فرمت فایل : word(قابل ویرایش)
حقوق حیوانات در فقه اسلامى
خبرگزاری فارس: در این مقاله احکام و قوانینى که در ابواب مختلف فقه اسلامى، پیرامون حفظ و نگهدارى و بهره بردارى و ممنوعیت آزار و اذیت حیوانات وجود دارد، ذکر گردیده است.
چکیده:
امروزه حقوق حیوانات و حفظ گونه هاى مختلف آنها، از جمله مسائلى است که در سراسر جهان از جانب دولتها و سازمانها و عموم کسانى که به مسائل زیست محیط ى و حمایت از حیوانات علاقمند مىباشند، مورد توجه قرار گرفته است.
در معارف اسلامى نیز در کنار مسائلى مربوط به انسانها و حقوق آنها، مسائل محیط زیست و از جمله حیوانات، حائز اهمیت مىباشد. در این مقاله احکام و قوانینى که در ابواب مختلف فقه اسلامى، پیرامون حفظ و نگهدارى و بهره بردارى و ممنوعیت آزار واذیت حیوانات وجود دارد، ذکر گردیده است. آنچه در فقه اسلامى موجود مى باشد،مجموعه قوانینى جامع و کامل است که مى تواند راهگشاى تدوین قانون جامع «حقوق حیوانات » در عصر حاضر گردد.
مقدمه:
بشر در آغاز عصر علم و تکنولوژى و صنعتى شدن جهان، سرمست از پیشرفت وتوسعه صنعتى، تنها بر تولید هرچه بیشتر و بهره بردارى کامل از محیط پیرامون خود- چون معادن و جنگل ها و دریاها- مى اندیشید و بى رحمانه طبیعت اطراف خویش را مورد هجوم قرار داد تا اینکه روزى خود را در گردابى مهلک ازنابسامانى هاى زیستى دید و جهان طبیعت را در حال نابودى مشاهده نمود.
در قرن گذشته بحران محیط زیست و نابودى گونه هاى مختلف حیوانات، توجه صاحب نظران را جلب کرد و سرانجام براى حفظ و حراست از آن، قوانینى -هرچند ناقص – وضع کردند.
براى نخستین بار در جهان غرب پس از رنسانس، همراه با صنعتى شدن جهان، درسال ۱۸۲۲ میلادى قانونى براى حمایت از حیوانات در پارلمان انگلستان به تصویب رسید. این قانون در سال ۱۹۱۱ تکمیل گردید و بعدها در کشورهایى مانند آلمان،آمریکا، اسپانیا، بلژیک، دانمارک و برخى دیگر از کشورها قوانینى نظیر آن تدوین وتصویب شد و به مرور تبصره هایى بر آن افزودند.
این قانون در بردارنده چند بند، پیرامون بارکشى و ایجاد درگیرى میان حیوانات، کشتن آنها با مواد سمى، بریدن دم اسب، شکار گوزن در شب، مبارزه با بیمارى حیوانات وبیهوشى قبل از ذبح مى باشد.((۲۱۰)) از اشکالات مهم قوانین فوق، جامع نبودن و جزئى و موردى بودن آن است. علاوه برآن که این قوانین در قرون اخیر وضع گردید هرچند به مرور زمان و در دهه هاى اخیربه تکمیل آن پرداختند و در برخى موارد راه افراط را پیش گرفتند.
اما در فقه اسلامى، قوانینى کلى و جامع درباره حفظ، نگهدارى، استفاده و بهره بردارى از حیوانات ومنع آزار و اذیت آنها، وضع شده است. همچنین براى مسائل زیست محیط ى و رعایت شئون و حقوق حیوانات جایگاه مناسبى لحاظ گردیده است و با دیدگاهى منطبق بر عدالت و انصاف با آن برخورد شده است. در سرتاسر فقه،مسایل و فروع فراوانى به چشم مى خورد که اسلام، اجراى آن را بر عهده حکومت قرار داده است و بالاتر از آن، شخص را در مقابل خالق متعال مسول مى داند.
قبل از ورود در بحث ذکر نکاتى لازم است:
۱. قوانین حمایتى اسلام از حیوانات، حکم شرعى و الزامى است و همانگونه که درمتون روایات((۲۱۱))به آن تصریح شده است، مى توان از آن به حقوق نیز تعبیر کرد.از آنجا که حیوانات از احترام و درک و شعور برخوردارند این حقوق براى آنها وضع گردید که در پایان بخش نخست به همراه طرح ادراکات و شعور حیوانات با ذکرشواهد بیشترى با زوایاى این بحث آشنا مى شویم.
البته حقوق حیوان با ویژگى هاى حق در انسانها متفاوت است، زیرا در تعریف حق درانسانها گفته مى شود: آنچه قابل اسقاط است و اگر قابل اسقاط نباشد به آن حکم مى گویند.
روشن است که درباره حیوان قابل اسقاط بودن معنا ندارد، اما باید گفت همین قابل اسقاط نبودن حکم، وضعیت آن را دشوارتر مى کند، زیرا تنها راه خروج ازعهده آن، انجامش مى باشد و اگر در انسانها بتوان با جلب رضایت صاحب حق، ازانجامش سر باز زد و از زیر تکلیف آن شانه خالى کرد، اما در حیوانات به علت قابل اسقاط نبودن، انسان موظف است به آن عمل مبادرت ورزد. علاوه بر آنکه حق وحکم در ماهیت وحقیقت تفاوتى نداشته و هر دو از امور اعتبارى مى باشند که قوام آن به جعل شارع است و همه آنها حکم شرعى به حساب مى آید و هر چند از حیث آثار- قابل اسقاط بودن یا نبودن – مختلف هستند، اما این مساله تفاوت ماهوى رامیان آن دو اثبات نمى کند.((۲۱۲)) ۲. در این مقاله متون فقهى شیعه پیرامون حقوق حیوانات مطرح مى شود تا توجه اندیشمندان و ارباب دانش را به عمق و غناى فقه اسلامى جلب کنیم و در هر قانونى سعى شده از چند کتاب جامع و معتبر شیعه استفاده شود تا مطالب مطرح شده ازارزش حقوقى برخوردار باشد و در حد امکان از کتاب هایى استفاده شده که داراى سابقه زمانى بیشترى هستند تا شاهدى بر قدمت این قوانین در فقه شیعه باشد. همانندکتاب شیخ طوسى(ره)، ابن حمزه(ره)، محقق حلى(ره)، علامه حلى(ره) و دیگران هرچند با توجه به مدارک فقه شیعه که از آیات قرآن و روایات استفاده مى شود پیشینه این قوانین به زمان پیامبر اکرم(ص) و احادیث نبوى و یا روایات سایر امامان معصوم(ع)مى رسد و قدمتى در حدود چهارده قرن دارد و همین امر، آن را از قوانین جارى درکشورهاى غربى متمایز مى سازد.
۳. در هریک از مواردى که به عنوان حقوق حیوان ذکر مى شود براى تکمیل بحث به همراه درج متون فقهى، احادیث مربوط به آن را، به ویژه آن دسته از روایات را که مورد استفاده فقها قرار گرفته است نیز ذکر مى کنیم تا با مستندات و مدارک این حقوق و فتاواى فقها بیشتر آشنا شویم. اما روایات مربوط به استحباب نگه داشتن حیوانات،ذکرهایى که هرکدام مى گویند و مطالبى از این قبیل را در این مجموعه ذکر نمى کنیم واین احادیث گرانبها مجال دیگرى مى طلبد.
۴. هر چند در این باره مقالاتى به نگارش در آمده، اما این نوشتار نسبت به گسترش مسائل و جامعیت مواردى که مربوط به حقوق حیوان در سراسر فقه مى باشد نو و تازه است و شاید براى برخى که آشنایى محدودى با فقه شیعه دارند وجود این قوانین، آن هم با تعابیرى الزام آور بعید به نظر برسد. لذا سعى شده در پاره اى از موارد، ترجمه متون فقها بدون تصرف در متن مقاله ذکر شود و عبارات عربى نیز در برخى موارد درمتن و یا پاورقى درج گردد که تا به خوبى روشن گردد تعابیر و قوانین ذکر شده، نص کلام فقها مى باشد.
۵. از آنجا که به اعتراف مسئولان مربوطه، تا کنون هیچ قانون جامعى براى حمایت ازحیوانات در نظام حقوقى کشور وجود ندارد،((۲۱۳)) این تحقیق مى تواند ارائه دهنده پیشنهاد اولیه قانون جامع حمایت از حیوانات در اسلام بوده و براى طرح در مجامع قانونى مفید باشد.
این نوشتار مشتمل بر چهار بخش مى باشد:
بخش نخست: زیر بناى حقوق حیوان.
بخش دوم: حقوق حیوان در حفظ و نگهدارى.
بخش سوم: حقوق حیوان در بهره بردارى و استفاده بهینه.
بخش چهارم: حقوق حیوان درجنایات وصدمات وارد بر آنها.
بخش نخست: زیر بناى حقوق حیوان در فقه اسلامى قوانین بسیارى پیرامون حمایت از حیوانات به چشم مى خورد که باید به زیر بناى آن توجه کرد و دید از کجا سرچشمه مى گیرد.
بر اساس معارف دینى و به صراحت قرآن کریم، تمام جهان هستى داراى درک وشعور بوده و با خالق جهان در ارتباط هستند هرچند براى ما انسانها درک آن از طرق عادى مقدور نیست و رابطه ما با آنها گسسته است.((۲۱۴)) در این دیدگاه، زمین،آسمان و هرآنچه در این دو است از ستارگان، درختان، سنگ ها و… ذکر و تسبیح الهى را گفته و از شعورى فراخور خلقت خود برخوردارند.((۲۱۵)) در این میان حیوانات نیز هرچند قوه ناطقه و عاقله انسانى را ندارند از درک و شعور بهره مند بوده و از احساسات و عواطف برخوردار هستند. به همین علت فقه اسلامى براى حیوانات حرمتى قائل شده که به دنبال خود، حقوقى براى حیوان و تکالیفى را برعهده صاحبان آنها در پى دارد.
شیخ طوسى(ره)در مقام تعلیل براى وجوب نفقه حیوانات تصریح مى کند:
لان لها حرمه،((۲۱۶)) زیرا حیوان از احترام و حرمت برخورداراست.
همچنین علامه حلى(ره) در کتاب اجاره مى گوید:
لان للحیوان حرمه فی نفسه،((۲۱۷)) زیرا حیوان به خودى خود و ذاتا از حرمت و احترام برخوردار است.
در معارف اسلامى به موارد متعددى از درک و فهم حیوانات اشاره شده است.
یعقوب بن سالم به واسطه شخصى از ابى عبداللّه(ع) نقل مى کند که فرمود:
مهما ابهم على البهائم من شیء فلا یبهم علیها اربعه خصال:
معرفه ان لها خالقا و معرفه طلب الرزق و معرفه الذکر من الانثى و مخافه الموت،((۲۱۸)) [ زمانى که خداوند حیوانات را آفرید]، درک و شعور انسانى را به آنها عطا ننمودولى چهار خصلت را به آنها عنایت کرد:
شناخت به این که براى آنها خالقى است،آگاهى نسبت به اینکه دنبال رزق و روزى برود، شناخت نر از ماده و ترس ازمرگ.
قریب به همین مضمون در روایت على بن رئاب از ابى حمزه از امام سجاد(ع)((۲۱۹)) نقل شده است.
در ذیل، شرح آنها به همراه شواهدى از آیات قرآن کریم و دیگر روایات را بیان مى کنیم:
۱. درک خالق و رازق به تصریح قرآن و احادیث اهل بیت(ع)، حیوانات، خالق و پروردگار جهان را شناخته و مى دانند که همه امور عالم به دست اوست و خداوند است که جهان هستى را اداره مى کند ورزق و روزى همه موجودات به لطف و عنایت الهى است.
اولین خصلتى که در روایت یعقوب بن سالم ذکر شده، شناخت خالق است. همچنین على بن رئاب از امام سجاد(ع) نقل مى کند:
معرفتها بالرب تبارک و تعالى((۲۲۰))، از اولین خصلت هایى که به حیوان عطا شد شناخت او نسبت به پروردگارش است.
در تایید همین نکته در احادیث دیگرى پیرامون شناخت خالق و رازق و و حاکم براراده کل جهان، آمده است که امام صادق(ع) به نقل از ابوذر فرمود:
از پیامبر(ص) شنیدم که مى فرمود: همه حیوانات در هر صبحگاهى از خداوندمى خواهند:
اللهم ارزقنی ملیک صدق یشبعنی و یسقینی و لا یکلفنی ما لا اطیق،((۲۲۱)) بارالها به من مالک خوب و درستى عطا فرما که مرا سیر و سیراب نماید و بیش ازتوان از من کار نکشد.
علاوه بر شناخت خالق متعال، همه حیوانات خداوند را به عنوان تنها کسى که مستحق عبادت است مى شناسند و به پرستش و مناجات با او مى پردازند. در آیات متعددى ازقرآن بر این مطلب تصریح شده است که به برخى اشاره مى کنیم:
خداوند در سوره نور مى فرماید:
الم تر ان اللّه یسبح له من فی السموات والارض والطیر صافات کل قد علم صلاته وتسبیحه واللّه علیم بما یفعلون،((۲۲۲)) آیا ندیدى تمام آنان که در آسمانها و زمینند براى خدا تسبیح مى کنند، همچنین پرندگان هنگامى که بر فراز آسمان بال گسترده اند؟! هریک از آنها نماز و تسبیح خود رامى داند و خداوند به آنچه انجام مى دهند داناست.
قریب به همین مضمون در آیه ۱۸ سوره حج و آیه ۴۹ سوره نحل نیز ذکر شده است که حیوانات در برابر خداوند به خضوع برخاسته و بر آستان او سجده مى کنند. در آیه ۲۳-۲۶ سوره نمل گزارش هد هد از سرزمین سبا و انحراف آنها در پرستش خورشید و ترک خدا پرستى ذکر شده است.((۲۲۳)) مجموعه این آیات به خوبى بر این نوع از ادراک حیوانات دلالت دارد. این امر درروایات نیز ذکر شده است و اضافه شده که هریک از آن ها تسبیح ویژه اى دارد. درپاره اى از روایات، همین حمد و تسبیح الهى را از علل نهى رسول اللّه(ص) از زدن وداغ نهادن بر حیوانات ذکر کرده است که در فصل چهارم به تفصیل آنها را بیان مى کنیم هر چند برخى از مفسرین، تسبیح حیوانات را به تسبیح تکوینى آنها تفسیر کرده اند، به این معنا که خلقت آنها نشانه اى از تنزیه و تقدیس الهى است که در غایت کمال بوده ومانند مخلوقات خود، داراى نقص نمى باشد.((۲۲۴)) اما عده اى دیگر از مفسرین،تسبیح حیوانات را تسبیح زبانى دانسته و به تبع قول به نطق حیوانات، تسبیح به زبان رابراى آنها ممکن مى دانند.((۲۲۵)) ۲. درک نیکى و بدى و مسائل غیر مادى حیوانات به خوبى، از نوع رفتارى که با آنها مى شود آگاهند و محبت و احترام و یا بدى و بدرفتارى را درک مى کنند. مطالبى که در ذیل مورد اول از ادراکات حیوان ذکرکردیم بر این نکته دلالت دارد. لذا از خداوند درخواست مى کند که صاحبى درست رفتار، به او عطا کند و به قدر توان، از او کار بکشد و در رسیدگى به او کوتاهى نکند.
از جمله موارد دیگرى که دلالت بر درک مسائل غیر مادى مى کند، یکى از خصلت هایى است که در روایت على بن رئاب از ابى حمزه از امام سجاد(ع) نقل کرده اند که ایشان فرمود:
معرفتها بالموت،((۲۲۶)) از جمله ادراکات حیوان آگاهى بر مرگ است.
آنها مى دانند که روزى زندگى در دنیا تمام شده و مرگ فرا مى رسد، هرچند ازچگونگى مردن و آن چه پس از مرگ اتفاق مى افتد آگاهى ندارند، همانگونه که درروایتى از امام صادق(ع) آمده است:
لو عرفت البهائم من الموت ما تعرفون ما اکلتم منها سمینا قط،((۲۲۷)) «اگر آگاهى حیوان از مرگ همانند آگاهى شما انسانها مى بود هیچ یک از آنها هرگزچاق و فربه نمى شدند».
شیخ صدوق در ذیل این روایت، در صدد رفع تعارض ظاهرى میان این روایت وروایت اول از على بن رئاب بر آمده و مى گوید:
مراد این است که آگاهى آنها به قدر آگاهى شما نیست.
علاوه بر اطلاع از مرگ، حیوانات چیزهایى مى بینند که انسانها قادر بر دیدن آنها نیستندو همین((۲۲۸)) امر در برخى روایات به عنوان علت راه نرفتن حیوانات و سرباز زدن از آن ذکر شده است. لذا از زدن آنها نهى فرمودند که در فصل هاى آینده به تفصیل ذکر مى شود.
حیوانات علاوه بر آنکه رفتار خوب و بد را نسبت به خود تشخیص داده و داراى روح و احساس هستند، نسبت به رفتارى که با سایر حیوانات نیز مى شود، حساس بوده و ازرفتار بد و یا کشتن آنها رنج مى کشند. در همین راستا در متون روایى و فقهى ما ذکرشده است که ذبح حیوان در مقابل حیوان دیگرى که این صحنه را مى بیند مکروه است.((۲۲۹)) حتى برخى((۲۳۰)) به سبب اذیت شدن حیوان ناظر و عذاب کشیدن او از دیدن صحنه ذبح هم نوع خود، قول به تحریم را بعید نمى دانند که به تفصیل در بخش چهارم به ذکر آنها مى پردازیم.
فرمت فایل : WORD , PDF
تعداد صفحات: 207
پایان نامه دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی
فهرست مطالب:
مقدمه 1
1- تبیین موضوع تحقیق 3
2- ضرورت و اهداف تحقیق 3
3- سوالات تحقیق 4
4- فرضیه های تحقیق 5
5- پیشینه تحقیق 5
6- قلمرو تحقیق 5
7- روش تحقیق 6
8- ساختار تحقیق 6
بخش اول - مبانی نظری 7
فصل اول - تعاریف و مفاهیم لغوی 8
مبحث اول – سیاست جنایی 8
گفتار اول- تعریف لغوی سیاست جنایی 10
بند اول- سیاست 11
بند دوم- جنایی 13
گفتار دوم- تعریف اصطلاحی سیاست جنایی 14
بند اول- تعریف مضیق 16
بند دوم- تعریف موسع 17
گفتار سوم- انواع سیاست جنایی 19
بند اول- سیاست جنایی تقنینی 19
بند دوم- سیاست جنایی قضایی 20
بند سوم- سیاست جنایی اجرایی 21
بند چهارم- سیاست جنایی مشارکتی 22
مبحث دوم- نگهداری (حمایت) 25
گفتار اول- تعریف لغوی نگهداری 25
گفتار دوم- تعریف اصطلاحی نگهداری 25
مبحث سوم- حیوان 28
گفتار اول- تعریف لغوی حیوان 25
گفتار دوم- تعریف اصطلاحی حیوان 25
گفتار سوم- اقسام حیوان 30
بند اول- از حیث حلیّت و حرمت 30
بند دوم- از حیث طهارت و نجاست 31
بند سوم- از حیث قبول و عدم تزکیه 35
بند چهارم- از حیث توحش 36
الف) پستانداران 37
ب) پرندگان 38
ج) دوزستان 39
د) آبزیان 40
گفتار چهارم- حقوق حیوانات در اسلام 40
بند اول- حق حیات 41
بند دوم- حق نفقه 43
بند سوم- حق بهداشت 45
بند چهارم- حق مسکن 46
بند پنجم- حق تولید مثل 46
بند ششم- حق آزار ندادن 47
بند هفتم- حق میهمانی نسبت به نگهدارنده 48
بند هشتم- حق تسکین و آرامش 48
بند نهم- حق جدا نبودن از نوزاد 49
بند دهم- حق عدالت ورزی 49
فصل دوم – مسأله شناسی 52
مبحث اول- شناخت انواع گونه های در معرض خطر 60
مبحث دوم- بررسی سیر تکوین قوانین موجود در زمینه حیوانات 61
بخش دوم- وضعیت حقوقی جرایم مرتبط با نگهداری حیوانات در سیاست جنایی ایران 60
فصل اول- بررسی سیاست جنایی تقنینی 61
مبحث اول- نگهداری حیوانات وحشی 62
گفتار اول- تحلیل رکن قانونی 62
بند اول- ماده 680 قانون مجازات اسلامی 64
بند دوم- جرایم مندرج در قانون صید و شکار 1346 و اصلاحات بعدی آن 64
الف) نگهداری حیوانات غیربومی 67
ب) نگهداری حیوانات وحشی 67
بند سوم- ماده 31 آیین نامه اجرایی قانون صید و شکار 68
گفتار دوم- تحلیل رکن مادی 69
بند اول- انجام فعل مّثبت مادی 69
الف) زنده گیری 70
ب) شکار 72
ج) خرید و فروش 72
د) عرضه 73
هـ) حمل 74
و) نگهداری 74
ز) صدور 75
1- خارج یا وارد ساختن و یا ترانزیت غیرمجاز حیوانات از مرز 76
2- تحویل گرفتن یا مخفی نمودن یا فراهم ساختن موجبات اخفاء
حیوانات پس از عبور از مرز 77
بند دوم- زنده یا مرده بودن حیوان 77
بند سوم- پیکر یا اجزاء پیکر حیوان 78
1- دندان حیوان 78
2- پوست حیوان 79
3- دُم حیوان 80
4- پًر حیوان 80
بند چهارم- وحشی بودن حیوان 80
بند پنجم- عدم نگهداری در مراکز مجاز 83
گفتار سوم- تحلیل رکن روانی 85
بند اول-عمد مرتکب 89
1- احراز سوء نیت عام نگهدارنده 91
2- احراز سوء نیت خاص نگهدارنده 93
بند دوم- علم مرتکب 94
1- التفاط نگهدارنده به غیرقانونی بودن فعل 94
2- التفاط به کیفیت افعال جرم انگاری شده 98
مبحث دوم- نگهداری حیوانات اهلی 99
گفتار اول- محدودیت های قانون مجازات اسلامی 101
بند اول- مسئولیت دارندگان حیوان اهلی 104
الف) دارندگان مقصر و اهمالگر 104
ب) مسئولیت رمنده حیوان اهلی 105
ج) راکب حیوان اهلی 105
بند دوم- مسئولیت تلف کردن حیوان اهلی 106
الف) در دفاع مشروع 107
ب) در شکار و اتلاف عمدی 107
ج) در کشتار غیر مجاز حیوان اهلی 111
گفتار دوم- موانع موجود در سایر قوانین 115
بند اول- اصل 40 قانون اساسی 115
بند دوم- قانون سازمان دامپزشکی کشور 118
بند سوم- قانون تفتیش صحی حیوانات 119
بند چهارم- قرنطبنه ( Quarantine ) 120
بند پنجم- بایسته های ورود و خروج حیوانات خانگی از کشور 123
فصل دوم – سیاست جنایی اجرایی در خصوص نگهداری حیوانات 123
مبحث اول- نگهداری حیوانات غیراهلی 123
گفتار اول- حیوانات غیراهلی غیر دست آموز 123
بند اول- باغ وحش های اکولوژیکی 124
الف) انواع باغ وحش های اکولوژیکی 126
1- باغ حیوانات 126
2- باغ پرندگان 128
3- بخش آبزیان 131
ب) بایسته های نظری و عملی تأسیس باغ وحش 131
1- کسب جواز های دولتی 132
2- استفاده از موانع محافظتی 132
3- استفاده از پوشش گیاهی محل اصلی زیست گونه 133
4- رعایت تراکم در واحد سطح 134
5- ساخت جانپناه مناسب 135
6- غذای طبیعی و مراقبت اصولی 136
بند دوم- باغ وحش های تاکسونومیک 137
گفتار دوم- حیوانات غیراهلی دست آموز 139
مبحث دوم- نگهداری حیوانات اهلی............ 140
گفتار اول- نگهداری در معابر و اماکن عمومی 141
گفتار دوم- نگهداری در منازل و اماکن شخصی 146
گفتار سوم- نگهداری در مراکز اداری و انتظامی 146
بند اول- پلیس مبارزه با مواد مخدر 147
بند دوم- آزمایشگاه های ژنتیکی 149
فصل سوم- سیاست جنایی قضایی در خصوص نگهداری حیوانات 151
مبحث اول- محاکم صالح در مقوله جرایم مرتبط با نگهداری حیوانات 151
گفتار اول- صلاحیت ذاتی مرجع قضایی 153
گفتار دوم- صلاحیت شخصی مرجع قضایی 156
گفتار سوم- صلاحیت محلی مرجع قضایی 157
بند اول- محل وقوع جرایم مرتبط با نگهداری حیوانات 159
بند دوم- محل کشف جرم یا دستگیری متهم 161
بند سوم- اقامتگاه مرتکب جرایم مرتبط با نگهداری حیوانات 162
گفتار چهارم- صلاحیت اضافی مرجع قضایی 163
مبحث دوم- واکنش کیفری در مقابل جرایم مرتبط با نگهداری حیوانات 164
گفتار اول – مجازات های مصرح در قانون 167
بند اول- کیفر اصلی 167
الف) حبس تعزیری 168
ب) جزای نقدی 169
بند دوم- کیفرهای تکمیلی و تبعی 171
فصل چهارم- سیاست جنایی مشارکتی در خصوص نگهداری حیوانات 173
مبحث اول- دیدگاه های موجود در خصوص نگهداری حیوانات 173
گفتار اول- ایدئولوژی موافق 175
الف) ابتناء بر مصلحت انگاری 176
1- مصلحت فردی 177
2- مصلحت اجتماعی 179
ب ) ابتناء بر اصل سودمندی 180
گفتار دوم- ایدئولوژی مخالف 180
گفتار سوم- دیدگاه اسلام 181
مبحث دوم- کارکردهای سیاست جنایی مشارکتی 185
گفتار اول- مشارکت مردم در گزارش جرایم مرتبط با نگهداری حیوانات 186
گفتار دوم- پاسخ های جامعه مدار به جرایم مرتبط با نگهداری حیوانات 189
بند اول- تحقیر اجتماعی 191
بند دوم- تهدید اجتماعی 192
بند سوم- توبیخ اجتماعی 194
نتیجه گیری 196
فهرست منابع و مآخذ 199
چکیده :
دین مبین اسلام در قبال نگهداری حیوانات موضعی مبرهن اتخاذ نموده وحتی برای نگهدارندگان حیوان از صاحب گرفته تا راکب، آموزه ها و دستورات مشخصی را وضع نموده است تا ضمن اتمام بهرهوری، جانب عدالت ورزی حیوان نیز رعایت گردد. با این حال سیاست جنایی ایران از حیث تصویب قوانین مصرح، آنگونه که شایسته است نمودی نداشته و به چند قانون کلی راجع به قاچاق و صید و شکار حیوانات بسنده نموده است.واضح اینکه اشاعه فرهنگ غربی و ترویج سنت نگهداری حیوانات زینتی در کنار ضرورت های لاینفک برخی از نهادها و ارگان های دولتی و غیر دولتی در استفاده از حیوانات دست آموز، جامعه را در وضعیتی قرار داده که نیازمند ساماندهی دکترین های حقوقی وجامعه شناختی موجود، با درنظر گرفتن فتاوای معتبر فقهی است. در این میان اصلاح قوانین کیفری، تنظیم چشم انداز وسیع حمایت از حیوانات و تعمیم آموزه های شرعی به بسترهای قانونی جدید التصویب و نیز اتکا بر پاسخ های جامعه مدار نسبت به تخلفات مطروحه در این حوزه، از جمله مهمترین مولفات در زمینه ارتقاء سطح حمایت و سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران در قبال نگهداری حیوانات میباشد.
کلید واژگان : سیاست جنایی،نگهداری، حیوان اهلی، حیوان وحشی، حیوان دست آموز.
مقدمه:
همزیستی انسان و حیوان از دیرباز به دلائل مختلف مورد توجه و اهمیت بوده است. امروزه نیز نگهداری از حیوانات نه تنها در برخی موارد نظیر نگهبانی، زندهیابی، تشخیص موادمخدر و... به انسان کمک میکند بلکه در ازدحام روزمرگیها میتواند سبب آرامش او شود.
در این اثنا برخی از متفکران معاصر غرب بر این عقیدهاند که ادیان آسمانی، از جمله اسلام، عامل اساسی انقراض حیوانات و ایجاد بحران محیط زیست بشمار میآید.حال آنکه اخلاق زیست محیطی که غربیها در دورة معاصر در اندیشة رعایت آن برآمدهاند، پیشتر در منابع و آموزههای دینی و اسلامی بدان توجه شده است. بگونه ای که ریزترین نکتههای اخلاق زیستمحیطی مانند توجه و اهتمام به آبادانی زمین و زیستگاه های حیوانات، سفارش به دامپروری، رعایت عدالت در رفتار با حیوانات و بچههای آنها، پرهیز از استفادهای بیحدّوحصر و اجتناب از اذیت و آزار موجودات در سیرة علوی، به ویژه کتب مقدس قرآن و نهج البلاغه بازتاب گستردهای داشته، و افزون بر آن، اهل بیت (ع) راهکارهای عینی حفاظت از محیط زیست و نگهداری حیوانات را برای امت اسلامیارائه نموده اند. مع الوصف از آنجا که دین مبین اسلام کاملترین و آخرین دین الهی است، بدون شک احکامی کامل درباره حیوانات دارد که شاید کمتر به آنها توجه شده است. در همبن راستا و برطبق دیدگاه دین مبین اسلام و تعلیمات آن، اگر چه خداوند سبحان آدمیرا اشرف مخلوقات برشمرده و آنچه که در آسمان و زمین است مسخر انسان قرار داده است ولی انسان فقط حق بهره گیری مشروع از اینها را دارد. طبق تعالیم دین اسلام ،حیات در قلمرو خود حقیقتی است که همه جانداران به منزله امواجی از آن حقیقت می باشند. بر اساس معارف دینی و به صراحت قرآن کریم، تمام جهان هستی دارای درک و شعور بوده و با خالق جهان در ارتباط هستند هر چند برای ما انسان ها درک آن از طریق عادی مقدور نیست و رابطه ما با آنها گسسته است.
در این میان حیوانات اگرچه قوه ناطقه و عاقله انسانی را ندارند از درک و شعور بهره مند بوده و از احساسات و عواطف برخوردار هستند. به همین علت فقه اسلامی برای حیوانات حرمتی دوچندان قائل شده است. به عبارتی دیگر اسلام در حدود 1400 سال پیش رعایت حقوق حیو انات را بسیار دقیق و لطیف حتی با ضمانت اجرا های دنیوی و اخروی بیان کرده چنانچه در حدیثی نقل شده است که روزی مردی به سگ تشنه ای آب داد، خداوند از رحمت خود گناهان او را بخشید. خداوند متعال در آیاتی از قرآن مانند آیه 4 سوره جاثیه مردم را به شناختن عموم حیوانات و تفکر در کیفیت خلقت آنان و کارهایی که می کنند ترغیب نموده و حیوانات را به عنوان نشانه های خداوند برای اهل یقین محسوب می نماید. همچنین در آیات 38 و 37 سوره دخان برهدفدار بودن خلقت تاکید شده است. با توجه به این آیات متوجه دیدگاه دین مبین اسلام می شویم که همه اجزای هستی از جایگاه خاصی برخوردارند وخلقت هیچ موجودی بیهوده نیست در تعالیم اسلامی همواره انسانها به شفقت و ترحم و مدارا با حیوانات توصیه شده بنابراین ازتعالیم اسلام چنین برداشت می شود که، اهم حقوق حیوانات شامل : تأمین نیازهای طبیعی آنان مانند آب، غذا ، محل مناسب زندگی و شرایط زیستی و روانی صحیح، رسیدگی به بهداشت و درمان آنان، جلوگیری از آزار و درد و رنج و کشتن بی مورد آنان و در یک کلام «نگهداری حیوان» با رعایت تمام موازین اخلاقی و انسانی است.
اما بحث به همین جا خاتمه نمییابد.باوجود تمام این اقوال این سوال مطرح است که برفرض نگهداری کارآمد و درخورشأن حیوان، آیا انسان علیرغم مناسبات اجتماعی امروزه خود مجاز به نگهداری از هر حیوان مورد علاقه خود میباشد؟ به تعبیری دیگر آیا در خصوص نگهداری حیوانات فقط روایات شرعی متعددی داریم یا موانع و چالش های قانونی و اجتماعی نیز خواهیم داشت؟ باذکر این مقدمه میتوانیم به تبیین موضوع تحقیق بپردازیم.
1- تبیین موضوع تحقیق :
انسان از بدو خلقت تمایل فراوانی به نگهداری حیوانات مختلف از گونه های اهلی آن گرفته تا نوادر وحشی آن داشته است. هر چند بخش عمده ای از این تمایل ناشی از نیاز انسان به حیوانات بوده ولی دلائل دیگری نظیر تفریح و شکار و حسّ و جاذبه مالکیت و نظایر آن نیز در این امر مؤثر بوده است.برای نمونه خداوند متعال نیز به تصریح مکنونات و مخلوقات دیگر خویش را به تسخیر انسان درآورده تا با استفاده از آنها سیر تعالی خویش را بپیماید. در این اثناء عنایت به یک نظام حقوقی جامع که وامدار آموزه های گران مایه فقهی و اندیشه های ارزشمند حقوقی بوده و رسالت صیانت از حقوق حیوانات و بررسی جرایم مرتبط با نگهداری آنها را عهده دار باشد از جمله مهم ترین مؤلفه های تمدن بشری به شمار میآید. شایان ذکر است در نظام حقوقی ایران از بدو تصویب قانون شکار وصید مصوب 1346هـ.ش برای حفظ و حمایت و تکثیر حیوانات و آبزیان موجود در حیات وحش بایسته هایی مقرر گردید. این در حالی است که منابع اربعه فقه اثنی عشری، ابواب مختلفی راجع به شکار و آداب و گونه های حیوانی مجاز و همچنین نکات و الزامات فراوانی راجع به حقوق حیوانات اهلی و رفتار متقابل انسان نسبت به آنها را بیان داشته است.
2- ضرورت و اهداف تحقیق :
منقح نبودن قوانین موجود و از طرفی مسکوت بودن نظام حقوقی ایران در قبال جرایم مربوط به نگهداری حیوانات اهلی و وحشی توسط شهروندان و بروز مصادیق جدید و تمایل برخی از افراد به پذیرش حیوانات مضر برای سلامت عمومی و بعضاً خطر ساز، بویژه در محیط شهری و یا مجتمع و آپارتمان مسکونی، تماماً مبین ضرورت انجام پژوهشی با عنوان سیاست جنایی ایران در خصوص نگهداری حیوانات خواهد بود. از طرفی تبیین سیاست جنایی ایران تا بدنبال مطالعه آن، نواقص قانونی مشخص گردیده و تقویت بایسته های نظری مربوط به سیمای مجرمانه جمهوری اسلامیایران در قبال جرایم مربوط به نگهداری حیوانات از جمله اهداف محقق الحصول این پژوهش به شمار میآید. چه اینکه تشریح سیاست جنایی در خصوص نگهداری حیوانات ارتباط مستقیمی به برقراری نظم اجتماعی نیز دارد. مضافاً روند روبرشد توجه ارگانهای متعدد حفاظتی و حمایتی اعم از مراج انتظامی و اداری در استفاده از گونه های خاص جانوری و نیز جایگاه ویژه این حیوانات در مقوله کاربری آزمایشگاهی خود از جمله مولفات دیگر در باب ضرورت انجام این تحقیق میباشد. از طرفی پس از تکمیل این طرح پژوهشی انتظار میرود که افق های علمی فراوانی در باب حدود مجاز نگهداری حیوانات غیراهلی و اهلی روشن شده و از این منظر راه برای متولیان اجرایی و مقامات قضایی فراهم گردد تا با سر پنجه تدبیر خویش از میزان این معظلات کاسته و آرامش و احساس امنیت را برای شهروندان خویش به ارمغان بیاورند.
3- سوالات تحقیق :
در خصوص عنوان سیاست جنایی ایران در راستای نگهداری حیوانات سوالاتی به ذهن متبادر میگردد که از جمله آنها میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
اول- رویکرد سیاست جنایی تقنینی ایران در قبال نگهداری از حیوانات مختلف اهلی و وحشی چیست ؟
دوم- سیاست جنایی قضائی و اجرائی ایران در خصوص نگهداری از حیوانات اهلی و وحشی چه موضعی را اتخاذ نموده اند؟
سوم- سیاست جنایی مشارکتی ایران در قبال نگهداری از حیوانات چیست ؟
4- فرضیه های تحقیق :
اول- در ایران قانون جامعی در خصوص نگهداری از حیوانات اهلی و غیراهلی بگونه ای که جوانب مختلف نگهداری را پیشبینی بنماید وجود ندارد.
دوم- رویه قضایی مشخصی در مورد موضوع وجود ندارد و اقدامات اجرایی در مورد حیوانات اهلی بر اساس مقررات خاص میباشد ولی در خصوص حیوانات غیراهلی، قانون خاصی وجود ندارد.
سوم- عرف عموم جامعه مبتنی بر آموزه های اسلامیاست اگر چه در شهرهای بزرگ عملاً نگهداری حیوانات مختلف غیراهلی توسط شهروندان رواج پیدا کرده است.
5- پیشینه تحقیق :
اگر چه سابقاً راجع به حقوق حیوانات در اسلام و بررسی قوانین مربوط به صید و شکار مقالات و تالیفات پراکنده انجام شده است لیکن ولی هنوز پایاننامهای که ناظر بر تبیین و مطالعه مباحث جامع کیفری بویژه از نگاه سیاست جنایی با توصیف علل و موانع مطمح نظر در این اقدام باشد تألیف نگردیده است. لذا شایسته است که تحقیقی جامع دراین رابطه انجام پذیرد.
6- قلمرو تحقیق :
اول- قلمرو مکانی اجرای تحقیق، سرزمین تحت حاکمیت جمهوری اسلامی ایران است.
دوم- قلمرو زمانی اجرای تحقیق، نظام حقوقی بعد از انقلاب اسلامی است.
سوم- گسترده موضوع یا بُعد موضوعی تحقیق مورد نظر، قوانین مصوب و آیین نامه تنظیم شده در ساختار حکومتی کشور ایران میباشد.
7- روش تحقیق :
روش انجام تحقیق با توجه به ماهیت موضوع، اهداف، شیوه گردآوری اطلاعات واساساً ساختار و سازمان تحقیق توصیفی وتحلیلی میباشد به منظور پاسخگویی اجمالی به ابهامات وسئولات مطروحه توصیفی تحلیلی است.که علاوه بر توصیف عینی، واقعی موضوع در جهت ارائه راهکارها و الگوهای پیشنهادی در زمینه مورد بحث تلاش میشود. از آنجا که عنوان پژوهش مزبور به گونهای خاص، حاصل تتبعات علمی ما در زمینه مباحث حقوق جزاست، می توان ادعا نمود که روش این تحقیق نیز همانند سایر رسالات و مقالات انجام پذیرفته در این موضوع، مبتنی بر گردآوری دادههای علمی و نهایتاً تجزیه و تحلیل آنها برا ی کسب نتیجه ای معقول و درخور شأن می باشد.
8- ساختار تحقیق :
با توجه به سوالات اصلی تحقیق و مفهوم اصطیادی آنها، نوشته حاضر در دو بخش تدوین شده است تا هر بخش با زیرمجموعه قرار دادن چند فصل متکفل پاسخ گویی به قسمتی از سوالهای مطروح و نقد و بررسی فرضیههای ارائه شده در آن مورد گردد. مشروح ساختار به این نحو است که در بخش اول تعاریف و مفاهیم عمومی واژگان سیاست جنایی، نگهداری وحیوان مطمح نظر قرار گرفته و سپس مسأله شناسی شناخت انواع گونه های در معرض خط و بررسی سیر تکوین قوانین موجود در زمینه حیوانات نقد وبررسی شده است. در بخش دوم به تفکیک انواع سیاست های جنایی، شقوق تقنینی، قضایی و اجرایی و مشارکتی آن تشریح گردیده و مضافاًدیدگاه های مختلف موافقین و مخالفین نگهداری حیوانات و نیز موضع اسلام در این زمینه با تمسک به استفتائات فقهی و آموزه های شرعی مشخص شده است.
چکیده مطالب... 1
مقدمه ای بر پردازش تصویر. 2
عملیات اصلی در پردازش تصویر. 3
کاربرد پردازش تصویر در زمینههای مختلف:. 3
فصل اول.. 4
نـرم افـزار. 4
قابلیت های نرم افزار. 6
راهنمای کار با نرم افزار. 7
کالیبراسیون اندازه. 9
تنظیمات Interface. 10
شروع آزمایش.... 11
تجزیه و تحلیل داده ها 13
شرح توابع استفاده شده در LABVIEW... 14
شرح Vi های ساخته شده. 16
فصل دوم.. 18
سخت افـزار. 18
دوربین دیجیتال.. 19
Card capture و مشخصات فنی... 21
برنامه میکرو. 24
شرح ارتباط سریال.. 28
ارتباط بین فرستنده و گیرنده در روش انتقال سریال : 29
حالت ارتباطی چند پردازنده ی.. 32
حالت ارتباطی غیر همزمان با سرعت دو برابر. 32
استفاده از وقفه برای ارتباط سریال :. 34
استفاده از وقفه ارسال: 34
فرستنده usart دارای دو پرچم txcو udre می باشد به طوری که پرچم txlنشانه تکمیل ارسال وپرچم udre نشانه خالی بودن بافر ارسال (udr) است هر کدام از این دو پرچم می تواند برای تولتد وقفه بکار روند. 34
کابل و کانکتور usb:. 35
تراشه های usb.. 36
نتیجه گیری... 41
منابع و ماخذ. 43
فهرست اشکال
شکل1_ نمونه ای از کاربرد پردازش تصویر در صنعت ............................................................................................................ 3
شکل2_ نمایی از نرم افزار Labview ..................................................................................................................................... 4
شکل3_ قسمت انتخاب مد برنامه .......................................................................................................................................... 6
شکل4_ قسمت تعریف Area .................................................................................................................................................. 6
شکل5_ قسمت تعریف Zone ................................................................................................................................................. 7
شکل 6_ نمایی از قسمت کالیبراسیون .................................................................................................................................. 8
شکل7_ قسمت تست کالیبراسیون ........................................................................................................................................ 8
شکل8_ قسمت تنظیم شوک اتوماتیک ................................................................................................................................. 9
شکل9_ قسمت تنظیم شوک ورود به Zone ......................................................................................................................... 9
شکل10_ نمایی از محیط اجرای برنامه ................................................................................................................................... 10
شکل 11_ نمایی از زمان ورود موش به Zone و نمایش به کاربر .......................................................................................... 10
شکل12_ قسمت رسم مسیر طی شده ................................................................................................................................. 11
شکل13_ قسمت نمایش نتایج .............................................................................................................................................. 12
شکل 14_ قسمت انمایش نتایج به فرم EXCEL ................................................................................................................... 12
شکل 15_ نمایی از یک CCD ................................................................................................................................................ 17
شکل 16_ نمایی از قسمت بزرگ شده یک سلول CCD ...................................................................................................... 18
شکل 17_ نمایی از کار کپچر استفاده شده .......................................................................................................................... 19
شکل 18_ نقشه مدار InterFace ........................................................................................................................................ 20
شکل 19_ قسمت لایه بالایی PCB ........................................................................................................................................ 21
شکل 20_ قسمت لایه پایینی PCB ...................................................................................................................................... 21
شکل 21_ انتقال ساده نیمه و تمام دو طرفه ......................................................................................................................... 26
شکل 22 _ قالب ارسال اطلاعات به روش سنکرون .............................................................................................................. 27
شکل 23_ قالب ارسال اطلاعات به روش آسنکرون ............................................................................................................. 28
شکل 24_ بلوک دیاگرام ساده از USART ........................................................................................................................... 29
شکل 25_ واحد گیرنده سریال .............................................................................................................................................. 30
شکل 26_ واحد فرستنده سریال ........................................................................................................................................... 30
شکل 27_ نحو سیم های USB ............................................................................................................................................... 33
شکل 28_ کانکتور USB ......................................................................................................................................................... 33
شکل 29_ نمایی از اپتوکوپلر مدل TLP521 ......................................................................................................................... 37
شکل30_ شماتیک اپتوکوپلر TLP .......................................................................................................................................... 37