دانلود پاورپوینت روان شناسی یادگیری نام مؤلف:دکتر حسین زارع
فرمت فایل: پاورپوینت
تعداد اسلاید: 241
فصل اول
تعریف یادگیری
« هدف های آموزشی »
دانشجو بعد از مطالعه این فصل باید بتواند :
-یادگیری را تعریف کند
-واژگانی که در تعریف یادگیری آمده است را تشریح کند
-با توجه به رویکرد شناختی ، یادگیری را تعریف کند
-تفاوت بین حافظه ، تفکر و یادگیری را توضیح دهد
-مهمترین ویژگی نظریه های علمی را تشریح کند
دانلود پاورپوینت روان شناسی یادگیری نام مؤلف:دکتر حسین زارع
فرمت فایل: پاورپوینت
تعداد اسلاید: 241
فصل اول
تعریف یادگیری
« هدف های آموزشی »
دانشجو بعد از مطالعه این فصل باید بتواند :
-یادگیری را تعریف کند
-واژگانی که در تعریف یادگیری آمده است را تشریح کند
-با توجه به رویکرد شناختی ، یادگیری را تعریف کند
-تفاوت بین حافظه ، تفکر و یادگیری را توضیح دهد
-مهمترین ویژگی نظریه های علمی را تشریح کند
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 21
« به نام خدا »
ماهیت جهان میکروبی
مردم غالبا ً از میکروبها تصور بدی دارند.دلیلش آن است که معدودی از میکروبها موجبات ناراحتی آدمیان را فراهم می آورند.اما اکثر میکروبها نسبتا ً بی ضررند ودر نتیجه تأثیرات مفید آنها بر زیانهایشان برتری دارد.میکروبها شایسته دقت و شناخت بیشتری هستند.در حالی که میکروبها می توانند بدون انسان به طور موفقیت آمیزی زندگی کنند،عکس این حالت مصداق ندارد.
وزن تمامی میکروبهای موجود در بیوسفر را 25 برابر وزن تمامی جانوران موجود درآن تخمین می زنند.در حقیقت میکروبها 90 درصد از کل موجودات زنده را تشکیل می دهند و عمده تغییرات شیمیایی که در موجودات زنده روی می دهد بوسیله این جانداران صورت می گیرد.در نتیجه،آنها در بر قراری توازن در طبیعت،نقش تعیین کننده ای دارند.
در شرایط مساعد به سرعت تکثیر می یابند.تقسیم یک باکتری به دو باکتری ظرف چند دقیقه صورت می گیرد.حتی باکتری های کم رشد،ظرف چند ساعت دوبرابر می شوند.بطور نظری یک باکتری به نام اشریشیاکلی در شرایط مساعد ظرف 3 روز توده ای از باکتریها را به وجود می آورد که حجم آنها از حجم کره زمین نیز بیشتر خوهاد بود!حتی با محدودیتهایی که در شرایط عملی رشد باکتری وجود دارد،باکتری نام برده می تواند ظرف 24 ساعت،10 باکتری جدید را پدید آورد.توانایی میکروبهای مختلف برای تحمل یا استفاده از شرایط محیطی مختلف قابل توجه است.تنوع میکروبها به حدی است که هیچ ترکیب آلی به طور طبیعی از دسترس آنها در امان نیست.در نتیجه،میکروبها تقریبا ً در همه جا یافت می شوند.در محیط های دور افتاده ای نظیر بحر المیت،سرزمینهای بی حاصل و اقیانوسهای قطبی،در کوه ها ،چشمه های گرم گوگرددار،کف اقیانوسها و لایه های بالای جو،در شرایط اسیدی و قلیایی شدید،در محلولهای غلیظ نمکها،قندها و محلولهای مربوط به فلزات سنگین یافت می شوند.محیط های عادی تر زیست میکروبها،خاک،هوا،گیاهان ،غذا و بدن جانوران است.مثالهای فوق گسترش پراکندگیمیکروبها را نشان می دهند.میکروبها ممکن است در چنین محیطهای گوناگونی ،فعالانه رشد کنند یا اینکه بقاء و تکثیرشان وقتی صورت گیرد که شرایط محیطی مناسب احراز شود.یکی از مکانیزمهایی که سبب بقای میکروبها می شود ،هاگسازی است.میکروبهای هاگساط قادرند شرایط دشوار از قبیل محیط آب جوش را برای چند دقیقه و کمبود غذا را در خاک برای چند سال تحمل کنند.
میکروب شناسی
میکروب شناسی دانشی است که از موجودات بسیار کوچک تک سلولی و آنهایی که از چند سلول معدود درست شده اند،صحبت می کند.ابعاد این جانداران را با میکرون (1هزارم میلیمتر)با کسری از میکرون اندازه گیری می کنند.در نتیجه برای مشاهده میکروبها،میکروسکوپ لازم است.بر عکس،بعد از تکثیر،جمعیت آنها در روی آگار یا به شکل ابر در محیطهای غذایی محلول دیده می شود.به علاوه،وجود انها در محیط از روی اثراتی که ناشی از فعالیتهای متابولیکی آنهاست،نشان داده می شود.
پنج گروه عمده از میکروبها در کتابهای درسی مورد بحث قرار می گیرند.این گروه ها از بزرگ تا کوچک به ترتیب عبارتند از:پروتوزوآ،جلبکها،قارچها ،باکتریها و ویروسها. پروتوزوآ،جلبکها،قارچها وجانوران و گیاهان عالی تر دارای سلول های یوکاریوتی هستند.سلول یوکاریوتی دارای کروموزوم و میتوکندری است و هسته سلول به وسیله غشایی محصور می شود.سلول باکتری ویژگی پروکاریوتی دارد که در ان اجزای داخلی نسبت به حالت یوکاروتی ،تمایز کمتری حاصل کرده اند.مثلا ً در آنها اندامکهای فوق وجود ندارند و سلول دارای دیواره ای است که ترکیب آن با دیواره سلولهای یوکاریوت متفاوت است.
تنوع بیولوژیکی در میکروارگانیسمها بیش از سایر موجودات می‌باشد. میکروارگانیسمها موجوداتی هستند که با چشم غیر مسلح مشاهده نمی‌شوند. شکل ، عمل و خصوصیات بیوشیمیایی یا مکانیزم ژنتیکی آنها ، بر اساس محدودیتهای مولکولی بنا شده است. میکروبیولوژی راههای مفیدی را برای شناسایی میکروارگانیسمها فراهم ساخته است. در طبقه بندی موجودات زنده ، ارگانیسمهایی را که حاوی هسته بوده و هسته توسط غشایی احاطه شده است، از پروکاریوتها که DNA آنها بطور فیزیکی از سیتوپلاسم جدا نشده است، مجزا کرده‌اند. بطور کلی میکروبیولوژی درباره ویروسها ، میکروارگانیسمهای پروکاریوتی و میکروارگانیسمهای یوکاریوتی بحث می‌کند.
تاریخچه
علم میکروبیولوژی از سال 1674 هنگامی که آنتوان لوون هوک ، با عدسی شیشه‌ای خود دنیایی از موجودات ریز را در قطره آب برکه مشاهده کرد. در اواخر قرن 17 نظریه تولید خودبخودی مورد بحث قرار گرفت. در این زمان بسیاری از دانشمندان از جمله فرانسیکوردی ، فکر می‌کردند میکروارگانیسمها از مواد غیر زنده ایجاد شده‌اند. در سال 1766 اسپالانزانی نتیجه گرفت که میکروبها از هوای غیرسترون وارد محلولهای غذایی شده و آنها را فاسد می‌کنند. دو ابرمرد دنیای علم که به کنار گذاشتن نظریه خلق‌الساعه کمک شایانی کردند شیمیدان فرانسوی به نام پاستور و پزشک انگلیسی به نام تندال بود. در 100 سال گذشته میکروب شناسان موفق به دریافت چند جایزه نوبل شده‌اند. ویروسها
ویروسها به علت داشتن خصوصیات خاصی با سایر موجودات زنده تفاوت دارند. یک ذره ویروس دارای مولکول اسید نوکلئیک DNA یا RNA بوده که توسط پوشش پروتئینی یا کپسید احاطه شده است. اسید نوکلئیک ویروس برای تکثیر در درون سلول به آنزیمهای سلول میزبان وابسته است. از تجمع اسید نوکلئیک و قطعات پروتئینی که به تازگی سنتز شده‌اند، ذرات کامل ویروسی تشکیل میشود که به محیط خارج سلول رها می‌گردند. ویروسها بسیار متنوع بوده و از نظر ساختمان ، تشکیلات ژنوم ، بیان ژنوم ، راههای تکثیر و سرایت باهم تفاوت زیادی دارند. ویروسها قادرند باکتریها ، گیاهان و جانوران را آلوده کنند.
پریونها
برخی کشفیات قابل توجه در سه دهه گذشته منجر به شناسایی خصوصیات مولکولی و ژنتیکی عاملی قابل انتقال به نام عامل بیماری اسکراپی که نوعی بیماری تخریب کننده سیستم عصبی مرکزی در گوسفندان است، شده است. ساختمان پریونها فقط از پروتئین ساخته شده و فاقد اسید نوکلئیک است. بیماریهای ناشی
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 9
به نام یگانه حق
موضوع این مطلب تاریخی تحریِم استعمال توتون و نتــباکو در سال 1309 هجری قمری توسط میرزای شیرازی است که مصادف با حکومت ناصر الدین شاه قاجار است.
از نظر من تاریخ مثل یک فیــلم است و یک فیـلم هنــگامی جذاب تر میشود که شخصیت اصلی آن داستان یا حداقل شخصیت های برجسته ی آن داستان همان اول فیـــلم به بیننده یا شنونده شناسانده شود. ومن هم برای اینــکه این فیلم تاریخی جذاب تر باشد سهــل الفـهم تر باشد اشــار های اجـــمالی به شخصیت دو نقش برجسته این فیــــلم یعنی میــــرزای شیـــــرازی و نـــــاصر الدین شاه قاجار داریــــم .
ســید محمــد حسن حسینی مشهور به « مـیـــرزای شیـــرازی »
در پانزدهم جمادی الأول سال ۱٢۳۰ هجری قمری در خاندان مشهور و برجسته ای که همگی از دانشمندان دینی بودن چشم به جهــان گشود. میرزا محمد حسن در چهار سالگی پای به مکتب نهاد و به تعلیم فارسی پرداخت و پس از فراغـت از درسهای اولیه در شش سالگی وارد حوزه علمیه شد و به فراگیــری عــلم و دانـــش پرداخت. و در 8 سالگی مقدمات را به پایان رسانید.در سن 12 سالگی زیر نظر استاد شیــخ محمد تقی بزرگترین مـدرس شرح و لمعه این درس را شروع و در سن 15 سالگی به تدریس ایــن درس پرداخــت. در سن 18 سالگی برای فراگیری درس خارج و فقه و اصول به اصفهان وارد شد.
حوزه علمیه اصفهان در آن روزگار از پر رونق ترین حوزه های علمیه جهان تشیع بود و از نظر علمی با مهمترین حوزه علمیه شیعه یعنی نجــــف برابری می نمود. میرزا با ورود به اصفهان در مدرسه صــــــدر مستقر شد و آیــــت الله شیخ محــمد تقـــی اصفهانی، صاحب کتـــاب مشهور «هدایت المسترشدین»، علامه صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری را به استادی بــرگزید. در سن 20 سالگی اجازه اجتهاد یافت او افضل در میان فقها ،محــدثین،فلاســفه و متکلـمین علم اصــول و یــگانه علوم و فنون چون صرف و نحو و طـــبّ و تفسیر و منطق بود. میرزای شیرازی تا بیست و نه سالگی در اصفهان ماند ولی جان عطش زده او که برای یافتن حقیقت و فراگیری دانش قراری نداشت، اینک قصد دیار نجف و کربلا نموده بود.
میرزا مدتی را در کربلا اقامت گزید و در این دوران از درس استادانی همچون آیت الله شیخ حسن کاشف الغطا، آیت الله شیخ حسن نجفی (صاحب جواهر)، آیت الله سید ابراهیم قزوینی (صاحب ضوابط) و آیت الله شیخ مشکور حولائی بهره ها گرفت .
میرزای شیرازی در طول عمر خویش شاگردان مبارزی را تربیت کرد که هر کدام ستاره ای شدند و آسمانی را با نور خویش منور نمودند. از آن جمله به افراد زیر می توان اشاره کرد؛ آیات عظام: میرزا محمد تقی شیرازی، شیخ عبدالکریم حائری (مؤسس حوزه علمیه قم)، میرزا حسین نائینی، شهید شیخ فضل الله نوری، سید محمد کاظم یزدی.
اقدامات سیاسی
میرزای شیرازی در طی زندگی پر بار خود اقدامات سیاسی گوناگونی را رقم زده است که عبارتند از:
ـ حماسه پیروز تنباکو
ـ دفاع از شیعیان مظلوم افغانستان
ـ ایجاد وحدت تشیع و تسنن
ـ تربیت و اعزام مبلغان ویژه برای مناطق حساس و زیر سلطه انگلیس نظیر تبت و کشمیر
ـ جلوگیری از تجاوز یهودیان به مسلمانان
ـ جلوگیری از خرید زمین های شهر طوس توسط دولت روسیه و نقش بر آب کردن توطئه روسیه در این رابطه
ـ فرستــادن آیت الله سید عبـــد الحسین لاری به عــــنوان نمایـــنده خود به منطقه حساس جنوب ایران
تیز هوشی و حافظه میرازی شیرازی محیّر العقول بود. او هیبتی پیامبر گونه داشت و در برابر عقل و تدبیرش اهل علم به اعجاب می نگریستند .از تألیفات او اجتهاد المر والنّهی و کتاب طهارت و نماز می باشد میرزای شیرازی مدت ٨٢ سال با کمال افتخار زنــدگی کرد و در روز 24 شــعبان سال 1313 روح پاکش به ملکوت جاودان پرواز کرد و درنجف اشرف به خاک سپرده شد.
نــــاصر الـــدیــــن شــــــاه
در دوره قـــاجاریه پس از حکومت چهار سال و سه ماهی محـــــمد شاه نوبت به حکومت ناصـــر الــــدین شـــــاه رسید که دوران حســاسی برای ملت ایران که در اسارت و ذلت به سر می بردند بود ولی این حکومت پنجاه ساله چگونه آغاز شد.
محمد شاه قاجار شب سه شنبه شش شوال سال 1264 در قصر محمدیه شمیران که خودش به تازگی ساخته بود پس از چهارده سال و سه ماه سلطنت به عــلت بیماری نقرس از دنــیا رفت . حاجی میرزا آماسی صدراعظم صدارت متزلزلی داشت و اشخاصی مثل میرزا آقا خان نــوری (که در کاشان به حال تبعید به سر می برد) و آصف الدوله صدر الممالک هر ید مهیای قبول این سمت بودند ولی با ورود شاه جدید به تهران و صدارت «میرزا تقی خان امیر کبیر» کـــه لیاقت خود را بار ها نشان داده بود دست از این خیال برداشتند.
ناصر الدین شاه در سن بیست و یک سالگی به کمکمادر خود «ملک جان خانم» معروف به «مهد علیا»! به سلطنت رسید مادر ناصر الدین شاهنه تنها در به سلطنت رسیدن او بسیار موثــر بود بلکه در اداره امور کشور هم دخالت می کرد و در قتل امیر کبیر هم موثر بود. مرگ او را پس از هفتاد سال در سال 1290 ذکر نموده اند .
علاوه بر این ناصر الدین شاه از کمک روس ها و انگلیس ها در رسیدن به حکومت بهره برد و توانست با وجود مدعیان بسیار جای پدرش را بگیرد. و در این پنجاه ســــال ضایعات زیادی به ایران و ملت ایران وارد کند و قسمت های زیـادی از ایران را از بــــدهد و ایــــران را از نــظر جغرافیایی به صورت امروزی در آورد.اولین قیام مردم با رهبری روحانیت با عــــنوان جـــنبش تنباکو مربوط به همین دوره است وروابط سیاسی ایران با اروپا در جهت حفظ و توسعه منافع انها و به ضرر ایران ادامه می یابد و به ا وج می رسد. ایران به علت اهمال و کارشـــکنی وبی لیاقتی زمام دارانش همه نوع لطمات را پذیرا می شود.
انگلستان با تهدید به اشغال جنوب ایران افغانستان را از ایران جدا می کند و دولت روسیه که متوجـــه بسط قدرت انگلیس بر ایران شده در صـــدد افزایش تسلط و نفــوذ خود بر ایران به گرفتن « امتیاز صید ماهی » در دریای خزر به عنوان امتـــیاز شیلاتت دست می یابد. امتـــــیاز دیگر امتیاز قزاقخانه در ایــران بود که به عنوان تعلیم و تربیت سپاه ایران قوای نظامی را تحت اختیار خود در آورند.
ناصر الدین شاه مردی بی خبر از سیاستو نا آشنا بهروابط بین الملل و مستبد بود .که خود را آفریده شده برای سلطنت می دانست و تمام وقت را به عیش و عشرت و تفریح و شــکار و مسافرت گذراند و ار این حیث بر شاهان دیگر سبقت گرفت .
« میرزا رضای کرمانی »که از مریدان « سید جما الدین اسد آبادی » بود در 17 ذی القعده 1313 (1274 ه. ق ) به هنگام جشن پنجاهمین سال سلطنت به حیات او پایان داد . ومظــفر الدین شاه پس از چهل سال ولایتعهدیدر زمان بیماری و سستی و هنگامی که تحت نفــــوذ کامل روسها بود به سلطنت رسید .
نهـضت تـنـبـاکــــو
اعطای امتیاز تنباکو
ناصر الدین شاه و امین السلطان در انگلستان بودند. مسافرت سوم آنها بود و احتیاج مبرم به پول داشتند سیاستمداران انگلیسی بر آن بودند که امتیاز بگیرند. «ماژور تالبوت»از مشاوران و نزدیکان « سالیسبوری»نخست وزیر انگلیس مامور می شود تا امتیاز توتون و تنباکو را به دست آورد و شاه قبول مط کند تالبوت را به ایران دعوت نماید. در ظاهر تالبوت تاجر طرف امتیاز است ولی در واقع دولت انگلستان پشت سر اوست. تالبوت« کمپانی رژی » را با گرفتن امتیاز تاسیس می کند سرمایه آن ششصد و پنجاه هزار لیره است. قبل از ورود به ایران تالبوت نامه ای به این شرح به صدر اعظم ایران می نویسد:
« اینجانب تالبوت تعهد می کنم که برای حضرت اشرف امین السلطان و اعلیحضرت شاه ایران به اشرف مبلغ چهل هزار لیره استرینگ بپردازم. ده هزار لیره از این مبلغ را روز تفویض امتیاز نامه رژی و ده هزار دیگر این مبلغ را در اولین روزی که امتیاز به موقع اجرا شود و بیست هزار لیره بقیه را دو ماه پس از اجرای امتیاز نامه . پاریس 1889 م »
تالبوت در تهران در سفارت انگلیس اقامت کرد و روابط خود را با دربار برقرار ساخت و پیش از این که صاحب امتیاز تنباکو باشد در ایران شروع به عمل کرد.
فــرمان امــتیاز تنباکو
« خرید وفروش و ساختن در داخل و خارج وکل توتون وتنباکو که در ممالک محروسه ایران به عمل آورده می شود تا انتهای پنجاه سال از تاریخ امضای این قرارداد انحصار به ماژور تالبوت و شرکای خودشان واگذار می نماییم -- شــاه» حق الامتیاز سالی پانزده هزار لیره پرداخت شود هیچگونه مالیات و عوارض به دولت ایران پرداخت نکنند ولی یک چهارم از عواید را هم از حق الامتیاز پرداخت نمایند. مدت امتیاز پنجاه سال است و هیچ کس بدون اجازه گمپانی حق هیچگونه معامله ای را نسبت به توتون و تنباکو وانفیه و مشتقات آن ندارد و الا مجازات سخت خواهد شد و مردم مکلف اند محصول موضوع کمپانی را فقط به کمپانی بفروشند. تاریخ این امتیاز سال 1890م برابر با 1307ه.ق (1267 ه.ش ) است.
سهل انگاری و سستی دربار در مورد این امتیاز همه را به شگفتی واداشت زیرا اهمیت این انحصار در اقتصاد آنروز ایران تا حدی شناخته شده بود. مخصوصا وقتی آن را امتیازی که در این مورد دولت عثمانی داده بود مقایسه می کردند. حق الامتیاز عثمانی سالی ششصد هزار لیره بود .در ایران آن روز یک پنجم مردمش در کار خرید و فروش و کشت تنباکو و توتون بودند تنها سالی چهارصد و سی و پنج تن به ترکیه و هند و افغانستان صادر می کردند. سود کمپانی را به سالیپانصد هار لیره تخمین زده و علاوه بر این شرکت حق وسایل و اسباب و الات لازم را بدون پرداخت مالیت وارد سازد و از این طریق نیز سود سرشاری را شامل شود .
عــلت مقـــاومت
تنها زیان مادی تنها علت مقومت مردو نبود خشم مردم از تسلط شرکت بر سرتاسر ایران بود. شرکت از ابتدا به اقدامات مشکوکی دست زد که ارتباطی با امتیازش نداشت مر کز خود را در خیابان فردوسی («علا الدوله» آن زمان)خریداری کرده بود وبه شکل قلعه مستحکمی در آورد. برای خود سپاهی و تفنگدار داشت و این وضع در شهر ها جنبه بدتری پیدا کرد گویا مراکزی برای ذجیره تسلیحات در نظر می گیرند و این نظر وقتی تایید شد که بعد از انحلال شرکت محمولات تازه رسیده را باز کردند و مملو از اسلحه و فشنگ و وسایل تخریبی بود. علاوه بر اینها در شروع کار حدود صد هزار زن و مرد انگلیسیبرای کمک به شرکت به ایران آمدند و کار آنها تبلیغ بود . ابتدا در تهران و سپس در تمام شهرستان ها پراکنده شدند و دیانت مسیح را تبلیغ می کردند . گویا این شرکت همان کاری را که کمپانی هند شرقی در هـــــند انجام داد در ایران
می خواست انجام دهد.
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 21
به نام خدا
آسیبشناسى فرهنگى
یادآورى
اصطلاح آسیبشناسى (1) در همه رشتههاى علوم، اعم از کاربردى (2) و انتزاعى، (3) پایه (4) و غیر پایه، تجربى (5) و طبیعى، (6) انسانى (7) و غیر انسانى، و به ویژه در روانشناسى و تعلیم و تربیت کاربرد خاص خود را دارد. آسیبشناسى در زمینه مسائل روانشناختى، تربیتى و یا فرهنگى اصولا به مطالعه و بررسى دقیق عوامل زمینهساز، پدیدآورنده، و یا ثباتبخش بالینى، روانى، روان - تنى، فیزیولوژیکى، بیولوژیکى، تربیتى و فرهنگى آفات و آسیبهاى موجود در آن زمینهها مىپردازد. چنین مطالعاتى با هدف تکمیل و تامین فرایندهاى سهگانه شناسائى، تشخیص، پیشگیرى و یا درمان صورت مىپذیرد، و برآیند آن پیشنهاد راهحلهاى مناسب براى دفع و یا رفع آفات و آسیبها مىباشد. موارد زیر تا اندازهاى مىتواند ذهن ما را در درک بهتر و برداشت مناسبتر از آسیبشناسى شفافتر سازد.
در آسیبشناسى ریاضى، به عنوان مثال، یک کارشناس و یا متخصص مسائل ریاضى عوامل آسیبرسان و آفتزائى را که موجب افت دانشآموزان در یادگیرى مسائل ریاضى مىشوند مورد مطالعه قرار مىدهد، و به بررسى میزان آسیبرسانى عوامل مزبور و یا آسیبپذیرى دانشآموزان و دانشجویان مىپردازد، و رهیافتهاى عملى مناسبى را جهت قویتیادگیرى و یا اصلاح و ترمیم شیوههاى تبیین مسائل ریاضى ارائه و پیشنهاد مىدهد. در مثال دیگر، یک کارشناس امور کشاورزى، در آسیبشناسى کشاورزى، پیرامون آفات و بیمارىهایى که موجب آسیب آب و خاک و محصولات کشاورزى مىگردد و میزان اثر گذارى آن بیمارىها مطالعه و تحقیق مىکند، و در صدد کشف و تدارک داروها و سموم مؤثر و کارآمد براى دفع آسیبها و آفات برمىآید. نمونه سوم، آسیبشناسى بیولوژیک است که به تحقیق و بررسى پیرامون آسیبهاى زیستشناختى عوامل میکروبزا و آفتساز اختصاص دارد، و در آن شیوههاى گوناگون مبارزه با آفات و آسیبهاى بهداشت زیستى مورد بررسى قرار مىگیرد.
کاربرد اصطلاح آسیبشناسى در علوم انسانى از جمله در تعلیم و تربیت و روانشناسى از اهمیت و موقعیت ویژهاى برخوردار است. در تعلیم و تربیت، آسیبشناسى خانواده، به عنوان نمونه، مسؤولیتشناختبیمارىهاى خانواده (8) را بر عهده دارد. (9) و یا مثلا: در آسیبشناسى زبان (10) بررسىعلل و عوامل اختلال در زبانآموزى و شیوههاى درمان آن مورد توجه آسیبشناسى مىباشد. (11) در روانشناسى، آسیبشناسى روانى (12) در رشد، بیانگر وجود نابهنجارى در رفتار کودک، نوجوان، و جوان است. بررسى و بیان مشکلات و اختلالات دوران نوزادى، خردسالى و کودکى، همچنین مطالعه عوامل زمینهساز و سببساز این اختلالات و میزان شیوع و آثار روانى و یا احیانا روان - تنى آنها، از جمله مباحث و مسائل مورد توجه آسیبشناسى روانى در رشد مىباشد. (13) نظر به اینکه هر کدام و یا هر گروه از اختلالات روانشناختى مزبور علائم و یا تصاویر بالینى مخصوص به خود را دارد، آسیبشناس در تشخیص اختلالات روانى کمتر دچار مشکل مىشود. اکنون با توجه به برداشتها و مفاهیم فوق، بحث از آسیبشناسى فرهنگى را آغاز مىکنیم و کلید واژهها، اهمیت موضوع، پیشینه بحث، شیوهها، و مدلهاى قابل استفاده در این زمنیه را به تصویر مىکشیم.
آسیبشناسى فرهنگى
آسیبشناسى فرهنگى طبعا به بررسى آفات و آسیبهایى مىپردازد که رنگ و لعاب فرهنگى دارند، و عناصر شکل دهنده و سازنده عادات، رفتارها و کنشهاى رایج افراد یک جامعه را تحت تاثیر خود قرار دادهاند. آسیبهایى این چنین، صرف نظر از میزان تخریب و خسارتى که بر مسائل روبنایى فرهنگ یک ملتیا جامعه وارد مىسازند، آنچنان در متن فرهنگ اصیل آن ملتیا جامعه رسوخ مىکنند که از درون هسته مقاومت افراد را در برابر مفاسد و آسیبهاى فرهنگى تضعیف و آسیبپذیر مىگردانند. این قبیل کنشها رفته رفته نهادینه شده، حکم آداب و سنن حاکم بر جامعه را پیدا مىکند، و در نتیجه، به استحاله فرهنگى و سرانجام به شکلگیرى فرهنگى از نوع جدید مىانجامد که با فرهنگ اولیه و اصیل تفاوت بارز دارد.
خطر کم رنگ شدن ارزشهاى والاى فرهنگى و یا حتى خطر نابودى فرهنگ اصیل و بنیادین جوامع اسلامى ممکن است از درون و بطن جامعه متوجه ساختار فرهنگى جامعه شود، همانگونه که مىتواند از پذیرش و یا آمادگى براى پذیرش ارزشهاى وارداتى فرهنگ بیگانه ناشى گردد. به هر حال، بحث از عوامل و عناصر آسیبرسان فرهنگى و یا بحث از ساختار آسیبپذیر فرهنگ به قالب و زمینه آسیبشناسى فرهنگى مربوط مىشود، همان طور که بحث از شیوهها و عوامل مؤثر تهاجم فرهنگى و یا بحث از ریشهها و عوامل زمینهساز رسوخ فرهنگ وارداتى، در آسیبشناسى فرهنگى جاى مىگیرد.
اصطلاح آسیبشناسى
از فرهنگ واژگان انگلیسى، مفاهیم زیر را مىتوان براى اصطلاح آسیبشناسى استخراج نمود:
1- آسیبشناسى، موقعیتى نابهنجار و یا حالتى زیستشناختى را گویند که در آن یک ارگانیزم از عملکرد صحیح و مناسب منع شده است. کاربرد این مفهوم در روانشناسى بالینى و روان درمانى توسعهیافته استبه گونهاى که شامل اختلالاتى مىگردد که براى آنها عناصر و عوامل زیستشناختى مشخص مىتوان یافت. اصطلاح آسیبشناسى روانى بر همین منوال است.
2- آسیبشناسى، مطالعه علمى شرائط فوق (بند 1) را گویند.
3- آسیبشناسى، بسته به زمینه خاص علمى و یا پزشکى مفهوم خاص خود را دارد. (15) شاید نتوان براى آسیبشناسى، بدون توجه به زمینه خاص علمى، تجربى، پزشکى و یا فرهنگى آن، تفسیرى ارائه کرد. در این صورت، بهترین شیوه توصیف و تبیین آسیبشناسى، تفسیر آن، بر اساس زمینه خاصى است که آسیبشناسى در آن به کار مىرود. و این شیوه، روشنترین وجه ممکن تعریف مىباشد، زیرا هر زمینهاى از علم، بهداشت و درمان، تجربه و فرهنگ داراى عناصر ماهوى خاص خود است که آن را از سایر زمینهها متمایز مىکند.
امروزه، اصطلاح آسیبشناسى به عنوان معادل دقیق واژه انگلیسى خود یعنى (Pathology) به کار مىرود. از اینروى، تامل در این واژه و مشتقات آن خالى از فایده نیست. "Patho" ، به مفهوم بیمارى و آسیب است، " Pathology" یعنى آسیبشناسى، و