مشخصات این فایل
عنوان: اوپک
فرمت فایل: word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 63
این مقاله درمورد اوپک می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله اوپک می خوانید :
پایه‌های همکاری:
فردای بحران 1973 کارشناسان موضعگیری مستقل مصرف‌کنندگان و موضعگیری سخت تولیدکنندگان را، به عنوان سپری در مقابل اتفاقات اقتصادی رد کردن و عقیده داشتند« نتایجی خوبی در آینده درازمدت برای عموم» در بر نخواهد داشت در نوامبر 1973 در کنفرانس اعراب در الجزایر بود که طرح « گفتگوی اروپا با اعراب» مبنی بر « تکامل طبیعی» بین دو تمدن عرضه شد. جامعة اقتصادی اروپا در جواب تقاضای اتحادیة اعراب سعی کرد از مارس 1974 به بعد همکاری در 7 زمینه به مرحلة عمل درآورد: کشاورزی و توسعة زراعی، صنعتی کردن، زیربناهای اولیه، همکاری مالی، تجارت، همکاری علمی و فنی، امور فرهنگی و اجتماعی و نیروی انسانی.
کلوب‌رم گفتگویی را به منظور گشایش راههای همکاری بین اروپای غربی و جامعة عرب در یک دنیای وابستگی قویاً تشویق نمود.
در مقابل ژاپن که در منطقه اقیانوس اطلس نفوذ واقعی داشته و در مقابل ایالات متحدة امریکا و شوروی که احساس تهدید وجود دارد اروپا چهارراه و محل تلاقی افکار و محور گردان بازرگانی جهانی تنها مخاطب ممتاز کشورهای تولیدکننده به شمار می‌آید.
علی‌رغم عوامل موجب نزدیکی، گفتگوی اعراب – اروپا هنوز نتوانسته است به محور ابتکارات دامنه‌دار پیدا شود زیرا نکات مبهمی در بین دو طرف وجود دارد. کشورهای عرب بیشتر روی روابط سیاسی اتکا می‌نمایند. در صورتی که دولتهای اروپایی بیشتر طرفدار روابط اقتصادی و توسعه همکاری با فروشندگان نفت هستند.
در مارس 1975 در کنفرانس الجزایر که برای اولین بار با سران و رهبران کشورهای اروپا را دور هم جمع می‌کرد در آن موضعگیری بین‌المللی چنین ترسیم شد که کشورهای تولیدکننده نفت به برآورن نیازهای نفتی کشورهای صنعتی ادامه خواهند داد. مشروط بر اینکه این کشورها نیز تکنولوژی خود را به طرف دنیای سوم صادر کرده و« استقرار مجدد یک سیستم پولی و تأسیسات اقتصادی بین‌المللی را قبول نمایند».
از اواخر 1978 بنظر می‌رسید شرایط مساعد بوجود آمده باشد. طرز برخورد و مبدأ داشت.
مبدأ رقابت بین کشورهای مصرف‌کننده، در وهلة اول به منظور تأمین هزینه کمتر جهت تهیه مصارف نفتی خود و در طول زمان به منظور انتقال به انرژی جانشین بود و مبدأ دیگر در وهلة دوم، تمایل کشورهای اوپک مبنی بر توسعة اقتصادی و آماده کردن خود برای وضع« بعد از اتمام نفت» و مبنی بر ترقی قیمتها پابپای میزان سقوط قدرت خرید دلار و مبنی بر مقابله با تورم وارداتی می‌باشد. در سال 1979، محدودیت تولید ایران بطور خطرناکی جریان فوق را تسریع کرد و در مقابل آن خطر عدم ثبات اقتصادی بین‌المللی و همبستگی‌های بین اقتصاد کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه قرار داشت که دولتهای تولیدکننده در ارتباط با توصیه کمیتة استراتژی در مه 1985 ابتکار عرضه« گفتگوی» با غرب بهرحال ضروری و بدون احتراز تلقی کردند.
آژانس بین‌المللی انرژی به گفتگوی ناتمام اعضای اوپک مشکوک بود. ولی بعضی از غربی‌ها مخصوصاً فرانسه بعضی از شرایط پیشنهادی جدید را قابل قبول دانسته بود. از جملة این شرایط در جستجوی تعادل بین عرضه و تقاضای نفت در میان‌مدت تضمین قدرت خرید پولی ناشی از درآمد نفتی کشورهای اوپک، که این موضوع بستگی به اصلاحات سیستم پولی بین‌المللی و تقویت همکاریهای مالی، تکنولوژی و صنعتی در زمینه انرژی داشته و ایجاب می‌نماید که مکانیسمی تأسیس گردد تا تأثیرات هزینه انرژی را بر اقتصاد کشورهای توسعه‌نیافته خنثی نماید.
با وجود این دورنمای « گفتگوی» اوپک با غرب نباید موجب فراموشی روابط ممتاز کشورهای اوپک با سایر کشورهای در حال توسعه بشود.
2- اوپک در مقابل دنیای سوم
گروه کشورهای اوپک فوری در جستجوی ابراز همکاری با کشورهای در حال توسعه شدند. در این تلاش دو منظور وجود داشت: اولاً به منظور جبران و کاهش آثار ناشی از گرانی نفت بر اقتصاد آنها و ثانیاً به منظور تقویت موضع در برابر کشورهای صنعتی.
« کنفرانس در مورد همکاریهای بین‌المللی» که به ابتکار عربستان سعودی و فرانسه پایه‌گذاری شد تحت این عنوان« گفتگوی شمال – جنوب» شناخته‌شده‌تر بود. در دسامبر 1975 برای اولین بار در پاریس نمایندگان 8 کشور گروه« او.ث.د.ا» و 18 کشور در حال توسعه تشکیل جلسه داده و می‌خواست چهارچوب هماهنگی بین‌المللی را که به وسیلة اغلب اعضای اوپک توصیه شده بود تأسیس نمایند.
با این وصف گزارش کنفرانس که در ژوئن 1977 ارائه گردید، نومید کننده بود « در زمینه انرژی هیچ‌گونه موافقت دو جانبه‌ای که بتواند قیمت نفت را از جانب تولیدکنندگان و قدرت خرید ناشی از درآمد نفت را از جانب کشورهای مصرف‌کننده تضمین نماید انجام نپذیرفت». اما در مورد سایر پیشنهادات تأسیس(صندوق مشترک تعدیل) مفید تلقی شد. ولی مسئله مهم تأمین حفظ قدرت خرید ممالک در حال توسعه توسط کشورهای صنعتی بدون راه‌حل ماند.
بالاخره از جنبه رشد اقتصادی، کشورهای صنعتی موافقت کردند که در برنامة« اقدام مخصوص»مبلغ یک میلیارد دلاری به نفع کشورهای فقیر شرکت نمایند با این وصف یک راه‌حل خاص برای پراخت قروض انباشته شده و تعهد شده توسط کشورهای فاقد انرژی تعیین نگردید.
بعد از تجربه « گفتگوی شمال- جنوب» کشورهای اوپک چندین دفعه تلاش کردند که تماس خود را با کشورهای جهان سوم و جهان چهارم بیشتر گسترش دهند. « تا بر موضوعات مورد نظر و رقابتهای ممالک در حال توسعه با شناسایی مسایل مخصوص بهتر احاطه داشته باشند» در مه 1980 کمیتة استراتژی اوپک چندین پیشنهاد واقعی جهت کمک به کشورهای در حال توسعه ترتیب داد. این اقدام تعریف کمکهای اعطا شده در سال 1977 را دوباره مورد نظر قرار می‌داد. هماهنگی بهتر میان وجوه کمکهای داخلی و وجوه مخصوص اوپک کنترل جدی مقصد کمک برنامه‌ریزی جهت مصرف کمک در درازمدت، کمکهای ترجیحی به نفع توسعه منابع انرژی کشورهای فقیر تأسیس صندوق مشترک ، انرژی مشترک انرژی و توسعه که عراق آنرا پیشنهاد کرده بود. بعضی از کشورهای اوپک خواستار رفتار مسالمت‌‌آمیزتری با جهان سوم بودند. از جمله تضمین تهیه مصارف آنها انتخاب سیستم کمک مالی که شامل جبران و مساعدت مالی وام درازمدت بدون بهره و وامهای بازرگانی میان‌مدت می‌باشد.
این اقدامات بمنظور جبران واکنش‌های آینده قیمت نفت در کشورهای واردکننده نفت بود.
بالاخره در خارج از موضوع مبادلات نفتی اوپک در همکاری اقتصادی و بازرگانی خود با کشورهای در حال توسعه سعی می‌نماید« تا بدینوسیله اگر امکان داشته باشد نظم اقتصاد بین‌المللی را تغییر داده که نتیجه قاطع و عادلانه‌تری دربرداشته باشد.»
بدین ترتیب اوپک با خواستاربودن مکرر( گفتگو) امکان موضعگیری بلوک‌های جهانی را در برابر هم مردود می‌دانست. با توجه به قدرت اسلحة نفت که اوپک در دسترس دارد، هنوز نتوانسته است راه‌حلی جهت عدم تعادل سیستم اقتصادی بین‌المللی که در سال 1973 بوجود آمده تحمیل نماید.
در بین عواملی که سبب ناتوانی اوپک شده‌است عامل مشکل نهفته در موجودیت خود اوپک می‌باشد که هنوز نتواسته« برای خود توافق دسته‌جمعی در نظرات و اقدامات» داشته باشد و حدود خود را معین نماید.
2- اوپک در مقابل خود
از ابتدای تأسیس در 1965 تعدادی از کارشناسان اغلب پیش‌بینی می‌کردند که توحه به مغایرتهای جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، در ترکیب اوپک از هم گسیختگی و ازهم پاشیدگی آن نزدیک است بدیهی است کشورهای اوپک که در سه قاره پراکنده شده‌اند دارای سنت‌های گوناگون، فرهنگهای مختلف و گاهی موضع اجتماعی خیلی متفاوت هستند. ولی از اینن بی‌شباهتی گذشته عوامل دال بر اتحاد نیز در بطن این سازمان وجود دارد که حیات آنرا موجب شده و به آن امکان اقدام در صحنة بین‌المللی داده‌است.
نیروی اسلام
اسلام در تمام کشورهای عضو اوپک به جزء« ونزوئلا و اکوادور» حاکم است بعلاوه 7 کشور اوپک عربستان‌سعودی، عراق، کویت، امارات متحده عرب، قطر، لیبی، الجزایر و اتحادیه کشورهای عرب هستن که یک اتصال بزرگ سیاسی را تشکیل می‌دهند. با این وصف 6 کشور اسلامی خلیج‌فارس( پنج کشور عرب باضافه ایران) هستند که 80 درصد منابع اوپک را مالک می‌باشند و بدین وسیله برگ برنده‌ای در صحنه بین‌المللی در دست دارند.
در میان کشورهای خاورمیامنه، عربستان‌سعودی، با داشتن ذخایر این سازمان به صورت پاسنه نفوذ درآمده و همیشه آمادگی اعمال نفوذ را در سیاست عمومی کشورهای صادرکننده دارا می‌باشد.
وجود منافع مشترک بین کشورهای تولیدکننده اسلامی، مانع از این نبود که هرکدام بنوبه خود راهی متفاوت چه در زمینه داخلی و چه در زمینه سیاست خارجی انتخاب نمایند.
گرچه ایالات متحده مدت زیادی از روابط ممتاز با مقامات سلطنتی خلیج‌فارس استفاده می‌نمود ولی اغلب از کشورهای اوپک الگوی رژیمهای سوسیالیستی پیاده کرده و با کشورهای شرق ارتباط برقرار کرده‌اند.....(ادامه دارد)
اساسنامه سازمان کشورهای صادرکننده نفت( اوپک)
فصل اول: سازمان و اهداف
ماده1:
سازمان کشورهای صادرکننده نفت ( اوپک) که از این پس سازمان نامیده خواهدشد بموجب قطعنامه کنفرانس نمایندگان دولتهای ایران، عراق، کویت، عربستان‌سعودی و ونزوئلا که در بغداد از تاریخ 10 الی 14 سپتامبر 1965 منعقد شد بعنوان یک سازمان دائمی بین‌المللی ایجاد شده وظایف خود را طبق مقررات مشروح زیر انجام خواهد بود.
ماده 2:
الف) هدف اصی سازمان ایجاد همآهنگی و وحدت در خط‌مشیءهای نفتی کشورهای عضو و تعیین بهترین شیوه‌ها برای تأمین منافع فردی و جمعی آنان خواهد بود.
ب) سازمان روشها و وسایل تأمین و تثبیت قیمتها در بازارهای بین‌المللی نفت را با امعان به هدف نوسانات مضر و غیرضروری پیش‌بینی خواهد کرد.
پ) مصالح ملتهای تولیدکننده و ضرورت تضمین ردآمدی ثابت برای کشورهای تولیدکننده عرضه کافی اقتصادی و منظم نفت ملتهای مصرف‌کننده و یک بازده منصفانه به سرمایه آنها که در صنعت نفت سرمایه‌گذاری می‌کنند. همواره مورد توجه مقتضی واقع خواهد شد.
ماده 3:
سازمان باید براساس اصل تساوی مطلق کشورهای عضو آن هدایت شود کشورهای عضو تعهداتی ر که بموجب این اساسنامه بعهده دارند با حسن نیت انجام خواهند داد.....(ادامه دارد)
بخشی از فهرست مطالب مقاله اوپک
پیشگفتار
مقدمه‌ای دربارة اوپک
از اساس تا تأسیس
عملکرد 27 ساله اول اوپک
از یک حالت دفاعی به یک حالت تهاجمی
آینده سیاسی اوپک
اساسنامه سازمان اوپک
فهرست منابع و مأخذ
دانلود مقاله اوپک