری از زیر ساخت های اقتصادی آن ها تخریب شده است، هنوز به صنایع و سرمایه گذاران انگیزه و رغبت کافی را برای استقرار در این مناطق دارند و نه کشاورزی و دامداری آلوده به مین و خطرآن هاکفاف معیشت شان رامیدهد.درچنین شرایطی مردم ساکن در مناطق مرزی راه بیشتر روی ندارند یا باید به سمت قاچاق و فعالیت های غیر قانونی بروند یا به سمت تجارت مرزی قانونمند. به طبیعی بسیاری از مردم مناطق به این دلیل که ایرانی اند و تابع قانون و هم به این دلیل که فعالیت تجاری قانونی با آرامش بیشتر و خطر کمتر همراه است تمایل دارند تجارت مرزی قانونمند ی را انجام دهند. ایجاد بازارچه های مرزی در سالهای گذشته و نقش مفید و مؤثر آن ها در جذب مردم به فعالیت تجاری و اقتصادی قانونمند باعث شد بسیاری از مردم این مناطق کار در بازارچه ها را حتی با درآمد اندک و غیر مستمر، مبنای زندگی و معیشت خود قرار دهند. در واقع بازارچه هم کمک میکندمردم منبع درآمدی برای معیشت خود بیابند واز سر معیشت به سمت قاچاق نروند و هم به گرایش مردم به سوی تجارت مرزی، به طور منطقی گرایش به سوی قاچاق و عبور و مرور غیر قانونی از مرز کاهش یابد و زمینه تقویت امنیت کوتاه مدت و دراز مدت نیز فراهم شود زیرا در کوتاه مدت، عبور و مرور غیر مجاز و درگیریهای ناشی از آن کاهش می یابد و در دراز مدت نیز مردم مناطق مرزئی به سکونت در مرز پایبندتر می شوند که این یکی خود مبنا و رکن دفاع در برابر تهدیدات خارجی و در آمایش سرزمین مناطق مرز ی است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: کلیات پژوهش
1- 1- طرح مسئله 2
1- 2- ضرورت و اهمیت مطالعه 3
1- 3- محدوده مورد مطالعه 5
1- 4- اهداف اصلی مطالعه 5
1- 5- سؤالات تحقیق 5
1- 6- فرضیات تحقیق 6
1- 7- روش شناسی تحقیق 6
1-8- پیشینه تحقیق 6
1- 9- ساختار تحقیق 6
فصل دوم: جغرافیای طبیعی استان کرمانشاه
2- 1- موقعیت جغرافیایی، حدود و وسعت 9
2-2- ناهمواری های استان کرمانشاه 9
2- 3- آب وهوای استان کرمانشاه 11
2- 4- آب ها 12
2- 5- جنگل ها ومراتع 12
2- 6- کشاورزی و دامداری 13
فصل سوم: جغرافیای انسانی و اقتصادی استان کرمانشاه
3- 1- جغرافیای انسانی استان کرمانشاه 16
3- 1- 1- جغرافیای تاریخی 16
3-1-2- کرمانشاه در ادوار مختلف تاریخی 16
3-1-3- آثار تاریخی وباستانی در استان کرمانشاه 31
3-1-4- ویژگیهای جمعیتی استان کرمانشاه 32
3-2- جغرافیای اقتصادی استان کرمانشاه 37
فصل چهارم : جغرافیای سیاسی،امنیتی استان کرمانشاه
4-1-جغرافیای سیاسی استان کرمانشاه 59
4-2- جغرافیای امنیتی استان کرمانشاه 91
فصل پنجم : نتیجه گیری ، پیشنهادات ومحدودیتهای پژوهش
نتیجه گیری 172
پیشنهادات 174
محدودیتها ومشکلات تحقیق 174
منابع وماخذ 176
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی تحلیل ژئوپلیتیکی قفقاز جنوبی وتاثیر آن بر امنیت ملی ایران باتاکید بر(گرجستان) با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 116
مقدمه
فروپاشى اتحاد شوروى در سال ،۱۹۹۱ فرصتى را ایجاد کرد تا کشورهاى منطقه و بازیگران بین المللى به بازیابى و باز تعریف منافع ملى خود در حوزه قفقاز و در نتیجه به ترسیم معادلات جدیدى در روابط خود با کشورهاى تازه استقلال همت گمارند. آمریکا، اروپا، روسیه، ایران، ترکیه، چین، هند و پاکستان اصلى ترین بازیگران صحنه قفقازند که در تلاش براى برقرارى رابطه و حضور در عرصه منطقه قفقاز هستند. هر چند، این تلاشها همسو و یکنواخت نیست و هر کشورى بنا به ملاحظات و اولویتهاى استراتژیکى، اقتصادى، سیاسى و فرهنگى به تعقیب منافع و اهداف خود پرداخته که البته منجر به طیف بندى هاى استراتژیک منطقه اى و جهانى در این منطقه حساس شده است و از طرفى، کشورهاى این منطقه نیز به دلیل برخوردارى ازموقعیت هاى ژئوپلیتیکی و تاریخى، راهکارهاى متفاوتى را براى حفظ استقلال و تحکیم ثبات و امنیت خود انتخاب کرده اند که معادلات امنیتى و سیاسى منطقه قفقاز را بسیار پیچیده کرده است. تاریخ نشان داده که منطقه قفقاز همیشه حائز اهمیت بوده است و به لحاظ جغرافیایى، یکى از مناطق ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیک جهان به شمار مى رود. موقعیت جغرافیایى این منطقه در طول تاریخ نقش ارتباطى و تجارى مهمى رابین اروپا و آسیا بازى کرده است. به همین دلیل، قدرتهاى منطقه اى و جهانى همواره خواهان تسلط براین منطقه بوده اند. فروپاشى اتحاد شوروى نیز این خواسته استراتژیک را تشدید و این منطقه را کانون توجه قدرتهاى بزرگ کرد. خلأ امنیتى ناشى از فروپاشى، وجود منابع عظیم انرژى و انتقال آن به بازارهاى جهانى از جمله عوامل مهم رقابت بین قدرتهاى منطقه اى و فرامنطقه اى است. از سوى دیگر، منطقه ژئواستراتژیکى قفقاز از پیچیدگى زیادى برخوردار است و اجزاى تشکیل دهنده آن به طور لاینفک به یکدیگر وابسته اند و هر حرکتى که در یکى از واحدهاى تشکیل دهنده آن پدید آید، تأثیرات خود را به دیگر واحدهاى همجوار منتقل مى کند (که انتخابات اخیر و انتقال قدرت به عناصرى با گرایش غربى از این دسته تحولات هستند) به همین دلیل است که تأمین امنیت در این منطقه، ضرورت اجماع نظر بین کشورهاى ققفاز و قدرتهاى پیرامونى را مضاعف کرده است. روسیه به دنبال تثبیت موقعیت سیاسى، اقتصادى و نظامى گذشته خود بر قفقاز است و از طرفى، ایالات متحده نیز با سرمایه گذارى هاى اقتصادى به ویژه درزمینه انرژى و توسعه همکارى هاى نظامى به دنبال گسترش حوزه نفوذ خویش در منطقه هستند. سایر کشورها از جمله کشورهاى اتحاد اروپا، ایران و ترکیه هر یک به تناسب توانایى هاى سیاسى، اقتصادى و فرهنگى سعى مى کنند بیشترین تأثیر و نفوذ را دراین منطقه داشته باشند. دراین بین، رقابت و تأثیر در ایجاد ترتیبات امنیتى در قفقاز، یکى از موضوعات مهم بین این قدرتها و کشورهاى واقع در این منطقه بوده که متأثر از مسائل جغرافیاى سیاسى واقتصادى قفقاز است. در زمینه تأمین امنیت بیشتر، رقابت بین روسیه و آمریکا است. کشور گرجستان هم مانند جمهورى آذربایجان به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی و وجود قومیتهاى گوناگون، امنیت خود را با قدرتهاى منطقه اى و فرامنطقه اى گره زده است. سیاست نگاه به غرب در مسائل سیاسى و امنیتى به صورت جریانى تثبیت شده و نهادینه توسط مقامات این کشور مورد تعقیب بوده است. در مقایسه با آذربایجان و ارمنستان، گرجستان هیچ مرز مشترکی با ایران ندارد، ولی ملاحظات متعدد، دو کشور را برای همکاری ترغیب میکند. ایران در سیاست خود در قفقاز کوچک نمیتواند گرجستان را نادیده بگیرد و در مقابل گرجستان نیز نمیتواند ایران را نادیده بگیرد، چراکه گرجستان نیازمند آن است که روابط بینالمللی خود را در جهت کاهش نفوذ روسیه گسترش دهد. در ارزیابی و تجزیه و تحلیل تحولات قفقاز جنوبی و جایگاه ایران به عنوان یک بازیگر منطقه ای باید به نقش قدرت های بزرگ و فرامنطقه ای به عنوان بر هم زننده اصلی ثبات و امنیت منطقه ای توجه جدی داشته باشیم که در این میان نقش ایالات متحده به عنوان یکی از این قدرت های اصلی باید مورد توجه قرار گیرد.
بیان مسئله:
دقت در وضعیت جدید ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی نشان می دهد که بعد از فروپاشی شوروی و به استقلال رسیدن جمهوری های منطقه قفقاز،وضعیت راهبردی و جغرافیای سیاسی ایران در منطقه اهمیت زیادی پیدا کرده است. ایران از لحاظ جغرافیایی مانند پلی است که آسیای مرکزی را به اروپا متصل می سازد.از طرف دیگر ایران به دلیل واقع شدن در بین دو منطقه بسیار مهم خلیج فارس و قفقاز و برخورداری از دو منطقه ژئوپلیتیکی در شمال و جنوب،موقعیتی کم نظیر در عرصه معادلات بین المللی و منطقه ای پیدا کرده است. لذا فروپاشی شوروی و بدنبال آن گسترش ناتو به منطقه قفقاز جنوبی،یک تغییر ژئوپلیتیک اساسی در مرزهای شمالی ایران بود که بر روند سیاست خارجی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران تاثیر قابل ملاحظه ای گذاشت،نزدیکی جغرافیایی ایران به این منطقه ووجود پیوند های تاریخی و فرهنگی و تعلق ملت های منطقه به حوزه تمدنی ایران،همچنین تمایل کشورهای این منطقه به امریکا از جمله عواملی است که بر شدت این تهدیدات امنیتی افزوده است بدین ترتیب با حضور قدرت های بزرگ در منطقه قفقاز جنوبی و مشخصاً کشور گرجستان به عنوان یکی از زیر محیط های امنیتی منطقه ای ایران،ملاحظات امنیتی جدیدی را در منطقه ایجاد نموده و امنیت ملی و منافع جمهوری اسلامی ایران را متاثر ساخته است. در عین حال وضعیت ژئوپلیتیکی جدید برتی ایران،مشکلات امنیتی و مرزی به همراه آورده است که باید مورد توجه دقیق قرار گیرد.هدف سیاست خارجی در این شرایط جدید باید در جهت بهره برداری از فرصت ها و اجتناب از تهدیدات باشد.در این پژوهش سعی می شود تا ضمن تبیین وضعیت ژئوپلیتیکی جدید منطقه،تاثیرات امنیتی و اقتصادی کشورهای این منطقه بعد از فروپاشی،بر ایران مورد بررسی قرار گیرد ومشکلات و بحرانهایی که این کشورها با آن مواجه هستند و همچنین پتانسیل های بالایی راکه در زمینه های مختلف سیاسی،اقتصادی و فرهنگی و.... دارا هستند،نمایان شود. اهداف و منافع کشورها و قدرت های منطقه ای و جهانی و سیاست هایی که آنها برای رسیدن به منافع مورد نظر خود اعمال می کنند،همه مسائلی است که به لحاظ موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه به نوعی با منافع ملی کشور ما در تقابل و تعامل هستند که مورد بررسی قرار می گیرد. در این میان جمهوری گرجستان با توجه به شرایط پدید آمده در منطقه،اهمیت استراتژیکی خاصی برای منطقه و برای کشور ما پیدا کرده است. لذا سعی شده است که با تبیین وضعیت ژئوپلیتیکی این کشور که با قرار دادن تحولات خود در چهار چوب روابط گسترده بین المللی موجب بروز اختلافاتی شده و نقش این کشور بر تحولات سیاسی و اقتصادی منطقه و جهان مورد بحث وبررسی قرار می گیرد.
فهرست مطالب
عناوین صفحه
مقدمه
فصل اول:کلیات تحقیق
1-1 بیان مسئله ................ ........................... 1
1- 2 اهمیت ................................ ...... ........... 2
1-3 انگیزه های نگارنده.............................. .. 2
1-4 اهداف مورد نظر ................................ ....3
1-5 پیشینه تحقیق............................................... .....3
1-6 پرسش های مطرح................................. ... 4
1-7 فرضیات تحقیق....................................................4
1-8 تعریف مفاهیم........................................ ...........4
1-9 قلمرو تحقیق..................................... ....6
1-10 روش تحقیق و جمع آوری اطلاعات......... .....6
1-11 محدودیت های تحقیق............................ .....6
1-12 سازماندهی رساله............................... ....7
فصل دوم :مبانی نظری تحقیق
2-1 بررسی ژئوپلیتیک و عوامل موثر بر آن
2-1-1 تعریف و مفهوم ژئوپلیتیک ............. ..........8
2-1-2 عوامل موثر در ژئوپلیتیک..................... .....9
2-1-3 واقع گرایی و ژئوپلیتیک.............. ......10
2-2:بررسی امنیت و امنیت ملی
2-2-1 امنیت ........................................ ....... 11
2-2-2 مفهوم سنتی امنیت ............................ .... 12
2-2-3 مفهوم نوین ...................................... ....13
2-2-4 ابعاد امنیت ...................................... .......... 13
2-2-5 امنیت ملی............................ ................ 14
2-2-6 ویژگی های امنیت ملی ................ ..........15
2-2-7 ابعاد امنیت ملی.................................. ..........16
2-2-7-1 امنیت نظامی .................................. .....16
2-2-7-2 امنیت اقتصادی................................ ............17
2-2-7-3 امنیت سیاسی...................................... .....17
2-2-7-4 امنیت فرهنگی....................................... .....18
2-2-7-5 امنیت اجتماعی...................................... ........18
2-2-7-6 امنیت زیست محیطی.................................. ....19
2-2-8 تهدیدات امنیت ملی.................................. ..19
2-2-9 واقع گرایان و امنیت ملی ............................ ....20
2-2-10 امنیت منطقه ای......................................... ....21
2-2-11 امنیت بین المللی(جهانی.............................. ... 22
فصل سوم:ویژگی های منطقه قفقاز جنوبی و ساختار گرجستان در آن
مقدمه......................................................................... ... 24
3-1 ویژگیهای منطقه قفقاز جنوبی.................................. ... 25
3-1-1 موقعیت............................................................. ...25
3-1-2 قفقازجنوبی(ماورای قفقاز).................................... .......25
3-1-3 نگاهی مختصر به تاریخ و خصوصیات انسانی قفقاز جنوبی........ 26
3-1-4 واحد های سیاسی قفقاز جنوبی......................... ....29
3-2 گرجستان............................................................ .. 30
3-2-1 موقعیت جغرافیایی..................................... .....30
3-2-2 ویژگی جغرافیایی........................................ .......30
3-2-3 تاریخ گرجستان................................................... ..32
3-2-4 ویژگی های مذهبی فرهنگی اجتماعی................... .....33
3-2-5 ویژگی های سیاسی گرجستان............................. ... 34
3-2-6 ظرفیت های اقتصادی گرجستان.......................... .... 35
فصل چهارم:
4-1:بررسی جغرافیای سیاسی قفقاز جنوبی با تاکید بر گرجستان
4- 1-1 تبیین ژئوپلیتیک منطقه قفقاز جنوبی..................... .......36
4-1-2 اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک منطقه قفقاز جنوبی.... ....37
4-1-3 پیچیدگی امنیت در منطقه قفقاز جنوبی............................ .....40
4-1-4 اهمیت استراتژیک قفقاز برای روسیه.......................... ......43
4 -1-5انقلاب گل رز (مخملی).................................................... .........45
4-1-6سیاست خارجی دولت گرجستان پیش ازمیخائیل ساکاشویلی... .......47
4 -1-7سیاست خارجی دولت گرجستان درزمان میخائیل ساکاشویلی..... .............49
4-1-8 چالش امنیتی میان گرجستان و روسیه........... .50
4-1-8-1 تحولات سیاسی جدید در گرجستان و افزایش تنش در روابط روسیه و اتحادیه اروپا.......51
4-8-1-2تحولات جدید درمنطقه قفقاز با تمرکز بر مسئله انرژی............. ...54
بخش دوم :تاثیر ژئوپلیتیکی قفقاز جنوبی(باتاکید بر گرجستان) بر امنیت ملی ایران
4-2-1امنیت........................................... .........57
4-2-2 امنیت جمهوری اسلامی ایران............... ........57
4-2-3 عوامل مؤثر بر امنیت ملی و جهت گیری سیاست خارجی ایران. ...58
4-2-3-1شاخص های ژئوپلیتیکی................................. ............59
2-3-2-4 ساختار های اجتماعی و سیاسی..................... ..................59
3-3-2-4 منابع عظیم انرژی............................................ ....60
4-2-3-4تمایل به پیشرفت ونوگرایی....................... ......60
4-2-4 ابعاد امنیت ملی ایران.......................... ..................61
4-2-4-1 امنیت نظامی ایران ........................ .............61
4-2-4-2 امنیت اقتصادی ایران................. ....................62
4-2-4-3 امنیت سیاسی ایران..............................................................................................................62
4-2-4- 4 امنیت اجتماعی.............................................. ..........63
4-2-4-5 امنیت زیست محیطی.............................. ...............63
4-2-5 تهدیدات امنیتی جمهوری اسلامی ایران............ .....64
4-2-6 اهداف و سیاست های روسیه و گرجستان در منطقه قفقاز... ....65
4-2-7 بررسی اوستیای جنوبی و تأثیرات آن در ...... .. 67
4-2-8 روابط ایران و گرجستان............. ........71
4-2-9 حضور امریکا ، ناتو در منطقه و تأثیرات آن بر روابط ایران وگرجستان...... ...73
4-2-9-1 انتخاب های سیاسی غرب....... .............74
4-2-9-2 خطوط لوله وانتقال انرژی................. ............75
4-2-9-3 ایران و محیط امنیتی جدید................ ............76
4-2-9-4 تشدید رقابت های نظامی....... ....... ...............78
4-2-10 سیاست خارجی روسیه در قبال «CISوگوام».. ......80
4-2-11 اهمیت ناتو برای گرجستان........ ......84
4-2-12 اقدامات گرجستان در راستای پیوستن به ناتو......... .....85
4-2- 13 تقابل منافع ایران بابازیگران منطقه ای وفرا منطقه ای درروندگسترش ناتوبه گرجستان......86
4-2-14 ترکیه و اسرائیل در گرجستان......... ..........93
4-2-15 تأثیر حضور ناتو در قفقاز جنوبی (گرجستان) بر امنیت ملی ایران.. ....95
فصل پنجم
5-1نتیجه گیری و اثبات فرضیات............ ..... ....107
5-2پیشنهادات(راهکارها).......................... .......109 پیوست وضمائم:
1-نقشه ها
1-1نقشه کشورهای قفقاز......................... ...110
1-2 نقشه کشور گرجستان......................... .........111
1-3 نقشه سیاسی قفقاز جنوبی........................ ..............112
1-4 نشان دادن کشور گرجستان در قسمتی از نقشه جهان.. ........113
1-5 خطوط لوله نفت باکو-تفلیس-جیهان................ ...........114
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه رشته جغرافیا با موضوع جغرافیای جمعیت و روشهای مطالعه آن با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 110
مقدمه
امروزه مسائل مربوط به جمعیت، خصوصیات و ویژگیهای آن، چنان رابطة تنگانگی با خود و با عوامل غیرجمعیتی پیدا کرده است که جایی را برای اثبات حقانیت خود مبنی بر ضرورت توجه به ضرورت توجه به مسائل جمعیتی در ارتباط با دیگر عوامل از قبیل منابع طبیعی، زیستمحیطی، غذایی ، مسائل سیاسی و امنیتی و ... باقی نگذاشته است. در حقیقت محدودیتهای موجود در سطح کرة زمین آن هم در ابعادی وسیع و در طیفی گسترده که کانون توجه اغلب دانشمندان و صاحبنظران است، اگر نگوییم همة آنها مستقیماً تحت تأثیر جمعیت و تحولات آن پا گرفته، حداقل میتوان مدعی شد که به طور غیرمستقیم تحمیل شده از سوی جمعیت و ابعاد مختلف آن بوده است. افزایش روزافزون جمعیت جهان و رشد شتابان آن بعد از انقلاب صنعتی در کشورهای توسعه یافته و متعاقب آن رشد بیرویه و انفجاری جمعیت در کشورهای در حال توسعه بعد از جنگ جهانی دوم (دهه 1950) به سب کنترل مرگ و میر، در نتیجة تحولات عظیم در ارتباطات جهانی، پیشرفتهای سریع تکنولوژی بویژه در زمینة داروهای جدید و گسترش سیاستهای جدید سرازیر شدن کالاهای مختلف ساخته شده صنعتی، گسترش مؤسسات آموزشی و بهداشتی و ارتقای سطح آگاهی، آموزش و پیشگیری در بین کشورهای مختلف و ... مشخص شدن رابطة نزدیک، پیچیده و مستقیم یافت و ساخت جمعیت کشورها با تمام شرایط زندگی انسانی و درجه توسعه اقتصادی و اجتماعی آنها، تلاش همه جانبة محافل علمی و اجرایی را جهت شناخت هر چه دقیقتر جمعیت و ویژگیهای آن در رابطه با بستر جغرافیایی خود ایجاب کرده است. بدیهی است این امر خود موجب توسعة علوم وابسته به جمعیت بویژه گسترش شاخه علمی جغرافیای جمعیت که یکی از جدیدترین ، هیجانانگیزترین و بحثانگیزترین شاخههای جغرافیا میباشد، گردیده است. دانشی نو که ریشه در اندیشههای کهن و نحلههای فکری ـ فلسفی مختلف دارد. البته لازم به یادآوری است که در کنار این تلاشها نباید پیدایش و توسعة دانش انفورماتیک ، تحولات شگرف علمی و تکنولوژی در زمینههای مختلف و بدنبال آن گسترش فعالیت انسانها و گشوده شدن چشماندازهای وسیع و جدید جغرافیایی را در چگونگی گسترش دامنه مباحث و قلمرو مطالعاتی آن نادیده انگاشت، چرا که دانش انفورماتیک به همراه شاخههای علمی دیگر امکانات وسیع کارآمدی را در اختیار جغرافیدانان و سایر دانشمندان قرارداد و امکان آن را فراهم ساخت که دانشمندان و صاحبنظران جمعیتی بتوانند همزمان با تحلیل عوامل مؤثر و مختلف بر چگونگی تحولات یک پدیده، معین بدور از اشتباهات و خطاهای ناشی از نگرش تک بعدی امکان تحلیل ترکیبی عوامل جمعیتی و غیرجمعیتی را داشته باشند. به عبارت دیگر نگرش سیستمی در تحلیل پدیدههای جمعیتی جایگزین روشهای مبتنی بر تجربهگرایی محض و تکبعدی گردید. تحت تأثیر این تحولات جغرافیای جمعیت از حالت توصیفی محض خارج و به عنوان علمی که علاوه بر تأکید بر تباینات مکانی، جنبههای فضایی را در رابطه با طبیعت به هم پیوسته مکانها مورد بحث و بررسی قرار میدهد، مطرح شده تا از این طریق بتواند نسبت به کشف و تشریح اصول روابط بین پدیدههای جمعیتی و غیرجمعیتی نایل آید. با چنین نگرشی است که محققان جغرافیا تحت تأثیر نظامهای فلسفی، اقتصادی و اجتماعی گوناگون برداشتهای متفاوتی از جغرافیای جمعیت داشتهاند. مسألهای که موجب شده است جغرافیدانان گسترة نسبتاً وسیعی را دربارة قلمرو مطالعات جغرافیای جمعیت انتخاب کنند. امری که به دلیل پویایی این شاخة علمی، عدم وجود تعریف، قلمرو روشن و مشخص، فزونی تحقیق و بررسی در مورد جمعیت به دلیل مشخص شدن ارتباط پیچیده بافت و ساخت جمعیت با تمام شرایط زندگی انسانی، بهبود روشهای تحقیق و گسترش آمار ، رشد فزاینده جمعیت و بالاخره پذیرش انسان به عنوان محور مطالعات جغرافیایی، اجتنابناپذیر مینمود. بنابراین میتوان گفت هدف نهایی از مطالعات جمعیتی کمک به بهبود شرایط زیستانسانی از طریق مشخص کردن دو ضرورت است: نخست ایجاد اعتقاد عمیق نسبت به شناخت همه جانبه جمعیتها و تحولات آنها بویژه در بستر زمانی و مکانی و دیگری توجه به این امر که دو مقولة مطلوبیت ساختار جمعیت و توسعه، دو موضوع تفکیکناپذیر از هم هستند. مطلوبیت بخشیدن به جمعیت به منظور محدود نمودن فعالیت نامتعادل انسانی و تحدید حدود و تعداد آن در چارچوب ظرفیت قابل تحمل سرزمینها و قلمروهای مختلف جغرافیایی به قصد فراهم آوردن زندگی سالم، طولانی، پربار برای همه مردم و برای نسلها با کمترین خطرات زیستمحیطی....
. پیدایش ، تحول و تکامل جغرافیای جمعیت
مطالعه جمعیت و مسایل مربوط به آن به لحاظ گستردگی موضوع و طیف وسیع تغییرات آن در بین دانشمندان مختلف با زمینههای علمی متفاوت، که موضوع بررسیهای جغرافیای جمعیت است، نه تنها آن را در تلاقی با سایر شاخههای جغرافیا قرار داده بلکه منجر به پیدایش دیدگاههای مختلف در بین جغرافیدانان گردیده است که خود موجب مباحثه و منازعه بین جغرافیدانان و رشتههای علمی مجاور مثل جمعیتشناسی شده است، امری که همواره در محافل علمی دنیا مطرح بوده و از محتوای کتابها و مقالات مربوط به جغرافیای جمعیت یا جمعیتشناسی جغرافیایی کاملاً مشهود و قابل لمس است. حال سوأل این است که جغرافیای جمعیت با این مفاهیم وسیع و گستردگی موضوع ، به چه نحوی و با توسل به چه روشی میتواند زمینه و قلمرو مطالعاتی خود را در میان رشتههای علمی مجاور به ویژه جامعهشناسی و جمعیتشناسی برگزیند؟ پاسخ به این سؤال با توجه به ماهیت جغرافیای جمعیت ، چندان ساده نیست، زیرا اصولاً در اغلب شاخههای مختلف جغرافیا مثل جغرافیای شهری، روستایی، اقتصادی و ... مضافالیه توضیحدهنده مضاف است و به نحوی از انحاء آن را مشروط و مقید میکند، بدین نحو کلمة روستایی در جغرافیای روستایی، قلمرو مطالعاتی آن را به طور نسبتاً واضح مشخص کرده و مباحث اصلی آن را با تمرکز روی مسایل روستایی به عنوان عنصر اصلی یک تحلیل سیستماتیک تعیین میکند؛ ولی در جغرافیای جمعیت، کلمه «جمعیت» به لحاظ محتوا و طیف معنایی گسترده نه تنها نتوانسته است به قلمرو و مطالعات جغرافیایی جمعیت قطعیت ببخشد، بلکه آن را با توجه به تعاریف معمولی جغرافیا، به طرف یک کلیّت کشانده است. کلیّتی که موجب پیدایش نظریات افراطی در مورد جغرافیای جمعیت گردیده است. افزون بر این جغرافیای جمعیت نه تنها یک رشته علمی پویاست، بلکه با گسترش فعالیت انسانها و دستیابی به تکنیکهای جدید و بازشدن چشماندازهای تازه جغرافیایی، دامنه مباحث و قلمرو مطالعاتی آن همانند سایر رشتههای علوم انسانی گسترش مییابد؛ بخصوص وقتی جغرافیای جمعیت، به عنوان علمی که علاوه بر تأکید بر تباینات مکانی، جنبههای فضیی جمعیت را در رابطه با طبیعت به هم پیوستة مکانها مورد بررسی قرار داده و در پی کشف و تشریح اصولی روابط بین پدیدههای جمعیتی و غیر جمعیتی برمیآید، بر پیچیدگی آن میافزاید. علاوه بر این زمینههای فکری و فلسفی جغرافیدانان تحت تأثیر نظامهای مختلف اقتصادی و اجتماعی در برداشت از جغرافیای جمعیت و تعبیر و تفسیر آن به صور گوناگون، پیچیدگی آن را مضاعف میکند. بنابراین اگر عنوان شود که تا به حال از جغرافیای جمعیت هیچ تعریف قانعکنندهای ارائه نشده است امر غیرعادی نخواهد بود. علیرغم این که روی تعریف و محتوای جغرافیا، با وجود اختلافات دائمی جغرافیدانان، توافق عمومی جهت پذیرش این که «جغرافیا یکی از شاخههای علوم اجتماعی است که حق تقدم را به جنبههای فضایی پدیدهها میدهد» حاصل شده است....