اسلام و پایان سکولاریسم
جون فول م
ترجمه: ملا محمد ملازاده
هنگام سخن از عوامل ارثی و دینی در دانش جامعه شناسی انسانی جدید، این پرسش به اذهان خطور می کند: آیا ما به سوی جنگ و نزاع در حرکت هستیم یا مصالحه و آشتی؟
با اینکه اندیشمندانی چون »مایکل فرانز« عقیده دارند که عنصر دین در دنیای امروز یک مشکل به شمار می آید، من معتقدم دین می تواند راهی به سوی »تصالح« و »وفاق« تلقی شود. چنانکه می تواند وسیله ی »جنگ و نزاع« نیز باشد.
* پایان عمر نظریه ی سکولاریسم
از این رو من دیدگاه خویش پیرامون دین را، به اعتبار یک راهکار و راه حل بودن آن مطرح می کنم نه بمثابه ی عایق و مشکل سر راه بودنش. چون به سر آمدن دوران سکولاریسم و پایان عمرش ایمان و اطمینان دارم. چارچوب نظری دیدگاه مرا سخنان »روونی ستارک« یکی از بارزترین دانشمندان و نظریه پردازان جامعه شناسی دین تشکیل می دهد که می گوید: »در طول نزدیک به سه قرن گذشته روش جامعه شناسان و روشنفکران مشهور مغرب زمین بر این اندیشه استوار بوده که دین رو به افول و زوال است و این اعتقاد سیادت داشته که »مدرنیسم« به مثابه ی یک محرک - حتما - باعث حذف دین از عرصه زندگی می شود«.
»ستارک« در ادامه ی طرح خود می گوید: »برازنده است که به صراحت اعلام کنیم، که دوران ایمان و اعتقاد دانش جامعه شناسی به حقانیت و علمی بودن نظریه ی سکولاریسم به سر رسیده، و باید اعتراف کنیم که سکولاریته کردن یک تئوری مقبول و مورد محبت واقع شده بیش نیست و محصول افکار و دیدگاه هایی است که پس از سپری شدن نزدیک به سه قرن تلاش و فعالیت در راستای تقویت و تثبیت بنیان و پایه های آن هم اکنون می بینیم که در رساندن پیغام و انجام ماموریتش ناکام مانده، و شایسته است همچون سایر نظریات شکست خورده در گورستان آراء انقراضی دفن گردد«.
به گمان من، ما شاهد و نظاره گر دنیایی هستیم که در آن، این اندیشه که مدعی است سرانجام مدرنیسم دین را از صحنه بیرون می کند در حال شکست خوردن واز اعتبار ساقط شدن است و دوران حکمرانی مطلق سکولاریسم دارد به پایان می رسد و سپری می شود.
با توجه به نقش (تفرعن و کدخدا)یی که ایالات متحده ی آمریکا در جهان کنونی ایفا می کند لازم است بپذیریم که اندیشه ی پایان عمر سکولاریسم یکی از ابعاد عملیات مدرنیته و نوگرایی است نه یک ایدئولوژی رقیب و بدیل.
ما چه به عنوان معتقد و مومن، یا چون آمریکایی، یا پروتستان معتقد به ایجاد تغییر یا کاتولیک اصلاح طلب، یا چون پسر یک واعظ مسیحی با برنامه (Methodist) که در مدرسه ی الجیزویت تدریس می کرد - در همه ی این حالات، نیازمند اعتراف به جایگاه و نقش دین در زندگی و حیات عمومی هستیم.
اسلام و پایان سکولاریسم - 11 ص ورد