دانلود پایان نامه آماده
دانلود پایان نامه ارشد رشته تاریخ تحولات سیاسی ولایت کرمانشاهان در دوره صفویه با فرمت ورد وقابل ویرایش تعداد صفحات 105
چکیده
دولت صفویه یکی از دولتهای مهم در تاریخ ایران بوده است به بخشی از تاریخ در غرب ایران و چگونگی اداره کرمانشاهان در عصر صفویه و رفتار حکومت صفویه با کرد ها مخصوصاً دوایل معتبر کلهر و زنگنه می پردازیم . ایل کلهر پیش از روی کار آمدن صفویان تا ابتدای حکومت شاه تهماسب اول (984 ه ق ) دارای موقعیت تقریباً مستقل یا خود مختار بوده است. که بعدها با دربار صفوی ارتباط پیدا کرده و 500 نفر افراد به عنوان« یا ساقی » را آماده خدمت در ارتش صفوی کرده است ایل کلهر از سال (998ه ق ) تحت حکومت عثمانی قرار داشت تا اینکه در سال (1012 ه ق ) شاه عباس اول الله وردی خان حاکم فارس را مامور اخراج عثمانی ها از خاک کلهر و تصرف بغداد کرد .همینکه حکومت مرکزی ایران در روزگار شاه اسماعیل صفوی صاحب قدرت و عظمت گردید. اقوام کرد از جمله عشایر زنگنه که از دیرباز انتظار چنین موقعی را داشتند به همدردی با دولت ایران قد علم کردند و در برابر تجاوزات همسایه غربی همه جا مردانه از حقوق خود و ایران دفاع کردند . این طایفه در زمان شاه اسماعیل صفوی به مراتب عالی رسید و محسود اقران گردید . چون از امراء ایشان کسی نماند، فرقه فرقه به خدمت امراء قزلباشیه مبادرت نموده و در عراق و خراسان استخدام گردیدند و بعضی در زمره قورچیان عظام منخرط گشتند . دولت صفویه مذهب تشیع را که سالها آرزوی شیعیان بود در ایران رسمیت بخشید و ایران را که قبلاً به صورت ملوک الطوایفی اداره می شد به صورت دولتی واحد و یک پارچه درآورد و این نقطه عطفی در تاریخ ایران بود . هدف از این تحقیق شناساندن منطقه غرب ایران در دوره صفویه بود بنابر این کرمانشاهان و کلهر در دوره صفویه اعتبار ویژه ای پیدا کرده بودند که در روزگار صفوی بیشتر در رابطه با سرزمین مسکونی کردها و عشایر کلهربدان اشاره شده است و از یک ساختار منسجم و قوی برخوردار بود
مقدمه
میل و علاقه به دانستن این که پیش از این چه اتفاق افتاده از خصلتهای بشری است. انسانها کنجکاو وتیزبین هستند و در پی یافتن علت و معلولی رویدادهای گذشته، دائم در تلاشند. در این پژوهش به بخشی از این تاریخ در غرب ایران در دوره صفویه میپردازیم ، زیرا عصر صفوی مرحلهای مهم از حیات فرهنگی مردم ایران را منعکس میسازد درمدتی حدود دویستوسیسال از عمر این سلسله آثار متعددی پدید آمده است اما کمترپژوهشی جامع و بدور از قضاوت ارزشی در این مورد صورت گرفته است. ثبت وقایع و رویدادها یک سویه و تنها ازجانب کاتبان دولتی به رشته تحریر در آمده است. در نتیجه تاریخ واقعی از رویدادها که میراث داران واقعی آن تودههای زحمتکش میباشند بازگو نشده است در این پژوهش تا آنجا که امکان داشته تاریخ مدون دو طرف را بررسی و با مقایسه آنها صاحبنظران این بخش از تاریخ ایران را در جریان آن رویدادهای آن دوره قرار می دهیم در پایان از اساتید گرانقدر و فاضل جناب آقای دکتر بهرامنژاد استاد راهنما که علاوه بر کسب علم درس تقوا و انسانیت در محضرشان کسب کردم و جناب آقای دکتر سخا استاد مشاور خوبم ، استاد داور و مدیر گروه و استادان بزرگواری که بر حقیر سمت استادی داشته و از محضرشان کسب فیض کرده ام و از پشتیبانی مادی و معنوی برادران بزرگوار و خوبم آقایان محمد باقر پرویز آیت الله پرویز و اسدالله پرویز و جناب آقای دکتر رحمت الله علائی با در اختیار گذاشتن و ترجمه بخشی از فرمانروایان کرد به من کمک شایانی نمودهاند و خانمهاآذر سرخانی و سحر طهماسبی تایپیست کتابخانه مجلس شورای اسلامی که بنده را در این پایان نامهیاری نموده اند نهایت سپاسگزاری را داشته. آرزوی سربلندی روز افزون برای بزرگواران دارم.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
مقدمه 2
کلیات 3
1- بیان مسئله و علل انتخاب موضوع پژوهش 3
2- اهمیت پژوهش 4
3- اهداف پژوهش 5
4- روش پژوهش 5
5- پیشینه پژوهش 5
6- محدودیت های پژوهش 6
فصل اول : جغرافیایی تاریخی منطقه کرمانشاهان 7
فصل دوم : بررسی اوضاع سیاسی اجتماعی پادشاهان صفویه 12
شاه اسماعیل اول 12
شاه طهماسب 27
شاه اسماعیل دوم 37
شاه محمد خدابنده 39
شاه عباس اول 42
فصل سوم : حکمرانان کرد دوره صفویه 45
فصل چهارم : بررسی نظام اداری دوره صفویه 90
نظام اداری کرمانشاهان در دوره صفویه 90
وضعیت کلهر در دوره صفویه 95
فصل پنجم : نتیجه گیری 99
منابع 103
بخشی از متن اصلی :
ولایت ( به فتح وکسر واو ) در لغت به معنی حکومت کردن ، تسلط پیدا کردن ، دوست داشتن ، یاری دادن ، دست یافتن و تصرف کردن آمده است. قهری در لغت به معنی جبری واضطراری است. در اصطلاح حقوق مدنی ، ولایت قدرت واختیاری است که برابر قانون به یک شخص صلاحیتدار برای اداره امور محجور واگذار شده است . این ولایت دارای اقسامی است : ممکن است به حکم مستقیم قانون به شخصی داده شده یا به موجب وصایت واگذار گردیده و یا به حکم دادگاه برقرار شده باشد . ولایتی که به حکم مستقیم قانون واگذار شده باشد اصطلاحاً ولایت قهری نامیده می شود که قانون مدنی در مواد 180 تا 1194 از آن سخن گفته است . وظیفه و سمت وصیی که از جانب پدر یا جد پدری برای سرپرستی محجورتعیین شده باشد ( ماده 1181 قانون مدنی ) نیز یک نوع ولایت است که غیر ازولایت قهری است ، هرچند که مشمول عنوان ولایت خاص می باشد .
چه اصطلاح ولی خاص ، برابرماده 1194 قانون مدنی ، شامل ولی قهری و وصی منصوب از جانب پدر یا جد پدری است .هر گاه محجورولی خاص نداشته وولایت از طرف دادگاه به شخصی واگذار شده باشد ، این ولایت را قیومت گویند که دارای احکام ویژه ای است . گاهی نیز شخصی که بوسیله دادگاه برای اداره محجور تعیین شده است امین نامیده می شود ( ماده 1187 قانون مدنی و ماده 15 قانون جدید حمایت خانواده ) .
بنابراین ، ولی قهری شخصی است که به حکم قانون تعیین می شود وسمت خود را مستقیماً ازقانون می گیرد و ولایت او یک وظیفه خانوادگی واجتماعی وبه تعبیر دیگر ، اجباری است نه اختیاری و شاید به همین جهت آنرا قهری نامیده اند . حتی بعضی از حقوقدانان ولایت قهری را به ولایت اجباری تعریف کرده اند .
در فقه امامیه ، تا آنجا که مابررسی کردیم ، اصطلاح ولایت قهری بکار نرفته و بنظر می رسد که قانون مدنی نخستین بار آنرا استعمال کرده است . معهذا فقهاء از انواع ولایت از جمله ولایت پدر و جد پدری - ولایت وصی، ولایت حاکم ، ولایت عدول مؤمنین ، به تفصیل سخن گفته اند و گاهی تصریح کرده اند که ولایت پدر و جد پدری ولایت اجباری است .
ولایت قهری به مفهومی که گفته شد در همه کشورها وجود دارد و به تعبیر روشن تر ، در همه کشورها شخص یا اشخاصی که به صغیر نزدیک هستند وبه او دلبستگی ومهر فطری دارند برای سرپرستی واداره امور صغیر به حکم مستقیم قانون تعیین شده اند ، چه طبیعت و فطرت آدمی و مصلحت طفل وجامعه اقتضاء می کند که سرپرستی صغیر واداره امور او حتی الامکان به پدر و اشخاص دیگری که قرابت نزدیک با او دارند وبه سرنوشت و خوشبختی او علاقمند هستند واگذار گردد . پس نهاد ولایت قهری یک نهاد حقوقی است که از طبیعت بشر و مقتضیات زندگی خانوادگی و اجتماعی سرچشمه می گیرد واز این لحاظ در همه کشورها پذیرفته شده است ، اگر چه در تعیین اشخاصی که عهده دار این قسمت هستند و چگونگی اعمال آن ، قوانین یکسان نمی باشند .
اکنون که مفهوم ولایت قهری روشن شد ، به بحث درباره ولایت قهری در حقوق ایران و حقوق تطبیقی می پردازیم . البته بحث از کلیه مسائل مربوط به ولایت قهری در این مقاله مورد نظر نیست بلکه فقط به بررسی قواعد تازه ای که قانون حمایت خانواده در این زمینه مقرر کرده و مسائلی که ماده 15 قانون مذکور پدید آورده و تحولی که حقوق ایران در این خصوص داشته ومقایسه آن با حقوق چند کشور دیگر اکتفا می کنیم .
این فایل به همراه چکیده ، فهرست مطالب ، متن اصلی و منابع تحقیق با فرمت word ، قابل ویرایش در اختیار شما قرارمیگیرد.
تعداد صفحات :37
فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:60
فهرست مطالب:
عنوان صفحه
چکیده
فصل اول : طرح تحقیق
1-1 مقدمه پژوهش
فصل دوم
1-2 معنای لغوی 3
2-2 انواع ولایت 3
3-2 ولایت فقیه یا نصب عام 4
4-2 لزوم حکومت از نظر روایات 4
5-2 شرایط و صفات ولی احد 5
6-2 چگونه به آراء عمومی مراجعه باید کرد 6
7-2 اختیارات حاکم 6
8-2 رابطه¬ی ولایت با قوای سه گانه (رابطه با قوه مقننه) 7
9-2 رابطه با قوه مجریه 8
10-2 رابطه با قوه قضائیه 8
11-2 ولایت فقیه از دیدگاه قرآن 8
12-2 بررسی تفضیلی و نقد ادله قرآنی مخالفین ولایت فقیه 9
13-2 حکومت در اسلام 10
14-2 ولایت فقیه و نظر مخالفین 10
5-2 1ولایت و مسأله مدیریت و مدبریّت 11
16-2 کاربرد عقل 11
17-2 چگونگی حکم در دو زمان 11
18-2 گسترهی ولایت 12
19-2 گستردهی حکومت 12
20-2 اثبات ولایت فقیه از دید قرآن کریم 13
21-2 طبقات مردم 13
22-2 معصوم نبودن فقیه و ولایت مطلقه 14
23-2 مواردی که حکم غیرمعصوم فاقد آن است 14
24-2 ولایت و رهبری ممنوع 14
25-2 ولایت فقیه تداوم خط امامت 16
26-2 ولایت فقیه 17
27-2 ولایت فقیه و نقش آن 17
28-2 اثبات ولایت فقیه 20
29-2 شایسته ترین مجری احکام اسلامی 21
30-2 انتقاد از ولی فقیه 22
31-2 نکاتی در شیوۀ انتقاد 23
32-2 ضروت تشکیل حکومت اسلامی 24
33-2 اسلام یک شریعت الهی است 27
34-2 اجرای احکام در زمان غیبت 29
35-2«مبانی ولایت فقیه و مسئولیت نگهبانی از اسلام، امت اسلامی و حکومت اسلام 35
36-2 وظیفه ما... 39
37-2 شأن نزول آیه ی ولایت 49
38-2 پاسخ چهار ایراد مخالفان بر آیة ولایت 51
فصل سوم
فصل سوم
1-3 روش پژوهش.............................................................................................................
2-3 ابزار تحقیق ..............................................................................................................
3-3 روش جمع آوری اطلاعات..........................................................................................
فصل چهارم
1-4 بیان و تجزیه و تحلیل اطلاعات....................................................................................
2-4 جمع آوری طبقه بندی داده ها....................................................................................
3-4 تحلیل داده ها و پاسخ گویی به سوالات......................................................................
4-4 نتیجه گیری...............................................................................................................
فصل پنجم
1-5 خلاصه¬ی پژوهش 57
2-5 اهداف پژوهش 57
3-5 سوالات پژوهش 57
4-5 روش پژوهش 57
5-5 ابزار 57
6-5 نتایج پژوهش 58
7-5 محدودیت پژوهش 58
8-5 ضمائم 58
چکیده
ولایت به معنی سرپرستی است در مورد شیء- انشان- حیوان وقتی فردی که دارای شرایطی خاص است و زمامداری و حکومت بر مسلمین در دست اوست- ما چهار نوع ولایت داریم (ولایت فقیه- ولایت رسول الله- ولایت امام- ولایت فقیه) در زمان غیبت اما معصوم از طرف و فردی که واجد شرایط خاصی است انتخاب می شود تا بر مردم رهبری کن که با این تفاوت که آنان نائب خاص بودند و ولی فقیه انئب عالم است. ولی فقیه باید صفاتی را داشته باشد از جمله اجتهاد، علم به کتاب و سنت و فقیه، بخیل نباشد، اعلم باشد، ... . رهبر اختیاراتی دارد که به آنها در تحقیق اشاره شده است. ولایت با قوای سه گانه روابطی نیط دارد ولایت فقیه مخافانی نیز دارد که با آنها برخوردهایی شده است. ولایت فقیه را در کتاب های گوناگون مانند تفسیر و ... اثبات کرده اند. شایسته ترین مجری احکام اسلامی فردی است که سه خصوصیت: بهترین قانو شناس، بهترین مفسر و بهترین مجری را داشته باشد. انتقاد از ولی فقیه جایز است بلکه واجب و شرعی است. ولی فقیه باید از اسلام – امت اسلامی و حکومت اسلامی نگهبانی کند و ما وظیفه داریم پشتیبان و دشمن ظالمین باشیم.
فصل اول
سولات پژوهش
1) مفهوم کلی و اصلی ولایت فقیه از دیدگاه لغوی و اسلامی را بنویسید؟
2) آیا می توان از ولی فقیه انتقاد کرد؟
3) آیا پشینهی نظریهی ولایت فقیه به زمان غیبت امام زمان میرسد؟
4) چرا نظریهی ولایت فقیه تنها شکل حکومت دینی تلقی میشود؟
5) آیا میتوان ولایت فقیه را با دلیلی ساده و قابل فهم برای همگان اثبات کرد؟
مقدمه پژوهش
ملت ایران در طول تاریخ حیاتش عیر از دوران هایی کوتاه زیر چکمه استبداد بوده است و از طرفی استعمار استبداد را در خدمت و استخدام خود قرار داد و در تمام شئون مختلف جامعه اعم از سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی نفوذ پیدا کرد به همین جهت جامعه را در جهل، ناآگاهی و دور از مسائل سیاسی قرار دادند و خفقان و اختناق روز به روز بیشتر شد و بالاخره سرگرمی های ناسالم و انحرافی، اعتیاد به هروئین، مشروبات الکلی، رواج امور جنسی، برنامه های سکسی سینماها، کاباره ها و تئاترها گوشه ای از این برنامه های دقیق استعماری بود. اینها و دهها مسألهی دیگر نتایج رژیم شاهنشاهی مخصوصاً حکومت استبدادی چند ساله رضا خان و فرزندش محمدرضا بود که زمینهی یک انقلاب پیگیر را به وجود آورد و تنها در انتظار رهبری قاطع بود که شفای همهی این دردها و مصیبتها باشد. که ناگاه ابر مردی در تاریخ اسلام و ایران چون ستارهای فقدان از گوشهی شهر قم درخشید. این نهضت مرحله به مرحله پیش رفت تا کم کم پایه های رژیم از درون پوسیده شد و از بین این همه اصول این قانون اصلی که ضد انقلاب و امپریالیزم را بیشتر ناراحت و عصبانی نمود اصل ولایت فقیه بود که هنوز هم استعمار را رها نکرده و سرسختانه با آن مبارزه می کند. چرا؟ چون نهضت را فقیه به وجود آورد و سرسختانه با آن مبارزه کرد. از مهمترین مسایلی که در ابعاد گوناگون بحث شده است این است که ولایت فقیه عادل است. مسئلهی ولایت فقیه در ضمن اصل 5 با 53 رأی موافق و 8 رأی مخالف و 4 رأی ممتنع به تصویب رسید. ولی پارهای از اشکالات و ایرادها که در اذهان حاکمیت ملت و تعدد مراکز قدرت است پاسخ داده شود. لذا به نظر لازم و ضروری رسید که پیرامون برخی از اشکالاتی که ممکن است تزلزلی در افکار به وجود آورد بحثی کوتاه و مختصر مطرح، و جزوهای در این زمینه تقدیم گردد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:47
فهرست مطالب:
وحدت و تعدد در ولایت سیاسی
تحقیق محل نزاع
ادلۀ عدم مشروعیّت تعدد در ولایت
دلیل اول: روایات
پیام امام(ع) در جنگ صفّین :
آیا امام(ع) از باب الزام وجدل مردم را به پذیرفتن بیعت دعوت میکند؟
پاسخ شبهه و تحلیل پیام های امام :
مخاطبان امام(ع) دراین پیام ها دو گروه بودند:
با عنایت به مطالب گذشته، تحلیلی ازهردو پیام امام(ع) میآوریم:
الف) تحلیلی از پیام اول امام :
ب) تحلیلی از پیام دوم امام(ع):
دلیل سوم : وحدت امت
دلیل چهارم، عموم منزلت در نیابت است:
دلیل پنجم جلوگیری از اختلاف:
مقتضای اصل عملی
دلالت روایات ولایت فقیه بر تعدد ولایت
مناقشۀ ظهور:
حکم عنوان ثانوی مسأله
حکم سازمان ها و احزاب اسلامی خارج از حوزه ءحکومت اسلامی:
در این جا مناسب است در خصوص عنوان دوم (فرماندهی) مختصری بحث کنیم:
ارتباط و خود مختاری
مسائل عمومی
پاورقیها:
وحدت و تعدد در ولایت سیاسی
براساس تحقیق نگارنده این مسأله در آثار فقهیِ ما گسترده بحث نشده و لذا راه این بحث ناهموار است و باید روی آن کار کرد.
اهل تسنن دراین مسأله اتفاق نظر دارند که اگربا وجود امام عادل،شخصی دیگر به امامت قیام کند، باید او را منع کرد و اگر امتناع ورزید، با زور باید او را از این کار بازداشت و نباید اجازه داد زمینۀ اختلاف و تفرقه و تشتّت مسلمانان را فراهم کند.
درفقه کلامی ما نیز از مسلّمات است که در عصر حضور با وجود امام معصوم(ع) امام دیگری به امامت تعیین نمی شود؛ ولی در زمان غیبت این مسأله گسترده بحث نشده است و ناچار باید این مسأله را از آغاز بررسی کنیم.
قبل از ورود به بحث، تذکر این نکته لازم است که ما در این جا از ناحیۀ حکم اولی، این مسأله را مورد مطالعه قرار میدهیم و آن مقدار که مربوط به بحث فقهی است، امّا حکم این مسأله به لحاظ عنوان ثانوی از قبیل ضرورت های سیاسی و بین المللی وامثال آن مربوط به بحث فقهی این مسأله نمی شود و باید از خلط مبحث میان این دو، جلوگیری شود و هنگام بحث فقهی پای عناوین ثانویه را نباید به میان آوریم.
در پایان همین بحث اشاره ای به حکم این مسأله از لحاظ عنوان ثانوی نیز خواهیم داشت؛ولی جایگاه آن بعد از بحث حکم اولی مسأله است.
بنا بر این اکنون محل بحث،حکم اولی این مسأله است که از متن فقه و شریعت اقتباس میشود؛ امّا حکم ثانوی آن که به مقتضای ضرورت های زمان و مکان و اوضاع سیاسی دنیا و منطقه تعیین میشود، فعلاً از محل گفتگوی ما خارج است. بعد از روشن کردن حکم اولی مسأله، میتوانیم حکم ثانوی را درحدود ضرورت ها بیان کنیم و در مواردی که ضرورتی نباشد، به حکم اولی برگردیم.
تحقیق محل نزاع
محل نزاع دراین مسأله فرض هایی غیر واقعی دارد که نه در تاریخ واقع شده و نه ممکن است بعد از این واقع شود؛ مثلاً دو حاکم دریک حوزۀ حکومتی، حکومت داشته باشند و هرکدام جدای از دیگری و مستقلاً اعمال ولایت بنماید؛ یا این که هرکدام دراموری که دیگری متصدّی نبوده، اعمال ولایت کند؛ یا این که هریک به شرطی در همان حوزۀ ولایت حکم بدهد که نظر موافق حاکم دیگر را جلب کرده باشد و امثال آن.
برای این که نزاع دراین مسأله را از محورهای فرضی ِغیر واقعی دور کنیم و بحث فقهی واقعی را مطرح کنیم، سراغ تنها فرضی که در تاریخ،نمونه های زیاد داشته و بعد از این هم زیاد مورد ابتلا قرار میگیرد، میرویم و آن فرض این است که چندین حاکم درچندین حوزۀ سیاستی ـ حکومتی، جدا گانه اقامۀ حکومت شرعی بنمایند و هرکدام درحوزۀ حکومتی خود جدا از دیگری اعمال ولایت کند.
این فرض در تاریخ اسلام نمونه ها و شواهد بسیاری داشته و درآینده هم ممکن است این مسأله به طور جدی برای مسلمانان مطرح شود.
نخستین کسی که در تاریخ خواستار چنین تعددی در ولایت و حکومت شد، معاویه است.«طبری» در حوادث سال چهلم هجری نقل میکند که دراین مسأله معاویه از امام علی(ع) خواست که امام در عراق و او درشام ـ دردو حوزۀ حکومتی مستقل ـ حکومت بنمایند و امام(ع) پذیرفت.
ما اصل مطلب را از لحاظ تاریخی نفی نمی کنیم؛ ولی در پذیرش جدّی امام(ع) تردید داریم؛ چون مورّخان غالباً مینویسند که امام(ع) قبل از شهادت، به مسلمانان اعلام کرد که درخارج از شهر کوفه اردویی بر پا خواهد کرد، تا با هرکه بیاید، به جنگ معاویه برود و اگر کسی هم نیاید، با فرزندان و وابستگان و اصحاب نزدیک خود به جنگ با معاویه میرود؛ ولی عبدالرحمن بن ملجم مرادی آخرین تصمیم امام(ع) را با به شهادت رساندن ایشان ناکام گذاشت.
به هر حال برفرض این حادثۀ تاریخی صحت داشته باشد ـ که ندارد ـ این حادثه بعد از جنگ طولانی صفین بود که امام(ع) به علت کارشکنی های خوارج نتوانست دراین جنگ، معاویه را از پای درآورد.
فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
تعداد صفحات:47
فهرست مطالب:
مقدمه
ولایت فقیه استمرار ولایت نبی (ص ) :
واژه ولی :
دو نوع ولا
ولاء منفی
ولاء مثبت
اسلام در متن جامعه :
ولی فقیه و نهضت محمدی
وسایل الشیعه
ضرورت حکومت اسلامی
حکومت دینی
هدفهای عالی حکومت
خصال لازم برای تحقیق این هدفها
حکومت والی
ولایت اعتباری
ولایت تکوینی
منابع :
مقدمه :
ولایت فقیه استمرار ولایت نبی (ص ) :
ولایت فقیه از همان ابتدا که پیامبر (ص ) حکومت اسلامی را بنا نهاد آغاز شده است، به فرموده حضرت علی (ع) امیر مومنان که توصیه کرده اند : قبل از انجام هر کاری از میان خود رهبری را انتخاب نمایید سپس عمل کنید ...
در زمان نبود و دسترسی به یک امام معصوم حکومت به دست فقیهی عالم و آگاه و متعهد که با احکام و متعهد که با احکام الهی آشنایی دقیق دارد اداره می شود بنابراین وجود شخصی به عنوان رهبر در حکومت اسلامی که احکام و قوانین الهی را به درستی اجرا نماید ضروری است و نمی توان گفت هر کس خودش احکام و قوانین را اجرا می کند و نیازی به رهبر نیست لذا طبق آنچه گفته شد ولایت فقیه امری ضروری و انکار ناپذیر است.
اکنون به شرح و بسط بیشتر این موضوع در صفحات بعدی می پردازیم.
واژه ولی :
ولا ، ولایت ( به فتح واو) ولایت ( به کسر واو) ولی ، مولی. اولی و امسال اینها همه از ماده « ولی » - و، ل، ی- اشتقاق یافته اند. این واژه از پر استعمال ترین واژه های قرآن کریم است که به صورت های مختلفی به کار رفته است، می گویند در 24 مورد به صورت « اسم » و 112 مورد در قالب « فعل » در قرآن کریم آمده است. معنای اصلی این کلمه هم چنان که راغب در مفردات القرآن گفته است، قرار گرفتن چیزی در کنار چیز دیگری است ، به نحوی که فاصله ای در کار نباشد، یعنی اگر دو چیز آنچنان بهم متصل باشد که هیچ چیز دیگری در میان آنها نباشد ماده « ولی » استعمال می شود. مثلا اگر چند نفر پهلوی هم نشسته باشند و ما بخواهیم وضع و ترتیب نشستن آنها را بیان کنیم و می گوییم : زیر در صدر مجلس نشسته است.
این کلمه در مورد قرب و نزدیکی به کار می رود ، اعم از قرب مکانه و قرب معنوی ، و همچنین در مورد دوستی، یاری ، تصدی امر ، تسلط و معانی دیگر از این قبیل استفاده شده است. چون در همه اینها نوعی اتصال وجود دارد. برای این ماده و مشتقات آن معانی بسیاری ذکر کرده اند مثلا برای لفظ «مولی » 27 معنی ذکر کرده اند ، اما بدیهی است که این لفظ برای 27 معنی جداگانه وضع شده است. یک معنی اصله بیشتر ندارد. در سایر موارد به عنایت همان معنی استعمال شده است معانی متعدد و به تعبیر بهتر موارد استعمال متعدد را از روی قرائن لفظی و حالی باید بدست آورد.
این لفظ هم در مورد امور مادی و جسمانی استعمال شده است و هم در امور معنوی و مجرد، ولی مسلما در ابتدا در مورد امور مادی استعمال شده است.
« ولایت » به کسر واو به معنی نصرت است و اما « ولایت » به فتح واو به معنی تصدی و صاحب اختیاری یک کار است، و گفته شده است که معنی هر دو یکی است و معنی آن هم تصدی و صاحب اختیاری است.
در مورد کلمه « ولی و کلمه مولی » باید بگوئیم : این دو کلمه نیز به همین معنی است چیزی که هست گاهی مفهوم اسم مفاعله دارد و گاهی مفهوم اسم مفعولی .
دو نوع ولا
در قرآن سخن از « ولا » و موالات و توفی زیاد رفته است . در این کتاب بزرگ آسمان مسائلی تحت این عناوین مطرح است . آنچه مجموعا از تدبر در این کتاب مقدس بدست می آید این است که از نظر اسلام دو نوع ولاء وجود دارد : منفی و مثبت . یعنی از طرفی مسلمانان ، ماموریت دارند که نوعی ولاء را بپذیرند و ترک کنند و از طرف دیگر دعوت شده اند که ولاء دیگری را دارا باشند و به آن اهتمام ورزند.