در این تحقیق می خوانیم:
منزل ششم، صبر و استقامت صبر عبارت است از ثبات و اطمینان نفس چنان که خواجه نصیرالدین طوسى(ره) صبر را معرفى مىکند به: نگهدارى نفس از بیتابى نزد مکروه(1) بنابراین صابر کسى است که صبر ملکه او باشد.
یعنى نفسش در بلایا و مصایب مضطرب نگشته و در حوادث و شداید مقاوم باشد به نحوى که سینهاش از آن تنگ نشده و اظهار گله و شکایت پیش خلق ننماید.
نکته اول: صبر یا بر نعمت است یا بر نقمت توضیح اینکه آنچه در این دنیا براى انسان است یا موافق باطبع و خواسته اوست و یا مطابق میل او نیست.
آنچه که مطابق میل اوست دو چیز است: یکى ثروت و جاه و مقام و صحت و امنیت و. صبر بر این نعمات به این است که طاغى و یاغى و مغرور نشده و خدا را از یاد نبرد و گردنکشى نکند. همچنانکه حقتعالى در وصف این قسم افراد فرمود: ان الانسان لیطغى ان رآه استغنى؛(2) جمعى از اصحاب پیغمبر چون از فقر رهایى یافتند، گفتند: خدا ما را بر فقر و محنت امتحان کرد و ما صبر کردیم و به رفاه و نعمت آزمود پس قدرت صبر بر آن نداریم.
(3) حق به این گروه هشدار داده فرمود: «یا ایها الذین آمنوا لاتلهکم اموالکم و لااولادکم عن ذکر اللّه؛(4) اى کسانى که ایمان آوردهاید مبادا مال و اولاد شما را به سبب فراموشى یاد خدا هلاک کند.
» طغیان نکردن بنده در برابر خداوند به این است که بنده به خود بفهماند که این اموال و نعمتها در نزد او عاریهاند و به زودى از او پس گرفته مىشوند.
بنابراین باید که بر بندگان خدا فخر نفروشد، تکبر نکند، حقوق الهى خود اعم از خمس و زکات و انفاق را ادا کند، از مستمندان دستگیرى کند و کسى را با مال و مقام خود نیازارد.
صبر بر این امور از جمله دشوارترین مراتب صبر است. دیگرى معصیت است و گناه از این جهت موافق با میل و نفس است که قوا و نیروهاى نفس بیشتر تمایل به بدى و شرارت دارند و این نیروها اگر تحت کنترل عقل قرار نگیرند انسان را به گمراهى و هلاکت هدایت مىکنند.
پس صبر بر معصیت به این است که همه آن چیزهایى را که نفس به آنها مایل است و در شرع اسلام گناه مىباشد را باید کنار بگذارد و قادر باشد با بهرهگیرى از نیروى عقل جلو خود را از ورود در معاصى اعم از گناهان قلبى و قالبى بگیرد.
و به این جهت صبر بر معصیتهایى که در فرد ملکه شده و به آنها خو کرده بسیار مشکلتر از صبر بر معصیتهاى دیگر است.
اما آنچه که موافق طبع انسان نیست دو چیز است که صبر بر آنهادر روایات و آیات بسیار تأکید شده است.
اول: معصیات اعم از فقر و گرسنگى و ترس، ضرر و زیان و نقص در اموال و اولاد، خداوند در سوره بقره به این مصیبات اشاره کرده و صابران را به رحمت و غفران خود بشارت داده است.
«ولنبلونکم بشىء من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات و بشّر الصابرین الذین اذا اصابتهم مصیبه قالوا انا للّه و انا الیه راجعون اولئک علیهم صلوات من ربّهم و رحمه و اولئک هم المهتدون؛(5) و شما را مىآزمائیم به چیزى از ترس و گرسنگى و نقص در مالها و جانها و ثمرات و بشارت باد صابران را آنانکه چون مصیبتى به آنها رسید گفتند: ما براى خدائیم و همانا به سوى او باز مىگردیم بر آنها درودهایى از پروردگار و رحمت اوست و آنان هدایت یافته شدگانند.
دوم: طاعات و عبادات و دشوارىاش به این جهت است که مخالفت با نفس است به دو جهت یکى آنکه انجام اینگونه امور براى نفس دشوار است و دیگر آنکه آدمى طالب قهر و غلبه است و ذلت و پیشانى برخاک گذاشتن و بندگى و اطاعت دیگرى را کردن برایش دشوار است و آنچه بر او دشوارتر است آنکه باید نیتش را هم براى حقتعالى خالص کند.
بنابراین بر صبر بر طاعات و عبادات در روایات بسیار تأکید شده و منظورشان نیز همین است.
جمعى از عرفا چون حضرت امام خمینى صبر را با این تعریف و مراتب از مقامات متوسطین دانستهاند: زیرا سالک تا زمانى که مصیبت و طاعت را کراهت و سختى براى خود ببیند به مقامات عالیه سلوک نرسیده است.
عارف آن است که مصیبات را از جانب حقتعالى نعمت و بلایا را رحمت ببیند.
نکته دوم: خداوند در قرآن ده پاداش براى صابران نام برده است که همه نشان از بزرگى و عظمت مقام ایشان نزد حقتعالى است.
1. خداوند در همه حال با صابران است و آنان را در همه وقت چه در امور دنیوى و چه اخروى یارى مىدهد.
«استعینوا بالصبر و الصلاة انّ اللّه مع الصابرین»؛(6) لفظ مع در آیه نشان از همراهى حق با صابر در همه موارد مذکور است.
2. خداوند صابران را دوست دارد و به عبارت دیگر ایشان محبوب خداوند هستند.
«و اللّه یحب الصابرین»(7) 3.
حقتعالى براى صابران مغفرت و اجر بزرگى در نظر گرفته است.
«الا الذین صبروا و عملوا الصالحات اولئک لهم مغفرة و اجر کریم»(8) 4.
عاقبت نیکو در روز قیامت. «سلام علیکم بما صبرتم فنعم عقبى الدار.»(9) 5.
رستگارى براى اهل صبر. «انى جزیتهم الیوم بما صبروا انّهم هم الفائزون.
»(10) 6 و 7. غرفههایى در بهشت و همچنین سلام و تحیت پروردگار بر اهل صبر.
«اولئک یجزون الغرفة بما صبروا و یلقّون فیها تحیّة و سلاماً»(11) 8.
خداوند مىفرماید:صابران را دو بار اجر مىدهیم. «اولئک یؤتون اجرهم مرّتین بما صبروا».(12) 9.
خداوند صاحبان صبر را صاحبان عزمى قوى معرفى مىکند.
«واصبر على ما اصابک انّ ذلک من عزم الامور.»(13) 10
برای دانلود متن کامل تحقیق به لینک زیر مراجعه کنید:
در این تحقیق می خوانیم:
یکی از آثار علامه مجلسی رساله عربی«اعتقادات»است که دارای مقدمه و دو بخش است:بخش اول در اصول عقاید و بخش دوم در کیفیت عمل و سیر و سلوک.به مناسبت بخش دوم از این رساله گاهی با نام سیر و سلوک یاد میشود.ترجمه باب اول آن از محدث قمی صاحب کتاب عظیم«سفینة البحار»به اهتمام حجة الاسلام آقای رضا استادی در شماره 5 کیهان اندیشه چاپ شده است.
اکنون ترجمه باب دوم رساله از شیخ ابو القاسم یزدی، از عالمان قرن سیزدهم و مترجم کتاب«شواهد الربوبیه»ملا صدرا (1) و معاصر با مولی شیخ اسماعیل عقدائی از اعاظم و مشاهیر اعلام در نجف اشرف، (2) تقدیم میگردد.مترجم این کار را به در خواست«محمد ولی میرزا»فرزند فتعلی شاه قاجار، پرداخته است.در مقدمه، مترجم بعد از حمد خدا و نعمت حضرت رسول(ص)و آل(ع)، دو صفحه از رساله را به تعریف و تمجید از فتعلی شاه و فرزندش اختصاص میدهد، چنانکه میان عالمان آن زمان، مرسوم بوده است.سپس میگوید رساله مشتمل است بر«جل مطالب مبدأ و معاد و نبوت و امامت و ارشاد طریق سلوک و سیر معنوی که حاصل نمیشود مگر به تهذیب اخلاق و اخلاص در عمل و توسل و انقطاع از خلق به حق»؛و بدین ترتیب، مقدمه پایان مییابد.
مقدمه مترجم، متضمن مطالبی است که تا حدودی گویای طرز مشرب مترجم میباشد، و این اصالت و انتساب ترجمه را به مترجم یعنی«شیخ ابو القاسم یزدی»تأیید میکند.
ترجمه حاضر
رساله اعتقادات علامه مجلسی، با عناوین گوناگون ترجمه شده است که فهرست کامل رسالههای فارسی شده چاپ و خطی با اسامی آنها در«کتابشناسی علامه مجلسی» موجود است. (3) ترجمه حاضر، نسخه خطی با نام«ترجمه اعتقادات» (4) مشتمل بر مقدمه و دو باب، در کتابخانه آستان قدس رضوی شماره 8311 نگهداری میشود (5) و تا کنون چاپ نشده است.ما به منظور اجتناب از تکرار باب اول را حذف و باب دوم را از روی نسخه خطی، استنساخ کردهایم، و پس از مقاله با متن عربی و استخراج آیات و روایات و مختصری تغییر در رسم الخط، آن را آماده چاپ نمودیم. انتخاب نام رساله با استفاده از عنوان رساله عربی است.
اینک عین رساله تقدیم محضر خوانندگان محترم کیهان اندیشه، میشود.امید است که مرضی خدای متعال قرار گیرد.
الباب الثانی فیما یتعلق بکیفیة العمل
باب دویم
در آنچه متعلق میباشد به کیفیت عمل.
به تحقیق که دانستی ای دوست من، آنچه را که تأسیس آن نمودیم در ابتدا از لازم بودن متابعت اهل بیت عصمت و طهارت- سلام الله علیهم-در اقول ایشان و افعال ایشان و لازم بودن تفکر و تدبر در اخبار ایشان.
برای دانلود متن کامل تحقیق به لینک زیر مراجعه کنید.
در این تحقیق می خوانیم:
مهمترین کار انسان و بزرگترین مسؤولیت او نسبت به خویشتن تهذیب نفس است، قرآن کتابى است که فراوان درباره معرفت، تهذیب و تزکیه نفس سخن گفته و از وى خواسته تا به شناخت و مواظبت و مراقبت دائمى از خود بپردازد و با این تهذیب نفس و مراقبت و مواظبت از آن به لقاء الهى که غایت آفرینش اوست نائل شود.
به لحاظ این که همه انسانها در حال سفر به سوى خدا هستند و همگان به سوى او در حرکتند تا با او ملاقات کنند: «یا ایّها الانسان انک کادح الى ربّک کدحاً فملاقیه؛(1) اى انسان، تو با تلاش و رنج به سوى پروردگارت پیش مىروى و سرانجام او را ملاقات خواهى کرد.
» خطاب به انسان که همه اصناف انسان را شامل مىشود و در واقع بر انسانیت انسان تکیه کرده، بیانگر این حقیقت است که خداوند نیروهاى لازم براى حرکت مستمر الهى در وجود او قرار داده است و همه انسانها مسافرى هستند که به سوى خدا در حال سفرند تا به اقلیم وجود گام نهند.
انسانى که مسافر است باید همواره مراقب باشد که از وسط جاده حرکت کند تا به نقطهاى که جاده به آن منتهى مىشود، برسد و آن نقطه همان غایت مطلوبى است که هر انسان سالکى غرضش رسیدن به آن است و اگر انسانى در وسط جاده حرکت کرد، هدایت شده است امّا اگر سهل انگارى کند و از وسط جاده به این طرف و آن طرف متمایل شود به تدریج گمراه شده و نتیجه مطلوب از دست او مىرود و در نتیجه گرفتار گمراهى مىشود.
و به عبارت دیگر: همه راههایى که سالک طى مىکند چه راه هدایت و چه راه ضلالت، چه راه و چه بیراهه همه و همه به سوى خداى منتهى مىشوند چون غایت و مقصود نزد اوست، چیزى که هست آن هست که راهها مختلفند یکى آدمى را به مطلوبش و به فلاح و رستگارى مىرساند و دیگرى زیان کارش مىسازد.
براى این جهت که انسان به سوى خدا در حال حرکت است و باید در وسط جاده حرکت کند حضرت امیر(ع) در نهج البلاغه ضمن تقسیم آدمیان به سه گروه به آنها هشدار مىدهد که در وسط جاده حرکت کنند: «الیمین و الشمال مضلة و الطریق الوسطى هى الجادة؛(2) انحراف به راست و چپ گمراهى و ضلالت است و راه میان و مستقیم جاده وسیع الهى است.
» و ویژگىهاى این جاده میانه عبارت است از این که: «علیها باقى الکتاب و آثار النبوة و منها منغذ السّنه و الیها مصیر العاقبه؛(3) قرآن مجید کتاب جاویدان الهى، آثار نبوت و راه ورود به سنت پیامبر و پایان کار نیز به راه میانه منتهى مىشود.
» یعنى تنها راه براى نجات و سعادت همانا سلوک در جاده میانه است، قرآن در برنامه ایمان آوردهها نیز از آنها خواسته است تا با مراقبت از خویشتن و پاسدارى از ایمان و لوازم آن راه نجات و سعادت را براى خودشان هموار سازند و از این راه به کمال شایسته خود یعنى ملاقات الهى نائل شوند.
برای دانلود متن کامل تحقیق به لینک زیر مراجعه کنید.
عناوین این تحقیق عبارتند از:
کشف و مشاهده از نگاه قرآن و عرفان
دوره یکم:قرآن
دوره دوم:حدیث
دوره سوم:آراء کلامی
دوره چهارم:تصوف و عرفان
چکیده :
نوشتۀ حاضر براساس روش تحلیلی و مقایسه ای در صدد تبیینی از نگرش عرفا و ادبا در باب مفهوم
حقیقت محمدیه در هندسۀ دین ، عرفان و ادب است. آنچه در این راستا می خوانیم عبارت است از :
پیشینه ی این اندیشه و ریشه یابی ظهور و گسترش آن ، نگرش ها و تحلیل های برخی از ادیان درمورد
حقیقت محمدیه ، تعابیر و عناوین مختلف این اندیشه و در نهایت بررسی نگرش دو عارف بزرگ و نامدار
ایران شیخ عطّار نیشابوری(وفات 618 ه . ق) و شیخ محمود شبستری( وفات 720 ه . ق) در دو اثر اسرارنامه و
گلشن راز . حقیقت محمدیه ازجمله مباحث پایه ای واز مفاهیم مهم جهان بینی عرفانی است . حقیقت
ربانی است این نور ازلی و قدیم به طور متوالی در انبیاء ، جلوه کرده تا آنکه به آخرین « نور » ، محمدیه
تجلّی تاریخی خود یعنی حضرت محمد (ص) رسیده است . حقیقت محمدی اولین حقیقت ظاهر ،
موجود نخستین ، مبدء ظهورعالم ، کاملترین فرد نوع انسانی و بلکه اکمل مظاهر حق است . همه ی
انسان ها بسته به میزان ایمان و معرفت خود از این نور ربانی بهره مند می شوند ، درست مانند یک
هرمی که در رأس آن نورالانوار قرار دارد و پس از آن کاملترین مظهر خداوند ،پیامبراسلام (ص) ، وپس از
ایشان انبیا ، امامان ، اولیا ء و... قرار می گیرند ، هرکسی که به رأس هرم نزدیکتر است بیشتر از دیگران
از این نور بهره می برد . آیات و روایات بیانگرمقام و منزلت پیامبر اسلام (ص) به عنوان کاملترین مظهر
خداوند است. عارفان و شاعران بسیاری چون شبستری و عطّار در این زمینه داد سخن داده اند و هرکدام
به اقتضای زمان و موقعیت خود نامی برآن نهاده اند .بررسی ها و تحلیل های انجام شده دالّ بر این است
که آنها پیامبر اسلام را مصداق کامل حقیقت محمدی می دانند .
کلید واژه :
حقیقت محمدیه (ص) ، عرفان ،دین ، ادب ، گلشن راز ، اسرارنامه
فرضیه ها :
-1 فرضیه نخست ( پاسخ فرضی پرسش 1) : اندیشه ی ظهور حقیقت محمدیه (ص) تنها به آثار ابن عربی و حلّاج نمی رسد ، بلکه دارای زمینه های اسلامی و غیر اسلامی است .
-2 فرضیه دوم ( پاسخ فرضی پرسش 2) : منظور از حقیقت محمدیه (ص ) شخص پیامبر اسلام نیست بلکه یک حقیقت کلی است که نخستین موجود و مبدأظهور عالم است .
-3 فرضیه سوم ( پاسخ فرضی پرسش 3) : در آیات محکم قرآن ، به این موضوع به طور مستقیم اشاره نشده اما در آیات متشابه ، نمونه هایی وجود دارد که می توان آنها را به حقیقت
محمدیه(ص) تاویل کرد .
-4 فرضیه چهارم ( پاسخ فرضی پرسش چهارم ) : هریک از عرفا بنا به مقتضیات زمان و نوع مکتب عرفانی خود با عنوان های مختلف از آن یاد کرده اند . به نظر می رسد که شیخ محمود شبستری و عطّار نیشابوری در مورد اندیشه ی حقیقت محمدیه نظرات مشابهی دارند .
اهداف تحقیق :
ریشه یابی ظهور اند یشه ی حقیقت محمدیه(ص) در عرفان مشخّص کردن مصادیق حقیقت محمدیه (ص)
شناسایی تعابیر و اسامی مختلف حقیقت محمدیه
شناسایی دیدگاه دوعارف برجسته شیخ محمود شبستری و شیخ عطّار نیشابوری درمورد
حقیقت محمدیه
شناسایی برخی از باورها و اعتقادات مسمانان و ایرانیان
ودر نهایت شناخت بهتر و بیشتر خدای متعال و پیامبر بزرگ اسلام (ص)
این پایان نامه به فرمت Pdf می باشد
برای دریافت فرمت ورد(word) با قیمت 30000 تومان
به hoopadrayaneh@gmail.com ایمیل بزنید