پایان نامه و تحقیق در مورد مقایسه میزان فرسودگی شغلی ورابطه آن با انگیزش شغلی پرستاران (فایل Word) تعداد صفحات 100

اختصاصی از یارا فایل پایان نامه و تحقیق در مورد مقایسه میزان فرسودگی شغلی ورابطه آن با انگیزش شغلی پرستاران (فایل Word) تعداد صفحات 100 دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

فرسودگی شغلی اصطلاحی است که جهت توصیف تغییرات منفی در نگرش، خلق و رفتار افراد در مواجهه با استر س های مربوط به کار استفاده می شود. رایج ترین تعریف فرسودگی شغلی مربوط  مازلاک و جکسون (1993) است که آن را سندرمی روانشناختی متشکل از سه بعد خستگی احساسی یا هیجانی ، مسخ شخصیت   و کاهش احساس کفایت شخصی   دانستند . علامت محوری فرسودگی، خستگی هیجانی است که یک واکنش عمومی به استرس و به صورت احساس تحت فشار قرارگرفتن و تخلیه منابع  احساسی و هیجانی در فرد است . مسخ شخصیت، پاسخی منفی و سنگدلانه و بی تفاوتی به اشخاصی است که معمولاً دریافت کنندگان خدمات و مراقبت هستند و به نگرش منفی فرد نسبت به مددجویان اشاره دارد . این بعد از فرسودگی، برای مشاغل مرتبط با خدمات انسانی بسیار اختصاصی می باشد. کاهش احساس کفایت شخصی، کم شدن احساس لیاقت و ایفای موفق وظیفه است و یک ارزیابی منفی از خود در رابطه با انجام کار می باشد (اسفندیاری،1380 ) .

درحال حاضر سیستمهای ارائه خدمات مراقبت بهداشت درکشور، با چالشهای فراوانی روبرو است. که یکی از مهمترین این چالشها، کیفیت نا مطلوب خدماتی است که ارائه می شود.یکی از عوامل مهم در کیفیت نا مطلوب، ارائه خدمات بهداشتی و مراقبت عوامل انسانی است . نیروهای انسانی نقش بسزایی در تحول و پیشرفت امور مراقبت و درمانی دارد و بعنوان یکی از ارکان مهم هر سازمان به شمار می آید و همواره مورد تاکید صاحب نظران در مدیریت منابع انسانی  بوده است (حریری،1383) .

به نظر می رسد دستیابی به اهداف سازمانها تا حد زیادی درگرو بکارگیری درست ظرفیت نیروی انسانی است.این امر در سازمانهای خدماتی از اهمیت بیشتری برخورداراست و کارآمدی و اثربخشی این گونه سازمانهای پیوند نزدیکی با چگونگی ارائه خدمات از سوی کارکنان دارد برای اکثر مدیران خدمات بهداشتی، تغییر و افزایش نیروهای انسانی امری است که کمتر تحقق می یابد و امروزه مسئله تامین نیروی انسانی حالت بحرانی به خود گرفته است و به عنوان یکی از مشکلات مراکز بهداشتی و درمانی  می باشد (هروآبادی،1381).

موفقیت با چگونگی گرایش، رفتار و عملکرد فرد و گروه ارتباط دارد .اما اثر بخشی نشانه وضع درونی و میزان آمادگی اولیه فرد و گروه برای انجام دادن کار است ، لذا ماهیت گرایشی و انگیزشی دارد  فراهم کردن انگیزه لازم برای انجام کار و توجه به نیروهای انگیزشی کارکنان از جمله مهمترین و در عین حال پیچید هترین وظایف یک مدیر است  انگیزش حالت و نیروی درونی است که فرد را به فعالیت خاص ترغیب میکند. آنچه که به عنوان انگیزه برای فرد یا گروه خاص مهم تلقی می شود ممکن است برای فرد یا گروه دیگر مهم نباشد. بعبارت دیگر خود فرد و زمینه ای که فرد در آن فعالیت می کند از جمله مهمترین عواملی هستند که در نیروهای انگیزشی موثرند. اگر مدیران بتوانند کارکنان خود را به کار تشویق کنند قادر خواهند بود وظایف مدیریتی خود را براحتی به انجام برسانند. توجه به نیروهای انگیزشی در سازمانهای دولتی بخصوص سازمانهایی که کارکنان مجبور به انجام کارهای طاقت فرسا، پرمسئولیت و دریافت های اندک هستند یکی از مهارتهای مهم مدیریتی است(امانی،1387).

2-1-بیان مسئله

فرسودگی شغلی به عنوان فقدان انرژی و نشاط تعریف می‌شود و شخص دچار فرسودگی شغلی احساس کسالت‌انگیزی را نسبت به انجام رفتار شغلی نشان می‌دهد. فرسودگی شغلی حالتی است که در یک فرد شاغل به وجود می‌آید و پیامدی از فشار شغلی دائم و مکرر است. بدین ترتیب که شخص در محیط کارش به علت عوامل درونی و بیرونی احساس فشار می‌کند و این فشار، دایمی و مکرر بوده و در نهایت به احساس فرسودگی تبدیل می‌گردد. در این وضعیت احساس کاهش انرژی رخ می‌دهد.در سال‌های اخیر، روانشناسان نسبت به مطالعه و تحقیق در باب پدیده‌ای به نام فرسودگی شغلی، علاقه نشان داده و پژوهش‌های متعددی را در این زمینه انجام داده‌اند. در واقع، فرسودگی شغلی، آن نوع از فرسودگی روانی است که با فشارهای روانی یا استرس‌های مربوط به شغل و محیط کار توأم گشته است. به عبارت دیگر، فرسودگی شغلی پاسخی تأخیری به عوامل استرس‌زای مزمن هیجانی و بین فردی در حیطه مشاغل است(بابلی،1379).

در واحدهای بیمارستانی چون که با کاری زیاد و در عین حال حساسیت و دقت فراوانی لازم است، نیروهای انگیزشی در ادامه فعالیت آنها و ارائه کار دقیق و با کیفیت بسیار تعیین کننده است .پرستاران  افراد ورزیده ای هستند که علاوه بردارا بودن دانش کافی در مراقبت از بیمار باید دارای مهارتهای بالینی و شخصیتی خاص باشند و در عین حال نیروهای انگیزش کافی داشته باشند تا بتوانند کار خود را بخوبی انجام دهند. تصمیم گیری سریع، موقعیت های غیر قابل پیش بینی و پرخطر، کمبود کنترل و چارچوب سازمانی محدود و بیماران بد حال از جمله شرایطی هستند که اگرنیروهای انگیزش کافی وجود نداشته باشد به سرعت سبب خستگی، افزایش خطا، ترک خدمت و یا کاهش کیفیت خدمات می شود)اسفندیاری،1380).

و سوال اصلی  محقق این است که چه عواملی باعث فرسودگی شغلی در پرستاران و کاهش    انگیزش شغلی در آنها می شود.؟

3-1-اهمیت و ضرورت پژوهش

بهداشت روانی در محیط کار یعنی ، تامین سلامت روانی کارکنان یا مقاومت در مقابل پیدایش پریشانی های روانی و اختلال های رفتاری در کارکنان سازمان ( به دلیل عوامل بیماری زا در محیط کار) و سالم سازی محیط و فضای روانی کار( ساعتچی،  1376 ).

فرسودگی شغلی را می توان به عنوان یک واکنش در برابر فشارهای مزمن و پاسخ به فشارهای کاری یا سازمانی ، معرفی نمود. مشاهده شده است که کارکنان مراکز خدمات اجتماعی که زمان و نیروی قابل ملاحظه ای را صرف کمک به سایرین می کنند، به سهولت دچار فرسودگی شغلی می شوند. به این ترتیب فرسودگی شغلی نه تنها سلامت میلیون ها نفر از کارکنان بخش های خدمات اجتماعی را به مخاطره می اندازد، بلکه مددجویان را نیز دچار اضطراب و تنش می نماید. در جوامع امروزی ، فرسودگی شغلی شیوع زیادی پیدا کرده و تمامی شئون زندگی مردم را در بر گرفته است. از یک طرف موجب افزایش اعتیاد، طلاق، ترک شغل و بیماری های جسمانی و روان تنی شده و از طرف دیگر ، موجبات کاهش نیروی مولد کاری و ضربه به اقتصاد و تولید کشور را فراهم آورده است. این پدیده، جامعه را در همه ابعاد ، با خطر مواجه می کند (جلد کار،1379).

پرستاران ، از جمله افرادی هستند که در ارتباط نزدیک و تنگاتنگ با سایر مردم قرار دار د و دارای مسئولیت خطیری در قبال سلامت و حیات انسان ها می باشند . مواجهه با افراد رنجور، بیماری های لاعلاج و مرگ، این شغل را در ردۀ مشاغل پُراسترس قرار می دهد. فرسودگی شغلی در کارکنان درمانی از دو جنبه حائز اهمیت است : اولاً فرسودگی، سلامت روانی فرد را تحت تأثیر قرارمی دهد و باعث علایم جسمی و روانی، غیبت از شغل و تعویض شغل می شود. ثانیاً کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران را کاهش می دهد، نارضایتی از خدمات پزشکی را به ارمغان می آورد، سلسله کارهای تشخیصی و درمانی بیماران را دچار رکود و تأخیر می کند و از همه مهم تر، ممکن است باعث شود بیمار رنجوری با نیازهای روانی و جسمانی، پریشان و ناامید گردد.

از نتایج این پژوهش می توان در بیمارستانها- مراکز درمانی و بهداشتی- دانشگاههای علوم پزشکی و... استفاده کرد.

1-4-اهداف تحقیق

هدف اصلی:

مقایسه میزان فرسودگی شغلی ورابطه آن با انگیزش شغلی پرستاران شهر فیروزآباد سال 1390

اهداف جزئی :

       -  تعیین عوامل موثر بر کاهش انگیزش شغلی در پرستاران

• تعیین عوامل عاطفی -شخصیتی موثر بر انگیزش وفرسودگی شغلی در پرستاران
• تعیین عوامل فردی موثر بربر انگیزش و فرسودگی شغلی در پرستاران
• تعیین عوامل و محیط کاری موثر بربر انگیزش و فرسودگی شغلی در پرستاران

فرضیات تحقیق :

   بین عوامل عاطفی و فرسودگی شغلی در پرستاران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد

•  بین عوامل عاطفی و کاهش انگیزش شغلی در پرستاران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد
• بین عوامل شخصیتی و کاهش انگیزش و فرسودگی شغلی در پرستاران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.؟
• بین عوامل فردی و کاهش انگیزش و فرسودگی شغلی در پرستاران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.؟
• بین عوامل و محیط کاری و کاهش انگیزش و فرسودگی شغلی در پرستاران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.؟

6-1-تعریف نظری و عملیاتی متغیرها

1-6-1-تعریف انگیزش

 میل به کوشش فراوان در جهت تامین هدفهای سازمان به گونه ای که این تلاش در جهت ارضای برخی از نیازهای فردی  سوق داده شود» (استیفن پی رابینز، 1377).

2-1-6-فرسودگی شغلی

فرسودگی شغلی عبارت است از کاهش قدرت سازگاری فرد بر اثر عوامل فشار زا و نشانگان خستگی جسمی و هیجانی. این نشانگان منجر به ایجاد خود پنداره منفی در فرد، نگرش منفی نسبت به شغل و فقدان احساس ارتباط با دیگران ( مشتری، ارباب رجوع یا مراجعان) می گردد. این نشانگان ممکن است فرد را به سوی انواع بیماریها روانی و جسمانی ، سوق دهد (مزلچ و جکسون،1981).

فرسودگی شغلی :

به بالاترین نمره ای که فرد از مقیاس 22 سوالی فرسودگی شغلی مازلاک (MBI ) بدست می آورد که هرچه نمره فرد بالاتر باشد فرسودگی شغلی وی بیشر است.

انگیزش شغلی :

به بالاترین نمره ای که فرد از مقیاس 40سوالی انگیزش هرزبرگ  ) بدست می آورد .

1-2-- مفهوم انگیزش

یکی از وظایف مهم مدیران در سازمان‌‌ها، شناسایی استعدادهای بالقوه کارکنان و فراهم نمودن زمینه‌های رشد و شکوفایی آنان است که زمینه ارتقای بهره‌وری را فراهم می‌کند. امروزه نمی‌توان بدون توجه به میزان بهره‌وری در تولید و بدون آگاهی از عوامل موثر بر افزایش آن، به سوی توسعه پایدار گام برداشت. از آنجا که انسان در توسعه نقش کلیدی دارد و تحقق توسعه به دست انسان صورت می‌پذیرد، برطرف کردن نیازهای روحی و روانی افراد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بنابراین یکی از وظایف مهم مدیر، انگیزش افراد است، انسان‌هایی با نیازهای متعدد برای نیل به هدف‌های سازمانی. در یک طبقه‌بندی کلی انگیزه‌ها در سه گروه (فیزیکی، اجتماعی و روانی) قرار می‌گیرد. به بخشی از نیازهای انسان در محیط کار مانند تسهیلات رفاهی محیط کار (محل مناسب کار، هوا، نور و...) انگیزه‌های فیزیکی اطلاق می‌شود. به دسته ای از نیازهای افراد که به رفتار دیگران به ویژه مدیریت سازمان ارتباط پیدا می‌کند و بیشتر نیازهای اجتماعی را برطرف می سازد، انگیزه های اجتماعی می گویند و آن گروه ازنیازهایی که رضایت روحی افراد را در پی دارد، جزء انگیزه‌های روانی محسوب می‌شود(سید جوادین ،1386 ).

اصطلاح انگیزش نخستین بار از واژه لاتین موو که به معنی حرکت است گرفته شد. انگیزه را چرایی رفتار گویند. به عبارت دیگر هیچ رفتاری را فرد انجام نمی دهد که انگیزه ای یا نیازی محرک آن نباشد. انگیزش انسان اعم از خودآگاه یا ناخودآگاه، ناشی از نیازهای اوست. بنابراین در تعریف انگیزه می توان گفت: انگیزه یا نیاز عبارت است از حالتی درونی و کمبود یا محرومیتی که انسان را به انجام یک سری فعالیت وا می دارد (سید جوادین ، 1386 ).

 یکی از وظایف اولیه مدیر فراهم نمودن موجبات انگیزش کارکنان در سطح بالایی از عملکرد می باشد. یعنی مدیر باید اطمینان پیدا کند که افراد کار می کنند، بطور منظم سرکار حاضر می شوند و سهم مثبتی از رسالت سازمان دارند. عملکرد شغلی به توانایی، محیط و همچنین انگیزش مرتبط است (محمدزاده و مهر وژان، 1375 ).

انگیزش یک فرایند زنجیره‌ای است که با احساس نیاز یا احساس کمبود و محرومیت شروع می شود، سپس خواست را به دنبال می آورد و موجب تنش و کنش بسوی هدفی می شود که محصول آن، رفتار نیل به هدف است. توالی این فرایند ممکن است منجر به ارضای نیاز شود. بنابراین انگیزه ها موجب تشویق و تحریک فرد به انجام یک کار یا رفتار می شود در حالی که انگیزش یک خواست کلی را منعکس می نماید. در تمام تحقیقات انگیزش هنوز جایگاه تنبیه و تشویق به عنوان انگیزه های بسیار قوی مطرح می باشد و در این رابطه پول به عنوان ابزاری برای اعطای پاداش مطرح بوده، اما تنها عامل انگیزشی نیست. 

تعداد صفحات : 100

فرمت فایل :Word

بررسی رابطه فرسودگی شغلی با کارکردهای خانوادگی همراه با نمونه موردی کارکنان بانک ملی به انضمام پرسشنامه - 119 صفحه فایل ورد

اختصاصی از یارا فایل بررسی رابطه فرسودگی شغلی با کارکردهای خانوادگی همراه با نمونه موردی کارکنان بانک ملی به انضمام پرسشنامه - 119 صفحه فایل ورد دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بیان مساله:

با توجه به روند ارتباط تعاملی بین کار و زندگی خانوادگی، جای تعجب نیست اگر کار کانون اصلی زندگی بیشتر افراد باشد، نیاز به نزدیکی، صمیمیت و دیگر نیازهای اجمماعی آنان، احتمال زیاد در محیط کار بیش از هر مکان دیگر بر آورده می شود. کار محور اصلی زندگی ما را تشکیل می دهد، به خصوص به دلیل ساعات طولانی کار و تغییرات در هنجارهای اجتماعی انواع تعارضهای کاری و خانوادگی وجود دارد. آنها شامل تنیدگیهای شغلی، بار کاری زیاد (فشارهای روانی ناشی از تلاش برای انجام نقشهای گوناگونی که با انرژی و زمان فرد همسازی ندارد، تعارض و فشار روانی همراه با ناهمسازی و یا تعارض درباره انتظارات نقش) و نیز مشکلات مربوط به مراقبت از کودک، نگهداری از بزرگسالان و مسایل مربوط به تعادل بین شغل، خانواده ها و نیازهای شخصی می باشد. در نهایت، فشارهای روانی دارای کیفیت واگیر است و به جنبه های دیگر فرد نیز سرایت می کند (بولگر[1] و دیگران 1989).

به احتمال زیاد، مسایل خانوادگی بر زندگی کاری و زندگی کاری نیز آشکارا بر زندگی خانوادگی تاثیر می کذارد. تحقیقات ملی در آمریکا نشان می دهد که 72 درصد مردان و 83 درصد زنان تعارض مهمی را بین انتظارات و نقشهای خانوادگی و کاری تحربه می کنند (کوپر[2] 1992)

تعارضهای کاری و خانوادگی هنگامی به وجود می آید که فشارهای مربوط به نقش و انتظارات در کار خانواده با یکدیگر ناهمساز باشند، مانند زمانی که شرکت در یک نقش، مشارکت در نقش دیگر را غیر ممکن می سازد. به سه طبقه بندی کلی از تعارضهای کار و خانواده می توان اشاره کرد:

تعارضهای مبتنی بر زمان، تعارضهای مبتنی بر فشار روانی و تعارضهای مبتنی بر رفتار. (گرین هاوس و دیگران 1987)

تعارضهای مبتنی بر زمان عبارت است از اینکه چگونه زمان اختصاص یافته به یک نقش باعث کاهش توجه به نقش دیگر می شود، مانند زمانی که ملاقاتهای دیر وقت شبانه با جلسات مدرسه کودک در تعارض است تعارضهای مبتنی بر فشار روانی عبارت است از تجاوز نشانه های تنیدگی مانند خستگی و تحریک پذیری از یک نقش به نقش دیگر تعارضهای مبتنی بر رفتار عبارت است از ناهمسازی رفتار در یک نقش با رفتار مورد انتظار در نقش دیگر، مانند زمانی که از کارمندان در محیط کار عینی بودن و غیر عاطفی عمل کردن و در خانواده گرم یا عاطفی بودن در نقش پرورشی مورد انتظار است.

در یک بررسی بون اورتنر[3] به این نتیجه رسیدند که درگیریهای کاری پدر بر رفتار والدین و خانواده اثر می گذارد به ویژه مردانی که ساعات طولانی کار می کنند، به طور طبیعی وقت کمتری صرف فرزندان و فعالیتهای مشترک زناشوئی می کنند اما این امر بستگی به اولویتهای نقش زن و مرد و نیز  انتظاراتشان از ادواج دارد. برای مثال، ارزشها، انتظارات و توقعات در مشاغل معینی کاملا آشکار است و بازتاب آن را می توان در قواعد و رفتار خانوادگی مشاهده کرد.

البته شایان ذکر است که امروزه، نشانه هایی که حاکی از یکی شدن نیازها و ارزشهای کارکنان و اتحادیه ها دیده می شود و بین کار و خانواده رابطه تعادلی به وجود آمده است. ارزشهای رشد شخصی و تعادل بین خانواده، فرد و شغل، ضرورت نیاز به انعطاف پذیری در برنامه کاری، مرخصی‌های خانوادگی، حمایتها و پاداشهای مناسب و نیز غنی سازی محیط کار را بیش از پیش محسوس می سازد. اتحادیه ها به تدریج این نیازها و ارزشها را نوسازماندهی می کنند و انطباق می‌دهند اتحادیه ها برخوردارند. این شرکتها به تدریج فرهنگ و ارزشهای صنفی خود را تغییر می‌دهند تا خط مشی های خانوادگی- دوستانه را بخش مهمی از راهبردهای کسب و کار خود سازند، این همکار و یا رابطه تعاملی بین خانواده و کار، اساس استخدام بهترین کارگران و نگهداری آنان و تامین وفاداری و بهره وری لازم برای شرکتها به منظور حفظ موقعیت رقابت آمیز در دنیای جدید اقتصاد محسوب می شود. (نوابی نژاد 1378)

بر این اساس، در پژوهش حاضر رابطه فرسودگی شغلی با کارکردهای خانوادگی کارکنان بانک ملی مورد مطالعه قرار می گیرد. بدین منظور تعدادی از کارمندان این موسسه با استفاده از روشهای علمی مناسب به عنوان نمونه مطالعه انتخاب گردیده و به وسیله پرسشنامه های دقیق و مناسب در زمینه فرسودگی شغلی و کارکردهای خانواده داده ها جمع آوری شده است.

اهمیت مساله:

با توجه به شیوع و گسترش روزافزون فرسودگی شغلی در بین کارکنان مشاغل مختلف بطوریکه سازمان بهداشت جهانی (W.H.O) 1987 اعلام کرده است که  جمعیت کارمندی از شغل خود ناراضی هستند و 90 درصد آنها معتقدند که شغلشان در جهت اهداف زندگی آنها نیست و 75 درصد کسانی هستند که به دنبال کمک های روانپزشکی هستند به دلیل عدم رضایت شغلی و عدم توانایی. و همچنین درگیریهای شغلی کاملا با تعارضهای کاری و خانوادگی مرتبط هستند و در جهت درک هر چه بیشتر این ارتباط و تاثیراتی که بر هم دارند سعی خواهیم کرد که با آگاهی علمی و مدارک مستند پیشنهاداتی را جهت برنامه ریزیهای لازم برای ارتقاء بهداشت روانی و حرفه ای کارمندان به منظور کاهش تبعات منفی این مساله ارائه دهیم. با افزایش سطح سلامت و رفاه  کارکنان بهره‌وری بانک نیز افزایش یافته و این مساله بر سرویس دهی کارکنان به مشتریان نیز تاثیر مثبت خواهد  داشت. لذا ضرورت دارد که رابطه فرسودگی شغلی با کارکردهای خانواده مورد مطالعه قرار گیرد.

هدف کلی:

شناخت ارتباط میان افسردگی شغلی کارکنان بانک ملی و کارکردهای خانوادگی آنها

اهداف جزئی:

• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با مهارتهای حل مشکل خانوادگی آنها
• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با مهارتهای ارتباطی خانوادگی آنها
• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با ایفای نقشهای خود در خانواده
• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با پاسخهای عاطفی آنها در خانواده
• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با درگیریهای عاطفی آنها در خانواده
• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با کنترل اجتماعی آنها در خانواده

فرضیات:

فرضیه اصلی: بین فرسودگی شغلی کارکنان و کارکردهای خانوادگی آنها رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه اول: بین فرسودگی شغلی کارکنان و مهارتهای حل مشکل آنها در خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه دوم: بین فرسودگی شغلی کارکنان و مهارتهای ارتباطی آنها در خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه سوم: بین فرسودگی شغلی کارکنان و ایفای نقشهای خود در خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه چهارم: بین فرسودگی شغلی کارکنان و پاسخهای عاطفی آنها خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه پنجم: بین فرسودگی شغلی کارکنان و درگیریهای عاطفی آنها در خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه ششم: بین فرسودگی شغلی کارکنان و کنترل اجتماعی آنها در خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

تعاریف نظری و عملی:

• تعریف نظری خانواده: این اصطلاح به واحد خویشاوندی اطلاق می‌شود (پورافکاری 1376). در شکل هسته ای خانواده عبارتست از پدر، مادر و فرزندان درکاربرد وسیعتری ممکن است خانواده گسترده را هم در بر گیرد که شامل پدربزرگ، مادربزرگ، خاله، دایی، عمه، فرزندخوانده ها و غیره نیز می گردد که همه آنها به عنوان یک واحد اجتماعی شناخته شده عمل می کنند (پور افکاری 1376)
• در این پژوهش خانواده عبارتست از گروهی از افراد که با هم زیر یک سقف زندگی می‌کنند.
• کارکرد خانواده[4]: مدل مک مستر از کارکرد خانواده، [5] که یک مدل رفتاری است برای کارکرد خانواده شش بعد در نظر می گیرد؛ حل مساله[6]، ارتباط[7]، نقشها[8]، پاسخدهی عاطفی[9]، آمیختگی عاطفی[10] و کنترل رفتار[11] (بعلاوه یک بعد عمومی بنام کارکرد کلی) هر کدام از این ابعاد بر روی پیوستاری از  کارآیی تا ناکارآیی قرار دارد.
• حل مساله: نشان دهنده توانایی خانواده برای حل مشکلات و نیز مراحلی که برای این کار طی می کنند می باشد هرگاه تمامی مراحل به خوبی طی شود، حل مساله به کارآفرین وجه ممکن انجام گرفته است و ناکارآمدترین شکل حل مساله آن است که خانواده حتی نتواند مساله را تشخیص دهد.
• ارتباط: یعنی توانایی اعضای خانواده برای تبادل اطلاعات (صرفاً اطلاعات کلامی).
• نقشها : شیوه خانواده در توزیع و انجام وظایف را توصیف می‌کند.
• پاسخدهی عاطفی : به توانایی اعضای خانواده برای دادن پاسخ هیجانی متناسب، چه احساسات مثبت و چه منفی اشاره دارد.
• آمیختگی عاطفی: به کیفیت علاقه، توجه و سرمایه گذاری اعضای خانواده در برابر یکدیگر اشاره می کند.
• کنترل رفتار: استانداردها و آزادیهای رفتاری را توصیف می کند.

در این پژوهش کارکرد خانواده آن چیزی است که ابزار سنجش خانواده اندازه می گیرد.

• فرسودگی شغلی[12]: به عنوان یک نشانگان بیماری که شامل تحلیل عاطفی[13]، مسخ شخصیت[14] و کاهش پیشرفت افراد[15] است که می تواند در بین افرادی که کارشان در ارتباط مستقیم با مردم است دیده شود (مازلاک 1982).
• تحلیل عاطفی: مربوط می شود به کاهش منابع عاطفی یعنی فرد احساس میکند که فاقد منابع سازکاری است.
• مسخ شخصیت: شروع یک سری گرایشات دلسردانه و بی رحمانه به شغلشان.
• کاهش پیشرفت فردی: یعنی اینکه احساس می کنند نمی توانند کارشان را به همان خوبی که می توانستند انجام دهند، انجام بدهند.

دانلود پایان نامه بررسی فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی شهر تهران در سال تحصیلی 87-86

اختصاصی از یارا فایل دانلود پایان نامه بررسی فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی شهر تهران در سال تحصیلی 87-86 دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بررسی فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی شهر تهران در سال تحصیلی 87-86

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:91

دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد

فهرست مطالب :

فصل اول

• مقدمه ........................................................... 2
• بیان مسأله....................................................... 3
• اهمیت مسأله...................................................... 4
• اهداف تحقیق............................................... 5

1-4-1- هدف کلی تحقیق............................................... 5

1-4-2- هدف جزئی تحقیق....................................... 5

• سؤالات تحقیق............................................................ 6
• تعاریف متغیرها.................................................... 7
• تعاریف عملیاتی.................................................. 9

فصل دوم

2-1- مقدمه............................................................ 11

2-2- فرسودگی شغلی....................................................... 11

2-3- رویکردهای مختلف به فرسودگی شغلی............................... 14

2-3-1- رویکرد بالینی ................................................... 14

2-3-2- رویکرد روان شناختی – اجتماعی................................ 16

2-3-3- رویکرد تبادلی.......................................................... 17

2-3-4- مدل کاپنر........................................................ 19

2-4- رویکرد ساختاری........................................................ 20

2-4-1- سازمان.................................................................... 21

2-4-2- جو سازمانی............................................................ 21

2-4-3- تئوری سیستم های اجتماعی و جو سازمانی........................... 22

2-4-4- جو سازمانی و روابط سازمانی........................................ 23

2-4-5- شاخص های جو سالم سازمانی................................. 24

2-4-6- بهداشت روانی.......................................................... 25

2-4-7- روحیه........................................................... 26

2-4-8- ویژگی های مدرسه سالم................................................. 26

2-5- مراحل فرسودگی شغلی............................................. 27

2-5-1- ماسلاچ....................................................................... 27

2-5-2- پستونچی................................................................ 28

2-5-3- مراحل فرسودگی شغلی معلمان (ساراسون)............................. 30

2-6- عوامل فرسودگی شغلی.................................................... 30

2-7- نشانه های فرسودگی شغلی....................................... 33

2-8- عوارض فرسودگی شغلی.................................................... 34

2-9- استرس شغلی................................................................ 34

2-9-1- منابع استرس شغلی......................................... 35

2-9-2- ارتباط استرس شغلی با تحلیل رفتگی............................ 37

2-10- تحلیل رفتگی وشخصیت............................................ 41

2-10-1- تحلیل رفتگی و شغل آموزگاری...................................... 43

2-11- فشار روانی............................................................... 45

2-11-1- آثار تخریبی فشار روانی در تدریس........................... 46

2-11-2- راههای کاهش فشار روانی معلمان.............................. 46

2-12- پیشینه پژوهش............................................................. 48

2-12-1- تحقیقات داخلی.............................................. 48

2-12-2- تحقیقات خارجی.............................................. 54

فصل سوم

3-1- طرح تحقیق......................................................... 58

3-2- جامعه آماری..................................................................... 58

3-3- متغیر مستقل و وابسته........................................ 58

3-4- روش نمونه گیری ................................................ 58

3-5- ابزار اندازه گیری............................................. 59

3-6- پایایی و روایی تحقیق............................................. 59

3-7- ابزار تجزیه و تحلیل داده ها........................................ 59

فصل چهارم

4-1- مقدمه........................................................... 61

4-2- تجزیه و تحلیل داده ها ....................................... 62

فصل پنجم

5-1- مقدمه................................................... 85

5-2- بحث ونتیجه گیری ............................................ 85

5-3- پیشنهادها.................................................... 91

5-4- محدودیتها............................................................... 91

منابع................................................................................. 92

فهرست جداول :

جدول 4-1 – توزیع فراوانی مرتبط با متغیر سن دبیران................................. 62

جدول 4-2 – توزیع فروانی مرتبط با متغیر میزان تحصیلات دبیران............ 64

جدول 4-3 – توزیع فروانی مرتبط با متغیر تعداد سالهای تدریس دبیران... 66

جدول 4-4 – توزیع فروانی مرتبط با متغیر تعداد سالهای تدریس در پیش دانشگاهی   68

جدول 4-5 – توزیع فروانی مرتبط با متغیر نوع درس مورد تدریس........... 70

جدول 4-6 آمار توصیفی مرتبط با بررسی وضعیت مولفه خستگی عاطفی.. 72

جدول 4-7 آمار توصیفی مرتبط با بررسی وضعیت مولفه مسخ شخصیت... 72

جدول 4-8 آمار توصیفی مرتبط با بررسی وضعیت مولفه عدم موفقیت فردی 73

جدول 4-9 بررسی وضعیت موجود دیدگاه دبیران نسبت به خستگی عاطفی 74

جدول 4-10 بررسی وضعیت موجود دیدگاه دبیران نسبت به مسخ شخصیت 76

جدول 4-11 بررسی وضعیت موجود دیدگاه دبیران نسبت به عدم موفقیت فردی        78

جدول 4-12 بررسی مقایسه ای فرسودگی شغلی با تأکید بر سطوح سنی... 80

جدول 4-13 بررسی مقایسه ای فرسودگی شغلی با تأکید بر مدرک تحصیلی 81

جدول 4-14 بررسی مقایسه ای فرسودگی شغلی با تأکید بر تعداد سالهای تدریس       82

جدول 4-15 بررسی مقایسه ای فرسودگی شغلی با تأکید بر تعداد سالهای تدریس در پیش دانشگاهی.................................................................... 84

جدول آزمون تعقیبی LSD مرتبط با جدول 15........................... 85

جدول 4-16 بررسی مقایسه ای فرسودگی شغلی با تأکید بر نوع درس مورد تدریس (نوع تدریس)........................................................................ 86

فهرست نمودارها :

نمودار 4-1 نمودار مرتبط با توزیع فراوانی جدول شماره 1.......................... 63

نمودار 4-2 نمودار مرتبط با توزیع فراوانی جدول شماره 2.......................... 65

نمودار 4-3 نمودار مرتبط با توزیع فراوانی جدول شماره 3.......................... 67

نمودار 4-4 نمودار مرتبط با توزیع فراوانی جدول شماره 4.......................... 69

نمودار 4-5 نمودار مرتبط با توزیع فراوانی جدول شماره 5.......................... 71

چکیده :

فرسودگی شغلی شامل احساس خستگی عاطفی ، مسخ شخصیت و عدم موفقیت فردی در کار است. این پژوهش فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران را مورد بررسی قرار داد . روش تحقیق توصیفی و از نوع زمینه یابی است . نمونه این تحقیق 134 نفر از دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند . ابزار تحقیق پرسشنامه فرسودگی شغلی بوده که به روش محقق ساخته تهیه شد . نتایج تحقیق نشان داد که فرسودگی شغلی دبیران در مولفه های خستگی عاطفی ، مسخ شخصیت ، عدم موفقیت فردی کمتر از سطح متوسط می باشد . و بین سن با فرسودگی شغلی دبیران و همچنین میزان تحصیلات ، تعداد سالهای تدریس و نوع ماده درسی و فرسودگی شغلی دبیران تفاوت معنی داری بدست نیامد . در مورد ارتباط تعداد سالهای تدریس در دوره پیش دانشگاهی و فرسودگی شغلی در دو مولفه خستگی عاطفی و مسخ شخصیت رابطه معنی داری بدست نیامد، و فقط در ارتباط مولفه سوم یعنی عدم موفقیت فردی با فرسودگی شغلی تفاوت معنی دار بود .

فصل اول

طرح پژوهش

1-1 مقدمه

با پیچیده تر شدن روز افزون جوامع امروزی رسالت سازمانها برای برآوردن انتظارات جوامع حساس تر و مهم تر می شود. با توجه به حساسیت سازمان آموزش و پرورش برای دستیابی و اجرای موفقیت آمیز هر فعالیت آموزشی افزون بر منابع مالی، وسایل و فناوری، وجود نیروی انسانی سالم و متعهد، نقش اساسی را ایفا می کند. به عبارت دیگر تعهد کاری و واکنش عاطفی فرد نسبت به کار و همچنین بالا بودن سلامت روانی میزان تولید و قابلیت   کار را بالا می برد. گرین هاو( 1974) ، به نقل از( محمدی 1385 )

نخستین بار فروید نبرگر (1974 ) فرسودگی شغلی را تعریف کرده است. فرسودگی شغلی پدیده ای عمومی و فراگیر است که از کنش متقابل فرد با محیط کار ناشی می شود و نتیجه   آن از دست دادن انگیزه، اشتیاق، انرژی، و کاهش عملکرد در زندگی است. فرسودگی شغلی فقط به منزله خستگی و فشار ناشی از کار نیست، بلکه به سبک کلی زندگی فرد و ساعتهای بیداری او نیز سرایت می کند. هرشن سن و پاور( 1975 )، به نقل از( محمدی 1385 )

فرسودگی کاری در حقیقت آن نوع از فرسودگی روانی است که با فشارهای روانی یا استرسهای مربوط به شغل و محیط کار توام گشته است. این اختلال در میان انواع مشاغل مدرسان و یاری دهنده هایی نظیر مشاوران، مددکاران اجتماعی، پزشکان، پلیس، پرستاران مشاهده شده و با محرکهای تنش زایی مانند داشتن مراجعان بیش از حد در یک زمان ، نداشتن وقت کافی و فقدان حمایت یا قدردانی مرتبط است.

با توجه بر اهمیت فرسودگی شغلی در این مقاله سعی بر آن است پدیده فرسودگی شغلی تبیین و سپس مراحل ابتلا به آن مشخص شود. آنگاه در زمینه پیامدهای روان شناختی و سازمانی فرسودگی شغلی بحث و در پایان آزمون فرسودگی شغلی مربوط به معلمان این مقطع به منظور سنجش و ا ندازه گیری این پدیده در بین دبیران زن مقطع پیش دانشگاهی شهر تهران انجام خواهد شد.

1- 2بیان مساله

اخیرا روشن شده است که در بعضی مواقع معلمان دچار احساسی موسوم به فرسودگی شغلی می شوند.فرسودگی شغلی موجب از کار افتادگی می شود و اگر در مراحل اولیه آن شناخته شود به راحتی قابل درمان است.

براساس تحقیقات انجام شده کارکنان حرف خدمات اجتماعی از اولین کاندیداهای فرسودگی شغلی محسوب می شوند. محققین این مساله را ناشی از مواجهه هر روزه این افراد با شرایط استرس و فقدان شرایط مثبت در محیط کار می دانند، از این رو پرستاران، معلمین، مشاوران، روان شناسان،مددکاران اجتماعی، افرادپلیس و کارکنان سرویس های بهداشتی جزء افرادی هستند که در معرض فرسودگی شغلی قرار می گیرند. نیری( 1379) ، به نقل از( حسنی 1381 )

شایان ذکر است که دوره پیش دانشگاهی بواسطه اهمیت آن،دوره حساسی هم برای دبیران و هم برای دانش آموزان است و اهمیت آن به لحاظ فشار زمانی، محتوای زیاد، و آماده نمودن دانش آموزان برای کنکورمی باشد.

اگرچه دبیران در هر مقطع ممکن است فشارهای روانی و جسمانی ناشی از کار را تحمل نمایند امادوره پیش دانشگاهی بدلیل شرایط خود ممکن است نشانه های بیشتری را بر دبیران این دوره تحمیل نماید و در نتیجه موجب فرسودگی شغلی شود. بر این اساس این تحقیق بر آن است تا فرسودگی شغلی دبیران زن مقطع پیش دانشگاهی را در شهر تهران مورد بررسی قرار دهد و در صورت وجود چنین فشارهایی راههایی برای حل این مساله ارائه دهد تا با برطرف نمودن شرایط مشکل زا بتوان محیط بهتری برای دبیران فراهم نمود تا وظایف خود را به خوبی انجام دهند.

1- 3 اهمیت مساله

در جهان امروز توانمندی، قدرت اقتصادی و رفاه هر کشوری در گرو استفاده بهینه از امکانات، منابع و نیروی انسانی آن کشور است.در این راستا هر چه نیروی کار شایسته تر و کارآمد تر باشد پیشرفت و توفیق آن کشور در عرصه های گوناگون اقتصادی و اجتماعی بیشتر خواهد بود. قابل ذکر است، کار آمدی هر فرد به عواملی گوناگون مانند استعداد، هوش، انگیزش، کیفیت ابزار کار مورد استفاده، آموزش و تخصص مورد نیاز، شرایط محیط کار، ملاحظات خستگی زدایی و ......بستگی دارد. اهمیت شناخت شیوه های خستگی زدایی بدین منظور است که با راهکارهای مناسب بتوان از فرسودگی و خستگی بیشتر پیشگیری کرد و این عارضه را در صورت بروز فرسودگی درمان نمود.

در بررسی این عارضه فرسودگی باید بر این نکته آگاه بود که خستگی همانا پیامد کار مداوم و یکنواخت است که با استراحت آثار آن تدریجا از بین می رود اما نشانه های بیماری فرسودگی شغلی متعدد است و نباید این نوع خستگی را با خستگی های معمولی و زودگذر اشتباه نمود.

یکی از مشکلات افراد مبتلا به فرسودگی ناشی از کار،این است که، ازناراحتی جسمی رنج
می برند، قدرت آنان برای کار کردن کاهش می یابد و بیشتر اوقات خسته و ناتوان هستند.

و نشانه های فیزیولوژیکی مانند سردردهای مکرر، تهوع،اختلال در خوابیدن و تغییر عادات مربوط به غذا خوردن(مانند از دست دادن اشتها) دارند.

مشکل دیگر این افراد فرسودگی هیجانی است.افسردگی، احساس درماندگی و نیز احساس به دام افتادن در کار و شغل خود، بخشی از مشکلات هیجانی آنهاست.افراد گرفتار خستگی شغلی غالبا دچار فرسودگی نگرشی نیز هستند.این افراد نسبت به دیگران بد گمان می شوند، این تحلیل در آنان ایجاد می شود که با دیگران بیشتر مانند یک شیء رفتار کند تا به عنوان یک انسان و ضمنا نسبت به آنان نیز نگرشی منفی پیدا می کنند. افرادی که دچار فرسودگی شغلی هستند این تمایل را پیدا می کنند که خود یا شغلی که به عهده دارند، سازمان محل کار خویش و یه طور کلی زندگی خود را بی اعتبار جلوه دهند، و این احساس را پیدا می کنند که پیشرفت شخصی آنها کند است،و به این نتیجه می رسند که در گذشته نیز قادر نبوده ا ند، پیشرفت شخصی زیادی داشته باشند و می پندارند در آینده نیز پیشرفت نخواهند داشت.

برای فائق آمدن بر این مشکلات باید با استرس های روانی و فرسودگی شغلی مقابله کرد. اهمیت پژوهش حاضر در این است که ابعاد مختلف فرسودگی شغلی را دربین دبیران مقطع پیش دانشگاهی شهر تهران روشن می کند و سعی در ارائه راههایی برای کنار آمدن با آن دارد.

1-4 هدف کلی تحقیق

بررسی فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 87- 86 می باشد.

1-4-1 اهداف جزئی تحقیق

- تعیین رابطه بین سن و فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی می باشد.

- تعیین رابطه بین میزان تحصیلات و فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی می باشد.

- تعیین رابطه بین تعداد سالهای تدریس و فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز دولتی پیش دانشگاهی می باشد.

- تعیین رابطه بین تعداد سالهای تدریس در پیش دانشگاهی و فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز دولتی پیش دانشگاهی می باشد.

- تعیین رابطه بین نوع ماده درسی و فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران می باشد .

1-5 سوالات تحقیق

- آیا تدریس در دوره پیش دانشگاهی موجب فرسودگی بیشتر می شود ؟

- آیا بین سن و فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران ارتباط وجود دارد ؟

- آیا بین میزان تحصیلات و فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران ارتباط وجود دارد ؟

- آیا بین تعداد سالهای تدریس و فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران ارتباط وجود دارد ؟

- آیا بین تعداد سالهای تدریس در دوره پیش دانشگاهی و فرسودگی شغلی دبیران زن مراکزپیش دانشگاهی دولتی شهر تهران ارتباط وجود دارد ؟

- آیا بین نوع ماده درسی و فرسودگی شغلی دبیران زن مراکز پیش دانشگاهی دولتی شهر تهران ارتباط وجود دارد؟

1-6 تعاریف متغیرها

1- معلم یا دبیر: در این تحقیق منظور فردی است که در مراکز یا یک مرکز پیش دانشگاهی دولتی دخترانه به تدریس یک یا چند ماده درسی به دانش آموزان می پردازد. (شیرازی،             1378 ،ص11 )

2- مقطع پیش دانشگاهی : این دوره که به عنوان حلقه اتصال آموزش متوسطه و آموزش عالی به مدت یک سال تحصیلی در نظام جدید آموزش متوسطه پیش بینی شده است و به موارد زیر می پردازد :

_تعمیق و گسترش آنچه که دانش آموز در دوره سه ساله دبیرستان فرا گرفته است.

_آماده شدن برای ورود به دانشگاه

_تعمیق آموزش دروس تخصصی دوره دبیرستان

_فراهم آوردن زمینه مناسب و آمادگی لازم جهت ادامه تحصیل در دوره های آموزش عالی

_هدایت دانش آموزان به دوره های آموزش عالی مطابق با استعداد و علاقه آنها

_فراهم آوردن زمینه مناسب برای شکوفایی خلاقیت و افزایش معرفت علمی و فرهنگی   دانش آموزان. ( بروج و ندیمی ،1377 ، ص 215 و230 )

3- تعریف فرسودگی شغلی[1]

فرسودگی شغلی کاهش قدرت سازگاری فرد با عوامل فشارزاست و سندرمی است مرکب از خستگی جسمی و عاطفی که منجر به ایجاد خود پنداری منفی در فرد، نگرش منفی نسبت به شغل، و فقدان احساس ارتباط با مراجعان به هنگام انجام وظیفه گردد. در تعریفی دیگر فرسودگی یک فرد نتیجه فشار کاری است که منجر به سازگاری ناهنجار و اجرای کار نامرغوب می شود . تانگ و ینگ( 1999) ،به نقل از( سانبول 2003) فرسودگی به عنوان یک تجربه روانشناسی منفی که واکنش به استرس کاری مرتبط می باشد تعریف شده است. دوتسچ (1984)، راتلیف(1988) ، به نقل از( سانبول 2005 ) در تعریفی دیگر از پا درآمدن از رمق افتادن، از پاافتادگی، بی حالی ، سستی و رخوت متصدی شغل است. و نوعی پاسخ فرد به عوامل فشارزای میان فردی در محیط کار باشد که طی آن تماس بیش از ظرفیت متصدی شغل با دیگران، باعث ایجاد تغییراتی در نگرشها و رفتار وی نسبت به آنان می شود. (ساعتچی، 137، ص 216و217)

این سندرم ممکن است فرد را به سوی انواع بیماریهای روانی و جسمانی سوق دهد و شامل مولفه های زیر است: خستگی عاطفی، مسخ شخصیت، فقدان موفقیت فردی.

4- خستگی عاطفی:[2]

منظور از تحلیل عاطفی و جود احساساتی است که در آن شخص نیروهای هیجان خود را از دست داده است و قادر به برقراری روابط عاطفی با دیگران نیست( گرگری ،1374،ص92 )، و احساساتی از عاطفی بودن در برخورد زیاد با مردم است. (دمیرل و توکتامیس و سزر 2005 )

5- مسخ شخصیت:[3]

این مولفه به پاسخ های غیر احساسی و خشن نسبت به مراجعان و همکاران مربوط است.افراد با سندرم فرسودگی احساسات منفی همراه با سرزنش دیگران را دارند ( گرگری ، 1374، ص 92)، و نگرش منفی یا واکنش بی عاطفه به طرف مردم است. (دمیرل و توکتامیس و سزر 2005)

6- فقدان موفقیت فردی:[4]

این افراد از تلاش های حرفه ای خود برداشتهای منفی دارند،احساس می کنند در شغل خودشان پیشرفتی ندارند و کار و تلاش و حرفه نتایج مثبت به همراه ندارد(گرگری ، 1374، ص92 )، و تنزل صلاحیت در دستیابی به موفقیت در کار با مردم است. ( دمیرل و توکتامیس و سزر 2005 )

1-7 تعریف عملیا تی متغیر ها

در این تحقیق خستگی عاطفی به عنوان یکی از مولفه های فرسودگی با سوالات شماره ( 3، 9، 16، 12، 19،24، 13، 21، 14، 23 ) سنجیده می شود.

مسخ شخصیت ، مولفه دیگر فرسودگی شغلی با سوالات شماره (20 ، 6 ، 7، 11، 17، 28، 22، 30 ) سنجیده می شود .

فقدان موفقیت فردی ، مولفه دیگر فرسودگی شغلی با سوالات شماره ( 1، 2، 5 ، 8 ، 10، 4، 29، 18، 15، 25، 26، 27 ) سنجیده می شود.

و...

NikoFile

دانلود پایان نامه بررسی رابطه بین استرس با فرسودگی شغلی در کارمندان و کارگران ایران خودرو دیزل

اختصاصی از یارا فایل دانلود پایان نامه بررسی رابطه بین استرس با فرسودگی شغلی در کارمندان و کارگران ایران خودرو دیزل دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بررسی رابطة بین استرس با فرسودگی شغلی در کارمندان و کارگران ایران خودرو دیزل

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:102

فهرست مطالب :

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه

طرح مسئله و چهارچوب نظری آن

اهمیت یا ضرورت پژوهش

هدف پژوهش

فرضیه های پژوهش

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

بخش اول: استرس شغلی

شغل چیست

حرفه

وظیفه

گروه شغلی

تقسیم بندی مشاغل بر حسب فشار روانی

تاریخچه‌ی روان شناسی کار در ایران

فشار روانی یا استرس چیست؟

به طور کلی دو نوع استرس وجود دارد

عوامل موثر در ایجاد استرس

استرس شغلی

مراحل فشار روانی

نشانه های سازگاری عمومی

چهار مجموعه کلی فشارهای عصبی سازمانی

پیامدهای فشار عصبی

چهار مجموعه کلی فشارهای عصبی سازمانی

پیامدهای فشار عصبی

تجزیه و تحلیل شخصیت نوع A و شخصیت نوع B

استراتژی‌های مقابله با فشار روانی

استراتژیهای مقابله فردی

استراتژیهای مقابله با استرس در سازمان

هدف از مشاوره روانی چیست

تقویت مبانی دینی

بخش دوم: فرسودگی شغلی

فرسودگی شغلی چیست

فرسودگی شغلی چه زمانی رخ می دهد

نشانه‌های فرسودگی شغلی

انواع فرسودگی شغلی

پژوهش های انجام شده

پژوهش‌های انجام شده در ایران

پژوهش های انجام شده در خارج

نتیجه نهایی

فصل سوم: روش پژوهش

جامعه آماری

نمونه آماری

روش نمونه‌گیری

ابزار پژوهش

روش اجرا

طرح پژوهشی

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده‌‌ها

مقدمه

بخش اول: تجزیه و تحلیل توصیفی

توصیف مطرح تحصیلات نمونه مورد بررسی

توصیف نمونه مورد بررسی از لحاظ وضعیت متاهل

توصیف نمونه مورد بررسی از لحاظ سابقه کار

توصیف نمرات فرسودگی شغلی دو گروه

توصیف نمرات استرس دو گروه

بررسی فرضیه اول

بررسی فرضیه دوم

بررسی فرضیه سوم

بررسی فرضیه چهارم

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه

محدودیت‌های پژوهش

پیشنهادات پژوهش

فهرست منابع

پیوستها

فهرست جداول :

جدول (1ـ2) مدل فشار شغلی

جدول (2ـ2) مدل استرس

جدول (3ـ2) مقدار فشار عصبی ( LCUS )

جدول (1ـ4) توزیع فراوانی طبقه‌بندی شده سن کارگران

جدول (2ـ4) توزیع فراوانی طبقه‌بندی شده و سن کارمندان

جدول (3ـ4) شاخص‌های گرایش مرکزی و پراکندگی سن آزمودنی

جدول (4ـ4) توزیع فراوانی سطح تحصیلات حجم نمونه مورد بررسی

جدول (5ـ4) توزیع فراوانی حجم نمونه مورد بررسی از لحاظ وضعیت تأهل

جدول (6ـ4) توزیع فراوانی سابقه کار کارگران

جدول (6ـ4) توزیع فراوانی سابقه کار کارمندان

جدول (7ـ4) توزیع فراوانی نمرات فرسودگی شغلی کارگران

جدول (8ـ4) توزیع فراوانی نمرات فرسودگی شغلی کارمندان

جدول (9ـ4) شاخص‌های گرایش مرکزی و پراکندگی نمرات فرسودگی شغلی دو گروه

جدول (10ـ4) توزیع فراوانی نمرات استرس کارگران

جدول (11ـ4) توزیع فراوانی نمرات استرس کارمندان

جدول (12ـ4) شاخص‌های گرایش مرکزی و پراکندگی نمرات استرس دو گروه

جدول (13ـ4) آماره‌های نمرات هوش هیجانی دو گروه مورد بررسی

جدول (14ـ4) تست لون برای آزمودنی یکسانی واریانس‌ها

جدول (15ـ4) نتایج آزمــون T برای مقایسة میــانگین های ســطح تفکــر دو گروه

جدول (16ـ4) آماره‌های نمرات هوش هیجانی دو گروه مورد بررسی

جدول (17ـ4) تست لون برای آزمون یکسانی واریانس‌ها

جدول (18ـ4) نتایج آزمون T برای مقایسة میانگین های سطح تفکر دو گروه

جدول (19ـ4) بررسی همبستگی بین استرس و فرسودگی شغلی

جدول (20ـ4) بررسی همبستگی بین استرس و فرسودگی شغلی

فهرست نمودارها :

نمودار (1ـ2) رابطه استرس و عملکرد

نمودار (2ـ2) مراحل بروز فشار روانی

نمودار (3ـ2) سندروم سازگاری عمومی

نمودار (1ـ4) توزیع فراوانی سن نمونه مورد بررسی در گروه‌های 5 ساله به تفکیک نوع شغل

نمودار (2ـ4) توزیع فراوانی میزان تحصیلات نمونه مورد بررسی به تفکیک نوع شغل

نمودار (3ـ4) توزیع فراوانی وضعیت تاهل نمونه مورد بررسی به تفکیک نوع شغل

نمودار (4ـ4) میانگین نمرات فرسودگی شغلی دو گروه مورد بررسی

نمودار (5ـ4) میانگین نمرات استرس دو گروه مورد بررسی

چکیده :

در پژوهش حاضر به بررسی رابطة بین استرس با فرسودگی شغلی در کارمندان اداری و کارگران کارخانة ایران خودرو دیزل پرداخته شده است.

بدین منظور تعداد 60 نفر از شاغلین ( 30 نفر کارمند اداری و 30 نفر کارگر) با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. و سپس پرسشنامة فرسودگی شغلی با 22 ماده و پرسشنامه استرس با 10 ماده در مورد آنها اجرا شد. داده‌های حاصل از پژوهش با استفاده از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون معنی داری تفاوت میانگین‌های مستقل و آزمون معناداری ضریب همبستگی‌ () مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌های حاصل از پژوهش نشان داد که:

ـ بین فرسودگی شغلی کارمندان اداری و کارگران تفاوت معناداری وجود ندارد.

ـ بین میزان استرس کارمندان اداری و کارگران تفاوت معناداری وجود ندارد.

ـ بین فرسودگی شغلی و استرس رابطه معناداری وجود دارد یعنی بین استرس و فرسودگی شغلی همبستگی متوسط مشاهده شده.

ـ بین فرسودگی شغلی و سابقه کار رابطه معناداری وجود ندارد.

مقدمه :

گروهی از صاحب نظران رفتار سازمانی فشار روانی[1] را بیماری شایع قرن نامگذاری کرده‌اند شاید هم براستی دوران ما عصر فشارهای روانی است. دوره‌ای که در آن انسان بشر از هر زمان دیگر در معرض عوامل فشارزا[2] قرارگرفته و مسائل ومشکلات بیشماری از هر سو او را احاطه کرده‌ است.

این فشارها به طور حتم با پیچیدگی روز افزون سازمان ها و گسترش تفکیک‌ها،‌ ابزارها و دیگر ابعاد سازمان در صورت عدم برنامه ریزی صحیح و مناسب، افزایش هم می‌یابد.

فشار روانی یا استرس که واژه اصلی آن ریشه در زبان لاتین دارد در قرن هفدهم میلادی بسیار متداول بوده و به بعضی سختی، دشواری، فلاکت و محنت به کار رفته است. در اواخر قرن هجدهم معنی آن به نیرو،‌ فشار، زور و تلاش بسیار متغیر یافته است ( تیموری، 1383).

فشار روانی برای افراد مختلف معانی متفاوتی دارد اختلاف نظر در مورد فشار روانی در پاسخ‌هایی که مدیران به یک سوال مشابه تحت عنوان «منظور از اصطلاح فشار روانی یا استرس چیست» این موضوع را تائید می نماید. در این رابطه متداول‌ترین جواب‌هایی که به این پرسش داده شده است عبارت بودند از: کار بسیار زیاد و زمان کم برای انجام آن احساس اضطراب و دلهره، فشار روحی و جسمی بسیار زیاد، فشارهای عاطفی احساسی، هیجانی، احساس خستگی، حساسیت و تحریک پذیری بوده است. فشارروانی را عکس‌العمل فرد به عوامل جدید تا تهدید کننده در محیط کاری تعریف کرده‌اند ( تیموری، 1383).

فشار روانی را پاسخی دانسته‌اند که فرد برای تطبیق با یک وضعیت خارجی متفاوت با وضعیت عادی به صورت رفتاری، روانی، جسمانی از خود نشان می‌دهد. همچنین فشار روانی را مجموعه واکنش‌های عمومی انسان نسبت به عوامل ناسازگار و پیش‌بینی نشده خارجی یا داخلی از میان برود ایجاد فشار روانی می‌‌کند.

فشار روانی دارای آثار جسمانی نیز هست و از این طریق هم به سازمان صدمات شدیدی وارد می‌آید.

استرس‌های حاد نیروی انسانی سازمان را ضایع می‌کند و هدف سازمان را دستخوش تزلزل می‌سازد. افرادی که دچار استرس می‌گردند توان مقابله با آن را از دست می‌دهند ، از جهات جسمانی و رفتاری دچار آسیب می‌شوند و بدین ترتیب است که استرس در سازمان همچون آفتی نیروها را تحلیل می برد و تلاش ها و فعالیت‌ها را عقیم می‌سازد. ( تیموری، 1383)

لذا تحقیق حاضر در نظر دارد که با بررسی رابطه فشارهای روانی (استرس‌های شغلی) با فرسودگی شغلی هر چند گامی کوچک در جهت تبیین موضوع تحقیق برداشته شود.

طرح مساله و چهارچوب نظری آن:

هر چند فشار روانی به شکل‌های مختلفی تعریف شده است اما زمینه مشترک همه آن تعاریف این است که علت ایجاد فشار عصبی وجود محرکی به صورت فیزیکی یا روانی است که فرد به طریق خاصی نسبت به آن عکس‌العمل نشان می دهد. فشار روانی دارای پیامدهایی نظیر می‌باشد اگر فشار روانی مثبت باشد ممکن است نتیجه آن فعالیت فعالیت‌جدیت و انگیزش بیشتر باشد. البته آنچه بیشتر مورد توجه می‌باشد پی‌آمدهای منفی فشار عصبی است. همان طور که ملاحظه‌ می‌شود بیشترین عوامل از درون هستند. به عنوان مثال استفاده از مشروبات الکلی یکی از پی‌آمدهای فردی فشار عصبی است در حالی که این مشکل از پی‌آمدهای سازمانی فشار عصبی نیز می‌باشد زیرا ممکن است به طور مستقیم بر عملکرد سازمان اثر بگذارد هر چند دسته‌بندی پی‌آمدها تا حدودی اختیاری به نظر می‌رسد ولی باید توجه داشت که هر پی‌آمدی بر حسب عامل ایجاد کننده اولیه خود دسته بندی شده است. بنابرآنچه که گفته شد پی آمدهای فردی نتایجی هستندکه عمدتاً بر فرد اثر می گذارند هر چند ممکن است سازمان نیز به طور مستقیم یا غیر مستقیم از این پی آمد متاثر شود ولی این فرد است که بهای اصلی آن را می‌پردازد.

فشار روانی پی‌آمدهایی نیز دارد که اثر مستقیم تری بر سازمان دارد یکی از این پی‌آمدهای واضح فشار روانی شدید کاهش عملکرد مناسب و درست است این کاهش در مورد کارگران اجرایی به صورت کیفیت ضعیف کار، افت بهره‌وری متجلی می‌گردد کناره‌گیری نیز می‌تواند نتیجة فشار روانی باشد که مهمترین آنها عبارتند از: غیبت ، استعفا و ترک کار پی آمدهایی فشار روانی که هم بر فرد و هم بر سازمان اثر می‌‌گذارد فرسودگی[3] یا تحلیل رفتگی است و هنگامی بوجود می‌اید که فرد احساس کند فشارهایی خیلی زیاد را تحمل می‌کند و منابع رضایت شغلی خیلی کم می‌باشد ( الوانی، 1371).

فرسودگی ( بی رمقی یا تنیدگی) شغلی از جمله اختلال‌هایی است که در سال‌های اخیر مورد توجه روان شناسان بالینی قرار گرفته است و نتایج تحقیقات نیز نشان می دهد که درصد قابل توجهی از افراد سازمان ‌های فعال از این عارضه، دروغ هستند. به طور کلی می‌توان فرسودگی شغلی را نوعی اختلال که به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض فشارهای روانی که در وی ایجاد می‌شود و فرد مبتلا از خستگی جسمی و هیجانی نیز فرسودگی شغلی نگرش رنج می‌برد. براساس تحقیقات ( موس 1981) نتیجة فرسودگی شغلی کاهش کارایی، کاهش علاقه نسبت به کار و کاهش ظرفیت برای حفظ عملکرد می باشد ( ساعتچی، 1376)

این روزها فرسودگی شغلی را به مثابه مشکل عمده در تنش کار تشخیص داده‌اند فرسودگی بیشتر در میان متخصصینی شایع است که بایستی به طور گسترده با دیگر افراد، مشتریان زیر دستان و مراجعان کاری سروکار داشته باشد. در حدود 20 درصد صاحبان مشاغل مدیران و کارشناسان فنی در آمریکا مبتلا به عارضه فرسودگی شغل هستند (هاروی ، 1377).

نتیجة طبیعی فشارهای روانی فردی برای سازمان کاهش کارایی است کارکنان که با فشارهای روانی دارای نرخ بالاتر تاخیر، غیبت و ترک خدمت هستند کارایی آنها نیز هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی کاهش یافته و تعداد حوادث و شکایات افزایش می‌یابد. بدیهی است که این گونه کارکنان دارای روحیة ای پایین انگیزش کم و رضایت شغلی بسیار ضعیف هستند به طور خلاصه کارکنانی که فرسودگی و استهلاک را در خود تجربه می‌کنند هیجان قبلی را برای کار از دست داده در بسیاری از موارد کار و شغل خود را رها می‌کنند ( جزنی، 1378)

این روزها موضوع فشار روانی ناشی از کار و زندگی در بیان عامه مردم متخصصان آموزشی، مددکاران، متخصصان بهداشت و سایر کسانی که مسئولیت بهزیستی مردم را به عهده دارند بسیار رایج بوده و در راس امور قرار دارد.

پژوهشگران عمدتاً به چگونگی ایجاد فشار روانی و نحوه‌ای که افراد از نظر فیزیولوژیکی و روانی در موقعیت‌های فشار زا واکنش نشان می‌دهند توجه دارند زمانی که این عوامل شناسایی شد سازمان ها باید قادر به کنترل این محرک‌های فشار زا باشند زیرا آنها ایجاد اضطراب و نگرانی کرده نهایتاً بر هدف‌های کلی سازمان آسیب وارد خواهند کرد افزون بر آن شناسایی به موقع و کنترل فشار روانی ممکن است منتهی به افزایش کارایی ، خلاقیت و رضایت خاطر کارکنان گردد ( جزنی، 1378)

علاوه بر آنچه که دیگران می‌توانند برای فرد در محیط کار و خانه انجام دهند ضروری است تا هر کس که فشار زندگی را بر خود احساس می‌کند و در این زمینه تجربه فردی دارد دست به کار شده و به خود کمک کند.

سازمان‌ها و موسسات می‌توانند سنگ زیربنای سلامتی بیشتر و بهزیستی را بنانهد، اما این به عهدة خود افراد هست که از این فشارها بکاهند یا اینکه شیوه و روش فرد را تغییر دهند و از این طریق به فرد کمک کنند و به عبارت دیگر تا زمانی که خود نقش فعالی در روند پیشگیری از ایجاد فشار و مقابله با آن به عهده نگیرد سیاست‌ها و روش‌هایی که سازمان ها در پیش می‌گیرند بهره و نتیجه کلی در پی‌خواهد داشت.

گروه نمونه ای که در این تحقیق مورد آزمون قرار گرفته اند کارمندان اداری و کارگران کارخانة ایران خودرو در شهر تهران بودند با توجه به اینکه در این کارخانه کارگران با ماشینهای سنگین کار می کنند و استرس در آن ها زیاد است و همچنین کارمندان اداری نیز در آن‌ها استرس زیاد است و در نتیجه باعث فرسودگی شغلی می‌شود بنابراین آنچه که به عنوان مسئله اساسی در پژوهش حاضر مطرح است این است که آیا بین استرس و فرسودگی شغلی بین کارمندان اداری و کارگران کارخانة ایران خودرو دیزل رابطه معنی‌داری وجود دارد یا خیر؟

اهمیت و ضرورت تحقیق:

کارکنان با استرسهای مختلفی مواجه هستند یکی از نتایج این استرسها بروز فرسودگی شغلی در بین آنان است این فرسودگی ناشی از عکس العمل مربوط به استرس عوارض زیادی در سازمان و خانواده و زندگی اجتماعی و فردی بر جای می گذارد از مهمترین آن ها می‌توان غیبت کارکنان از کار، تاخیرهای متوالی شکایت های مختلف روان تنی، کشمکش و تضاد در محیط کار، تغییر شغل و در نهایت ترک خدمت را نام برد. هنگامی فرسودگی شغلی رخ می‌دهد فقدان روز افزون واقع بینی، کاهش انرژی در ادامه فعالیت‌های سودمند، از دست دادن فلسفه نهایی زندگی و فقدان احساس همدردی و اختلالات روحی و جسمی ظهور پیدا می کند برای فائق آمدن بر این مشکلات باید استرسهای روانی و فرسودگی شغلی مقابله کرد.

راهبردهای مختلفی برای پیشگیری و درمان فرسودگی شغلی در منابع مختلف گزارش شده‌است و در این جهت هر فردی راه و روش مقابله‌ای را انتخاب و روشهای مقابله‌ای انتخاب شده به خود به نحوی در کاهش یا افزاش فرسودگی شغلی تاثیر دارد. و با به کار بردن نتایج این تحقیق در برنامه‌ریزیهای آموزشی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی در مراکز بهداشتی و درمانی فراهم خواهد شد تا کسانیکه در آینده به حرفه‌ای وارد خواهند شد با استرسهای شغلی و فرسودگی شغلی و شیوه مقابله با آن آگاه شوند.

هدف پژوهش :

هدف اصلی پژوهش حاضر:

بررسی تفاوت میان استرس و فرسودگی شغلی بین کارمندان اداری و کارگران کارخانه ایران خودرو دیزل می‌باشد.

فرضیه های پژوهش:

1ـ بین میزان فرسودگی شغلی کارمندان اداری و کارگران تفاوت وجود دارد.

2ـ بین میزان استرس در کارمندان اداری و کارگران تفاوت است.

3ـ بین استرس و فرسودگی شغلی رابطه وجود دارد.

4ـ بین فرسودگی شغلی و سابقه کار رابطه وجود دارد.

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها:

تعریف نظری متغیرها

استرس شغلی:

روی هم جمع‌شدن عوامل یا وضعیت‌های مرتبط با شغل که عمدتاً استرس زا‌ شناخته شده‌اند کنش متقابل بین شرایط کار و ویژگی‌های فردی شاغل به گونه‌ای است که خواست های محیط کار و در نتیجه فشارهای مرتبط با آن بیش از آن است که فرد بتواند از عهده آنها برآید. ( تیموری، 1383).

فرسودگی شغلی:

فرید و نبرگر ( 1979) اولین کسی بود که به این واژه به معنای امروزی آن اعتبار بخشید وی فرسودگی شغلی را یک حالت خستگی و تحلیل‌رفتگی می داند که از کار سخت و بدون انگیزه‌ و بی علاقه ناشی می‌شود همچنین معتقد بود که سندروم فرسودگی خودش را به صورت علایم مختلف نشان می‌دهد که این علایم و شدت آن ها از یک شخص به شخص دیگر تفاوت دارد و معمولاً یک سال بعد از موقعیکه شخص در یک اداره یا موسسه کار می‌کند شروع می‌شود. ( فریدونبرگر، 1979).

و...

NikoFile

دانلود پایان نامه بررسی رابطه فرسودگی شغلی متصدیان اموربانکی بانک ملی آذربایجان شرقی

اختصاصی از یارا فایل دانلود پایان نامه بررسی رابطه فرسودگی شغلی متصدیان اموربانکی بانک ملی آذربایجان شرقی دانلود با لینک مستقیم و پرسرعت .

بررسی رابطه فرسودگی شغلی متصدیان اموربانکی بانک ملی آذربایجان شرقی با کارکردهای خانوادگی آنها در سال 1383

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:129

پایان نامه کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی

چکیده :

تنش در محیط کاری امری شایع است و بسیاری از افراد با آن مواجه می شوند، لذا گروهی از صاحب نظران رفتار سازمانی فشار روانی را بیماری شایع قرن توصیف کرده اند که در دراز مدت می‌تواند منجر به فرسودگی شغلی شود پس فرسودگی شغلی یکی از عمده ترین پیامدهای اجتناب ناپذیر تنش کاری است که به دنبال خود فرسودگی جسمی، تغییر در رفتار و عملکرد شغلی را به ارمغان می آورد، که در واقع می توان گفت فرسودگی شغلی با نشانه های زیر شناخته می شود:

• شاخصهای هیجانی که علایمی مثل بی علاقه شدن نسبت به شغل خود، افسردگی، احساس درماندگی و ناتوانی، از دست دادن همدلی نسبت به دیگران
• شاخصهای نگرشی شامل بدبینی نسبت به دیگران، نسبت به مدیریت سازمان محل کار خود گله مند شدن از دیگران
• شاخصهای رفتاری شامل تحریک پذیری و پرخاشگر بودن، افزایش سوء مصرف مواد و افزایش مشکلات و درگیریها با مرئوسان، روسا، همکاران، همسر و فرزندان
• شاخصهای روان تنی مثل ابتلا به اختلال گوارشی و سردردها و ........
• شاخصهای سازمانی شامل دزدی، غیبت از کار، تنزل ابعاد اخلاقی و معنوی کارکنان است. (ساعتچی 1376)

افرادی که فرسودگی شغلی را تجربه می کنند یک تاثیر منفی بر همکارانشان می گذارند هم به وسیله ایجاد تضادهای پرسنلی و هم ایجاد اختلال در انجام وظایف شغلی پس می تواند مسری باشد و به صورت تعاملات غیر رسمی در شغل تداوم یابد همچنین از جمله آثاری که فرسودگی شغلی به عنوان یک سرایت کننده منفی دارد سرایت و تاثیر آن در زندگی خانوادگی افراد است. (بورک و گرنگلاس[1] 2001)

جکسون و مازلاک (1982) مشاهده نموند که سطح خستگی هیجانی مرتبط با شغل افراد با گزارش همسرانشان در مورد عصبی، ناراحت و خسته و افسرده بودن آنان در منزل ارتباط معتبری داشت. این خستگی هیجانی مرتبط با شغل با کیفیت پایین زندگی خانوادگی که توسط همسر شخص گزارش می شود ارتباط قوی داشت.

در حدود 50 سال پیش یک جامعه شناس بنام ویلارد والر اهمیت موقعیت شغلی شوهر و تاثیر آن بر ازدواج و روابط خانوادگی خاطر نشان ساخت (ایگمن 1986) وی خاطر نشان ساخت که موقعیت اقتصادی خانواده فرایند تعارض خانواده را عمیقا تحت تاثیر قرار می دهد. شرایط سخت کاری و استرسهای ناشی از آن به خانه منتقل می شود و زن و شوهر را علیه یکدیگر بر می انگیزاند. آمار بالای جدایی خانوادگی در کاکنان مشاغل که چالش و درگیری زیادی دارند، مشاهده شده است. شخصی که خودش را در شغلش شکست خورده می بیند، احتمالا با پرخاشگری در منزل در مقام جبران آن بر می آید و ذکر این نکته ضروری است که چنین خانواده هایی موفق نخواهند بود. (رسولی 81)

خانواده و کار دو جنبه مهم زندگی هستند و تجربیات هر یک بر دیگری تاثیر می گذارد محققان در توصیف مجموعه خانواده و کار مدلهایی را برای تبیین بین زندگی خانوادگی و کار ارائه داده اند.

بیان مساله:

با توجه به روند ارتباط تعاملی بین کار و زندگی خانوادگی، جای تعجب نیست اگر کار کانون اصلی زندگی بیشتر افراد باشد، نیاز به نزدیکی، صمیمیت و دیگر نیازهای اجمماعی آنان، احتمال زیاد در محیط کار بیش از هر مکان دیگر بر آورده می شود. کار محور اصلی زندگی ما را تشکیل می دهد، به خصوص به دلیل ساعات طولانی کار و تغییرات در هنجارهای اجتماعی انواع تعارضهای کاری و خانوادگی وجود دارد. آنها شامل تنیدگیهای شغلی، بار کاری زیاد (فشارهای روانی ناشی از تلاش برای انجام نقشهای گوناگونی که با انرژی و زمان فرد همسازی ندارد، تعارض و فشار روانی همراه با ناهمسازی و یا تعارض درباره انتظارات نقش) و نیز مشکلات مربوط به مراقبت از کودک، نگهداری از بزرگسالان و مسایل مربوط به تعادل بین شغل، خانواده ها و نیازهای شخصی می باشد. در نهایت، فشارهای روانی دارای کیفیت واگیر است و به جنبه های دیگر فرد نیز سرایت می کند (بولگر[2] و دیگران 1989).

به احتمال زیاد، مسایل خانوادگی بر زندگی کاری و زندگی کاری نیز آشکارا بر زندگی خانوادگی تاثیر می کذارد. تحقیقات ملی در آمریکا نشان می دهد که 72 درصد مردان و 83 درصد زنان تعارض مهمی را بین انتظارات و نقشهای خانوادگی و کاری تحربه می کنند (کوپر[3] 1992)

تعارضهای کاری و خانوادگی هنگامی به وجود می آید که فشارهای مربوط به نقش و انتظارات در کار خانواده با یکدیگر ناهمساز باشند، مانند زمانی که شرکت در یک نقش، مشارکت در نقش دیگر را غیر ممکن می سازد. به سه طبقه بندی کلی از تعارضهای کار و خانواده می توان اشاره کرد:

تعارضهای مبتنی بر زمان، تعارضهای مبتنی بر فشار روانی و تعارضهای مبتنی بر رفتار. (گرین هاوس و دیگران 1987)

تعارضهای مبتنی بر زمان عبارت است از اینکه چگونه زمان اختصاص یافته به یک نقش باعث کاهش توجه به نقش دیگر می شود، مانند زمانی که ملاقاتهای دیر وقت شبانه با جلسات مدرسه کودک در تعارض است تعارضهای مبتنی بر فشار روانی عبارت است از تجاوز نشانه های تنیدگی مانند خستگی و تحریک پذیری از یک نقش به نقش دیگر تعارضهای مبتنی بر رفتار عبارت است از ناهمسازی رفتار در یک نقش با رفتار مورد انتظار در نقش دیگر، مانند زمانی که از کارمندان در محیط کار عینی بودن و غیر عاطفی عمل کردن و در خانواده گرم یا عاطفی بودن در نقش پرورشی مورد انتظار است.

در یک بررسی بون اورتنر[4] به این نتیجه رسیدند که درگیریهای کاری پدر بر رفتار والدین و خانواده اثر می گذارد به ویژه مردانی که ساعات طولانی کار می کنند، به طور طبیعی وقت کمتری صرف فرزندان و فعالیتهای مشترک زناشوئی می کنند اما این امر بستگی به اولویتهای نقش زن و مرد و نیز انتظاراتشان از ادواج دارد. برای مثال، ارزشها، انتظارات و توقعات در مشاغل معینی کاملا آشکار است و بازتاب آن را می توان در قواعد و رفتار خانوادگی مشاهده کرد.

البته شایان ذکر است که امروزه، نشانه هایی که حاکی از یکی شدن نیازها و ارزشهای کارکنان و اتحادیه ها دیده می شود و بین کار و خانواده رابطه تعادلی به وجود آمده است. ارزشهای رشد شخصی و تعادل بین خانواده، فرد و شغل، ضرورت نیاز به انعطاف پذیری در برنامه کاری، مرخصی‌های خانوادگی، حمایتها و پاداشهای مناسب و نیز غنی سازی محیط کار را بیش از پیش محسوس می سازد. اتحادیه ها به تدریج این نیازها و ارزشها را نوسازماندهی می کنند و انطباق می‌دهند اتحادیه ها برخوردارند. این شرکتها به تدریج فرهنگ و ارزشهای صنفی خود را تغییر می‌دهند تا خط مشی های خانوادگی- دوستانه را بخش مهمی از راهبردهای کسب و کار خود سازند، این همکار و یا رابطه تعاملی بین خانواده و کار، اساس استخدام بهترین کارگران و نگهداری آنان و تامین وفاداری و بهره وری لازم برای شرکتها به منظور حفظ موقعیت رقابت آمیز در دنیای جدید اقتصاد محسوب می شود. (نوابی نژاد 1378)

بر این اساس، در پژوهش حاضر رابطه فرسودگی شغلی با کارکردهای خانوادگی کارکنان بانک ملی مورد مطالعه قرار می گیرد. بدین منظور تعدادی از کارمندان این موسسه با استفاده از روشهای علمی مناسب به عنوان نمونه مطالعه انتخاب گردیده و به وسیله پرسشنامه های دقیق و مناسب در زمینه فرسودگی شغلی و کارکردهای خانواده داده ها جمع آوری شده است.

اهمیت مساله:

با توجه به شیوع و گسترش روزافزون فرسودگی شغلی در بین کارکنان مشاغل مختلف بطوریکه سازمان بهداشت جهانی (W.H.O) 1987 اعلام کرده است که جمعیت کارمندی از شغل خود ناراضی هستند و 90 درصد آنها معتقدند که شغلشان در جهت اهداف زندگی آنها نیست و 75 درصد کسانی هستند که به دنبال کمک های روانپزشکی هستند به دلیل عدم رضایت شغلی و عدم توانایی. و همچنین درگیریهای شغلی کاملا با تعارضهای کاری و خانوادگی مرتبط هستند و در جهت درک هر چه بیشتر این ارتباط و تاثیراتی که بر هم دارند سعی خواهیم کرد که با آگاهی علمی و مدارک مستند پیشنهاداتی را جهت برنامه ریزیهای لازم برای ارتقاء بهداشت روانی و حرفه ای کارمندان به منظور کاهش تبعات منفی این مساله ارائه دهیم. با افزایش سطح سلامت و رفاه کارکنان بهره‌وری بانک نیز افزایش یافته و این مساله بر سرویس دهی کارکنان به مشتریان نیز تاثیر مثبت خواهد داشت. لذا ضرورت دارد که رابطه فرسودگی شغلی با کارکردهای خانواده مورد مطالعه قرار گیرد.

هدف کلی:

شناخت ارتباط میان افسردگی شغلی کارکنان بانک ملی و کارکردهای خانوادگی آنها

اهداف جزئی:

• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با مهارتهای حل مشکل خانوادگی آنها
• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با مهارتهای ارتباطی خانوادگی آنها
• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با ایفای نقشهای خود در خانواده
• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با پاسخهای عاطفی آنها در خانواده
• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با درگیریهای عاطفی آنها در خانواده
• شناخت رابطه فرسودگی شغلی کارکنان با کنترل اجتماعی آنها در خانواده

فرضیات:

فرضیه اصلی: بین فرسودگی شغلی کارکنان و کارکردهای خانوادگی آنها رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه اول: بین فرسودگی شغلی کارکنان و مهارتهای حل مشکل آنها در خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه دوم: بین فرسودگی شغلی کارکنان و مهارتهای ارتباطی آنها در خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه سوم: بین فرسودگی شغلی کارکنان و ایفای نقشهای خود در خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه چهارم: بین فرسودگی شغلی کارکنان و پاسخهای عاطفی آنها خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه پنجم: بین فرسودگی شغلی کارکنان و درگیریهای عاطفی آنها در خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

فرضیه ششم: بین فرسودگی شغلی کارکنان و کنترل اجتماعی آنها در خانواده رابطه معناداری وجود دارد.

تعاریف نظری و عملی:

• تعریف نظری خانواده: این اصطلاح به واحد خویشاوندی اطلاق می‌شود (پورافکاری 1376). در شکل هسته ای خانواده عبارتست از پدر، مادر و فرزندان درکاربرد وسیعتری ممکن است خانواده گسترده را هم در بر گیرد که شامل پدربزرگ، مادربزرگ، خاله، دایی، عمه، فرزندخوانده ها و غیره نیز می گردد که همه آنها به عنوان یک واحد اجتماعی شناخته شده عمل می کنند (پور افکاری 1376)
• در این پژوهش خانواده عبارتست از گروهی از افراد که با هم زیر یک سقف زندگی می‌کنند.
• کارکرد خانواده[5]: مدل مک مستر از کارکرد خانواده، [6] که یک مدل رفتاری است برای کارکرد خانواده شش بعد در نظر می گیرد؛ حل مساله[7]، ارتباط[8]، نقشها[9]، پاسخدهی عاطفی[10]، آمیختگی عاطفی[11] و کنترل رفتار[12] (بعلاوه یک بعد عمومی بنام کارکرد کلی) هر کدام از این ابعاد بر روی پیوستاری از کارآیی تا ناکارآیی قرار دارد.
• حل مساله: نشان دهنده توانایی خانواده برای حل مشکلات و نیز مراحلی که برای این کار طی می کنند می باشد هرگاه تمامی مراحل به خوبی طی شود، حل مساله به کارآفرین وجه ممکن انجام گرفته است و ناکارآمدترین شکل حل مساله آن است که خانواده حتی نتواند مساله را تشخیص دهد.
• ارتباط: یعنی توانایی اعضای خانواده برای تبادل اطلاعات (صرفاً اطلاعات کلامی).
• نقشها : شیوه خانواده در توزیع و انجام وظایف را توصیف می‌کند.
• پاسخدهی عاطفی : به توانایی اعضای خانواده برای دادن پاسخ هیجانی متناسب، چه احساسات مثبت و چه منفی اشاره دارد.
• آمیختگی عاطفی: به کیفیت علاقه، توجه و سرمایه گذاری اعضای خانواده در برابر یکدیگر اشاره می کند.
• کنترل رفتار: استانداردها و آزادیهای رفتاری را توصیف می کند.

در این پژوهش کارکرد خانواده آن چیزی است که ابزار سنجش خانواده اندازه می گیرد.

• فرسودگی شغلی[13]: به عنوان یک نشانگان بیماری که شامل تحلیل عاطفی[14]، مسخ شخصیت[15] و   کاهش پیشرفت افراد[16] است که می تواند در بین افرادی که کارشان در ارتباط مستقیم با مردم است دیده شود (مازلاک 1982).
• تحلیل عاطفی: مربوط می شود به کاهش منابع عاطفی یعنی فرد احساس میکند که فاقد منابع سازکاری است.
• مسخ شخصیت: شروع یک سری گرایشات دلسردانه و بی رحمانه به شغلشان.
• کاهش پیشرفت فردی: یعنی اینکه احساس می کنند نمی توانند کارشان را به همان خوبی که می توانستند انجام دهند، انجام بدهند.
• در این پژوهش فرسودگی شغلی آن چیزی است که ابزار فرسودگی شغلی مازلاک[17] اندازه می‌گیرد.

و...

NikoFile