آزمایش به معنی تجربه روش های جدید و ارزشیابی اثرهای آن است و منظور از تحقیق آزمایشی، روشی است که دست کم یک متغیر تحقیق در کنترل پژوهشگر باشد تا بتواند با دستکاری آن، اثرش را بر متغیر دیگر بررسی نماید. به عبارت دیگر تحقیق آزمایشی روشی کنترل شده و منظم برای یافتن پاسخ این سوال است که «اگر متغیر الف تحت شرایط کنترل شده تغییر کند، چه اثری بر متغیر ب خواهد داشت ؟». در تحقیق آزمایشی، متغیر مستقل (متغیر الف) به وسیله آزمایش کننده دستکاری می شود تا تأثیرات تغییرات آن بر متغیر دیگری (متغیر ب) که وابسته فرض شده است، مشاهده و اندازه گیری شود. به عنوان مثال در یک طرح آزمایشی که به منظور تعیین کارایی یک روش تدریس جدید بر یادگیری علوم طرح ریزی شده است، روش تدریس جدید متعیر مستقل است و یادگیری علوم متغیر وابسته است. این مثال نشان می دهد که به منظور برقراری رابطه علت و معلولی میان دو یا چند متغیر از طرح های آزمایشی استفاده می شود. در تحقیق آزمایشی، آزمایشکنندگان، محرک، رفتار یا شرایط محیطی (متغیر مستقل) را دستکاری میکنند، سپس چگونگی تاثیر این امر را در تغییر وضعیت و یا رفتار آزمودنی (متغیر وابسته) مورد مشاهده قرار میدهند. دستکاری آنها دقیق، منظم و کنترل شده است، آنها باید از عوامل دیگری که بر نتیجه کار اثر میکند (متغیرهای مزاحم یا اخلال گر) آگاه باشند و آنها را به گونهای کنترل نمایند یا از میان بردارند که بتوانند بین عامل دستکاری شده(متغیر مستقل) و آثار مشاهدهشده (متغیر وابسته) رابطهای منطقی برقرار سازند. در این روش، پژوهشگران ابتدا مسئلهای را تعریف می نمایند، سپس برای آن یک پاسخ آزمایشی یا فرضیه پیشنهاد میکنند. آنان فرضیه را میآزمایند و بر اساس رابطه میان متغیرهای کنترل شدهای که مشاهده کردهاند (رابطه متغیر مستقل و وابسته) فرضیه را تائید یا رد میکنند. باید توجه داشته باشیم که تائید یا رد یک فرضیه بر اساس احتمال بیان میشود نه بر اساس یقین. نکته بسیار مهم در روش آزمایشی این است که عناصر دستکاری شده و آثار مشاهده شده را میتوان کنترل کرد. کنترل مفهوم بسیار مهم و کلیدی در تحقیق آزمایشی است به نحوی که اگر بخواهیم یک تفاوت عمده بین تحقیق آزمایشی و سایر روش های تحقیق در نظر بگیریم، می توان از کنترل نام برد
فهرست :
مقدمه
ماهیت آزمایش
مفهوم علیت
ویژگی های پژوهش آزمایشی
کنترل در تحقیق آزمایشی
حذف متغیرهای ناخواسته
نمونه گیری تصادفی
انتخاب گروه کنترل
تکرار آزمایش
استفاده از روشهای آماری
خطر تصنعی و ساختگی شدن
نوع و رویکرد روش
شناسایى مسئله و تدوین فرضیه
آزمون فرضیه
انتقال نتایج پژوهش
نحوه ی صورت بندى عنوان
طرح هاى پیش آزمایش
طرحهاى شبه آزمایش
شناسایى مسئله و تدوین نظریه
طراحى آزمایش
اجراى آزمایش
نحوه ی جمع آورى اطلاعات
شیوه هاى توصیف و تحلیل اطلاعات
بیان نقاط قوت و ضعف روش آزمایشى
معرفى یک نمونه با استفاده از روش مورد بررسى
براساس هدف پژوهش ها به پژوهش های بنیادی و کاربردی تقسیم می شوند. البته زهره سرمد معتقد است پژوهش ها براساس هدف به سه دسته تقسیم می شوند: تحقیق بنیادی، تحقیق کاربردی و تحقیق و توسعه. با عنایت به توضیحات زیر می توان گفت تحقیق و توسعه خود یک نوع تحقیق کاربردی است
یکی از مشکلاتی که دائما از طرف دانشجویان مطرح می شود، کم اهمیت دانستن موضوع تحقیقشان است و همیشه با نوشتن جملاتی کوتاه و با عجله قصد دارند از این بخش تحقیق خودشان سریع عبور کنند. در حالیکه اهمیت و ضرورت انجام یک تحقیق دلیل اصلی و محوری برای اقدام به یک تحقیق است. همواره دانشجویان از اساتید می پرسند که اهمیت و ضرورت تحقیق من چیست؟ این سؤال به طور قطع نشان دهنده این مطلب است که دانشجو ی مورد نظر،خودش موضوع تحقیق را انتخاب نکرده وگرنه به راحتی می توانست در مورد ضرورت و اهمیت انجام تحقیق خود صحبت کند. اما واقعا اهمیت و ضرورت یک تحقیق به چه معناست؟
آقای دکتر محمد ملبوبی، رئیس انجمن ژنتیک ایران و عضو هئیت علمی مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی میباشند . ایشان از سال 1375 تا 1380 به عنوان معاون پژوهشی مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی بوده و از نزدیک با مشکلات پژوهشی کشور آشنا می باشند.
ایشان میگویند: سال گذشته ، نامه بیم دهنده وزرای علوم تحقیقات و فناوری، بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی، صنایع و معدن و جهاد کشاورزی خطاب به رئیس جمهور، که قطعا از سر خیر خواهی و دور اندیشی آنان است در جراید درج گردید. ایشان را گروهی از انجمن و موسسات درنامه جداگانه ای همراهی کردند.
اکنون پس از گذشت 24 سال از پیروزی انقلاب که مهمترین ارمغان آن، واگذاری تصمیم گیری به ملت بود، اینجانب نیز مانند نویسندگان نامه های فوق معتقدم که بایستی ضرورت نگری را کنار گذاشت و سکان کشور را به سوی آینده جهت داد؛ هر چند امواج سهمگین برکشتی کشور بتازد، این سخنی است که آنها نیز با رئیس جمهور در میان گذاردند
شاخص رضایت مشتری آمریکا یک معیار ملی برای رضایت مشتریان از کیفیت کالاها و خدمات عرضه شده توسط سازمانهای مختلف اعم از دولتی و خصوصی میباشد. این شاخص علاوه بر بررسی رضایت مشتریان در سطح ملی یک ابزار مناسب برای ارزیابی عملکرد به شمار میرود، علاوه بر این تحقیقات نشان داده است که همبستگی شاخص رضایت مشتری آمریکا و سودآوری سازمان به گونهای است که این شاخص توانایی پیشبینی سودآوری و عملکرد تجاری سازمان در بازار سهام را دارد.