پرسشنامه FFMQ ( ذهن آگاهی ): مقیاس خودسنجی 39 آیتمی است که توسط بائر و همکاران (2006) از طریق تلفیقگویه هایی از پرسشنامه ذهن آگاهی فریبرگ[1]((FMI)، والش و همکاران[2]،2006)، مقیاس هوشیاری و توجه ذهن آگاه[3]((MAAS)؛ براون و ریان، 2003)، مقیاس ذهن آگاهی کنچوکی[4]((KIMS)، بائر و اسمیت،2004)، و پرسشنامه ذهن آگاهی[5]((FFMQ ؛ بائر و همکاران)، با استفاده از رویکرد تحلیل عاملی[6] تحول یافته است . بائر(2006)، تحلیل عاملی اکتشافی را بر نمونه ای از دانشجویان دانشگاه انجام داد .این پرسشنامه دارای112 گویه و 5 مولفه بود بر اساس نتایج 4 عامل از 5 عامل با عامل های شناخته شده در KIMS قابل مقایسه بود و پنجمین عامل شامل آیتم هایی از FMI و MQ بود که تحت عنوان حالت غیر واکنشی به تجربه درونی تعریف شد. عامل ها ی بدست آمده اینچنین نامگذاری گردید :مشاهده، عمل توأم با هوشیاری، غیر قضاوتی بودن به تجربه درونی، توصیف و غیر واکنشی بودن . عامل مشاهده در برگیرنده توجه به محرک های بیرونی و درونی مانند احساسات، شناخت ها، هیجان ها، صداها و بوها می باشد. توصیف به نامگذاری تجربه های بیرونی با کلمات مربوط می شود ، عمل توام با هوشیاری در برگیرنده عمل کردن با حضور ذهن کامل در هر لحظه است و در تضاد با عمل مکانیکی است که در هنگام وقوع ذهن فرد در جای دیگری است. غیر قضاوتی بودن به تجربه درونی شامل حالت غیر قضاوتی داشتن نسبت به افکار و احساسات است و غیر واکنشی بودن به تجربه درونی اجازه آمد و رفت به افکار و احساسات درونی است بی آنکه فرد در آنها گیر کند (براون ، ریان و کراسول، 2007)
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:119
موضوع : تعیین میزان آگاهی و نگرش دانشچویان دانشکده بهداشت و معماری دانشگاه شهید بهشتی در مورد اکستازی و عوارض ناشی از مصرف آن در سال 1387
فهرست مطالب:
چکیده 1
فصل اول 5
بیان مسأله 6
فصل دوم 11
- کلیات 12
تاریخچه 13
الگوی مصرف اکستازی 13
سیر مصرف اکستازی در ایران و جهان 15
بحران های بوجود آورنده توسط اکستازی 16
آسیبهای اجتماعی اکستازی 17
جوانان و اکستازی 18
علائم، اثرات و عوارض اکستازی 19
پیشگیری اکستازی 22
- مروری بر مطالعات انجام شده در ایران و جهان 23
مروری بر مطالعات انجام شده در ایران 23
مروری بر مطالعات انجام شده در جهان 27
فصل سوم 34
- اهداف پژوهش 35
هدف کلی 35
اهداف اختصاصی 35
- سوألات پژوهش 36
سوألات توصیفی پژوهش 36
فرضیات پژوهش 37
هدف کاربردی 38
تعریف مفاهیم و واژه های کلیدی 38
جدول متغیرها 40
مواد و روش ها 41
نوع مطالعه 41
تکنیک و روش جمع آوری اطلاعات 41
اعتبار و اعتماد پرسشنامه 41
ابزار گردآوری داده ها 42
جامعۀ مورد بررسی 43
روش نمونه گیری 43
روش تجزیه و تحلیل داده ها 43
نحوه اجرای پژوهش 44
رمزگذاری و امتیازبندی سوألات 44
ملاحظات اخلاقی 45
محدودیتهای پژوهش 46
فصل چهارم 47
– یافته های پژوهش 48
یافته های توصیفی پژوهش 48
یافته های تحلیلی پژوهش 61
بحث و نتیجه گیری 102
پیشنهادات 110
منابع و مأخذ 111
– پیوست 116
پرسشنامه 116
چکیده سابقه و هدف:
امروزه اعتیاد مشکل بزرگ جوامع است و معضلی است که خانوادهها از آن هراس دارند اما دیری نیست که بلای عظیمتری نازل شده و ناجی گولزننده با عنوان قرصهای شادیبخش وارد بازار شده است و این در حالی است که عموم جامعه خصوصاً جوانان از عوارض مصرف این قرصها که در اکثر موارد خطرآفرین نیز هست و گاه حتی یکبار مصرف آن باعث ایجاد عوارض بلندمدت میشود اطلاعی ندارند، همچنین سهولت دسترسی به این مواد و عدم آگاهی جوانان در این مورد آثار زیانبار آن را چندین برابر کرده است. لذا محققین این پژوهش با هدف ارائه آموزشهای لازم در این زمینه، سعی در تعیین میزان آگاهی و نگرش دانشجویان در قالب تحقیقی با عنوان تعیین میزان آگاهی و نگرش دانشجویان در مورد اکستازی و عوارض ناشی از مصرف آن دارند.
مواد و روشها:
در این مطالعه توصیفی – تحلیلی 254 دانشجوی مقطع کارشناسی از دانشکدههای بهداشت و معماری دانشگاه شهید بهشتی به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها شامل پرسشنامه مشتمل بر چهار بخش: مشخصات دموگرافیک، سؤالات سنجش آگاهی، سؤالات سنجش نگرش و سؤالات مربوط به برخی رفتارها و ویژگیهای جامعه مورد مطالعه بود. سؤالات مربوط به آگاهی و نگرش امتیازبندی گردید، همچنین روایی آن به روش اعتبار محتوا سنجیده شد، بدین صورت که پرسشنامه توسط متخصصین و اساتید مربوط به موضوع مورد ارزیابی و بازبینی قرار گرفت و پس از اعمال اصلاح و پایلوت پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفت. پس از تکمیل پرسشنامهها، اطلاعات رمزگذاری شده و دادههای اصلی بوسیلهی برنامههای Excell و Spss و با آزمون آماری T.Test و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها:
از 254 نمونه مورد بررسی 116 نفر مرد و 138 نفر زن بودند، همچنین 122 نفر دانشجوی رشتهی بهداشت و 132 نفر در شتهی معماری تحصیل میکردند. 95% از دانشجویان اظهار کردند اکستازی مصرف نکردهاند و79% اعلام کردند احساس نیاز به برگزاری کلاس دارند و 62% مایل به شرکت در کلاس آموزشی بودند.
همچنین بنا به اظهار پاسخگویان با توجه به میانگین امتیازات کل دانشجویان و رتبهبندی انجامشده، میزان حساسیت و میزان مقاومت به مصرف اکستازی در محدوده بین (تا حدودی موافق) و (موافق) میباشد، همچنین 75% دانشجویان معتقد بودند پایبندی به مسائل دینی یقیناً در کاهش مصرف اکستازی تأثیر دارد و یا ممکن است تأثیر داشته باشد. اولویت اول منبع کسب اطلاعات دانشجویان تلویزیون و رادیو اعلام شد. (54%)
یافتهها نشان میدهد رابطهی معناداری بین میانگین امتیاز آگاهی و نگرش با رشتهی تحصیلی، جنسیت و محل اقامت مشاهده نشد. بین میانگین امتیاز آگاهی و وضعیت تأهل رابطهی معنیداری بدست نیامد ولی بین میانگین امتیاز نگرش و وضعیت تأهل رابطهی معنیداری وجود داشت (0001/0 = p). بین میانگین امتیاز آگاهی و نگرش با حساسیت به مصرف اکستازی رابطه معنیداری مشاهد شد (002/0 = p) ، (0001/0 = p). رابطهی معنیداری بین میانگین امتیاز آگاهی و نگرش با مقاومت به مصرف اکستازی مشاهده نشد. بین میانگین امتیاز آگاهی و مصرف مواد رابطهی معنیداری مشاهده نشد ولی بین میانگین امتیاز نگرش و مصرف مواد رابطهی معنیداری وجود داشت (017/0 = p). رابطهی معنیداری بین میانگین امتیاز آگاهی و میزان پایبندی به مسائل دینی وجود ندارد ولی بین میانگین امتیاز نگرش با میزان پایبندی به مسائل دینی رابطه معنیداری مشاهده شد (0001/0 = p). بین میانگین امتیاز آگاهی و احساس نیاز به برگزاری کلاس آموزشی رابطه معنیداری بدست نیامد ولی بین میانگین امتیاز نگرش و احساس نیاز به برگزاری کلاس رابطهی معنیداری مشاهد شد (0001/0 = p).
رابطهی معنی داری بین میانگین امتیاز آگاهی و تمایل به شرکت در کلاس آموزشی مشاهده نشد ولی بین میانگین امتیاز نگرش و تمایل به شرکت در کلاس آموزشی رابطهی معنیداری مشاهده شد (0001/0 = p). با توجه به نتایج بدستآمده 4/50% دانشجویان امتیاز آگاهی متوسط، 9/29% امتیاز آگاهی ضعیف، 8/13% امتیاز آگاهی خیلی ضعیف و تنها 9/5% آنها امتیاز آگاهی خوب کسب کردند و هیچکس موفق به کسب امتیاز آگاهی خیلی خوب نشد. همچنین 6/23% دانشجویان امتیاز نگرش خیلیخوب، 3/67% امتیاز نگرش خوب، 7/8% امتیاز نگرش متوسط و 4/0% امتیاز نگرش ضعیف کسب کردند و هیچ دانشجویی امتیاز نگرش خیلی ضعیف نگرفت.
بحث و نتیجه گیری:
بر طبق یافتههای ین تحقیق، میزان آگاهی دانشجویان در حد متوسط بوده و مطلوب نمیباشد و از آنجا که تعداد زیادی از دانشجویان خود را حساس به مصرف اکستازی میدانند و احساس نیاز به برگزاری کلاس آموزشی و تمایل به شرکت در کلاس دارند و با توجه به اینکه جامعهی مورد بررسی دانشجویان بودند، بنظر میرسد میزان آگاهی در عموم مردم در این زمینه پائینتر باشد، همچنین با در نظر گرفتن اینکه امتیاز نگرش دانشجویان در حد خوب و قابل قبولی بنظر میرسد لذا پیشنهاد میشود که اقدامات لازم جهت ارتقاء سطح آگاهی و نگرش دانشجویان و عموم مردم صورت گیرد و همچنین با توجه به اینکه 54% دانشجویان تلویزیون و رادیو را بعنوان اولویت اول منبع کسب اطلاعات خود عنوان کردند، بنظر میرسد که نقش صدا و سیما در این زمینه میتواند مؤثرتر و پررنگتر باشد و با توجه به اینکه امتیاز نگرش دانشجویانی که متعقد بودند پایبندی به مسائل دینی نقش کاهنده در مصرف اکستازی دارد قابل قبول می باشد. بنظر میرسد ارائه مطالب آموزشی همراه با آموزههای مذهبی میتواند تأثیر آن را بیشتر کند.
فصل اول: بیان مسأله
بیان مسأله:
امروزه اعتیاد مشکل بزرگ جوامع است و خساراتی که این معضل یا بلای خانمانسوز به جای میگذارد بسیار زیانبار است، زیرا نیروی جوان جامعه را از چرخهی تولید خارج میکند، اعتیاد وابستگی جسمی یا روانی به چیزی است. ]1[ اعتیاد معضلی است که خانوادهها از آن هراس دارند و سعی میکنند فرزندانشان از این بلای خانمانسوز محفوظ بمانند، اما دیری نیست که بلای عظیم تری نازل شده و ناجی گولزننده با عنوان قرصهای شادیبخش وارد بازار شده است. ]2[ در حقیقت امروزه مشکل مصرف زیانآور مواد مخدر به نحو فزایندهای از مواد گیاهی مانند کوکائین، هروئین و شاهدانه بسوی مواد مخدر صناعی در حال چرخش است و در بین طیف گسترده مواد صناعی، گروههای محرک اعصاب که در ساختار شیمیایی (پایه آمفتامین) مشترکند، بیشتر مشکل ساز شدهاند [3] طبق تعریف سازمان جهانی بهداشت مواد روانگردان به موادی اطلاق میشوند که زمانی که مصرف یا تجویز میشوند بر پروسههای ذهنی، به عنوان مثال شناخت، تاثیر بگذارد [4].
آدم یا اکستاسی نام مرسوم داروی غیرقانونی MDMA[1] میباشد (4) اکثر مردم فکر میکنند که اکستازی یک ماده مخدر جدید است، ولی باید گفت که این ماده برای اولین بار در آلمان به عنوان داروی ضداشتها و لاغری تهیه و به ثبت رسید ولی هیچگاه وارد بازار نشد [5]. در اواخر سال 1970 گروهی از روانپزشگان آمریکا، اکستازی را به عنوان دارویی برای درمان بیماریهای روانی تجویز کردند ولی در سال 1985 از سوی مراجع عمده پزشکی جهانی به عنوان داروی غیرمجاز شناخته شد و تا کنون هیچگونه کاربردی به عنوان دارو، مورد پذیرش مجامع علمی قرار نگرفته است [6].
اکستازی به دلیل ایجاد احساس نشاط فراوان امروز در میان محافل جوانان جذابیتی خاص پیدا کرده است، بیشتر محبوبیت آن در جوامع بر پایه گسترش سوء آگاهی مردم و خودآگاهی افراد بر پایه اینکه اکستازی برای فعالیتهای اجتماعی بیضرر است و بعضی هم حتی فکر میکنند که این دارو جایگزینی برای دیگر داروهای مضر است. آنان میگویند که اکستازی حس مهربانی و خوب بودن را ایجاد میکند که کمک میکند فرد واضحتر و روشنتر فکر کند هر چند سوء مصرف این دارو میتواند خطرناک باشد. مصرف این قرصها در ایران بخصوص در یکسال اخیر در پارتیهای (مهمانیهای) شبانه به شدت افزایش یافته است، طبق آمارهای غیررسمی بیشتر مصرفکنندگان اکستازی در ایران جوانان تحصیلکرده و مرفه هستند، این جوانان عمدتاً در خانوادههای از هم پاشیده رشد کرده یا به تنهایی زندگی میکنند و علت گرایش آنان به این ماده تمایل به افزایش انرژی و احساس شادی است و این در حالی است که عموم جامعه از عوارض مصرف این قرصها که در اکثر موارد خطرآفرین نیز هست و گاهی حتی یکبار مصرف آن باعث ایجاد عوارض بلندمدت میشود اطلاعی ندارند. طبق اطلاعات به دست آمده، نزول قیمت به دلیل ساخت دستساز این داروها در لابراتورهای غیرمجاز داخلی است و همین امر سبب شده است ناخالصیهای موجود در این داروها افزایش پیدا کرده و در نتیجه باعث بالا رفتن خطرات و عوارض ناشی از آن میشود، به عنوان عوامل دیگر میتوان از سهولت دسترسی و همچنین آشنایی جوانان با این ماده مخدر بدون اطلاع صحیح از آثار و عوارض مخرب آن نام برد [7].
بر اساس آمارهای تخمینی 8/2 میلیون جوان در سراسر دنیا حداقل یکبار در طول عمر خود از این ماده استفاده کردند [8] در حال حاضر 95% مصرفکنندگان اکستازی در سراسر جهان زیر 20 سال هستند و هماکنون به رغم اینکه استفاده از آن در سرتاسر دنیا ممنوع است اما همچنان مصرف آن گسترش یافته و به کشورهای در حال توسعه راه یافته است [9].
مقدمه :
رشد و گسترش همهجانبه آموزش و پرورش و ارتباط آن با همه نهادها و سازمانهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و... و همچنین کثرت تعداد دانشآموز و نیروی انسانی یعنی معلمان و سایر کارکنان، اختصاص منابع مالی عظیم، مسائل و مشکلات زیادی را در سازمانهای گوناگون این نهاد اساسی اجتماعی بوجود آورده است و باعث شده است که کشورهای مختلف جهان، بخصوص بعد از تئوری «مدیریت علمی تایلور» دریابند که سازمانهای آموزشی و پرورشی نیز همانند دیگر سازمانهای اداری، اقتصادی و... (حتی بیشتر از آنها) نیاز به مدیریت سنجیده و هوشمندانه دارند و بایستی مدیران تحصیل کرده و مجرب که از استعداد و توانایی لازم برخوردارند، مسئولیت ادارة این گونه سازمانها را برعهده داشته باشند، تا با استفاده از علم و هنر مدیریت، بویژه مدیریت آموزشی، مسائل و مشکلات را کاهش داده و با برنامهریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری، و تصمیمگیری درست و مناسب، از بروز آنها تا حد امکان جلوگیری بعمل آورند و نظام تعلیم و تربیت را به سوی پیشرفت و تعالی سوق دهند (قرائی مقدم، ص8)
اگر بپذیریم آموزش و پرورش هر جامعهای تضمین کنندة رشد و توسعه همه جانبه آن جامعه است، باید مدیریت آموزشی را که از اهمیت بسزایی در تحقق اهداف آموزش و پرورش دارد، از سایر شاخههای مدیریت با اهمیتتر بدانیم. تحقق اهداف آموزش و پرورش به انجام بهینه وظایف مدیریت آموزشی بستگی دارد. مدیران آموزشی وظایف اداری آموزش و پرورش خود را از طریق کارکردهای مدیریتی از جمله برنامهریزی، سازماندهی، هماهنگی، رهبری و در نهایت با کنترل و ارزشیابی روند کار انجام میدهند، و به مقتضای بروز نیازهای جدید و یا پدیداری دانش نو در زمینههای علمی و تکنولوژی، آموزش و پرورش افراد جامعه را به منظور غلبه بر جهل و پیشرفت به مقاصد موردنظر رهنمون میسازند.
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه رشته پزشکی بررسی میزان آگاهی مادران از دیسک فاکتورهای عفونت ادرار با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 33
چکیده
شیوع نسبتا" بالای عفونت ادراری در کودکان (5ـ3 درصد دختران و 1درصد پسران)و از طرفی عوارض مهم عدم درمان آن موجب می شود که به دنبال عوامل مؤثری جهت پیشگیری از آن باشیم که یکی از عوامل مؤثردر این زمینه آگاهی مادران از ریسک فاکتورهای عفونت ادراری در کودکان می باشد. به این منظور این مطالعه با هدف بررسی میزان آگاهی مادران از ریسک فاکتورهای عفونت ادراری در کودکان انجام شد. این مطالعه مقطعی در سال1385 به مدت 6 ماه، (اول مهر تا پایان اسفند ماه) بر روی 125 نفر مادری که کودکانشان با تشخیص عفونت ادراری در بخش اطفال در بیمارستان قدس قزوین بستری بودند ، انجام شد و برای هر مادری پرسشنامه ای شامل دو بخش مشخصات فردی و آگاهی تکمیل شد. آگاهی اکثر مادران (6/65 درصد) در حد متوسط بود. بین میزان آگاهی مادران با سطح تحصیلات ، سن، تعداد فرزندان ومنبع به دست آوردن اطلاعات ارتباطی مشاهده نشد. بین میزان آگاهی مادران و و اظهارات آنها مبنی بر اینکه از قبل راجع به ریسک فاکتورهای عفونت ادراری در کودکان اطلاعات داشتند ، ارتباط معنی داری مشاهده شد.
بیان مسأله
عفونت ادراری از بیماریهای شایع گروه سنی کودکان است. 5ـ3 درصد از دختران سن مدرسه مبتلا به عفونت ادرار هستند. از مشکلات مهم این بیماران عوارض دراز مدت مثل هیپرتانسیون و نارسایی کلیوی می باشد. درمان به موقع و پیشگیری از عود عفونت می تواند در جلوگیری از عوارض دراز مدت مؤثر باشد. یکی از عوامل مهم که در جلوگیری از عفونتهای ادراری موثر است، آگاهی پرسنل درمانی و والدین از ریسک فاکتورهای ایجاد کننده آن مثل اختلالات ساختمانی ، نحوه تمیز کردن، نحوه پوشش کودک، وجود یبوست، آلودگی انگلی ، لباسهای تنگ، ختنه در پسرها و... می باشد. به دلیل اهمیت موضوع بر آن شدیم که میزان آگاهی مادران را در مورد ریسک فاکتورهای عفونت ادراری در کودکان از طریق پرسش نامه بررسی کنیم.
دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه رشته علوم اجتماعی آگاهی از تأثیر آموزش کتاب دینی سال اول دبیرستان در اعتقادات دینی دانشآموزان با فرمت ورد و قابل ویرایش تعدادصفحات 120
مقدمـه
اگر درنظام اسلامی , تربیت دینی به ثمر نرسد و نسل جوان جامعه تربیت صحیح دینی پیدا نکند یعنی تربیت اسلامی در وجود و شخصیت آنان زنده فعال نباشد تلخی این ناکامی با شیرینی هیچ کامیابی دیگری قابل تحمل نیست و نباید دل را به موفقیتهای دیگر خوش داشت و از اصل قضیه غافل بود. (رهبری نژاد 1375) قشر جوان در هر جامعهای به لحاظ برخورداری از توان و انرژی فراوان قادرند تأثیر تعیین کنندهای بر آینده آن جامعه داشته باشند آنها به راحتی تغییرات اجتماعی ـ فرهنگی و حتی سیاسی جامعه را سمت و سو میدهند , قادرند امنیت فرهنگی جامعه را تأمین کنند و یا فرهنگ را به سویی برند که مطلوب جامعه نیست. چرا که میراث فرهنگی گذشتگاه توسط آنها به نسل بعد منتقل میشود و چنانچه آنها در انتقال این میراث فرهنگی امانتدار خوبی باشند و در مواجه با فرهنگهای دیگر دچار « خودباختگی فرهنگی» نشوند, خواهند توانست امنیت فرهنگی آن جامعه را تأمین کنند. ولی اگر در مواجهه با فرهنگهای بیگانه دچار خودباختگی فرهنگی شوند, تا چند نسل بعد از فرهنگ مطلوب جامعه نمیتوان خبر گرفت. همه اینها نشانگر اهمیت ویژه قشر جوان و لزوم شناخت موقعیت آن و برنامهریزی صحیح جهت شکوفایی صحیح شخصیت آنها دارد. «بنابراین گزاف نیست اگر بهبود کیفیت نظامهای تعلیم و تربیت را معادل ارتقاء کیفیت حیات و تمدن انسانی در همه ابعاد قلمداد کنیم و از سرمایهگذاری در جهت دستیابی به سیاستها, اصول و روشهای مناسب در این عرصه بعنوان ضروریترین و مدبرانهترین سیاست هر جامعة بشری یاد کنیم». مهرمحمدی , محمود. جایگاه مدارس تجربی در نظام تعلیم و تربیت , فصلنامه تعلیم و تربیت شماره 28, ص 11 و بقول کانت « بشر تنها با تعلیم و تربیت آدم تواند شد و آدمی چیزی جز آنچه تربیت از او میسازد نیست» شکوهی , غلامحسین . تعلیم و تربیت و مراحل آن , مشهد , انتشارات آستان قدس , 1363 , ص 171 و از آنجائیکه تعلیم و تربیت عمدی کوششی منظم و حساب شده محسوب شده است , وجود برخی طرحها برای هدایت چنین کوششی ضروری بنظر میرسد. واژه برنامهدرسی معمولاً به چنین طراحی اطلاق میشود. « شکل و ساختار برنامه درسی از تصمیماتی که در خصوص عناصر تشکیل دهنده برنامه درسی اتخاذ میشود تأثیری پذیرد. عناصر تشکیل دهنده برنامه درسی عبارتند از : 1- اهداف 2- محتوا 3- فعالیتهای یادگیری دانشآموزان 4- روشهای ارزشیابی 5- منابع و ابزار یادگیری 6- زمان 7- فضا 8- گروهبندی دانشآموزان 9- استراتژیهای تدوین و روشهای یاددهی یادگیری که در برنامهریزی درسی با این عوامل 9 گانه به طرق مختلف برخورد میشود.» کلاین , فرانسیس , الگوهای طراحی برنامه درسی , دکتر محمود مهر محمدی , فصلنامه تعلیم و تربیت , شماره 4 و 3 ص 11 اما مفهوم مسلط برنامه درسی چه از نظر تاریخی و چه در حال حاضر موضوعات مدرسهای است که بوسیله معلمان تدریس شده و بوسیله دانشآموزان فراگرفته میشود. در نظام کنونی آموزش و پرورش ایران نیز کتاب درسی بهترین مرجع و منبع یادگیری دانشآموزان است و تقریباً تمام فعالیتهای آموزش رسمی در چارچوب کتاب درسی صورت میگیرد. در فرایند ارزیابی برنامه درسی یا اتخاذ تدابیر و تصمیمهای برنامهای نظرات و نگرش دانشآموزان و معلمان از اهمیت ویژهای برخوردار است. پویایی برنامه درسی زمانی تحقق مییابد که گروههای مختلف که هر کدام به نحوی در سطوح مختلف در امر برنامه درسی دخالت دارند, به همفکری بپردازند و همچنین به نگرش دانشآموزان و معلمان در این زمینه توجه کافی مبذول شود. از طرف دیگر آموزش دینی به لحاظ دارا بودن ابعاد متنوع و مرتبط با جنبههای گوناگون زندگی انسان از مهمترین موضوعات آموزش و پرورش به شمال میرود. در جوامع با حاکمیت دینی , بواسطه تأثیر و توجه به پرورش ارزشهای اخلاقی و اعتقادی فراگیران , تربیت دینی جایگاه ویژهای در برنامههای آموزش و پرورشی دارد. به همین دلیل است که مأموریت و رسالت اصلی نظام آموزش و پرورش در چنین جوامعی تربیت همه جانبه دانشآموزان بر پایه تعالیم و دستورات الهی است. در نظام آموزش و پرورش کشور اسلامی ایران نیز پرورش فراگیران بر دستورات دین مبین اسلام که منبعث از قرآن مجید, سنت و سیره رسول اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع) تکیه دارد. پس برنامهریزان درسی و مؤلفین کتب باید فعالیتهایی که صبفه دینی , اقتصادی و اخلاقی دارد را در اولویت قرار دهند. بر اساس اسناد موجود هدف از تدریس این درس در دوره متوسطه تحقق اهداف گرانسنگی نظیر تقویت ایمان و اعتقاد به خداوند , پرورش حس احترا و قدردانی از انبیاء, پایبندی نسبت به دستورات ایشان و مواردی نظیر آن میباشد و با توجه به اهمیت نیل به این اهداف همواره این دغدغه برای برنامهریزی و پژوهشگران حوزه تربیت دینی وجود داشته است که «تا چه میزانی اهداف مزبور محقق یافتهاند و موانع عدم تحقق کامل آنها چه بودهاند؟ علاوه بر دغدغه اصولی فوق که به میزان اثربخشی درس بینش اسلامی و تلاش در جهت رفع موانع تحقق اهداف مربوط میشود, در سالیان اخیر دغدغه دیگری در میان صاحبنظران تعلیم و تربیت اسلامی بروز کرده است « آیا آموزشهای دین به طور عام و درس بینش اسلامی به طور خاص توانسته در شکلگیری هویت دینی دانشآموزان مؤثر افتد؟ به بیان دیگر صرف نظر از بررسی میزان اثربخشی محتوای درس بینش اسلامی در جهت تحقق اهداف آن , اهمیت بررسی شکلگیری هویت دینی نیز مورد نظر قرار گرفته است. چرا که هویت به معنای کیستی انسان به نقل از دکتر کاردان , زمانی مطرح میشود که انسان خود با چیز دیگری مقایسه کند. احمدلو, مصیب؛ بررسی رابطه میزان هویت ملی و هویت قوی در بین جوانان تبریز, رساله کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه تربیت مدرس , تهران 1381 در واقع هویت همانند دیگر مقولات تنها زمانی برجستگی مییابد و مطرح میشود که در بحران باشد. دوران , بهزاد ؛ تأثیر فضای سایبرنیتیک بر هویت اجتماعی , رساله دکتری جامعهشناسی , دانشگاه تربیت مدرس تهران , 1381 امروزه جهانیسازی , تهدیدی برای هویتهای ملی و سکولاریسم, تهدیدی برای هویتهای دینی میباشد. لذا پژوهش حاضر بر آن است که به میزان تأثیر بررسی کتاب دینی سال اول دبیرستان در شکلگیری هویت دینی دانشآموزان منطقه 7 از دیدگاه معلمان بپردازد. لازم به ذکر است که در بخش بیان مسأله به طور اجمال و در فصل دوم به طور کاملاً مشروح دیدگاه پژوهش حاضر در مورد نقش کتاب دینی سال اول دبیرستان در شکلگیری هویت دینی دانشآموزان ذکر شده است.
بیان مسئله :
در سالهای اخیر موضوع هویت در اشکال مختلف اجتماعی و فردی و با رویکردهای مختلف و نیز عمدهترین گرایش فرهنگی نسبت به آن که همانا ویژگی ملی و دینی است به یکی از چالشهای عمده در بحث و بررسی از نظام فرهنگی کشور درآمده است. عوارض و آسیبهای ناشی از دگرگونی در نظام فرهنگی و ارزشی, تغییر الگوهای سنتی زندگی, پیدایش آرمانها و آرزوهای جدید کاهش نقش آموزشهای دینی , افزایش گرایشهای جدید اجتماعی و بسیاری از موارد مشابه دیگر همگی باعث گردیده جوانان در معرض بیهویتی دینی و ملی قرار گیرند. اگر چه هدف آموزشهای دینی را نمیتوان صرفاً ایجاد و پرورش باورها, ارزشها, نگرشها و طرز تلقیهای مطلوب از نظر دین دانست ولی مسلماً اهداف حیطه ارزشی, مهمترین اهداف اینگونه آموزشها میباشد. زیرا در صورت به وجود آمدن باورها, ارزشها, نگرشها و طرز تلقیهای مطلوب است که اعمال صالح و اخلاق پسندیده به وجود خواهد آمد و در غیر این صورت آموزشها جنبه سطحی مییابند و نمیتوانند اسباب تحقق اهداف تربیت دینی را فراهم آورند.