فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:55
پایان نامه مقطع کارشناسی رشته روان شناسی عمومی
موضوع: بررسی عوامل خانوادگی مؤثر بر تکرار پایه دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی آموزش و پرورش منطقه 18 تهران
چکیده:
در این پژوهش به منظور بررسی عوامل خانوادگی مؤثر بر تکرار پایه دانش آموزان دختر پایه سوم راهنمایی آموزش و پرورش منطقه ۱۸ تهران از یک پرسشنامه محقق ساخته که دارای ۲۱ سئوال است استفاده شد. بعد از اعتباریابی این پرسشنامه بر روی یک گروه نمونه این مقیاس برروی دو گروه نمونه دانش آموزان مردود و قبول که هر گروه شامل ۴۰ نفر بودند اجرا شد. با استفاده از آزمون خی دو (K) داده های پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آماری به دست آمده از این بررسی نشان داد که میزان روابط صمیمی والدین با دانش آموزان مردود و کمتر از روابط صمیمی والدین دانش آموزان قبول است. علاقه و انتظار به تحصیل والدین دانش آموزان مردود کمتر از والدین دانش آموزان قبول است. وجود منابع خواندنی موجود در خانه (روزنامه، مجله، کتاب) دانش آموزان مردود کمتر از دانش آموزان قبول است.
فهرست مطالب:
فصل اول: طرح پژوهش
مقدمه
بیان مسئله
ضرورت پژوهش
سئوالهای پژوهش
فرضیه های پژوهش
تعریف مفاهیم و اصطلاحات
فصل دوم: پیشینه پژوهش
مقدمه
عوامل ایجاد کننده افت تحصیلی و تکرار پایه
تحقیقات جهانی انجام شده
وضعیت مطالعات در ایران
فصل سوم: روش پژوهش
مقدمه
روش پژوهش
جامعه آماری و گروه نمونه
روش نمونه گیری
ابزار پژوهش
اعتبار و روایی ابزار سنجش
روش گردآوری داده ها
روش تحلیل آماری
کیفیت تحلیل
فصل چهارم: تحلیل داده ها
مقدمه
جداول فراوانی
نمودار فراوانی
تحلیل داده ها
خلاصه نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه های تحقیق
فصل پنجم: تفسیر یافته های پژوهش
بحث و نتیجه گیری
محدودیتهای پژوهش
پیشنهادات
منابع
پیوستها
پرسشنامه
پاسخنامه
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:210
پایان نامه دوره کارشناسی رشته روان شناسی عمومی
فهرست مطالب:
مقدمه
۲-تعاریف متغیرها
الف: تعریف مصرف کننده
ب: تعریف بهره وری
ج: تعریف فرآیند فروش
د: تعریف مصرف
هـ : تعریف ماهیت رفتار مصرف کننده
ر: تعریف مدیریت خدمت
۳-طبقه بندی
الف) عوامل مؤثر بر افزایش بهره وری
ب) مدل دایره ای عوامل موثر بر بهره وری (سوترماتسیر)
ج) روشهای اصلی بهبود بهره وری توسط سومانت واماکنو
د) چند راه کار برای ایجاد انگیزه خرید مشتری
هـ) راههای جلب رضایت مشتریان وفادار از دمینیک توربین
ر): شش انگیزه خرید و ۷ مرحله فروش پیگیر
۴: عوامل و مراحل شکل گیری متغیر:
الف) نقش فن آوری دیجیتالی، تلفن و تبلیغات بر رفتار مصرف کننده
ب) تأثیر ارکان پنج گانه تجارت بر تأمین رضایت مشتری
د) نقش برقراری ارتباط با مشتری و اخذ بازخورد مورد نیاز «نمودار عوامل مرتبط با رضایت مشتری»
ر) تأثیر اندازه گیری بهره وری در سیستم بهبود بهره وری
م: تأثیر آموزش کارکنان در نحوه برخورد با مشتری و افزایش بهره وری
ن: نقش زنجیره خدمت به مشتریان در حفظ آنان و افزایش سوددهی
و: نقش مهارتهای انسانی و ظاهر فروشنده بر مصرف کننده
هـ: تأثیر مارک کالا و بسته بندی و ارائه خدمات بر مصرف کننده
۵-مشکلات متغیر
الف: ۲۵ اشتباه در فروشندگی و راههای اجتناب از آن
ب: رایج ترین نارسایی های روان شناختی در بازاریابی و راه حل آن
ج) اهمیت پوزش ساختن و مراحل ایجاد تفاهم در فروش
د) چرا مشتریان را از دست می دهیم؟
ر) چگونه شکایات را مطرح کنیم؟
۶: بهبود مشکلات متغیر
الف: استفاده مؤثر از وقت و برنامه مدون در مراحل فروش
ب: استقرار یک نظام شکایات
ج: چگونه از شکایات مشتریان سود ببریم؟
د) چگونه مشتری خود را حفظ کرده و فروش موفق داشته باشیم؟
هـ: هرم موفقیت و پنج عمل مؤثر بر مصرف
۷-تحقیقات انجام شده در این زمینه
۸-نتیجه گیری و جمع بندی
۹-منابع و مآخد
روان شناسی مصرف کننده، یکی از گرایشهای پرطرفدار روان شناسی در سالیان اخیر به شمار می اید که بیش از هر چیز در جست و جوی شناخت و تحلیل رفتارهای مرتبط با مصرف است. از مهم ترین زمینه های این علم، بررسی موضوع هایی چون: توقعات، سلیقه ها، و خواست های مصرف کننده (مشتریان) است. در عین حال، به کمک این علم می توان، از طریق بازنگری رفتار مصرف کننده عوامل زیربنایی مؤثر بر نگرش ها و باورهای آنها را در برگزیدن نشان (مارک) کالا مورد بررسی قرار داد و همچنین به عوامل فرهنگی – اجتماعی اثربخش بر فرآیند تصمیم گیری مصرف کننده پرداخت. با به کارگیری روش های مطالعه در حوزه رفتار مصرف کننده و پیش بینی رفتارهای مرتبط با خرید، می توان به ساخت و ارائه بهتر کالا پرداخت که در نهایت به افزایش فروش و رضایت مشتری منجر می گردد.
(آتش پور، حمید و میس جنتیان، سمیرا. (۱۳۸۲). روانشناسی رفتار مصرف کننده. تهران)
همیشه برای مسئولان، برنامه ریزان، کارشناسان نیروی انسانی فعال در سازمانهای کشور و نیر متخصصان علاقمند به شرنوشت کشور این سؤال مطرح است که چگونه می توان بهره وری را در سازمانها افزایش داد؟ چگونه می توان بهره وری نیروی انسانی شاغل در سازمانها را به میزان دلخواه رسانید؟ چه عواملی باعث می شود بهره وری یک نهاد، مؤسسه یا سازمان آموزشی، تولیدی، خدماتی، نظامی و … افزایش یا کاهش پیدا کند؟ آیا بعضی از تصمیماتی که تا کنون در رابطه با نحوه انتخاب و به کارگیری نیروی انسانی در سازمانهای کشور اتخاذ شده، در اصل اشتباه نبوده است؟ تا هنگامی که بهره وری در همه سازمانهای فعال در کشور به حد بهینه یا به عبارت دیگر به سطح ممکن نرسد، امکانات موجود برای رشد، ترقی و پیشرفت کشور در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و … فراهم نخواهد آمد. هرچند عوامل متعدد در هم بافته ای باعث می شوند تا بهره وری یک سازمان افزایش یابد و در سطح دلاخواه نیز ثابت باقی بماند، اما اهمیت رهبری و مدیریت اثربخش و وجود یا حضور فعال مدیریت موفق، شایسته و کارآمد در سازمان از اهمیت عوامل دیگر در همین زمینه بیشتر است.
(ساعتچی، محمود. (۱۳۷۶). روان شناسی بهره وری. تهران. ویرایش).
فلسفه مشتری مداری: با ورود به هزاره سوم میلادی، بسیاری از مفاهیم در سازمان های پیشتاز، مفهومی دیگر پیدا کرده اند و به تبع آن، نقش جدیدی را در جوامع عهده دار گشته اند. امروزه روابط انسان ها در یک تعادل طرفینی مفهوم پیدا می کند. به طوری که هر فردی از یک طرف مشتری افراد دیگر است و از طرف دیگر خود مشتریانی دارد.
تا یکصد سال قبل، بازرگانان به طور مستقیم تمام مشتریان را می شناختند و رابطه بسیار نزدیک و چهره به چهره با آنها داشتند اما توسعه روزافزون صنعت بین فروشنده و مشتری نیز فاصله انداخت تا اینکه شکل تولید تک واحدی، به تولید انبوه، ضرورت ارتباطات پیچیده تری را ایجاب نمود. در این راستا تا اوایل قرن بیستم هیچ برنامه مدونی به شکل کلاسیک انجام نشده بود و تا جایی که بررسی ها نشان می دهد، اولین کتاب در زمینه بازاریابی در سال ۱۹۱۹ منتشر و اولین پرسشنامه تجاری نیز در ۱۹۲۰ توزیع شد. بطوری که علی رغم رونق تجاری سنتی تا بعد از جنگ جهانی دوم، در سال ۱۹۳۱ فقط سه موسسه بازارشناسی در دنیا، با دو درصد از بودجه کل به فعالیت مشغول بودند. در یک نگاه می توان گفت، بازاریابی در سیر تکامل تاریخی خود ۴ مرحله را طی کرده است که عبارتند از: ۱-محصول گرایی، ۲-بازارگرایی، ۳-مشتری گرایی، ۴-رفاه گرایی.
محمدی، اسماعیل. (۱۳۸۲). مشتری مداری، تکریم ارباب رجوع. تهران – رسا)
برخی از نویسندگان، تاریخ آغاز مطالعات مدیریت را به وودرو ویلسن نسبت می دهند، اندیشمندانی از قبیل ویلسن، گودنو، چارلز بیرد، ویلابی وگیلوئیگ و تیلور این عقیده استنباط می شود که اداره کردن نه تنها علم است بلکه قلمرو اداره از سیایت جداست و هدف اصلی علم اداره همانا بهره وری است و برغم برخی اصل شماره یک علم اداره به حساب می آمد.
مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی. (۱۳۸۲)، خاکی، غلامرضا، مدیریت بهره وری.
لغت «روان شناسی» ابتدا توسط علی اکبر سیاسی در سال ۱۳۱۷ در دانشکده ادبیات دانشکده تهران مصطلح گردید. روان شناسی صنعتی در سال ۱۹۰۱ در آمریکا عنوان گردید و چند سال بعد در انگلیس به عنوان رشته ای از علوم شناخته شد. از پیشقدمان روان شناسی صنعتی والتردیل اسکات است که با شیوه های روان شناسی در ازدیاد تولید و کیفیت و کمیت آن اثر گذارد. وی اولین استاد این رشته از روان شناسی به شمار می آید. در سال ۱۹۱۵ رشته روان شناسی صنعتی در موسسه فنی کارنگی توسط والتر وان دایک بینگ هام رایج گردید و در سال ۱۹۲۱ اولین کسی که در این رشته دکترا گرفت، بروس موربود.
پروا – مهدی – (۱۳۸۱). روان شنناسی صنعتی و مدیریت. تهران – چاپخانه حیدری.
خدمت به مشتری و درنظر گرفتن نیازها و سلیقه های مصرف کننده قدیمی ترین و در عین حال تازه ترین مسأله برای هر موسسه ای است. علاقه به رفتار کار و سازمانها چندین هزار سال سابقه دارد. خاستگاههای مطالعه علمی رفتار مربوط به محیط کار در روان شناسی صنعتی جای دارد. دو روان شناس که می توان آنها را روان شناس صنعتی نامید یکی والتر دیل اسکات آمریکایی است که به آلمان رفت تا درجه دکترای خود را با دکتر ویلهم ای وونت که نخستین آزمایشگاه روان شناسی آزمایشگاهی را به سال ۱۷۸۹ در لایپزیک پایه گذایر کرده بود بگذراند.
دیگری هوگو مونستربرگ بود که آلمانی بود و برای تدریس به دانشگاه هاروارد آمده بود و این عقیده را تبلیغ می کرد که روان شناسی می تواند مدیران را در نیل به اهدافشان یاری دهد. شاید مشهورترین مطالعات پژوهشی مونستربرگ آزمونی بود که برای گزینش رانندگان شرکت اتوبوس رانی بوستون تهیه کرد.
در سالهای ۱۹۳۰ اقدامات گرانبهای کورت لوین که استدلال می کرد آزمایش با آدمیان در زمینه های دشوار مانند انگیزش میسر است انجام شد و بخش اعظم آزمایشهای کورت لوین مربوط به انواع گوناگون رهبری و اثرات انگیزش آنها تحت شرایط مختلف بود. در اثنای دهه ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۵ شکوفایی روان شناسی سازمانی دیده می شود. و دیدگاه معاصر چنین است:
مطالعه رفتار در محیط کار و سازمانها مشتمل رب جامعه شناسی، علوم سیاسی و نظریه مدیریت نسبی است. اصطلاحات متغیر وابسته و متغیر مستقل ذاتاً در مفهوم خاصی ریشه ندارد. هر رفتار پایدار ویژه می تواند پایگاه خود را تغییر دهد بسته به این که در آن زمان فهم چه چیزی وجه همت ماست. رفتار مورد مطالعه متغیر وابسته است و عوامل ممکنی که به خاطر تأثیرشان بر متغیر وابسته مطالعه می شوند متغیرهای مستقل هستند. هنگامیکه کانون علاقه ما را پاره ای از مسائل جدید این رشته تشکیل می دهد این مفاهیم مصداق دارد همانگونه که در صفحات قبل به روان شناسی رفتار مصرف کننده، روان شناسی بهره وری، ارتباط فروشنده و مصرف کننده روان شناسی مدیریت، فرهنگ مشتری مداری، استراتژی های بهره وری و … مورد بحث قرار گرفت. این مسائل هم امروزه که تعاریفمان از موفقیت شغلی دستخوش تغییر شده علاقه ویژه ای را به خود جلب کرده است.
آبراهام. ک. کورمن. (۱۳۸۱) – روان شناسی صنعتی و سازمانی ترجمه (دکتر حسین شرکن). تهران – انتشارات رشد.
۲-تعاریف متغیرها
الف: تعریف مصرف کننده:
به بیانی ساده و غیر تحلیلی، مصرف کننده فردی است که شما باید در برابر پرداختهای وی رضایتش را جلب کنید. پرداخت های مصرف کننده شامل همه ی آن چیزهایی است که برای او ارزشمند است مانند: پول، زمان، وقت و هر چیزی که برای او قابل مبادله باشد.
۱) تهیه کننده یا رساننده: شخصی است که محصول یا خدمات را می فروشد. بر اساس سلسله نیازهای مزلو، چنین فردی به خاطر یکی از نیازهای امنیت، عزت نفس یا نیازهای اجتماعی خواهان پول است.
۲) خریدار. فردی است که محصول یا خدماتی را می خرد اما ممکن است آن را بطه طور مستقیم مصرف نکند، بلکه آن را در زنجیره ی مصرف به فرد دیگری برساند. در سلسله مراتب نیازهای مزلو این فرد ممکن است به خاطر نیاز به محبت و یا تعلق به چنین عملی دست بزند.
۳) مصرف کننده نهایی. فردی است که خدمات و تولیدات را مصرف می کند اما ممکن است آن را شخصا خریداری نکند. به چنین فردی می توان مددجود، مراجعه کننده یا مشتری نام نهاد. در سلسله مراتب نیازهای مزلو فرد مذکور بیشتر بر اساس نیازهای فیزیولوپیک یا نیاز به امنیت، کالا یا خدمات را مصرف می نماید. بر مبنای تعاریف مورد نظر، شخصی که شیرکاکائو یا شکلات را می فروشد، می تواند خود یک خریدار باشد و از فرد دیگری کالا را تهیه نماید. فرد دیگری که کالا را به فروشنده می رساند به نام عمده فروش یا بنکدار معرفی می گردد. زنجیره ی خرید و فروش موزد نظر آنقدر ادامه می یابد تا به مصرف کننده یا استفاده کننده ی نهایی برسد. به منظور ساده کردن طبقه بندی مصرف کننده، می توان آن را به مصرف کننده ی داخلی و خارجی طبقه بندی کرد.
فرمت فایل : docx(قابل ویرایش)
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A) گرایش: جامعه شناسی
عنوان: بررسی عوامل مؤثر در کسب مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه در شهر اصفهان(با تأکید بر خانواده ،مدرسه،گروه دوستان و تلویزیون)
چکیده:
مهارت های اجتماعی یکی از عوامل و اجزاء اصلی اجتماعی شدن افراد درهمه ی جوامع انسانی و فرهنگ ها ست. مهارت های اجتماعی مجموعه رفتارهای آموخته شده و مورد پذیرشی است که فرد را توانا می سازد با دیگران رابطه مؤثر و مفید داشته باشد و از رفتار های نامعقول اجتماعی خودداری کند. به طور کلی عوامل مختلفی مانند خانواده، مدرسه، گروه دوستان، رسانه های جمعی و جامعه در یادگیری مهارت های اجتماعی نقش دارند ؛که میزان تآثیر هر کدام از این عوامل متفاوت و از جامعه ای تا جامعه ی دیگر نیز یکسان نمی باشد.
در این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر کسب مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه در شهر اصفهان (با تأکید بر خانواده، مدرسه، گروه دوستان و تلویزیون) از طریق یک مطالعه ی توصیفی با استفاده از روش پیمایشی پرداخته شده است .
جامعه آماری، کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه در شهر اصفهان در نظر گرفته شده که تعداد آن ها بر اساس اعلام واحد آمار و بودجه اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان در سال تحصیلی 90- 1389 برابر با 46270 نفر می باشد . با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر انتخاب گردید . دانش آموزان با روش نمونهگیری تصادفی و با توجّه به نواحی و مناطق شش گانه آموزش و پرورش شهر اصفهان ، انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ی محقق ساخته در زمینه ی مهارت های اجتماعی می باشد که از روایی صوری و محتوایی برخوردار بوده و پایایی آن با استفاده از روش ضریب آلفای کرانباخ برابر با 75/0 محاسبه گردیده که در سطح بالایی می باشد. براین اساس پنج فرضیه تدوین شده، که از طریق آزمون تحلیل واریانس (آنوا) و آزمون تحلیل رگرسیون مورد بررسی و آزمون قرارگرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان دهنده این است که بر اساس آزمون تحلیل واریانس متغیرهای خانواده، مدرسه، گروه دوستان و مهارت های اجتماعی ؛ می توان نتیجه گرفت بین این متغیر ها و متغیر مهارت های اجتماعی رابطه ی معنی داری وجود دارد و هر سه متغیر بر کسب مهارت های اجتماعی دختران تأثیر دارد. اما بر اساس آزمون تحلیل واریانس متغیر تلویزیون و مهارت های اجتماعی به این نتیجه می رسیم که بین تماشای تلویزیون و مهارت های اجتماعی دختران رابطه ی معنی داری وجود ندارد و لذا تلویزیون بر کسب مهارت های اجتماعی دختران تأثیر ندارد.
مقدمه:
اجتماعی کردن صحیح افراد و کسب مهارت های اجتماعی لازم ، برای زندگی همواره یکی از اهداف اساسی هرجامعه می باشد. چـرا که رشد اجتماعی درجریان اجتمــاعی شدن به وجود می آید، باعث سازگاری و برقــراری ارتباط صحیح افراد با دیگران می شود و آن ها را از این طریق قادر به شکوفایی استعدادهای بالقوه شان می سازد . جریان اجتماعی شدن که در آن مهارت ها، انگیزه ها ، ارزش ها ، هنجارها و رفتارهای فرد شکل می گیرد تا به شکل مطلوب در جامعه رفتار کند ؛ازکودکی آغاز و درطول عمر ادامه می یابد.
بروز برخی از مشکلات درجامعه ناشی از عدم رشد افراد در زمینه ی تربیت اجتماعی است. پرورش بعد اجتماعیِ افراد در توسعه و رشد سایر ابعاد زندگی فرد نیز مؤثر است. نوجوانان وجوانان جهت رسیدن به ارزش ها و به دنبال آن زندگی سالم و لذّت بخش ، سعی درکسب مهارت های اجتماعی دارند. برخی از افراد ، سازمان ها و نهادها در اجتماعی کردن افراد نقش اساسی دارند که خانواده ابتدا به شکل غیر رسمی به این امر می پردازد وسپس مدرسه، گروه دوستان و رسانه های جمعی می توانند در کسب مهارت های اجتماعی کودکان و نوجوانان نقش تعیین کننده ای داشته باشند.
بنابراین بدیهی است که هرگونه تلاشی در جهت پرورش مهارت های اجتماعی افراد بایستی از خانواده شروع و سپس در برنامه رسمی و غیر رسمی مدارس بر اساس رشد دانش آموزان ادامه یافته و در ارتباط با گروه دوستان (به ویژه در دوره ی نوجوانی و جوانی که گرایش به مستقل شدن دارند) ، وسپس رسانه های جمعی زمینه ی کسب مهارت های اجتماعی به شکل مطلوب فراهم آید.
با توجــّه به مطالب فوق این پژوهش ، سعی برآن دارد تا تأثیری که خانواده ، مدرسه ،گروه دوستان و رسانه های جمعی به ویژه تلویزیون درکسب مهارت های اجتماعی ایجاد می کنند را مورد بررسی قرار دهد.
فصل اول:
کلیات تحقیق
1ـ1ـ طرح مساله
رفتار اجتماعی بر تمامی جنبه های زندگی افراد سایه می افکند و بر سازگاری و شاد کامی بعدی آنها تاثیر می گذارد. توانایی فرد از نظر کنار آمدن با دیگران و انجام رفتارهای اجتماعی مطلوب، میزان محبوبیت او را در میان والدین ، معلّمان ، همسالان و دیگر افراد جامعه مشخص می کند. اجتماعی شدن فراگردی است که به واسطه آن هر فرد، دانش و مهارت های اجتماعی لازم را برای مشارکت مؤثر و فعّال در زندگی گروهی و اجتماعی کسب می کند( بروم و سلینک ،1386 ). این فراگرد به افراد این امکان را می دهد تا شخصیّت ویژه ای را برای خود کسب کنند و وارد اجتماع شوند. کسب مهارت های اجتماعی یکی از عناصر اصلی اجتماعی شدن در کلیه فرهنگ ها است که طی دو تا سه دهه اخیر مورد توجّه دانشمندان قرار گرفته است. شخصی که دارای مهارت های اجتماعی است می تواند به انتخاب و ارائه رفتارهای مناسب در زمان و موقعیّت معین دست بزند که جدا از فرهنگ و زمینه اجتماعی فرد نیست. مهارت های اجتماعی عبارتند از رفتارهای انطباقی فراگرفته شده که فرد را قادر می سازد با افراد دیگر روابط متقابل داشته باشد، واکنش های مثبت بروز دهد و از رفتارهایی که پیآمد منفی دارند اجتناب ورزد . مهارت های اجتماعی رفتارهایی نظیر همکاری، مسئولیت پذیری ، همدلی، خویشتن داری و خود اتکایی را شامل می شوند (کارتلج و میلبرن ،1372: 94).
اجتماعی شدن مهم ترین فرایند کسب مهارت های اجتماعی در کودکان است که متأثر از سطوح مختلف بوم شناختی شامل خانواده، مدرسه و جامعه می باشد .مهارت های اجتماعی افراد می تواند تأثیر شگرفی در کارکردهای انطباقی، تحصیلی، کیفیت زندگی ، ارتباطات با دوستان و توان بالقوه ی آن ها برای زندگی و آموزش در محیط با حداقل محدودیت داشته باشد. ماسن و دیگران چهار عامل اساسی در اجتماعی شدن و کسب مهارت های اجتماعی را خانواده، مدرسه ، هم سالان و تلویزیون می دانند (ماسن ،1370 :56).
لیبرمن و دیویس(1975) در پژوهش خود به این نتیجــه رسیـــدند که بــــرای درمان مراجعــــان خود باید تجربیات خوشایندی از طریق تقویت کننده های وابسته به رفتارهای اجتماعی مناسب فـراهم آورده و آمـــوزش مهـارت های اجتماعی را بیش از حد مورد توجّه قرار دهند.
بیکر و همکاران (1978) در پژوهش خود با نام مهارت های اجتماعی در کودکان سنین پیش دبستانی دارای تأخیر در رشد، نشان دادند که خانواده در کسب مهارت های اجتماعی مؤثر بوده است.
زاک و همکاران (1979) در پژوهش خود در یافتند که آموزش مهارت های اجتماعی و تحصیلی با یکدیگر مرتبط بوده، و وابستگی بالایی با هم دارند.همچنین مدرسه و خانواده به منزله ی یک موقعیّت مهم برای آموزش مهارت های اجتماعی قلمداد می شوند.
کارسورا (1985) نیز در یک مطالعه کاملاً وسیع با نمونه های قابل اطمینان عوامل مؤثر در مهارت های اجتماعی مانند خانواده، همسالان وهم بازی ها را مورد تائید قرار داده است.
فاتـحی زاده و فتـحی (1380) در پـژوهش خود با عنـوان بررسی عملکرد مدرسه در ایجاد و پرورش مهارت های اجتماعی دانش آموزان دختر دبیرستانی به این نتیجه رسیدند که مدرسه و برنامه درسی نقش مؤثری در ایجاد و پرورش مهارت های اجتماعی دارند.
یارعلی(1383 ) در پژوهش خود به نقش برنامه درسی و محتوای کتاب های درسی در کسب مهارت های ارتباطی و اجتماعی اشاره می کند.
1-2- اهمیت و ضـرورت تحقیق
رفتار اجتماعی بر تمامی جنبه های زندگی افراد به ویژه برسازگاری و شادکامی آنان تأثیرمی گذارد. نارسایی درمهارت های اجتماعی می تواند برسازگاری اجتماعی ، تعادل عاطفی ، پیشرفت تحصیلی و درآینده بر پیشرفت شغلی افراد تأثیر منفی به جای گذارد ( متسون، 1384: 10).
تربیت اجتماعی به مجموع واکنش ها و نگرش ها ومهارت هایی اطلاق می شود که فرد باید در مورد خـود ، خانواده ، همسالان ، گروه های اجتماعی ، دوستان ، همسایگان ، نهادها ، جامعه ملی و بالاخره ، جوامع انسانی و بشریّت کسب کند. هدف نهایی تربیت اجتماعی : جامعه پذیری ،کسب مهارت های اجتماعی ، پرورش افراد متفکر و نقاد و تربیت شهروند مطلوب است.
اهمیّت مهارت های اجتماعی به عنوان مهم ترین عامـل اجتماعی شدن و سـازگاری اجتماعی را هیچ گاه نمی توان از نظردور داشت و بی شک توجه به هوش اجتماعی ، رشد اجتماعی و تربیت اجتماعی درکنار دیگر ابعاد رشد و حیطه های تعلیم و تربیت ازجایگاه ویژه ای برخوردار است. تاجایی که “ثوراندایک” هوش را به سه دسته هوش اجتماعی، هوش عینی و هوش انتزاعی قسمت کرده است (متسون ،1384 : 9) .
لذا با در نظر گرفتن اهمیّت و نقش مهارت های اجتماعی درشکل گیری زندگی اجتماعی فرد، توجّه ویژه ای به این موضوع شده و این تحقیق دراین زمینه صورت می پذیرد . ضمناً بررسی میزان و نحوه ی کسب مهارت های اجتماعی و نقش آن در زندگی اجتماعی دختران توسط خانواده ، مدرسه و گروه دوستان برای آینده دختران ضروری به نظر می رسد.
1-3- سئوالات تحقیق :
– منظور از رشد اجتماعی، تربیت اجتماعی و جامعه پذیری چیست؟
– منظور از مهارت های اجتماعی چیست؟
– انواع مهارت های اجتماعی در دیدگاه های مختلف کدامند؟
– چه عواملی بر کسب مهارت های اجتماعی دختران نقش دارد؟
1-4- فرضـیه های تحقیق :
1- خانواده بر کسب مهارت های اجتماعی دختران تأثیر دارد .
2- مدرسه بر کسب مهارت های اجتماعی دختران تأثیر دارد .
3-گروه دوستان بر کسب مهارت های اجتماعی دختران تأثیر دارد.
4- تلویزیون بر کسب مهارت های اجتماعی دختران تأثیر دارد.
5- میزان تاثیر گذاری هر کدام از عوامل فوق در مقایسه با یکدیگر در کسب مهارت های اجتماعی دختران متفاوت می باشد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:145
پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی
فهرست مطالب:
*فصل اول: کلیات پژوهش*
مقدمه
بیان مساله
سوال اصلی تحقیق
اهمیت وضرورت تحقیق
اهداف تحقیق
*فصل دوم : ادبیات تحقیق*
پیشینه تحقیق
پیشینه تحقیق درجهان
پیشینه تحقیق درایران
مفهوم آموزش وپرورش
جامعه شناسی آموزش وپرورش
هدف جامعه شناسی آموزش وپرورش
نظام جدید آموزش و پرورش درایران
نظام آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران
آموزش وپرورش دوره متوسطه
افت تحصیلی
عوامل افت تحصیلی
بررسی افت تحصیلی وعوامل موثر درآن درچند کشور خارجی
دلایل ترک تحصیل در منطقه خاورمیانه
افت تحصیلی درچند کشور پیشرفته صنعتی وشیوه های مقابله با آن
مقابله با افت تحصیلی درکشورهای آسیا واقیانوس آرام
اقدام های سازمانی
اقدام های تربیتی
اقدام های انگیزشی ومادی
مشارکت اولیاء وجامعه محلی
اقدامهای غیر رسمی
افت تحصیلی درغرب وشیوه های مبارزه با آن
افت تحصیلی وعوامل فردی
افت تحصیلی وکمبود خانوادگی
افت تحصیلی وعوامل درون مدرسه
شیوه های برخورد با پدیده افت تحصیلی درغرب
روشهای ترمیمی وجبرانی مقابله با افت تحصیلی
روشهای تغییر وتحول بنیادی مدرسه
روشهای اصلاحی ودرمان آموزش وپرورش
آموزش وپرورش جبرانی
برنامه های متنوع جبرانی
اثرات آموزش وپرورش جبرانی
خدمات حمایتی
خدمات حمایتی در فرانسه
خدمات حمایتی در بلژیک: کلاسهای تطبیقی
آموزش متقابل
جنبشهای مبارزه با نابرابریها
آموزش خانواده
پیوند خانه ومدرسه
پروژه های محلی ومنطقه ای مبارزه با افت تحصیلی
بررسی مساله افت تحصیلی وارائه راه حلهای پیشنهادی در ایران
خسارتهای ناشی از شکست تحصیلی درایران
راه حلهای پیشنهادی واجرایی
روش دیگر جلوگیری از افت تحصیلی
رویکردهای جامعه شناسی به آموزش وپرورش
مفاهیم کلیدی
چارچوب نظری تحقیق
مدل تحلیلی تحقیق
فرضیه های تحقیق
مدل تحلیلی عوامل اجتماعی موثر بر افت تحصیلی
تعاریف نظری وعملیاتی مفاهیم
*فصل سوم : روش شناسی تحقیق*
روش و فنون تحقیق
جامعه آماری
شیوه برآورد حجم نمونه
روش نمونه گیری
واحد وسطح مشاهده
شیوه جمع آوری اطلاعات
اعتبار و پایایی
روش تجزیه وتحلیل داده های آماری
*فصل چهارم : نتیجه گیری ویافته های تحقیق*
نتایج توصیفی
نتایج همبستگی ها
نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند متغیره
نتایج حاصل از تحلیل مسیر
*فصل پنجم : نتیجه گیری وپیشنهادات*
خلاصه نتایج حاصل از توصیف داده ها
خلاصه نتایج حاصل از تبیین داده ها
محدودیتها
پیشنهاد ها
*منابع و مأخذ*
*پیوست*
چکیده:
از مسائل مهم جامعه ما افت تحصیلی دانشآموزان در مقاطع مختلف تحصیلی است. پدیدهای که مانعی جدی برای رسیدن به اهداف عالی آموزش و پرورش به حساب میآید. موضوع تحقیق حاضر «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر افت تحصیلی دانشآموزان مقطع متوسطه (دختر و پسر) در شهرستان آمل است. هدف اصلی پژوهش حاضرشناخت عوامل اجتماعی مؤثر بر افت تحصیلی دانشآموزان و ارائه راهکارهای صحیح بر اساس ارزشها و هنجارهای ملی و دینی برای بهبود این وضعیت است. روش تحقیق ما پیمایشی و جامعه آماری ما مجموع دانشآموزان دختر و پسری است که در خرداد ماه 1383 نتوانستند کارنامه قبولی دریافت کنند. شیوه نمونهگیری در تحقیق حاضر، نمونه گیری طبقه ای متناسب از نظر حجم بوده و بر اساس آن 178 دانشآموز به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. از میان رویکردهای مختلف جامعهشناسی در مورد افت تحصیلی، رویکرد تضاد به عنوان رویکرد اصلی در چارچوب نظری انتخاب شد که بر اساس آن رویکرد، مدل کلی تحلیل رسم شده و تحقیق صورت گرفت. در تحقیق حاضر متغیر وابسته ما افت تحصیلی بود که متغیرهای مستقل زیادی بر آن تأثیر داشت ولی چهار متغیر عمده انتخاب شده و بر اساس آن چهار فرضیه کلی بدین گونه مطرح شد. بین پایگاه اجتماعی – اقتصادی خانواده، سطح تحصیلات خانواده، عدم انسجام و گسیختگی روابط در خانواده و نگرش فرد نسبت به آینده شغلی خود با افت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد. بررسی هر چهار فرضیه از طریق ضریب همبستگی تای کندال صورت گرفت که نتایج آنها بدین گونه است. فرضیه اول یعنی بین پایگاه اجتماعی – اقتصادی خانواده با افت تحصیلی با اطمینان 99 درصد و سطح خطای کمتر از 1درصد و فرضیه دوم یعنی بین سطح تحصیلات خانواده و افت تحصیلی با اطمینان 99 درصد و سطح خطای کمتر از 5 درصد و فرضیه سوم یعنی بین عدم انسجام و گسیختگی روابط در خانواده با افت تحصیلی با اطمینان 99 درصد و سطح خطای کمتر از 1 درصد نشانگر رابطه بین سه متغیر اصلی مستقل بیان شده با افت تحصیلی بود ولی در آزمون فرضیه چهارم هیچ رابطه آماری معناداری بین نگرش فرد نسبت به آینده شغای با افت تحصیلی وجود ندارد. جهت شناخت میزان و شدت همبستگی میان مجموعه متغیرهای مستقل و متغیر وابسته از تحلیل رگرسیون چند متغیره وبرای شناخت اثرات مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته یعنی افت تحصیلی از روش تحلیل مسیر استفاده شده است که در روش تحلیل رگرسیون سطح تحصیلات خانواده (با ضریب تأثیر 18/0) و در روش تحلیل مسیر (با مجموع ضریب مسیر (21/0) بیشترین تأثیر را بر متغیر وابسته یعنی افت تحصیلی داشته است.
فصل اول
کلیات
1-1- مقدمه
آموزش و پرورش یکی از قدیمیترین نهادهای اجتماعی است که از بدو تشکیل زندگی گروهی انسان و در پاسخ به نیاز انسانها در روابط متقابل به شکل ابتدایی خود وجود داشتهاست. آموزش و پرورش رسمی از اوایل قرن حاضر به صورت یک نظام فراگیر، ابتدا جوامع پیشرفته و متعاقب آن سراسر جوامع در حال پیشرفت را فرا گرفته است و امروز جامعهای نیست که این نظام نقشی در تحول و پیشرفت آن نداشته باشد. (فومنی، 1382، 13)
قلمرو رشد و فعال شدن استعدادها و توانائیهای آدمی را زمان- مکان(جایگاه) یا شرایط زمانی- مکانی(موقعیت) تعیین میکند و جهت میدهد. بنابراین تربیتی سودمند و اثربخش خواهد شد که آن شرایط را در نظر بگیرد و با آنها هماهنگ باشد و یا بتواند شرایط نامطلوب را به شرایط مطلوب تغییر دهد. به عبارت دیگر رشد و تکامل و فعال شدن استعدادها و توانائیهای هر شخص، مستلزم وجود سالم: خانواده سالم، جامعه سالم و موقعیت (مجموع شرایط زمانی-مکانی موثر) سالم است و توأم بودن آنها از ضرورتهای آموزش و پرورش موثر و موفق است. (شعاری نژاد،1381، 21).
از بین بردن بیسوادی، بیکاری، محرومیت و بسیاری از مشکلات و نارسائیهای دیگر اجتماعی را باید در کارکرد مدرسه جستجو کرد. مدرسه مکانی است که در آن بهتر از هر جای دیگر میراث فرهنگی هر قوم میتواند منتقل شود و استعدادهای بالقوه دانشآموزان پرورش یابد و آنان را برای شرکت فعال در جامعه آماده سازد. همچنین مدرسه با پرورش رفتارها و توانائیهایی که مردم برای شرکت در تغییرات و رویارویی با آنها بدان نیاز دارند، راه را برای تجدید حیات اجتماعی هموارتر میکند. عدم موفقیت نظامهای آموزش در انجام این رسالت در بسیاری از مواقع به صورت افت یا شکست تحصیلی بروز میکند که شامل کیفیت ضعیف یادگیری دانشآموزان، تکرار پایه و ترک تحصیل است. افت تحصیلی در کشور ما از پدیدههای مهم سازمان آموزش و پرورش است که به صورت یک مسألهای مهم درآمده که نظر غالب جامعهشناسان و روانشناسان و مربیان تربیتی را به خود جلب کرده است. پدیدهای که هرساله مقادیر قابل توجهی از منابع و سرمایههای انسانی و اقتصادی جامعه را تلف نموده و آثار مخرب و ناگواری را نیز در حیات فردی، خانوادگی و اجتماعی افراد مردود به جای میگذارد. باید به مسأله افت تحصیلی اندیشید، زیرا خسارت ناشی از این پدیده که باعث پژمردگی حیات و سرخوردگی یک انسان و داغ شکستی که برای یک عمر بر روان فرد نقش بسته، با تکرار یک سال یا بیشتر، بهبود نمییابد (اظهار ندامت دانشآموزان مدارس بزرگسال یا شبانه اعم از دختر و پسر گویای این امر است). ارائه آموزش و پرورش یکسان هم برای همه دانشآموزان به رغم تفاوتهای فردی، مسائل و مشکلات عاطفی در خانواده و تفاوتهای اجتماعی، اقتصادی و به خصوص فرهنگی خانوادهها میتواند از عوامل ایجادکننده افت تحصیلی محسوب شود. از آنجا که تفاوت فرهنگی خانوادهها به ویژه مناطق مختلف کشورهای در حال توسعه، غالبا بارز و آشکار است، نظام آموزش و پرورش نمیتواند برای همه طبقات اجتماعی کارآیی لازم را داشته باشد.از این رو بسیاری از کودکان و نوجوانان، بخصوص در مناطق محروم به رغم هوش و استعداد از ادامه تحصیل باز میمانند.
در این تحقیق سعی شده است تا ریشههای جامعه شناختی «افت تحصیلی» در مقاطع متوسطه را در شهرستان آمل تا حد امکان شناخته و همجنین مقایسهای از جهت میزان افت در بین دانشآموزان دختر و پسر از سال 1375تا 1383 به عمل بیاید. چرا که شناخت این عوامل و برخورد مدبرانه با آن میتواند کارآیی نظام مزبور را افزایش داده و جاده علم دانش را برای پیمودن نسلهای جوان هموارتر سازد.
1-2- بیان مسأله
تعاریف گوناگونی از مسأله اجتماعی توسط جامعه شناسان ارائه شده است و مسأله مورد نظر ما در اینجا «افت تحصیلی» است.
دکتر سیفاللهی درباره مسائل اجتماعی میگوید:
«در رابطه با مسائل اجتماعی میتوان گفت امور و پدیدههایی که موجب تنشها و ناسازگاریهای اجتماعی گردیده و به نحوی جامعه یا زندگی افراد را مورد تهدید و تضعیف قرار دهد» (سیفاللهی ، 1381،40)
هر سازمانی استراتژی و راهکارهایی را براساس اهداف سازمانی خود پیش میگیرد که خواهان وضعیتی است که بتواند به آن سو هدایت شود و اگر شرایط حاضر سازمانی به بن بستهای شدیدی دچار شود، به فکر راهحلهای اساسی برآمده، چرا که مشکل بزرگی برای رسیدن به هدف بر سر راهش نمایان می شود که برای رفع آن باید هزینههای زیادی را بپردازد. امّا اگر بخواهیم مسأله اجتماعی را اینگونه تعریف کنیم:
«هر وضعیتی که به عنوان فاصله بین واقعیت و وضعیت مطلوب پدیدار شود» (خاکی، 1382، 14) و غالب افراد جامعه باور داشته باشند که میتوان آن فاصله را رفع کرد. سازمان بزرگ آموزش و پرورش در ایران به یک مشکل آموزشی به نام «افت تحصیلی» دانشآموزان در مقاطع مختلف روبرست. این پدیده نامطلوب برای کل جامعه مسأله جدی ایجاد کرده که در مواردی ریشه در کیفیت نظام آموزشی ما داشته و اذهان متفکران اجتماعی، برنامهریزان کتابهای دولتی، مربیان آموزشی، جامعهشناسان، روانشناسان، خانوادهها، سیاستمداران و … را به خود مشغول داشته است.
مجددا اگر در مورد «مسایل اجتماعی» بگوییم که «مسایل اجتماعی جامعه پدیدههایی اجتماعی اعم از شرایط ساختاری و الگوهای کنشی است که در مسیر تحولات اجتماعی بر سر راه توسعه یعنی بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب قرار میگیرند و مانع تحقق اهداف و تهدید کننده ارزشها و کمال مطلوبها میشوند. این مسایل اجتماعی به عنوان پدیده هایی نامطلوب اذهان نخبگان و افکار عمومی مردم را به خود مشغول میدارند، به طوریکه نوعی وفاق و آمادگی جمعی برای مهار آنها پدید میآید.»(عبدالهی، 1383 : 12)
این پدیده که به یک مسأله فراگیر و گسترده در جامعه تبدیل شده است، مانعی جدی برای رسیدن به اهداف عالی آموزش و پرورش میباشد که مقامات رسمی کشور را به چاره جویی و اقدام عملی در جهت اصلاح و رفع و یا پیشگیری آن وا میدارد « افت تحصیلی» مسألهای نیست که بتوان آن را نادیده گرفت، چرا که از سالها قبل این پدیده در نظام آموزشی ما وجود داشته و تا الان ادامه دارد. این میزان ظاهراً در دوره متوسطه بیش از سایر مقاطع تحصیلی می باشد و عوامل بسیاری درآن دخالت دارد و همین امر باعث شده است تا عده زیادی از دانش آموزان، اصطلاح ریزشی و ریزشی مضاعف را به خود بگیرند و برخی هم به علت عدم کشش درسی دچار ترک تحصیل بشوند.
موضوع و سوال کلی این تحقیق آن است که : « کدام عوامل اجتماعی در افت تحصیلی دانشآموزان کشور ما تأثیر دارند»
این یک موضوع کلی و گسترده است که برای کشف عوامل آن، گروهی بزرگ از محققان لازم است که با هزینه بسیار زیاد و همچنین با صرف زمانی طولانی به تحقیق مشغول شوند و چه بسا مشکلات بسیاری هم از جنبههای مختلف باعث کندی حرکت آنها شده و به علل متفاوت بودن شرایط و موقعیت مکانی و اجتماعی و فرهنگی و غیره نمیتوان به دلایل ثابتی که همه کشور را در برمیگیرد رسید،اگر چه برخی از دلایل مشترک هم وجود داشته باشد. به همین دلیل سعی شده است تا موضوع تحقیق را هم از جنبه مکانی و هم از جنبه بررسی علل و عوامل آن محدودتر ساخت و روشنتر و واضحتر بیان کرد. بنابراین موضوع بالا که کلی و گسترده بود به عنوان زیر تغییر پیدا کرد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
مقدمه:
طلاق در اصل رها کردن از روی قرارداد است. اسلام اولین دینی نیست که طلاق را مباح کرده است این امر بین رومیها و آنتی ها و نیز امت یهود و مسیحی ها و اعراب قبل از اسلام رواج داشته است و از دیدگاه اسلام طلاق یکی از منفورترین حلالهاست که پیامبر اسلام (ص) نیز فرموده اند منفورترین چیزهای حلال در پیش خدا طلاق است قران کریم در هفت آیه نخستین سوره پیرامون طلاق و مسائل مربوط به آن سخن می گوید – خداوند در قرآن می فرماید شما آنها را از خانه هایشان خارج نسازید و آنها نیز از خانه ها خارج نشوند. از آنجا که حقوق زنان در مواردی چنان که شایسته است پاس داشته نمی شود نظام حقوق زن و خانواده یکی از موضوعاتی است که در جامعه ، باید مورد تحقیق قرار گیرد اسلام حق تعلیم و لزوم آموزش آزادی در امر ازدواج و اشتغال را برای مرد و زن هر دو فرض و واجب می شمارد و برابری و تساوی حقوق زن ومرد را امری مسلم می شمارد. علیرغم برابری کامل ارزش انسانی زن و مرد تفاوت هایی نیز وجود دارد که ملاحظه آنها در قانونگذاری خود باعث ستم به آنهاست و عدالت اقتضا می کند : هر یک به تناسب توانایی ها و ناتوانی های خود از حقوق متناسب و متعادل برخوردار شوند. اضافه برآن تساوی کامل حقوق زن و مرد بدون توجه به تفاوتهای آن دو خلاف عدالت و حکمت آفرینش دوگانه آنان است.
قوانین طلاق
طلاق حقی نیست که به مرد عطا شده باشد و از زن بازداشته شده باشد بلکه طلاق آخرین راه چاره ایست که برای پایان دادن به زندگیهای بدون عاطفه و مشقت بار در نظر گرفته شده است به همین لحاظ مسولیت فردی که اختیار بیشتری در این موضوع دارد بیشتر است لذا باید توجه داشت افرادی که از روی هوا و هوس به این امر اقدام میکنند و با بروز کمترین اختلافات آنرا چاره کار خود میدانند روزی باید در مقابل خداوند متعال پاسخگو باشند که آیا واقعا امکان ادامه زندگی به هیچ وجه وجود نداشته و آیا آنها همه سعی خود را برای ادامه زندگی کرده اند؟ و باید پاسخ دهند چرا چیزی را که خداوند امر به محکم و استوار کردن آن کرده براحتی از هم گسسته اند .
بر اساس قوانین و موازین کشور وقوع امر طلاق از سه راه امکانپذیر است
ساده ترین شکل وقوع طلاق زمانیست که زن و شوهر بر مساله طلاق توافق داشته باشند و دیگر مایل به ادامه زندگی با هم نباشند
این نوع طلاق به طلاق توافقی معروف است که از اختیار مرد در طلاق ناشی میشود .
نوع دیگر طلاق که اساس تمام قوانین طلاق میباشد طلاق به خواست و اراده مرد است
((ماده 1133 قانون مدنی- مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید .
تبصره – زن نیز می تواند با وجود شرایط مقرر در مواد (1119) ، (1129) و (1130) این قانون ، از دادگاه تقاضای طلاق نماید .))
در این حالت مرد موظف به پرداخت کلیه حقوق زن میباشد .
اما نوع دیگر طلاق که همچنان ریشه در اختیار مرد دارد طلاق بخواسته زن است ، در این حالت زن با اثبات شرایط عسر و حرج خود (در این شرایط دادگاه مرد را مجبور به طلاق میکند ) و یا با توجه به وکالتی که از ابتدای عقد در شرایط ضمن عقد از مرد گرفته میتواند خود را مطلقه نماید .
((بر اساس ماده 1130 قانون مدنی- در مورد زیر زن می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق نماید در صورتی که برای محکمه ثابت شودکه دوام زوجیت موجب عسر و حرج است می تواند برای جلوگیری از ضرر و حرج زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورت میسر نشدن به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود.
تبصره – عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر وحرج محسوب می گردد :
1- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه .
2- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است .
در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک ، مجددا” به مصرف موارد مذکور روی آورده ، بنا به درخواست زوجه ، طلاق انجام خواهد شد .
3- محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر .
4- ضرب و شتم یا هرگونه سوء استفاده مستمر زوج که عرفا” با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد .
5- ابتلاء زوح به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید .
موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود ، حکم طلاق صادرنماید .))
همچنین اگر در ضمن عقد شروطی واقع شود که در موارد قانونی حق طلاق بصورت وکالت بلا عزل به زن تنفیذ شود این شرایط در درخواست زن برای طلاق نافذ خواهد بود
باید توجه داشت طلاق به خواسته مرد و طلاق توافقی قابل رجوع است یعنی مرد دوباره میتواند بر ادامه زندگی با زن اراده کرده و بدون ازدواج در مدت مقرر زن دوباره به همسری مرد در می آید .اما در طلاق عسر و حرجی یا قضائی امکان رجوع برای مرد وجود ندارد و صرفا با توافق طرفین امکان آن بوجود می آید.
اما اجرای صیغه طلاق بدون صدور گواهی عدم امکان سازش غیر قانونی میباشد
((ماده 10 قانون حمایت خانواده:
اجرای صیغه طلاق و ثبت آن پس از رسیدگی دادگاه و صدور گواهی عدم امکان سازش صورت خواهد گرفت .
متقاضی گواهی عدم امکان سازش باید تقاضانامه ای به دادگاه تسلیم نماید که در آن علل تقاضا به طور موجه قید گردد. پس از وصول تقاضانامه دادگاه راسا یا به وسیله داور یا داوران سعی در اصلاح بین زن و شوهر و جلوگیری از وقوع طلاق خواهد کرد. هرگاه مساعی دادگاه برای حصول سازش نتیجه نرسد با توجه به ماده 8 این قانون گواهی عدم امکان سازش صادر خواهد کرد. دفتر طلاق پس از دریافت گواهی مذکور به اجرای صیغه طلاق و ثبت آن اقدام خواهد نمود.
هر یک از طرفین عقد بدون تحصیل گواهی عدم امکان سازش مبادرت به طلاق نماید به حبس جنحه ای از شش ماه تا یک سال محکوم خواهد شد. همین مجازات مقرر است برای سردفتری که طلاق را ثبت نماید.))
و در همین قانون و ماده 8 آمده :
در موارد زیر زن یا شوهر حسب مورد می تواند از دادگاه تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش نماید و دادگاه در صورت احراز آن موارد گواهی عدم امکان سازش صادر خواهد کرد.
1 – توافق زوجین برای طلاق .
2 – استنکاف شوهر از دادن نفقه زن و عدم امکان الزام او به تادیه نفقه همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را وفا نکند و اجبار او به ایفا هم ممکن نباشد.
3 – عدم تمکین زن از شوهر.
4 – سو رفتار و یا سو معاشرت هر یک از زوجین به حدی که ادامه زندگی را برای طرف دیگر غیر قابل تحمل نماید.
5 – ابتلا هر یک از زوجین به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای طرف دیگر در مخاطره باشد.
6 – جنون هر یک از زوجین در مواردی که فسخ نکاح ممکن نباشد.
7 – عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال به کار یا حرفه ای که منافی با مصالح خانوادگی یا حیثیات شوهر یا زن باشد.
8 – محکومیت زن یا شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که بر اثر عجز از پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به پنج سال یا بیشتر و بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.
9 – ابتلا به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی زناشویی را غیر ممکن سازد.
10 – هرگاه زوج همسر دیگری اختیار کند یا تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.
11 – هر یک از زوجین زندگی خانوادگی را ترک کند. تشخیص ترک زندگی با دادگاه است .
12 – محکومیت قطعی هر یک از زوجین در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون طرف دیگر باشد.
تشخیص این که جرمی مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقع طرفین و عرف و موازین دیگر با دادگاه است .
13 – در صورت عقیم بودن یکی از زوجین به تقاضای طرف دیگر همچنین در صورتی که زوجین از جهت عوارض و خصوصیات جسمی نتوانند از یکدیگر صاحب اولاد شوند.
14 – در مورد غایب مفقودالاثر با رعایت مقررات ماده 1029 قانون مدنی .
تبصره : طلاقی که به موجب این قانون و بر اساس گواهی عدم امکان سازش واقع می شود فقط در صورت توافق کتبی طرفین در زمان عده قابل رجوع است .))
با بوجود آمدن موانع مختلف قانونی و مسائلی مثل مهریه های امروزی کمتر پیش میاید مرد مستقیما قصد طلاق زن را داشته باشد و حتی بعضاً با وجود انحرافات مشخص در همسر بعضی از مردها بخاطر بار مالی سنگین طلاق از آن دوری میکنند و زندگی بی روحی را در پیش میگیرند و گاهی سعی در ایجاد ناراحتی برای زن میکنند تا او خود پیش قدم شود در کنار این مساله مراجعات مکرر زنها برای طلاق و ادعاهای مکرر عسر و حرج قضات دادگاه را برای صدور حکم طلاق دچار تردید میکند و این امکان هم در صورت ارائه نکردن دلایل محکم از طرف زن غیر ممکن است .
بنابر این بهترین راه خاتمه دادن به زندگیهای مشقت بار و بدون عاطفه توافق طرفین بر روی طلاق میباشد که در ضمن این توافق دو طرف بر روی مسائل مالی و حقوق مشخصه توافق کرده و با دادن دادخواست مشترک امکان طلاق را فراهم میکنند و چون این درخواست مشترک و با توافق طرفین است حکم صادر شده در مورد آن قطعی بوده و قابل تجدید نظر خواهی نیز نمیباشد که از نظر زمان رسیدگی سریعتر از موارد دیگر طلاق خواهد بود .
در کتاب دینی ما نیز امر شده که یا بنیکویی با هم زندگی کنید و یا در غیر اینصورت باز بنیکوئی از هم جدا شوید .