لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 23
سلسلة ساسانیان :
مقدمه
بیداری و تجدد ایران بار دیگر توسط قوم پارس صورت گرفت و کانون این بیداری ایالت فارس بود ؛ چنانکه پیش از این اشاره شد ؛ نخست قوم آریایی ماد موفق به تشکیل دولت مقتدری شد در پایان حکومت آن سلسله ، قوم آریایی پارس توفیق یافت امپراطوری گستردة هخامنشی را پایه گذاری کند و در مرحلة سوم پس از مرگ اسکندر و تضعیف جانشینانش دوباره قوم دیگر آریایی پارت از گوشة شمال شرقی ایران قیام کرد و پس از تجزیة شاهنشاهی پارت و شعف ملوک الطوایی سلسلة اشکانی این بار باز هم نوبت به قوم ایرانی پارس رسید که خود را وارث هخامنشیان معرفی کرد .
شاید بتوان گفت که همین پادشاهان ساسانی در مکتوم داشتن تاریخ اشکانیان نیز بی تأثیر نبوده اند و چون با محروم ساختن آنها از این مزیت ، ساطنت را حق خود می دانستند .
اردشیر:
ساسانیان با اتکاه به دین ملی زرتشتی حکومت و تمدنی به وجود آوردند که شاید از جنبة ملی در سراسر تاریخ طولانی ایران بی نظیر بود . تشکیل قدرت مرکزی و از میان بردن مدعیان و ملوک الطوایف فتنه جو و ایجاد سازمان منظم ارتش و ایجاد تشکیلات منظم اداری مه تحت نظارت دقیق دربار شاهی قرار داشت ، موجب گردید که بار دیگر ایران یکی از دو قدرت بزرگ جهان آن روزگار محسوب گردد و در موارد بسیار بر آن قدرت جهانی دیگر یعنی دولت روم پیروز گردد .
از لحاظ سیاست خارجی ساسانیان به مانند اشکانیان در سه جبهه با دشمنان دیرینة ایران به جنگ می پرداختند و در بیشتر این نبردها پیروز می شدند ؛ با رومیان در مغرب ، با کوشانیان و هفتالها (هیاطله) در مشرق و با بدویان در شمال .
مسألة ارمنستان نیز مانند روزگار اشکانیان گرفتاری فراوانی ایجاد می کرد ؛ افزون بر اینها نهضتهای مذهبی مانی و مزدک نیز در دوران حکومت ساسانی برای دولت و ملت ناراحتیهای بسیار فراهم می آورد .
باری طبق روایات ساسان جد سلسلة ساسانی در معبد آناهیتا (ناهید) استخر فارس مقام مهمی ریاست داشته و فرزندش بابک با دختر امیری ازدواج کرده و سپس قدرت را از دست امیر مذکور گرفته و بعد ها مؤسس حقیقی سلسلة ساسانی شناخته شده است ؛ و او معاصر با پادشاهی اردوان پنجم آخرین پادشاه اشکانی بوده است .
اردشیر فرزند دوم بابک بوده و در شهر دارابگرد فارس مقامی را کسب نموده و پس از مرگ پدر با برادرش شاپور به مخالفت پرداخته و چون شاپور در حادثه ای از میان رفته ؛ اردشیر توانسته ، خود را شاه بلامتازغ فارس معرفی کند ، از آن پس امری کوچک محلی را یکایک مطیع ساخته و تا حدود اصفهان و کرمان را زیر نفوذ خویش گرفته است ؛ و در نتیجه سه جنگ متوالی اردوان پنجم را شکست داد؛ و مقتول نموده است ( سال 224 میلادی )
پس از تسلط بر اردوان اردشیر بایستی ارمنستان را نیز زیر فرمان خویش درآورد ؛ زیرا امیر ارمنستان سکاها را به یاری خواسته و از دولت روم نیز تقاضای پشتیبانی کرده بود ؛ ولی اردشیر با تدبیر و سیاست و جنگ توانست با زحمت فراوان بر کلیة مخالفان غالب آید و پس از دو سال کوشش موفق شد تمامی ایران را مطیع قدرت خویش سازد و پس از انتظام بخشیدن به امور داخلی ، برخورد با رومیان قطعی به نظر رسید که اردشیر در این زمینه نیز به پیروزی نائل آمد .
اردشیر در زمان حیاتش فرزندش شاپور را با خود در امور سلطنت شریک کرد و در اواخر عمر پادشاهی را به او واگذاشت . در دورة سلطنت شاپور ، دولت کاشانی برای ایران تهدیدی بزرگ بشمار می آمد ؛ شاپور ناچار با هر دو دشمن روم و کوشان درگیری داشت مسألة ارمنستان و بدویان شمالی نیز باز هم لاینحل مانده بود .
کتیبه ای از شاپور در مورد سرکوبی کوشانها به جا مانده که در آن بیان می کند سپاه وی پیشاور پایتخت کوشان را تصرف کرده و درة رود سند را اشغال نموده است و از هندوکش هم گذشته و خود را به بلخ رسانیده است و بدین وسیله سلسلة کوشان را منقرض ساخته .
در مغرب نیز شاپور پس از جنگهای طولانی شهرهای سوریه و حتی شهر معروف انطاکیه را نیز تسخیر و والرین Valerian امپراطور روم را اسیر کرده ، اسرای رومی را به ایران آورده و آنها را به کار سدسازی وادار نموده است ؛ تصویر امپراطور روم روی صخره ای در فارس منقوش است شاپور در سال 272 میلادی وفات یافته است.
بعد از وی دو پسرش هرمز اول و بهرام اول دوران کوتاهی سلطنت کردند و سپس بهرام دوم به تخت نشست . او را از عهدة جنگ با رومیان بر نیامد ناچار به صلح راضی شد و بین النهرین شمالی و ارمنستان را به رومیان باز پس داد .
سلسله ساسانیان
