مقاله دانش خانواده

اختصاصی از یارا فایل مقاله دانش خانواده دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:65

فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول: عوامل مؤثر در تفاهم زوجین
1- شناخت همسر و تفاوت‌ها
2- انگیزه‌های ازدواج
الف) پاسخ به ندای غریزه و فطرت
ب) ایجاد کانون آرامش
ج) بقای نسل و تربیت فرزند
د) حفظ عفت و پاکدامنی
هـ) دوستی، محبت و عشق
و) رشد و کمال و پختگی
3- باورهای مطلوب در آغاز زندگی مشترک
الف) آرامش تنها در کنار همسر میسر است
ب) هنگام ازدواج باید در خود اندیشید و به حقایق توجه کرد
ج) رؤیاها به واقعیت تبدیل شوند
د) مخارج زندگی نگران کننده نیست، باید به خداوند اعتماد کرد
هـ) پذیرفتن واقعیت‌ها، نه فرار از آنها
و) قناعت کلید رضایت است
ز) فرجام آرزوهای دراز، ناکامی و ناامیدی است
ح) در امور مادی خود را با زیردستان مقایسه کردن
4- مفهوم خانواده و طبقه‌بندی آن
الف) خانوادة متعادل (به سامان)
اصول ایفای نقش‌ها در خانواده متعادل (به سامان)
الف ـ اصول زیستی
ب ـ اصول عاطفی
ج ـ اصول اجتماعی
د ـ اصول معنوی
ب) خانوادة نامتعادل (نا به‌سامان)
آسیب‌شناسی ارتباط در خانواده‌های نامتعادل (نا به‌سامان)
5- احکام و قوانین پیرامون ازدواج
6- تأثیر مدیریت اقتصادی خانواده بر تفاهم زوجین
الف) تولید در خانواده
ب) مصرف در خانواده
ج) مشکلات حاد اقتصادی و راه‌های برون رفت از آنها
7- تفاهم زوجین در آئینه آیات و روایات
الف) روایات مشترک زوجین
ب) روایات توصیه به داماد
ج) روایات توصیه به عروس
د) اقتصاد خانواده در آئینه آیات و روایات
منابعی برای مطالعة بیشتر
فصل دوم: راهنمای دوران عقد
اهمیت دوران عقد
ملاقات زوجین در دوران عقد
مهارتهای کلامی و رفتاری
رعایت حقوق متقابل
ضرورت حفظ اسرار در دوران عقد
مشکل دخالت اطرافیان و بزرگترها در دوران عقد
گردش و تفریح و هزینه‌های آن
مسائل جنسی دوران عقد
مدت دوران عقد
     احکام و قوانین پیرامون عقد ونامزدی
        منابعی برای مطالعه بیشتر
فصل سوم: ارتباط با خانواده همسر
ارتباط با خانواده
اهمیت و ضرورت ارتباط با خانواده همسر
    الف) حفظ بهداشت روانی، سبکباری، امنیت خاطر، شادکامی و انبساط خاطر  
ب) رشد و بالندگی اجتماعی
         ج) برخورداری از حمایت‌های فکری فامیل و تجربیات بزرگترها
        د) پر کردن اوقات فراغت
        هـ) وجود تنوع در زندگی و ایجاد تعادل در خانواده
نکات کاربردی ارتباط با خانواده همسر
خانواده همسران در آئینه آیات و روایات
فصل چهارم: پیوست¬ها
پیوست 1: پرسش¬نامه روابط همسران
پیوست 2: پرسش¬نامه مقیاس تفاهم همسران
سایتهای اینترنتی مفید برای زوجهای جوان

        


 
مقدمه:
نیاز انسان به زندگی اجتماعی و تشکیل خانواده وجه تمایز او با جانداران دیگر و یک نیاز فطری است. تطابق این نیاز با امکانات بیرونی، این فرصت را فراهم آورده تا انسانها با روی آوردن به ازدواج به این میل باطنی و خواسته طبیعی خویش پاسخ دهند.
بررسی‌های علمی و تجربی نیز این نکته را روشن ساخته‌ که ازدواج و تشکیل خانواده مهمترین عامل سلامتی جسم، اخلاق و روان است. تحقیقات نشان می‌دهد که ازدواجهای موفق، موجب خوشحالی و سلامت افراد می‌گردد و مردان و زنان متأهل نسبت به افراد مجرد عمری طولانی‌تر دارند.
زن و شوهر در امر ازدواج نیازمند یک آگاهی وسیع و اطلاعاتی ارزشمند می‌باشند، تا با مدد از این آگاهیها چگونگی تدبیر و اسرار زندگی زناشویی را فرا بگیرند و بتوانند در عرصة زندگی، موفق بوده؛ زندگی سرشار از رضایت و آرامشی داشته باشند.
با توجه به این مهم، برگزاری دورة آموزشی همسران حین ازدواج با عنوان " دانش خانواده" ضروری است تا بعد از گذراندن این دوره و مطالعة کتب پیشنهادی، با چشم باز و افق روشن وارد مرحلة حساس زندگی زناشویی شوند و با رعایت همة نکات اشاره شده در این نوشتار، زندگی شاد و سعادتمندانه‌ای داشته باشند.
تهیه و تنظیم این کتاب در همکاری با بخش ازدواج دانشجویی معاونت فرهنگی دفتر نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها و با مدیریت اجرایی مرضیه عزتی وظیفه‌خواه و با استفاده از قلم گرانبهای نویسندگان گرانقدر همکار خانمها: زهرا رحیمی یگانه، طاهره کشوادی، شهره فتوگرافی و آقایان: دکتر محسن ایمانی نایینی، دکتر حسن ملکی، غلامعباس سرشور خراسانی، دکتر امید پرتو و همکاران وزارت بهداشت و با حمایت مالی مرکز امور زنان و خانواده انجام پذیرفته است. کتاب حاضر حاصل تلاش جمعی است که در دولت نهم و در سال نوآوری و شکوفایی به شکوفایی، تقویت و تعالی خانواده می اندیشند و همّ و غمّ خود را بر آن استوار ساخته اند که سلولهای پیکره اجتماع ـ خانواده ـ را بر قله¬های ایمان، نشاط و سرور توصیف نمایند.
این مجموعه سعی دارد مطالب مفید و کاربردی، در موضوعات مختلف و مورد نیاز عروس خانمها و آقا دامادها را آموزش دهد. امیدواریم آن را بارها و بارها مطالعه کرده، ‌مطالب آن را در زندگی مشترک به کار برید و زندگی موفق و توأم با یاد خدا را هر روز تجربه کنید و شیرینی آن به کامتان بنشیند.



 
هدفهای یادگیری فصل 1:
 خواننده عزیز از شما انتظار می‌رود با مطالعه مطالب این فصل:
1-    بعضی از تفاوتهای زنان و مردان را بشناسید و با استفاده از نکات کاربردی، بتوانید در مقابل همسر خود  رفتار مناسب نشان دهید.
2-    بتوانید توضیح دهید چرا ازدواج می‌کنیم.
3-    با باورهای مطلوب در آغاز زندگی مشترک آشنا شده، آنها را در خود تقویت نمایید.
4-    ضمن آشنایی با مفهوم خانواده بتوانید خانواده متعادل و نامتعادل را از هم تشخیص دهید.
5-    چند راه عملی بیان کنید که نشان دهد اصول ایفای نقش‌ها در خانواده را فرا گرفته‌اید.
6-    برای جلوگیری از اختلافات خانوادگی و آسیب رسیدن به روابط در خانواده راه‌ کارهای عملی نشان دهید.
7-    با احکام و قوانین پیرامون ازدواج آشنا شوید.
8-    برای کسب درآمد در خانواده¬ی خویش برنامه ریزی دقیق داشته باشید.
9-    مدیریت مصرف را در خانواده به نحو احسن انجام دهید.
10- آیات و روایات تفاهم زوجین را سرمشق زندگی خود قرار دهید.


 
1. شناخت همسر و تفاوت‌ها
بعضی از انگشتها خیلی درشت و گنده هستند و برای کندن یک سنگ از زمین مناسبند، اما اگر بخواهند یک جواهر خیلی ریز را لمس کنند، معلوم نیست که بتوانند. اما بعضی انگشتها ظریف و باریک‌اند، آن سنگ را نمی‌توانند بردارند اما آن خرده جواهر را می‌توانند از روی زمین جمع کنند. زن و مرد این گونه‌اند، هر کدام یک مسئولیتی دارند. نمی‌شود گفت کدام یک مسئولیتش سنگین‌تر است، هر دو لازم است.  
خداوند خصوصیات زن و مرد را براساس نیاز طبیعت اینگونه آفریده است. چنانچه در قرآن هم تصریح شده است «ولیس الذّکر کالأنثی»  «و مرد مانند زن نیست.» و بسیاری دیگر از تفاوتهای آنها نیز مولود عوامل تاریخی، فرهنگی و اجتماعی می‌باشد. ناآشنایی با این تفاوتها گاهی سرچشمة بعضی سوء تفاهم‌ها می‌شود و مشکلاتی را برای زن و شوهر فراهم می‌آورد. در روابط انسانی هر چه افراد یکدیگر را بهتر بشناسند و از دیدگاهها و گرایشهای درونی هم آگاهی بیشتری داشته باشند، روابط آنها از عمق و استواری بیشتری برخوردار می‌گردد. در روابط بین همسران نیز به همین ترتیب است؛ یعنی نه تنها دو طرف باید از خصوصیات اخلاقی، فکری و شخصیتی یکدیگر آگاه باشند، بلکه باید این حقیقت مسلم را بپذیرند که زن ومرد از نظر گرایشهای روحی و روانی در شرایط کاملاً یکسان قرار ندارند و همین ناهمگونی، در نگرش آنان به مسائل، تأثیر عمیق بر جای می‌گذارد. این ناهمگونی‌ها و تلاش صادقانه در شناخت آنها، موجب تعدیل خواسته‌ها و انتظارات ما از طرف مقابل شده، و به تدریج از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری می‌کند.
با این عقیده، وقتی دختر و پسر ازدواج می‌کنند و وارد زندگی مشترک می‌شوند به کلی فراموش می‌کنند که با دیگری متفاوتند و این تفاوتها هم بسیار است. هر یک گمان می‌کند اگر طرف مقابل را دوست دارد باید همان‌ گونه باشد که او می‌خواهد. لذا سعی در تغییر رفتار خود می‌نماید و به رشد و بقای احساس صمیمیتشان می‌اندیشد.
در اینجا به برخی از تفاوتهای اساسی زن و مرد می‌پردازیم و نکات کاربردی را یادآور می‌شویم:
1-    برای زنها محبت بر همه چیز مقدم است و مرد نقطة اتکاست. محور اصلی روحیات زن که او را از مرد ممتاز می‌سازد عاطفه و احساس است. برخورداری از عواطف سرشار درونی موجب لطافت روح زن و افزایش رقت قلب در اوست. به همین علت، اثرپذیری زن از عوامل محرک احساس، بسیار بیشتر از مرد است، به گونه‌ای که زن در بسیاری موارد، ‌مسائل را از دریچة عاطفی می‌نگرد. بر همین اساس، ویژگی «رقّت و لطافت» از امتیازات روح زن و از مواهب دستگاه آفرینش برای اوست. حضرت علی(ع) می‌فرمایند : «المرأة ریحانة، یعنی زن گل است»  همچنان که «شدت و قوت» یا نیرومندی و توانایی و فضایل برخاسته از آن چون شجاعت، قاطعیت، مدیریت و امثال آن از ویژگیهای وجودی مرد است و زنان در این زمینه‌ها معمولاً توفیق چشمگیری نمی‌یابند.
زن گرچه خود شجاعت مردان را ندارد اما شجاعت مردانه را می‌ستاید و دوست دارد در پناه مردی قوی و توانا قرار گیرد. وقتی زن بازوان توانای همسر را همچون حصاری بر دور وجود خود و خانواده احساس می‌کند و به حمایت و کفایت و توانایی او اعتماد می‌یابد، آرامش آمیخته با رضایت و افتخار در وجود او ایجاد می‌شود و این احساس، در سلامت روحی او بسیار مؤثر است.
این دو نقش از یکدیگر جدا است و هر دو نقش لازم است. زن وقتی به مرد نگاه می‌کند ، با همان چشم محبت و عشق، او را در نقش یک تکیه‌گاه می‌بیند که می‌تواند از نیروهای جسمی و فکری او، برای پیشبرد کار و زندگی استفاده کند؛ مثل یک موتور. مرد وقتی به زن نگاه می‌کند به چشم مظهر انس و آرامش می‌نگرد که می‌تواند به انسان آرامش بدهد. اگر مرد نقطة اتکا در زمینة مسائل ظاهری زندگی است، زن هم به نوبة خود نقطة اتکاست برای مسائل روحی و معنوی. زندگی دریایی است از انس و محبت؛ می‌تواند مرد را در این فضای سرشار از محبت، از همة غصه‌ها و غمهای خودش خارج کند. اینها توانائی‌های روحی مرد و زن است.
2-    احساسات مرد نسبت به زن، طالبانه و نیازآمیز است. و احساسات زن نسبت به مرد، مطلوبانه است. مرد مظهر طلب و زن مظهر مطلوب است. بر همین اساس عالی‌ترین هنر زن همواره این بوده است که قلب همسر خود را تسخیر کند و او را شیفتة خود سازد. دستگاه آفرینش نیز توانایی جسمی و روحی لازم را برای این دلربایی در اختیار زن قرار داده است تا بتواند مرد را در دام عشق و محبت خود اسیر سازد و با تدابیر ظریف در وجود او نفوذ کند و او را به خدمت در آورد و حتی گاهی سرچشمة هنرنمایی‌ها، نبوغها و دلاوریها در مرد شود. به علت همین احساسات زن زمانی احساس خوشبختی می‌کند که ببیند مردی را شیفتة خود ساخته و مرد زمانی خود را کامیاب می‌بیند که زن مورد علاقه‌اش را پیدا کرده باشد.
 بنابراین؛ وظیفة روحی و عاطفی شوهر نسبت به همسرش از روزهای آغاز زندگی مشترک این است که زن را از علاقه و محبتی که نسبت به او دارد، مطمئن سازد و از کارهایی که بوی بی‌توجهی و بی‌تفاوتی از آنها به مشام می‌رسد، بپرهیزد. البته زیاده‌روی در هر کاری از جمله بذل محبت نیز کار درستی نیست و در هیچ حال نباید از مسیر اعتدال خارج شد. تجربه نشان داده محبت‌های افراطی در مراحل اولیه زندگی که برخاسته از احساسات و عواطف تند و حاد است، بزودی به بی‌مهری‌های رنج‌آور و روابط سرد منتهی می‌شود و سرخوردگیهایی به دنبال می‌آورد. پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌فرمایند: «اینکه مردی به همسرش بگوید «تو را دوست دارم» هرگز از قلب او بیرون نمی‌رود.»  این حدیث نشان دهندة حساسیت زن نسبت به علاقه و توجه همسر خویش است.
3-    یکی از بزرگترین تفاوتهای بین زن و مرد این است که هر کدام چگونه با فشارها و استرسها کنار می‌آیندو در برخورد با مشکلات چه عکس‌العملی نشان می‌دهند؟
در این مواقع مردها شدیداً در خود فرو می‌روند و گوشه‌گیر می‌شوند، در صورتی که زنها با هیجانی فزاینده، غرق در مسأله می‌شوند و خود را گرفتار می‌کنند. مرد می‌خواهد راه‌حل پیدا کند اما زن از طریق صحبت کردن با جزئیات بسیار راجع به مشکلش، به آرامش می‌رسد.
 بنابراین؛ وقتی همسرتان از موضوعی ناراحت و کلافه است به گرمی به سخنان او گوش دهید و سعی نکنید مشکل گشایی نمایید و یا مسألة او را کوچک و بی‌اهمیت جلوه دهید. بلکه فقط با دلسوزی و تأیید، حرفهایش را بشنوید. در این موقع زن احساس حمایت کرده، خشنود و راضی می‌شود.
4-    مردها و زنها دید متفاوتی به زمان دارند و این تفاوت خود منشأ بسیاری از سوء تفاهمهای همیشگی میان آنهاست؛ مانند: دیر کردن، فراموش کردن به موقع انجام دادن کاری ، مهم نشمردن رویدادهای مهم و ....
زنها گذر زمان را ثبت می‌کنند و حساب کارها را به دقت نگه می‌دارند از جمله حساب دقیق قول‌های همسرشان را! مثلاً زنها به خوبی می‌دانند آخرین باری که به گردش رفتند کی بود، سالروز تولدها، سالگرد ازدواج و سایر مناسبتهای مهم چه زمانی است. این توانایی که گاهی مردها را حیرت‌زده می‌کند، برای زن‌ها بسیار طبیعی و ذاتی است. بدن زن از یک چرخة ماهانه تبعیت می‌کند و عادت شمردن از همان ابتدای بلوغ در فعالیتهای زنانه و مادرانه زنها پدیدار می‌شود، شمردن ماه‌های حاملگی، زمان تولد نوزاد، فواصل شیر خوردن کودک، فواصل دکتر رفتن و واکسن زدنها و .... چیزهایی است که زنها را زمان‌سنج بار می‌آورد.
 به دلیل همین توجه خاص زنها به گذر زمان و چرخه‌های آن، بدانید سلام و خداحافظی‌های روزانه اهمیت خاصی دارد. پس صبحها به همسرتان سلام و صبح به خیر بگویید و او را در آغوش بگیرید و به هنگام بیرون رفتن از خانه، خداحافظی محبت آمیزی داشته باشید. در بازگشت سلام و مصافحه را کامل به جا آورید. روزی پیامبر اکرم(ص) به یکی از اصحاب خود فرمودند: «در خانه به خانواده‌ات سلام کن که خداوند به زندگی تو خیر و برکت می‌دهد.»  
5-    موضوع دیگری که در تفاوت زن و مرد مطرح است، مسأله چرخة طبیعی احساسات زن است. زنان همچون امواج دریا متلاطم و متغیرند، زمانی سرشار از عشق و گاهی غمگین هستند. با شناخت این بعد از وجود زن، راحت‌تر می‌توان با احساسات او کنار آمد و او را درک کرد. نباید از یک زن توقع داشته باشیم همیشه سرحال و خوشحال باشد، چرا که به روال طبیعی، او دارای فرود و فراز می‌باشد و نمی‌تواند به طور ثابت، یک رفتار همیشه شاد ارائه دهد.
6-    اختلاف بین دو جنس را در مورد چگونگی برخورد آنها با غمها و ناسازگاریهایی که بدون شک در هر رابطة صمیمی به وجود می‌آید، در نظر بگیرید. در حقیقت موضوعات معمول خانوادگی، مثل چگونگی تربیت بچه‌ها یا اینکه تا چه حد می‌توانند قرض یا پس‌انداز داشته باشند، جزء چیزهایی نیستند که تشکیل دهنده یا شکننده یک ازدواج باشند؛ بلکه چگونگی بحث کردن زوجها روی این نکات حساس است که بیشتر در سرنوشت زندگی آنها تأثیر می‌گذارد.
رسیدن به توافق در مورد چگونگی مخالفت کردن می‌تواند کلید بر جا ماندن ازدواج باشد. مردان و زنان باید بتوانند در مورد اختلافاتشان طوری حرف بزنند که هر دو نفر آنها به صمیمت و احترام بیشتری برسند و بتوانند اختلافات را طوری حل کنند که هیچ کدام بازنده نباشند بلکه هر دو به رضایت برسند. این تفاهم وقتی بوجود می‌آید که هر دو طرف فنون «درست حرف زدن» را بدانند. زن بداند چگونه حرف بزند تا بدون مقاوم کردن و رنجاندن همسرش بتواند خواسته و احساساتش را بیان کند و شوهر چگونه گوش بدهد تا نقطه نظرهای او را بفهمد و با هم به راه‌حل برسند و به شناخت، صمیمیت و احترام متقابل عمیق‌تری برسند.
در اینجا لازم است به موضوع تفاهم و معنای این واژة سرنوشت ساز و راههای رسیدن به آن، به طور دقیق‌تری بپردازیم.
تفاهم بر وزن تفاعل است و مراد از آن این است که دو نفر یکدیگر را بفهمند و دریافت کنند. این بیانگر معنای تفاهم است. در تعریف تفاهم در خانواده نیز باید گفت که منظور از تفاهم،‌آن است که زن و شوهر و یا والدین و فرزندان یکدیگر را درک کنند و مقصود همدیگر را دریابند و لازمه آن، شناخت نسبت به یکدیگر است؛ زیرا آنان که همدیگر را نمی‌شناسند، امکان کمتری برای تفاهم دارند. پس باید تدابیری اتخاذ نمود که ابتدا زن و شوهر همدیگر را بشناسند و با هم به تفاهم برسند و سپس، این تفاهم به فرزندان خانواده نیز منتقل شود.
گام نخست در ایجاد تفاهم،‌ گفت و گو با همدیگر است. هر چه این گفت‌وگو دقیق و صمیمانه صورت پذیرد تحقق تفاهم در خانواده بیشتر می‌شود.
از مشخصه‌های خانواده‌هایی که از سطح تفاهم بالایی برخوردار باشند، می‌توان به این موارد اشاره کرد.
1-    از طریق گفت و گو، انتظارات و خواسته‌های زوجین شناخته شود.
2-    فرایند گفت و گو،‌ رضایت بخش باشد.
3-    کلام همراه با ابراز عشق و محبت بوده و سخنی ناگفته باقی نماند.
4-    طرفین با انتظارات جدید یکدیگر آشنا شده و متناسب با آنها پاسخ بدهند .
5-    زندگی در ارزیابی دیگران، مثبت ارزشیابی شود.
6-    در زندگی، هدف اصلاح باشد و حقایق کشف شده و ابهامات زدوده شود.
7-    تصمیم‌های مشترک گرفته شود و در گفت و گوها، دوستی‌ها انعکاس یابد.
8-    انتقال علم و تجربه در خانواده از طریق گفت و شنود حاصل شود.
9-    غنی سازی اوقات فراغت، ‌مورد توجه خانواده قرار گیرد.
 شما باید بدانید چگونه سخن بگویید که مؤثر باشد و طرف مقابل در برابر آن مقاومت نکند. در مقابل نیز باید بدانید چگونه فعالانه به سخن طرف مقابل گوش داده، به احساساتش پاسخ مثبت دهید و در نهایت به حل مسأله‌تان نایل شوید.
 با همسر خود هماهنگ شوید یعنی بدانید منظور او از این گفت و گو چیست. ممکن است او به راهنمایی شما نیاز داشته باشد و یا فقط حمایت شما را بخواهد.
 با علاقه گوش دهید. پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌فرمایند: «گوش دادن برادر به برادرش هر گاه با او سخن بگوید، از مردانگی است.»   بنابراین با نشان دادن عکس‌العمل‌های مناسب کلامی و غیر کلامی (مثل حرکات سر به نشانة تأیید یا نگاه کردن و تماس چشمی) به همسرتان بگویید که با تمام وجود به سخنانش گوش می‌دهید و این عمل را تا پایان صحبتهای او ادامه دهید.
 هدف و موضوع صحبت خود را از اول مشخص کنید، برای مردها این مسأله اهمیت زیادی دارد آنها دوست دارند بدانند از آنها چه می‌خواهید و اگر روی مکالمه تمرکز داشته باشند بهتر می‌توانند ارتباط برقرار کنند. صحبتهایتان هر چه قدر صریح و روشن باشد، بهتر و زودتر به تفاهم می‌رسید.
 به مردها فرصت دهید در سکوت فکر کنند و نتیجه را با شما در میان بگذارند. آنها نمی‌خواهند ترس از عدم اطمینان یا تردید خود را به شما نشان دهند. بنابراین از سکوت آنان ناراحت نشوید.
 زبان یکدیگر را فرا بگیرید. تعبیر و برداشت مردان از کلمات و جملات مشابه تعبیر و برداشت زنها نیست. مردها به معنای لغوی و تحت اللفظی کلمات فکر می‌کنند؛ مثلاً اگر زن بگوید: «دیگر صبرم تمام شده» مرد فکر می‌کند واقعاً همه چیز تمام شده. بنابراین هنگام بیان احساسات خود به یک مرد، از کلمات و واژه‌های دقیق‌تری استفاده کنید.
 

دانلود تحقیق بررسی رابطه بین میزان جمعیت و درآمد خانواده بر عملکرد دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهرستان ایذه

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق بررسی رابطه بین میزان جمعیت و درآمد خانواده بر عملکرد دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهرستان ایذه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:42

فهرست مطالب:

چکیده :
مقدمه
بیان مساله :
اهمیت و ضرورت  پژوهش
اهداف پژوهش :
فرضیه های تحقیق :
متغیرهای تحقیق
تعاریف عملیاتی
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق :
انتظار خانواده و عملکرد تحصیلی فرزندان
بررسی تحقیقات انجام شده در خارج از ایران
بررسی تحقیقات انجام شده در داخل ایران:

چکیده :
هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه درآمد و جمعیت خانواده بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر  شهرستان ایذه می¬باشد¬.-این مطالعه روی 239 نمونه تصادفی¬خوشه¬ایی  انجام شد.¬-ابزارهای مورد استفاده برای جمع¬آوری اطلاعات شامل پرسشنامه وضعیت اقتصادی_ اجتماعی،¬ آزمون¬های¬ ویژ¬ه درآمد و کسب خانواده و عملکرد تحصیلی دانش اموزان از آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی ارتباط بین متغیرها استفاده شد.¬یافته های پژوهشی نشان داد که بین وضعیت اقتصادی و عملکرد تحصیلی  وBMI ارتباط معنی¬داری وجود داشت.¬¬بین وضعیت اقتصادی اجتماعی با عملکرد تحصیلی ارتباط معنی داری وجود نداشت.

کلیدواژه¬ها: آمادگی¬جسمانی،عملکرد تحصیلی ،پیشرفت تحصیلی

 
مقدمه
     پیشرفت¬های شگرف در فن¬آوری و ماشینی¬شدن زندگی از ویژگی¬های دنیای مدرن امروزی است.پیامد ماشینی¬شدن زندگی،-فقرحرکتی¬ بوده که از دیدگاه تندرستی از مهم¬ترین مشکلات بشر امروزی است.¬این پدیده یکی از عوامل خطرآفرین چاقی محسوب می¬شود.¬در پنجاه سال گذشته،¬پژوهش¬ها نشان¬ داده¬اند که مهم¬ترین عواملی که سبب بروز ناتوانی¬ها و مرگ¬های زودرس می-شوند،¬¬از بیماری¬های عفونی و واگیردار به بیماری¬های مزمن وتحلیل¬برنده تغییر یافته¬اند.¬در طی این سال¬ها ازیک سو،¬به علت افزایش توان اقتصادی در جوامع صنعتی¬ورفاه بیش¬ازحد در زندگی،¬زیاده¬روی در مصرف چربی¬ها¬گوشت،¬شکرونمک¬ودخانیات رایج شده واز سوی دیگر میزان فعالیت بدنی کاهش یافته ¬است که درمجموع عوامل فوق سبب افزایش شیوع بیماری¬های غیرواگیر وخطرات ناشی از آن شده¬است(وو ،2000).
     دارا بودن سطوح بالای شاخص تندرستی،¬بهداشتی و قابلیت-های جسمانی می¬تواند نشان¬دهنده سلامت وتوانمندی یک جامعه باشد.¬در کشورهای توسعه¬یافته صنعتی به نظر می¬رسد چاقی نتیجه انتخاب رژیم¬های غذایی نامناسب ،¬کاهش فعالیت جسمانی وشیوه نامناسب زندگی باشد.¬با این حال،عوامل ژنتیکی ومحیطی نقش اصلی را در چاقی بازی می¬کنند و وضعیت اقتصادی اجتماعی از جمله عوامل محیطی می¬ باشد.¬بررسی ها نشان داده-اند که شیوع چاقی وسایر عوامل خطرزای بیماری¬های قلبی عروقی در بسیاری از جوامع تحت تاثیر عوامل اقتصادی- اجتماعی است( دیل ،2002). عوامل متعددی از جمله سن،¬جنس،-میزان تحصیلات،¬ شغل و میزان درآمد عواملی هستند که در ایجاد اضافه¬وزن وچاقی مؤثرند¬(عبدالوهاب،1999). کودکان با  وضعیت اقتصادی- اجتماعی پایین که از تغذیه مناسبی برخوردار نیستند در مقایسه با کودکان برخودار از تغذیه مناسب،¬به طور متوسط کوچک¬تر می¬مانند وجهش نوجوانی آن¬ها دیرتر وبا وسعت کمتری اتفاق می افتد.¬نتیجه اصلی این امر،-کاهش قد بزرگسالی وتوده عضلانی است.¬یافته¬های پژوهشی نشان می¬دهد بین سلامتی با کاهش فقر ورشد اقتصادی دردرازمدت ارتباطی قوی وجود دارد¬(ساچز ،1381). با توجه به این که شاخص¬های بدنی تحت تاثیر عواملی مانند جنس،¬سن،¬قوم ونژاد،-فرهنگ اجتماعی و وضعیت اقتصادی هستند و باتوجه به خطرات ناشی از آمادگی جسمانی پایین وناهنجاری¬های ترکیب بدنی در تندرستی افراد و به طور کلی جامعه،¬برای برخورداری از یک جامعه سالم شناخت زمینه های خطرزا ضروری است،¬بر همین اساس تحقیق حاضر بر آن است تا ارتباط بین آمادگی جسمانی و ترکیب بدنی  را با وضعیت اقتصادی –اجتماعی دختران دانش-آموز دوره راهنمایی شهرستان ایذه مورد مطالعه قرار دهد.


 
بیان مساله :
این تحقیق ، محقق در صدد است که مقایسه تعیین رابطه درآمد و جمعیت خانواده بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر  شهرستان ایذه می¬باشد¬.¬ از طریق پرسش شوندگان مورد تجزیه و تحلیل و ارزیابی قرار دهد و از روش اسناد ومدارک موجود مشخص نماید که بین دانش آموزان دختر با میزان درآمد بالاو دانش آموزان با میزان درامد پایین و یا متوسط رابطه معناداری وجود .
به منظور انجام پژوهش، دانش آموزان دختر مدرسه آنزان کشای شهرستان ایذه  به صورت تصادفی طبقه‌‌ای و 600 دانش‌آموز و 40 نمفر به صورت تصادفی  شهرستان ایذه انتخاب شدند. روش مورد استفاده در این پژوهش کمی و کیفی بوده و ابزار جمع‌آوری داده‌ها، فرمهای پرسشنامه، مشاهده و آزمون پیشرفت تحصیلی بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌های کمی پژوهش، با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS صورت گرفته است. نتایج نشان داد که اگر چه رابطهٔ معناداری بین میزان درآمد و جمعیت خانواده  و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی وجود دارد،. متغیرهای فیزیکی، حتی اگر بر پیشرفت و عملکرد تحصیلی  دانش‌آموز نیز هیچ تأثیری نداشته باشد، باید به خاطر حفظ سلامت، بهداشت و امنیت روانی آنان مورد توجه قرار گیرند.و درکل تنها نفش جمعیت و تعداد فرزندان و میزان درآمد خانواده های دانش آموزان بر عملکرد تحصیلی این دسته از دانش آموزان وجود دارد.
پژوهش حاضراز ابین عوامل خانوادگی موثر در پیشرفت تحصیلی ، بررسی میزان درآمد و تعداد فرزندان بر پیشرفت  تحصیلی می باشد.لذا طرح حاضر سعی براین دارد به به سوالات زیر پاسخ صحیحی بدهد.
1-    آیابین میزان جمعیت در خانواده و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد.
2-    آیا آموزش لازم خانواده در جهت کنترل جمعیت و کنترل تعداد فرزندان موثر واقع شده است.
3-آیا بین تعداد فرزندان و ایجاد محیطی گرم و صمیمی در خانواده با پیشرفت و عملکرد تحصیلی کودکان رابطه وجود دارد.   

دانلود تحقیق نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی فرزندان

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی فرزندان دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:14

فهرست مطالب:

فهرست مطالب:
مقدمه
بیان مسئله
ضرورت و اهمیت تحقیق
اهداف تحقیق
سوالات تحقیق
تعریف نظری موضوع
تعریف خانواده
تعریف پیشرفت
تعریف نظری پیشرفت
پیشینه نظری تحقیق
اهمیت خانواده
خانواده در تربیت اجتماعی کودک وظایف و نقش های متعددی را بر عهده دارد
خانواده به عنوان سیستم
خانواده به عنوان معلم و الگو
خانواده به عنوان کانون محبت و امنیت
نقش اقتصاد در خانواده
موقعیت اجتماعی – اقتصادی و یادگیری
وضعیت اجتماعی و اقتصادی والدین
منابع

مقدمه:
  قرآن کتاب آسمانی ما مسلمانان و نیز پیامبر بزرگوار اسلام , مکرراً بر تحصیل علم و دانش تاکید کرده اند. رسول اکرم (ص) بارها مسلمانان را به فراگیری علوم تشویق کرده اند و فرموده اند:
« به دنبال علم و دانش بروید حتی اگر در چین باشد. »
مسلمانان نیز به پیروی از دستورات قرآن و پیامبر از صدر اسلام برای آموختن علوم مختلف سعی و کوشش فراوان داشته اند.
از این جهت لازم است برای بهبود تعلیم و تربیت و همچنین راهنمائی و کمک به دانش آموزان در امر تحصیل که همواره مورد نظر دانشمندان و بزرگان دین بوده است سعی و کوشش بعمل آید .
بر تمام افراد جامعه بخصوص آنان که به نوعی با آموزش و پرورش در ارتباطند لازم است به هر نحو که می توانند راهی را برای بهتر کردن وضع تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش بخصوص در مقطع ابتدایی و رفع کمبودها و اشکالات آموزشی پیدا نموده و علل و عواملی که در پیشرفت تحصیلی نسل های آینده و حال موثرند را بررسی و کشف نمایند.




چکیده:
بیش از 80 % شخصیت کودکان و نوجوانان در متن خانواده , در کنار پدر و مادر شکل می گیرد و خانواده بعنوان اولین پایگاه تعلیم و تربیت و نخستین مدرسه کودکان می باشد و در مورد پیشرفت تحصیلی فرزندان و آینده سازان نقش اساسی را دارند , لازم است در این باره علل کمبود و نقایص برخورد اولیا پیگیری و در جهت »پیشرفت تحصیلی فرزندان بکار گرفته شود. و به خانواده های محترم و عاشق پیشرفت فرزندان , آموزشهای لازم و ضروری , با تشکیل کلاسهای آموزش خانواده از طریق مربیان و استادان ماهر و حاذق داده شود. »

 
بیان مسئله :
از آنجایی که  عوامل دخیل و موثر در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بسیار زیادند و ب عوامل گوناگون در داخل نظام آموزش و پرورش و عوامل خارج از نظام آموزشی ( عوامل خانوادگی ) تقسیم می شوند که در مقدمه به بسیاری از پر اهمیت ترین آنها اشاره شده است از بین آن عوامل فراوان که بیش از همه دارای اهمیت بیشتری هستند انتخاب و مورد سوال قرار می گیرند.
1- آیا رابطه ای بین میزان سواد والدین و پیشرفت تحصیلی فرزندان وجود دارد؟
2- آیا رابطه ای بین میزان درآمد والدین و پیشرفت تحصیلی فرزندان وجود دارد؟

دانلود تحقیق بررسی تأثیر رابطه خانواده با کودک، در تست ترسیم خانواده

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق بررسی تأثیر رابطه خانواده با کودک، در تست ترسیم خانواده دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:68

فهرست مطالب:
فصل اول: طرح تحقیق (کلیات)
مقدمه
بیان مسئله
پیشینه تحقیق
استفاده تشخیص آزمون ترسیم خانواده
توضیح در خصوص تست ترسیم خانواده
تأکید بر ترسیم نقاشی از خانواده (نه خانوادة خودش)
اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
هدف کلی
اهداف ویژه
چهارچوب نظری تحقیق
تعاریف واژه ها و تعریف عملیاتی
متغیرهای مربوط به آزمون ترسیم خانواده
منابع این بحث شامل
متغیرهای مربوط به ترسیم آزمون خانواده
مدل تحلیلی تحقیق
فرض ها تحقیق (Hypothsis)
رابطه علی
فصل دوم: مروری بر ادبیات موضوع
نقاشی به منزلة تست هوش
نقاشی به منزلة تست شخصیت
فرافکنی و رمزگرائی
روان تحلیل گری
نقاشی خانواده
فصل سوم: آشنائی با قلمرو مکانی تحقیق (جامعه آماری)
فصل چهارم: روش تحقیق
روش تجزیه و تحلیل
طبقه بندی بر اساس اهداف پژوهش
در تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از
فصل پنجم: یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها
بخش نخست
بخش دوم
فرض اول تحقیق
فرض دوم تحقیق
فرض سوم تحقیق
فرض چهارم تحقیق
فرض پنجم تحقیق
فرض ششم تحقیق
فرض هفتم تحقیق
فرض هشتم تحقیق
فرض نهم تحقیق
فرض دهم تحقیق
فرض یازدهم تحقیق
فرض دوازدهم تحقیق
فصل ششم: خلاصه تحقیق و پیشنهادها و پیوستها
خلاصه تحقیق
پیشنهادات
پیوستها
جداول
نمودارها
فرم شماره یک (فرمهای اولیه) مربوط به مصاحبه
فرم شماره دو (فرمهای تجدید نظر شده) مربوط به مصاحبه
فهرست منابع

«فصل اول»
طرح تحقیق (کلیات)
 
مقدمه:
کودکی در عمق وجود همة ماست، و با چشمان اوست که همگی روزی به این عالم نگاه کرده ایم. با وجود این آنچنان از آن دور افتاده ایم که برای فهم نقاشی کودکان، نگاه کردن آن برایمان کافی نیست و باید آنها را مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار دهیم. نقاشی بیان کنندة احساسات و شخصیت کودکان است و باعث پرورش خلاقیت آنها می شود و تعادل فکری و روحی به آنها می دهد. از طرف دیگر تجزیه و تحلیل این نقاشی ها به والدین و مربیان امکان شناخت کودک و کمبودهای احتمالی او را فراهم می کند.(فراری 1382)

نقاشی کودکان نوعی گیرایی آنی دارند، آنها ساده و جذاب و سرشار از زندگی و هویت اند اما با نگاهی دقیق تر غالباً می توان در آنها جنبه هایی عجیب و حتی آشفته را مشاهده کرد. تحقیق در قلمرو نقاشی کودکان برای سالهای متمادی پیشرفت چندانی نکرد، اما در سالهای اخیر، دو دگرگونی عمده باعث آغاز مجدد پژوهش در این عرصه شده است اول دیدگاه طبیعی گرایانه جای خود را به بررسی های تجربی داده است، دوم اهمیت فرایند کشیدن تصویر که در سالهای اخیر موفق به درک آن شده ایم.(گلین، آنجل1380)

در بین فعالیتهای کودک، نقاشی فعالیتی است که از تحول شناختی، عاطفی و اجتماعی تأثیر می پذیرد و به همین دلیل به مقیاسی وسیع در تشخیص روانی و روان درمانگری به کار گرفته می شود. مؤلفان متعدد مشاهدات بسیار گوناگون خود را دربارة مراحل تحول نقاشی کودکان بصورت خصیصه های اجمالی مرحله های پی در پی بیان کرده‌اند و می توان به اتکای مطالعات پیشرفته ای که از دهة 1950 تا دهة 1980 در این باره به عمل آمده اند خط تحول
نقاشی را اجمالاً بدست داد:

قبل از دو سالگی، از 2 تا 3 سالگی، از 3 سالگی از 5 تا 9 سالگی و از 9 تا 13 سالگی تقسیمات انجام شده است(کرمن، 1381)

از 5 تا 9 سالگی، شاهد مرحلة نسخه برداری یا بارپدیدآوری از شکل هندسی (به ترتیب از دایره، مربع، مثلث، لوزی، تا شکل های پیچیده تر) هستیم، یادگیری خط، تولید نقاشی هائی که عناصر مختلف در آنها متمایز گردیده اند، همراه با ترکیب طرح‌های پایه با جزئیات بیش از پیش فزاینده از ویژگیهای این مرحله اند. در این مرحله، نقاشی های کودک دقیق ترند و در وسط صفحه بیشتر تمرکز می یابند.(کرمن، 1381)

در پرتو نقاشی یا ترسیم یک خانواده، کودکان آثاری پدید می آورند که با بررسی آنها، پدر و مادر، مربیان ، معلمان و پزشکان می توانند به سرعت به اندیشه ای دربارة تحول روانشناختی و ماهیت مشکلات احتمالی آنان دست یابند. روانشناسان بالینی در تحلیل و تفسیر این نقاشی ها از این نیز فراتر می روند، برای آنان، تست نقاشی در مجموعة تست هائی که بای کمک به تشخیص به کار می بندند، می توان تکیه گاه گرانبهائی قلمداد شود.(کرمن 1381)
 
بیان مسئله:
تحقیقات اخیر مؤید این است که می توان از آزمون ترسیم خانواده بعنوان یک ابزار تشخیصی، جهت شناسایی مشکلات کودک و خانواده او بکار برد. در این رابطه اسپیگلمن، اسپیگلمن (1992) و کامونیان (1980) نشان دادند که نقاشی کودک می‌تواند نشانگر ویژگیهای ارتباطی وی، با اعضای خانوادة خود باشد. این محققین، تعدادی از علائم موجود در نقاشی خانواده را مورد تأیید قرار دادند که از آن جمله، می توان به ارزنده سازی، ناارزنده سازی، روابط با فاصله و نزدیک و همانندسازی اشاره کرد.

در اینجا با توجه به یافتهای این پژوهشگران و یافته های ل. کرمن Louis, corman) ) و کتاب نقاشی کودکان و سایر تحقیقات این سوال ایجاد می شود که آیا در جامعه مورد پژوهش، مشاهدة چنین علائمی در ترسیم کودکان از خانوادة خود می تواند نشانگر چگونگی ارتباط وی با خانواده اش باشد. در این صورت هر یک از علائم مذکور چه مفهومی خواهد داشت و تا چه حد می توان در این امر اطمینان داشت.

تحقیق حاضر مقایسه ای بین تست ترسیم خانواده با ارتباط کودک از دیدگاه خودش با خانواده است، بعبارتی مقایسه ترسیم خانواده با ذهنیت کودک از طریق مصاحبه با وی.
 
پیشینه تحقیق:
استفاده تشخیص آزمون ترسیم خانواده
در پرتو نقاشی یا ترسیم یک خانواده، کودکان آثاری پدید می آورند که با بررسی آنها، پدر و مادر، مربیان، معلمان و پزشکان می توانند به سرعت به اندیشه ای دربارة تحول روانشناختی و ماهیت مشکلات احتمالی آنان دست یابند. روانشناسان بالینی در تحلیل و تفسیر این نقاشی ها از این نیز فراتر می روند؛ برای آنها تست نقاشی در مجموعة تست هائی که برای کمک به تشخیص به کار می بندند، می تواند تکیه گاه گرانبهائی قلمداد شود(کرمن، 1381)

در زمینة بررسی اختلالات روانی در کدوکان و نوجوانان و رفع دشواری های آنان، روانشناسی و پزشک با مشکلاتی مواجه هشتند که مربوط به سازش با محیط خانوادگی است. کودک قسمت اول زندگی خود را که همه می دانند مهمترین قسمت از دوران زندگی است در خانوادة خود می گذارند، نخستین تجربه های شازشی وی با پدر و مادر و خواهران و برادرانش تحقق می یابند: وقتی صحبت از تعارض است، با آنها در تعارض است. به قسمی که اختلالات روانزاد که در زمینة عاطفی یا عقلی بروز می کند همواره یا با تعارض های و یا با تعارض های رقابت با برادر و خواهر در ارتباطند.(کرمن 1381)

ارزش بیانی نقاشی، مانند ارزش خط و حرکات طبیعی معنادار(ژست ها)، در قبول همة مؤلفان است، بنابراین جای تعجب نیست اگر تولیدات ترسیمی وسیعاً به عنوان یک وسیلة تشخیص بکار گرفته شده اند.(همان)
روانشناسان بالینی به اتکای ویژگیهای صوری نقاشی ها و محتوای آنها و نیز بر اساس بیانات لفظی کودکان و بازخوردی که از خود نشان می دهند به موارد و مصالحی بسیار غنی دست می‌یابد. پژوهشهای متعددی به تدوین نشانه ها، رمزگذاری و تعیین اعتبار آنها پرداخته اند. سال‌هاست که نقاشی قدم در خانوادة آزمون های فرافکن نهاده است. (همان)

توجه فرایندهای که در چندین دهة پیش نسبت به تحول روانی و دورة کودکی ابراز شده به بررسی طرز بیان در نخستین سالهای زندگی و از آن بیان بخصوص بازی و نقاشی منتهی گردیده است، اما باید گفت در این فاصله، به ارزش فراوان نوعی از نقاشی یعنی نقاشی آزاد دست یافته اند این نوع نقاشی در مدارس سنتی آموخته نمی‌شد چون شاگردان را بیشتر به کشیدن از روی نمونه ها یا الگوهائی وادار می‌کردند. (همان)

امروز می دانیم که در نقاشی بدون الگو یا مدل، کودک به یک آفرینش واقعی می‌پردازد و در نتیجه می تواند به گونه ای غیر قابل مقایسه با نقاشی تقلیدی، آنچه را در درون او می گذرد بیان کند. وی با این عمل، بینش خاص خود را از جهانی که او را احاطه کرده است بدست می‌دهد و از این راه ما را درباره ویژگیهای شخصیت خود آگاه می سازد. (همان)

از نقاشی به منظورهای مختلف استفاده می شود از جمله نقاشی به منزلة تست هوش، تست شخصیت فرافکنی و رمزگرائی، روان تحلیل گری، نقاشی خانواده و . . . (همان)

دانلود پایان نامه جایگاه خانواده در اسلام

اختصاصی از یارا فایل دانلود پایان نامه جایگاه خانواده در اسلام دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:140

فهرست مطالب:
تقدیم    ج
تقدیم و تشکر    د
چکیده    ه
بخش اول – کلیات
مقدمه    2
1-1- تعریف و تبیین موضوع    4
الف – تعریف لغوی عیال    4
ب – تعریف لغوی أسر    4
ج – تعریف لغوی زوج    5
د – خانواده در اصطلاح    10
2-1- ضرورت و اهداف تحقیق    13
3-1- پیشینه موضوع    14
4-1- فرضیات اصلی و فرعی    15
5-1- روش تحقیق    16
بخش دوم – بررسی جایگاه خانواده در اعصار گذشته و ادیان
1-2- خانواده در اعصار گذشته    18
الف – خانواده در اقوام وحشی    18
ب – خانواده در روم قدیم    19
ج – خانواده در یونان قدیم    20
د – خانواده در ایران باستان    21
ه – خانواده در عرب جاهلیت    22
2-2- خانواده در ادیان    24
الف – خانواده در زرتشت    24
ب – خانواده در میان مسیحیان و یهودیان    26
ج – خانواده در اسلام    28
* کارگر و جایگاه خانه در قرآن    30
1- محل تسکین    31
2- محل ذکر و تلاوت آیات الهی    31
3- محل رابطه قدسی    32
4- لزوم حفظ حریم خانه    32
3-2- وضعیت خانواده در جهان معاصر    33
4-2- ابعاد خانواده در اندیشه نظریه پردازان علوم انسانی    44
الف – تاریخ    44
ب – جامعه شناسی    45
ج – حقوق    46
د- اقتصاد    46
ه – روان شناسی    48
و – علوم سیاسی    49
ز – علوم تربیتی    50
بخش سوم – میزان تقدس خانواده در اسلام
مقدمه    52
1-3- ضرورت تشکیل خانواده    54
الف – ازدواج یک سنت الهی    55
ب – ازدواج وسیله حفظ دین است    55
ج – فضیلت عبادت متأهل     56
د – بهترین تجارت، زن شایسته    56
2-3- آثار و فواید ازدواج    60
الف – غریزه جنسی    61
1-زنا    62
2-عریان گرایی    63
3-چشم چرانی    64
4-لواط (همجنس خواهی)    64
5-خود ارضایی    65
* عوامل ایجاد رفتار جنسی مطلوب در روابط زناشوئی:    67
1- رضایت زوجین در انتخاب یکدیگر    67
2- رعایت احترام و محبت متقابل    67
3- پرهیز از احیاء منفی    67
4- تفاهم و توافق میان همسران در روابط جنسی    68
5- رعایت اخلاق جنسی    68
ب – نیاز به آرامش و سکون    68
ج – نیاز به انس دمورت    70
د – میل به تداوم وجود خویش    72
و – پرورش نسل سالم و پاک    73
ه – حفظ عفت و حیای فردی و اجتماعی    74
3-3- چارچوب خانواده متعادل و ایده آل در اسلام    76
1- تعادل نظر و عمل    76
2- تعادل معنویت و مادیت    77
3- تعادل سد زمان    77
4- تعادل منطق و عاطفه    77
5- تعادل گفتن و شنیدن    77
6- تعادل سازگاری و انتقادگری    77
7- تعادل مصالح درونی و مصالح بیرونی    78
8- تعادل هدف های تربیتی     78
9- تعامل مدیریت و مشارکت    78
10- تعادل امکانات و انتظارات    78
* فواید متعادل بودن خانواده    78
4-3- معیارهای انتخاب همسر    80
الف – ملاک های گزینش همسر از دیدگاه جامعه شناختی خانواده    81
1- الف – روان شناختی    81
2- الف – روان شناختی    81
3-الف – اقتصادی    82
4-الف – اجتماعی    82
5-الف – خانوادگی    83
6- الف – قاعده همسان همسری    83
ب – ملاک های گزینش همسر  از دیدگاه اسلام    83
1-ب- صفات متناسب برای زن    84
2-ب – ملاک های گزینش مرد    86
3-ب – اولویت بندی ملاک های مختلف    87
4-ب – دقت در تطبیق معیارها بر مصداق مورد نظر    88
1- مشورت با کارشناس    88
2- تحقیق    89
3- گفت و گوی مستقیم    89
بخش چهارم – مبانی حقوق و اخلاقی خانواده در اسلام
مقدمه    92
1-4- فلسفه خاص اسلام درباره حقوق خانوادگی    93
الف – حقوق مشترک    94
1-الف – توجه به جایگاه خانواده    94
2-الف – تثبیت نقشها    96
3-الف – حفظ شئون فردی    96
4-الف – آشنایی و پایبندی به تعهدات حقوقی و اخلاقی    96
5-الف – حسن معاشرت    97
ب – حقوق همسران در قرآن و حدیث    99
1-ب – وظایف و نسبت به همسرش    99
1- حقوق مادی و نفقه زن    99
2- تأمین نیاز جنسی    100
3- نظافت و آراستگی    101
4- پرهیز از سخت گیری    102
5- غیرت دینی    102
2-ب- وظایف زن نسبت به همسرش    103
1- آیا ریاست در خانواده امری ضروریست؟    105
2- تمکین و تأمین نیاز جنسی    110
3- زینت و آرایش برای شوهر    110
4- پاکدامنی و حجاب زن    111
2-4- آمیختگی احکام حقوقی و اخلاقی در قرآن    112
3-4- رفع اختلاف در خانواده در قرآن و حدیث    113
الف – اصل تأمین نیازهای عاطفی    114
ب – اصل مشاوره    114
ج – اصل صلح و سازش    115
د – اصل حاکمیت    116
ه – طلاق، عرش الهی را می لرزاند    117
نتیجه گیری    120
فهرست منابع و مأخذ    127
الف ) کتب عربی    127
ب ) کتب فارسی    127
ج) مقالات    130

چکیده:
قدمت ازدواج همپای پیدایش بشر است. در نخستین نجوای رازگونه، آدم ابوالبشر به خداوند می‌گوید: پروردگارا! در برابر خود کسی را می‌بینم که در دلم میلی و انسی به او احساس می‌کنم و چون خداوند یگانه، نجوای بنده یکدانه‌اش را شنید فرمود: اگر او را می‌خواهی از من بخواه و وصال او را از من طلب کن...
تحقیق حاضر با لطف و عنایت خداوند متعال و با عنوان: «خانواده در اسلام» با بهره‌گیری از آیات قرآن به عنوان منبعی اصیل و متقن، سرچشمه گرفته از وحی و روایات نورانی حضرات معصومین (علیهما السلام) ارائه می‌گردد.
به طور مجمل اصطلاح خانواده مؤثرترین عامل انتقال فرهنگ و رکن بنیادی جامعه است که در شرایط مختلف در تأثیر و تأثر متقابل با فرهنگ و عوامل اجتماعی است. انسان‌ها در خانواده به هویت و رشد شخصیتی دست می‌یابند و در خانواده‌های سالم و رشید به تکامل معنوی و اخلاقی نائل می‌شوند. لذا خانواده عامل کمال‌بخشی، سکونت، آرامش و بالندگی به اعضای خویش است که در تحولات اساسی جوامع نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. البته خانواده متأثر از عملکرد مذهب، آموزش و حکومت نیز می‌باشد و این تأثر به صورت متقابل باعث ایجاد تغییرات اساسی می‌گردد. اگر خانواده محیط سالم و سازنده‌ای داشته باشد و نیازهای جسمی و روحی افراد خویش را برآورده سازد، کمتر به خدمات جانبی و جبرانی برای خانواده نیاز است. در تعریف خانواده بیان شده: خانواده گروهی است متشکل از افرادی که از طریق نسب و سبب و رضاع با یکدیگر به عنوان، شوهر، زن، مادر، پدر، برادر و خواهر در ارتباط متقابلند و فرهنگ مشترکی پدید آورده و در واحد خاصی زندگی می‌کنند.
اینک با توجه به حساسیت بیش از حد موضوع و حتی سرنوشت‌ساز بودنش، این ضرورت به چشم می‌خورد که در باب خانواده پژوهش‌هایی کارآمد به عمل آید. انسان با تشکیل خانواده، مثلث نیازهای سه‌گانه‌اش را، اعم از تمتع جنسی، تمنای عاطفی و تعهد انسانی، پوشش می‌دهد و از روابط آزاد که عمدتاً در سطح نازل و حیوانی تمتع جنسی قرار می‌گیرد، جدا می‌شود و هر چقدر در مقوله ازدواج حیطه شناختی درست‌تر ترسیم گردد و حیطه مصداقی صحیح‌تر انتخاب شود قدرت پاسخگویی به مثلث انسانی نیاز، بیشتر می‌شود. اما مع‌الاسف دنیای امروز مطالب دیگری را تعقیب می‌کند و حتی فکر ازدواج را به زیر تازیانه‌های عقب‌ماندگی و بی‌عرضگی و اسیر شدن می‌کشاند. لذا باید عوامل انزوای ازدواج و ایذاء ازدواج‌کرده‌ها، شناسایی و با به کارگیری فرامین اساسی در باب خانواده، ازدواج را به تسهیل کشانید.
با توجه به مطالب فوق این پایان‌نامه مشتمل بر چهار بخش است: بخش اول ـ کلیات (تعریف و تبیین موضوع و...) و بخش دوم شامل بررسی جایگاه خانواده در اعصار گذشته و ادیان همچون زرتشت، مسیحیت، یهود و اسلام و همچنین بنا بر ضرورت خانواده در اندیشه نظریه‌پردازان نیز بیان گردیده، بخش سوم بررسی جایگاه خانواده در اسلام و بیان ضروریات مورد نظر اسلام در این باب، آثار و فواید ازدواج و دو بخش چهارم به عنوان مبانی حقوقی و اخلاقی خانواده در اسلام به طرح حقوق همسران و آمیختگی این حقوق با اخلاق پرداخته می‌شود و پژوهش با مبحث رفع اختلافات خانوادگی به پایان رسیده است.
در این مطلب سعی شده است از منابع دست اول تفسیری و روایی و همین‌طور در جهت تجزیه و تحلیل هر چه بیشتر موضوع از مقالات و پایان‌نامه‌های مرتبط استفاده گردد که تعدد منابع نشان از توجه و کنکاش بیش از حد پژوهشگر دارد.
کلید واژه‌ها: عیال، أسر، زوج و خانواده و حقوق، اخلاق، خانه و...
 

بخش اول

کلیات
 
مقدمه:
خانواده از ابتدای تاریخ تاکنون در بین تمامی جوامع بشری، به عنوان اصلی‌ترین نهاد اجتماعی، زیربنای جوامع و منشأ فرهنگ‌ها، تمدن‌ها و تاریخ بشر بوده است. پرداختن به این بنای مقدس و بنیادین و حمایت و هدایت آن به جایگاه واقعی و متعالی‌اش، همواره سبب اصلاح خانواده بزرگ انسانی و غفلت از آن موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط به ورطه هلاکت و ضلالت بوده است.
اسلام به عنوان مکتبی انسان‌ساز بیشترین عنایت را به تکریم، تنزیه و تعالی خانواده دارد و این نهاد مقدس را کانون تربیت و مهد مودت و رحمت می‌شمرد و سعادت و شقاوت جامعه انسانی را منوط به صلاح و فساد این بنا می‌داند و هدف از تشکیل خانواده را تأمین نیازهای مادی، عاطفی و معنوی انسان از جمله دستیابی به سکون و آرامش برمی‌شمارد. دستیابی به این اهداف والای مکتب اسلام و حفظ و حراست دقیق و مستمر از آن، نیازمند توجه جدی به خانواده و پیاده کردن قوانین مربوط به آن در اسلام است و ضروری است کلیه برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها در تمام سطوح،‌ حق‌مدارانه و در راستای تعالی و مصالح خانواده باشد.
خانواده براساس اجتماع و به عقیده جامعه‌شناسان یکی از عوامل مهم ایجاد تمدن است. رشد و پرورش افراد در خانواده پایه‌گذاری شده و سلامت و سعادت جامعه بشری در گرو تربیت صحیح و استواری است که در خانواده پدید آمده است. وضعی که با تأسف، امروزه با آن مواجهیم، وجود تزلزل در ارکان خانواده‌هاست. توضیح مسأله اینکه ما امروزه در بسیاری از خانواد‌ها شاهد عدم تفاهم، درگیری و نزاع و حتی متارکه و طلاق هستیم.
بسیاری از فرزندان در محیط نابسامان خانواده رشد یافته و از تربیت درست و آرامش و سکونی که لازمه رشد است، برخوردار نمی‌باشند. این امر در درازمدت زمینه‌سازی نابسامانی‌های رفتاری و حتی انحراف و لغزش بسیار است.
جرم‌شناسان یکی از ریشه‌های جرم و انحراف را در نابسامانی خانواده می‌دانند و بررسی‌هایی که در جوامع غربی و حتی در جوامع خودمان به عمل آمده نشان داده است که بسیاری از مجرمان و منحرفان، کسانی هستند که در خانواده نابسامانی پرورش یافته‌اند. در مورد سر و سامان دادن به این موضوع نظرات مختلفی عرضه شده است:
1ـ گروهی تندرو حتی مسأله لغو خانواده را نظر داده بودند که تجربه انقلاب کمونیستی در دنیا و لغو خانواده در آن سامان، آن‌ها را به خطایشان واقف گردانیده است.
2ـ عده‌ای ریشه این نابسامانی‌ها را عدم آزادی زن و عدم تساوی حقوق او با مرد دانسته و قائل شده‌اند که با تأمین این حق،‌ مشکلات خانوادگی حل می‌شود.
3ـ دسته سومی درست خلاف آن را نظر داده و گمان داشته‌اند که اگر آزادی را از زنان سلب و آن‌ها را در محیط خانه محبوس سازند، به تربیت نسل درست و استوار قادر شده و می‌توانند ریشه همه نابسامانی‌ها را بخشکانند.
4ـ اسلام در این زمینه رهنمودهایی براساس دریافت از وحی دارد که اجرای آن می‌تواند نابسامانی‌های موجود را از بین برده و بشر را به سوی هدف خلقتش به پیش برد. در بینش اسلامی حیات خانواده مبتنی بر ضوابط ایمان و اخلاق و متکی به حقوق است که دامنه آن در برگیرنده شأن زن، شوهر، فرزندان و والدین است و ما در این بررسی کوتاه سعی داریم به توضیح و تشریح آن بپردازیم. طبیعی است که مستندات ما در این بررسی منابع اصیل اسلامی و تجربه علمای اسلامی در طول مدت چهارده قرن می‌باشد.
 
1 ـ 1 ـ تعریف و تبیین موضوع:
واژه خانواده در لغت‌نامه‌های عرب معادل واژه‌هایی همچون اهل البیت، عیال (ع.و.ل)، أسرة و زوج می‌باشد. از این رو به بررسی این کلمات می‌پردازیم:
الف ـ تعریف لغوی عیال:
عالَه: در معنی بهم نزدیکند. تحویل: اعتماد و اتکال نمودن به دیگری در هر چیزی که دشوار و سنگین است.
عیال: مفردش عیل است، یعنی چیزی سنگین.
عالَه: سنگینی و فشار زندگی را تحمل کرد و از این معنی است سخن پیامبر(ص) که: «أبدأ بنفسک ثم بمن تحوّل ـ هزینه و بخشش را از خویش آغاز کن و از عیال خویش آغاز کن.»
أعال: اهل و عیالش زیاد شد.
عول: جور و میل از حق. «عال الرجل یعول عولاً و عیالةً ای مال و جار»، عول فرائض از آنست که چون سهام زیاده باشد به آن‌ها نقص و جور داخل شود. «فإن خضتم الا تعدلوا فواحدة او ماملکت ایمانکم ذلک اونی الا تعدلوا ـ اگر ترسیدید که در صورت گرفتن زنان بیشتر عدالت نکنید فقط یک زن بگیرید و یا از کنیزان اختیار کنید، آن نزدیک‌تر است به اینکه ظلم و بی‌انصافی کنید»  این لفظ یکبار بیشتر در قرآن نیامده است.

ب ـ تعریف لغوی أسر:
أسر: بستن کسی با زنجیر و طناب چنانکه گویند: أسرت القتب ـ یعنی زین و برگ را به پشت مرکب بستم، اسیر را هم به همین مناسبت اسیر نامیده‌اند، که مقید و محدود می‌شود و سپس به هر چیزی که گرفته شده و مقید است، اسیر گفته‌اند، هر چند که با چیزی هم بسته نشود.
جمع أسیر ـ أساری، أساری و أسری ـ است و در آیه «و یتیمناً و اسیرا»  به کار رفته است. بعداً معنی اسیر گسترش یافته و در معانی (اسیر نعمت شدن) استعمال شده و همچنین درباره خانواده که وسیله نیرومندی و تقویت مرد است و اسرة الرجل: یعنی خانواده مرد.
الأسرة ج أسر: خانواده، عائله، زره محکم.

ج ـ تعریف لغوی زوج:
الزوج ج أزواج و زوجه: همنشین، قرین، همسر، جفت انسان، عیال، جفت هر چیز
زوج به هر یک از دو همسر مرد و زن (نرینه و مادینه) و در حیوانات که با هم جفت هستند و آمیزش جنسی نموده‌اند، گفته می‌شود و همچنین به هر دو جفتی، چه در مزاوجت و یا در غیر آن، مثل جفت کفش و نعلین و نیز به هر دو چیزی که با یکدیگر شبیه یا همانند باشند، خواه شباهتی یکسان و یا ناهمسان باشد باز هم آن‌ها را ـ زوج ـ گویند.
خدای تعالی گوید: «فجعل منه الزوجین الذکر و الأنثی  ....»
«و» قلنا یا آدم اسکن أنت و زوجک الجنة و کلا منها رغداً حیث شئتما و لاتقربا هذه الشجرة فتکونا من الظلمین... »
«ولی واژه‌ی ـ زوجه ـ ناپسند است و به کار نمی‌رود (در قرآن نیامده است، می‌گویند: زوج المرئه: شوهر آن زن و زوجه الرجل: زن آن مرد) جمعش زوجات است.
شاعر می‌گوید: «فبکا نباتی شجوهن و زوجتی ـ همسرم و دخترانم از غم و اندوهشان گریستند.»
جمع زوج ـ ازواج ـ است. در آیه: «هم و ازواجهم» و «احشروا الذین ظلموا و أزواجهم»
أزواجهم ـ یعنی یاران و کسانی که در کردار و رفتار از ستمگران پیروی می‌کردند (که در دوزخ هم با هم قرینند.)
و آیه: «الی ما متعنا به أزواجاً منهم.»  یعنی کسانی که همسان و همگنان و اقران آن‌هایند. و آیات: «سبحان الذی خلق الأزواج» آگاهی و هشداری به این امر است که اشیاء تمامشان از جوهر و عرض، ماده و صورت ترکیب شده‌اند و این که هر چیز ساخته شده و مصنوع از قاعده ترکیب، عاری و مستثنی نیست.
هر مصنوعی به ناچار، اقتضاء صانعی و سازنده‌ای دارد و این امر خود تنبیهی است برای این که خدای تعالی فرد است (چون از حکم مصنوع خارج است ـ کان الله و لم یکن معه شیء ... به حکم این آیه قرآن که هو الاول و همچنین ـ لیس کمثله شیء ـ یعنی ذات باریتعالی از حکم و قانون اشیاء که مرکبند، خارج است.
و آیه «خلقنا زوجین»  این آیه روشن کرده است که هرچه در عالم است زوج است از جهت این که برای آن چیز، یا ضدی یا چیزی شبیه به آن، یا چیزی در ترکیب آن هست و بلکه به هیچ وجه از ترکیب و مرکب بودن جدا نیست. در آیه اخیر: زوجین را از این جهت بیان کرد تا هشداری باشد برای بر این که: شیء هر چند ضد و مثل و شبهی نداشته باشد اما از ترکیب جوهر و عرض ناگزیر و جدانشدنی است و آن زوجین است.
زوج: جفت ـ صنف. بهر دو قرین از مذکر و مؤنث در حیوانات که ازدواج یافته‌اند گفته می‌شود: زوج. به هر دو قرین در غیر حیوانات نیز زوج اطلاق می‌شود مثل یک زوج کفش (یک جفت).
زوجه به معنی زن است جمع آن زوجات می‌باشد.راغب می‌گوید: آن لغت ردیء است. نگارنده گوید لذا زوجه و زوجات در قرآن نیامده بلکه زوج و ازواج به کار رفته است.