مقاله جذب فسفر توسط گیاهان:از خاک تا سلول

اختصاصی از یارا فایل مقاله جذب فسفر توسط گیاهان:از خاک تا سلول دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:16

فهرست مطالب :

مقدمه    1
فسفر در خاک    1
جذب P از میان غشای پلاسمایی و تونوپلاست    3
ناقلین متعدد Pi    7
توزیع فسفر    8
تنظیم جذب Pi    10
انتقال P در کل گیاه    12
نقش میکوریزا در جذب P    13

مقدمه:

P یک عنصر غذایی مهم در گیاهان است که حدود 2/0 درصد از وزن خشک گیاه را تشکیل می دهد. P یک جزء مولکولهای کلیدی مانند اسیدهای نوکلئیک، فسفولیپیدها و ATP است و در نتیجه گیاهان بدون مقدار کافی از این ماده غذایی نمی توانند رشد کنند. P همچنین در کنترل و اکنشهای آنزیمی کلیدی و در تنظیم مسیرهای متابولیسمی نقش دارد.

بعد از N ، P دومین عنصر غذایی پر مصرف محدود کننده برای رشد گیاه است. این مقاله درباره P در خاک و جذب آن توسط گیاهان، انتقال از میان غشاهای سلولی، تقسیم بندی و بازپراکنی در داخل گیاه تمرکز می کند. ار بر روی P در گیاهان عالیتر متمرکز می شویم در حالیکه مکانیسم های تشابهی نشان داده شده اند که در جلبکها و قارچها بکار می روند.

فسفر در خاک

اگر چه مقدار کل P در خاک ممکن است زیاد باشد، اما اغلب به فرمهای غیر قابل استفاده یا به فرمهایی که فقط در خارج از ریزوسفر قابل استفاده است وجود دارد. در بسیاری از   سیستم های کشاورزی که در آنها کاربرد P در خاک برای تضمین محصول زیاد گیاه ضروری است، بازیافت P بکار برده شده بوسیله گیاهان درفصل رویش بسیار پایین است، زیرا در خاک بیش از 80 درصد از P بخاطر جذب سطحی، بارندگی یا تبدیل شدن به فرم آلی تثبیت شده و قابل جذب توسط گیاها نخواهد بود.

P در خاک به شکلهای مختلفی مانند P آلی و معدنی یافت می شود(شکل1). مهم است تاکید شود که 20 تا 80 درصد از P در خاکها به فرم آلی یافت می شود، که از آن فیتیک اسید(اینوریتول هگزافسفات) معمولا جزء اصلی است. باقیمانده در بخش معدنی که شامل 170 فرم معدنی از P است یافت می شود. میکروبهای خاک فرمهای بی حرکت P را به محلول خاک آزاد می کنند و همچنین مسئول توقف تحرک P هستند. مقدار کم P موجود در خاک جذب آن توسط گیاه را محدود می کند. بیشتر مواد معدنی محلول مانند K در خاک از طریق جریان توده ای و انتشار حرکت می کنند اما P عمدتا بوسیله انتشار حرکت می کند. از آنجا که سرعت انتشار P پایین است( تا متر مربع بر ثانیه)، سرعت جذب توسط گیاهان ناحیه8 ای در اطراف ریشه بوجود مس اورد که خالی از P است.

مورفولوژی ریشه گیاه برای افزایش جذب P اهمیت دارد زیرا ساختارهای ریشه ای که نسبته سطح به حجم بیشتری دارند(سطح تماس بیشتری با خاک داشته و دسترسی به منابع غذای خاک دارند.) به این دلیل میکرویزاها برای کسب P توسط گیاه اهمیت دارند زیرا ریسه های قارچی مقدار خاکی که ریشه های گیاهان جستجو می کنند، سطح تماس ریشه های گیاهان با خاک را افزایش دهند. در گونه های گیاهی خاص، دسته های رشیه ای(ریشه های پروتئوئید) در واکنش به محدودیت P شکل گرفته اند. این ریشه های تخصص یافته مقادیر زیادی از اسیدهای آلی(تا 23 درصد از فتوسنتز خالص) تراوش می کنند که خاک را اسیدی کرده و یونهای فلزی اطراف ریشه ها را شلات می کنند که منجر به آماده سازی(تحریک) P و تعدادی از ریز مغذی ها می شوند.

مقاله راهکارهای برای حل مشکلات گردشگری و جذب توریست در ایران

اختصاصی از یارا فایل مقاله راهکارهای برای حل مشکلات گردشگری و جذب توریست در ایران دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:12

فهرست مطالب:

راهکارهای برای حل مشکلات گردشگری و جذب توریست در ایران    
● بخش اول :مفاهیم چند واژه
▪ مفاهیم جهانگردی و جهانگرد
▪ گردشگری و گردشگر
▪ مفاهیم فنی
● بخش دوم : مقدمه ای بر صنعت توریسم و گردشگری در ایران
● بخش سوم :راهکارهائی برای رشد و توسعه صنایع دستی و گردشگری در ایران
● بخش چهارم:مشکلات گردشگری در ایران
● بخش پنجم : راهکارهای برای حل مشکلات گردشگری و جذب توریست در ایران
● بخش ششم : سفرهای هدفمند برنامه ریزی شده
▪ تبلیغات :
● بخش هفتم : محاسن و مزیتها
● بخش هشتم : سفرهای ارزان قیمت کمپینگ
● بخش نهم : اشتغال زایی
● بخش دهم :چگونه این طرح می تواند یک طرح بین المللی باشد؟
● بخش یازدهم :اهداف کلی این طرح
● بخش دوازدهم: درخواستی از دولت و مسئولین
منبع :

چکیده:

این مقاله و طرح پژوهشی با جستجو فراوان در اینترنت و تحقیق در راستای صنعت گردشگری و توریسم ودر زمینه های مشکلات صنعت گردشگری در ایران و تحقیق در زمینه راهکارهای حل این مشکل ، وچگونگی برخوردبا این مشکلات در کشورهای جهان ، ارائه شده است .

<< نام سایت های که از آن جستجو کرده ام را نوشته ام .>>

در این مقاله و طرح پژوهشی در بخش اول ابتدا مفاهیم چند واژه را شرح داده ام .

دربخش دوم مقدمه ای برصنعت توریسم و گردشگری و صنعت طبیعت گردی درایران است در قسمت سوم راهکارهائی برای رشد و توسعه صنایع دستی و گردشگری در ایران را بررسی کرده ام .

در بخش چهارم مربوط به مشکلات گردشگری و در بخش پنجم راهکارهایی برای حل بعضی از این مشکلات پیشنهاد داده ام .

در بخش ششم طرح جدیدی جهت برنامه ریزی سفر برای گردشگران داخلی و خارجی و سفرهای هدفمند ارائه داده ام و دربخش هفتم محاسن و مزیتها کلی این طرح را بررسی کرده و در بخش هشتم سفر های ارزان قیمت کمپینگ توضیح داده ام و دربخش نهم بحث اشتغال زایی طرح را مطرح کرده و در بخش دهم چگونه این طرح می تواند یک طرح بین المللی باشد و دربخش یازدهم اهداف کلی این طرح را شرح داده ام و در پایان در بخش دوازدهم درخواستی از دولت و مسئولین در قبال عملی کردن این طرح را خواه انم.

امیدوارم روزی فرابرسد که که موفقیت و پیشرفت و عملی شدن این طرح را در سراسر کشور عزیزمان ایران و حتی در سراسر دنیا شاهد باشیم.

• بخش اول :مفاهیم چند واژه

ابتدا برآنم با بهرهمندی از آرای واژه‌شناسان و فرهنگنامه‌ها، معانی لغوی و متعارف واژه‌های سفر، مسافرت، مسافر، جهانگردی و جهانگرد، گردشگری و گردشگر، توریسم و توریست را ارائه نمایم.

▪ مفاهیم سفر، مسافر

۱) سفر از ماده سفر است. مفهوم نخستین و اصلی آن کشف و آشکار شدن است. پرده برداشتن به منظور آشکار کردن نیتی پنهان را نیز سفر گویند. اگر موضوع، یا شیء و یا فردی در پس پرده قرار گرفته باشد و یا رویت آن برای دیگران ممکن نباشد اما پردهبرداری و رفع حجاب از روی آن شیء را با ماده سفر نمایان میسازند.

۲) سفر به معنی بقیه سپیدی روز پس از فرو شدن آفتاب و سپیدی صبح است.

۳) سفر به معنی صلح دادن میان دو قوم و میانجیگری کردن است.

۴) سفر به معنی بیرون شدن از شهر خود و به محلی دیگر رفتن و قطع مسافت نمودن است.

۵) سفر به معنی راهی که بپیمایند و از محلی به محل دور دیگری رفتن نیز آمده است.

(ع.صفیپور، ۱۳۷۷، هـ .ق .ج ۲. ص ۵۶۲)

شاید دلیل اینکه سفر به معنی سپیدی آمده است این باشد که سپیدی به معنی روشنی و آگاهی است و طی سفر است که بسیاری از ناشناختههای ذهن آدمی (تاریکی‌ها، نادانسته‌ها)درباره نواحی و سرزمین‌ها، طبیعت، مردم و... شناخته می‌شود. (روشنی‌ها و دانسته‌ها) وانگهی، سفر نیکی و بدی درون آدمی را آشکار میکند. (محلاتی، ص ۱۳۸۰ ص ۲)

مسافرت باعث سلامت اندیشه میشود و به تندرستی کمک میکند و مایه پیدایی و بروز شخصیت مسافر میشود. (لانکوار، ۱۳۸۱، ص ۶۸)

به راستی در حضر که واژه مخالف سفر است و به معنای ایستایی در میهن و سکون در محل زندگی است، آدمی به سبب نبود امکان دیدن مردم، سرزمینها، اشیا، شهرها و روستاها و خلاصه، جهان هستی بیرون از جایگاه کار و زندگی همیشگی خود، نمیتواند به کشف و در نتیجه به درک واقعیتهای موجود نائل آید و کمال پیدا کند و ذهنش روشن شود چه بسا بینشی محدود و بسته و ضمیری تیره و تار دارد.

سفیر (فرستاده شده) از مشتقات سفر است و به مسافر، سفیر هم میگویند و آن شخصی است که از سوی قبیله و قوم و یا کشوری به کشور و به میان ملت دیگری میرود و یا فرستاده میشود، تا میان آن دو قوم و یا ملت ایجاد پیوند و دوستی بنماید، به حل و فصل مسائل یاری رساند و بالاخره، به گسترش صلح و صفا میان مردم دو سرزمین همت گمارد.

سفر به معنی توجه دل به سوی حق تعالی است. (م. معین ۱۳۷۵ ص ۱۸۸۸ ج۲)

▪ مفاهیم جهانگردی و جهانگرد

جهانگردی واژهای است فارسی و به معنای گردیدن به دور جهان است و جهانگرد به مفهوم جهان گردنده و آنکه در اقطار عالم بسیار سفر کند آمده است. (ع.ا.دهخدا. ۱۳۲۵- ص ۱۱ ج۱۹)

واژههای جهانگردی و جهانگرد در واقع فارسی شده سیاحت و سیاح است و جهانگرد کسی است که زیاد سفر میکند.

در زبان فارسی و در میان مردم تفاوتی میان جهانگردی، جهانگرد و مسافرت، مسافر وجود دارد، در واقع امر، کمیت دفعات جابهجایی و حرکت مردم و مدت زمان آن موجب اختلاف میان مفهوم جهانگرد و مسافر است.

مردم فارسی‌زبان به کسی جهانگرد میگویند که بسیار سفر میکند. با اینکه کاربرد این واژه از سالهای پیش در ایران (شاید ۱۳۱۴) متداول شده است لیکن هنوز میان مردم و در گفت‌وگوی روزمره چندان رایج نیست. آنچه رواج بسیار دارد، کاربری واژههای سفر، مسافرت و مسافر است که انصافا علاوه بر اینکه در برگیرنده همه گونه‌های جابه‌جاییها: دور، نزدیک، کوتاه و بلندمدت است، مفاهیم ژرف و گستردهای را نیز در بر دارد که پیش از این به آن اشاره شد

▪ گردشگری و گردشگر

واژه‌های مزبور که شاید ترجمه واژه عربی <سیر> و یا واژه فرانسوی <پرومناد> باشد، بهرغم تلاش مسوولان امور فرهنگی در انتشار آن در میان مردم، تاکنون نه در گفت‌وگوهای روزانه و نه در نوشته‌های نویسندگان و یا سروده‌های شاعران و... به هیچوجهی جا و مکانی نداشته و به کار نمیرود.

گردش کردن و یا رفتن در زبان فارسی و میان فارسیزبانان مفاهیم محدود زمانی و مکانی خود را دارد: قدم زدن، بیرون رفتن از خانه و یا محل کار برای مدتی اندک، به بوستان و خیابان رفتن و خلاصه، گردیدن در پیرامون محیط همیشگی زندگی و کار برای زمانی کوتاه، مثلا چند ساعت است و نه به معانی مسافرت کردن. در فرهنگ معین، گردش به معنای زیر است: گردیدن، حرکت دورانی، دور زدن حرکت، تحول، صرف و ... گردش کردن به معنای گشت رفتن، تفریح کردن و...(معین. محمد ۱۳۷۵، چاپ نهم، ص۳۲۴۰. ج۳)

▪ توریسم و توریست

از نظر تولد و پیدایش واژه، تقریبا همه بر این گفته‌اند که <توریسم> مدتی طولانی پیش از واژه <توریست> پیدا شد. واژه فرانسوی <توریسم> استنتاج و رونویسی واژه انگلیسی توریست است که معمولا از واژهای بسیار فرانسوی برآمده است.(بوایه، م ۱۹۷۴. پ۷)

هر چند در انگلیس سده هجدهم فقط واژه تور (چرخش، چرخیدن، گردش، گشتن)به کار میرفت.

تور و یا گراندتور (گردش بزرگ) به مفهوم مسافرتهایی بود که جوانان ثروتمند انگلیسی در زمان تحصیلاتشان انجام میدادند با اینکه این جوانان کمتر به پژوهش و کاوش و بیشتر به سرگرمی و تفریح میپرداختند، اما این مسافرت به‌عنوان مکمل ضروری برای آموزش و پرورش آنان تلقی میشد.

تور به اشرافزادگان و ثروتمندان اختصاص داشت. در پایان سده هجدهم نوشته‌های تخصصی در مورد <تور بزرگ> نگارش یافت. این نوشته‌ها به جوان مسافر آنچه را که باید به هنگام بازگشت از سفر به عنوان گزارش به پدرش ارائه دهد، نشان میداد. (همان، پ ۵)

توریسم به معنای مسافرت کردن برای خشنودی و لذت بردن و همچنین کار و شغلی آمده است که کار تدوین گشتها و مسافرتها برای جهانگردان را برعهده دارد. (لغتنامه آمریکن هریتیج ۲۰۰۰. پ ۱۸۲۶)

از پایان سده نوزدهم واژههای <توریسم> و <توریست> در بیشتر زبانهای اروپایی با اندک تفاوتی در لفظ و تلفظ کاربرد پیدا کرده است.

توریسم که واژهای فرانسوی است از ریشه <تور> گرفته شده است. تور در زبان فرانسه به معنای زیر آمده است: حرکت دورانی (چرخش)، پیمودن، طی کردن راه، گردش کردن. به نظر پیرلاروس، توریسم مسافرت کردن به منظور تفنن و لذت بردن است و توریست کسی است که برای خشنودی خود و لذت بردن مسافرت میکند.

توریسم به معنای مسافرت و طی مسافرت نمودن و به جایی دور از محل دائم زندگی رفتن و برای خشنودی و لذت بردن آمده است. مجموعه فعالیتهای مربوط به جابه‌جایی جهانگردان را نیز توریسم میگویند. ( روبر، ۱۹۹۳. پ ۲۲۷۷)

واژه توریسم که نزدیک به یک سده معنایی مترادف با خستگی‌زدایی داشت مورد بررسی و پژوهش جامعهشناسی و علمی قرار گرفت. تا همین اواخر فرهنگنویسان به معنی کردن این واژه به‌عنوان <اقدام به مسافرت برای خشنودی و لذت> بسنده میکردند، لیکن امروز این واژه قلمروی معنایی گسترده‌تر و پیچیده‌تر و جاه‌طلبانه‌تری دارد. (هولو.آ، ۱۹۷۴پ، ص ۲۰ )

لیتره (۱۹۶۸) به معنای متعارف این واژه اکتفا میکرد: جهانگرد به مسافری گفته میشود که برای کنجکاوی و از روی بیکاری به کشورهای بیگانهای که مورد دیدن هممیهنانش قرار گرفته است میرود.

چنین پیدا است که واژه توریسم در گذشته، بنا به چگونگی اندیشه زمان، بیشتر بار معنایی لذت بردن و تفنن داشته است، چنان که رائول بلانشارد میگوید: توریسم یعنی مسافرت به منظور بهره‌برداری از مناظر زیبای کشور یا ناحیهای که مورد بازدید قرار میگیرد.

لیکن با گذشت زمان و تحولاتی که در زندگی اجتماعی و فرهنگی جامعه اروپای سده بیستم روی داد، در مفهوم واژه‌های توریسم و توریست دگرگونی به‌وجود آمد و تعریف‌نگاران و فرهنگ‌نویسان، نیز به کسی توریست میگفتند که برای تجدید نیرو، رفع خستگی و خودسازی از راه آشنایی با اقوام و ملل گوناگون و شناخت پدیدههای هستی به مسافرت میرود. (محلاتی.۱۳۸۰. ص۳ )

▪ مفاهیم فنی

لزوم ارزیابی دقیق درآمدها و هزینه‌های جهانگردی در یک کشور ضرورت تعریف روشن از جهانگردی و جهانگرد را نشان میدهد.

در سال ۱۹۳۷ هیات کارشناسان آمار جامعه ملل در جهت تعریف <جهانگرد> گام برداشت. به نظر این هیات به همه افرادی که به منظور تفنن و لذت بردن به مدت ۲۴ ساعت و بیشتر و کمتر از یک سال محل اقامت دائم خود را ترک میکنند، جهانگرد میگویند. اما هیات مزبور افرادی را که به منظور اشتغال به کار یا حرفهای به کشور دیگری وارد میشوند، مسافران عبوری و دانشجویان مقیم یک کشور را جهانگرد نمیشناخت.

اتحاد بین‌المللی سازمانهای رسمی مسافرتی تعریف فوق را پذیرفت ولی پس از برگزاری نشستهای دوبلین در سال ۱۹۵۰ و لندن در سال ۱۹۵۷ سفارش کرد که دانشجویان نیز در شمار جهانگردان قرار گیرند و میان مسافران عبوری و جهانگردان تفاوت قائل شوند. این سفارش در نشست سازمان ملل متحد در مورد جهانگردی و مسافرتهای بینالمللی که در سال ۱۹۶۲ در رم تشکیل شد نیز پذیرفته شد. این تعریف تازه که همه دولتها آن را پذیرفتند به ایجاد ضابطهای برای آمارگیری جهانگردی و بنابراین بررسی وضع بازارهای جهانگردی کمک بزرگی کرد. (محلاتی. ۱۳۸۰ ص۴)

به هنگام برگزاری همایش اوتاوا در سال ۱۹۹۱ از سوی سازمان جهانی در زمینه تعریف واژگان، اصطلاحات و طبقه‌بندی آنها تصمیمهایی گرفته شد و سفارشهایی کردند. روی هم رفته همه تعریفها دربرگیرنده دو نوع بازدیدکننده یعنی مسافر جهانگرد و تفرجگر است که در دو موضوع جهانگردی و تفرجگری میگنجند.

جهانگردان یا مسافران عبارتند از بازدیدکنندگان موقتی که دستکم مدت بیست وچهار ساعت و دست بالا، تا یک سال در کشور و یا سرزمینی غیر از محل سکونت دائمی خود به سر برند. آنان را برحسب دلایل مسافرت میتوان به شرح زیر تقسیمبندی کرد:

۱) سرگرمی و تفریح و آسودگی (تفنن، لذتبردن، گذراندن تعطیلات، تندرستی، سلامتی، پژوهش و تحصیل، انجام نیایش و آیینهای مذهبی، ورزش، ماجراجویی

۲) بازرگانی، دیدار خانوادگی، دوستان و آشنایان، ماموریت، شرکت در گردهماییها و...

تفرجگران یا گردشگران که عبارتند از بازدیدکنندگان موقتی که مدت اقامتشان در سرزمین یا کشور مورد بازدید از ۲۴ ساعت بیشتر نیست (گردشکنندگان با کشتیهای تفریحی، نیز در این گروه جای میگیرند.

هم‌اکنون بر پایه تعریف سازمان جهانی جهانگردی، جهانگرد کسی است که به سرزمین یا کشوری بیرون از جایگاه همیشگی زندگی و کار خود سفر میکند و دستکم یک شب و به هرحال، کمتر از یک سال در آنجا میماند و دلیل عمده سفرش اشتغال به کاری برای دریافت دستمزد نیست بنابراین جهانگردی ویژگیهای زیر را دارد؛

- فعالیتی بسیار پیچیده و چندجانبه است که روابط بیشماری را در میان شاخه‌ها و رشته‌های گوناگون فعالیتهای انسانی ایجاد میکند.

- پدیده جهانگردی و پیامدهای آن از حرکت مردم برخاسته است، پس در واقع حرکت و جابه‌جایی مبنای جهانگردی است.

- از آنجا که ترک بوم و کاشانه و رفتن به جای دیگر منشاء جهانگردی است، این نوع فعالیت اصولا با فعالیتهای محل کار و اقامت همیشگی جهانگرد تفاوت دارد.

- توقف فرد در مقصد موقتی است و پس از مدتی به جایگاه همیشگی زندگی خود برمیگردد.

- مسافر قصدی برای اشتغال به کار در مقصد مسافرت ندارد.

این ویژگیها را میتوان در تعریف دو استاد سوئیسی، کورت کرات و ویلیام هونزیکر از جهانگردی ملاحظه کرد: جهانگردی عبارت است از مجموع فعالیتها، پدیدهها و روابطی که از مسافرت و اقامت مردم در جایگاهی غیر از جایگاه همیشگی زندگی و کار به‌وجود می‌آید و این امر تا زمانی صادق است که اقامت موقت باشد و دربرگیرنده اشتغال موقت نیز نشود (مدلیک. اس و بوکارت.۱. ۱۹۷۴ پ ۴۰>> <<برگرفته: aftab.ir >>

• بخش دوم : مقدمه ای بر صنعت توریسم و گردشگری در ایران

<<صنعت توریسم و گردشگری در ایران که از نظر تنوع اقلیمی، فرهنگ و تاریخ کهن، وجود آثار باستانی فراوان و جاذبه‌های طبیعی و دیدنی نادر و وجود اغلب زمینه های گردشگری جزو دهمین و یا به روایتی پنجمین کشور دنیاست ولی در میان ۱۵۰ کشور عضو سازمان جهانی توریسم WTO در امر توریستپذیری در مقام هفتاد و پنجم قرار دارد و در حالی که طی سالها هزینه فراوانی در جهت رونق این صنعت و جذب گردشگر و توریست به کار گرفته شده و میشود پس از گذشت چند دهه هنوز در خم کوچه اول قرار دارد و باز، در حالی که براساس داده‌های آماری، حجم پولی که از راه گردشگری در طول یک سال در جهان جابجا میشود حدود ۵/۲ برابر درآمد سالانه کشورهای عضو اوپک از محل فروش نفت است سهم ایران حدود یک دهم درصد است.

به منظور بررسی مشکلات فراروی این صنعت در کشور و دلایل عقب‌ماندگی آن از قافله پیشرفت گردشگری و توریسم در جهان مشکلات گردشگری و راههای مقابله با آن آشنا می شویم.

در آستانه هزاره سوم ، صنعت گردشگری به عنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی در بسیاری از کشورها مطرح است و هم اکنون اقدامات گسترده ای برای توسعه این صنعت در بسیاری از کشورها آغاز شده است. براساس گزارش های سازمان تجارت جهانی در سال ۲۰۰۴ درآمدهای ناشی از صنعت گردشگری در سطح جهان از ۴۷۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۳ با ۸.۴ درصد رشد به ۵۱۴ میلیارد دلار افزایش یافته است. ایران به لحاظ جاذبه های جهانگردی یکی از ۱۰ کشور اول جهان محسوب می شود، اما درآمد حاصل از جهانگردی برای کشور بسیار اندک است.

ضرورت افزایش درآمدهای عمومی کشور و کاهش وابستگی اقتصاد کشور به درآمد حاصل از فروش نفت ایجاب می کند که استفاده از ظرفیت های زیستی کشور، منابع طبیعی و توجه به صنعت جهانگردی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه به عنوان مثال تنها ارزش مصرفی تنوع زیستی به صورت مستقیم از طریق اکوتوریسم انگیزه مهمی را برای حفاظت از تنوع زیستی بخصوص در کشورهای در حال توسعه ایجاد کرده است. از آنجا که ریشه کنی فقر و گرسنگی و ارتقای فرصت های اقتصادی و اشتغال در دستور کار اصول توسعه پایدار و اهداف توسعه هزاره است.

▪ صنعت طبیعت گردی

براساس گزارشی که آخرین مورد از رشته گزارش های ارزیابی زیست محیطی در برنامه هزاره جدید بود و به صورت پروژه چهار ساله با هدف ثبت و دسته بندی اطلاعات منابع طبیعی جهان و مشارکت ۳ هزار دانشمند از سراسر جهان به انجام رسید، نتیجه ای حاکی از آن داشت که ۱۲ درصد از گونه های پرندگان ، یک چهارم از پستانداران و یک سوم از دوزیستان جهان با خطر انقراض روبه رو هستند. انتشار این گزارش موجب شده تا این احتمال قوت بگیرد که تلاشهای حفاظت از تنوع زیستی و رویکرد اکوتوریسم با اهداف سازمان ملل در زمینه توسعه هزاره و براندازی فقر و گرسنگی و ایجاد اشتغال و درآمدزایی در تقابلند. برخی از تحلیلگران اقتصادی استدلال می کنند بدون افزایش تاثیر بشر بر زیست محیطها نمی توان به افزایش صنعت گردشگری و تنوع زیستی و اهداف هزاره دست یافت.

البته یکی از اهداف توسعه هزاره ، دستیابی به توسعه پایدار زیست محیطی است و لذا تلاش برای منطبق کردن نتایج هر دو برنامه و حصول به موقعیت برنده برنده یکی از مهمترین وظایف فراروی هر دو گروه کارشناسان و برنامه ریزان «حفظ تنوع زیستی و توسعه هزاره» است. به عبارتی دستیابی به اجرای کنوانسیون تنوع زیستی (CBD) و نیز برنامه عمل اجلاس سران ژوهانسبورگ از یک سو و اهداف هزاره از سوی دیگر کلید اصلی نیل به توسعه پایدار هستند.

بدین ترتیب با انطباق بازبینی پروژه های موفق اکوتوریسم در کشورهای در حال توسعه و اهداف توسعه هزاره می توان به اصولی قابل تعمیم در پهنه هایی که در آن گردشگری اتفاق می افتد، دست یافت.

دانلود تحقیق عملیات انتقال جرم موسوم به جذب گاز و بازیابی یا دفع

اختصاصی از یارا فایل دانلود تحقیق عملیات انتقال جرم موسوم به جذب گاز و بازیابی یا دفع دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:30

فهرست مطالب:

فصل اول
مقدمه
جذب گاز
طراحی برج های آکنده
تماس بین مایع و گاز
 افت فشار و شدت جریان های در حالت حد
آکنه های منظم
فصل دوم
اصول جذب
سرعت جذب
محاسبه ارتفاع برج
فصل سوم
جذب در سیستم های چند جزئی
جذب در برج های سینی دار
جذب از گازهای غنی
جذب به همراه واکنش شیمیایی
منابع

فصل یک

مقدمه:

جذب گاز

در این تحقیق عملیات انتقال جرم موسوم به جذب گاز و بازیابی یا دفع بررسی می شود. در جذب گاز، بخار محلول ا زمخلوط خود با گاز بی اثر با مایعی که حل شونده گاز نسبتاً در آن محلول است، جذب می شود. شستن آمونیاک با آب مایع در مخلوط آمونیاک و هوا مثالی از این نوع است. در ادامه با تقطیر، ماده حل شده از مایع بازیابی می شود و مایع جذب کننده را یا دور می ریزند و یا دوباره مصرف می کنند. گاهی اوقات یک ماده حل شده از مایع با تماس مایع با گازی بی اثر جدا می شود. به این عملیات که عکس جذب گاز است، دفع یا بازیابی گویند.

طراحی برج های آکنده

دستگاه متداول در جذب گاز و برخی عملیات دیگر، برج آکنده است که نمونه ای از آن در شکل (1-1) نشان داده شده است. این دستگاه از ستون یا برج استوانه ای تشکیل شده، که شامل ورودی گاز و فضایی برای توزیع آن در قسمت تحتانی، ورودی مایع و توزیع کننده در قسمت فوقانی، خروجی های گاز و مایع به ترتیب در قسمت فوقانی و تحتانی و توده جامد نگاه دارنده ای به نام آکنه های برج است. آکنه ها معمولاً به صورت صفحاتی هستند که آنها ار چین دار ساخته اند تا مقاومت آنها افزایش یابد و دارای سطح روباز می باشند تا از طغیان جلوگیری شود. مایع ورودی که حلالی خالص یا محلول رقیقی از ماده حل شده در حلال می باشد و به آن محلول رقیق (Weak Liquor) گویند، توسط توزیع کننده در بالای آکنه ها توزیع می شود و در یک عملیات ایده آل، سطوح آکنه ها را به طور یکنواخت مرطوب می کند. توزیع کننده ای که در شکل (1-1) می بینید، مجموعه ای از لوله های سوراخ دار (مشبک) است. در برج های بزرگ، از شیپورهای پاشنده یا سینی های توزیع کننده به همراه مانع یا بند استفاده می شود.

گاز حاوی ماده حل شده یا گاز غنی شده، وارد فضای زیر آکنه ها می شود و مخالف جریان مایع از روزنه های موجود در آکنه ها بالا می رود. آکنه ها، سطح تماس زیادی بین مایع و گاز فراهم می کنند و تماس نزدیک بین فازها را تقویت می کنند.

مقاله فرصت های جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در مناطق آزاد تجاری و تأثیر آن در دستیابی به تکنولوژی های برتر

اختصاصی از یارا فایل مقاله فرصت های جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در مناطق آزاد تجاری و تأثیر آن در دستیابی به تکنولوژی های برتر دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:30

چکیده:
مناطق آزاد تجاری به علت شرایط تسهیل کننده و مساعدی که در زمینه جذب سرمایه از خارج از کشور دارند، دارای مؤلفه های مهمی هستند که می توانند زمینه را برای دستیابی به توسعه همه جانبه فراهم کنند. جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) می‌تواند نقش قابل ملاحظه‌ای در فرآیند توسعه کشورهای دریافت‌کننده آن بازی کند. یکی از ابعاد مهم توسعه اقتصادی، در شرایط جهانی و رقابتی امروز، توسعه تکنولوژی از طریق دستیابی به تکنولوژی های برتر است. توسعه تکنولوژی به عنوان یکی از اساسی‌ترین شرایط دستیابی به توسعه پایدار و بلندمدت کشورها، در تحولات جهانی از اهمیت اساسی برخوردار است و FDI به عنوان ابزاری بسیار مهم برای رسیدن به توسعه تکنولوژی در کشور‌های مختلف (به‌خصوص کشورهای در حال توسعه) مطرح می‌باشد. FDI به علت نقش قابل ملاحظه ای که در دستیابی به تکنولوژی های برتر دارد در فرآیند توسعه کشورهای در حال توسعه جایگاه قابل ملاحظه ای پیدا نموده است و از اینرو سیاست های گسترده ای به منظور افزایش قابلیت جذب FDI در این کشورها دیده می شود. مناطق آزاد تجاری به علت تسهیلات متعددی که برای جذب سرمایه گذاری خارجی دارند، فرصت های مهمی در زمینه جذب تکنولوژی های برتر و توسعه تکنولوژی به همراه دارند.

1) مقدمه
مناطق آزاد تجاری به علت شرایط تسهیل کننده و مساعدی که در زمینه جذب سرمایه از خارج از کشور دارند، دارای مؤلفه های مهمی هستند که می توانند زمینه را برای دستیابی به توسعه همه جانبه فراهم کنند. جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) می‌تواند نقش قابل ملاحظه‌ای در فرآیند توسعه کشورهای دریافت‌کننده آن بازی کند. یکی از ابعاد مهم توسعه اقتصادی، در شرایط جهانی و رقابتی امروز، توسعه تکنولوژی از طریق دستیابی به تکنولوژی های برتر است. علاوه بر جریان سرمایه به داخل کشور، FDI به عنوان ابزاری برای دستیابی به تکنولوژی، دانش، مهارت های مدیریتی و دیگر ورودی‌های مهم برای رسیدن به توسعه پایدار مورد استفاده قرار می‌گیرد. FDI باعث پیوستن کشورها به بازارها و شبکه‌های تولید و توزیع جهانی می‌شود و از این طریق می‌تواند باعث ارتقاء رقابت‌پذیری بین‌المللی شرکت ها و همچنین بهبود عملکرد اقتصادی کشورها شود ]1[. بسیاری از مزایای FDI در تأثیر آن بر توسعه تکنولوژی و ارتقاء توان رقابت‌پذیری شرکت های ملی در سطح بین‌المللی دیده می‌شود. در واقع یکی از اهداف اساسی FDI در مبادلات جهانی، دستیابی به تکنولوژی‌های کلیدی و استفاده از سرریز  تکنولوژی است. FDI به علت نقش قابل ملاحظه ای که در دستیابی به تکنولوژی های برتر دارد در فرآیند توسعه کشورهای در حال توسعه جایگاه قابل ملاحظه ای پیدا نموده است و از اینرو سیاست های گسترده ای به منظور افزایش قابلیت جذب FDI در این کشورها دیده می شود. مناطق آزاد تجاری به علت تسهیلات متعددی که برای جذب سرمایه گذاری خارجی دارند، فرصت های مهمی در زمینه جذب تکنولوژی های برتر و توسعه تکنولوژی به همراه دارند. تسهیلات متعددی از قبیل تسهیلات مالی و پولی، تسهیلات سرمایه گذاری و مالکیت، تسهیلات واردات و صادرات و تسهیلات مالکیت صنعتی و فکری و معافیت ها و تسهیلات متعدد گمرکی و مالیاتی همگی می توانند جاذبه های مؤثری در زمینه سرمایه گذاری خارجی ایجاد کنند و از این طریق می توان این سرمایه گذاری ها را به سمت جذب و توسعه تکنولوژی های برتر سوق داد زیرا همانطور که در این مقاله خواهیم دید، FDI اصولا روشی برای جذب تکنولوژی های پیشرفته و برتر می باشد که در نزد شرکت های صاحب تکنولوژی و چندملیتی می باشند. استفاده از رویکردها و استراتژی های مناسبی برای هدایت سرمایه گذاری های خارجی به جذب و توسعه تکنولوژی های برتر از مهمترین مسائلی است که باید در عرصه سیاست گذاری ها به آن توجه شود.
در این مقاله سعی می شود که در ابتدا مفاهیم مرتبط با FDI و نقش شرکت‌های چندملیتی در فرآیند تبادلات آن بررسی شود. سپس خصوصیات تکنولوژی های برتر و نقشی که در فرآیند توسعه تکنولوژی ایفاء می کنند بررسی می شود و پس از آن نقش FDI در توسعه تکنولوژی و دستیابی به تکنولوژی های برتر بیان می شود. با استفاده از این مفاهیم، فرصت هایی که در مناطق آزاد تجاری برای جذب FDI و دستیابی به تکنولوژی های برتر وجود دارد در انتهای مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرند.

2) مفهوم سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) و جایگاه بین المللی آن
از FDI تعاریف متفاوتی از سوی نویسندگان و نهادهای مختلف به عمل آمده است. عماد موسی، FDI را اینگونه تعریف می‌کند: فرآیندی که در آن افراد حقوقی یک کشور (کشور منبع)، مالکیت تجهیزات یک شرکت از کشور دیگر را بدست می‌آورد، با این هدف که کنترل تولید، توزیع و دیگر فعالیت های آن شرکت را بدست آورد ]2[. UNCTAD   نیز در تعریفی از FDI آورده است که: نوعی از سرمایه‌گذاری است که دربرگیرنده ارتباط بلندمدت بوده و منافع و کنترل پایداری را برای افراد حقوقی یک کشور (سرمایه‌گذار خارجی یا سازمان مادر) در اقتصاد یک کشور دیگر ایجاد می‌کند ]3[. با توجه به این تعاریف می‌توان دریافت که مهمترین ویژگی FDI در واژه کنترل و کنترل منافع نهفته است و در واقع این خصوصیت باعث تمایز میان FDI و سرمایه‌گذاری در سهام می‌شود ]2[. بنابراین می‌توان گفت که مهمترین ویژگی FDI که آن را با دیگر انواع سرمایه‌گذاری بین‌المللی متفاوت می‌سازد، وجود عنصر کنترل بر تصمیمات و سیاست های مدیریتی است.
در سطح ملی نسبت به FDI تقسیمات متعددی به عمل آمده است و انواع مختلفی از آن دیده می‌شود. از دیدگاه سرمایه‌گذار می‌توان FDI را به 3 گروه تقسیم کرد: FDI افقی، FDI عمودی و FDI ترکیبی ]2[. در FDI افقی، سرمایه‌گذار با هدف توسعه افقی خود، محصولاتی که در کشور خود تولید می‌کند و یا مشابه آنها را، در یک کشور دیگر تولید می‌کند. در حالیکه در FDI عمودی،‌ شرکت سرمایه‌گذار سعی می‌کند در مراحلی از زنجیره ارزشی محصول وارد شود. اگر سرمایه‌گذار با هدف تامین و استفاده از منابع و مواد اولیه اقدام به سرمایه‌گذاری کند، ‌ FDIعمودی رو به عقب (Backward) اتفاق افتاده است و اگر در راستای دستیابی به کانال های توزیع و فروش و نزدیکی به مشتریان انجام شود، FDI عمودی رو به جلو (Forward) اتفاق می‌افتد]2[. FDI ترکیبی، در واقع نوعی از FDI است که ترکیبی از FDI عمودی و افقی است. با نگاهی ساده به بازار بالقوه و منابع طبیعی و انسانی موجود در کشور خودمان، براحتی می‌توانیم به این موضوع پی ببریم که کشور ما برای سرمایه‌گذاران خارجی، از هر دو جهت افقی و عمودی جذاب است. یعنی سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند نگاهی ترکیبی به بازار ایران جهت انجام FDI داشته باشند.
FDI سهم مهمی را در مبادلات جهانی داشته و کشورهای مختلف دنیا به آن به عنوان ابزاری مهم برای توسعه اقتصادی و تکنولوژیکی خود نگاه می‌کنند. بر اساس آمار سال 2002، جذب FDI در جهان به حدود 651 بیلیون دلار رسیده ]7[ و در سال 2003 این رقم به چیزی بالغ بر 560 بیلیون دلار می‌رسد ]8[. گرچه آمار جذب FDI در این دو سال چیزی در حدود 18% کاهش نشان می‌دهد ولی هنوز هم FDI نقش مهمی در مبادلات اقتصادی جهان برعهده دارد. بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی UNCTAD در سال 2002 سهم کشورهای درحال توسعه در جذب FDI جهانی چیزی در حدود 157 بیلیون دلار و در سال 2003 در حدود 172 بیلیون دلار بوده و در حدود 9% افزایش داشته است ]7،8[. در این میان سهم کشورهای آسیایی در سال 2002 در حدود 4/94 بیلیون دلار و در سال 2003 بالغ بر 107 بیلیون دلار بوده است و جالب است که تنها سهم کشور چین از این میزان در حدود 53 بیلیون دلار بوده است ]7،8[. این آمارها مسائل بسیار مهمی را برای ما در مقایسه کشور خود با دیگر کشورها روشن می‌کند و به راحتی می‌توان دریافت که FDI چه نقش قابل‌ملاحظه‌ای در فرآیند مبادلات اقتصادی کشورها بازی می‌کند. بسیار جالب است که در آمار بیشترین میزان جذب FDI، کشورهای درحال توسعه رده‌های بالایی را به خود اختصاص داده‌اند. در سال 2002 کشورهایی مانند بلژیک و لوگزامبورگ، آنگولا، چین و هنگ‌کنگ بیشترین آمار جذب FDI را داشته‌اند ]7[ و در سال 2003 کشورهایی مانند بلژیک و لوگزامبورگ، برونوئی، آذربایجان، ایرلند و آنگولا بالاترین رده‌ها را به خود اختصاص داده‌اند ]8[. همانطور که دیده می‌شود بسیاری از کشورهای در حال توسعه و حتی عقب‌مانده‌تر از کشور ما روند شتابانی در جذب سرمایه‌گذاری خارجی در پیش گرفته‌اند و از آن به عنوان ابزار مهمی برای توسعه اقتصادی خود استفاده می‌کنند. اغلب این کشورها با تغییر در قوانین جذب سرمایه‌گذاری خارجی خود شرایط مناسب تری برای جذب FDI به کشورهایشان ایجاد کرده‌اند و از مزایای آن در کوتاه‌مدت بهره‌مند شده‌اند.
در این میان شرکت های چندملیتی نقش بسیار مهمی در فرآیند تبادلات جهانی FDI ایفاء می کنند و نمی توان بدون در نظر گرفتن نقش آنها در این تبادلات، به تجزیه و تحلیل FDI و نقش آن در توسعه توانمندی های تکنولوژیک دست زد. شرکتهای چندملیتی  (MNCs) عبارتند از سازمان‌های یکپارچه و یا غیریکپارچه‌ای که از سازمان‌های مادر و وابستگان خارجی آنها تشکیل شده‌اند. یک سازمان و یا شرکت مادر عبارتست از سازمانی که بر تجهیزات و یا منابع موجود در دیگر کشورها کنترل دارند و معمولاً این کنترل از طریق بدست آوردن سهم مشخصی از سهام آنها حاصل می‌شود. وابسته خارجی نیز آن دسته از شرکت‌هایی هستند که بصورت یکپارچه و یا غیریکپارچه با سازمان مادر بوده و سازمان‌های مادر در ساختار مدیریتی آنها قدرت و کنترل پایداری را دارا هستند ]2[. با بررسی نقش شرکت‌های چندملیتی در فرآیند تبادلات اقتصادی جهانی، می‌توان دریافت که این شرکت‌ها نقش قابل ملاحظه‌ای در سرمایه‌گذاری‌های جهانی ایفا می‌کنند. بر اساس آمار سال 1999، ارزش خروجی‌های شرکت های چندملیتی 25 درصد کل خروجی جهانی را در بر می‌گرفت و از این میزان، یک سوم آن در کشورهای میزبان (دریافت‌کننده FDI) تولید می‌شده است ]3[. در حال حاضر در حدود 64000 شرکت چندملیتی در جهان وجود دارد که چیزی در حدود 900000 شرکت وابسته خارجی دارند و حجم عمده‌ای از این شرکت‌های وابسته خارجی در کشورهای درحال‌توسعه قرار دارند ]8[. ذخیره و حجم FDI این شرکت ها در سال 2003 به چیزی در حدود 2/8 تریلیون دلار رسیده و نسبت به سال 2002 چیزی بیشتر از 10% افزایش نشان می‌دهد ]8[. تولید ناخالص وابستگان خارجی این شرکت‌ها در سال 2003 به حدود 7/3 تریلیون دلار می‌رسد که در حدود 10% GNP جهان است و علاوه‌ بر این، این شرکت ها بالغ بر 30% صادرات جهانی را نیز در دست دارند ]8[. فروش جهانی این شرکت ها در سال 2003 به 18 تریلیون دلار می‌رسد و علاوه بر این MNCها در حدود 54 میلیون انسان را در سراسر جهان در استخدام خود دارند ]8[.
شرکت‌های چندملیتی به خاطر دارابودن خصوصیات زیر، نقشی حیاتی در توسعه تکنولوژی بین‌المللی بازی می‌کنند ]2[ :
1- MNC ها معمولاً بر صنایع انحصاری خاصی تسلط دارند که در آن صنایع اهمیت بازاریابی و تکنولوژی دیده می‌شود.
2- محصولات MNC ها، معمولاً جدید، پیشرفته و مورد توجه مشتریان می‌باشند و اغلب بر محصولاتی با درآمد بالا تاکید می‌کنند و از تکنیک‌های مدرن بازاریابی کمک می‌گیرند.
3- تکنیک‌ها و تکنولوژی‌های مورد استفاده برای تولید در MNC ها، اغلب پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌ها در زمینه مورد فعالیت آنها است.

مقاله فرصت های جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در مناطق آزاد تجاری و تأثیر آن در دستیابی به تکنولوژی های برتر

اختصاصی از یارا فایل مقاله فرصت های جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در مناطق آزاد تجاری و تأثیر آن در دستیابی به تکنولوژی های برتر دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرمت فایل : word(قابل ویرایش)

تعداد صفحات:30

چکیده:
مناطق آزاد تجاری به علت شرایط تسهیل کننده و مساعدی که در زمینه جذب سرمایه از خارج از کشور دارند، دارای مؤلفه های مهمی هستند که می توانند زمینه را برای دستیابی به توسعه همه جانبه فراهم کنند. جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) می‌تواند نقش قابل ملاحظه‌ای در فرآیند توسعه کشورهای دریافت‌کننده آن بازی کند. یکی از ابعاد مهم توسعه اقتصادی، در شرایط جهانی و رقابتی امروز، توسعه تکنولوژی از طریق دستیابی به تکنولوژی های برتر است. توسعه تکنولوژی به عنوان یکی از اساسی‌ترین شرایط دستیابی به توسعه پایدار و بلندمدت کشورها، در تحولات جهانی از اهمیت اساسی برخوردار است و FDI به عنوان ابزاری بسیار مهم برای رسیدن به توسعه تکنولوژی در کشور‌های مختلف (به‌خصوص کشورهای در حال توسعه) مطرح می‌باشد. FDI به علت نقش قابل ملاحظه ای که در دستیابی به تکنولوژی های برتر دارد در فرآیند توسعه کشورهای در حال توسعه جایگاه قابل ملاحظه ای پیدا نموده است و از اینرو سیاست های گسترده ای به منظور افزایش قابلیت جذب FDI در این کشورها دیده می شود. مناطق آزاد تجاری به علت تسهیلات متعددی که برای جذب سرمایه گذاری خارجی دارند، فرصت های مهمی در زمینه جذب تکنولوژی های برتر و توسعه تکنولوژی به همراه دارند.

1) مقدمه
مناطق آزاد تجاری به علت شرایط تسهیل کننده و مساعدی که در زمینه جذب سرمایه از خارج از کشور دارند، دارای مؤلفه های مهمی هستند که می توانند زمینه را برای دستیابی به توسعه همه جانبه فراهم کنند. جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) می‌تواند نقش قابل ملاحظه‌ای در فرآیند توسعه کشورهای دریافت‌کننده آن بازی کند. یکی از ابعاد مهم توسعه اقتصادی، در شرایط جهانی و رقابتی امروز، توسعه تکنولوژی از طریق دستیابی به تکنولوژی های برتر است. علاوه بر جریان سرمایه به داخل کشور، FDI به عنوان ابزاری برای دستیابی به تکنولوژی، دانش، مهارت های مدیریتی و دیگر ورودی‌های مهم برای رسیدن به توسعه پایدار مورد استفاده قرار می‌گیرد. FDI باعث پیوستن کشورها به بازارها و شبکه‌های تولید و توزیع جهانی می‌شود و از این طریق می‌تواند باعث ارتقاء رقابت‌پذیری بین‌المللی شرکت ها و همچنین بهبود عملکرد اقتصادی کشورها شود ]1[. بسیاری از مزایای FDI در تأثیر آن بر توسعه تکنولوژی و ارتقاء توان رقابت‌پذیری شرکت های ملی در سطح بین‌المللی دیده می‌شود. در واقع یکی از اهداف اساسی FDI در مبادلات جهانی، دستیابی به تکنولوژی‌های کلیدی و استفاده از سرریز  تکنولوژی است. FDI به علت نقش قابل ملاحظه ای که در دستیابی به تکنولوژی های برتر دارد در فرآیند توسعه کشورهای در حال توسعه جایگاه قابل ملاحظه ای پیدا نموده است و از اینرو سیاست های گسترده ای به منظور افزایش قابلیت جذب FDI در این کشورها دیده می شود. مناطق آزاد تجاری به علت تسهیلات متعددی که برای جذب سرمایه گذاری خارجی دارند، فرصت های مهمی در زمینه جذب تکنولوژی های برتر و توسعه تکنولوژی به همراه دارند. تسهیلات متعددی از قبیل تسهیلات مالی و پولی، تسهیلات سرمایه گذاری و مالکیت، تسهیلات واردات و صادرات و تسهیلات مالکیت صنعتی و فکری و معافیت ها و تسهیلات متعدد گمرکی و مالیاتی همگی می توانند جاذبه های مؤثری در زمینه سرمایه گذاری خارجی ایجاد کنند و از این طریق می توان این سرمایه گذاری ها را به سمت جذب و توسعه تکنولوژی های برتر سوق داد زیرا همانطور که در این مقاله خواهیم دید، FDI اصولا روشی برای جذب تکنولوژی های پیشرفته و برتر می باشد که در نزد شرکت های صاحب تکنولوژی و چندملیتی می باشند. استفاده از رویکردها و استراتژی های مناسبی برای هدایت سرمایه گذاری های خارجی به جذب و توسعه تکنولوژی های برتر از مهمترین مسائلی است که باید در عرصه سیاست گذاری ها به آن توجه شود.
در این مقاله سعی می شود که در ابتدا مفاهیم مرتبط با FDI و نقش شرکت‌های چندملیتی در فرآیند تبادلات آن بررسی شود. سپس خصوصیات تکنولوژی های برتر و نقشی که در فرآیند توسعه تکنولوژی ایفاء می کنند بررسی می شود و پس از آن نقش FDI در توسعه تکنولوژی و دستیابی به تکنولوژی های برتر بیان می شود. با استفاده از این مفاهیم، فرصت هایی که در مناطق آزاد تجاری برای جذب FDI و دستیابی به تکنولوژی های برتر وجود دارد در انتهای مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرند.

2) مفهوم سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) و جایگاه بین المللی آن
از FDI تعاریف متفاوتی از سوی نویسندگان و نهادهای مختلف به عمل آمده است. عماد موسی، FDI را اینگونه تعریف می‌کند: فرآیندی که در آن افراد حقوقی یک کشور (کشور منبع)، مالکیت تجهیزات یک شرکت از کشور دیگر را بدست می‌آورد، با این هدف که کنترل تولید، توزیع و دیگر فعالیت های آن شرکت را بدست آورد ]2[. UNCTAD   نیز در تعریفی از FDI آورده است که: نوعی از سرمایه‌گذاری است که دربرگیرنده ارتباط بلندمدت بوده و منافع و کنترل پایداری را برای افراد حقوقی یک کشور (سرمایه‌گذار خارجی یا سازمان مادر) در اقتصاد یک کشور دیگر ایجاد می‌کند ]3[. با توجه به این تعاریف می‌توان دریافت که مهمترین ویژگی FDI در واژه کنترل و کنترل منافع نهفته است و در واقع این خصوصیت باعث تمایز میان FDI و سرمایه‌گذاری در سهام می‌شود ]2[. بنابراین می‌توان گفت که مهمترین ویژگی FDI که آن را با دیگر انواع سرمایه‌گذاری بین‌المللی متفاوت می‌سازد، وجود عنصر کنترل بر تصمیمات و سیاست های مدیریتی است.
در سطح ملی نسبت به FDI تقسیمات متعددی به عمل آمده است و انواع مختلفی از آن دیده می‌شود. از دیدگاه سرمایه‌گذار می‌توان FDI را به 3 گروه تقسیم کرد: FDI افقی، FDI عمودی و FDI ترکیبی ]2[. در FDI افقی، سرمایه‌گذار با هدف توسعه افقی خود، محصولاتی که در کشور خود تولید می‌کند و یا مشابه آنها را، در یک کشور دیگر تولید می‌کند. در حالیکه در FDI عمودی،‌ شرکت سرمایه‌گذار سعی می‌کند در مراحلی از زنجیره ارزشی محصول وارد شود. اگر سرمایه‌گذار با هدف تامین و استفاده از منابع و مواد اولیه اقدام به سرمایه‌گذاری کند، ‌ FDIعمودی رو به عقب (Backward) اتفاق افتاده است و اگر در راستای دستیابی به کانال های توزیع و فروش و نزدیکی به مشتریان انجام شود، FDI عمودی رو به جلو (Forward) اتفاق می‌افتد]2[. FDI ترکیبی، در واقع نوعی از FDI است که ترکیبی از FDI عمودی و افقی است. با نگاهی ساده به بازار بالقوه و منابع طبیعی و انسانی موجود در کشور خودمان، براحتی می‌توانیم به این موضوع پی ببریم که کشور ما برای سرمایه‌گذاران خارجی، از هر دو جهت افقی و عمودی جذاب است. یعنی سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند نگاهی ترکیبی به بازار ایران جهت انجام FDI داشته باشند.
FDI سهم مهمی را در مبادلات جهانی داشته و کشورهای مختلف دنیا به آن به عنوان ابزاری مهم برای توسعه اقتصادی و تکنولوژیکی خود نگاه می‌کنند. بر اساس آمار سال 2002، جذب FDI در جهان به حدود 651 بیلیون دلار رسیده ]7[ و در سال 2003 این رقم به چیزی بالغ بر 560 بیلیون دلار می‌رسد ]8[. گرچه آمار جذب FDI در این دو سال چیزی در حدود 18% کاهش نشان می‌دهد ولی هنوز هم FDI نقش مهمی در مبادلات اقتصادی جهان برعهده دارد. بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی UNCTAD در سال 2002 سهم کشورهای درحال توسعه در جذب FDI جهانی چیزی در حدود 157 بیلیون دلار و در سال 2003 در حدود 172 بیلیون دلار بوده و در حدود 9% افزایش داشته است ]7،8[. در این میان سهم کشورهای آسیایی در سال 2002 در حدود 4/94 بیلیون دلار و در سال 2003 بالغ بر 107 بیلیون دلار بوده است و جالب است که تنها سهم کشور چین از این میزان در حدود 53 بیلیون دلار بوده است ]7،8[. این آمارها مسائل بسیار مهمی را برای ما در مقایسه کشور خود با دیگر کشورها روشن می‌کند و به راحتی می‌توان دریافت که FDI چه نقش قابل‌ملاحظه‌ای در فرآیند مبادلات اقتصادی کشورها بازی می‌کند. بسیار جالب است که در آمار بیشترین میزان جذب FDI، کشورهای درحال توسعه رده‌های بالایی را به خود اختصاص داده‌اند. در سال 2002 کشورهایی مانند بلژیک و لوگزامبورگ، آنگولا، چین و هنگ‌کنگ بیشترین آمار جذب FDI را داشته‌اند ]7[ و در سال 2003 کشورهایی مانند بلژیک و لوگزامبورگ، برونوئی، آذربایجان، ایرلند و آنگولا بالاترین رده‌ها را به خود اختصاص داده‌اند ]8[. همانطور که دیده می‌شود بسیاری از کشورهای در حال توسعه و حتی عقب‌مانده‌تر از کشور ما روند شتابانی در جذب سرمایه‌گذاری خارجی در پیش گرفته‌اند و از آن به عنوان ابزار مهمی برای توسعه اقتصادی خود استفاده می‌کنند. اغلب این کشورها با تغییر در قوانین جذب سرمایه‌گذاری خارجی خود شرایط مناسب تری برای جذب FDI به کشورهایشان ایجاد کرده‌اند و از مزایای آن در کوتاه‌مدت بهره‌مند شده‌اند.
در این میان شرکت های چندملیتی نقش بسیار مهمی در فرآیند تبادلات جهانی FDI ایفاء می کنند و نمی توان بدون در نظر گرفتن نقش آنها در این تبادلات، به تجزیه و تحلیل FDI و نقش آن در توسعه توانمندی های تکنولوژیک دست زد. شرکتهای چندملیتی  (MNCs) عبارتند از سازمان‌های یکپارچه و یا غیریکپارچه‌ای که از سازمان‌های مادر و وابستگان خارجی آنها تشکیل شده‌اند. یک سازمان و یا شرکت مادر عبارتست از سازمانی که بر تجهیزات و یا منابع موجود در دیگر کشورها کنترل دارند و معمولاً این کنترل از طریق بدست آوردن سهم مشخصی از سهام آنها حاصل می‌شود. وابسته خارجی نیز آن دسته از شرکت‌هایی هستند که بصورت یکپارچه و یا غیریکپارچه با سازمان مادر بوده و سازمان‌های مادر در ساختار مدیریتی آنها قدرت و کنترل پایداری را دارا هستند ]2[. با بررسی نقش شرکت‌های چندملیتی در فرآیند تبادلات اقتصادی جهانی، می‌توان دریافت که این شرکت‌ها نقش قابل ملاحظه‌ای در سرمایه‌گذاری‌های جهانی ایفا می‌کنند. بر اساس آمار سال 1999، ارزش خروجی‌های شرکت های چندملیتی 25 درصد کل خروجی جهانی را در بر می‌گرفت و از این میزان، یک سوم آن در کشورهای میزبان (دریافت‌کننده FDI) تولید می‌شده است ]3[. در حال حاضر در حدود 64000 شرکت چندملیتی در جهان وجود دارد که چیزی در حدود 900000 شرکت وابسته خارجی دارند و حجم عمده‌ای از این شرکت‌های وابسته خارجی در کشورهای درحال‌توسعه قرار دارند ]8[. ذخیره و حجم FDI این شرکت ها در سال 2003 به چیزی در حدود 2/8 تریلیون دلار رسیده و نسبت به سال 2002 چیزی بیشتر از 10% افزایش نشان می‌دهد ]8[. تولید ناخالص وابستگان خارجی این شرکت‌ها در سال 2003 به حدود 7/3 تریلیون دلار می‌رسد که در حدود 10% GNP جهان است و علاوه‌ بر این، این شرکت ها بالغ بر 30% صادرات جهانی را نیز در دست دارند ]8[. فروش جهانی این شرکت ها در سال 2003 به 18 تریلیون دلار می‌رسد و علاوه بر این MNCها در حدود 54 میلیون انسان را در سراسر جهان در استخدام خود دارند ]8[.
شرکت‌های چندملیتی به خاطر دارابودن خصوصیات زیر، نقشی حیاتی در توسعه تکنولوژی بین‌المللی بازی می‌کنند ]2[ :
1- MNC ها معمولاً بر صنایع انحصاری خاصی تسلط دارند که در آن صنایع اهمیت بازاریابی و تکنولوژی دیده می‌شود.
2- محصولات MNC ها، معمولاً جدید، پیشرفته و مورد توجه مشتریان می‌باشند و اغلب بر محصولاتی با درآمد بالا تاکید می‌کنند و از تکنیک‌های مدرن بازاریابی کمک می‌گیرند.
3- تکنیک‌ها و تکنولوژی‌های مورد استفاده برای تولید در MNC ها، اغلب پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌ها در زمینه مورد فعالیت آنها است.