گزارش کار ازمایشگاه مقاومت مصالح

اختصاصی از یارا فایل گزارش کار ازمایشگاه مقاومت مصالح دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

دانلود تحقیق ازمایشگاه اندازه گیری دقیق

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق ازمایشگاه اندازه گیری دقیق دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:30

فهرست مطالب:

کالیبراسیون:
مقدمه:
کالیبراسیون چیست ؟
علت کالیبراسیون:
زمان کالیبراسیون:
مکان کالیبراسیون:
چگونگی کالیبراسیون:
1-کالیبراسیون جهت بازرسی و تصحیح
2- کالیبراسیون فقط به منظور بازرسی
3-کالیبراسیون فقط به منظور تصحیح
4- عدم کالیبراسیون
وضعیت کالیبراسیون :

نگهداری سوابق کالیبراسیون :
سنجه های مکعب مستطیلی Gage Blocks                                        
1- دوره نخست و BM :
2- دوره دوم و TPM :
3- دوره سوم و RCM :
توتال استیشن های صنعتی  
 لیزرترکرها (laser Trackers):
تئودولیتهای صنعتی (زاویه یاب ها ) :
خطا های اندازه گیری( ویژه آز دقیق)
 نگاهی اجمالی به خطاهای اندازه گیری:
خطای مطلق:
خطای نسبی:
1- خطای اتفاقی (سهوی) :
 2- خطای هم محوری :
3)خطاهای محیطی :
4)خطای الاستیک:
 خطاهای رفع نشدنی (غیر قابل حذف)(ذاتی):
  خطای خواندن در سیستم دیجیتالی:
نگاهی به دانشگاه علم و صنعت ایران
گروه آموزشی و تخصصی:
آزمایشگاههای تحقیقاتی:
1- آزمایشگاه الکترونیک:  
2- آزمایشگاه تکنیک پالس:  
3- آزمایشگاه مدار منطقی:  
4- آزمایشگاه اجزا کامپیوتر:  
5- آزمایشهای سیستمهای خطی و کنترل:  
6- آزمایشگاه الکترونیک صنعتی :
7- آزمایشگاه سیستمهای تلویزیون:  
8- آزمایشگاههای ماشینهای الکتریکی 1و2:  
9- آزمایشگاه فشار قوی:  
10- آزمایشگاه مدار و اندازه گیری 1و2:  
11- آزمایشگاه رله و حفاظت:  
12- آزمایشگاه مبانی مهندسی برق:  
13- گارگاه برق (عمومی و خصوصی):  
14- آزمایشگاه مدارهای مخابراتی:  
15- آزمایشگاه مایکروویو و آزمایشگاه آنت:  
16- آزمایشگاه تحقیقاتی بیو الکترونیک:  

کالیبراسیون: موضوعات مهندسی صنایع

مقدمه:

حضوردربازارهای رقابتی فشرده در جهان امروز،صنعتگران را برآن داشته است تا بیش از گذشته به کیفیت محصولات خودتوجه نمایند.کشورهای در حال توسعه نیز که تمایل به رشد صنعتی دارنداز این قاعده مستثنی نیستند.

عوامل متعددی برکیفیت یک محصول تاثیر می گذارند که در اینجا می توان از دانش فنی،مواد اولیه،نیروی انسانی،تکنولوژی و ماشین آلات و...نام برد.یکی دیگرازاین عوامل موثر،ابزار- های اندازه گیری هستند که وظیفه محک زدن کیفیت محصول را باتوجه به استانداردها بر عهده دارند.

برای حصول اطمینان از کیفیت یک محصول، باید ابزارها از صحت ودقت عملکرد لازم برخوردارباشند ؛و به همین منظورمفهوم کالیبره کردن ابزارهای اندازه گیری مطرح می گردد.

شناخت اهمیت کالیبراسیون برای تجهیزات اندازه گیری مستقر در کارخانجات وصنایع یکی از مسایل مهمی بود که با آغازاستقرار استانداردهای سری 9000 در کارخانجات ایران مورد توجه قرار گرفت .

در این میان در بعضی از مراکز موجود به علت عدم آگاهی مشاوران یا مسئولین مربوطه حتی الزامات اولیه کالیبراسیون اعم از دانش فنی ،تجهیزات مناسب ،قابلیت ردیابی و ...رعایت نمی شود.حتی از گواهی نامه های کالیبراسیون صادره علیرغم هزینه هایی که در بر دارد نیز اطلاعات لازم جهت استفاده در سیستم اخذ نمی شود.بنابراین به نظر می رسد که درک صحیح و کامل از مفهوم کالیبراسیون، واجرای درست آن، در بهینه سازی سیستم اندازه گیری و نیز در جلو گیری از هزینه های اضافی کمک شایانی می کند .

کالیبراسیون چیست ؟

تعاریف متعددی برای کالیبراسیون ارائه شده است. دراستاندارد ملی ایران در بخش "واژه ها واصطلاحات پایه و عمومی اندازه شناسی" کالیبراسیون چنین تعریف شده است :

مقایسه ابزار دقیق با یک مرجع استاندارد آزمایشگاهی در شرایط استاندارد ، جهت اطمینان از دقت و سلامت آن و تعیین میزان خطای این وسیله نسبت به آن استاندارد وتنظیم آن در مقایسه با استاندارد .

تعریف دیگری که میتوان ارائه داد این است که :

کالیبراسیون مقایسه دو سیستم یا وسیله اندازه گیری است(یکی باعدم قطعیت معلوم ودیگری با عدم قطعیت نامعلوم)به منظورمحاسبه عدم قطعیت وسیله ای که عدم قطعیت آن نامعلوم است.

تعریف دیگری که در ایزو 10012 آمده است کالیبره کردن را چنین معرفی کرده است: مجموعه ای ازعملیات که تحت شرایط مشخصی برقرار می شود و رابطه ی بین مقادیر نشان داده شده توسط وسیله اندازه گیری و مقادیر متناظر آن کمیت توسط استاندارد مرجع را مشخص می نماید.

معمولا کالیبراسیون اولیه دستگاه آزمون و اندازه گیری (TME) در مرحله ی ساخت و تولید آن انجام می گیرد که می تواند شامل این مراحل باشد : درجه بندی دستگاه ، تنظیم مدارات الکتریکی موجود روی وسیله مانند تنظیم نشان دهنده های دیجیتالی،تخمین عدم قطعیت و پایداری دستگاه .

پس از این مراحل وسیله اندازه گیری با توجه به طول عمر آن مورد استفاده قرار می گیرد. کالیبراسون مجدد جهت اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه ها و کنترل کیفیت اجزای آنها مورد نیاز است. بنابراین با کالیبراسیون مجدد می توان عوامل و اجزایی از دستگاه را که کیفیت خود را از دست داده است، شناسایی کرد .

علت کالیبراسیون:

کالیبراسیون اولیه وسیله اندازه گیری چگونگی کارایی مورد ادعای سازنده را به مشتری نشان می دهد .پارامتر هایی که توسط دستگاه اندازه گیری می شود به استاندارد های اندازه گیری قابل ردیابی ارجاع داده می شود که اگر چنین نباشد اطمینانی به آنها نمی توان داشت.

کالیبراسیون مجدد به خاطر کنترل و نگهداری فرایند های اندازه گیری که با وسیله ی اندازه گیری انجام می شود لازم است . معمولا عدم قطعیت وسیله نسبت به زمان و با استفاده های مکرر از آن افزایش می یابد . شناسایی رشد تدریجی عدم قطعیت و افزایش آن به راحتی توسط کاربران امکان پذیرنیست . آنچه که در اندازه گیری بسیار ضروری است قابلیت ردیابی است . برقراری قابلیت ردیابی که با کالیبراسیون امکان پذیر می شود در کنترل سیستم اندازه گیری و تجارت بین المللی ضروری می باشد . قابلیت رد یابی عبارت است از : قابلیت ارتباط مقدار یک استاندارد یا نتیجه ی یک اندازه گیری با مرجع های ملی و بین المللی، از طریق زنجیره ی پیوسته ی مقایسه ها که همگی عدم قطعیتی معین دارند که به صورت ملی یا بین المللی تعیین یا مشخص می شوند .

از ملزومات هر تحقیقات ،طراحی فعالیت های تولیدی ،آزمون های نهایی و کالیبراسیون تولیدات و تجهیزات قبل از تحویل می باشد . همچنین کالیبراسیون قابل ردیابی ،حصول اطمینان از عدم قطعیت اندازه گیری در یک بخش از فرایند را که بر بخش های دیگر فرایند تاثیر گذار است امکان پذیر می سازد.

اعتبار اندازه گیری ها مربوط به تحقیقات بستگی به درستی برآورد پدیده های تحت مطالعه و عدم قطعیت های به دست آمده دارد. کالیبراسیون وسیله هایی که در تحقیقات مورد استفاده قرار می گیرند، عدم قطعیت و کنترل رشد عدم قطعیت را مشخص می نماید و به محقق کمک می کند که به نتایج حاصل از تحقیقات خود اطمینان داشته باشد؛ که این نتایج ناشی از تغییرات واقعی پدیده هاست؛ نه ناشی از عدم درستی در تخمین عدم قطعیت های اندازه گیری.

زمان کالیبراسیون:

تعیین زمان کالیبراسیون یکی از تصمیمات مهم و قابل توجه است که البته به نظر برخی منجر به اتلاف وقت و پول می گردد. عدم قطعیت های اندازه گیری سبب اتخاذ تصمیمات نادرستی می شود که این تصمیمات نادرست، ناشی از نتایج اندازه گیری فریبنده می باشد.

هدف، انجام کالیبراسیون مجدد در فواصل زمانی بهینه است؛ به طوری که بین هزینه کالیبراسیون و هزینه های ناشی از عدم کالیبراسیون تعادل ایجاد شود . در حال حاضر برای تعیین فواصل کالیبراسیون مجدد، بیشتر به درصد درستی مورد انتظار وسیله های اندازه گیری توجه می شود؛ که این درصد را می توان از مشخصات آن به دست آورد . بزرگی این درصد نشانگر کم بودن شانس بروز اندازه گیری نادرست بوسیله دستگاه اندازه گیری است. برخی از کاربران این درصد را به منظور اطمینان بیشتر از کنترل کیفیت اندازه گیری، 95 درصد و یا بیشتر انتخاب می کنند؛ که آن هم بستگی به سیاست و خط مشی کلی کیفیت در شرکت مربوطه دارد. بنابراین انتخاب این درصد قرار دادی بوده و راحت ترین انتخاب قابل قبول 85 تا 90 درصد است . فرایند تعیین زمان کالیبراسیون از محاسبات مشکل ریاضی و آماری است و نیازمند داده های درست و کافی در حین کالیبراسیون است .

مکان کالیبراسیون:

کالیبراسیون در آزمایشگاه های مرجع انجام می پذیرید. کالیبراسیون می تواند در مکانی که وسیله اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرد نیز انجام شود. این عمل از مزایای زیر برخوردار است:

1-تنش های ناشی از جابجایی وسیله به حداقل می رسد

2-کاربران می توانند از حفاظت دستگاههای خود مطمئن باشند

3- کالیبراسیون در کوتاه ترین زمان خود انجام می گیرد و در عملکرد دستگاه انقطاعی پیش نمی آید

از معایب این عمل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1-تغییرات شرایط محیطی روی دستگاه های مرجع ممکن است تاثیر گذار باشد

2-ابعاد دستگاه های مرجع ممکن است مشکل ایجاد کند

3- کالیبراسیون در محل، هزینه های اضافی دربر دارد

چگونگی کالیبراسیون:

کیفیت و هزینه کالیبراسیون بستگی به روش کالیبراسیون و تعداد نقاط مورد بررسی دارد. هزینه کالیبراسیون از عوامل مهم و تعیین کننده در انجام آن می باشد . در روش های مختلف کالیبراسیون هزینه ها متغیر است؛ بنابر این لازم است توضیحات بیشتری درباره انواع       روش های کالیبراسیون ارائه شود. سیستم های کالیبراسیون را می توان به چهار گروه زیر تقسیم کرد :

1-کالیبراسیون جهت بازرسی و تصحیح

باتوجه به نتایج حاصل از بازرسی ،تصحیح اعمال می شود. تا وقتی که خطا در حدود قابل قبول سیستم اندازه گیری باشد، نیازی به تصحیح نیست و از وسیله ی اندازه گیری می توان استفاده کرد. اما اگر خطای مقادیر مورد اندازه گیری از حدود قابل قبول بیشتر باشد اعمال تصمیمات لازم ضروری است.

2- کالیبراسیون فقط به منظور بازرسی

اگر خطای مقادیر مورد اندازه گیری که از اعمال بازرسی حاصل می شوند در حدود تعریف شده باشد، از دستگاه اندازه گیری می توان استفاده کرد.از آنجا یی که تصحیح ویا تعمیر دستگاه اندازه گیری گران است با بازرسی های دوره ای تا زمانی که خطای وسیله اندازه گیری در حدود تعریف شده باشد استفاده از آن بلامانع است.چنانچه خطاها ازحدود تعریف شده تجاوز کنند وسیله اندازه گیری را باید کنار گذاشت ویا تقلیل رده وکلاس داد.

3-کالیبراسیون فقط به منظور تصحیح

در این روش بازرسی انجام نمی شود اما تصمیمات لازم جهت رسیدن به مفهومی معادل کالیبراسیون جدید واستفاده از وسیله اندازه گیری انجام می شود. به عنوان مثال تصحیح نقطه صفر وسیله اندازه گیری که به صورت دوره ای انجام می پذیرد، استفاده مجدد از آن را امکان پذیر می نماید.چنانچه نقطه صفر تغییر کرده باشد ، با تصحیح مجدد می توان وسیله اندازه گیری را تنظیم نمود.

4- عدم کالیبراسیون

در این روش بدون انجام بازرسی و تصمیمات لازم از دستگاه اندازه گیری استفاده می شود . در این حالت به دلیل آنکه مقدار بعضی از خطاهای مشخص دستگاه از حدود کنترل تعریف شده برای وسیله اندازه گیری در فرایند تولید کوچکترند، بدون انجام کالیبراسیون دوره ای از وسیله اندازه گیری استفاده می شود .

وضعیت کالیبراسیون :

پس از انجام کالیبراسیون وضعیت کالیبراسیون ابزار باید مشخص باشد . این بدین معنی است که به طریقی ابزارهایی که کالیبره شده اند را مشخص کنیم . برای این منظور معمولا از یک برچسب کالیبراسیون استفاده می شود .توصیه می شود که این برچسب با برچسبی که برای شناسایی ابزار استفاده می شود متفاوت باشد . مواردی که باید در وضعیت کالیبراسیون مشخص شوند عبارتند از :

1- کالیبره بودن ابزار

2-   دقت و صحت واقعی ابزار

3- تاریخ انجام کالیبراسیون بعدی

4- محدودیت های کاربرد و استفاده از ابزار

نگهداری سوابق کالیبراسیون :

بعداز انجام کالیبراسیون سوابق کالیبراسیون باید نگهداری شود دلایل نگهداری این

سوابق عبارتند از :

1-   امکان بررسی وضعیت و تغییرات ابزار در طول زمان جهت تعیین توالی انجام کالیبراسیون و نحوه بکارگیری ابزار

2-   اثبات ادعای کالیبره بودن ابزار

سوابق کالیبراسیون باید موارد زیر را شامل شود :

1   اطلاعات شناسایی دقیق ابزار مورد نظر (نوع ، نام ، شماره سریال و ... )

2   نام مسئول و محل نگهداری

3   تاریخی که کالیبراسیون انجام شده است

4   نتیجه کالیبراسیون در قالب مقادیر خوانده شده پیش از تنظیم و پس از تنظیم برای هریک از پارامترهای مورد کالیبراسیون (این مورد برای بررسی وضعیت و روند تغییرات ابزار ضروری است)

5   تاریخ کالیبراسیون بعدی

6   حدود خطای قابل قبول

7   شماره سریال استانداردهایی که برای کالیبره کردن ابزار به کار رفته اند

8     شرایط محیطی در حین کالیبراسیون

9   بیان مقدار خطای احتمالی (در قالب دقت و صحت)

10   جزئیات تمامی تنظیمات ، خدمات ، تعمیرات و تغییراتی که انجام شده است

11   نام شخصی که عمل کالیبراسیون را انجام داده است

12جزئیات هر گونه محدودیت استفاده

دانلود مقاله ازمایشگاه با عنوان روشـهای کنتـرل چـاه

اختصاصی از یارا فایل دانلود مقاله ازمایشگاه با عنوان روشـهای کنتـرل چـاه دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:41

چکیده:

ـ روشهای کنترل چاه

آرمانی ترین هدف در کنترل فوران ، کشتن چاه و تحت کنترل در آوردن آن می باشد . در این راستا روشهای کنترل چاه اعضای گروه حفاری را قادر می سازد تا :

1ـ سیال جریان یافته را از چاه خارج کنند .

2ـ چاه را از سیال جدید با وزن متناسب با گرادیان فشار سازند پر کنند.

مهمترین روشهای کنترل چاه :

1ـ روش حفار Driller’s   Method

2ـ روش انتظار و وزن Wait – and – Weight method

3ـ روش تلفیقی   Concurrent Method

4ـ روش حجم سنجی   Volumetric Method

5ـ روش کشتن از بالا   Top – kill   Method

6 ـ روش چوک بسته   Low choke Method

می باشند که از سه روش اول بیشتر استفاده می شود.

با وجود اختلاف در سه روش فوق از چندین لحاظ به هم شبیه هستند بعنوان مثال در هر سه روش باید مقدار فشار روی ته چاه در خلال عملیات ثابت بماند. ثابت نگه داشتن فشار ته چاه توسط تغییر در کاهنده انجام می شود. در هر سه روش پس از خاموش کردن پمپ باید چوک را کاملا" باز کرده و وضعیت چاه را مورد بررسی قرار داد و در هر سه مورد فشار نهایی گردش کل پس از جابجایی کامل کل برابر خواهند بود.

در هر سه روش فوق پس از بستن چاه فشار های بسته لوله حفاری و جداری را پس از تثبیت خوانده و ثبت می نمایند. KRP نیز پس از شروع به پمپ کردن کل و کاهش فشار، یادداشت می شود.

پس از وقوع فوران، فشار بستة لوله های حفاری با فشار جریان کشتن چاه KRP جمع شده و مقدار فشار گردش اولیه بدست می آید. در خلال کشتن چاه مقدار فشار روی ته چاه توسط ثابت نگه داشتن پمپاژ و نیز استفاده از چوک بدون تغییر خواهد ماند . برگه های کشتن چاه Well-Control Worksheet برای کلیه روشها جهت داشتن اطلاعاتی نظیر ، KRP, SICP, SIDPP ، عمق چاه ، وضعیت جداری و سایر اطلاعات مورد نیاز مفید است.

اساسی ترین اختلاف بین سه روش بالا زمان راندن گل جدید به درون ساق حفاری است. در روش حفار گل بریده توسط گل اولیه بیرون ریخته شده و سپس گل جدید (وزن بیشتر ) به درون چاه پمپ می شود (دو روش ). در روش انتظار و وزن گل بریده شده توسط گل جدید جابجا می شود (یک گردش گل ) و در روش تلفیقی ابتدا گل قیمتی رانده شده و هر لحظه ای که گل جدید آماده شده آن را پمپ می کنند. ( مرحله به مرحله )

روش حفاری Driller’s   Method

روش حفار پایه واساس کنترل چاه در بسیاری از عملیات حفاری است . چون فن آوری بکار رفته در آن در سایر روشهای کنترل چاه مشترک می باشد.

مراحل روش حفار

موارد زیر مراحل پله به پله روش حفار را در کنترل چاه نشان می دهند.

1ـ پس از وقوع جریان چاه توسط افراد مسئول بسته می شود.

2ـ مقدار Sidpp و Sickp و افزایش سطح مخازن را یادداشت کنید.

3ـ برگه کشتن چاه را در صورت نیاز پر کنید ( شکل ـ16)

4ـ جهت شروع پمپاژ، چوک را باز کرده ، و به آرامی پمپ را روشن کنید تا مقدار گردش گل به سطح جریان کشتن برسد (Kill Rate). سپس توسط چوک دستی مقدار فشار بسته جداری را ثابت نگه دارید. با این عمل فشار وارده بر ته چاه یکنواخت خواهد ماند.

5ـ هر گاه جریان پمپ به حد سرعت کشتن چاه Kill – Rate Speed رسید، فشار سنج         لوله های حفاری مقدار فشار گردش اولیه را نشان می دهد (ICP) توسط باز و بسته کردن چوک فشار را روی ثابت نگه دارید. سرعت پمپاژ را تغییر ندهید.

6ـ فشار بسته لوله های حفاری را روی فشار اولیه گردش (ICP = KRP +SIDPP ) ثابت نگه داشته تا تمام گل بریده از چاه خارج شود، سپس چاه را ببندید. در این حالت باید فشار بسته لولة حفاری و فشار بسته جداری با هم برابر و مساوی با مقدار SIDPP باشند که در ابتدای کار یادداشت کرده اید.

7ـ پمپ خاموش، چاه بسته و گل جدید را با استفاده از رابطة زیر آماده کنید :

             MWI   = SIDPP   : TVD   : 0.052

MWI     =   افزایش وزن گل                               ppg

SIDPP   =   فشار بسته لولة حفاری                                       psi

TVD     =   عمق قائم واقعی                                        ft

8 ـ پس از اتمام ساخت گل جدید ، چوک را باز کرده و به آرامی پمپ را روشن نموده ، سرعت آن را تا رسیدن به Kill Rate افزایش دهید. فشار جداری را روی مقدار جدید ثابت نگاه دارید. با پر شدن چاه از گل جدید فشار ICP آرام آرام به FCP می رسد. جهت اطلاعات بیشتر از روابط زیر باید استفاده کرد :

              SBS   = Cdp   x Ldp : PD

SBS = تعداد ضربات پمپ از سطح به مته                                                   ـــــــ

Cdp = گنجایش لوله های حفاری                                                                   bb1

Ldp = طول لوله های حفاری                                                                             ft

PD = برون ده پمپ                                                                                BB1 / s

و رابطهء :                                                                     SBT = SBS   : SPM

SBT = زمان لازم برای رسیدن گل از سطح به مته                                         min

SBS = تعداد ضربه لازم                                                                            ــــ

SPM = سرعت پمپ                                                                               spm

معمولا" گروه حفاری در صورت نیاز باید مبادرت به ساختن گل جدید کنند.

9ـ هر گاه گل جدید به مته رسید، باید توجه بیشتر را به فشار لوله های حفاری اعمال نمود. فشار لوله های حفاری را تا زمان رسیدن گل جدید به سطح، روی (FCP) ثابت نگه دارید. ( این عمل با ثابت نگه داشتن سرعت پمپاژ انجام می گیرد). اگر KRP معلوم باشد فشار گردش نهایی را می توان از روی رابطه بدست آورد :

              FCP   = CRP   x NMW : OMW

FCP     = فشار گردش نهایی                                                                 psi

KRP   = فشار کشتن چاه                                                                     psi

NMW = وزن گل جدید                                                                     ppg

OMW = وزن گل قدیم                                                                         ppg

10ـ پمپاژ را متوقف کرده و وزن گل خروجی را همراه با وجود یا عدم جریان احتمالی کنترل کنید، و با رعایت نکات ایمنی عملیات حفاری را ادامه دهید.

راهکارهای اساسی در روش حفار

بدلیل وجود نقاط مشترک بین روش حفار، روش انتظار ـ وزن و تلفیقی اکثر مشخصان کنترل چاه ترجیح می دهند که این روش را به خوبی فرا گیرند. اساس کار روش حفار و دو روش دیگر متکی بر موارد زیر است :

1ـ بستن چاه

2ـ نگه داشتن فشار جداری با توجه به سرعت پمپ و ICP.

3ـ ثابت نگه داشتن سرعت پمپ روی مقدار Kill Rate .

4ـ حفظ فشار لوله های حفاری روی مقدار ثابت.

5ـ محاسبه ء گنجایش ساق حفاری و تعداد ضربات پمپ .

6ـ محاسبة وزن گل لازم برای کشتن چاه .

هدف اصلی آنها بستن چاه ، جلوگیری از تراوش سیال سازند به درون چاه و نگهداری فشاری ثابت بر ته چاه می باشد. در ادامه عملیات کشتن چاه و پمپاژ گل جدید به سیستم باید توسط تنظیم چوک مقدار فشار را کنترل کرده و پس از رسیدن گل جدید به ته چاه شاخص فشار ، لوله های حفاری خواهند بود. در اینجا باید فشار FCP را از طریق آنها کنترل کرد.

محدودیتهای روش حفار

در حفاری های پیشرفته، روش حفار دارای چندین محدودیت می باشد. برای مثال در جریان گازی و کنترل آن با این روش فشار سطحی جداری بسیار بالا می رود . این امر بدلیل گردش گل قدیم در چاه و ایجاد پس فشار می باشد، در این گونه موارد باید با استفاده از چوک فشار را کم کرده و گاز را ترخیص کرد. گل با وزن بالایی در چاه پمپ نمی شود تا چاه تمیز شود. بدلیل وجود انبساط گاز در سطح و بیرون راندن گل از چاه فشار فضای حلقوی کاسته می شود بنابراین باید چوک را بیشتر و بیشتر کم کرده تا فشار اعمال شده روی ته چاه را ثابت نگه دارد. بنابراین لوله های جداری سطحی باید قدرت تحمل این فشار بالا را داشته باشند. افزایش فشار جداری را می توان در حین تغییر شکستگیهای سازند، عدم برگشت گل و فورانهای زیرزمینی یا تراوش زیر زمینی بسته به موقعیت کفشک مشاهده نمود.

در روش حفار نیاز به دو گردش گل داریم ( حداقل ) بنابراین زمان زیادی صرف کشتن چاه خواهد شد. و بر همین اساس ستون فورانگیر متحمل فشار زیادی شده و خود این عمل منجر به مشکلات احتمالی دیگری خواهد شد.

روش انتظار ـ وزن   Wait – and – Weight Method

عملکرد این روش براساس نام آن یعنی ابتدا منتظر ساختن گل جدید شده سپس آن را بدرون چاه پمپ می کنند، بدیهی است که گل جدید دارای وزن بیشتری نسبت به گل قبلی است. در اغلب موارد گل قدیم و یا گل گاززده را از طریق چوک از سیستم گردش گل دفع می کنند. این عمل را تا رسیدن گل جدید به سطح یا کم شدن فشار سطحی جداری ادامه می دهند.

در روش انتظار و وزن فشار سطحی ممکن است بدلیل رسیدن گل جدید به ته چاه و جلوگیری از تراوشی آن به چاه کاهش یابد، در نتیجه فشار هیدرواستاتیکی چاه افزایش یافته و فشار سطحی کاهش می یابد لذا باید از طریق چوک مقدار فشار وارد بر ته چاه را ثابت نگه داشت . اگر مقدار فشار سطحی محدود باشد، تغییرات Formation Breakdown نیز کاهش می یابد . در هر صورت زمانی F.B کاهش می یابد که گل جدید قبل از تراوش گاز به چاه، به سطح برسد.

بسیاری از کارفرمایان ترجیح می دهند که در صورت داشتن مواد گل در انبار دستگاه خشکی یا دریایی در حد امکان از روش انتظار و وزن استفاده کنند، چون به ابزار سطحی فشار کمتری وارد شده و نیز زمان عملیات کمتر از روش حفار می باشد. کم بودن فشار سطحی در مدت انتظار برای ساختن گل عواقبی نظیر مهاجرت گاز ، گیر لوله ها و پلاک شدن چاه در پائین آن را بدنبال خواهد داشت.

مشخصه های روش انتظار و وزن

دو مشخصه ء مهم در این روش را باید یادداشت نمود. اول فشار پمپ را از روی درجة     لوله های حفاری، کاهش آن پس از رسیدن گل به ته چاه و حفظ آن توسط سرعت پمپها به منظور اعمال فشار مناسب به چاه ، دوم فشار سطحی جداری را نباید ثابت نگه داشت ( در صورت بازبودن با میزان MASP) چون در صورتیکه فشار جداری ثابت باشد فشار ته چاه افزایش یافته و سازند خواهد شکست . ( فشار جداری و ته چاه عکس هم هستند . )

ـ برای درک بهتر این مطلب که چرا لوله های حفاری با پمپ کردن گل جدید کاسته            می شود باید به دو مورد اشاره کرد:

1ـ فشار سنج روی لوله های حفاری مقدار فشار گل جدید را در ابتدای شروع به کار نشان می دهد.

2ـ LCP فشار اولیه گردش نشاندهنده ، فشار اختلاف فشار سازند و فشار گل قدیم موجود درون لوله ها است.

بنابراین پس از محاسبة وزن گل جدید از روی SIDPP و پمپ کردن آن بدورن ساق حفاری کاهش می یابد .

در روش حفار یک راه ثابت نگه داشتن فشار ته چاه استفاده از چوک بود. این فرآیند مانند جریان داشتن سیال گازی به درون چاه است. در روش انتظار و وزن فشار جداری را نباید روی گل جدید ثابت نگه داشت چون در آن زمان جریان به درون چاه وجود دارد ( قطع نشده است ). در صورت وجود گاز در سیال باید تا حد ممکن به آن اجازه انبساط داد، لذا فشار جداری افزایش خواهد یافت. بنابراین در روش انتظار و وزن فشار ته چاه را توسط استفاده از چوک باید ثابت نگه داشت.

یکی از فنون رایج در روش انتظار و وزن محاسبه ء ICP، FCP و مقدار جریان در خلال کاستن STDPP است. این مقادیر روی نگاره ثبت می شوند. ( شکل ـ7)

اگر فشار لوله های حفاری و مقدار بستن چوک دقیق باشد، فشار اعمال شده روی ته چاه تا رسیدن به مقدار FCP ثابت می ماند.

شکل 17 ـ هر گاه ICP و FCP معلوم باشند می توان خط فشار را رسم کرد . در این مثال در دقیقه پانزدهم پمپ 525 ضربه زده و فشار به 1050 رسیده است.

توالی عملیات کشتن چاه به روش

انتظار ـ وزن

یکی از رایج ترین توالی روش انتظار ـ وزن به قرار زیر است :

1ـ پس از رخداد جریان ، چاه را ببندید.

2ـ برگه گشتن چاه را پر کرده، در ضمن وزن گل را افزایش دهید.

3ـ هر گاه گل جدید آماده شد ، چوک را باز کرده و پمپ را نیز به آرامی روشن کنید تا به حد Kill Rate برسد. در خلال این مرحله فشار جداری را ثابت نگه دارید. هر گاه سرعت پمپ به مقدار گشتن چاه رسید ، فشار سنج روی لوله های حفاری باید فشار آن برابر با ICP باشد.

4ـ ضمن حفظ سرعت پمپ روی مقدار ثابت پمپاژ گل جدید را ادامه دهید. فشار لوله های حفاری در این مرحله کاهش می یابد، نقصان آن را می توان از روی منحنی برگه گشتن چاه و با باز و بسته کردن چوک کنترل کرد.

5ـ هر گاه گل جدید به مته رسید فشار باید برابر با FCP باشد و ضربات پمپ را ثابت نگه دارید تا گل جدید به سطح برسد .

6 ـ پمپ را خاموش کرده ، چاه را بررسی کنید.

پر کردن برگه گشتن چاه

برگهای گشتن چاه ورقه هایی هستند که برای اغلب داده های حفاری و کشتن چاه جای خالی داشته و نیز دارای شبکه بندی در پائین برای رسم نمودار مربوطه می باشند.                    ( شکل ـ18) .

رسم نقطه فشار بسته لوله های حفاری، استفاده از تعداد ضربه های سطح تا مته و مته تا سطح براساس زمان و کنترل فشار تا انتهای عملیات از دیگر موارد موجود در اغلب برگه های کشتن چاه هستند. یک برگه را می توان بر اساس روش زیر پر نمود :

1ـ از صحت داده ها اطمینال حاصل کنید.

2ـ هر گاه جریان رخ داد، SIDPP و SICP و افزایش حجم مخازن را یادداشت کنید.

3ـ با استفاده از رابطة موجود در برگه گشتن چاه ، وزن گل مورد نیاز را محاسبه کنید.

4ـ با علامت زدن مقدار SIDPP روی نقشه و یافتن مقدار ICP با استفاده از برگه پیدا کنید.

5ـ مقدار ICP را سمت چپ نقشه علامت بزنید.